Tài liệu bồi dưỡng công chức văn hóa – xã hội xã khu vực đồng bằng và ven biển

BO VAN HOA, THE THAD vA DU LJCH TRUONGBOIDUONGcANBOQuANLY vAN HOA, THE THAG vA DU L1CH

TAl LIEU DOl DUONG CONG CHUC • VAN BOA - xA HOI xA • (Khu vgc D6ng b~ng)

QUYEN I: KIEN THUC CHUNG

MVCLVC

TT

TRANG

Bai 1 Quan diSm, duang 16i eua Dang, chinh saeh eua Nha nuac

vS phat triSn van h6a, gia dinh, thS thao va du ljch trong thm

ky d6i maio

41 Bai2 Duang 16i cua Dang, Chinh sach cua Nha nuae vS Dan tQc,

- "

Tin nguOng va Ton giao.

~~•

69 Bai3 MQt s
gia dinh, thS thao va du Ijeh trong thm ky d6i maio

90

Bai 4 Chilc traeh, nhi~m VlJ, quySn h~ va tieu ehufut nghi~p VlJ

eua eong chue van h6a - xa hQi xa.

105 Bai 5 Giai thi~u h~ th6ng van ban quy ph~ phap lu~t vS van h6a,

gia dinh, thS thao va du lich.

143 Bai 6 Khai quat van h6a khu Y\fC D6ng bfutg.

165 Bai 7 Xay dvng dai s6ng van h6a aco sa tren dja ban xa khu Y\fC

D6ng bfutg hi~n nay.

198 Bai 8 Phong trao toan dan doan kSt xay dvng dm s6ng van h6a

tren dja ban xa khu Y\fe D6ng b~ng.

QUAN DIEM, DUONG LOI CVA DANG, CHiNH SACH CVA NHA NUaC VE PHAT TRIEN VAN HoA, GIA I)INH, THE THAO VA DU L!CH TRONG THOI KY DOl MOl

TS. NGUYEN VIET CHUC

Ths. NGUYEN QUANG HUNG

'Fhai luqng: 12 ti~t (*)

A. MVC DieD, vEu cAu

1. Ml}c dich:

Cung cdp cho hQc vien nhfmg ki~n thuc co ban vS duOng l6i cua Dimg, chinh sach

cua Nha nuac v~ phat triSn van hoa, gia dlnh, thS thao va du ljch trong thai kY d6i mm.

2. Yeo dn: HQC vien n~m duQ'C ki~n thuc co bim v~ duOng l6i cua Dang, chinh· sach cua Nha nuac vS phat triSn van hoa, gia dlnh, thS thao va du lich trong thai kY d6i mm, d6ng thOi img d\lng co hi~u qua trong ho~t dQng thvc ti€n adia phuong.

B.NQIDUNG

Phat triSn van hoa, gia dinh, thS thao va du ljch la nhi~m V\l co tinh chi~n lugc cua sv nghi~p d6i mm aVi~t Nam, duQ'c Dang va Nha nuac quan tam d~ ra duOng l6i, ban hanh chinh sach phil hqp vm tUng giai do~n phat triSn kinh t~ - xa hQi cua ddt

nuac, nh~m nang cao dai s6ng v~t chdt va tinh thftn cua nhan dan.

Cong chuc van hoa- xa hQi xa la nguai tfVc ti~p tham mUll cho cdp uy, chinh

quySn th\Ic hi~n du

Chuyen d~ nay gim thi~u mQt cach khai quat nhfmg quan diSm co ban cua Dang, nhfmg chinh sach cua Nha nuac lien quan tf\IC ti~p d~n nhi~m V\l C\l th~ cua cong'chirc van hoa - xa h<)i xa khu V\IC d6ng bAng gop ph§n thi~t thvc vao chi~n lugc phat triSn van hoa, gia dlnh, thS thao va du lich trong thai ky d6i mai.

(*) - Ly thuy~t; 8 ti~t; T~ao lu~n : 4 ti~t.

1. Quan di~m, dlffrng 18i ella Dang v@ phat tri~n van hoa, gia dinh, th~ thao

va du Itch trong tbM kY d8i moo

1.1. Quan iliim, iluilng fai ciia Dang v€ Van hoa

Til ngay thanh l~p Dang cho d~n nay, quan di~m cua Dang v~ vai tro, vi tri cua

van hoa cO' b~n nh~t quem. Co th~ noi D~ cuang van hOG nam 1943 Iil van ki~n dAu tien

- Van hoa la mQt trong ba m~t tr~n: Chinh tri - Kinh t~ - Van hoo.

- Mu6n lam cach m~ng Xa hQi chu nghla (XHCN) nhfrt thi~t phai lam cach m~ng

vanhoa.

- S\l nghi~p van hoa 1a cua toan dan, d~t dum s\llanh d~o cua Dang.

- Ba nguyen ~c v~ dQng van hoa a Vi~t Nam giai do~n do 1a: Dan tQc hoa, Khoa

hQc hoa, D~i chung hoa.

- Tinh chfrt n~n van hoa mm Vi~t Nam: Dan tQc v~ hlnh thuc, tan dan chu v~ nQi dung.

Tuy nhien, theo timg giai do~n cua cach m~ng Vi~t Nam, quan di~m va duOng l6i

cua Dang v~ van hoa co S\l thay d6i uy~n chuy~n, linh ho~t phu hqp vm th\lc t~ khach

quan. C6 th~ khai quat theo ba giai do~n nhu sau :

Giai ilo{ln thu nhlit (til nam 1945 d~n h~t nam 1954)

Trong di~u ki~n khang chiSn toan dan, toan di~n v&i m\lc tieu IOn 1a giai phong

dan tQc khoi ach th6ng tri cua th\lc dan, phong ki~n, gianh dQc l~p dan tQc, thl Van hoa

ia m6t mijt trgn, van ngh? sfla chiin sf tren mijt trgn dy

Giai ilo{ln thu hai (tir nam 1954 d~n nam 1975)

Ca nu&c ti~p t\lC cUQc cach m~ng giai phong dan tQc VI mi~n Nam vftn chua duQ'c

giili ph6ng kh6i ch~ de> th\lC dan. Mi~n B~c buac vilo giai dOf;Ul dAu xay d\IIlg chu n~a xa hQi tra thanh h~u phuang IOn cho ti~n tuy~n lOn, mi~n Nam trong cUQc ch6ng My clm nu&c. Mu6n lam cUQc cach mf;Ulg XHCN a mi~n BAc, Dang xac dinh phai lam 3 cUQc

cach mf;Ulg IOn: 1. edch 1n{lng quan h? san xudt. 2. each m(lng khoa hl)c va ky thugt. 3.

edch 1n{lng tu tuOng, van hod.

kh~ng dinh vi tri, vai tro quan trQng cua van hoa trong S\l nghi~p cach m~ng vm nhUng vfut d~ then ch6t sau :

Giai dO{ln thi? ba (til nam 1976 d~n na)7)

Giai do~n nay 1a giai do~n ca nuac th6ng OO~t di len xay dlJIlg chu nghla xa hQi.

Ch~ng duOng dftu dfty kho khan, gian kh6 va trai nghi~m OOilng thir thach co tiOO s6ng con d6i vai chu nghla xii hQi khong chi anuac ta rna con tren ph~m vi rQng IOn trong cac nuac XHCN. Cling chiOO til th\lc tien sau s~c, phong phu va nhilng bai hQc rut ra

til th\lc tien khftc nghi~t ~y, Dang va OOan dan ta tran tra tim duOng d6i mm rna truac

tien 1a d6i mai tu duy duqc khai xuOng til D~i hQi Dang 1fin thir VI nam 1986. Va

cfing chiOO til do, Dang khong chi d6i mm tu duy trong kiOO t~ rna trong van hoa cling

co S\l dbi mm. Quan di8m IOn quan xuy~n toan bQ oo~ thirc mm cua Dang v~ van hoa

th8 hi~n tr~ng van ki~n D~i hQi Dang 1ftn thir VII: "Van hOG IiI nJn tang tinh than cua xii hQi, vita la m1:tC tieu, vita IiI aQng Illc thuc 4dy phdl triin kinh ti - xii hQi". HQi nghi 1ftn thir 10 Ban ch~p haOO Trung uong Dang khoa IX kh~ng diOO S\l g~n k~t gifta ba

OOi~m V\l: 1. Phdt triin kinh ti la trung tam; 2. Xay dlfYlg Dang la then cht5t; 3. Phat

triin van hoa la nJn tang tinh than cua xii hQi. Cling vo; Nghi quy~t noi tren, Nghi

quy~t HQi nghi IAn thir 10 Ban chdp haOO Trung uong Dang khoa IX; Nghi quy~t s6 23

cua BQ ChiOO tri va van ki~n D~i hQi Dang IAn thir X, XI 1a C\l th8 hoa quan di8m cua

Dang ta v~ van hoa. d~c bi~t 1a Nghi quy~t HQi nghj IAn thir 5 Ban ch~p haOO Trung

uong Dang khoa VIII vo; 5 quan diSm, 10 OOi~m V\l, 4 giai phap OOu sau:

1.1.1. Nam quan aiim co tinh ajnh huang va chi ago loan bQ SlI nghi?p xdy dlfYlg

va phdt triin van hoa

1. "Van hoa 1a n~n tang tinh thdn clla xii hQi, vila 1a rn\lc tieu vila 1a dQng 1vc thuc ddy

phat tri8n kiOO t~ - xii hQi.

2. N~n van hoa rna chUng ta xay dvng 1a n~n van hoa tien ti~n, ~ da ban sAc dan tQc.

3. N~n van hoa Vi~t Nam 1a n8n van hoa th6ng nh~t rna da c4mg trong cQng d6ng cac

dan tQc Vi~t Narn.

4. Xay dlJIlg va phat triSn van hoa 1a sv nghi~p clla toan dan do Dang 1anh d~o,

trong do dQi ngil tri thirc gift vai tro quan trQng.

5. van hoa 1a rnQt rn~t tr~; xay dlJIlg va phat triSn van hoa 1a mQt SlJ nghi~p cach

rn~ng 1au dai, doi hoi phai co ychi cach rn~g va S\l kien ttl, th~ trQng."

1.1.2. Muai nhi?m V1:t xdy dvng va pMt triin van hQa Vi?t Nam thOi kj; a6i mai

1. "Xay dvng con nguai Vi~t Nam trong giai do~n cach m~ng moo.

2. Xay dvng moi truOng van hoa

3. Phat tri~n S\l nghi~p van hQc ngh~ thu~t

4. Bao t6n va phat huy cac di san van hoa

5. Phat tti~n S\l nghi~p giao d\lc - dao t~o va khoa hQc - cong ngh~.

6. Phat tri~n va di doi vm quan ly t6t h~ th6ng thong tin d~i chung.

7. Bao t6n, phat huy va phat tri~n van hoa cac dan tQc thi~u s6. ~

8. Chinh sach van hoa d6i vrn ton giao.

9. Ma rQng hqp tac qu6c t~ v~ van hoa.

10. Cung c6, hom thi~n th~ ch~ van hoa."

1.1.3. B6n giai phap t6ng thi xdy dvng va phdt triin van hoa Vi?t Nam

1. "Ma cUQc v~n dQng, giao d\lc chu nghIa yeu nuac voo thi dua yeu nuac va

phong trao "Toan dan doan k~t xay dvng dai s6ng van hoa".

2. Xay dvng, ban hanh lu~t phap va cac chinh sach van hoa.

3. Tang cuOng ngu6n l\lC va phuong ti~n cho ho~t dQng van hoa.

4. Nang cao hi~u qua lanh d~o cua Dang tren lInh V\IC van hoa."

Nghj quy~t HQi nghj l~n thu 5 Ban chAp hanh Trung uong Dang khoa VIII la mQt

van ki~n h~t suc co y nghIa v~ van hoa, doi hoi cac nganh, cac cAp til trung uong d~n

co sa phai quan tri~t th\lC hi~n. Tuy nhien, m6i ngarm, m6i cAp v~n d\lng sang t~o nhUng nQi dung chu y~u phu hqp vai di~u ki~n khach quan anganh minh, cAp minh d~ tri~n khai th\lc hi~n co hi~u qua. Vai can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa c~n quan

tri~t 5 quan di~m va 4 giai phap xay dvng va phat tri~n van hoa, nhung quan trQng

rm~t, thi~t th\lc nhAt phai n~m ch~c 10 nhi~m V\l d~ chQn nhi~m V\l nao lam truac, lam

nhu th~ nao d~ d~t hi~u qua cao nh~t. Co nhi~u tieu chi d~ chQn, nhung truac tien nen

Uti tien th\lC hi~n nhi~m V\l lien quan tf\Ic ti~p d~n nhi~m V\l, quy~n h~n va chuc trach

cua cong chuc van hoa - xa hQi xa. Phai can cu vao yeu c~u khach quan va kha nang

th\IC t~ t~i xa d~ chQn va C\l th~ hoa nhi~m V\l cua xa minh nhim xay dvng va phat

tri~n van hoa t~i dja phuong.

Vi d\l: V&i mQt xa khong co gl d~c bi~t khong nen chQn nhi~m V\l thu 9: M& rQng

h9P tac qu6c ti v~ van hoa lam nhi~m V\l Uti tien hay nhi~m V\l trQng tam. Tuy nhien,

vOi mQt xa co ngh~ thu cong truy~n th6ng, co di san van hoa v~t th~ ho~c phi v~t th~

quan trQng dang thu hut nhi~u khach qu6c t~ thl khong nen b6 qua nhi~m V\l C\l the ill

bao v~ m6j truOng, gift gln di san d~n thuftn phong my t\lC, van hoa Ung xli, giao ti~p nh~m gop phftn rna rQng hgp tac qu6c t~ v~ van hoa cua chiOO minh va cua ca nu&c. V&i cac xa a vUng trung du, mi~n nlii va dan tQc thi~u s6 co Ie nhi~m V\l trQng tam phai 1a nhi~m V\l thu 7: Bao t6n, phat huy va phdt tridn van hOG ~ac dan tQc thidu s6.

Nhting vi d\l tren chi nh~m miOO ho~ cho yeu cftu sang t~o khi v~n d\lng quan di~m

duOng 16i cua Dang trong ho~t dQng cua cong chuc van hoa - xa hQi xa t~i dia phuong.

Tinh thftn co ban cua Nghj quy~t TW 5 khoa VIII ti~p t\lC dugc kh~ng diOO trong

Van ki~n D~i hQi d~i bi~u toan qu6c 1ftn thu X cua Dang: "Tiip tlj-C phGt tridn sau rQng

va nang caD chdt lur;rng n~n van hOG Vi?t Nam tien tiin, aQm ail ban sac dan tQc, gan

kit chij,t che va a6ng bQ han vai phat tridn kinh ti - xii hQi, lam cho van hoa thdm sau

vilo m(ji llnh VlfC cua a&i s6ng xii hQi".

C;uang 1iOO xay d\ffig dftt nu&c thai ky qua dQ len Chu nghia xa hQi da chi r6:

"Xay d\ffig n~n van hoa Vi~t Nam tien ti~n, d~m da ban s~c dan tQc, nang cao dffi s6ng

nhan dan, th\Ic hi~n ti~n bQ va cong bfulg xa hQi". Trong djOO huOng phat tri~n, Dang

ta kh~ng djOO: "Xay dvng nJn van hOG Vi?t Nam tien tiin, aQm aa ban sac dan tQc,

phdt tridn toan di?n, th6ng nhdt trong aa dc;zng, thdm nhudn sau sac tinh thdn nhan

van, dan chu, tiin bQ; lam cho van hoa gan kit chij,t che va thdm sau vao toan bQ a&i

s6ng xii hQi, tra thanh n~n tang tinh thdn viing chiLc, sirc mc;znh nQi sinh quan tr(jng

cUa phat triin".

Chiin IU(Jc phat tridn van hoa ain nam 2020 ban hanh theo Quy~t djOO 581/QD

TTg ngay 06 truing 05 nam 2009 eua Thu tuOng ChiOO phu da ti~p t1}e khfug diOO, lam

ro quan di~m, m\lc tieu va nhi~m V\l phat tri~n van hoa.

v~ quan aiim xay d\ffig va phat tri~n van hoa, Chi~n lugc tren xac djOO:

- Van hoa 1(\ n~n tang tiOO thftn cua xa hQi, vila la fi\lC tieu, vila 1(\ dQng llJc d~

thlic dAy S\I phat tri~n kinh t~-xa hQi

- N~n van hoa chUng ta xay d\ffig 1a n~n van hoa ti~n ti~n, ~ eta ban s~c dan tQc.

- N~n van hoa Vi~t Nam la n~n van hoa th6ng OOdt rna da d~ng trong cQng d6ng

· cac dan tQc Vi~t Nam.

- Xay d\IDg va phat tri~n van hoa la SlJ nghi~p cua toan dan do Dang laOO d~o,

trong do dQi ngfi tri thirc gift vai tro quan trQng.

- Van hqa la mQt m~t tr~; xay d\IDg va phat tri~n van h6a la mQt S\I nghi~p each

m~ng lau dai doi hoi phai co y chi cach m~ng va S\I kien tri th~n trQng.

.. V~ mlJ-C lieu phat tri~n van hoa d~n nam 2020, chi8n lugc tren da xac diOO:

MQt .la, huOng mQi ho~t dQng van hoa vao xay d\IDg con nguai Vi~t Nam phat

tri~n tom di~n v~ chiOO tri, tu tuOng, tri tu~, d~o dirc, th~ chdt, nang llJc sang t~o, tuan

thu phap lu~t,* co y thirc cQng d6ng, long OOan ai khoan dung, trQng nghIa tinh, l6i s6ng van hoa, quan h~ hai hoa trong gia dinh, cQng d6ng va xa hQi, lam cho van hoa tra thanh nhan t6 thuc dfty con nguai tv hoan thi~n nhan c~ch, thdm sau vao tom bQ dOi

s6ng va ho~t dQng xa hQi, vao mQi 1100 V\IC sinh ho~t va quan h~ con nguai trong thai kY cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa ddt nu6c va hQi OO~p qu6c t8; g~n k8t m6i quan h~ gifta van hoa va xay d\IDg moi truOng van hoa vai v§n d~ hinh thanh nhan cach.

Hai-la, ti8p t\lC dfty m~OO cong tac bao t6n, k8 thira va phat huy cac gia tri t6t d~p

cua van hoa dan tQc, vua phat huy m~OO me tinh da d~ng, ban s~c dQc dao cua van hoa

cac dan tQc anh em, vira kien trt cung c6 va nang cao tinh th6ng nhdt trong da d~ng cua van hoa Vi~t Nam, t~p tnlng xay d\IDg flhihlg gia tri van hoa m6i, di doi vai vi~c rna rQng va chu dQng trong giao luu qu6c t8, ti8p nh~n co chQn lQc tiOO hoa van hoa th8 gi6i, lam phong phil them n~n van hoa dan tQc, b~t kip S\I phat tri~n Clla thm d~i.

Ba la, giai phong m~OO me nang l\Ic va ti~m nang sang t~o cua mQi nguai, phat

huy cao dQ tinh sang t~o cua tri thirc van ngh~ sI; dao ~o tai nang van hoa, ngh~ thu~t;

t~o co ch8, chiOO sach va co sa v~t chdt d~ co nhi~u san pham van hoa, ngh~ thu~t chdt

lUQ11g cao xlmg tAm v6i dan tQc va thai d~i; nghien cUu tom di~n va co h~ th6ng v~ ly

lu~n va th\Ic ti~n vi~c xay d\IDg va phat tri~n n~n van hoa Vi~t Nam tien ti8n, d~ da

ban s~c dan tQc trong di~u ki~n kiOO t8 thi truOng diOO huOng xa hQi chu nghIa, trong

thai ky cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa va hQi OO~p qu6c t8.

B6n la, t~o mQi di~u ki~n d~ nang cao mirc huOng th\l va tham gia ho~t dQng,

sang t~o van hoa cua OOan dan; phdn ddu tUng bu6c thu h~p SlJ chenh l~ch v~ huOng

th\l van hoa, ngh~ thu~t gifra thanh thi va nong thon, gifra d6ng b~ng va mi~n nui, vung

d6ng bao dan tQc thiSu s6, vUng sau, vung xa, bien gi6i, hai dao.

Narn la, di d6i v6i vi~c tang cuOng dfiu tu cua Nha nu6c, d~y rn~OO xa hQi hoa

cac ho~t dQng van hoa, huy dQng rnQi ngu6n l\Ic cho phat triSn van hoa, coi d~u tu cho

van hoa la :dftu·ttr cho con nguOi, d§u tu cho phat triSn b~n vilng, g~n kSt gifra OOi~rn

V\l phat trien kiOO tS vo; phat triSn van hoa, lam cho van hoa tham gia tich clJc vao

vi~c thlJc hi~n m\lC tieu "dan giau, nu6c rn~OO, xa hQi c6ng b~ng, dan chu, van miOO"

cua dAt nu6c.

vJ nhi?m v¥ tr(Jng tam, Chiin IUf/c phat triin van hoa din nam 2020 xac diOO:

~Xay ~l\rng connguOi, 16i s6ng van h6a.

- Xay d\IDg dOi s6ng van hoa va m6i truOng van hoa.

- Bao t6n. va phat huy di san van hoa dan tQc.

- Bao t6n va phat huy van hoa cac dan tQc thi~u s6.

- Phat tri~n SlJ nghi~p van hQc, ngh~ thu~t.

- Tang cuOng cong tac thong tin d~i chung.

- Tang cuOng, chu dQng hqp tac va giao luu qu6c tS v~ van hoa.

- Hoan thi~n h~ th6ng th~ chS va thiSt chS van hoa.

V~ ainh huimg phat triin c4c chuyen nganh van hoa, ngh? thugt, chiSn lugc tren

cling da chi ra cac nQi dung lien quan dSn cac 1100 V\IC:

-.....

- Ngh~ thu~t biSu di~n,

- Di~n aOO

- My thu~t OOiSp arm va tri~n lam

- Xu~t ban, in va phat haOO xu~t ban ph~rn.

- Thu vi~n

- Bao tang, di ttch va van hoa phi v~t th~

- Van hoa co sa.

- Nghien cUu khoa hQc v~ van hoa ngh~ thu~t. "

- Quy~n tac gia va quySn lien quan.

C6 th~ thdy r~ng quan di~rn rnai cua Dang v~ vai tro eua van hoa la "suc m(lnh nQi sinh cita phat triin", do la suc rn~nh ky di~u "ldy nhan nghla thAng hllng tan, tri nhan thay cuOng b~o", l~y y~u rna ehinh nghla d~ thAng rn~nh rna phi nghla, ldy van

hoa thAng phan van hoa. Suc m~nh nQi sinh dy til rnQi ngu6n lvc cua ddt nuac trong do ngu6n l\lc van hoa la vo cung quan trQng, la n~n tang b~n vfmg cho S\l phat tri~n.

Nhfmg quan di~m ca ban v~ phat tri~n l~i duqc kh~g dinh l~i trong chi~n luqc phat

V\IC van hoa, xa hQi dUQ'c,kh~g dinh: "Xay dvng n~n van hoil Vi~t Nam tien ti~n, aQm aa

ban sac dan tQc: Gia airih tim no, ti~n bQ, h(lnh phuc; con nguifi phat triin toan di~n v~ tri tu~, a(lo QUC; thi chat va nang lifC sang t(lo, y thuc cong dan, tuan thit philp lu4t."

D6i vrn cdp xa, khi quan tri~t va v~n d\lng quan di~rn, duOng l6i cua Dang v~ van

hoa cAn luu yrnQt s6 di@m sau:

- Thu OOdt: V~ d\ll1g phai sang ~o, C\l th~, sat vOi tlnh hlnh thvc t~ ~i dja phuong.

- Thrc hai: Kh6ng duqc ra cac van ban trai vOi quan di~rn cua Dang v~ van hoa;

- Thrc ba: Kh6ng duQ'c qu3n tri~t hoi hqt, tv Y"suy rQng, di~n giai" sai l~ch quan di~rn eua Dang, v~n d\lng mQt cach tuy ti~n ho~c ap d~t khien cuOng, may moe lam h~

eh~ hi~u qua ho~t dQng van hoa, th~ chi lam tAn thdt kh6ng 006 d~n sv nghi~p xay d\Il1g

va phat tri~n van hoa noi rieng va dOl s6ng xa hQi noi chung.

- Thtr tu: S\l nghi~p van hoa la eua toan dan dum sv lanh d~o cua Dang. Do la S\l

nghi~p IOn lao, lau dai phai dugc toan dan tv nglJy~n tharn gia. Kh6ng co van hoc! t6t

tri~n kinh t~ - xa hQi giai do~ 2011 - 2020: "Tang truimg kinh t~ phai ~~t h(1JJ hai hoa vai phdt triil1 XQ h6i, thvc hi~n tiin bQ va cong bang xa hQi, kh6ng ngimg nang cao cMt lur;rng cUQc s6ng coo noon dan". M\lc tieu ehi~n lugc va khau dQt pha trong do co lInh

d~p rna nhan dan eh6i b6 no, bCri v~y kh6ng vi thanh tich rna ap d~t, d6t chay giai

eua dan, do dan va vi dan.

Cong ehrcc van hoc! - xa hQi xa co vai tro h~t suc quan trQng, kh6ng chi la nguai

tuyen truy~n, giai thich rna con la nguoi tf\lC ti~p cung nhan dan tri~n khai th\lc hi~n,

e\l th~ hoc! quan di@rn, duOng l6i cua Dang v~ van hoc! t~i dja phuong. Trong ljch su

phat tri~n cach rn~ng Vi~t Nam, chung ta da co nhfmg bai hQc h~t suc thdrn thia v~

do~n, khong thea quy lu~t phat tri~n van hoa. Phai quan tri~t quan di~rn IOn: T§t ca la

vi~c can bQ co sa quan tri~t khong sau s~c quan di~m cua Dang, 1\t y "suy rQng, di€n giai" sai l~ch duOng 16i cua Trung uong d~n tm nhfrng sai lAm khong dang co, gay t6n

thdt IOn vB van hoa va con nguOi. Dang ta ngay til khi thanh l~p khong co van ban nao

ban nao th~ hi~n quan di~rn xay dlJIlg van hoa rnOi. phai d~p pha di san van hoa truy~n

th6ng nhu dlnh chua, mi~u m~o. Khong nhfrng th~, ngay khi gianh duqc chinh quyBn

sau thanh cong cua Cach m~g Thang Tam nam 1945 thl thang 11 nam 1945 H6 Chu

tich dii ky Sac l¢nh bao v¢ c6 tich th~ hi~n rdt ra, rdt C\l th~ qu~n di~m cua Dang va

chinh sach cua Nha nuac ta tran trQng va gift gin di san van hoa dan tQc. Tuy nhien, do sai lfrrn acO' sa rna co S1)' "tra thil" khong dung vOi. duOng 16i dlili do311 k~t to311 dan cua Dang; s1)' "d~p pha" di san van hoa trai v6i quan di~rn cua Dang v~ van hoa dan tQc. Til bai hQC dy, chung ta c311g thdy y nghla to IOn cua vi~c nghien clm, quan tri~t sau s~c quan di~m, duOng 16i cua Dang d~ v~ d\lng sang t~o va co hi~u qua trong xay dlJIlg va

phat tri~n van hoa t~i co sa, gop phfrn dua Nghi quy~t cua Dang vao cUQc s6ng, cling c6

niBm tin cua nhan dan vao Dang, nang cao dai s6ng v~t chdt va tinh th~n cua nhan dan.

1.2. Quan iliim, iluilng lai cua Bang vi Gia dinh va Cong tac gia ilinh

Gia dlrlh va cong tac gia dlnh Iuon Ia m6i quan tam cua Dang va Nha nuac ta.

NhiBu van ki~n cua Dang, chinh sach cua Nha nuac vB gia dlnh dii duqc ban hanh trang

nhfrng nam qua: Hi~n phap Nuac CQng hoa Xii hQi Chu nghla Vi~t Nam nam 1992,

Cuang IInh xay d\mg ddt nuac trong thai ky qua dQ len CNXH nam 1991 cling nhu

trang cac van ki~n cua Dang vB chinh sach xii hQi dii nh§n m~nh d~n vai tro cua gia dlnh

nhu la t~ baa cua xii hQi va Ia nhan t6 quan trQng quy~t dinh S\I phat tri~n bBn viing cua

xiihQi Vi~tNam.

D~c bi~t, til khi ddt nuac buac vaa thm ky d6i mm, qua m6i ky D~i hQi D~i bi~u

to311 qu6c cua Dang, van ki~n d~i hQi th~ hi~n r§t ra quan di~m cua Dang vB gia dlnh.

Trang ph~m vi cua chuyen dB nay, cong chuc Van hoa- Xii hQi xii cfrn n~m, viing

nhfrng quan di~m sau:

- Quan di~m cua Dang vB gia dlnh va cong tac gia dlnh qua cac ky D~i hQi thOi

ky d6i mm va hQi nh~p qu6c t~.

Nghi quyit Dgi hi)i VI ad khJng ainh: "Gia dlnh 13. t~ bao cua xii hQi, co vai tro

rdt quan trQng trong s\I nghi~p xay dlJIlg ch~ dQ mai, nBn kinh t~ mm, con nguai mm".

th~ hi~n quan di~m: "Tri, phu, dia, hao, dao t~n g6c, tr6c t~n r€"! Cling khong co van

Nghi quyit D(Li h(Ji VII· "Gia dlnh la t~ bao Clla xii hQi, la cm noi than yeu nuoi duOng ca

dOl nguOl, la moi tnrOng quan trQng giao d\lc nep s6ng va h1nh thanh nhan cach...".

Nghi quyit D(Li h(Ji VIII: "Xay dlJllg gia dinh no ftrn, binh d~g tien bQ va h~nh phuc,

lam cho gia dinh th\Ic S\I la te bao lanh m~nh cua xii hQi, la t6 ftm cua m6i ngum".

Nghj qUfit Dgi hoi IX: "Neu eao tnich nhi~m eua gia dlnh trong vi~e xay d\IDg va b6i dUOng cac thanh vien eua mlnh co 16i s6ng van hoa, lam cho gia dlrill th\IC S\I la t6 ftm cua m6i ngum va la te bao 1anh m~nh cua xii hQi...".

Nghi quyit D(Li h(Ji X· "Phat huy nhOOg gia tIi truySn th6ng t6t d~p cua gia dinh

Vi~t Nam, thich lIng v&i nhOOg doi hoi eua qua trlnh cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a. Xfty dlJllg gia dlnh no ftm, blnh d~g, tien bQ h~ phuc, th~t S\I la t6 ftm cua m6i ngum, la te

bao lanh m~ cua xii hQi, la moi tnrOng quan trQng hlnh thanh, nuoi dUOng va giao d\lc

nhan cach con ngum, bao t6n va pMt huy van hoa truy8n th6ng t6t d~p, 410 ngu6n nhan

l\Ic ph\lc VV S\I nghi~p xfty dgng va bao v~ t6 qu6c".

- Chi thi s6 49CT/TW ngay 21/2/2005 cua Ban Bi thu vS xfty dlJllg gia dlnh thm ky CNH-HDH. Dang ta khAng dinh quan diSm, m\lc tieu, nhi~m vv va cac giai phap vS gia dlnh_va cong tae xay d\ffig gia dlnh trong su6t thOi ky CNH-HDH nhu sau:

a) Quan diSm: "Gia dinh la ti bao cua xii h(Ji, la nai duy tri noi gi6ng, la moi

truOng quan trQng hinh thanh, nuoi duiYng va gido d1f,c nhan cach con nguai, bao t6n

va phat huy van hoa truyJn th6ng t6t a{!p, ch6ng It;li cac t? nt;ln xii h(Ji, t(LO ngu6n nhan

lllc ph1f,c V1f, 811 nghi?p xay dlff1,g va bao V? T6 qu6c. D6ng thai xac dinh m\lc tieu chu yeu cua cong tac gia dlnh cho ca thiri ky nhu sau:

b) M\lc tieu: "M1f,c tieu chu yiu cua cong tac gia dinh trong thai kY c6ng nghi?p hod va hi?n at;li hoa la 6n dinh, cling c6 va xay dlff1,g gia dinh theo tieu chi it con (m6i cq,p V{1 ch6ng chi m(Jt hoq,c hai con), no am, binh dang, tiin b(J, ht;lnh phuc, tl~ m6i gia dl~h Vi¢t Nam th1!c S1! fa t8 tim coo m6i nguai va la Ii bao lanh mt,lnh coo xii hoi"

c) Nhi~m V\l (6 nhi~m vv)

M(Jt fa: Cdn nh~n thuc ra gia dlnh la mQt trong nhUng nhan t6 quan trQng quyet

dinh S\T thanh cong eua S\I nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dfit nuac va xay d\ffig

chu nghla xa hQi. Coi dftu tu cho gia dlnh la dftu tu cho phat triSn b8n vOOg. Gia dlnh

co trach nhi~m v6i cac thanh vien va v61 xa hQi; Nha nuac va xa hQi co trach nhi~m

bao v~ S\l 6n dinh va phat tri~n cua gia dlnh. Xay d\ll1g gia dlnh phai luon g~n vm S\I

nghi~p giai phong ph\l nu. can bl), dang vien co trach nhi~m guong mfiu cham 10 xay

d\ll1g chinh gia dlnh minh va v~n dQng nhan dan cung th\lc hi~n.

thuOng xuyen; chu dQng ra soat, danh gia tinh hlnh gia dlnh ~i dia phuong, xay d\lIlg

va tri~n khai cac kS ho~ch, dS an C\l th~ giai quySt nhiing kho khan, thach thuc vS gia

dlnh va cong tac gia dinh. cfin d~c bi~t quan tam xoa b6 cae hii 1\lc, ~p quan l~c h~u

Hai la: Tang cuOng lanh d~o, chi d~o cong tac gia dlnh, coi day la nhi~m V\l

trong hon nhan va gia dlnh; kiell quySt d~u tranh ch6ng rmiing l&i s6ng th\lc d\lng, vi IcY, d6i trux; tang cuOng cong tac bao v~ va cham soc tre em co hoan canh d~c bi~t kh6 khan; co 1& ho~ch va bi~n phap C\l th~ phong, ch6ng t~ n~n xa hQi va b~o hanh trong

gia dlnh.

Ba la: Tang cuOng cong tac giao d\lc dm s6ng gia dlnh. Cung c~p tm timg gia

dlnh cac kiSn thuc, ky nang s6ng, nhu: Ky nang lam cha m~, ky nang ling xli gifta cac

thanh vien vm nhau va vm cQng d6ng. Giao d\lc va v~n dQng mQi gia dlnh tg nguy~n,

tg giac, tich C\lC th\lc hi~n nSp s6ng van minh, V~n dQng cac gia dlnh tich C\lC tham gia

xay d\lIlg va th\lC hi~n huong u&c, quy uac, quy chS dan chu co sa; Phat tri~n cac hlnh

thuc t6 hoa giai, cac cau l~c bQ gia dlnh t~i cQng d6ng; gift gin va phat huy van hoa gia

dlnh va truySn th6ng t6t d~p cua dong hQ; xay d\ll1g tlnh lang nghla xom, doan kSt

giup do lfu1 nhau, nh~c nh&, dQng vien nhau th\lC hi~n t6t chu truang, chinh sach, phap

lu~t cua Dang va Nha nu&c. Trong giao d\lc, phai kS thira va phat huy nhiing gia tri

truySn th6ng t6t d~p cua gia dinh Vi~t Nam g~n vm xay dvng nhiing gia tri tien tiSn

cua gia dinh trong xa hQi phat tri~n.

- .~

B6n la: TiSp t\lC dAy m~nh phat tri~n kinh tS hl) gia dlnh; nhan rQng cac mo hlnh

kinh tS hl) tien tiSn; dam bao kSt qua bSn viing cua chuong trlnh xoa doi giam ngheo

'va t~o vi~c lam, nh~t la & cac vung kh6 khan, vUng sau, vUng xa, vung d6ng bao dan

tl)c thi~u s6, quan tam d~c bi~t tm cac gia dlnh co cong vm cach m~ng, gia dinh Ja n~n

nhan cua chiSn tranh.

C\lC xay dvng gia dirm van hoa, lang van hoa, khu ph6 van hoa, c\lm dan cu van hoa;

xay d\lIlg va nhan rQng cac m6 hlnh gia dinh di~n hlnh, tieu bi~u, t~o ra phong trao xay

dvng gia dlnh it con, no ~m, binh d~ng, tiSn bQ, h~nh phuc, bi~u duang kip thm va

Niim la: Chi d~o cac ban, nganh, doan th~, cl)ng d6ng va gia dinh tham gia tich

nhan rQng cac mo hinh gia dinh vUQ1 kho vuan len, gia dinh lam kinh t~ gi6i, gia dlnh

hi~u hQc, gia dlnh tre h~nh phuc, gia dlnh nhiSu th~ h~ chung s6ng mfru mvc, cham soc

Sdu liz: Cftn s6m xay dvng va triSn khai chi~n luQ'C va chuang trinh m\lc tieu vS

ngum cao tu6i, hao v~, cham soc va giao d\lc tre em.

cong tac gia dlnh, xay dvng cac dS an C\l thS giai quy~t nhfmg thach thuc hi~n nay d6i

1.3. QlUln di2"" dlrUng fa; cUll Dang v~ Thi d,:,c thi thao

Niim quan didm ca ban:

vo; gia dinh.

- Phat triSn TDTT la mQt yeu cftu khach quan, la mQt m~t quan trQng cua chinh

nhi~m V\l chinh tri, phat triSn kinh t~, xa hQi, an ninh, qu6c phong cua dfrt nuac, dap

sach xa· hQi, rnQt hi~n phap tich cvc dS gifr gin va nang cao suc khoe nhan dan, ph\lc V\l

lmg nhu cftu van hoa, tinh thftn cua nhan dan

- TDTT phai mang tinh dan tQc, khoa hQc va nhan dan. Phat huy v6n van hoa c6

truySn dan tQc, dam hao tinh khoa hQc trong t~p luy~n va thi dfru, phil hqp vOi mQi

nguOi thuQc mQi d6i tugng, tren rnQi dia ban.

- phai lfry TDTT quftn chung lam nSn tang dS phat triSn thS thao thanh tfch cao.

chi~n luQ'c.

Lfry thanh thi~u nien, nhi d6ng lam d6i tugng chi~n luQ'c. Lfry truOng hQc lam dia han

....

- Phai xa hQi hoa va chuyen nghi~p hoa thS thao, k~t hqp Nha nuac vo; nhan dan cilng lam, chuySn dftn ho~t dQng tac nghi~p cho cac t6 chuc xa hQi cac co sa thS thao ngoai cong l~p, cac dan vi sv nghi~p cua cac nganh, dia phuang thvc hi~n~.

- Tang cuOng rna rQng hqp tac qu6c t~ vS TDTT, ph\lc V\l duOng l6i d6i ngo~i da

1.4. Quan tI;€m, aU'Ung fa; cua Dang v~ Du fjch

phuang, da d~ng cua Dang va Nha nuac.

Giai dO{ln tit niim 1960 din 1975, dfrt nuac con t~m thOi hi chia c~t, trong hoan

Trong su6t 45 nam hlnh thanh va phat triSn, nganh Du Iich Iuon duQ'c Dang va Nha Nuac quan tam a m6i thai ky dSu xac dinh vi tri cua Du lich trong chi~n luQ'c phat triSn kinh t~-xa hQi cua dfrt nuac phil hqp vOi yeu cftu cach m~ng.

canh .chi~n tranh kh6c li~t Du lich ra dai nh~m dap lmg yeu cftu ph\lc V\l cac doan

khach cua Dang va Nha nuac, khach Du lich vao nuac ta thea cac Nghi dinh thu. D~

th\IC hi~n m\lc tieu nay, HQi d6ng Chinh phu da ban hanh Nghi dinh s6 26/CP, ngay

09/07/1960, thanh l~p Cong ty Du lich Vi~t Nam tf\IC thuQc BQ Ngo~i thuang. Quan ly

nha nuac v~ Du lich thuQc chuc nang cua BQ Ngo~i thuong vai mQt Phong chuyen

trach,4 ngqai; nam 1969 chuc nang nay chuy~n v~ Phu Thu tuOOg; sau d6 chuy~n sang

BQ Cong an. Trong di~u ki~n r~t kh6 khan cua chi~n tranh va qua rJhi~u co quan quan ly, nganh Du lich da n6 l\Ic ph~n d~u, vuqt qua mQi thir thach, tUng buac rna rQng nhi~u co sa Du lich a Ha NQi, Hai Phong, Quang Ninh, Tam D~o, Hoa Blnh, ·Thanh Hoa, Ngh~ An... Nganh Du lich da hom thanh t6t nhi~m V\l chinh tri, ph\lc V\l an toan,

-...

co ch~t luqng; mQt luqng 100 khach cua Dang va Nha nuac, cac doan chuyen gia cac

nuac Xa hQi chu ngma anh em vao giup Vi~t Nam th\Ic hi~n 2 nhi~m V\lla xay d\ll1g Xa hQi chu nghla a mi~n B~c va giai ph6ng Mi~n Nam th6ng nh~t d~t nuac; D6ng thai d6n ti~p ph\lc V\l, dap ling nhu cfru du lich, tham quan nghi mat cua can bQ, bQ dQi va

nhandan.

Sau ngay mi~n Nam hom tom gia ph6ng, d~t nuac th6ng nh~t, ho~t dQng Du lich dftn trai rQng ra cac mi~n T6 qu6c. Nganh Du lich buac vao xay d\ll1g bQ may t6 chuc va dQi ngU lao dQng, phat tri~n co sa v~t ch~t ky thu~t, chuAn bi di~u ki~n chuy~n dftn sang co ch~ thi truOng dinh huOOg xa hQi chu nghla. d giai do~n nay, nganh Du lich ho~t dQng trong di~u ki~n d~t nuac vila phai qua cUQc chi~n tranh giai ph6ng dan tQc lau

dai, phai t~p trung suc han g~n v~t thuong chi~n tranh, khoi ph\lc kinh t~ va pha th~

bao yay c~m v~ cua My; d6ng thai l~i phai ti~p t\lC cUQc chi~n d~u bao v~ bien cuong

phia B~c va Tay Nam.

Giai tfo(ln tit nam 1975 din 1990, hoa vao khf th~ chung cua d~t nuac da duqc

th6ng nh~t, nganh Du lich da lam t6t nhi~m V\l ti~p quan, bao toan va phat tri~n cac co ~a Du lich a cac tinh, thanh ph6 vila giai ph6ng; l~n luqt rna rQng, xay d\ll1g them nhi~u co sa mai til Hu~, Da Nfutg, Blnh Dinh d~n Nha Trang, Lam Dong, thanh ph6 H6 Chi Minh, Vung Tau, cftn Tho... timg buac thanh l~p cac doanh nghi~p d~ lich nha nuac tf\IC thuQc T6ng C\lC Du lich va Uy ban Nhan dan tinh, thanh ph6 va d~c khu. Thang 6 nam 1978, T6ng C\lC Du lich Vi~t Nam duqc thanh l~p tf\IC thuQc HQi d6ng

Chfnh phu, danh d~u mQt buac phat tri~n mai cua nganh Du lich .

. Trong giai do~n nay, nganh Du lich da ph~n d~u vuqt qua nhUng kh6 khan, thir

thach mm, t6 chilc don tiSp va phl)c V\l khach du lich qu6c tS ill cac nuac Xa hQi chu

nghla anh em va cac nuac khac tren th~ gim d~n Vi~t Nam. Du Iich da gop phfin tich

· C\IC tuyen truySn gim thi~u vS d~t nuac, con nguai Vi~t Nam vm b~n be th~ giai va t6

chuc cho nhan dan di du Iich giao lUll hai miSn Nam - B~c, thi~t th\Ic gop phfin giao

d\lc tinh thftn yeu nuac, tinh thfin tl! hao dan tQc. Thong qua du Iich, th~ giai hi~u ra

them quan di~m, nguy~n vQng cua Dang, Nha nuac va nhan dan Vi~t Nam sau chi~n

tranh mu6n I~ b~n cua t~t ca cac nuac trong cQng d6ng th~ gim, ph~n d~u vi hoa blnh,

dQc l~p va phat tri~n, gop phfin pha th~ bao vay c~m v~n cua My. VS m~t kinh t~ - xa hQi, nganh Du Iich da phat tri~n them mQt bu6c, ho~t dQng co k~t qua t6t, d~t nSn

m6ng cho nganh Du Iich buac vao giai do~n mm.

Giai aogn tu 1990 din nay, cung vm S\I nghi~p d6i mm d~t nuac nganh Du Iich

da khOi' s~c, Yuon len d6i mm quan Iy va phat tri~n, d~t duQ'C nhUng thanh qua ban dfiu

quan trQng, ngay cang tang ca quy mo va ch~t Iuqng, dfin kh~ng dinh vai tro, vi tri cua

minh. Chi thi 46/CT-TV cua Ban Bi thu Trung uong Dang khoa VII thang 10 nam

1994 da khfu1g dinh "Phdt tridn du Itch la m(Jt huang chiin IU(1c quan tr()ng trong

duang liJi phdt tridn kinh ti - XQ hQi nhdm gop phtin thlfc hi~n cong nghi~p hod hi~n

,aqi hoa adt lluac". Co ch~ chinh sach phat tri~n du Iich tUng buac duQ'c hinh thanh,

th~ ch~ hoa b~ng van ban quy ph~m phat Iu~t, t~o moi truOng cho du Iich phat tri~n,

nang cao hi~u I\Ic quan IY.

Nganh Du Iich duQ'c Dang va Nha nuac xac dinh Ia "MQt nganh kinh ti quan

tr()ng trong chiin IU(1c phdt tridn kinh ti - xii h(Ji cua ddt nuac" v6i m\lc tieu: "Phdt

tridn mt;lnh du Itch, tung buac dua nuac ta tra thanh trung tam du itch co ttim ca trong

khu v1!C". Quan di~m do duQ'c ki~m nghi~m trong th\Ic ti~n phat tri~n du Iich Vi~t Nam

trong su6t nhi~m ky D~i hQi Dang tom qu6c lfin thu VIII va d~n nhi~m ky D~i hQi

Dang tom qu6c Ifin thu IX duQ'c nang len: "Phdt tridn nhanh du Itch thgt Slf tra thanh mQt nganh kinh ti mui nh(Jn". van ki~n D~i hQi Dang toan qu6c I~n thu X xac dinh: "Phdt triin· du Itch, mQt nganh kinh ti mui nh()n"; phdn adu sau niim 2010, Vi~t Nam

aU(1c xip vao nh6m qu6c gia co nganh du itch phdt tridn trong khu VlfC. Phdt tpidn

nhanh djch V¥ du Itch chdt lur;rng ... ad gop phtin tgo buac phdt tridn vu()1 bgc cua khu

V1!C djch v¥.

2. Chinh saeh ella Nbit nIrac v@ pbat tri@n van boa, gia dinh, th@ thao va du

licb tron-g tbM ky dai moo

2.1. Chinh sach cua nha nuuc v~ xay d1plg va phat triin van hoa

NQi dung bao quat cua cac chinh sach: "Th6ng nhdt quan ly va phdt tri~n Slj:

nghi~p vaii hoa, van hQc, ngh~ thugt; quy atnh cac bi~n phap Q~ bao t6n, phat tri~n

n~n van hoa tien tiin, agm aa ban sac dan t(Jc; bao v~ va phdt huy gid trt di san van

hod, khuyin khich phat triJn tiIi nang sdng tgo van hoa, ngh~ thugt. Ch6ng vi~c truy~n

ba tu tuimg va san phdm van hoa Q(Jc hgi, bai tric me tin, hu t¥,c; khong ngimg xay

;

dvng nip s6ng van minh trong xii h(Ji. "

-Chinli sach VI mo v~ van hoa duqc ghi trong Hi~n phap t~i cac di~u sau:

Di@u 30. Nha nuac va xa hQi bao t6n, phat triSn van hoa Vi~t Nam: Dan tQc, hi~n

d~i, nhan van; k~ thira, phat huy nhUng gia tri cua n~n van hi~n cac dan tQc Vi~t Nam,

tu tuOng, d~o duc, phong cach H6 Chi Minh; ti~p thu tinh hoa van hoa nhan lo~i; phat

huy mQi tai nang sang t~o trong nhan dan.

Nha nuac th6ng nhdt quan ly S\I nghi~p van hoa. Nghiem cdm truy~n ba tu tuOng

va van hoa phan dQng, d6i truy, bai trir me tin, hu t\lc.

Di@u 32. Van hQc, ngh~ thu~t gop phftn b6i dUOng nhan each va tam h6n cao d~p

cua nguCri Vi~t Nam.

Nha nuac dftu tu phat triSn van hoa, van hQc, ngh~ thu~t; t~o di~u ki~n dS nhan

dan duqc thuOng thuc nhUng tac phdm van hQc, ngh~ thu~t co gia tri; bao trQ' dS phat

triSn cac tai nang sang t~o van hQc, ngh~ thu~t.

Nha nuac phat triSn cac hinh thuc da d~ng cua ho~t dQng van hoa, ngh~ thu~t;

khuy~n khich ho~t dQng ngh~ thu~t van hoa, ngh~ thu~t qudn chung.

Di~u 34. Nha nuac va xa hQi bao t6n va phat triSn cac di san van hoa dan tQc;

cham 10 cong tac bao t6n, bao tang, tu b6, ton t~o, bao v~ va phat huy tac d\lng clia cac

di tfch lich sir, cach m~ng, cac di san van hoa, cac cong trinh ngh~ thu~t, cac danh lam,

th~ng canh. Nghiem cdm cac hanh dQng xam ph~m d~n cac di tich lich sir, cach m~ng,

cac cong trinh ngh~ thu~t, danh lam, th~ng canh".

. US giup can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa th\Ic thi chinh sach cua Nha nuac

co hi~u qua tren dia ban, xin duqc neu mdy diSm khai quat sau:

- Tfnh nMt qUlin gifra chinh sach cua Nha nuac va quan di~m cua Dang th~ hi~n a ffi\lC tieu chi8n lugc cua Dimg va Nha nuac ta v~ van hoa la: Xay dtmg nin van hOG Vi?t

Nam tien tiin, agm aa ban sac dan t6c; gop pMn nang cao aOi s6ng vgt cMt va tinh tMn cil£l nhan dan. Tinh nhfrt quful fry con th~ hi~n a duOng 16i cua Dang, chinh sach cua Nha nuac v~ van hoa d~u nhfun th\lc hi~n nhi~m V\l quan tr9ng clla S\l nghi~p phat tri~n van hoa dan tQc la: Giti gin va pMt huy gia tri van hOG truy~n th6ng, tiip thu tinh hoa van hOG nluin

IOt;li, kh6ng ngimg pMt tridn van. hoa Vi?t Nam th6ng nhdt ma aa dt;zng trong c6ng a6ng

cac dan t6c Vi?t Nam.

- MQi chinh sach cua Nha nuac v~ van hoa d~u dugc xay d\Il1g tren co sa yeu c§.u th\IC ti~n khach quan 6n dinh chinh tri, phat tri~n kinh t8 - xa hQi trong di~u ki~n rna

clia, hQi nh~p, xay d~g Nha nuac phap quy~n, kinh t8 thi truOng dinh huOng XHCN;

d6ng thai co chu y y8u t6 phat tri~n khong d6ng d~u gifra cae vUng, mi~n, y8u t6 da

tfnh phap If cao.

dan tQc, da van hoa... BOi v~y chinh sach Nha nuac v~ van hoa co tinh a6ng b6, va

- D6i vm cong chuc van hoa - xa hQi xa c§.n d~c bi~t chu Ytinh d6ng bQ va tinh phap 19 cua chinh sach nha nuac v~ van hoa, khong dugc vuQ't th~rn quy~n trong th\lc thi chinh sach, tuy ti~n v~n d\lng lam sai l~ch chinh sach cua Nha nuac v~ van hoa.

Lam nhu v~y khong nhfing khong dam bao tiOO phap ly cua cac chiOO sach v~ van hoa,

rna con anh huOng xfru d8n vi~c th\lc thi cac chinh sach khac cua Nha nuac tren dia ban.

ChiOO sach N"ha nuac v~ van hoa th~ hi~n trong cac lu~t va cac chuang trlnh rn\lc

M6t s6 lugt va phap I?nh v~ van hOG: Lu~t Sa hfru tri tu~, Lu~t Di san van hoa,

Lu~t XUfrt ban, Lu~t Di~n aOO, Phap l~OO Thu vi~n, Phap I~OO Quang cao.

M6t s6 chuang trinh mll-C tieu va cu6c vgn' a6ng "Toan dan aoan kit xay dvng

ain s6ng van hOG": Chuang trlnh m\lc tieu bao t6n va ton tl:lO di tich danh. th~ng;

tieu, chi8n lugc phat tri~n van hoa.

Chuang trlnh m\lc tieu chfrn hung di~n anh; Chuang trlnh m\lc tieu xay d\Il1g dai S9ng van hoa a co sa; CUQc v~n dQng "Toan dan doan k8t xay d\Il1g dai s6ng van hoa"; MQt s6 chuang trinh lien quan: Chuang trlnh 135; Chuang trlnh xoa doi giam ngheo;

Chuang trlnh xay d\ffig nong thon mm ...

2.2. Ckinh sack ciia Nhil nuuc v2 xay dJlng gia dink

- Di~u 64 cua Hiin phap nuac CHXHCN Vi?t Nam (nam 1992) kh~ng dinh: "Gia

dinh La ti bao eua xii hQi. Nha nuac bao hQ hon nhan va gia dinh". Ben c~nh do, cac quy dinh uVc tiSp lien quan dSn timg vc1n dS Cl,l thS cua gia dinh cac quySn cO' ban cua cong dan, nhUng thanh vien cua cac gia dinh dugc Hi~n phap quy dinh t~i Chuang V

v~ "Cac quy~n co ban cua cong dan" (til Di~u 49 d~n Di~u 82): Quy~n sa hfru hQP

Cac quy dinh cua Hi~n phap va cac van ban phap lu~t, chinh sach:

phap v~ quySn thira kS cua ca nhan (BiSu 58); quySn hQc t~p, quySn duQ'c huang chS dQ bao v~ suc khoe, quy~n binh d~ng nam nit (cac di~u 59, 60, 62, 63); quy~n sa hfru nha a, quy€n xay dlJIlg nha a, bfit kha xam ph~m v~ ch6 a, quy~n tl! do di l~i va cu tru atrong nu6c, quy~n ra nuac ngoai va til nuac ngoai v~ theo quy dinh cua phap lu~t, quy~n tl! do tin nguOng ton giao (cac di~u 58,62,68, 70); quy~n bfit kha xam ph~m v~

than thS (Di~u. 71); cac quy~n va ngma V\l v~ hon nhan gia dinh (Di~u 64); chinh sach d6i

v6l thuang binh, b~nh binh, gia dinh li~t sl, nhUng ngum va gia dinh c6 cong v6l nuac, ngum gia, ngum tan ~t, tre em m6 coi khong nol nuong 1\Ia (Di~u 67); chinh sach t~o di~u ki~n cua Nha nuac d6i vai ngum Vi~t Nam dinh cu anuac ngoai gift quan h~ g~n bo v61 gia dinh (Di~u 75) ... C6 thS noi vi~c quy dinh nhUng quy~n va nghIa V\l cua cong dan

quy dinh trong Hi~n phap 1992 chinh la n~n tang phap ly co ban nh~t cho vi~c ban hanh

chinh sach xay dlJIlg gia dlnh Vi~t Nam.

quan trQng hinh thanh va gido dlJ,c nhan cach, gop phdn vao Slf nghi?p xay dlfrlg va

bao V? t6 qu8c" va cling khfing dinh m\lc dich cua phap lu~t v~ hon nhan gia dinh

nh~m "d~ cao vai tro ella gia dinh trang difi s8ng xii hQi, phat huy truy~n th8ng va

nhiing phong t7!-C tgp quan t8t d?p ClLa dan tQc Vi?t Nam, xoa b6 nhiing phong t1:!-c tgp

qulin It;lc hgu v~ hon nhan va gia dinh.

- Di~u 37 BQ lugt Dan Slf v~ "Quy~n dugc huang S\I cham soc gifta cac thanh vien trong gia dinh" quy dinh: "Cac thanh vien trong gia dinh co quy~n dUf/c huimg Slf cham soc, giup dO- nhau phil hflP vai truy~n th8ng dt;lo dirc t8t d?p ClLa gia dinh Vi?t

DS C\l thS hoa cac quy dinh cua Hi~n phap nam 1992, nhi~u van ban lu~t, phap l~nh do Qu6c hQi, Uy ban ThuOng V\l Qu6c hQi ban hanh cac van ban lu~t, phap l~nh tren tinh thfrn kh~ng dinh: "Gia dinh La ehiic noi nuoi dufmg con nguifi, la moi truirng

Nam. Con chtiu chua thanh nien dUf/c huimg Sl! cham soc, nuai dlciYng cua cha m?, · ong ba; con chdu co b6n phgn kinh tr9ng, cham soc va ph1:lng duiYng cha m?, ang ba".

- B6 lugt Hinh Sl! nuac CHXHCN Vi?t Nam (nam 1999) da d3nh Chuang XV

d~n Bi~u 152), li~t ke C\l th~ c~u th3nh tQi ph~m cua cac haOO vi ph~ tQi xfun h~i ch~

Quy diOO cac tQi xam ph~m ch~ dQ hon OOan va gia dlrili. V61 07 tQi danh (til DiSu 146

dQ hon OOan gia dlOO th~ hi~n ra chinh sach xu ly hlnh S\I cua Nha nucrc ta d6i v61 lo~i

147); TQi t6 chuc tao hon, tQi tao hon (DiSu 148); TQi lo~n luan (DiSu 150); TQi nguqc

tQi ph~m nay la: LAy giao d\lc lam chinh, vi~c xu ly chu y~u mang tinh chAt ran de giao d\lc; truOng hqp c6 tlnh khong chiu sua chua, tai ph~m thl moo xu ly nghiem kh~c b~ng ch8-tai hlnh S\I. Cac tQi OOu: TQi cuOng ep k8t hon ho~c can tra hon OOan t\I nguy~n, ti8n bQ (DiSu 146); TQi vi ph~m chS dQ hon lilian mQt vq, mQt ch6ng (DiSu

mlnh (DiSu 151); TQi tir ch6i ho~c tr6n tranh nghIa V\l c~p duOng (DiSu 152)...dSu la

dai ho~c h3nh h~ ong ba, cha m~, vq ch6ng, con, chau, nguai co cong- nuoi duOng

- Luqt Han nhan gia dinh (nam 2000) quy diOO r6 OOUng nguyen t~c ccr ban cua

nhUng hanh vi t:n.rc tiSp xfun h~i dSn cac quan h~ hon nhan gia dlnh duqc phap l~t bao v~.

chS dQ hon OOan va gia dlnh, trach OOi~m cua Nha nuac va xa hQi va cong dan d6i v6i

hon OOan gia dlnh va vi~c bao v~ chS dQ hon nhan va gia dlnh va OOftng vAn dS quan

trQng khac tf\IC ti~p lien quan dSn hon OOan va gia dlnh. Lu~t bao v~, cham soc va giao

nhi~m cu~ gia dlnh, Nha nuac va xa hQi trong vi~c bao v~, cham soc va giao d\lc tre em.

- Luqt Binh dang giai (nam 2006) quy dinh nguyen t~c blnh dfu1g gi6i trong cac

1100 VlJC cua dm s6ng xa hQi va gia dlnh, bi~n phap bao dam blnh d~ng gi6i, trach

nhi~m cua co quan, t6 chilc, gia dlnh, ca OOan trong vi~c th\Ic hi~n blnh dfutg gi&i.

d\lc tre em nam 2004 da quy dinh C\l th~ vS cac quySn va b6n ph~n cua tre em; trach

M\lc tieu blnh d~ng gi6i la xoa b6 phan bi~t d6i .xu vS gi&i, t~o ca hQi OOu OOau cho

nam va nit trong phat tri~n kiOO tS - xa hQi va phat tri~n ngu6n ooan l\lc, ti~n t&i blnh

dfutg giffi th\Ic chAt gifra nam, nfr va thiSt l~p, cung c6 quan h~ hqp mc, he> trq gifra

- Luijt Phong, ch6ng bt;lo llfc gia dinh (nam 2007) quy diOO vS phong ngira b~o l\Ic

nam, nit trong mQi 1100 VlJC cua dm s6ng xa hQi va gia dlOO.

gia dlnh, bao v~, he> trq n~ OOan b~o l\Ic gia dlOO; trach OOi~m cua ca nhan, gia dlnh,

co quan, t6 chilc trong phong, ch6ng b~o l\Ic gia dlnh va xu ly vi ph~m phap lu~t vS

phong, ch6ng b~o l\Ic gia dlnh.

Phap l~nh Dan s6 ngay 9/1/2003 quy dinh ra tren cO' So' quy dinh cua HiSn phap

nam 1992: cong dan co nghla V\l "th1!c hi~n ki hOf;lCh hoa gia dinh; xdy d1!ng quy mo

gia dinh it con, no tim, binh dang, tiin b(J, hf;lnh phuc va b~n vfrng". D6ng thm, cong

dan cling co nghi'a V\l "thlfc hi~n cac bi~n phap phu h9P dd nang cao th~ chftt, trt tu~,

tinh thAn cfta ban than va cac thanh vien trong gia dlnh"

- Phdp l~nh v~ ngud'i cao tu6i ngay 28/4/2000 neu ra: "Vi~c cham soc dd'i sting

vgt chtit, tinh thdn va tiip tll-C phat huy vai tro coo ngud'i cao tu6i la trach nhi~m cua

gia dinh, Nha nuac va toan XQ h(Ji". Phap l~nh kh~ng dinh "nguai cao tu6i dUl/c gia dinh, Nha nuac va xa h(Ji ph1J,ng duOng, cham soc va phat huy vai tro theo quy djnh cua phap ~ugt". D6ng thm, "vi~c phll-ng duOng ngud'i cao tu6i la trach nhi~m chu yiu

cua gia dinh co nguai cao tu6i. Ngud'i cao tu6i co dan, khong nai nuang t1!a, khong co

ngu8n thu nhgp aUl/c Nhil nuac va XQ hl}i trl/ giup". VB chinh sach chung d6i V01

ngum cao tu6i, Phap l~nh kh~ng dinh: Nha nuac co chinh sach phil hqp v~ cham soc

sue khoe, cai thi~n dai s6ng v~t chftt, tinh thfin, t~o di~u ki~n d~ nguai cao tu6i s6ng khoe, s6ng vui, s6ng co ich; d6ng thm phat huy vai tro cua ngum cao tu6i trong S\l nghi~p xay d\Il1g va bao v~ T6 qu6c.

- Phdp l?nh Ngud'i tan tgt ngay 30/7/1998 kh~ng dinh vi~c bao v~, cham soc va t~o di~u ki~n cho ngum tan t~t hoa nh~p cQng d6ng la ho~t dQng co y nghla kinh tS, chinh tri, xa hQi va nhan van sau s~c, la truy~n th6ng t6t d~p cua dan tQc ta; d6ng thai

kh~ng dinh trach nhi~m cua gia dlnh, Nha nuac va xa hQi d6i V01 ngum tan t~t. Phil

hqp V01 Di~u 67 HiSn phap 1992, Phap l~nh neu ra Nha nuac khuySn khich , t~o nlQi

di~u ki~n thu~n lqi cho ngum tan t~t tren cac m~t ca vB dm s6ng v~t chftt va tinh thfin;

trQ' giup, cham soc suc khoe, ph\lc h6i chuc nang cho hQ, d~c bi~t tre em tan t~t, ngum

tan ~t do h~u qua cua chftt dQc da cam duQ'c Nha nuac va xa hQi d~c bi~t quan tam bao

y~, cham soc. DiBu 4 Phap l~nh quy dinh trach nhi~m cua cha m~, cac thanh vien trong

gia dlnh, ngum giam hQ cua ngum tan ~t co nghla V\l nuoi duOng, cham soc, giup dO'

ngum tan t~t ph\lc h6i chuc nang, hQc t~p, lao dQng va tham gia sinh ho~t xa hQi.

Ngum tan t~t n~ng tuy co ngum than thich nhung gia ySu, gia dlnh ngheo khong du

kha nang kinh t~ d~ cham soc thl duQ'c huOng trQ' cftp xa hQi. Nguai tan t~t n~ng khong

co ngu6n thu nh~p va khong nO'i nuong t1;ra duQ'c nha nuac va xa hQi trQ' giup, cham

so~, nuoi dUOng t~i nm cu tm ho~c t~i cac cO' So' xa hQi cua Nha nuac, cua cac t6 chilc

xa hQi.

- Nghj ajnh s6 87/2000/ND-CP ngay 21/11/2001 cua Chfnh phu da "quy diOO C\l thS cac hanh vi vi ph~m hanh chinh, hinh thirc va mirc xu ph~t, thll t\lC va th~m quySn xu ph~t vi ph~m haOO chinh trong 1100 V\lC hon OOan va gia dinh". Chuang II clla Nghi diOO quy diOO C\l thS cac hanh vi vi ph~m haOO chiOO trong 1100 V\lC hon OOan gia dinh,

hinh thirc va mirc ph~t. Cac quy diOO nay co khung mirc ph~t tiSn OOln chung th~p (trir

cac quy diOO Xu ph~t t6 chirc vi ph~m quy diOO vS nuoi con nuoi co mirc ph~t cao OO~t quy diOO dSn 5.000.000d con phAn 1611 cac hanh vi vi ph~m dSu quy diOO ph6 biSn a

- Nghj ajnh s6 08/2009/ND-CP ngay 04/2/2009 cua Chfnh phu quy diOO chi ti~t va hu6ng dftn mQt s6 diSu Clla L~t Phong, ch6ng b~o l\lc gia dinh vS: Chinh sach Clla

mirc 50.000d dSn 200.000d).

Nha nuac vS· phong, ch6ng b~o l\Ic gia dlOO; tu v~n, gop y, phe blOO trong cQng d6ng

dan cu vS phong ngira b~o l\Ic gia diOO; bi~n phap c~m ti~p xuc thea quy~t diOO Clla

- Nght atnh s6 110/2009/ND-CP ngay 16/12/2009 cua Chfnh phu quy dirlh vS xu ph~t vi ph~m hanh chinh trong lInh V\lC phong, ch6ng b~o l\Ic gia dlnh, quy diOO vS hanh

Chll tich Uy ban OOan dan xa, phuOng, thi tr~n.

vi vi ph~m hanh chinh, hlnh thirc, mirc xu ph~t, bi~n phap.khfic ph\lc h~u qua, th~m quySn va thll t\!c xu ph~t vi ph~m hanh chinh trong 1100 V\lC phong, ch6ng b~o l\lc gia dlnh. Cac quy dinh nay co khung mirc ph~t tiSn tir lOO.OOOd too 30.000.000d (cao han nhiSu so v6i.

Nhin chung, tren co sa cac Nghi quy~t clla Dang va quy dinh cua Hi~n phap 1992, nhiSu chinh sach vS gia dlnh da duqc ban hanh dS diSu chinh cac quan h~ gia dlnh trong

mirc ph~t cua Nghi diOO s6 87/2000IND-CP).

xa hQi thea tieu chi xay dvng gia dlnh Vi~t Nam no ~m, blnh d~ng, ti~n bQ, h~ phuc va phat triSn Mn vfmg. Cac quy dinh do la co sa phap ly dS cac c~p, cac nganh triSn khai cac ho~t dQng th\IC hi~n cong mc gia dlnh tren ph~ vi ~om qu6c.

di~n vS v~n dS gia dinh rna chu y~u quy diOO d6i vOl nhUng v~n dS thi~t than ttvc ti~p lien quan d8n gia dinh OOu: V~n dS hon ooan va gia dlnh; chinh sach phap lu~t vS dan s6, vS tre em, ngum cao tu6i, nguOi tan t~t, vS xoa doi giam ngheo, vS kinh t~ trang tr~i, hQ gia dinh, vS huang u6c, quy u6c lang xa, vS xu 19 vi ph~m phap lu~t haOO chinh, hinh S\I lien quan dSn ch~ dQ hon nhan va gia dlnh.

Tuy nhien, chua co mQt van ban quy ph~m phap lu~t nao quy diOO mQt cach tom

2.3. Chinh sach v~ phtit triin s(E nghi?p Thi d,!c thi thao (TDTT)

a) B6 may quan ly diJu hanh Slj: nghi~p TDTT

d Vi~t Nam, be> may quan 1y di~u h3nh S\I nghi~p TDTT g6m 2 h~ th6ng: Cae ea

quan quan ly nha nuae va cdc t6 ehile XQ h6i vJ TDTT.

Cae ea quan quan ly nha nuae v~ TDIT bao g6m: Chfnh phu, Be> van hoa, Th~

thao va Du lich (BVHTTDL); cac BQ, co quan ngang be>, co quan thuQc Chinh phil; Uy ban

nhan dan cac cAp (DiJu 5, Lu(lt TDTT).

C"o quan chuyen mon giup BQ VHTTDL quan Iy OOa nuac v~ TDTT a Trung

uong 1a T6ng cvc TDTT (theo Nghi. djnh 185/ 2007); Co quan chuyen mon giup Uy

2 cong chuc phV trach van xfi (thea Nghj dtnh 92/2009 eua Chinh phu)

ban ooan dan cAp tinh quan Iy OOa nuac v~ TDTT 1a Sa Van hoa, Th~ thao va Du lich (theo Nght djnh 13/2008 eua Chinh Phu); Co quan chuyen mon giup Uy ban OOan dan cAp huy~n quan 1y OOa nuac vS TDTT 1a phong Van hoa va Thong tin (theo Nghj djnh 14/2008 cua Chinh Phu); Giup Uy ban OOan dan cAp xa quan 1y nha nuac v~ TDTT 1a

Cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT bao g6m: Dy ban Olympic qu6c gia, cac Lien doan, Hi~p he>i th~ thao, HQi d6ng TDTT, Cau l~c be> TDTT (] Trung uong,

C~p qu6c gia co Uy ban 6-lim-pich Vi~t Nam (Ia thanh vien coo Uy ban 6-lim

p{ch quae ti, H6i d6ng 6-lim-pieh Chdu a, Lien doan thd thao Dong Nam a) va cac Lien

trong cac ngaOO.(Lutjt TDTT tir Di~u 68 din 73).

th~ thao qu6c gia v~ OOi~u mon th~ thao (V{ d1:l Hi~p h6i thd thao duai nuae Vi~t Nam

g6m mon bai, lij,n, nhay edu ... ) cac Lien docln Hi~p hQi th~ thao qu6c gia d~u 1a thanh vien cua Lien doan Hi~p hQi tuong lmg aDong Nam a, Chau a, Th~ gi&i.

C~p.nganh do1a cac Lien doan, Hi~p hQi duqc t6 chuc thea nganh ho~t dQng nhiSu

doan qu6c gia vS nmg mon th~ thao (V{ d1:l Lien doan bong da Vi?t Nam ) ho~c Hi~p hQi

chuyen nghi~p Vi~t Nam cua sinh vien dgi hQe; HQi thd thao nguai khuyit ttjt Vi~t Nam cua nguai khuyit ttjt). Cac HQi th~ thao nganh aVi~t Nam d~u 1a thanh vien cua t6 chuc do akhu V\IC va th~ giai.

d dia phuong, do 1a cac Lien doan, Hi~p hQi th~ thao c~p tiOO. No 1a thanh vien

mon OOung cung mQt d6i tuQllg va co tinh qu6c gia. (V{ d1:l: H6i thd thao dgi hQe va

cua Lien doan, Hi~p hQi th~ thao cAp qu6c gia ho~c cAp ngaoo.

Uy ban Olympic Vi~t Nam la mQt t6 chuc xa hQi v~ th~ thao d~i di~n cho th~ thao

Vi~t Nam trong phong trao Olympic qu6c t~. Uy ban Olympic Vi~t Nam ho~t dQng tl;c

chu, tl;c chju trach nhi~m v~ th\Ic hi~n nhi~m Vl), quy~n h~n, t6 chuc bQ may, nhan S\I va

tai chirm thea quy dinh cua phap lu~t.

Lien doan th~ thao qu6c gia la mQt t6 chuc xa hQi ngh~ nghi~p v~ mQt mon ho~c

mQt s6 mon lien dom th~ thao qu6c gia ho~t dQng tl;c chu, tl;c chiu trach nhi~m v~ quy~n,

nghia Vl), t6 chuc bQ may, nhan S\I va ffii chinh thea quy dinh cua phap lu~t.

Ho~t dQng tac nghi~p v~ TDTT bao g6m: Xay dvng phong .trao trong cac d6i

tuqng dja· ban. Ban haM Lu~t thi dfiu va di8u l~ giai. Tuy~n chqn, hufin luy~n, dao t~o

VDV, HLVTT. T~p huful cac dQi tuy~n, d\I tuy~n qu6c gia. T6 chuc cac giai th~ thao

trong nu6c va qu6c t~, t~i Vi~t Nam. Ban hanh va cong nh~ thanh tich va dang cfip

VDV, HLV, TT. V~ dQng tai trq, quang cao, xay dvng, quan ly, khai thac cong trlnh

th~ thao, kinh doanh th~ thao.

Nhfmg ho~t dQng nay dang duqc chuy~n giao til cac co quan quan ly nha nu6c v~

TDTT sang cho cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT th\Ic hi~n (XG hQi hoa TDIT).

b) Quan If; nhil nuac vJ TDTT qUdn chung

- Muc tieu: T~o ra mQt xa hQi t~p luy~n nhAm nang cao suc khoe, th~ l\Ic, tfrm voc

va chAt luqng cUQc s6ng cua toan dan.

- D6i tuang: Nguai t~p va VDV nghi~p du dang sinh s6ng, cong tac va hQC t~p

tren mQi mi€n cua T6 qu6c.

- Noi dung quan If: Cac chi tieu (NguOi t(lp thi thao thuimg xuyen, Gia dinh thi

thao, Nguili dqt tieu chudn RLTT); H~ th6ng thi dfiu th~ thao quftn chung (f)qi hQi, giai,

hQi thi ...); Cau l~c bQ thS thao co sa (cdc H(Ji qudn chung ...); DQi ngfi cQng tac vien th~ tha,o co sa; Cac mon th~ thao dan tQc, tro chai dan gian; CO SO' v~t chAt va tai chinh cua TDTT; Cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT quftn chung, th~ thao dan tQc va th~ thao giai tri.

- Cac giai phap co ban:

Tang cuOng S\I lanh d~o va qu8n ly cae cua cfip uy dang va chinh quyBn d~ th\Ic hi~n

cua cac d6i tuqng qUfrn chung nhan dan tren cac dja ban; Tfch C\IC chu dQng ph6i hqp lien nganh d~ chi d~o phat tri~n phong trao va dAy m~nh xa hQi hoa TDTT aco sa.

nhi~m Vl) dua TDTT v~ co sa; Djnh huOng cac hlnh thuc va nQi dung ho~t dQng chu y~u

- Nhiem vu phat tri~n TDTT qUfrn chung (theo Quyit djnh 21981QD-ITg ngay

3.12.2010 eua Thu tuang chinh phu phe duy~t Chiin IUflc phat triin- TDTT Vi~t nam

din 2020) g6m 10 nQi dung:

M(Jt la, ti~p 1\Ic thlJc hi~n "Cui)c vgn di)ng toan dan ren luy~n than thi thea

guang Bac:H8 VI d(li" g~n VOl tri~n khai phong'trao xay dlJIlg gia dlnh van hoa, lang, ban, t6 dan ph6, khu dan CU, co quan, dan vi acac dia phuang, cac ban,.nganh va doan th~.

Hai la, tuyen truy~n ph6 bi~n huang dftn mQi d6i tUQ11g qu~n chung t~p luy~n,

.....

tham d¥ thi d~u th~ d\lc, th~ thao trong cac cau ll;\c b(> timg mon bo~c nhi~u mon th~ thao duqc thanh l~p, ho~t dQng a cac co quan, don vi, doanh nghi~p, truOng hQc, xa,

phuOng va·thi trfin.

Ba la, cling c6 va tang cuOng h~ th6ng thi~t ch~ v~ quan ly cac mo hlnh th~ d\lc,

th~ thao quftn chung: cau l~c bQ th~ d\lC, th~ thao, mo hlnh di~m v~ phat tri~n th~ d\lc,

th~ tha~ qufin chUng d6i vOi nhUng vUng co muc dQ phat tri~n kinh t~ - xa hQi ~c tnmg.

Ban hanh thi~t ch~ van hoa - th~ thao d6i v6i tUng c\lm, di~m dan cu g~n k~t VOl

quy ho~ch sir d\lng dfit, xay dlJIlg do thi - nang than m6i;

Ban hanh va huang dftn thlJc hi~n quy ch~ v~ t6 chuc thi dfiu, l€ hQi th~ thao,

cang tac phong danh hi~u, th~ thao dan tQc va th~ thao giiti tri; xay dlJIlg va ban hanh

h~ th6ng tieu chi, chi tieu v~ phat tri~n th~ d\lc, th~ thao qu~n chung;

Thanh l~p, huang dfrn va h6 trQ' ho~t dQng d6i v6i cac HQi d6ng th~ d\lc, th~

thao, Cau l~c bQ th~ d\lC, th~ thao acfip xa;

Duy trl va hoan thi~n h~ th6ng thi dfiu tll~ thao cho mQi nguffi chu ky hang nam,

hai nam ho~c b6n name .. ;

Ban hanh chinh sach khuy~n khich va h6 trq phat tri~n th~ d\lC, th~ thao d6i VOl

cac d6i tuQ11g xa hQi d~c bi~t, d6ng bao dan tQc thi~u s6, ngum cao tu6i, ngum khuy~t ~t.

B6n la, Ti~p 1\Ic h6 trQ' dfru tu va ban hanh cac chinh sach khuy~n khich huy' dQng

cae ngu6n IlJc xa hQi d~u tu cho phat tri~n th~ d\lc, th~ thao qudn chung. Khuy~n khich

phat tri~n th~ thao giili tri, kinh doanh dich V\l th~ thao gan VOl ho~t dQng van hoa, du lich.

Nam la, ban hanh cae quy chu~n v~ quy ho~ch dfit dai cho th~ d\lc, th~ thao; tang

cuOng d~u tu xay dlJIlg cac san chai bai t~p, cong trlnh th~ thao trong qUfrn th~ Trung tam van hoa - th~ thao c~p xa, c\lm thon - ban, thon, b·im.

Sdu la, tang cuOng cong tac dao t~o, b6i duOng can bQ, huOng dfrn vien th~ d\lC,

· th~ thao qufin chung; chu trQng t~p hufin, b6i duOng nghi~p V\l chuyen mon cho cQng

tac vien th~ d\lC, th~ thao cfip xff va thon, lang, ban.

Bay la, dAy m~nh cong tac thong tin tuyen truy~n nh~m nang cao nh~n thuc, trach nhi~m cua ca~ cdp uy, chinh quy~n co sa va cac can bQ nganh th~ d\lC, th~ thao v~ vai tro eua ho~t dQng th~ d\lC, th~ thao, d~c bi~t t~i cac vUng sau, vUng xa, vUng d6ng bao

dan tQc thi~u s6.

Tdm la, xay d\ffig mo hlnh di~m v~ co sa v~t chfit va t6 chuc ho~t dQng thS d\lc,

th~ thao t~i cac thon, ban va xff; Uti tien dao t~o ngu6n nhan l\lc cho phat triSn th~ d\lc, th~ thao a cac. vUng sau, vUng xa, vUng d6ng bao dan tQc thi~u s6.

Chin la, dua cong tac suu tfim, th6ng ke phan lo~i cac tro chai v~n dQng dan gian

trong cac l€ hQi truy~n th6ng hang nam cua cac dan tQc thiSu s6 thanh mQt nQi dung cua nhi~m V\l suu tfiIlJ., bao t6n va phat huy cac di san van hoa phi v~t th~ cac dan tQc Vi~t Nam; l\la chQn mQt s6 tro chai v~ dQng dan gian dS d~ xufrt dua vao thi dfru trong h~

th6ng thi giai thS thao qu6c gia; chu trQng bao t6n va phat triSn cac mon vo c6 truy~n

dan tQc.

Muai la, ban hanh va huOng dfin thvc hi~n quy ch~ ho~t dQng cua cac cau l~c bQ

th~ d\lc, th~ thao ngum khuy~t t~t; dao t~o, b6i duOng dQi ngfi hUfrn luy~n vien, huOng

dful vien, cQng tac vien th~ d\lC, th~ thao nguOi. khuy~t t~t. Ban hanh b6 sung cac di~u

ki~n dap Ung nhu c~u t~p luy~n th~ d\lc, th~ thao cua ngum khuy~t,t~t trong quy chuAn xay d\ffig co sa t~p luy~n, san bffi th~ thao; thi di~m xay d\ffig amQt s6 tinh, thanh ph6 cac Trung tam hUfrn luy~n th~ thao cho nguai khuy~t t~t.

2.4. Chinh sack phtit triin du lich

Hi~n nay du lich dugc nhi~u qu6c gia, trong do co Vi~t Nam, coi la m<)t nganh

kinh t~ mfii nhQn, co dong gop tich cvc cho phat triSn kinh t~, t~o ngu6n thu ngo~i t~

cho qu6c gia, t~o co hQi vi~c lam cho c<)ng d6ng, t~o suc Ian toa thuc dAy nhi~u nganh

kinh t~ co lien quan cung phat tri~n va la cfiu n6i gifra cac qu6c gia, cac dan tQc, gifra

cac vUng mi~n trong nuac. Ngoai ra phat triSn du lich con gop ph~n tich cvc vao bao

t6n 1\1 nhien, bao t6n va phat huy cac gia tri van hoa truy~n th6ng. Chinh vi v~y, Chi~n

lugc phat tri~n kinh t~-xff hQi cua dfit nuac d~n nam 2010 va d~n nam 2020 khfuIg dinh:

"... Phdt tri~n du Itch thiJt Sl! tra thanh m6t nganh kinh ti mi1i nhQn; nang cao chdt

IU(1ng va hi¢u qua hogt at)ng tren ca sa khai thac l(1i thi v~ ai~u ki¢n tlf nhien, sinh thai, truy~n tht5ng van hoa, Itch sit, atip img nhu cdu du Itch trong nuac va phdt tridn nhanh duo Itch qut5c ti, sam agt trinh at) phtit tridn du Itch cua khu VlfC. Xdy dlfng va nang cdp ca sa vtJt chdt, hinh thanh cdc khu du Itch trr;Jng ilidm, ady mgnh hfJP ttic, lien kit vai~ctic nuac... "

DS dam bao S\l phat triSn eua du lieh, mQt s6 ehiOO saeh ehu y~u dUQ'e xae diOO

bao g6m:

1). Nha nuae co co eh~, ehiOO saeh huy dQng mQi ngu6n llce, tang dftu tu phat

triSn du lieh dS bao dam du lieh la nganh kinh t~ mlii OOQn eua dftt nuae.

2) Nha nuae co ehfnh sach khuy~n khieh, uu dai v~ dftt dai, tai chiOO, tin d\lng

d6i vm t6 ehue, ea OOan trong nuae va t6 chile, ea OOan nuae ngoai ddu tu vao cae 1100

V\Ie bao v~, ton t~o tai nguyen du lieh va moi truimg du lich; Tuyen truy~n, qu8ng ba

du ljeh; Dao t~o, phat triSn ngu6n OOan l\Ie du lieh; Nghien clm, dftu tu, xay dlJIlg san phAm du lieh mm... va phat triSn du ljch t~i nm co ti~m nang du lieh avUng sau, vung xa, vUng co di~u ki~n kiOO t~ - xa hQi kho khan OO~m sir d\lng lao dQng, hang hoa va

dieh Vl) t~i eh6, gop phftn nang eao dan tri, xoa d6i, giam ngheo.

3) Nha nuae b6 tri ngan saeh eho eong tae quy ho~eh; h6 trQ' dftu tu xay dlJIlg k~t

cftu h~ tftng do thi du lieh, khu du lieh, diSm du lieh; h6 trQ' eong tae tuyen truy~n,

quang ba du lieh, bao v~, ton t~o tai nguyen du ljeh va moi truimg du lieh, nghien clm,

(mg d\lng khoa hQe va cong ngh~, dao t~o, phat triSn ngu6n OOan l\Ie du lieh.

4) Nha nuae t~o di~uki~n thu~n lQi eho nguai nuae ngoai, nguai Vi~t Nam diOO eu a nuae ngoai vao Vi~t Narn du lieh; eong dan Vi~t Nam, nguffi nuae ngoai a Vi~t Nam di du lieh trong nuae va nuae ngoai; bao dam quy~n va lqi ieh hQ'P phap eua

khach du lich.

5) Nha nuae ~o di~u ki~n thu~n lqi dS t6 chile, ea OOan thuQe rnQi thanh phftn

kiOO t~, cae tftng lOp dan eu tham gia ho~t dQng du lieh, rna rQng giao luu hQ'P tae gifra

du lieh Vi~t Nam vm du lich khu VlJe va qu6e t~.

6) Nha nuae khuy~n khieh, t~o diSu ki~n "hlnh thaOO quy h6 trQ' phat triSn du lieh til ngu6n dong gop eua cae ehu thS huOng lQ'i ill ho~t dQng du lich, ngu6n dong gop tv nguy~n eua t6 ehue, ea OOan trong nuae va nuae ngoai.

Du lich la nganh kiOO tS t6ng hqp, mang nQi dung van hoa sau s~c, co tiOO lien

a) B6 may va phan cdp quan Iy nhil nuac v~ du Itch

ngaOO, lien vung va xa hQi hoa cao. Ban chdt dy cila du lich da xac dinh duQ'c vi tri vai tro cila du lich trong phat tri~n kiOO tS xa hQi.

Cae ca quan quiIn if; nhil nuac v~ Du itch bao g6m: Chinh phil, BQ van hoa, Th~ thao va Du ijch (BVHTTDL); cac BQ, co quan ngang b9, co quan thuQc chiOO phil; Uy ban nhan dan cac c~p ( LuiJ,t Du itch ... ?).

B6 may~OLNN :

Co quan chuyen mon giup BQ VHTTDL quan If nha nuac v~ Du lich a trung uang lei T6ng C\lC Du lich (theo Nght atnh 185/ 2007); Co quan chuyen mon giup Uy ban ooan dan cdp tinh quan ly OOa nuac v~ Du lich la Sa Van hoa, Th~ thao va Du lich (theo Nght atnh 13/2008 cua Chinh Phu); Co quan chuyen mon giup Uy ban OOan dan cdp huy~n quan If OOa nuac v~ Du lich la phong Van hoa va Thong tin (theo Nghi atnh 14/2008 cua Chinh Phu); giup Uy ban OOan dan cdp xa quan If OOa nuac v~ Du

b) Phan cdp quan if nhil nuac v~ du iich

lich la 2 cong chuc ph\l trach van xii (theo Nght ainh 92/2009 cua Chinh phu)

v~ du lich hi~n nay OOu sau:

Bi) Van hoa, Thi thao va Du itch:

Trong h~ th6ng co quan haOO chiOO aVi~t Nam, vi~c phan cdp quan If OOa nuac

- Th\IC hi~n 5 OOi~m V\l chung cua BQ trong do co do co 6 OOi~m V\l C\l th~

QLNN v~ 1100 V\lC ngaOO Du lich:

ho~ch t6ng th~ phat tri~n nganh, vUng du lich, dia ban du lich trQng di~m, khu du lich

1) V~ tai nguyen du lich va quy ho~ch du lich (HuOng ddn, t6 chuc hi~n quy

qu6c gia sau khi dugc Thu tuOng ChiOO phil phe duy~t; Ban haOO Quy chS di~u tra,

daOO gia, phan lo~i till nguyen du lich; Chu trt, ph6i hqp vai cac BQ, nganh lien qllan

va Uy ban OOan dan tiOO, thanh ph6 tI¥c thuQc TnIng uang t6 chuc di~u tra, daOO gia,

phan lo~i tai nguyen du lich; ban haOO cac quy diOO v~ bao v~, ton t~o, phat tri~n, khai thac, su d\lng tai nguyen du lich va m6i truOng du lich trong khu du lich, di~m du lich). 2) V~ khu du lich, di~m du lich, tuySn du lich, do thi du lich (Trinh Thil tuOng Chfnh phil cong OO~n khu du ljch qu6c gia, diSm du Ijch qu6c gia va tuy~n du ljch

qu6c gia; T6 chilc cong b6 cong khai khu du lich qu6c gia, di~m du lich qu6c gia,

tuySn du lich qu6c gia va do thi du lich sau khi Thu tuOng Chinh phu ban hanh quySt

dinh cong r1h~n; HuOng d§n, ki~m tra vi~c phan lo~i, cong nh~n khu du lich, di~m du

lich va tuySn du lich dia phuong; Ph6i hqp v6'i BQ Xay dlJIlg thfrm dinh h6 sa dS nghi

cong nh~n ,.do thi du lich cua UBND tinh, thanh ph6 tf\lc thuQc Trung uang; Ban hanh

Quy chS quan ly khu du lich thuQc ranh gi6'i hanh chinh til hai. tinh, thanh ph6 tf\lc

thu tgc, h6 sa cftp, d6i, cftp l~i, thu h6i the huOng dfut vien du licl! va gifty chUng nh~

thuQc Trung uong tra len). 3) VS huOng d§n du lich. Ban hanh Quy dinh v~ diSu ki~n,

thuySt minh vien du lich; quan ly th6ng nh~t trong ca nU

vien du lich va c~p gi~y chUng nh~n thuySt minh vien thea quy diOO cua phap lu~t. 4)

VS klnh doanh du lich (Ban haOO cac van ban huOng dfrn thlJc hi~n quy dinh cua phap

lu~t v~ kinh doanh lit haOO, luu tm du lich, kinh doanh phat tri~n du lich, di~m du lich va cac dich V\l du lich khac; Quy diOO tieu chi phan lo~i, xSp h~ng co sa lUll tril du lich; quySt diOO phan lo~i, xSp h~ng ca sa luu trli du lich tir 3 sao tra len; Ph6i hqp v6i BQ Giao thong v~n tai huOng dfrn v~ v~n chuy~n khach du ljch. 5) V~ xuc tiSn du lich

va giao lUll van hoa (HuOng dfrn, t6 chilc th\lc hi~n vi~c thanh l~p va ho~t dQng cua van pliong xuc tiSn du lich va giao luu van hoa Vi~t Nam anu6'e ngoai, van phong xuc tiSn du lich qu6c gia cua nu6'c ngoai t~i Vi~t Nam; Chu tr1, ph6i hqp v6i cac BQ, nganh

lien quan xay dlJIlg va t6 chilc th\Ic hi~n chiSn lugc, kS ho~ch, chuong trinh xuc tiSn

du lich qu6c gia; chu trl, ph6i hqp v6i uy ban OOan dan tiOO, thanh ph6 tf\lc thuQc Trung uang thvc hi~n cac ho~t dQng xuc tiSn du lich atrong nu6'c va nU

'v\IC va qu6c tS). 6) QuySt dinh phe duy~t va t6 chile th\Ic hi~n cac d\I an d~u tu thuQc

T6ng ClttC Du Itch: La ca quan du lich qu6c gia, co nhUng nhi~m V\l va quy~n h~ C\l

th~ sau:

thfrm quy~n trong 1100 V\IC van hoa, gia dinh, th~ d\lc, th~ thao va du lich.

1) Trinh BQ truOng BQ VHTTDL d~ trinh Chinh phu, Thu tuOng Chinh phu quySt

dinh cac d\l an lu~t, dv thao nghi quySt cua Qu6c hQi, d\I an phap l~nh, dv thao nghi

quySt cua Uy ban ThuOng V\l Qu6c hQi; cac dv thao' nght quy~t, nghi dinh cua Chinh

phu vS du lich va cac dv an, dS an khac thea phcln cong cua Be) truOng Be) VHTTDL;

· ChiSn luqc, quy ho~ch t6ng th8 phat tri8n du lich, chuang trinh m\lc tieu qu6c gia,

chuong triOO hanh de)ng va cac dv an, cong triOO quan trQng qu6c gia vS du lich; cac

dv thao quySt djOO, chi thj cua Thu tuOng ChiOO phu v~ 1100 V1JC du ljch; Vi~c dam

phful, ky kSt, gia OO~p diSu uac qu6c tS vS du lich thea quy diOO cua phap Iu~t; quySt diOO vi~c tharih I~p Van phong d~i di~n du Ijch Vi~t Nam anuac ngoai, cho phep vi~c d~t Van phong d~i di~n cua ca quan du lich cua nuac ngoai, cua t6 chuc du lich qu6c

Ijch qu6c gia, di8m du ljch qu6c gia.

2) Trinh Be) truOng BQ VHTTDL quySt djnh: KS ho~ch dai h~n, nam nam va

hang nam vS ~ phat tri8n du lich; cac dS an, dv an vS du Ijch d8 BQ truOng quy~t djnh

thea thAm quySn; Cac dv thao quySt dinh, chi thj, thong tu v~ du ljch; cac van ban quy

t~ va khu vvc t~i Vi~t Nam; H6 sa dS nghj cong OO~n khu du lich qu6c gia, tuy~n du

Quy djOO tieu chi phan Io~i, xSp h~g ca sa lUll trU du ljch; diSu ki~n, h6 sa, thu t\lC

xSp 11~ng, mfru bi8n hi~u h~ng ca sa lUll tm du Ijch; tieu chuAn va mfru bi8n hi~u d~t

tieu chuAn ph\lc V\l khach du ljch cho ca sa kiOO doaOO dich V\l du ljch trong khu du

Iich, di8m du lich, do thi du lich; Quy chS diSu tra, daOO gia, phcln lo~i tai nguyen du

Iich; Quy chS quan ly khu du lich thue)c ranh giOi hanh chinh til hai tiOO, thaOO ph6

tI1Ic thuQc Trung uong tra len; Cac quy diOO vS bao v~, ton t~o, phat tri8n, khai thac,

sir d\lng tai nguyen du Iich va moi truOng du lich trong khu du ljch, di8m du ljch; Cac

quy diOO vS quan ly, thu t\lC, h6 sa cfrp, d6i, cfrp l~i, thu h6i the huOng dfrn vien du Iich

va gifry chUng OO~n thuySt minh vien; Cac quy dinh vS tieu chuAn chuc daOO trong

ngaOO du lich; Cac van ban huOng dfrn thvc hi~n quy diOO cua phap lu~t vS: kiOO

doanh Ifr haOO; lUll tm du lich; quang ba, xuc tiSn du Iich; quy ho~ch phat tri8n du lich;

kiOO doanh phat tri8n khu du lich, di8m du lich va" cac dich V\l du ljch khac.

3) Chi d~o va t6 chuc thvc hi~n: HuOng dfrn, ki8m tra va chiu trach nhi~m thvc

ph~m phap lu~t quy dinh tieu chuAn, djnh muc kinh tS - ky thu~t vS 1100 V1JC du lich;

d\l an vS du lich da duqc cfrp co thAm quySn phe duy~t; T6 chuc cac ho~t de)ng xuc tiSn du lich atrong nuac va anuac ngoai; di~u ph6i cac ho~t dQng xuc tiSn du lich lien vung, lien dia phuong thea phcln cfrp cua BQ truOng BQ VHTTDL; Xay dlJIlg cac frn

phAm tuyen truySn, quang ba du ljch, cac chuang trinh, sv ki~n, hQi nghi, hQi chq, hQi

thao vS du lich cfrp qu6c gia, khu V1JC va qu6c tS; Cong b6 cong khai khu du lich qu6c

hi~n cac van ban quy ph~m phap lu~t, chiSn luqc, quy ho~ch, chuang trinh, kS ho~ch,

hi~u khach du lich; tuyen truy~n, gi6'i thi~u san phAm du lich (] trong nU<1C va (] nU<1c ngoai; Xa~ .dlJIlg va hUOng dful su dl)Ilg, khai thac, qwin ly co sa dfr li~u du lich qu6c gia va t6 chuc thong tin du lich t~i cac cua khAu qu6c t~ va cae khu du lich; Ki~m tra

vi~c th\Ic hi~n cac di~u uac qu6c t~ v~ du lich rna nU<1C CQng >hoa xii hQi chu nghia Vi~t Nam kY k~t ho~c gia nh~p, cac chuang trInh, d\I an qu6c t~.tai trq v~ du lich thea ph3n eftp cua BQ truOng BQ VHTTDL va quy dinh cua phap lu~t; Tham gia cac t6

gia, di~m du lich qu6c gia, tuy~n du lich qu6c gia thea quy dinh cua phap lu~t; Nghien eUu, khao sat, danh gia, phan lo~i thi truOng du lich (] trong nU<1C va a nU<1C ngoai; nghien eUu, d~ xu§t co ch~, chinh sach phat tri~n san phAm du lich phil hqp vm thi

ehuc qu6c t~, hQi nghi, hQi thao, hQi chg, S\I ki~n, chuang trinh, k~ ho~ch hqp tac qu6c t~ v~' du lich theo phan c6ng va phan c~p cua B9 truOng B9 VHTTDL va quy dinh cua phap lu~t; T6 chuc th\Ic hi~n cac d\I an dAu tu v~ du lich thuQc thAm quy~n thea phan eong, phan efip; Quy~t dinh x~p h~ng co sa lUll tru du lich til 3 sao tr(] len, h~ng cao cfip cho bi~t th\I du 1ich va can hQ du 1ich thea quy dinh cua phap lu~t; cfip, d6i, thu

h6i gifiy phep kinh doanh lit hanh qu6c t~; c§p, gia h~n, d6i, sua d6i, thu h6i gifiy phep

thanh l~p chi nhanh cua doanh nghi~p du lich nU<1C ngoai t~i Vi~t Nam thea quy dinh

eua phap lu~t; Quan 1y th6ng nhfit trong ca nU<1C vi~c cfip the hUOng dftn vien du lieh

va gifiy chUng nh~n thuy~t minh vien thea quy dinh cua phap 1u~t; Quan 1y cae t6 chuc

S\I nghi~p tf\IC thuQc TCDL, cac t6 chuc th\Ic hi~n dich V\l cong thuQc 1inh V\IC du lich

thea phan eftp; T6 chuc th\Ic hi~n cong tac nghien eUu khoa hQc, Ung d\lng ti~n bQ

khoa hQc, cong ngh~ va bao v~ moi trnOng trong 1Inh V\IC du 1ich va tai nguyen du lich

thea ph3n efip; ...

-.,

Uy ban nhan dan tinh, thanh ph6 tr1!c thuQc trung uang

1) ~an cu vao ehi~n 1ugc, quy ho~ch, k~ ho~ch phat tri€n du 1ich da duqc Chinh phu,

4) Th\Ic hi~n cac nhi~m V\l, quy~n h~n khac do BQ truOng BQ VHTTDL giao.

Thu wOng Chinh phu phe duy~t, quy~t djnh vi~c thanh l~p, xay d\Dlg va quan ly c~c khu

du lich, tuy~n du lich, di~m du 1ich dia phuang; ph6i hqp vai T6ng C\lC Du lich quim ly

cae khu du lich, tuy~n du 1ich, di~m du lich qu6c gia; cfip, thu h6i Gifiy chUng nh~n khu

du lich, tuy~n du 1ich, di~m du 1ich dia phuang.

2) Ban haOO thea thfrm quySn cac van ban quy ph~m phap lu~t v~ du lich t~i dia

phuong. Nhfing van ban quy ph~m phap lu~t OO~m C\l th~ hoa cac van ban quy ph~m

phap lu~t v~ du lich cua Nha nuac, kh6ng duqc trai v&i cac quy diOO cua phap lu~t.

3) Quy~t diOO thaOO l~p doaOO nghi~p du lich thea thfrm quySn.

4) Th~~ diOO ho~c tham gia th~m diOO cac dg an dAu tu lierr quan d~n du lich t~i

dia phuong.

5) Ki~m tra, thaOO tra; giai quy~t khi~u n~i, t6 cao va xu ly thea thfrm quy~n cac

vi ph~m phap lu~t v~ du lich.

Theo quy diOO eua phap lu~t va di~u ki~n thvc t~ dia phuong minh, UBND cAp tiOO se· giao ·OOfing chilc nang OOi~m V\l nay cho cac sa, ban, ngaOO, trong do Sa VHTTDL dong vai tro tham mUll, di~u ph6i ho~t dQng quan ly du lich cua cac sa, ban, ngaOO, giup Chu tich VBND cAp tiOO QLNN tren dia ban laOO th6.

Uy ban nhan dan cae edp thdp han (bao g6m uy ban OOan dan cAp huy~n va uy

ban OOan dan cAp xa) thvc hi~n:

1) Thvc hi~n quan ly OOa nuac v~ du lich thea phan cAp cua uy ban OOan dan

tiOO, thaim ph6 tf\lC thuQc trung uong, ki~m tra vi~c chAp haOO quy diOO cua phap lu~t

v~ du lich t~i dia phuong.

2) C6 trach OOi~m thvc hi~n cac bi~n phap bao dam an toan cho khach du lich,

bao v~ di tich lich sir, van hoa va daOO lam th~ng caOO adia phuong.

Ngoai vi~c phan cAp cho cac co quan tn;rc ti~p quan ly OOa nuac v~ du lich, cac

BQ, co quan ngang BQ, co quan thuQC ChiOO phu trong ph~m vi OOi~m V\l, quy~n h~n

cua minh c6 trach OOi~m ph6i hqp th\Ic hi~n vi~c quan ly OOa nuac v~ du Ijch, t~o di~u

ki~n thu~n lqi cho vi~c phat tri~n du lich. ChiOO phil quy diOO C\l th~ trach OOi~m cua

cae BQ, ngaOO trong 1100 VlJC nay.

3. Mqt sA vin d~ d,t ra v@ nh,n thtlc, ti~p cin va vin dl}ng quan di~m ctia

Dang, chinh sach cua Nhit ntrtYc trong s'1 nghi~p xiy dt}1lg va phat tri~n van boa,

gia dinh, th~ thao va du Ijch tren dja ban xii

3.1. Mpt sa van d2 d(it ra trong s~ nghifp xay dlpfg va phdt triin van hoa tren

dia ban XQ

3.1.1. V~ nhq,n thue

Nhln chung trong nhfmg nam gAn day, vi~c th\Ic thi chinh sach cua Nha nuac v~ van hoa a cO' sa co S\I chuy~n bi~n kha ra do trlnh dQ dan tri ngay cang cao va dQi ngii can bQ xa duQ'c dao t~o bai ban han truac. M~t khac, quan di~m cua Dang, chinh sach cua Nha naac v~ van hoa ngay cang co 9 nghIa thi~t th\IC d6i v6i S\I nghi~p xay d\IIlg va phat tri8n van hoa nMm nang cao dOi s6ng v~t chftt va tinh th§n clla nhan dan. Tuy nhien, trong di~u ki~n C\l th~ amQt s6 dia phuang v§n cOn rnQt s6 vdn d~ c§n luu 9sau:

Q.uan tri~t quan di~m eua Dang chua sau s~e VI eho r~ng quan di~m eua Dang la cai lOn, cai "vI mo", con van hoa axa la cai "vi rno", th\Ic t~ th~ nao thllam nhu th~. Nh~n thuc· phi~n di~n nhu v~y ddn d~n vi~c tri~n khai khong bai ban, thu~n dau lam

lam, kh6 b6... nhi~u lInh V\IC b6 tr6ng, nhi~u lInll V\IC l~i t~p trung qua muc c~n

do, d€

thi~t vuQ't kha nang va nhu cftu cua van hoa xa, gay h~u qua v~ tai chinh va hi~u Ung tieu C\IC v~ xa hQi... Vi~c t6 chuc hQi lang a nhi~u dia phuong pho truong theo ki~u "lang ta phai han lang khac" lit nhfmg vi d\l sinh d(>ng cho v~n d~ nay.

V6i chinh sach cua Nha nuac cling con hi~n tUQl1g "chQn" cai nao co lQi truac

rn~t nhu duQ'c uu dai cai nay hay co quy~n lQi cai kia thl tri~n khai tich C\IC. Nh~n thuc nhu v~y do chua hi~u tinh d6ng bQ va tinh phap 19 cua cac chinh sach do Nha nuac ban hanh. M~t khac, nh~n thuc phi~n di~n se tri~n khai l~ch l~c, kern hi~u qua... h~n

ch~ S\I quan tam va huOng Ung cua nhan dan d6i vai chinh sach cua Nha nuac.

3.1.2 v~ ti~p eq,n

Ngay nay do h~ th6ng chinh tri va bQ may nha nuac t~i cO' sa ngay c8ng duQ'c cung c6 va hoan thi~n. M~t khac, cO' sa v~t chftt, trang thi~t bi, d~c bi~t la cac phuong ti~n thong

tin d~i chung, phuong ti~n nghe nhln phat tri~n ql~ nen co th~ noi khong co quan di~m

nao cua Dang, chinh sach nao cua Nha nuac khong v~ t61 xa. Tuy nhien, do s6 lUQl1g cac

van ban ngay cang nhi~u, nhi~u van ban duQ'c thay d6i ho~c chinh sua cho phu hqp v61 trrm hlnh th\IC t~ cua tirng thm kY khong phai khi nao cling d€ ti~p c~. M~t khac,' cong vi~c co tinh S\I V\l dap (mg nhu cftu cua dOl s6ng ngay cang phong phu clla nhan dan dia

phuong lam cho can bQ, cong chuc xa khong con thl gia d~ ti~p c~n ddy du theo dung

ngrua cua no d6i v6i cac van ban tir cac cftp dua xu6ng. D6i v61 can bQ, cong chuc van

hoa - xa hQi xa con nhu v~y, d6i v6i ngum dan ch~c chfut vi~c ti~p c~ cac van ban cua

Dang, chinh sach cua Nha nuac con h~ ch~ han nhi~u. D~ kh~c ph\lc h~ ch~ nay chung

toi thir neu mQt s6 bi~n phap lfiy ill kinh nghi~m cua mQt s6 dia phuong d~ cung trao d6i.

* D6i vm can bQ, cong chirc van hoa - xa hQi xa nen ap d\lng phuong phap tiip

cgn h? th6ng va tiip cgn aiJm.

Tiip ctJ,J:} h? th6ng la ti~p c~n tfit ca cac van ban va s~p x~p no thea h~ th6ng do

minh d~t ra d~ thu~n ti~n nh~t khi sir d\lng. Cach ti8p c~n nay giup can bQ, cong chuc

th~n ti~n trong sir d\lng van ban, len k8 ho~ch cong mc thea quy, thea nam mQt cach

khoa hQc khong bi dQng, ch6ng cheo, sot vi~c.

Co nhi~u cach t~o h~ th6ng. Co th~ x~p h~ th6ng thea cdp - vi?c - thai.

C~p: Xa , huy~n, tinh, trung uong, xa la cfip thfip nhung tf\Ic ti8p nhfit nen x8p

tren nh~t d~ ti~n ti8p c~n, r6i d~n huy~n, tinh, trung uong.

Viec: Vi d\l vi~c bao t6n ton t~o di tich, vi~c t6 chuc dai s6ng van hoa co sa, vi~c quan ly dich Y\l van hoa... X~p thea h~ th6ng vi?c chi th\lc hi~n duqc khi ti~p c~n ky van ban, n~m chile nQi dung chu y~u cua van ban. H~ th6ng nay giup can bQ, cong

chuc xa tri~n khai cong vi~c co bai ban, khoa h<)c, dung huOng, giai 'quy8t cac vfin d~

nay sinh-co can clI phap ly, khong lung tung, cam tirlh, tuy ti~n.

Thai: Mm, cli. X8p thea thai gian, van ban mai x8p tren vi vi~c ap d\lng phai

thea thea van ban mm. Tuy nhien, nhi~u van ban mai khong phu nh~n hoan toan van

ban cli rna chi sua mQt vai di~m nen van ban cli v§n la g6c. M~t khac dli co thay hoan

toan van ban cli thi van ban eli vftn cdn gift dS d6i chi8u, so sanh va giai quy~t nhUng

vfin d~ t6n t~i trong dai s6ng cQng d6ng.

Tiip ctJn ilidm la ti~p c~ co chQn lQc thea quan di~m t~p trung x~p thea h~ th6ng

truac - sau, mau- thua. Vftn de nao, vi~c nao cftn. giai quy~t truac m~t thi cae van ban

ve vfin de do, vj~c do dugc x8p tren nhfit, d~ tim nhfit (truac- sau). v§n de nao, vi~c

nao thuOng xuyen g~p phai trong c6ng tac hang ngay thi nhUng van ban ve vftn de do,

vi~c do cAn x~p tru6c nhUng v§n de, nhUng vi~c khong thuOng xuyen phai giai quy~t

hang ngay ( mau - thua).

D6i vm cac t6 chuc, ca nhan ho~t dQng trong IInll V\lC van hoa tren dia ban xa nen

ch<)n phuong phap tiip cgn chuyen sau, tiip cgn nh6m.

- Tidp c~n chuyen sau la cach ti~p c~n chQn l\Ia OOUng vdn dB lien quan d~n 1100

VlJC ho~t dQng cua t6 chilc, ca OOan ho~t dQng trong 1100 VlJC van hoa. ThuOng thl

nguCri ta x~p thea tieu chi lien quan t11tC tidp va lien quan gitin tidp. Nhfing' van ban

lien quan tn.rc tiSp xSp vao vi tri d€ th~y, d€ tlm d~ co th~ thuOng xuyen tiSp c~h,

- Tidp c~n nh6m la cach tiSp c~ tt;r nguy~n cua rn{>t OOom cac t6 chilc ho~c ca nhan cUng ho~t d{>ng trong rn{>t 1100 VlJC van hoa C\l thS. Cach tiSp c~ nay nh~ hQP mc, h6 trq OOau trong tlm hi~u, v~n d\lng cac quan di~rn cua Dang, chinh sach cua Nha nuac co lqi nhdt trong ho~t d{>ng cua t6 chilc, ca ooan trong ooom.

nghien cUu! v~n d\lng hi~u qua.

DiBu quan trQng b~c OOdt d6i v61 c()'ng chilc van hoa - xa h{>i xa la phai chit d(Jng

tlm rnQi cach ti~p c~n t6t rlhdt, dfty du OOdt cac van ban th~ hi~n quan di~m cua Dang,

chfnh sach cua Nha nuac vB van hoa. Khong OOUng th~ con phai huOng dftn, khuySn

khich cac t6 chilc, ca OOan ho~t d{>ng trong 1100 VlJC van hoa chu d{>ng tiSp c~n cac van

ban lien quan dSn l10~t d{>ng cua hQ. Vdn dB ti~p c~n b~ng phuong phap nao, OOu thS

nao cho hi~u qua ph\l thu{>c vao diBu ki~n C\l th~ cua tirng dia phuong, timg t6 chilc va

3.1.3 V~ v~n d1:lng

ca ooap.

Thu OOdt: Quan di~rn, duOng l6i cua Dang vB van hoa co tiOO nguyen t~c b~t

bUQc rnQi t6 chuc Dang, mQi dang vien phai chdp haoo. Tuy OOien, "phai chdp haOO"

khong d6ng nghIa v6i vi~c biSn quan di~m cua Dang thaOO "giao di~u", thaOO "vong

~ . _

m~OO giup can bl), cong chilc van hoa xa hoan thanh xudt s~c nhi~rn V\l. Ch~ng h~n: Quan didm clla Dcmg v€ Sl! nghi~p xdy dtmg va phdt tridn win hod ia Sl! nghi~p coo toan dan. NSu biSt v~n d\lng t6t quan di~m nay, cong chilc van hoa - xa hQi xa se co

kim co" tri~t tieu mQi sang t~o. Nguqc l~i, nSu biSt quan tri~t, v~n d\lng t6t no se la suc

l\Ic lUQ'Ilg hung h~u lam cong tac van hoa tt;r nguy~n th\Ic hi~n co hi~u qua chiOO sach

xa h{>i hoa cac ho~t d{>ng van hoa, chiOO sach gill gift va phat huy di san van hoa dan

tQc tren dja ban...

Di~u do co ngllIa la mQi chiOO sach cua Nha nuac d~u phai nghiem chiOO th\Ic thi m6i

Thil hai: ChiOO sach cua Nha nuac v~ van hoa co tiOO d6ng bl) va phap ly cao.

co ~i~u qua. Tuy OOien, nghiem chiOO th\Ic thi khong phai la "ap d\lng may moc, ap d~t

C\lC doan" trong th\lc thi chiOO sach. BiSt v~n d\lng sang t~o, tuyen truyBn va v~n dl)ng

d~ co S\I d6ng thu~n cua toan dan mQi vi~c se co k~t qua t6t d~p. Hiiy ghi 00& cau "d€

tram IAn khong dan ciing chiu, kho v~n IAn dan li~u cling xong" d~ khong ap d~t khi

thvc thi chiOO sach. Khong Nha nuac nao co th~ dua ra chinh sach d~ mQi vi~c co th~

"r~p khuon" ap d\illg cho mQi dia phuong trong toan qu<3c. V~n d\lng sang t~o khong

nhUng gilip cong chuc van hoa - xii hQi xii lam vi~c co hi~u qua rna con la ngu6n thong

tin phan h6i trung thvc nh~m di~u chinh nhUng bftt c~p cua chinh sach lam cho mQi

chinh sach sat v6i thvc ti€n, di vao dffi s6ng cua nhan dan.

Thu ba: Quan tri~t quan di~m cua Dang, v~n d\lng sang ~o chinh sach cua Nha

nuac v~ van hoa tren dia ban xii chi co th~ thvc hi~n t6t khi cac can b~nh quan lieu,

cua quy~n, tham 0, nhiing nhi€u bi dAy lui. Ch6ng cac can b~nh tren trong di~u ki~n

hi~n nay la nhi~m V\l cua toan Dang toan dan, nhung d6i v6i can bQ, cong chuc van

hoa - xii hQi xii la h~t suc quan trQng vi xii la dia ban trgc ti~p vOi dan, van hoa - xa hQi la

1100 V\IC nh~y cam OOu "han thu bi~u" ki~m tra thuang xuyen suc s6ng clla mQt xii hQi.

3.2. Nhiing diim cJn fuu fdai vui cac xa vimg dang bing trong quan trift va

v in dllng quan diim cua Dang, chfnh stich cua Nhil nUde vi van hoa, gia dinh, thi

thao va du Ijch

3.2.1. vJ aiJu ki~n t1l nhien

Vi~t Nam co ba mi~n B~c - Trung - Nam, va a ca ba mi~n d~u co vUng d6ng bimg chau th6 duqc t~o bOi cac dong song. D~c di~m chung tg nhien IOn nhftt cua d6ng bimg la

dftt dai mau rna, ngu6n nuac tg nhien d6i dao, phil hqp V01 vi~c tr6ng Ilia nu&c co til hang

ngan dOl nay. ChiOO tir d~c di~m chung nay rna nhi~u nha nghien clm cho rimg van hoa

Vi~t Nam la van hoa Ilia nuac, van hoa gfut li~n v6i cac dong song. Tuy nhien, d6i v6i

m6i mi~n cling co OOUng d~c tnmg rieng v~ tg nhien.

- Mi~n B~c co Chau th6 song H6ng phI nhieu nhung song H6ng va h~ th6ng song

mi~n B~c tp.uang gay ng~p l\lc nguy hi~m cho san xuftt nong nghi~p va dffi s6ng con

nguffi, nen cAn co h~ th6ng de di~u vfmg ch~c co chiSu dai tm hang vai .ch\lC ngan ~et

duqc xay d~p til dffi nay qua dffi khac. M~t khac, khi h~u duqc chia theo b6n mua

xuan, h~, thu, dong vm r1hi~t dQ, dQ Am va cac di~u ki~n d~c trung khac cua mQt vUng

nhi~t d6i, gio mua lam nen cUQc s6ng cua con nguffi vai nhUng net van hoa kha d~c

trung cua mQt vung dftt rna nhi~u nha nghien clm dii dua ra thu~t ngfr Van hoa song

H6ng, Van hoa d6ng b~ng B~c b<).

- Mi~n Nam l~i co h~ th6ng song, ngoi, kenh, r~ch day d~c, t~o nen mQt vung

d6ng b~ng h~t suc mau rna, va mQt d~c bi~t khac v6i song mi~n B~c va Mi~n Trung la dong chay hi~n hoa han, khong gay lil l\1t 100 rna chi t~o ra "mila nu6c n6i" net d~c

n6ng rAt ~~ lqi cho tr6ng trQt cay trai cho hoa tham qua ngQt quaOO nam nen cae

mi~t vuOn duQ'c hlnh thanh ill lau dffi vdn con lUll gift d~n ngay nay t~o mQt khong

trung dQc dao cua con nguffi va van hoa Nam bQ. M~t khac, khi h~u thuOng xuyen ~m,

gian van hoa mi~t vuOn r~t dQc dao.

- Mi~n Trung la mQt dai d~t h~p han hai mi~n Nam B~c ch~y d<.lC thea ba bi~n Dong, phia my co day TruOng San OOu buc truOng thanh che tra. Tuy OOien, do dja hlnh nhu v~y ~en cac dong song thuOng ngfut, dong chay hung dfr OO~t la v~ mua mua 111. D6ng

bimg duQ'c 410 nen la nhUng vUng d~t khong 100, co nm do aOO huOng cua n~ng gio rna

ruQng d~t khong duQ'c phi nhieu, khi h~u kha kh~c nghi~t khi thi bao ill bi~n vao, khi

thi gio nong ill phia tay sang...t~t ca OOUng di~u ki~n WOOien ~y tac dQng khong 006 d~n con nguai va van hoa d6ng bfing Trung bQ. Di~u d~c bi~t cfrn nh~n m~nh a d6ng bfing Tnlng bQ la d6ng bfing ven bi~n. G~n bo v6i bi~n t~o nen con nguai cua bi~n

rna cua hQi nh~p hi~n nay, mi~n Trung v6i cac vjnl1 d~p n6i ti~ng OOu Nha Trang,

khai vOi. tiOO cach va van hoa r~t d~c trung cua vung d~t nay. D~c bi~t trong di~u ki~n

d~c trung dQc dao cfrn quan tam khi nghien clm, quan ly, huOOg ddn va t6 chuc cac

ho~t dQng van hoa. Tren th\lc t~ vung d6ng b~ng B~c bQ va Nam bQ cilng co vung d6ng bfing ven bi~n, nen can bQ, cong chuc van hoa - xa hQi xa a cac vUng nay cfrn chli y d~n d~c trung van hoa bi~n.

3.2.2. vJ aiJu ki~n kinh ti -xii h9i

-..

Lang Co, Cam Ranh, Mili Ne, Da Dra, Quy Nhon... t~o nen mQt vung van hoa bi~n

VOi. diSu ki~n Wnhien OOu da neu tren, vung d6ng bfing cua ca nu6c co d~c di~m

chung 1~ v~ kiOO t~ la n~n kinh t~ ti~u nong. Vi~c tr6ng Ilia nu6c la phuang thuc t6

chuc san xu~t chiOO, ph\1 thuQc r~t OOi~u vao thien nhien, mua V\l. ChiOO vi v~~ hlnh

thaOO ill duy d\Ia vao thien nhien, trong c~y vao thien nhien va 16i s6ng hoa d6ng vOi.

t~ nong nghi~p lfty tr6ng tr9t lam can ban nay. M~t khac, tr6ng cfty Ilia nu6c phai thea

thien nhien. Cai g6c cua tri~t ly thien - dja - nhan hqp nh~t cling xu~t phat ill nSn kiOO

mila V\l, cho nen vi~c nuang. nha vao OOau, d6ng long d6ng thu~n trong tUng nhom

cling OOu ca cQng d6ng la rftt quan trQng. Chinh hoan canh fty th~ hi~n trong cach thuc

t6 chuc cQng d6p.g quy t\1 theo xom, lang, thuOng gfrn cac dong song, con keOO W

nhien. S6ng quftn t1) trong mQt khong gian nhu v~y t~o nen tlnh cam cQng d6ng d~c

trung: tlnh lang nghia xom, t6i lira t~t den co nhau, la nSn tang tlnh cam, tinh thftn

truySn d

hon s6ng mlnh", "ban anh em xa, mua lang giSng gftn". D~o ly dy c6 kSt cQng d6ng

lang xa Vi~t Nam ch~t che khong th~ pha va. Ngay trong hoan canh mdt nu6c nhung lang khong nidt. Day hi d~c trung rdt d~c bi~t v~ lang xa Vi~t Nam th~ hi~n ca m~t tich

C\IC va tieu C\IC cua no trong dOi s6ng hi~n d~i cftn duQ'c quan tam khi lam cong tac van

hoa - xa hQi tren dja ban xa. Chinh d~c trung nay da t~o nen thu van hoa rdt rieng do la

van hoa ~ang. Chi each nhau mQt con dU

gi9ng noi khac lang kia til cach phat am cho dSn cac th6 ngfr quen dung. ChirJh VI thS

m6i co·cau ,~ chiri cha khong b~ng pha tiSng". V6i nSn san xudt ti~u nong tr6ng Ilia nu6c, vai tro gia dlrJh co y nghia quySt djnh phat tri~n san xudt, t6 chuc d

ngay. Gia dlnh la mQt xa hQi thu nho, r6i dSn lang, nuO'c. D~c diem nay cling la mQt

trong cac net d~c trung cua gia dlnh Vi~t Nam rna nguOi lam cong tac van hoa - xa hQi a xa phai n~m duQ'c. VS kinh t~ - xa hQi va dOi s6ng cQng d6ng lang xii vung d6ng bfu1g co _nhUng net chung nhu v~y, nhung cling co nhUng net rieng cho tUng miSn.

MiSn Nam diSu ki~n khi h~u khong co n~ng nong, mua ret qua chenh l~ch gifra cac

mua, vi~c d6i pho v6i thien nhien khong qua kh~t khe, vi~c tr6ng cdy, danh b~t thuy

san cling d€ dang han, khong phai "an bfra nay, 10 bfra rnai" da t~o nen cac net rieng v~

con ngu

diSu ki~n thien nhien co khac. Vung ven bien cua cac miSn cling co khac. Chinh S\l

khac bi~t nay t~o nen S\I khac bi~t vS van hoa - xa hQi cac vUng miSn va t~o nen nhUng

net rie~g vS con ngu

3.2.3. vJ ijch sir van hod

Cac vUng d6ng b~ng Vi~t Nam co chung mQt ljch sir va truySn th6ng lau diri trong ddu tranh d\lllg nu6c va gifr nu6c. Net chung dy la vUng d6ng bfu1g a ba miSn dSu la ddt dja linh, nhan ki~t, ngu6n l\Ic d6i dao ca vS con ngu

lam nen lich sir hao hung trong ddu tranh ch6ng xam luQ'c, la ngu6n cung cdp nhan l\Ic

va luang thgc quan trQng cho S\I nghi~p xay d\lllg ddt nu6c. La vUng ddt tm phu, t~p

trung dong dan v6i dai s6ng cQng d6ng giau ban s~c t~o nen cac vUng van hoa vila co

tinh d~c thu vila co net tuang d6ng la bQ ph~n cdu thanh nen n~n van hoa Vi~t N am

th6ng nhdt trong da d~ng, co truy~n th6ng lau dCri v6i nhiSu di san van hoa v~t thS va

phi v~t thS co gia tri dQc dao duqc th~ gi6i cong nh~n. tuy nhien, m6i vung d6ng b~ng

l~i co nhUng net rieng cua minh.

- Vung d6ng b~ng B~c bQ la vUng van hoa d~c trung van hoa Vi~t. Cu dan nguai Vi~t t~p tning sinh s6ng aday til lau dai rna cac di chi khao c6 aGo Mun, D6ng D~u, Lung Hoa... da chUng minh cu dana day co til thai ky d6 da. Cung v6i S\I phat triSn co tinh lich SU, khu V\IC d6ng b~ng B~e bQ eu dan dong duc, van hoa, tin nguCmg hinh thanh va phat triSn vOi nhUng gia tIi v~t chdt cling nhu tinh th~n g~n liSn vOi dai s6ng nong nghi~p tr6ng lua nuac. Tuy nhien, trong nhUng hoan canh khac nhau van hoa

Vi~t yUng d6ng b~ng B~e bQ ti~p nh~n kha nhiBu nhUng y~u t6 van hoa ngo~i lai d~n

tiI Trung Hoa, Phap, An DQ. DiSn hlnh la cac D~o Ph~t, D~o Nho, D~o Lao, D~o Giao,

D~o Thien Chua da ghi ddu dn kha sau d~m trong dai s6ng tam linh, trong tin nguCmg

thO' Cling, trong sinh ho~t cQng d6ng va trong cac cong trinh ton giao nhu dinh, chua, dSn, am, mi~u, nha thO'. Di~u d~c bi~t trong net van hoa Vi~t a d6ng b~ng B~c bQ la S\I dung hoa gifra cac ton giao t~o nen ban s~c rieng cho van hoa tam linh Vi~t til nghi

thuc hanh I€ d~n kiSu dang ki~n truc. N~u noi d~n dlnh, chua co ve bS ngoai g~n gi6ng

vOi ki~n truc Trung Hoa, nhung th\Ic t~ khong phai v~y. Til mai cong, d~n cac chi ti~t

hoa van, v~t linh dSu co net rieng, th~m chi co thS nh~n biSt ra net d~c trung cho cac

tri~u d~i Ly, Trftn, Le, Nguy€n ... Net chung cho d6ng b~ng B~c bQ la di san van hoa

v~t thS co s6 lUQl1g lOn, nhdt la dinh, chua, d~n, mi~u... NhUng di san nay chu y~u la

ki~n truc g6, I~i duqc xay dvng lau dai hang tram nam, th~m chi hang ngan nam nen

dSu xu6ng cdp nghiem trQng, c~n bao t6n, tu b6. Cung v6i cac cong trlnh ton giao, co

..-

thS noi lang nao cung co hQi lang, nhiSu l€ hQi tieu biSu, d~c s~c nhu HQi Giong (Di

san van hoa th~ gi6i duqc UNESCO cong nh~p), HQi Lim (v6i Quan hQ - di san van

hoa th~ giOi duqc UNETSCO cong nh~n) HQi Chua Huang, HQi chua Thfty, HQi chua

S6 lUQl1g hQi lang rdt nhi~u di€n ra quanh nam, nhung t~p trung vao mua Vua... xuful. Cac nha nghien clm da phai xUdt ban bQ tir diSn hang vai tram trang cho Ie hQi cac lang rna nhi~u hQi lang vfut chua duqc k~ d~n. N oi tom l~i vUng d6ng b~ng BAc bQ

13. mQt vUng giau ban s~c van hoa, cong chuc van hoa - xa hQi xa c~n n~m ch~c net d~c

trung nay mai co thS hoan thanh t6t nhi~m V\l eua mlnh.

- Vung d6ng b~ng Trung BQ l~i eo nhUng net d~c thu rieng khac. Do la vung

d6ng b~ng mQt ben la nui rimg TruOng Son, mQt b6n 13. BiSn Dong. Van hoa co S\I

giao hoa ba ySu t6 tren t~o net rieng trong cac di~u ho, di~u vi, di~u phil...trong cac

· huy€n tho~i, huySn tich va cac sinh ho~t van hoa khac. Van hoa vUng Bfic Trung be> co

anh huOng van hoa d6ng b~ng Bfic Be>, Trung Trung Be> anh huOng van hoa trung tam

c6 do Hu~, Nam Trung Be> n6i trQi net van hoa Cham pa. Noi chung viIng d6ng b~ng

miSn Trung luu gift nhiSu ySu t6 van hoa v61 ban sfic r§t rieng, ngay cac nha nghien

clm cling chua lliSu hSt dU

hQi xa cang cAn hQc hoi tim hiSu them nhiSu, d~c bi~t qua cac ngh~ nhan, cac C\l gia,

cac nha nghien clm van hoa dia phuong dS nfim chfic van hoa dia phuong minh, tranh r~p khuon may moc khi v~n d\lng chinh sach chung cua Nha nu6c. DiSu dang luu y la vung d§t miSn Trung do d~c diSm phai ch6ng trQi vai thien nhien, khi h~u khfic nghi~t, nen con nguffi nm day co y chi, nghi lvc va tinh thuong yeu r§t sau sfic, vS tinh cach cling nhu sinh ho~t co net r§t rieng cftn dU

dQng phai kien ttl, th§u tinh d~t ly vi~c thvc thi chinh sach mai co hi~u qua.

- Vung d6ng b~ng Narn BQ co th~ gQi la vUng d§t hua d6i vm dai s6ng cu dan nang nghi~p. Cling co thS coi 1(\ vUng d§t mai dU

hoa r§t rieng cua mQt viIng d§t. Cling v6i net van hoa Vi~t, ngum ta §n tUQ11g vS net

d~c tnmg cua van hoa Kha Mer. Dlnh, chua vai ki~u dang kiSn truc d~m net ton giao An DQ qua Cam Pu Chia vao Vi~t Nam. Cac l~ he>i, cac tro chm, cac sinh ho~t ton giao, tin nguOng cling co net d~c tnmg rieng, khac vai van hoa lang vung d6ng b~ng

Bfic BQ, Trung BQ. Vung song nu&c, kenh r~ch ch~ng chit t~o nen nhiSu net kha dQc

dao. Chg tren song, hQi lang gfin vai song nu6c ...va d~c bi~t la cac di~u ly, giQng ho

Nam bQ nhu b6ng benh cung v61 ghe, thuySn va tam h6n con ngum nai day d~c tnmg

cho sv ph6ng khoang, menh mang, uySn chuy~n say dfim long ngum. Noi dSn van hoa

d6ng bfutg Nam be> khong thS khong noi dSn dan hat cai luang. No dii co tir lau dffi va

dSn gia vftn con dU

N6i t6m lr;zi, van hoa vUng d6ng bfutg Bfic -Trung - Nam co nhfrng net chung,

nhung cling co nhfrng net d~c thiI kha dQc dao. Chinh diSu do dii gop phftn t~o nen van

hoa Vi~t Nam th6ng nh§t rna da d~ng. Cong chuc van hoa - xii he>i xii phai d~c bi~t luu y d~c di~m nay. d lang nao, xii nao phai tIm kiSu ky dS yeu, dS tv hao vS gia tri van

hoa nm minh s6ng, hQc hoi, tiSp thu nhfrng net van hoa tinh hoa cua cac lang khac,

vung 'khac nh~m huOng dftn t6 chuc, t6 chuc nhfrng hng van hoa dap Ung nhu

cfru tinh thfrn cua nhan dan, gop phfrn xay d\ffig van hoa Vi~t Narn tien ti~n, d~rn da

ban s~c dan tQc.

****************

Cau hoi, bili tap tinh huang

1. D6ng chi hay neu nhUng quan di~rn IOn cua Dang v~ van hoa, gia dlnh, th~

thao va du lich trong thffi ky d6i m6i.

2. Nhfrng quaIl diem fty duqc v~ d\mg nhu th~ nao trong cOng me cUa d&g chi ~ xa?

3. Dia phuong d6ng chi dang tri~n khai chuong trlnh m\lc tieu chien luqc nao?

Co vuOng m~c gl trong th\IC ti€n ho~t dQng?

4. Tlnh hlnh tri~n khai cac phong trao van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich t~i

dia phuong co gl thu~n lqi, kho khan? Neu rno hlnh di~m ? (neu co)

5. NhUng chinh sach nao dang thuc d~y phat tri~n van hoa, gia dlnh, th~ thao va

du lich? NhUng chinh sach nao khong phil hQ'P v61 dia phuong d6ng chi?

1. Ban Tu tuang van hoa Trung uong: Tu luang H6 ChtjMinh vJ van hoa. Ha

NQi 2003;

2. Ban Tu tuang van hoa Trung uong: Xii hQi hOG hogt tlQng van hOG -MQt s6 vdn

Tili lieu tham khao

3. PTS. Nguy€n Chi B~n (T6 chuc ban thao). Hoi va tlGp v~ van hOG Vi~t Nam.

Nxb Van hoa Dan tQc. Ha NQi 1998.

4. HQ Van hoa, Th~ thao va Du lich: Van ban cua Dang va Nha nuac v~ nip s6ng

van hOG. Ha NQi. 2008

5. HQ VHTT - C\lC VHTT co sa: Xay difflg gia tlinh van hoa !rong Slf nghi?p tl6i

mai. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi 1997.

t1~ ly lugn va thvc tiin. Ha NQi 2008

tri qu6c gia, Ha NQi. 1996.

6. Khang Thuc Chieu (chu bien): Cai CGch thi chi van hOG. T~p I,ll. Nxb Chinh

7. TS. Nguy€n Vi~t Chuc (Chu bien). Xay dl;mg tu tuimg dt;lo dirc 16i s6ng va dai

s6ng van hod. Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thorig tin, Ha NQi 2001.

8. Dang CQng san Vi~t Nam: Nght quydt H(Ji nght Ban chap hanh Trung Trung

uang Idn thir 5, khod VIII

9. Bang:CQng san Vi~t Nam: Nghi quyit Dr.;zi h(Ji ar.;zi bidu toim qu6c lim thu X

10. Dang CQng san Vi~t Nam: Nght quydt Dt;li h(Ji dt;li bidu toan qu6c Idn thir XI

11. Ph~m Van D6ng. Van hoil va D6i mai tdc phtlm va binh luQn. BQ Van hoa

Thong ti~.

12.. PGS. TS. Ph~m Duy Due: Phdt triin van hod Vi~t Nam trong thai kY d6i

mai. Nib Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi .2009.

13. LUQt Sa hfru tri tu? Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi. 2005.

14. Lugt Di san van hod va Nght dtnh huang dJn thi hanh. Nxb. Chinh tri qu6c gia,

Ha NQi. 2002.

15. LUQt Thi d~c, Thi thao. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.2006.

16.~LuQt Di?n anh. Nxb Chfnh tri qu6e gia, Ha NQi.

17. LUQt Du Itch. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

18. Phan NgQc: Ban sac Van hod Vi?t Nam. Nxb Van hQc. 2006

19. Van Quan: V~ cdc gid trt dan t(Jc. NXB. Van hoa Dan tQc. Ha NQi.1995

20. PGS.TS. Hoang Vinh: M(Jt s6 van d~ If; IUQn van hod thai kY d6i mai. Nxb,

Chinh trj qu6c gia, 1996.

21. GS. TS Hoang Vinh: May van d~ If IUQn va th1!C tidn xdy dl;mg van hod a

nuac tao Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thong tin.Ha NQi. 1999

22. Vi~n Van hoa: Van hod va phdt triin. Nxb Van hoa Thon tin, Ha NQi.1995.

23. H6 SI Vinh - HuYnh Khai Vinh (D6ng chu bien). Van hoil Vi?t Nam m(Jt

chgng duang. Nxb Van hoa Thong tin 1994.

24. Trftn Qu6c VUQl1g (Chu bien): Ca sa van hod Vi?t Nam. Nxb Giao d\lc 2008

DuONG LOI CVA DANG, CHiNH SACH CVA NHA NUaC

VE DAN TQC, TiN NGuONG vA TON GIAo

PGS, TS. LE NGQC TRANG

ThOi 1uQllg: 8 ti~t(*)

A. MVC DicH, vEu cAu

1.M,c dick:

- Cu~g c~p cho hQc vien OOfrng ki~n thirc co ban v~ dUOng 16i cua Dang, chiOO

sach cua OOa nuac v~ dan tQc, tin nguOng va ton giao.

- Bi~t v~n d\lng OOfmg ki~n thuc co ban v~ quan di~m, dUOng 16i cua Dang; chinh

sach, phap 1u~t cua OOa nuac v~ dan tQc, ton giao va tin nguOng vao ho~t dQng quan 1y

va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th~ thao, du 1jch tren dja ban xa.

2. Yeo dn: HQC vien n~m duqc nQi dung co bim cua ki~n thuc co ban v~ quan

B.NQIDUNG Vi~t Nam 1a qU6c gia da dan tQc, da ton giao. D~ lam cong tac van hoa aco sa hQC vien c~n duqc trang bi nhfmg ki~n thuc co ban v~ tlnh hinh dan tQc, ton giao; v~

quan di~m, duOng 16i cua Dang, chinh sach va phap 1u~t cua Nha nuac v~ hai 1100 V\IC

d~c thli tren. Thong qua OOfmg ki~n thuc duqc ti~p c~n, hQc vien cAn bi@t v~n d\lng

vao xir 1y va giai quy~t OOfmg vfrn de C\l th~ trong quan 19 va t6 chuc cac ho~t dQng

van h6a 4li dia phuong.

Dan tQC va Ton giao 1a hai vdn de co tiOO d~c trung trong 1ich sir ti~n h6a cua loai ngum, no co quy lu~t hlnh thanh, phat tri~n va v~n d<)ng rieng song hanh vai S1)' ~a dm cac qu6c gia, OOa nuac va cac th~ ch@ chiOO trj. Do v~y cu6i th~ ky xx va d~u th8 kY XXI, cac th8 1\Ic thiI dich 1qi d\lng vftn d~ dan trc, ton giao, 1Qi d\lng vftn d~ nhan quyJn tac dQng vao cac cQng d6ng dan tQc thi~u s6, cac ton giao OOAm pha ho~i kh6i

di~m, dUOng 16i cua Dang; chinh sach, phap 1u~t cua Nha nuac v~ dan tQc, ton giao va tin nguOng, d6ng thOi v~ d\lng co hi~u qua trong ho~t dQng th\Ic tien adia phuong.

(*) - Ly thuy~t: 4 ti~t ;. Thao lu~n : 4 ti~t

d~i. doan k~t to3.n dan tQc, gay mfrt 6n djnh chiOO tri, pha ho~i S\I nghi~p xay d\Il1g va

phat tri~n cua OOi~u qu6c gia va nuac ta ... Song dum goc dQ quan 1y noi chung va

trong 1100 Y\IC van hoa, gia diOO, th~ thao va du 1ich noi rieng vi~c OO~n thuc dung vi

tri, tiOO d~c thli eua v~n d~ dan tQc va ton giao, quan tri~t quan di~m, duOng 16i eua Dang, chiOO sach va phap 1u~t cua Nha nuac v~ 1100 Y\IC tren eo y nghIa truac m~t va 1au dai, mang tinh b~n vting d6i vm th\lc hi~n cac m\lc tieu eong tae dan tQc, ton giao

1. Nhiing vin d~ chung v~ d,c di~m tinb binb dan tqc, ton giao va tin

ngl101lg i1 nllO'c ta

1.t. V~ din tqc

Dan t9c.la ffiQt thu~t ngfr til khi xu~t hi~n dSn nay da eo nhi~u y kiSn ban lu~n v~ nQi dung cua no. Day 1a mQt khai ni~m dSn nay con OOUng y kiSn, quan di~m khac OOau. Thu~t ngfr dan tQc hi~n nay &nuac ta duQ'c hi~u tren nhi~u blnh di~n va giac dQ

va phat tri~n -(ran hoa, gia dlnh, th~ thao va du 1ich d~ rae

khac nhau nhu: dan tQc Vi~t Nam, dan tQc Kinh, dan tQc Hmong, dan tQc Gia Rai, dan t(Jc Khmer, dan t(Jc da s6, dan t(Jc thidu s6, dan t(Jc if d6ng bang, dan t(Jc if mi~n nui

MQl la, Dan tQC - Qu6c gia (nation) dan tQc 1a mQt cQng d6ng chiOO tri - xa hQi

... Theo quan ni~m hi~n nay, dan tQc duQ'c quan ni~m thea hai khia c~nh:

duQ'c chi d~o bOi mQt nha nuac, thiSt l~p tren mQt 1anll th6 nh~t diOO, ban dfiu duQ'c

hlnh thanh do S\l t~p hqp cua OOi~u bQ l~c va lien minh bQ l~c, sau nay eua nhi~u cQng

d6ng mang tinh tQc nguffi cua bQ ph~n tQc nguffi. Tinh ch~t cua dan tQc ph\l thuQc vao

Hai la, Dan tQC d6ng ngma vai cQng d6ng mang tinh tQc nguffi (ethnie) ... CQng

nhUng phuong thuc san xu~t khac OOau...

d~t nu6c khac nhau duQ'c lien kSt vm OOau bfu1g OOUng d~c di~m ngon ngfr, van hoa, va nh~t la ythuc tl;r giac tQc nguffi.

d6ng nay eo th~ 1a bQ ph~n chu th~ hay thi~u s6 cua mQt qu6c gia sinh s6ng &OOi~u

Theo s6 1i~u cong b6 nam 1979, nuac ta g6m 54 thanh phfut dan tQc anh em,

(85,72%, nam 2009) va 53 dan tQc thi~u s6 (chiSm 14,28%, nam 2009). Ngoai nguffi Kinh, trong do co 5 dan tQc co s6 dan tren 1 tri?u 1a Tay, Thai, MuOng, Kha me va Hmong; 14 dan tQc co s6 dan hang ch1:Jc vgn (til tren 10 v~n d8n tren 96 v~n) 1a Mnong, Raglay, Hre, San Diu, Xa Dang, Ca Ho, Cham, San Chay, Ba na, E de,Gia Rai, Dao, Hoa, Nung; 18 dan tQc co dan s6 hang vgn (til tren 1 v~n dSn han 8,5 v~n) 1a

trong do co mQt dan tQc dong dan OO~t gQi 1a dan tQc da s6 (dan tQc Kinh) chiSm

hang ngan (til tren 1 ngan d~n tren 9,5 ngan) la C6ng, B6 Y, CO' Lao, Mang, Lo Lo,

Phu La, Khang, La Chi, Lao, Chu Ru, Ha Nhi, Xinh Mun, ChO' Ro, Co, Gie Trieng, M~,Ta Oi, Giay, CO' Tu, Bru-Van Ki~u, Kha mll, Th6, Xtieng; 11 dan t(Jc co s6 dan

d~n tren 7 ~am ngum) Ia d Du, Brau, Ra Mam,Pu Peo va Si La.

Chill, Ngai, L\I, Pa Then, La Ha, La Hu; 5 dan t(Jc co dan s6 hang tram (til tren 3 tram

Tlnh hlnh dan s6 va S\l chenh l~ch s6 dan gifta cua cac dan tQc tren day da va

dang d~t ra nhi~u v§.n d~ lien quan d~n chinh sach phat tri~n kinh t~ - xa hQi, chinh

sach bao t6n va phat huy ban s~c van h6a trong thm ky hQi nh~p, cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa ddt nuac.

- 54 thanh phdn dan t(Jc anh em if nuac ta co qua trinh gan bo lau d&i trong Slf nghi?p dlfYlg nutYc va gift nuac. XUfrt phat tir hoan canh xa hQi, di~u ki~n kinh t~ va nhu c~u ch6ng ngo~i xam hlnh thanh s6m trong ljch sir dan tQc, cac dan tQc &nuac ta

CQng·d6ng cac dan tQc Vi~t Nam co nhUng d~c di~m cO' ban sau:

s6m doan k~t, chung lung dfru c~t t~o dvng non song gfrm voc, dfru tranh gift gin n~n

dQc l~p dan tQc ... D6ng bao vUng bien cuong luon la "phen d~u" cua dfrt nuac. Tu khi

co Dang, truy~n th6ng yeu nuac do dugc t~p hgp phat huy t~o thanh suc rn~nh trong

thm d~i mm ti~p t1)c lam ve vang truy~n th6ng doan k~t, yeu nuac lau dai cua cac dan

- Cdc dan t(Jc Vi?t Nam s6ng xen ke nhau. Hinh thai cu tru xen ke la mQt d~c

tQc nuac ta.

Vi~t Nam. Trong b6i canh phat tri~n mm cua dfrt nu&c, hlnh thai cu tru xen ke ngay

di~rn n6i trQi trong ljch sir cling nhu hi~n t~i trong dai s6ng cua cQng d6ng cac dan tQc

cang phat tri~n gifta cac dan tQc thi~u s6 vm thi~u s6, thi~u s6 vai da s6. Do la xu th~

- Cac dan t(Jc if nutYc ta co trinh d(J phat triin kh6ng d6ng dJu. Do 1a mQt th\Ic

tr~ng khach quan do ljch sir d~ l~i. S\I khong d6ng d~u truac h~t 1a v~ dan s6. Dan s6

khach quan t~o nen moi w

con la cQng d6ng dan cu v~ van hoa, no khong chi la s6 lUQl1g dan cu rna con la moi

tru

C6 tQc ngum hang chl;lC tri~u, hang tri~u; co tQc ngum hang chl;lC v~n, hang v~n;

nhung cling co tQc ngum hang ngan, hang tram ngum. TrInh dQ phat tri~n kinh tS-xa

hQi cua cac tQc ngum cung r~t khac nhau. Cac tQc nguai co dan s6 dong, moi truOng

cu tru, di~u ki~n tg nhien thu~n lqi (nhu d6ng b~ng ven bi~n, thung lung... ) thl dOl s6ng kinh tS va cac ySu t6 xa hQi phat tri~n hon cac tQc ngum dan s6 it, cu tm a vUng sau, vung xa, vung bien gim. Day la v~n d~ co ban va la cau hoi IOn d~t ra cho cong tac dan tQc anu&c ta.

- M6i dan t(Jc'iJ nuac ta co ban sac van hOG rieng tt;lO nen tinh da dt;lng trong tinh

th6ng nhdt cua van hOG qu6c gia Vi?t Nam. Sv da d~ng v~ ban s~c van hoa cling la san phcim cua ljch sir phat tri~n cua cac cQng d6ng ngum a nu&c ta. Ban s~c van hoa cua cac dan tQc anu&c ta bi~u hi~n qua h~ th6ng cac gia trj van hoa v~t th~ va phi v~t th~ (nhu kiSn true, trang ph\lC, d6 dung sinh ho~t, cong C\l san xu~t, ton giao, tin nguOng,

l~ hQi, tam ly, tlnh cam, phong t\)c t~p quan, v-an hQc ngh~ thu~t ... ). Trong qua trlnh

phat tri~n cua qu6c gia, cac ySu t6 van hoa da d~ng do cua cac tQc ngum cling da t~o

nen tinh th6ng nh~t cua van hoa qu6c gia (nhu v~ ngon ngft, chft viSt, l6i s6ng moo, y

thuc qu6c gia, lu~t phap, quan ly hanh chinh...).

Ngoai ra van hoa 54 dan tQc anu&c ta trong thm gian qua duQ'c tiSp c~n thea cac

cach phan lo~i co ban sau:

- TiSp c~n dum goc dQ van hoa vung: Van hoa cac dan tQc vUng Tay B~c, Dong

B~c - Vi~t B~c, Mi~n Trung - Tay Nguyen, Duyen hai mi~n Trung, Nam BQ...

- TiSp c~n dum goc dQ Ngon ngft: Cac dan tQc dong ngon ngft Nam A (g6m cac

dan tQc thuQc cac nhom ngon ngft: Vi~t- MuOng (4 dan tQc); nhom ngon ngft Mon Kho me (21 dan tQc), Hmong-Dao (3 dan tQc), Thai (hay Tay-Thai: 8 dan tQc), Nam A khac (hay Kadai: 4 dan tQc); Dong Hcin-T~ng (g6m cac dan tQc nhom ngon ngft Han (3

dan tQc), nhom T~ng- Myanma (6 dan tQc); dong Nam Dao (hay Malayo-polinesie: 5

dan tQc).

- TiSp c~n dum goc dQ van hoa V~t th~ va Phi v~t th~; Van hoa v~t ch~t - yan

hoa tinh thftn - van hoa Xa hQi;

- TiSp c~n du&i goc dQ Nhan hQc van hoa...

Ban chdt chinh sach dan tQc cua Dang va Nha nu&c d~ ra trong tUng giai do~n

cach m~ng la nh~t quan: VI S\T phat tri~n toan di~n cua d6ng bao cac dan tQc ... d~ hoa

nh?P van s\I phat tri~n chung Clla qu6c gia, rut ng~n khoang cach phat tri~n gifra dan

tQc thi~u s6 va da s6.

1.2. V~ Ton giao, Tin nglfOng

Nuac ta la qu6c gia co nhi~u lo~i hlnh tin nguOng, ton giao. Cac dan tQc da s6 va

thi~u s6 d~u co nhUng hlnh thuc tin nguOng, ton giao rieng ella mlnh. Ton giao, tin

nguOng clla cac dan tQc vila phan anh nhUng gia trj ban s~c tQc nguOi vila phan anh

nhUng net chung cua trinh dQ phM tri~n xii hQi va cua n~n kinh t~ nong nghi~p khu V¥C nhi~t dqi Dong Nam A.

Hi~n nay con co nhUng quan ni~m chua hoan toan th6ng nh~t v~ Ton giao va Tin

nguoTIg. Tuy nhien thea quan ni~m duQ'c da s6 cac nha khoa hQc ch~p thu?n thl quan

ni~m v~ Ton giao va Tin nguOng duQ'c hi~u nhu sau:

- Ton gido: Thu?t ngfr "Ton giao" v6n co ngu6n g6c ill phuong Tay va ban than

no cling co mQt qua trinh bi~n d6i nQi dung va khi khai ni~m nay tro thanh ph6 quat

tren tom th~ giai thl l~i v~p phai nhUng khai ni~m truy~n th6ng khong wong lmg Clla

nhUng cu dan thuQc cac n~n van minh khac, VI V?y tren th\Ic t~ da xu~t hi~n r~t nhi~u quan rri~m, dinh nghia khac nhau v~ ton giao cua nhi~u dan tQc va nhi~u tac gia tren th~ giai.

"Ton giao" b~t ngu6n til thu?t ngfr "religion" (Ti~ng Anh) va"religion" l~i xu~t

phat tu thu?t ngu "legere" (Ti~ng Latinh) co nghla la thu lUQ1I1 them suc m~nh sieu

nhien. Vao dfiu Cong nguyen, sau khi d~o Kito xu~t hi~n, d~ ch~ Roma yeu cfiu phai

co rnQt ton giao chung va mu6n xoa bi> cac ton giao truac do cho nen luc nay khai

ni~m "religion" chi mai la rieng clla d~o Kito. Vai S\I banh truOng Clla chu nghla tu

ban ra khi>i ph~m vi chau Au, vai S\I ti~p xuc vOl cac ton giao thUQC cac n~n van minh ~ac Kito giao, bi~u hi~n rdt da d~g, thu~t ngfr "religion" duQ'c dung nMm chi cac hlnh thuc ton giao khac nhau tren th~ giai.

Nhu V?y, Ton giao la ni~m tin van cac l\Ic lUQl1g sieu nhien, vo hlnh, mang tinh

thieng lieng, duQ'c ch~p nh?n mQt cach tf\Ic giac va tac dQng qua l~i mQt cach hu ao, nh~m ly giai nhUng v~n d~ tren trfin th~ cling nhu ath~ giai ben kia. Ni~m tin do duQ'c bi~u hi~n r~t da d~ng, tuy thuQc van nhUng thOi ky lich SU, hoan canh dja ly - van hoa

khac nhau, ph\! thuQc van nQi dung tUng ton giao, duQ'c v?n hanh b~ng nhUng nghi l~, nhUng hanh vi ton giao khac nhau cua timg cQng d6~g xii hQi ton giao khac nhau. Ton

giao luon g~n v&i mQt vi "dfrng clm th~" (dQc thAn), co giao If rieng, co ca So' v~t chfrt

· dB ti~n hanh cac nghi l€, co quy dinh rieng vB quy trinh hanh l€ va co cac tin d6.

- Tin nguOng: La h~ th6ng cac niBm tin cua con ngum dB giai thich cac hi~n

tuqng tv nhien va xa hQi...dS mang l':\i S\C blnh an cho ca nhan va cQng d6ng. Tin

nguang khon~ co t6 ehue eh~t ehe nhu ton giao: Khong co giao 1:9, khong nh~t thi~t

phai co ca sa v~t chftt dB hanh l€, khong co tin d6, thuOng mang y~u t6 da thAn va

mang d~m tinh cQng d6ng tQc ngum.

Tin nguang cac dan tQc nu&c ta la san phAm cua gia tri, tinh th~n, phan anh ni~m

tin co tiOO ban dia cua cu dan nong nghi~p tr6ng trQt va trong b6i caOO van hoa d~c thti

eua qu6e gia.trong qua trlnh xay d\Il1g va phat tri~n. Ton giao & nu&e ta (OOu Ph~t

giao, Cong giao, Tin lanh, R6i giao...) la hi~n ttIqng du OO~p ill cac ton giao 100 tren

th~ giffi vao nhUng thai gian va hoan caOO khac OOau. Ben c':\oo do cling co OOUng ton

giao ban dia OOu D':\o Cao dai, Ph~t giao Hoa Hao...

Cac dan tQc &nu&c ta co OOUng lo':\i hlnh tin nguang ca ban sau:

- Tin nguang da thfrn (hay "v,:\n v~t hfru linh") thS hi~n trlnh dQ phat tri8n va ni~m

tin sa khai v~ cac hi~n tuqng tv OOien xa hQi cung quaOO dm s6ng cua con nguai, gia

dlnh va cQng d6ng. Do la hi~n tuqng thO' cac vi thAn trm, dftt, song su6i, dftt, nu&c, co

cay, b~n nu&c, nuong rfty, nlii d6i... d~n cac d6 dung sinh ho,:\t, cong C\l san xuftt. Tuy nhien a m6i dan tQc S\T biSu hi~n do aOOUng cftp dQ va cuOng dQ khac OOau phong phu

va da d,:\ng.

- Tin nguang thO' cLIng t6 tien: Day la net d~p van hoa bi~t on "ti~n nhan"tren

nhi~u cftp dQ va phuong di~n va quy mo tiT qU6c gia, dia phuong, cQng d6ng, dong hQ

va gia dlnh. Do la vi~c thO' cung, l€ hQi lien quan d~n cac aOO hung co cQng l~p nu&c,

d\Il1g nu&c, gift nu&c... ; cac vi t6 ngh~, cac vi co' cong khai khAn lap nen muOng ban,

x6m Hmg; cae vi t6 dUng dAu cae dong hQ, ong ba t6 tien trong gia dinh..; d~ e6 k~t, to

long bi~t on va giao d\lc cac th~ h~ tuong lai v~ ngu6n cQi va huOOg tm S\T phat tri8n

trong tuong lai.

- Tin nguang nong nghi~p: Phan aOO niBm tin cua cac dan tQc vB cac hi~n tuqng

klll h~u, thm ti~t, cac di~u ki~n tv nhien OOu dftt, nu&c, gi6ng cay tr6ng, v~t nuoi, S\I sinh soi nay na (ph6n th\Ic)... d8 cho mua mang tum t6t, bQi thu trong dffi s6ng cua cu dan nong nghi~p...

Lt.h

Ngoai tin nguOng, thea u6c tiOO hi~n nay &nu6c ta co khoang 80% dan s6 co dffi

s6ng tin nguOng ton giao va e6 khoang hon 20 tri~u tin d6 cua 6 ton giao dang ho~t

dQng chi~m 25% dan s6:

- Ph~t giao: C6 gfrn 10 tri~u tin d6 (OOfmg nguffi quy y Tam bao) & hfru h~t cac tinh thanh, ~p trung chu y~u acae tiOO OOu Hit NQi, B~c Ninh, Nam BiOO, Hili Phong, Hai Duong, Thila Thien - Hu~, Da N~ng, Quang Nam, Blnh DiOO, KhaOO Hoa, thanh

ph6 H6 Chi Minh, D6ng Nai, Lam D6ng, Soc Trang, Tra ViOO, Kien Giang, thanh ph6

Cfrn ThO'...

- Cong giao: Co han 5,5 tri~u tin d6 co m~t &hfru kh~p 50 tinh, thanh ph6 trong.

do t~p trung dong &cae tinh: Nam Dinh, Nlnh Blnh, Thai Blnh, Hai Phong, Ngh~ An,

Ha TInh, Da N~ng, Kon Tum, DAk LAk, Khanh Hoa, Blnh Thu~n, D6ng Nai, thanh

ph6 H6 Chi Minh, Ti~n Giang, Vinh Long, Anh Giang, thanh ph6 Cfrn ThO'...

- Tin lanh: Co tren du6i 1 tri~u tin d6, t~p ttung &cac tinh Da N~ng, Quang Nam,

thanh ph6 H6 Chi Minh, B~n Tre, Long An, Lam D6ng, Dak Lak, Gia Lai, DAk Nong,

Blnh Phu6c...va mQt s6 tiOO phia B~c.

- H6i giao: Co hon 60 ngan tin d6, trong do t~p trung &cac tinh An Giang, thanh

ph6 H6 Chi Minh, Blnh Thu~n, Ninh Thu~n...

- Cao Dai: Co han 2,4 tri~u tin d6 co m~t chu y~u & cac tinh Nam BQ nhu Tay

NiOO, Long An, B~n Tre, thaOO ph6 H6 Chi Minh, D6ng Thap, Ti8n Giang, Cfrn ThO',

Vinh Long, Kien Giang, Ca Mau, An Giang...

- Ph~t giao Hoa hao: C6 gfrn 1,3 tri~u tin d6, t~p trung ehu y~u & cac tinh mi8n

Tay Nam BQ nhu An Giang, Cfrn ThO', H~u Giang, D6ng Thap, Vinh Long...

Ngoai cae ton giao tren eon e6 mQt s6 nhom ton giao dia phuang ho~c mm thanh

l~p co lien quan d~n Ph~t giao, ho~c m61 du nh~p til ben ngoai nhu: Tinh dQ cu sy, Blru Son Ky huang, Tir An Hi~u Nghia, T6 tien Chinh giao, Ba-la-mon, Bahai va cac h~ phai Tin lanh.

L\lc luqng chuc sac ton giao, cac nhil tu hanh la nhiing nha hogt tl(Jng ton giao

chuyen nghi?p trong cae ton giao & nu6c ta. Day la l\lC IU(1Ylg quan trQng trong m8i

. quan h? giiia giao h(Ji va nha nuac va la tl6u m8i trong quan Iy nha nuac v~ hogt tl(Jng

ton giao. H9 co anh huOng quan tr9ng t6i xa hQi, -nen trong eong tae ton giao n6i

chung va quan ly nha nuac noi rieng, vi~c tranh thu cac chuc s~c, nha t1l hanh la r~t

. quan trQng va cftn thi8t.

Cac ton giaoa nuac ta nhu Cong giao, Tin lanh, Ph~t giao, Hoi giao co m6i quan

h~ qu6c td ri)ng rai. Day la v~n d8 IOn va quan trQng trong chinh sach ton giao cua

Dang va Nha nuO'c cung nhu trong cong tac quan ly v8 ton giao.

S\I da d~ng v~ tin nguOng va ton giao tren da gop phftn lam phong phil n8n van

hoa qu6c gia, d6ng thOi cling la th\Ic tr~ng d~t ra nhi8u v~n d8 khong gian don trong

th\Ic hi~n cac chu truang chinh sach v8 tin nguOng, ton giao.

D6i vrn vUng dan tQc thi8u s6, day cling la khu V\IC co nhi8u gia trj, phong phil da

d~ng v8 tin nguOng va ton giao:

V8 tin nguOng: Da s6 cac dan tQc thi8u s6 khu "\IC trung du, mi8n nlii, vUng dan

tQc d8u co S\I phan anh phong phil v8 cac lo~i hlnh tin nguOng dan gian lien quan d8n

"da thftn nguyen. thuy" hay "v~n v~t hfru linh"; tin nguOng thO' cung, t6 tien va tin

nguOng nong nghi~p.

- V8 ton giao: Theo thOi gian cac ton giao du nh~p vao vung d6ng bao dan tQc

thi8u s6 va hlnh thanh cac cQng d6ng ton giao, tuy nhien khong phong phu nhu trong

cQng d6ng nguffi Kinh, song co th8 nh~n thfiy mQt s6 lo~i cO' ban sau:

th6ng ke mfiy nam gftn day, co han 1 tri~u d6ng bao KhO' me thea d~o Ph~t, co han 8

ngan nha su, han 430 ngoi chua. Ph~t giao Nam tong g~n bo vm d6ng bao KhO' ·me til

th8 ky XIII d8n nay va tr6' thanh net van hoa, ton giao d~c trung.

Hai la, H6i giao trong cQng d6ng Cham vrn 100 ngan tin d6 vm cac nhom H6i

giao chinh th6ng (Cham Islam), H6i giao khong chinh th6ng (Cham Bani), han 30 ng8.n thea d~o Ba la mon (Ba Cham). H6i giao gAn bQ vm cQng d6ng Cham til th8 kY XVI d8n nay, gop phftn tac dQng va hlnh thanh tam ly, d~o duc, l6i s6ng va phong 1\lc

t~p qucin cua d6ng bao.

Ba la, Cong giao va d~c bi~t la Tin lanh trong cQng d6ng cac dan tQc vUng Tay

Nguyen. Hi~n nay Tay Nguyen co tren 300 ngan d6ng bao thea Cong giao (nhu (y Kon

Tum, Buon Ma ThuQt, Da L~t...) thea Cong giao; va gftn 400 ngan nguOi 6' Gia Lai,

Dak Lak, Dak Nong, Lam D6ng, Blnh Phuac...theo d~o Tin Lanh...

Mi)t la, Ph~t giao Nam tong trong cQng d6ng d6ng bao KhO' me Nam BQ. Theo

B6n la, cae dan tQc thi~u s6 cac tinh phia BAc thea Cong giao, Tin lanh. 56 thea D~o Cong giao chu y~u a L~ng San, Thanh Hoa, Lai Chau, Ha Giang, Cao B~ng, B~c

K~ uac tinh tren 38 ngan, va thea ~o Tin lanh hon 10 ngan vOi ten gQi Thill HUng. Trong vang 20 nam tra l~i day tren dUOi 100 ng8.n d6ng bao Hmong thea ~o Tin lanh (chu y~u a Lai Chau, ~i~n Bien, Ha Giang, Lao Cai, B~c K~ Cao Bfutg, Thanh Hoa...)

Tlnh hinh tren d~t ra cho Dang va Nha nu6c d~ng thOi phai giili quy~t hai vfin d~

IOn la dan tQc va ton giao.

C~c ton giao a nuac ta ngoai nhUng nQi dung va d~c di~m tren con la d6i tur;ng trong am muu If;1i d~ng cua cac thi 11!c thu dich. Trong qua trirlh xam lugc truac day

cae th~ l\Ic· th\Ic dan, d~ qu6c d~u lqi d\lng vfin d~ ton giao d~ pha ho~i kh6i d~i doan

k~t dan tQc va S\I nghi~p cach m~ng. Hi~n nay trong chi~n lugc "di€n bi~n hoa blnh"

cae th~ l\Ic thil dich lqi d\lng vfin d~ ton giao gAn v6i nhan quy~n nhfim khai thac

nhUng sai sot trong chinh sach ton giao d~ xuyen t~c chinh sach cua Dang va Nha

nuac; thao tung 19i d\lng di~n dan qu6c t~, loi keo ph~n tir C\TC doan, ly khai...d~ thong

tin sai l~ch boi nhQ chinh sach ton giao va co l~p Vi~t Nam tren truOng qu6c t~.

2~ DuOng 16i cua Dang, chinh sach, phap In~t cua Nhit nurrc v~ dan tQc, tin

nguOng va ton giao

2.1. V~ dan tQc

Til D~i hQi I dSn D~i hQi lftn thu XI, Dang ta xac dinh vfin d~ dan tQc co vi tri

chiSn lugc trong S\I nghi~p cach m~ng. Tuy nhien trong tUng giai do~n thi co nhUng

chinll sach, quan di~m C\l th~ d~ giai quySt vfin d~ chinh sach sat hqp. HQi nghi Ban

chfip hanh Trung uang 7 kh6a IX v~ cong mc dan tQc da danh gia khai quat tharili t\lU

chinh sach dan tQc trong thOi ky d6i mm nhu s.au: "Quy~n blnh d~ng gifta cac dan tQc

,~a ban da duqc Hiin phtip xac dinh va duqc th~ hi~n tren mQi lInh VlJC cua dffi sc3ng xa hQi. Doan k~t gifta cac dan tQc ti~p t\lC duqc cung c6. N~n kinh tS nhi~u thanh phftn a mi~n nui va cae vung dan tQc tUng bu6c hlnh thanh va phat tri~n, ca cfiu kinh t~ dang

chuy~n dich thea huOng san xufit hang hoa. Vi~c tri8n khai th\Ic hi~n nhi~u chinh sach,

chuang trlnh, d\I an dftu tu da lam cho k~t cfiu h~ tftng kinh t~-xa hQi va dOi s6ng nhan dan anhi~u vUng d6ng bao dan tQc duqc cai thi~n ro r~t. Cong tac xoa doi, giam ngheo d~~ duqc nhUng k~t qua to IOn. M~t bfing dan tri duqc nang len. M\lc tieu ph6 c~p giao

d\lc ti~u hQC va xoa mu chit da duqc th\Ic hi~n; h~ th6ng truOng ph6 thong dan tQc nQi

tm duQ'c hiOO thaOO til trung uang d~n tiOO, huy~n, xa. Van hoa phat tri~n phong phli

· han; dai s6ng van hoa cua d6ng bao duQ'c nang cao mQt buac; van hoa truy~n th6ng

cua cac dan tQc dugc ton trQng, giu gin va phat huy. Cac lo~i b~OO dich co ban duQ'c

ngan ch~n va tUng buac dAy lui; vi~c kham chua b~OO cho nguai ngheo vung sau, vung xa dugc quan tam han. H~ th6ng chiOO tri a cac vUng dan tQc va miBn nlii buac dftu duQ'c tang cuCmg va cung c6. Tlnh hlnh chinh tri, tr~t tv xa hQi co ban 6n diOO; an

niOO, qu6c phong dugc giu vfing" (1) •

D~i hQi d~i bi~u tom qu6c lftn thu XI (thang 1, nam 2011) cua Dang ti~p t\lC

kh~ng dinh duCmg 16i, quan di~m vB vAn dB dan tQc, cong tac dan tQc: "Doan k~t cac

dan tQc co vi tri chi~n lugc trong S\I nghi~p cach m~ng cua nuac ta. Cac dan tQc trong

d~i gia dlnh Vi~t Nam blnh dfing, doan k~t, thuong yeu, ton trQng va giup OOau cung

ti~n bQ, th\Ic hi~n thAng 19i S\I nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa, xay d\Illg va bao

v~ t6 qu6c vi dan giau, nuac m~nh, dan chu, cong b~ng, van minh. Nghien cUu xay

d\Illg cac co ch~, chinh sach, t~o chuy~n bi~n ro r~t trong phat tri~n kinh t~, van hoa, xa

hQi vUng dan tQc thi~u s6. Tang cuOng ki~m tra, gi3m sat, danh gia k~t qua th\IC hi~n cac chu truong, chinh sach dan tQc cua Dang va nha nuac acac cAp. Ch6ng k.Y thi dan tQc nghiem tri nhUng am muu, hanh dQng chia re, pha ho~i kh6i doan k~t dan tQC".(2)

Dang va Nha nuac ta trong qua trlnh ho~ch diOO chiOO sach dan tQc da can cu

tren mQt h~ th6ng cac quan di~m tu tuOng co ban vB vAn dB dan tQc va yeu cftu cua

chinh sach dan tQc v6i. cac nQi dung sau day:

- Giiii quy~t vAn dB dan tQc a nuac ta la giai phong con nguai thoat kh6i ngheo nan, l~c h~u; th\Ic hi~n dan giau nuac m~nh xa hQi cong b~ng dan chu van minh; th\Ic hi~n dan chu, tv do cho cac dan tQc; phat huy truyBn th6ng doan k~t xay d\Illg cUQc s6ng Am no h~nh phuc.

- Th\IC hi~n chinh sach dan tQc la nghien cUu, thAm nhuftn va v~n dl)ng chu nghla

Mac-Lenin va tu tuOng H6 Chi Minh vao hom canh C\l th~, OOi~m V\l cua cach m~ng

Vi~t Nam trong tUng thai ky sao cho phu hQ'P oou: NAm th\Ic tr~ng tlnh hlnh dan tQc

tUng vUng, timg dia phuong; nAm tam tu nguy~n vQng cua d6ng bao cac dan tQc; hi~u

(1) _ Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki~n Hfji nghi ZJn thit bay Ban chdp hanh Trung uang, khoa IX. Nxb Chinh tri quae gia, Ha NQi-2003, tr 30-31. (2) _ Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki~n DQi h6i ilQi bidu toan qul5c IJn thit XI, Nxb Chinh tri quae gia, Ha NQi 2011,tr.244-245

'i0

biSt v~ phong t\lC t~p quan , di~u ki~n m6i truOng 1\I OOien, xa hQi cua d6ng hao cae dan tQe sinh s6ng; d~ xuftt, th\Ic hi~n, ki~m tra, di~u chinh, b6 sung chinh sach dan tQc; t6 ehuc hQ may lam eong me dan tQc til Trung uang dSn dia phuong sao cho hi~u qua.

- Th\Ic hi~n chiOO sach dan tQc la quan tri~t va th\TC hi~n cac Nghi quySt cua

Dang, HiSn phap eua Nha nuac, cae chuong trinh cua ChiOO phu vi S\I phat tri~n cua

d6ng hao cae dan tQc.

- Chinh saeh dan tQc anuac ta hi~n nay chu ySu la ban hanh va th\Ic hi~n chiOO saeh phat tri~n kinh tS, chiOO sach xa hQi kSt hqp v6i. an niOO qu6c phong. D~ th\Ic

hi~n chiOO sach dan tQc thea nQi dllng tren e~n quan tri~t quan di~m phuong phap lu~n trong mQt quy trinh: Nb Thl!C trgng d~ th~y dugc -> Nhu cdu, va til do rut ra dugc -> Ban chdt, yeu cdu eua v~n d~, d~ ho~ch diOO -> N(Ji dung chinh saeh dan tQc va vai tro

chi ph6i cua chiOO sach dan tQc, d6ng thai cling th~y duqc -> Tfnh phirc tgp, lau dili ...

eua chiOO sach dan tQc.

Cae nguyen tAc co han dugc quan tri~t va xuyen su6t t~o nen tinh 6n diOO va gop

ph~n lam nen thaOO tvu vI d~i cua OOan dan ta trong S\I nghi~p d~u tranh eh6ng ngo~i

xam gianh l~i hoa hiOO, th6ng nh~t d~t nuac va dang tirng huac thu dugc OOUng thaOO

qua quan trQng tren con duOllg d6i mm, c6ng nghi~p hoa, hi~n d~i hoa.

- Binh tiling giua cac dan tQc: Binh d~ng gifra cae dan tQc la mQt thai dQ khach

quan, thai dQ chiOO tri dung dAn cua giai c~p c~m quy~n & mQt qu6c gia da dan tQc,

trong vi~c th\Ic hi~n quy~n va nghIa V\l d6i vm cac dan tQc. Day la lu~n. di~m quan

trQng v~ dan tQc cua hQc thuySt macxit- leninnit dugc Dang ta quan tri~t va v~n d\lng

trong vi~c giai quySt v~n d~ dan tQc. Binh d~ng v~ dan tQc la th\Ic hi~n quy~n ngang

OOau eua mQi dan tQc khong phan hi~t da s6 hay thi~u s6; da tr~ng hay da vang, da

den; trinh dl) phat tri~n cao hay th~p. Blnh d~ng v~ dan tQc la th\Ic hi~n quy~n ngang

"nhau eua mQi thanh ph~n dan tQc v~ cac 1100 V\IC, cac m~t cua dffi s6ng xa hQi (t\I

quySt, chiOO tri, kiOO tS, xa hQi, van hoa... ) thong qua cac hinh thuc pliap·ly.

- Doan kit cac dan tQc: La thlJc hi~n SlJ doan kSt gifra OOUng nguffi lao dQng

thuQc cac thaOO ph~n tQc nguffi khae OOau trong SlJ nghi~p xay d\II1g va hao v~ t6

qu6c, vi S\I phat tri~n cua con nguffi va cua cac tQc nguCri. Doan kSt la nguyen t~c quan trQng trong vi~c ho~ch diOO va thlJc hi~n chiOO sach dan tQc anu&c ta. Dan tQc ta trong lich sir v6n co truy~n th6ng yeu nu&c, doan 'kSt d~u traOO ch6ng cac thS l\Ic ngo~i xam

bao v~ n~n dQc l~p dan tQc va trong lao dQng xay d\ffig d~t nuac. Doan k~t dum SlJ

lanh d~o cua Dang va Nha nuac ta la phat huy truy~n th6ng yeu nuac cua dan tQc

trong thm d~i mai. Doan k~t cac dan t(>c la nguyen t~c ngay tit dfru duQ'c Dang va Nha

nuac ta coi trQng nhu m(>t "tai san" vo gia eua qu6c gia va duQ'c v~n d\lng mQt cach

sang t~o d~ t~p hQP l\Ic lUQl1g, nhan tai v~t l\Ic cua c(>ng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam;

thm d~i va dang ti~n hanh cong cUQc d6i mai, cong nghi~p hoa hi~n d~i hoa vm nhUng

thanh cong quan trQng huac dfru.

Chu.tjch H6 Chi Minh luon nh~c nh& d6ng hao, chi~n sl, can h(>, dang vien phai

neu cao tinh thfrn doan k~t mQi nai mQi lilc trong qua trlnh th\lC hi~n cac nhi~m V\l

chinh tti: "Boan k~t, doan k~t, d~i doan k~t; Thanh cong, thanh cong, d~i thanh

cong" ... Doan k~t vm vi tri, vai tro lich sir va hi~n t~i cua no la nguyen t~c quan trQng

trong qua trlnh ho~ch dinh va th\Ic hi~n chinh sach dan tQc. C6 th~ noi di~u do cling

chinh la y~u t6 t~o nen tinh d~c thu cua chinh sach dan t(>c & nuac ta thm gian qua,

hi~n nay cling nhu v~ sau.

- Tuang tr(J giilp aa Zan nhau gifta cac dan tt)c: Nguyen cic nay ra dOl trong di~u ki~n cac thanh phfrn tQc ngum &nuac ta vila nhi~u, vila phat tri~n r~t khong d6ng d~u

tren nhi~u hinh di~n, vm nhi~u nguyen nhan chu quan va khach quan khac nhau. Til

nhUng ly do lich sir, cac tQc ngum &nuac ta co nhUng trinh dQ phat tri~n kinh t~ - xa h(>i

khac nhau, cu tni sinh s6ng co nai thu~n 19i, co nai I~i r~t nhi~u kh6 khan... S\I nghi~p

d~u tranh gianh d(>c l~p dan t(>c d~ xay d\ffig, phat tri~n d~t nuac khong chi hao ngum,

t6n cua rna can la nguyen nhan thuOng xuyen va quan trQng keo ch~m nhip dQ phat tri~n

cua qu6c gia va cua cac tQc ngum...Cac nguyen nhan lich sir, kinh t~-xa hQi...la di~u

t~o nen suc ni~nh v~t ch~t r~t to IOn danh th~ng cac th~ l\Ic ngo~i xam hung m~nh cua

-

nuac va gift nuac.

2.2. V~ ton giao, tin ngufing

Th\lC ti~n tlnh hlnh cho th~y da s6 tin dB cac ton giao la ngum lao dQng, chu y~u

la nong dan; hQ v6n la nhUng ngum cfrn Cll lao d<)ng va co long' yeu nuac. Trong cac

giai do~n lich sir hQ da gop phfrn lam nen nhUng thanh cong cua SlJ nghi~p yeu nuac,

d~u tranh giai phong dan tQc. Trong thm ky d6i mm trlnh dQ dan tri cua cac nhom tin

ki~n 410 nen truy~n th6ng tuang trQ' nhau gifta cac dan tQc trong ti~n trlnh lich sir d\ffig

d6 ton giao ngay cang duqc nang cao, song day la khu V\IC quan tam cua Dang va Nha

nuac trong cac chinh sach phat tri~n kinh tS- van hoa, xa h9i.

Vdn d~ d~t ra la cong tac ton giao, tin nguOng vila phai phat huy long yeu nuac,

phat huy n9i l\Ic trong lao d9ng xay d\IIlg ddt nuac thea phuong cham "t6t dffi d~p

d~o"; vila phai giai quySt nhu cftu sinh ho~t tin nguOng ton giao cua cac tin d6, vila nang cao dffi s6ng kinh tS-4a h9i, vila kh~c ph\lc nhUng t6n t~i do lich su d~ l~i trong ffi9t bQ ph~n tin d6 ton giao.

Q~an di~rn, ehinh saeh v~ tin nguOng, ton giao eua Dang 'va Nha nuae ta t~p

trung vao cac vdn d~ co ban sau:

Mfjt ia, tin nguOng ton giao la nhu efru tinh thfrn eua rnQt bQ ph~n nhan dan dang va se t6n t~i cling dan tQC trong qua trlnh xay d\IIlg chu nghla xa hQi a nu&c ta. D6ng bao cac ton giao, tin nguOng la b9 ph~n cua kh6i doan kSt toan dan t9C.

phan bi~t d6i xu vlly do tin nguOng ton giao. Cac ton giao d~u binh d~ng truac phap

lu~t va ho~t dQng trong khuon kh6 phap lu~t.

Hai la, Nha nu&c th\Ic hi~n nhdt quan chinh sach d~i doan kSt dan t9c, khong

B8n la, cong tac ton giao la trach nhi~m cua ca h~ th6ng chirm tri.

Ba la, nQi dung c6t l6i cua cong tac ton giao la cong tac v~n dQng quftn chung; la dQng vien d6ng bao neu cao tinh thdn yeu nuac, y thuc bao v~ d9C l~p dan tQc, bao dam lqi ich v~t chdt va tinh thfrn cho d6ng bao ton giao..

duqc ep bUQc nguffi dan thea d~o...

Chfnh sach C\l th~ d6i vai ton giao duqc th~ hi~n trong Phap l?nh tin ngufmg ton

Niim la, vdn d~ thea d~o va truy~n d~o: MQi tin d6 d~u co quy~n tl! do hanh d~o ~i gia dlnh va co sa tho tl! hqp phap thea quy dinh cua phap lu~t. Vi~c truy~n d~o cling nhu mQi ho~t d9ng ton giao d~u phai tuan thu HiSn phap va phap lu~t; khong

nguOng va ton giao, ton trQng va dam bao quy~n tl! do tin nguOng, ton giao cua nhan

dan. Chinh sach tin nguOng ton giao t~p trung vao cac vdn d~ co ban:

- Quy dinh nhfrng ho~t dQng tin nguOng cua nguffi co tin nguOng va ho~t d9ng

ton. giao cua tin d6, nha tu hanh va chuc s~c ton giao.

- V~ t6 ehue ton giao va hOl;\t dQng eua t6 ehue tan giao.

giao (2004). Phap I~nh th~ hi~n tinh thftn d6i mm cua Dang va HiSn phap v~ tin

- Chfnh sach v@ quan h~ qu6c t~ cua t6 chuc ton giao, tin d6, chuc s~c nha tu hanh.

Cac chinh sach v~ tin nguOng ton giao da quy dinh ho~t d<)ng quan ly nha nu6c

lien quan d~n l~ h<)i; vi~c thanh l~p va ho~t d<)ng cua cac t6 chuc ton giao; vi~c phong

chuc, phong phftm, b6 nhi~m, bAu cli, suy cli, cach chuc, bai nhi~m chuc s~c, thuyen

chuy@n nai ho~t d<)ng cua chuc s~c ton giao; quy dinh thftrn quy~n C\l th@ cua Thu

wOng Chinh phu, Ban Ton giao Chinh phu (nay la B<) NQi v\l), Uy ban nhan dan va

Ban Ton giao cAp tinh, Uy ban nhan dan cftp huy~n lien quan d~n quan ly t6 chuc, ho~t

3. V,n d,Bg quan diem, duimg lai cua Bing, chinh saleh, phap lu,t cua Nhit ntrcrc vS dan tQc, ton giao, tin ngtrOng trong quan Iy va htr6ng din, t6 chtfc ho,t

dQng van hoa, gia dinh, thS thao va du Ijch

3.1. VS linh v'1c dan tQc

dQng tin nguOng, ton giao trong ph~m vi ca nu6c.

Van hoa, gia dlnh, th@ d\lc th@ thao va du lich vUng dan tQc thi@u s6 la d6i tuqng

quan ly, ho~t dQng cua nganh, cua cac dia phuang, cac So' Van hoa Th@ thao va Du

.1ich...tren dia ban ca nu6c. Tuy nhien trong m6i thai di@m ho~t dQng, nQi dung tren co

nhUng yeu cftu C\l th@ nh~m dap Ung S\I phat tri@n cua dAt nuac, cac dia phuong va

d6ng bao cac dan t<)c trong b6i canh cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dAt nuac. Day cling

la n<)i dung quan trQng khong chi trong cong tac dan t<)c rna ca trong ho~t dQng quan ly

3.1.1.Cac nhi?m VI' chinh stich cO' ban v~ cong tac van hoa, gia ilinh, thi thao

du Ijch tTong giai ilolJn hi?n nay if vung diin tvc

van hoa trong tlnh hlnh rn6i hi~n nay.

OSI2011/ND-CP v~ Cong tac dan tQc. Day la Nghi dinh quan trQng dftu tien quy dinh

Ngay 14 thang 01 nam 2011, Thu wOng Chinh phu da ky ban hanh Nghi dinh s6

C\l th@ cac vAn d~ v~ cong tac dan t<)c, co y nghla quan trQng va rna ra nhUng ti~n d~, di~u k:i~n C1;l th~ h

d~ng, dom kSt, ton trQng, giup do nhau cung tiSn b<), th\Ic hi~n th~ng lqi S\T nghi~p xay

nhUng quan di@rn rna D~i h<)i da chi ra: "Cac dan t<)c trong d~i gia dinh Vi~t Narn blnh

d\IIlg va bao v~ T6 qu6c."

"Vung dan t9c thi~u s6'" 1a khai ni~m lau nay chua dinh ra bOi tinh phuc t~p va cu

tni dan xen gifra dan tQc Kinh (da s6) va cac' dan t9c thi~u s6 anh em tren cac dan vi

hanh chinh, cac vung Tay BAc, Dong B~c, Tay Nguyen, TruOng San, Dong Nam BQ,

Tay Nam BQ, duyen hai mi~n Trung... Trong Di~u 4 "Giai thich til ngfr" cua Nghi

dinh s6 05/~Oll/ND-CPemf Thli tuOng Chinh phu tren day, IAn dAu chinh thuc dua ra

quan ni~m "Vung dan tQc thi~u 86": la dia ban co dong cac dan tQc thieu s6 cung sinh

s6ng 6n dinh thanh cQng d6ng tren lanh th6 nuac CQng hoa xa hQi chu nghia Vi~t

Nam" ... Till mQt s6 tinh thudn my d6ng b~ng nhu Hai Duong, N'!m Dinh, Thai Blnh,

B~n Tre ... con phAn IOn cac tinh con l~i ke ca Thu do Ha NQi d~u co cac thanh phAn dan tQcda ~6 va thi~u s6 chung s6ng. Ho~t dQng quan ly van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich do v~y cling d~t ra cho cae co quan chuc nang atrung uang va cac dia phuong, nhftt la cac -Sa, cac phong chuyen mon nhUng vftn d~ khong dan gian trong ho~t dQng quan ly di~u hanh cling nhu th\Ic hi~n cac chirm sach bao t6n, phat trien.

a) V~ chinh stich baD !6n va phdt triin van hoa vung dan t9c thiiu s8

NQi dung "Chinh sach bao t6n va phat trien van hoa" vUng dan tQc thieu s6 da d~ c~p d~n 5 van d~ co ban va cling chinh la nhUng dinh huOng co ban de cong mc quan ly va ho~t dQng van hoa tren dia ban huOng t61, d6ng thai la can cu co ban trong xay dvng k~

ho~ch, nQi dung ho~t dQng van hoa vUng dan tQc thieu s6 trong nhUng nam t61:

- M9! la "H6 trQ' vi~c suu tAm, nghien cUll, bao v~, bao t6n va phat huy nhUng gia

tri van hoa truy~n th6ng t6t d~p eua cac dan tQc ... ". Suu tAm, nghien cUll, bao v~, bao

t6n va phat huy nhUng gia tti van hoa truy~n th6ng t6t d~p cua cac dan tQc la cong vi~c

lau nay da va dang duQ'c th\Ic hi~n, tuy nhien d~t trong quan diem cua Nghi dinh la

di~u ki~n de nhUng nguOi. ho~t dQng van hoa va trong lInh V1JC cong tac dan tQc ph6i hgp trong tham mUll, tu vftn ehinh sach C\l the'acftp Trung uang va dia phuong bi~n thanh hi~n thvc sinh dQng trong dffi s6ng cua d6ng bao cac dan tQc va cac dia phuang.

Cac dan tQc thi~u s6 eo trach nhi~m gin gifr van hoa truy~n th6ng t6t d~p, ti~ng noi chfr

vi~t cua dan tQc mlnh phu hgp v61 quy dinh Clla phap lu~t". Thvc t~ khong phai dan

tQc thi~u s6 nao cling co chit vi~t. Chfr vi~t la m9t gia tri van hoa quan trQng Clla cac dan tQc, song trong thvc t~ dS ehfr vi~t Clla cac dan tQc (Thai, Hmong, Cham, Kho me ... ) t6n t~i va phat huy vai tro trong dai s6ng c9ng d6ng, dia phuong... la mQt thvc

- Hai la, "H6 trQ' vi~c gift gin va phat trien ehfr vi~t ella cac dan tQc co chu vi~t.

t~ "nghi~t ngii" trong m6i quan h~ v61 ti~ng ph6 thong (ti~ng Vi~t), ti~ng Anh...trong

· giao ti~p, lam vi~c va phat tri~n eua cac cong dan va th~ h~ tre cac dan tQc thi~u s6.

Day la vftn d~ d~t ra khong gian don trong cong tac dan tQc rna con d6i v6i cac nha

ho~t dQng, quan ly van hoa noi chung va van hoa dan tQc thi~u s6 noi rieng.

huy cac gia trj van hoa truy~n th6ng; h6 trq vi~c d~u tu, gift gin bao t6n cac di tich ljch

sir, van hoa dii duqc Nha nu6c x~p h~ng". Trong nhUng nam qua, mQt s6 Chuong trlnh

mvc tieu qu6c gia v~ van hoa dii duqc th\Ic hi~n dap nhu c~u va chi~n luqc phat tri~n

cua cac vUng, dja ban va linh V\lC. Day la vftn d~ it nhi~u chung ta dii co kinh nghi~m,

tuy nhien d~ hi~u qua hon, tinh b~n vfmg va phat huy tac dVng cao hon thl S\I cQng tac

gifta cO"quan~cong tac dan tQc va co quan van hOa... la rftt cAn thi~t d~ tIm ra ti~ng noi chung, cach th\Ic hi~n atAm cao hon va hi~u qua b~n vUng hone

- B8n la, "D6ng bao dan tQc thi~u s6 duqc Uti diii, huOng thv van hoa; h6 trQ' xay dlJIlg, khai thac sir dVng co hi~u qua h~ th6ng thi~t ch~ van hoa cO' sa avung d6ng bao dan tQc thi~u s6". Day la vftn d~ rna nhi~u nha nghien clm, nhi~u d~i bi~u qu6c hQi d~t

ra: Sau 25 narn d6i m6i ai la ngum duqc huOng thv thanh qua van hoa mQt cach tuong

xUng, nong thon hay do thi, d6ng b~ng hay rni~n nlii ... ? ThlJc t~ cho thfty, d~u tu cho

thi~t ch~ van hoa la cAn thi~t, song d~ phat huy tac dVng cua no mQt cach hi~u qua,

dich th\Ic con la vi~c kho khan hone Day la nQi dung vua phan anh nhu c~u th\Ic tr~ng vua d~t ra vftn d~ khong nh6 d6i vo; chinh sach van hoa va chinh sach dan tQc a vUng dan tQc thi~u s6 nu6c ta noi chung va cac dia phuang hi~n nay.

- Niim la, "Bao t6n, phat huy cac l€ hQi truy~n th6ng t6t d~p cua d6ng bao cac dan tQc, dinh ky t6 chuc ngay hQi van hoa - th~ thao dan tQc thea tUng khu V\lC ho~c tUng dan tQc avUng d6ng bao dan tQc thi~u s6". ~ay cling la vftn vftn d~ co tinh thai SlJ hi~n nay anhi~u vUng d6ng bao dan tQc thi~u s6. "L€ h<)i" va "Ngay hQi van hoa- th~ thao dan tQc" la nhUng ho~t d<)ng vila thoa man nhu cAu dai s6ng tam linh, tinh thdn

cua cac cQng d6ng dan tQc C\l th~ va cua cac dia phuang vila co tac d<)ng xii hQi m~nh me v~ giao d\lc, v~ giao lUll van hoa gifta cac dan tQc a dia phuong va qu6c gia... Tuy nhien vi~c nang cao ch~t luqng cua cac ho~t dQng tren, tu th\Ic ti€n nhUng nam qua

cho th~y cftn nhi~u han nita S\I dclu tu, ban tay cua nhUng nguai quan ly van hoa va

quan ly v~ cong tac dan tQc.

- Ba la, "Xay dlJIlg th\Ic hi~n chuong trlnh mvc tieu qu6c gia d~ bao t6n va phat

Ngay 27 thang 07 nam 2011, Thu tuOng ChiOO phu dff ky QuySt diOO s6 1270/QU-TTg Phe duy~t US an: "Bao t6n, phat triSn van hoa cac dan tQc thiSu s6 Vi~t

Nam dSn nam 2020". US an dff xac diOO M\lc tieu t6ng quat, M\lC tieu C\l thS cling OOu

dS ra cac Nhi~m V\l trQng tam:

a) M\lc tieu t6ng quat:

- Huy dQng suc m~nh cua toan xff hQi OO~m phat triSn van hoa dan tQc, gop phftn

dS van hoa th\Ic S\I la nSn tang tiOO thftn cua xff hQi, vila la ffi\lC tieu vita lei d<)ng l\Ic

phat tri~n kiOO tS - xff hQi, dam bao an niOO qu&c phong, bao dam toan Vttn chu quySn

lanh th6 qu6c gia.

~ Bao' t6n, phat huy ban s~c van hoa truySn th6ng cua cac dan tQc thi~u sf, phu hqp vm tinh hlnh th\Ic tS, d~c bi~t chu trQng dia ban cac dan tQc co nguy co bi biSn d~ng van hoa cao (cac dan tQc r~t it ngum khong co diSu ki~n n.r bao v~ van hoa cua mlOO; bao t6n va phat triSn van hoa cac dan tQc thiSu s6 t~i khu V\IC bien gim, hili dao,

khu V\IC tai diOO cu cua cac thuy di~n). Phat huy vai tro cua cae chu thS van hoa trong

phat triSn van hoa truySn th6ng cua cac dan tQc.

- Ton vinh cac gia tri van hoa truySn th6ng t6t dttp cua cac dan tQc thiSu s6; khich

l~ sang t~o cac gia tri van hoa m6i. Gop phftn giam dftn S\I cheOO l~ch vS muc s6ng va

huOng th\l van hoa gifra cac vung, cac dan tQc, g~n kSt gifra phat triSn kiOO tS vmo bao

t6n va phat triSn van hoa cac dan tQc.

- Tang cuOng dftu tu cua Nha nu6c, ddy m~r1h xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa,

huy dQng mQi ngu6n l\Ic cho bao t6n va phat triSn van hoa cac dan tQc thiSu s6 Vi~t

Nam, g~n kSt gifra OOi~m V\l phat triSn kiOO tS v6i phat triSn van hoa, d~c bi~t t~i cac

dia ban trQng diSm: Vung d6ng bao dan tQc, yUng sau, vUng xa, vUng d~c bi~t kho

~An, bien gi6i, hai dao.

b) M\lc tieu C\l thS:

- Giai do~n 1 (2011 - 2015):

+ Co ban dua cac dan tQc thiSu s6 r~t it nguffi (co s6 dan dum 5.000 nguOi) ra

khoi tlnh tr~ng c~n bao v~ khdn c~p vS van hoa va bu6c dAu phat huy cac di san van

hoa tieu biSu cua cac dan tQc.

+ 50 - 60% s6 lang, ban, buon, phum, soc, thon... co nha van hoa t\I chu chuang

trinh ho~t dQng do chu thS van hoa t1;r th\Ic hi~n.

+ Dinh hinh va triSn khai xay d\ffig dai s6ng van hoa t~i cac khu tai dinh cu cua

d6ng bao cac dan tQc thiSu s6.

+ 40 - 5~% can bQ lilm c6ng tac van hoa avoog dan tQc thi~u s6 lil nguOi cua dan tQc minh (ho~c cua dan tQc anh em co thai gian sinh s6ng lau tren dia ban, hiSu bi~t

sau v~ phong t\lC t~p quan, van hoa truy~n th6ng cua dan tQc ban dja) da duqc b6i

duOng, dao t~o v~ chuyen mon cua nganh.

+ M6i huy~n vimg dan tQc thi~u s6 duQ'c h6 trQ' phat tri~n it nh~t 01 ngh~ truy~n th6ng, dan C&, dan vfi ho~c ho~t dQng du lich d~c trung gop phfrn xoa doi giilm ngheo,

phat triSn kinh t~ - xa hQi.

+ 100% cac dan tQc duqc t6ng kiSm ke cac tai san van hoa cua dan tQc minh;

hom thanh bQ chi s6 phat triSn van hoa dan tQc d~n nam 2020.

- Giai do~n 2 (2016 - 2020):

+ CO' ban dua cac dan tQc thiSu s6 rdt it nguai (co s6 dan dum 10.000 nguai) ra

kh6i tlnh tr~ng cftn bao v~ khdn cdp v~ van hoa..

+ 70 - 85% s6 lang, ban, phum, soc, thon... co nha van hoa t1;r chu chuang trlnh

ho~t dQng do chu thS van hoa t1;r th\Ic hi~n.

+ 60 - 80% can bQ lam cong tac van hoa &vung dan tQc thiSu s6 la ngum cua dan

tQc minh ho~c cua dan tQc anh em s6ng tren dja ban da qua b6i duOng, dao t~o v~

chuyen mon cua nganh.

+ M6i huy~n vUng dan tQc thiSu s6 duqc h6 trq phat triSn it nhdt 02 ngh~ truy~n th6ng,

dan ca dan vii ho~c ho~t dQng du Ijch ~c tnmg gop phfrn phat triSn kinh t~ - xa hQi.

+ Cac' gia trj van hoa d~c trung cua cac dan tQc duqc bao t6n va phat huy.

+ CO' ban hom thanh vi~c bao t6n khdn cdp va bu6c dAu phat huy cac di san van

hoa tieu biSu cua cac dan tQc co s6 dan dum 10.000 nguai.

7. Nhi~m V\l trQng tam cua D~ an:

- Bao t6n khdn cfip van hoa cac dan tQc thiSu s6 rfit it nguai (co s6 dan duOi

10.000 nguffi) cac dan tQc thiSu s6 t~i cac khu V1JC tai dinh cu d\I an thuy di~n lien

thong, k~t n6i toan di~n v6i cac chuang trlnh, d\I an co lien quan.

- Xay dlJIlg dm s6ng van hoa va moi truOng van hoa vUng d6ng bao dan tQc thi~u

s6. G~n k~t= ch~t che nhfmg ho~t dQng xay dlJIlg dCYi s6ng van hoa vOi nhi~m V\l phat

tri~n kinh tS - xa hQi phil hqp v6i tUng khu V1JC, tUng Vlmg, tUng dan tQc, ton giao.

- Chil th~ van hoa, cQng d6ng k~ thira va th\IC hanh van hoa co mQt vai tro to IOn

va la ~an t6 quySt dinh trong vi~c bao t6n va phat huy di san van hoa truy~n th6ng cua cac dan tQc thiSu s6. .

- Coi trQng va t6 chuc th\Ic hi~n cac chuang trlnh v~ bao t6n, phat huy nhfmg gia

tri truy~n th6ng t6t d~p va xay dlJIlg, phat tri~n nhfmg gia tri mm v~ van hoa, van hQc,

ngh~ thu~t, d~c bi~t la he) trq S\I phat triSn ngon ngft, chu viSt cua cac dan tQc thi~u s6.

- {fu tien dftu tu cho vi~c gift gIn va phat huy cac lo~i hlnh ngh~ thu~t biSu di~n

truy~n th6ng cac dan tQc thi~u s6; suu tftm, ph\lc h6i va phat triSn mQt s6 lo~i hlnh

ngh~ thu~t truy~n th6ng co nguy cO' tllfit truy~n.

- Ddy m~nh cac ho~t dQng bao t6n va phat huy ban s~c van hoa cac dan tQc thiSu

s6 kSt hqp vm cac chuang trlnh phat triSn kinh tS, phat triSn ngh~ thu cong truy~n

th6ng, du lich cQng d6ng kSt hqp vm xoa doi giam ngheo.

- Phat triSn va hi~n d~i hoa m~ng lucri thong tin d~i chung, nang cao chfit lugng

cac san phdm van hoa, thong tin phil hqp. Ddy m~nh va phat huy hi~u qua cong C\l

phat thanh, truy~n hlnh phil hqp vUng d6ng bao dan tQc thi~u s6.

- Xay dlJIlg d6ng bQ va nang cao chfit lugng, hi~u qua ho~t dQng cua cac thiSt ch~

;

van hoa cQng d6ng, th\Ic S\I phat huy vai tro eua c<)ng d6ng trong t6 chuc cac ho~t

'dQng cQng d6ng phat huy hi~u qua th\Ic S\I cua cac thi~t ch~ van hoa.

- Tang cuOng cae ho~t dQng giao luu van hoa cfip dia phuang, vUng, mi~n va tom qu6c.

- Xay dlJIlg cac chinh sach khuy~n khich ho~t d<)ng nghien cUu, suu t~m, bao

quan, truy~n d~y va gim thi~u di san van hoa phi v~t thS cua cQng d6ng cac dan t<)c

thiSu s6 Vi~t Nam.

- Hoan thi~n h~ th6ng th~ ch~ va thi~t ch~ van hoa.

b, V~ chinh sdch phdt triin thi d¥c, thi thao vung dan t9c thiiu s6

- Ban hanh bQ chi s6 v~ phat tri~n van hoa cae dan tQc thi~u s6 Vi~t N am.

Day 1a chinh sach quan trQng trong h~ th6ng cac chiOO sach cua cong tac dan tQc

6 nuac ta hi~n nay va trong giai do~n t6i. Nghi diOO tren v~ cong tac dan tQc d6ng thai

cling da chi r~ OOiing dinh hu6ng nQi dung chinh sach v~ 1100 V1Jc nay khong chi trong

lInh V\lC cong tac dan tQc rna con cho nganh van hoa, thS thao, du 1ich trong ca nu6c,

d~c bi~t nhiing dia phuong co d6ng bao cac dan tQc thi~u s6 sinh s6ng.

Theo nQi dung chinh sach phat tri~n th~ d\lc, th~ thao vUng dan tQc thi~u s6 hi~n

- M(Jt la, "Bao t6n va phat tri~n cac mon th~ d\lc, th~ thao truy~n th6ng cua cac dan tQc~'. Day 1a nQi dung duqc ti~p t\lC khAng dinh trong thm gian tm va cling 1a dip dS cac nha ho~ch diOO chiOO sach, quan 1y nha nu6c, d~u tu ra soat danh gia l~i ti~m

nay va trong thai gian tm c~n huOng tm 2 nQi dung:

nang cac mon th~ d\lc th~ thao truy~n th6ng cac dan tQc trong thai gian qua da lam

duqc nhiing gl v~ phuong di~n "bao t6n~~ va "phat tri~n~~; OOiing gl chua tuong xlmg

hi~u hon_vm nhiing di san vo gia v~ 1100 V\lC nay cua ong cha d~ l~i.

- Hai la, "f)~u tu xfiy dvng va h6 trq cac ho~t dQng th~ d\lc, thS thao, xay dvng

v&i ti~m namg v6n co d~ co chinh sach phil hqp va phuong thuc quan 1y, d~u tu hfru

san v~n dQng, nha thi ddu, tnlng tam 1uy~n t~p th~ d\lc, thS thao 6 vUng dan tQc thiSu

s6". Co th~ noi day 1a ho~t dQng d~u tu co sa h~ t~ng, co sa v~t chdt cho ho~t dQng thS

d\lc th~ thao nh~m t~o moi truOng dS d6ng bao cac dan tQc ngay cang ti~p c~n va

huOng th\l nhi~u han OOiing thanh qua th~ d\lC th~ thao, v~n hoa qu6c gia va qU6c t~; 1a

moi twOng d~ bao t6n va phat huy cac gia tri th~ d\lc, th~ thao truy~n th6ng cua cac

c, v~ chinh sdch phdt triin du Itch vung dan t9c thiiu s6.

dan tQc, t~o nen khong khf hi~u bi~t 1ftn OOau va doan k~t cac dan tQc.

Du lich vUng dan tQc thiSu s6 trong thai gian qua 1a mQt ho~t dQng quan trQng

trong vi~c mang l~i OOiing thanh tlJu quan trQng v~ kirm t~ va quang ba ve d~p 'ddt

nu&c, con nguai Vi~t Nam. Vung dan tQc va mi~n nlii nu6c ta ti~m dn OOi~u gia tri v~ du lich sinh thai tv nhien, sinh thai nhan van, ngu6n "tai nguyen" quan trQng cua du lich nu6c nha trong rmiing nam tru6c m~t va Iau dai. Day 1a ngaOO kiOO t~ quan trQng

da va dang duQ'c cac dia phuong ngay cang y thuc trong vi~c t6 chuc khai thac gop phftn th\lc hi~n cac m\lc tieu kinh t~-xa hQi, van hoa.

"Chinh sach phat triSn du lich vUng dan tQc thiSu s6" la chinh sach quan trQng, la

net mOl trong h~ th6ng cac chinh sach dan tQc. ThOi gian qua, chinh sach nay tuy kh6ng hoan toan 1¥ phat, nhung d~t vftn d~ atftm chinh sach dan tQc, trong cong tac dan tQc thl chua tirng duQ'c d~ c~p. Trong nhfmg nQi dung chinh sach dan tQc lftn nay,

Nghi dinh s6 OS/2011/ND-CP da chinh thuc coi day la mQt dftu m6i chinh sach khong

thS thi~u.

v~ nQi dung nay da duQ'c Nghi dinh chi ra: "T~p trung h6 trQ' xay d\Il1g co sa h~ tftng ph\lC V\l du lich g~n vOl bao v~ moi tru

hoa cac lo~i hlnh, cac san phAm du lich, khai thac hQ'P ly cac ti~m nang, danh lam,

th~ng canh, phat triSn du lich". Tren blnh di~n chinh sach dan tQc, cong tac dan tQc,

nQi dung nay cftn co S\l ph6i hQ'P va chi d~o cua co quan trung uong, chinh quy~n cac

cfrp, d~c bi~t la nganh Du lich trong tu vfrn v~ chuyen mon, xac dinh th~ m~nh, ti~m

nang va lQ trlnh phat triSn...phil hQ'P VOl ti~m nang, di~u ki~n cua cac dia phuong vUng

dan tQP thiSu s6...

Cac chinh sach van hoa, thS d\lC the thao va du lich vUng dan tQc thiSu s6 qua

Nghi dinh s6 OS/2011/ND-CP ngay 14 thang 01 nam 2011 cua Thil tuOng Chinh phil

mQt lftn nita da dinh r6 nhUng vfrn d~ nQi dung cho ho~t dQng nQi dung cua cac vfrn d~

tren. Day la Nghi dinh v~ cong tac dan tQc nhung d6ng thOi cling chi ra nhi~m V\l m&i

cho cac BQ, ban nganh lien quan trong do co BQ Van hoa, ThS thao va Du lich.Tren

blnh di~n quan ly cac nQi dung chinh sach tren 1a nhUng vfrn d~ thi~t y~u cftn duQ'c co quan Trung uong; nganh van hoa, The thao va Du lich; chinh quy~n cac cfrp va nguOi dan quful tri~t, lam can cu phap ly v~n d\lng sarig t~o vao di~u ki~n C\l thS cua tUng dan

tQc, tUng dia phuong, tUng 1Inh vt;Cc. Day cling la nhUng vfrn d~, nQi dung quan trQng trong cong tac dao t~o va b6i duOng nhUng ngum lam cong tac van hoa, quan ly van hoa, gia dlnh, thS thao va du 1ich hi~n nay.

3.1.2. V#n d1;lng quan diim, duilng lai cua Bang, chinh stich, phtip lull cua

Nha nUde v~ dan t9c trong quan lfva t6 ehfrc hO(lt d9ng van hoa 0' cO' sO'

Day la nQi dung quan trQng d6i vOl cong tac van hoa, gia dlnh, thS thao va du 1ich

khu vt;CC trung du, mi~n nlii va vilng dan tQc. Cong tac van hoa, gia dlnh, thS thao va du

lich khu ¥\IC trung du, mi~n nlii va vUng dan tQC la mQt nQi dung gop phfrn th\Ic hi~n cac

· m\lc tieu, nQi dung trong giai quySt cac v~n d~ dan tQc, cong tac dan tQc, chiOO sach dan

tQc cua Dang va Nha nu6c tren dia ban. Til cac vfut d~ co tiOO ly lu~n, quan di~m, duOng

l6i v~ dan tQc tren day, vi~c v~n d\lng vao cong mc quan ly va t6 chilc ho~t dQng van hoa aco sa, can bQ cong chilc van hoa xa cdn chu trQng cac nQi dung sau:

- M(jt la~ timg buac nang cao OO~n thilc cua ban than v~ van hoa, t~p quan cua

cac dan tQc tren dia ban xa; coi cac dan tQc la d6i tuqng tac dQng cua ho~t dQng quan

ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa co OOfrng net chung va co OOfrng net d~c thu.

thuang yeu, tuang trg trong cac ho~t dQng quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa,

gia dlnli, th~ thao va du lich. Cac nQi dung tren vila la m\lc tieu, vila la phuang cham,

nguyen t~c trong qua trlnh quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng du lich tren dia ban xa.

- Ba la, rn6i dan tQc, dia phuong d~u co ban s~c van hoa, t~p quan, nSp s6ng

rieng, do v~y trong qua trlnh quan ly va t6 chuc cac ho~t dong van hoa, gia dirm, th~

thao va du lich phai vila kSt hap cac gia tri truy~n th6ng vm yeu cdu mm trong xay dlJllg dffi s6ng van hoa aco sa. Co OOu v~y mm t~o duQ'c S\I d6ng thu~n cao va phat tri~n b~n vfrng.

- B6n la, biSt v~n d\lng (l~p kS ho~ch va tham mUll, tu v~n) mQt cach sang t~o,

phil hqp cac chu truong chiOO sach dan tQc vao th\IC ti€n quan ly va t6 chuc ho~t dQng

van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich vao th\Ic ti€n tlnh hiOO tren dia ban xa.

- Niim la, xay d1Jl1g m~ng lum cQng tac vien, nguffi co uy tin, gia lang truOng

ban...la nguffi cac dan tQc tren dia ban xa d~ n~m tlnh hlnh va th\IC hi~n cac nQi dung

quan ly va t6 chuc ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich tren dia ban xa.

- Stiu la, can cil vao tlnh hlnh th\IC ti€n cua dia phuang tham muu vm chirlh

- Hai la, thuOng xuyen coi trQng cac ySu t6 doan kSt, blnh d~ng, ton trQng,

huy~n d~ ton viOO van hoa cac dan tQc tren dia ban, dQng vien tiOO thAn doan kSt, lao

dQng san xu~t va tang cuOng quan h~ gifra cac dan tQc tren dia ban huy~n va xa.

- Bay la, tham muu tu v~n cho chiOO quy~n, c~p uy quan tri~t cac nguyen t~c,

quan di~m, duOng l6i v~ dan tQc d6i vm cac thiSt chS van hoa tren dia ban xa d~ co

tdm OOin va y thuc chiOO tri dap Ung cac m\lc tieu van hoa, kiOO tS-xa hQi tren dia ban

quy~n, c~p ·ily t6 chuc ngay van hoa co th~ tren quy rno xa, quy mo lien xa ho~c c~p

xa. MQi ho~t dQng cua cac thiSt chS van hoa khong chi la thea chuc nang, dieh V\l...rna cdn y thuc vS m\lC tieu chinh tri cao ca eua v~n dS d6i vOi d6ng bao cac dan tQc tren

dia ban.

3.2. V~ Iinh v1!c tin ngu011g, ton giao

3.1.1. Cae nhi?m VfI ehinh stieh ell ban v2 tin nguDng, ton gitio tTong giai dof}n

hi?n nay

D~i hQi D~i bi~u toan qu6c lfin thu XI (thang 1, nam 2011) cua Dang tiSp tl)c

khfu1g dinh duOng 16i, quan di~m chinh sach vS tin nguOng ton giao: "TiSp t\lC hoan

thi~n chinh sach, phap lu~t vS tin nguOng, ton giao phil hqp vOi quan di~m eua Dang. Phat huy nbiing gia tri van hoa, d~o dirc t6t d~p cua cac ton giao; dQng vien cac t6

chuc ton giao, chuc sAc, tin d6 s6ng t6t dm, d~p d~o, tham gia dong gop tich C\IC cho

c6ng cUQc xay dlJl1g va bao v~ t6 qu6c. Quan tam t~o diSu ki~n cho cac chuc sAc ton

giao sinh ho~t thea hiSn chuang, diSu l~ cua cac t6 ehuc ton giao da dugc Nha nuac

c6ng nh~n, dung quy dinh cua phap lu~t. D6ng thm chu dQng phong ngila, kien quySt

d~u tranh vOi nhUng hanh vi 19i d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d~ me ho~c, chia re, pha- ho~i kh6i d~i doan kSt dan tQc,,(3 )

Do la quan di~m, dirili huOng dung d~n phil hqp vOi tinh hinh th\IC ti€n d~t nuac

hi~n nay, d6ng thai cling la can cu quan trQng de nganh van hoa, th~ thao va du lich

v~n d\lng trong thlJc hi~n cac rilii~m V\l chinh tri, chuyen mon &cac e~p mQt cach sang

t~o, phil hqp lien quan dSn nQi dung va cac v~n dS tin nguOng, ton giao trong dm s6ng van hoa, kinh tS-xa hQi tren ph~m vi qu6c gia va a cac dia phuang. Til dinh huOng do, chung ta th~y n6i len cac nhi~rn V\l cO' ban sau:

a, Roan thi?n chinh sach, phap luq,t v~ tin !ZguGng, ton giao

Day la nhi~m V\l eua cac cO' quan chuc nang c~p trung uong, VI rno giup cho

Dang va Nhit nuae trong vi~c danh gia thlJc tr~ng, phat hi~n vAn d~ va d~ ra nhiing nQi

dung, bi~n phap hoan thi~n phap lu~t, ehinh sach vS tin nguOng, ton giao trong b6i

eanh tinh hinh trong nuac va qu6c tS lien quan dSn dm s6ng tin nguOng, ton giao cua

d6ng bao cac dan tQc trong nuac.

(3) _. Dang cQng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dgi h{Ji Qt;li biJu loan qu6c Ian thu XI, Nxb Chfnh tri quBc gia, Ha NQi 2011, tr 245

b, Phdf huy nhii:ng gia tri van hoa, Gt;lo dirc t6t a?p cua cac ton giao

D6ng bao cac ton giao anuac ta co truy~n th6ng yeu nuac, d6ng hanh cung dan tQc trong dAu tranh ch6ng ngo~i xam bao v~ va xay d\IDg dAt nuac. Day la nQi dung

quan trQng co y nghla trong SlJ nghi~p xay d\IDg va bao v~ t6 qu6c, doan k~t cac dan

tQc, ghio gim, hi~n nay. H~ th6ng chinh trj noi chung va nganh van hoa noi rieng co

nhi~rn V\l quan trQng trong vi~c d~ ra cac nQi dung cong tac va bi~n phap phat huy

nhUng gia tri van hoa, d~o duc t6t d~p va quy bau do cua cac tin d6, chuc s~c ton giao

trong cong cUQc xay d\IDg va phat tri~n dAt nu6c hi~n nay.

c, Di)ng vien cdc f8 chilc ton giao, chirc sac, tin d8 s6ng ttit diJi, d?p dgo, tham

gia dong goP.tich qrc cho cong cUQc xay dtplg va bao V? t6 qu6c

Day la nQi dung ti~p t\lC va co y nghla lau dai trong cQng d6ng dan cu, cQng d6ng

vling d6ng bao co d~o, la nhi~m V\l cua cac cO' quan chuc nang, chinh quy~n cac cAp,

trong do nganh yan hoa co vi tri va y nghla d~c thli lien quan d~n xay d\IDg dOi s6ng

van hoa rnm noi chung va dai s6ng van hoa cO' sa noi rieng.

- T~o di~u ki~n cho cac chuc s~c ton giao sinh ho~t thea hi~n chuang, di~u l~ cua

cac t6 chilc ton giao dii duQ'c Nhil nuac cong nh~n, dung quy diOO cua phap lu~t

Can cu vao thftrn quy~n cua Thu tuOng ChiOO phu, Ban Ton giao Chinh phu (nay

thuQc BQ NQi V\l), Uy ban OOan dan va Ban ton giao cAp tinh, Uy ban nhan dan cAp

huy~n lien quan d~n quan ly t6 chuc, ho~t dQng tin nguOng, ton giao duQ'c quy dinh

trong Phap I~OO tin nguOng, ton giao; can cu vao tlOO hlOO C\l th~ ti~n hanh t~o di~u

ki~n cho cac chuc sAc ton giao ho~t thea hi~n chuang, di~u l~ cua cac t6 chuc ton giao

dii duQ'c Nha nuac cong nh~n, dung quy dinh cua phap lu~t. Day la d6i tUQllg co vai

tro va tac dQng rAt quan trQng tm cac tin d6, cQng d6ng ton giao. Do v~y cfin SlJ quan

tam d~c bi~t mm dap Ung yeu cfiu tlnh hlnh, nhi~m V\l va m\lc tieu d~ ra.

- Phong ngira, kien quy~t dAu tranh vm OOfing hanh vi lQi d\lng ton giao, tin

nguOng, ton giao d~ me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i do3n k~t dan tQc.

Tin nguOng, ton giao luon luon la d6i tuQllg rna cac th~ IlJc thil dich lqi d\lng d~

chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k~t, gay mAt 6n dinh chinh tri, pha ho~i SlJ nghi~p cach

m~ng cua toan Dang, toan dan ta.

Vi~c phong ngira nhUng hanh vi lqi d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d~ me

ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k~t dan tQc la r§t quan trQng d6i vai cO' quan chilc nang, va la nhi~m V\l d6i vai vi~c xay dvng dCYi s6ng van hoa a khu dan cu. Tlnh hlnh th\Ic ti~n cho th§y nhi~u bai hQc quan trQng d6i v6i vi~c tuyen truy~n, giao d\lC, v~n

dQng ngu~ dan trong phong ngira hanh vi lqi d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d~

me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k~t dan tQc la nhi~m V\l c~n thi~t, va thuOng

xuyen d~t ra.

Vi~c d§u tranh kien quy~t v6i nhfmg hanh vi lqi d\lng ton giao, tin nguOng, ton

giao d~ me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k~t dan tQc 1a th~ hi~n thai dQ chinh

trj, ql.:lan dikm truac sau nhu mQt d6i vai cac th~ l\Ic thiI djch, phan cach m~ng nl1~m

bao v~ thanh qua cach m~ng va 6n djnh chinh trj d~ phat tri~n d§t nu6c. Day la nhi~m

vu chung cua h~ th6ng chinh trj, song m6i nganh, m6i c§p phai xac djnh nhi~m V\l ho~t

dQng cua mlnh gop ph~n vao th\Ic hi~n co hi~u qua quan di~m cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha nu6c v~ 1Inh VlJC tin ngu5ng, ton giao hi~n nay anu6c ta.

3.2.2. Vin d(lng ~an diim, i1uirng fai ella Dang, chfnh stich, phtip fujt ciia NhQ

nuuc vi dan tvc trong qmn fjvQ ta chUc hOlJt ttpng tin nguUng, ton gitio 0' clip ellsO'

ThlJc ti~n tlnh hlnh tin ngu5ng, ton giao tren dja ban xa a cac dja phuong r§t phong phu va da d~ng. Vi~c nh~n thuc va giai quy~t cac v§n d~ tren trong quan ly va t6 chilc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th~ thao va du Ijch a cO' sa la ,,§n d~ khong gian dan, doi hoi SlJ v~n d\lng ki~n thilc vao thlJc ti~n mQt cach sang t~o va dung quy

djnh cua phap lu~t, vila dam bao SlJ ton trQng d6i v6i d6ng bao cac dan tQc, cac tin d6

chilc sAc ton giao, phat huy tinh dan chu va dap Ung nhu c~u nang cao dCYi s6ng va milc huOng th\l van hoa a dja phuang... D~ th\Ic hi~n nhi~m V\l quan trQng va co tinh ~c thll tren, cong chilc van hoa xa cfuI quIDl tri~t va th\IC hi~n cac nQi dung cO' ban sau:

- M(Jt la, n~m b~t tlnh hlnh, rmu c§u sinh ho~t tin ngu5ng, ton giao cua d6ng bao

cac dan tQc tren dja ban xa trong chu ky mQt nam (tir thang 1 d~n thang 12) d~ l~p k~

ho~ch tham muu, ill v§n cho c§p uy, chinh quy~n co k~ ho~ch, nQi dung quan ly va h6

trq t6 chuc cac ho~t dQng lien quan d~n tin nguOng, ton giao cua d6ng bao.

- Hai la, tham muu, tu v§n va ph6i hqp v6i cac cO' quan chilc nang nghien clm,

da~ gia, phan lo~i nhUng gia trj tin nguOng tich ClJC va tin nguOng mang tinh hu t\lC

dS tiSn hanh chQn l\Ia nhUng gia tri tin nguOng phil hqp v6i dffi s6ng mm a co sa, v6i

hOlilt dQng du lich... dS ton vinh, phat huy.

- Ba la, tuyen truySn nang cao nh~n thuc vS tin nguOng, ton giao; tuyen truySn

cac van ban phap lu~t lien quan dSn hOlilt dQng tin nguOng, ton giao trong dffi s6ng dan cu; phan bi~t duQ'c nhu cfiu dCri s6ng tam linh chinh dang v6i cac hOlilt dQng 191 d\lng tin ngu5ng, t6n giao hanh ngh~ me tin di doan, pha ho~i kh6i do~m k~t dan tQC, gay

m~t 6n dinh chinh trj tren dia ban.

- B6n la, trong qua trinh quan If va t6 chuc cac hOlilt dQng l€ hQi va cac hOlilt dQng.A

khac lien· quan d~n tin nguOng ton giao cua cac dan tQc, cfin th~n trQng khach quan,

quan tri~t tinh thfin doan kSt, ton trQng quySn tg do tin nguOng, tranh nhfrng hanh dQng tho blilO, quy ch\lp cai gQi la "me tin di doan" gay mAt do3n kSt, mAt 6n dinh tr~t n.r an toan xa hQi & dia phuong.

- Niim la, xay dvng mlilng lum cQng tac vien la nguCri cac dan tQc, ~p hu~n dao

tlilo hQ dS tuyen truySn nang cao nh~n thuc vS tin nguOng, ton giao; nang cao nh~n thuc

vS Phap l~nh tin nguOng ton giao dS tranh vi phlilm cac diSu khong dU

phep trong sinh hOlilt tin nguOng, ton giao va dS nb tlnh hlnh trong cQng d6ng cac dan tQc.

- Sdu la, phat huy vai tro cua gia lang, truCmg ban, truOng dong hQ trong sinh hOlilt tin nguOng, ton giao a thon ban cac dan tQc nh~m gop phfin d~c l\Ic vao phat huy nhfrng gia tti van hoa t6t d~p va bai trir hu t\lC trong sinh hOlilt tin nguOng, ton giao a diaphuang.

- Bay la, thong qua cac l€ hQi lien quan dSn tin nguOng, ton giao dS ton vinh van

hoa cac dan tQc, tang cuOng S\I hiSu biSt va doan kSt dan tQc xay dvng dCri s6ng van h6a a co sa.

T6ni llili, vi~c nh~n thuc va v~n d\lng cac kiSn thuc vS quan di~m, duOng 16i co

ban cua Dang va Nha nu6c vS dan tQc va ton giao la nQi dung quan trQng khong' thS

thiSu d6i vai cong chuc van hoa xa. Day la hai nQi dung co tinh d~c thiI trong dai s6ng

cua d6ng bao dan tQc (da s6 va thiSu s6), no co tinh nh~y cam lien quan dSn quan h~

dan tQc, quan h~ xa hQi gifra cac cQng d6ng xa hQi, cQng d6ng ton giao. Trong nhfrng nam gcln day Bang va Nha nu&c dii co nhi~u chinh sach d6i mOi d6i vOi S\I phat tri~n

toan di~n cua d6ng bao cae dan tQc thiSu s6, vung d~c bi~t kho khan, vUng sau, vung

xa; ehiOO saeh t~o diSu ki~n dS dap lmg OOu cdu tin nguOng, ton giao eua d6ng bao

thuQc cac lo~i hlnh tin nguOng, ton giao trong nuac. Tlnh hlnh do dii t~o ra SlJ phdn

khoi cho cae d6i tUQllg chiOO sach trong xay d1;01g dOi. s6ng kiOO t~-xii hQi va xay d\fIlg dai s6ng v~ hoa a co sa gop phfuI V3.0 S\l phat tri~n kiOO t~-xa hQi va nang cao do; s6ng van hoa tiOO thdn cua d6ng bao cae dan tQc 0 cac cae dia phuong.

Tuy OOien Dan tQC va Ton giao la hai vdn dS co OOUng d~c tnmg rieng vS ly

cac th~ l\lc. thil dich luon lqi d\lIlg d~ gay mdt 6n diOO chiOO trj, kim ham S\l phat tri~n

eua ddt nuac va cac dia phuong.

Do v~y cong chuc van hoa xii trong qua trlnh ho~t dQng quan ly va t6 chuc cac

ho~t dQng lien .quan d~n nQi dung dan tQc va ton giao edn th~ trQng, quan tri~t va v~n

d\lng cac nguyen t~c co ban v~ dan tQc va ton giao eua Dang va Nha nuac van thlJc ti€n

dia phuong. Co OOu v~y, cong mc van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich lien quan d~n nQi

dung d~ tQC va ton giao 0 dia phuong rnm dap lmg yeu cdu, m\lc tieu nhi~m V\l d~ rae

**************

Can hoi thao luan

1. Dan tQc- qu6c gia va Dan tQc-tQc ngum la gl?

2. DS v~n d\lng ki~n thuc v~ Dan tQc trong cong tae cua cong chuc van hoa xii

cfuI th\Ic hi~n OOUng nQi dung gl?

3. Tin nguOng, ton giao la gl? (theo Phap l~OO tin nguOng, ton giao)?

4. US v~n d\lng ki~n thuc v~ Tin nguOng, ton giao trong cong tac cua cong chuc

van hoa xii efuI thlJc hi~n OOUng nQi dung gl ?

Tai lieu tham khao chinh

- Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n H(Ji nghi Zan thu bay Ban chdp hanh Trung

uang, khoa IX. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi-2003, tr 30-31.

lu~n va thlJC ti~n quan lYe Day la hai vdn dS rnang tiOO toan edu, g~n vm S\l phat triSn eua OO~n lo~i va d~c di~rn lich sir cua timg qu6c gia. Do v~y day cling la hai vdn dS rna

- Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n Dgi h(Ji agi biiu toan qu6c Idn thu XI, Nxb

· Chinh tri qu6e gia, Ha NQi 2011,tr.244-245

- Nghj ajnh s6 OS/2011/ND-CP ngay 14 thang 01 nam 2011 cua Chinh phu vJ

Cong tdc dan t(Jc.

- Phap l~nh Tin nguOng, ton giao s6 21/2004IPL-UBTVQH XI ngay 18 thang 06

nam 2004 eua Uy ban ThuOng V\l Qu6e hQi kh6a XI.

MQT s6 vAN BE vE QuAN LY NHA NUOC VAPIlAT TRItN vAN uoA,

GIA BiND, THE THAO VA DU LJCH TRONG THO! KY DOl MOl

TS. NGUYEN VIET cHUc

Ths. NGUYEN QUANG HUNG

Thm luQ11g: 12 ti8t (*)

~. MVC DicH, "¥EU cAu

1. M\lc dich:

- Cung c~p cho hQc vien nhUng kien thuc co ban v~ quan ly nhil nuac va phat

tri~n van hoa, gia dinh, th~ thao va du lich trong thm ky d6i mm.

- Biet v~p. d\lng kien thuc co ban v~ quan ly nhil nuac va phat tri~n van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich trong thai ky d6i mai vao ho~t d(>ng quan 19 va t6 chuc adia phuang mlnh .

2. Yeu dn: HQc vien nb duQ'c kien thuc co ban v~ quan ly nhil nuac va phat tri~n van hoa, gia dlnh, th~ thao va du Ijch trong thm ky d6i mm, d6ng thai Ung d\lng co hi~u qua trong ho~t d(>ng thlJc ti~n adia phuang.

B.NQIDUNG

1. QuaD If nba oWe v~ van boa, gia dinh, th~ tbao va du ijcb

1~1. Qulin Ifnhii nube vJ van hoa

1.1.1. Quan ly xii h6i, quan ly nha nuac

Quan ly xa hQi la gl ?

"Q"uan ly xii h6i la S1! tac d6ng lien t¥c, co t6 chuc, co chu dich cua chit thi quiln

if xii h6i len xii h6i va cac khach thi co lien quan, nhJm duy tri va phat triin iii h6i

theo cac dijc trung va cac m¥c tieu rna cac chu thi quan ly dijt ra phil h9]J vai xu thi phat triin khach quan cua Itch sit". (Giao trlnh quan ly xa hQi - NXB. KH&KT. Ha

NQi. 2006 )

(*) - Ly thuySt : 8 tiSt; !hao lu~: 4 tiSt

hi~n 5 khau quan trQng la: L~p k~ ho~ch, t6 chuc, chi d~o tri~n khai k~ ho~ch, di~u

Mu6n "tac d<)ng lien t\lC, co t6 chuc, co chu dich", nguai lam quan ly phai thvc

k~ ho~ch.

Til diOO ngma v~ quan ly noi chung, chung ta thdy ho~t dQng quan ly dugc th~

hi~n trong 5 thanh t6 sau:

chiOO k~ ho~ch cho phil hqp v6i thvc ti~n, ki~m tra, ki~m soat, daOO gia vi~c thvc hi~n

- Chu th~ quan ly

- Khach th~ quan ly

- M\lc dich quan ly

- Cong C\l quan ly

can cu vao cac thanh t6 co ban cdu thanh ho~t dQng quan ly, chUng ta co th~ dua ra dinh nghIa quim ly Nha nuac d6i vai xa hQi: "QuGn lY Nha nuac d6i vai xii hQi la Sif tac

- Cach thuc quan ly

d(Jng lien t¥c, co t6 chuc, co chu dich coo Nha nuac bang h? th6ng luQt poop va b(J may

lifC Nha nuac. "

coo minh nMm diJu chinh cac hogt d(Jng coo mQi ca quan, t6 chuc, ca nhan trong xii h(Ji, hanh vi coo cong dan, vai ml:lC dich duy tri va pMt tnin xii hQi, bao toan va cung c6 quyJn

Thanh t6 quan trQng nhdt trong quan ly do la Chu thi quan ly, thaOO t6 nay quy~t

diOO m\lc dich quan ly, cach thuc quan ly va Iva chQn c6ng C\l quan lYe BOi v~y, quan 19 Nha nuac co OOUng d~c di~m sau :

- Quan ly Nha nu6c mang tiOO quy~n lvc d~c bi~t, tiOO t6 chuc rdt cao.

- Quan ly Nha nu6c co m\lc tieu chi~n lugc, chuang trlnh va k~ ho~ch th\Ic hi~n

m\lc tieu.

- Quan ly Nha nuac co tiOO chu dQng, sang t~o va linh ho~t trong vi~c di~u hanh,

ph6i hqp, huy dQng mQi l\Ic lUQ1lg, phat huy suc m~OO t6ng hqp OO~m phat tri~n kioo t~ - xa hQi, 6n diOO chiOO tri, dam bao an niOO, qu6c phong, nang cao do; s6ng v~t chdt

tinh thftn cua OOan dan.

- Quan ly Nha nuac phai dam bao tiOO lien t\lC, tiOO t6 chuc, tiOO th6ng oodt.

Mu6n v~y bQ may Nha nuac phai 6n diOO, th6ng OOdt tit trung uang d~n dia phuong;

h~ th6ng phap lu~t phai d6ng bQ va ngay cang hoan thi~n phu hqp v6i yeu cftu thlJc tS

khach quan.

1.1.2. Van hOG, quan fy Nha nuac v~ van hoa

D~ hi~u quan ly nha nu6c v~ van hoa, d6i v6i can bQ c~p xa, tru6c tien phai th6ng nh~t:cach tiSp c~ cac khai ni~m cong C\l: Van hoa la gi? Quan ly nha nuac v~ van hoa Ia gi? Tit do tim hi~u sau: quan If nha nuac v~ van hoa nhu thS nao?

a, Van hoa fa gi.

Co nhi~u djnh nghia khac nhau v~ van hoa. Chuyen d~ nay d~ c~p va phful tich djnh

nghia van ~oa Clla UNESCO va Clla Danh nhan van hoa thS giOi H6 Chi Minh.

Nhan phat dQng th~p kY phat tri~n van hoa, trong bai phat bi~u cua minh, ong

T6ng giarn d6c UNESCO F.May - d da dua ra dinh nghla: "Van hoa fa t6ng thi s6ng d(Jng cac hot;l( a(Jng sting t(lO trong qua khir va trong hi?n tt;li. Qua cac thi kY hOt;lt d(Jng sang tt;lO &y aa hinh thanh nen ml)t h? th6ng gia tri, cac truy~n th6ng va cac thi

hiiu - nhUng y€u

t6 XGC ajnh cac agc tinh rieng cua m6i dan tQc". Dinh nghla nay

nhAn ~~ vao ho~t dQng sang 410 cua cac cQng d6ng ngum gfulli~n v61 tiSn trlnh phat trien co tinh Iich sir cua m6i cQng d6ng trai qua rnQt thai gian dai t~o nen nhiing

gia tri co tinh nhan van ph6 quat, d6ng thai co tinh d~c thti cua rn6i cQng d6ng, ban s~c

rieng cua tUng dan tQc. Dinh nghla con cho ta thfty khong phai ho~t dQng nao cua con

nguai cling t~o nen gia tti van hoa, chi co "cac ho~t dQng sang t~o trong qua khu va trong hi~n t~i", trai qua thai gian dai hang thS kY rnai t~o ra duQ'c cac gia tri, cac truy~n th6ng va cae thi hiSu...cai rna nguai ta co th~ coi Ia van hoa cua rn6i tQc nguai. Dinh nghla nay con mu6n nh~n m~nh tinh rieng cua rn6i n~n van hoa, c6 vii cho vi~c

gift. gin tinh da d~ng eua van hoa thS gi6i, khuySn cao nguy co suy thoai cua cac n~n

van hoa d€ bi tlm thuong trong Ian song tom cAu hoa, h~ l\lY cua cach thuc phat triSn

kinh tS khong ton trQng ySu t6 van hoa vi con nguai.

Tuy nhien, n8u chi can cu vao dinh nghla co tinh khai quat nay, trong ho~t dQng

quan Iy nha nuac v~ van hoa, chung ta d~ bi hi~u rnQt cach sai l~c: Quan If van hoa Ia

quan Iy cac ho~t dQng sang t~o va thu h~p hon nfta la quan If sang tac van hQc ngh~

thu~t. ThlJc tS quan ly van hoa khong phai nhu v~y, quan If van hoa c~p xa l~i cang

khong phai chi co thS. D~ co th~ nhin nh~n van hoa rnQt cach dAy du, thiSt thlJc han, chung toi cung c~p them mQt dinh nghla cua H6 Ch{ Minh v6i tu cach la rn<)t nha van

hoa, mQt Danh nhan van hoa th~ gi61..Ti~p thu tinh hoa van hoa nhan lo~i, trai nghi~m

cut;c s6ng, foai nguai mai sang tgo va phdt minh ra ngon ngii, chii viit, ago auc, phap

IUQt, khoa hQc, ton giao, van hQc, ngh? thuQt; Nhfmg cong c¥ sinh hogt hang ngay v~ mq,c, an, if va cac phuong thuc sir dl:lng. Toan bt; nhfmg sang tgo va phdt minh dy tuc fa van hoa". Dinh nghla cua nha van hoa ki~t xudt H6 Chi Minh giup chung ta b6 sung

dfiy du hon cach hi~u van hoa v61. nghla khai quat va ca v6i nghla C\l thS cua tirng lInh

Y\IC ho~t dQng va cac y~u t6 khac g~n li~n v6i dm s6ng thuOng nh~t cua con ngum.

Suy cho cung, ffiQi ho~t dQng cua con ngum truac h~t d~u "vIle sinh t6n cling nhu

fi\le dich cua cUQc s6ng", nhUng ho~t dQng s6ng do trai qua thvc ti~n va thm gian

duQ'C l~p di, ~p l~i thanh nhUng thoi quen, t~p quan, ch~t lQc thanh nhUng chudn mvc,

nhUng gia tri v~t chdt va tinh thfin duQ'c tich lliy, lUll truy~n til dm nay qua dm khac

tharm kho tang quy gia fiang ban s~c rieng cua m6i cQng d6ng, gop l~i rna thanh di

san van hoa cua toan nhan lo~i.

Van hoa la khai ni~m da nghla. Tuy nhien tir goc dQ ti~p c~n v~ quan ly van hoa,

co thS d~ dang nh~n thdy hai y~u t6 quan trQng khi d~ c~p t61. khai ni~m van hoa, do la:

Ho~t dQng van hoa va gia tri van hoa. Trong quan ly van hoa, cach ti~p c~n nay giup ta

phan lo~i cac vdn d~ cfin quan ly d~ dang hon, co tinh h~ th6ng hon, va duang nhien

b~ng ho~t dQng thvc ti~n cua mInh, Ngum vi~t: "Vi Ie sinh t6n cung nhu m¥c aich cua

- Hogt at;ng van hoa

Xet thea nghla rQng thl fiQi ho~t dQng "vIle sinh t6n va m\lc dich cUQc s6ng" d~u

co th~ coi la ho~t dQng van hoa. Cdy lua, tr6ng khoai hay san b~n, hai lUQlll d~u VI Ie

sinh t6n cua cac cQng d6ng ngum va VI th~ no la ho~t dQng van hoa. Tuy nhien, xa hQi

loai ngum ngay c3.ng phat tri~n, cac ho~t dQng c~a con ngum ngay cang da d~ng v6i

fi\lC dich rdt khac nhau, th~rn chi trai ngugc nhau gifra cac thanh vien trong cQng d6ng

va gifra cac cQng d6ng. N~u coi mQi ho~t dQng s6ng cua con ngum deu la van hoa d~

dful d~n S\I d6ng nhdt nhUng ho~t dQng thu~n tuy ph\lc Y\l S\I t6n t~i cua con ngum YO;

ill cach la rnQt sinh th~ s6ng nhu cac sinh v~t khac vo; cac ho~t dQng mang tinh d~c

thu chi cua con ngum mo; co, th~m chi se khong phan bi~t dugc nhUng ho~t dQng co

tinh nhan van 'va nhUng ho~t dQng phan rman van cua con ngum. Cling v6i S\I phat

triSn xa hQi, khoa hQc xa hQi noi chung va khoa hQc nghien elm v~ van hoa noi rieng

cling phat triSn va doi hoi sv phan chia co tinh d~c thu hon cho cac ho~t dQng cua con

ho~t dQng quan ly se C\l th~ han, hi~u qua hone

nguCri. ChiOO vi v~y, cae ho~t dQng mang tinh sang t~o, dap Ung OOu cfru kh6ng chi 1a

v~t chelt rna con 1a tiOO thfin cua con nguCri m61 duQ'c coi 1a OOfmg ho~t dQng van hoa.

Nhfmg ho~t dQng OOu v~y cling khac OOau trong cac cQng d6ng nguCri khac rmau va

trong hoan canh 1jch su khac OOau. DiSu do cho phep chung ta hiSu r~ng khong phai t~t ca cac h~~t dQng sfmg cua con nguCri d~u la ho~t dQng van hoa.

- Gid tri van hoa

Truac tien cfrn phan bi~t gia va gia trj. V~t nao do co thS dem trao d6i, mua, ban

dSu co ~Qt gia. Ngay cac san phAm van hoa OOu phim, aOO, tranli, tUQ'Ilg, sach, bang,

ilia OO~c ... dSu co thS dem trao d6i, mua ban. BOi th8 chung co gia duQ'c quy d6i bAng

tiSn t~, vaItg b~c ho~c cac v~t ngang gia khac. Do 13. gia cua chung chu khong phai 1a

gia trj cua chung. Co gia cao phdn nao phan aOO gia trj cua chung OOung khong phai 1a toan bQ gia trj cua chung. E. Cang (1 724 - 1804 ) cho r~ng: Vgt nao co thi dem trao d6i dU(1c d~u co mi)t gia, duy co mi)t s6 vgt kh6ng ldy gi thay thi dU(1c thi co mi)t gia trj. Qua th~t, co OOfmg thu khong thS dem trao d6i, mua, ban vi chung khong co gia,

kho co thS djOO gia thea cach quy d6i b~ng tiSn t~, vang b~c hay cac v~t ngang gia

khac. Vi OOu tiOO bt:ln, tlnh yeu, long yeu nuac, cac di san van hoa co gia trj cua cac cQng d6ng, qu6c gia, dan tQc ...no kh6ng thS thay th8 bAng belt ky v~t ngang gia nao

khac, bOi no 1a OOfmg gia trj xa hQi duQ'c mQt cQng d6ng, mQt qu6c gia, mQt dan tQc

thila nll~n, ton tha va khat khao yuan t61. No diSu chiOO haOO vi cua m6i thaOO vien va

cua ca cQng d6ng xa hQi ely. No 1a rmfmg gia trj xa hQi. Gia trj van hoa chi 1a bQ ph~n

trong h~ gia trj xa hQi. Gia trj van hoa dS c~p C\l thS trong tai 1i~u nay giOi h~n trong ph~m vi: gia trj di san van hoa v~t thS va phi v~t thS. Quan 1y gia trj van hoa a day duQ'c hiSu 1a quan 1y cac di san van hoa v~t thS va di san van hoa phi v~t thS.

Tren th\IC t8, S\I t6n t~i khach quan cua di san van hoa trong dCri s6ng xa hQi kho

co thS chi ra mQt di san van hoa nao thufin tuy chi 1a v~t thS hay phi v~t thS. Vi OOu di san van hoa Van MiSu - Qu6c ill giam (Ha NQi) duQ'c Nhil nuac xSp h~g OOu l~ rnQt di san van hoa v~t thS. Tuy OOien, y nghIa v~t thS eua eac bia ti8n sy khong OOiSu, no chi OOu 1a cac chUng tich kh~ng djOO Vi~t Nam co mQt nSn giao d\lC va khoa cu 1au

dCri. Chinh y nghIa ngoai v~t chelt ely 1a can eu dS UNESCO cong OO~n no 1a di san van hoa, ky uc OOan lo~i. VS phuong di~n v~t chelt, v6i diSu ki~n ky thu~t va tai chiOO hi~n nay nguai ta co thS cho tr~m, kh~c cac bia da d~p han OOiSu, OOung co d~p d8n dau

cling khong thay duQ'c cac bia ti8n sI dang duQ'c gift gill trong Van Mi8u - Qu6c tu

giam. NguQ'c l~i "khong gian van h6a c6ng chieng Tay Nguyen" duQ'c UNESCO cong

nh~n la di san van h6a th~ gi6i., n6 khong phai la di san van h6a v~t th~, nhung n~u thi~u vftng nhUng cai c6ng, chieng nguyen ban rnang y nghia v~t ch§t thl cai y nghia cao sieu khac cling kh6 rna t6n t~i. Nhu v~y, S\I phan chia van h6a v~t th~ va phi v~t th~ chi rnang y nghIa wong d6i, di san van h6a v~t th~ va di san van h6a phi v~t th~ cling c6 y nghia wang tg: BOi v~y, ngum lam qu3n ly cAn nfun nhUng d~c di~m cua di san van h6a v~t

LUQt .Di san van hoa duQ'c Qu6c hQi nuac CQng hoa xii hQi chu nghia Vi~t Nam

thong qua ngay 29 thang 1 nam 2001 va c6 hi~u l\Ic thi hanh til ngay 1 thang 1 nam

2002 daoquy dinh: "Di san van hoa Vi?t Nam la tai san qu); gia cua ci)ng a8ng cac dan

ti)c Vi?t Nam va Ia bi) phQn coo di san van hoa nhan logi, co vai tro to I{m trong Slf

nghi?p giu nuCJc va dt:mg nuCJc cua nhan dan ta". T~i Di~u 1. khai ni~m di san van h6a

duQ'c quy dinh C\l th~ nhu sau: "Di san van hoa quy ajnh tgi IUQt nay bao g8m di san

van hoa phi vQt thi va di san van hoa vQt thi, la san phdm tinh thdn, vQt chtit co gia trj Itch sir, van hoa, khoa hQc, aUf/c luu truyJn tir thi h? nay qua thi h? khac anuCJc Ci)ng hoa xd hi)i chu ngh'ia Vi?t Nam ".

Til khai ni~m nhu dii neu, can bl) Van h6a- Xii hQi xii cftn bi~t v~ ml)t s6 khai

ni~m ni~m quan d~n di san nhu sau:

- Di san van h6a phi v~t th~: "Di san van hoa phi vQt thi la san phdm tinh thdn

co gid trt Itch sU, van hoa, khoa hQc, aUf/c luu giu bang tri nhCJ, chu viit, aUf/c luu

truyJn bang truyJn mi?ng, truyJn nghJ, trinh diln va cdc hinh thuc luu giu khac, bao

g8m tiing noi, chu viit, tac phdm van hQc, ngh? thuijt, khoa hQc, ngii van truyJn mi¢ng, diin xu{mg dan gian, 16i sling, nip sling, Ii hQi, hi quyit vJ nghJ thu cong truyJn thang, tri thuc vJ y, dUf/c hQc c8 truyJn, vJ van hoa dm thlfc, vJ trang phll-c truyJn thang dan ti)c va nhiing tri thuc dan gian- khtic". ( Khoan 1 Di~u 4 Lu~t Di san

vanh6a.)

- Di san van h6a v~t th~: "Di san van hoa vQt thi la san phdm vQt chtit co gia trt

Itch SU, van hoa, khoa hQc, bao g8m di tich Itch su - van hoa, danh lam thang canh, di vQt, c8 vQt, bao VQt quac gia. " (Khoan 2 DiJu 4).

th~, di san van h6a phi v~t th~ d~ phan lo~i chUng trong h~ th6ng cac di san giup cho vi~c qu3n ly duQ'c thl$l ti~n va hi~u qua.

- Di tich ljch sir - van hoa: "Di tich lich sir - van hoa la c6ng trinh xdy dvng, aia aiim va cdc di vgt, cd vgt, bao vgt qu6c gia thui)c c6ng trinh, aia aiim ao co gia tri lich sir, van hoa, khoa hf)c. " (Khoan 3 Di~u 4).

- Danh lam thfing canh: "Danh lam thang canh la canh quan thien nhien hoijc aia

aidm co s1!:kit h(1]J giua canh quan thien nhien vai c6ng trinh kiin truc co gia tri'lich sir, thdm my, khoa hf)c. " (Khoan 4. Di~u 4.).

- Di v~t: " Di vgt la hi?n vgt aUf/c luu truyJn Igi, co gia tri lich sir, van hoa, khoa

hf)c"( J910an 5 f)i~u 4).

- C6 v~t: "cd vgt la hi?n vgt aUf/c luu truyJn 19i, co gid tri tieu biiu v~ lich sir,

van h"oa, khoa hf)c, co tir mi)t tram nam tu6i tra len"(Khoan 6 Dieu 4).

- Bao v~t qu& gia: "Bao vgt quic gia la hi?n vgt aUf/c luu truyJn Igi, co gia tri agc bi?t

quj hiim, tieu bi~u coo adt nuac vJ lich sit, van hoa, khoa hf)c. " (Khoan 7 Di~u 4).

b) Quan If; nha nuac v~ van hoa

Quan ly Nha nuac v~ van hoa la gl?

"Quan If; nha nuac v~ van hoa la S1! tac ai)ng lien t¥c, co t6 chuc, co chu aich

cua Nha nuac bang h? th6ng phap lugt va bi) may cua minh, nham phat tri~n van hoa,

aiJu chinh hogt ai)ng cua mf)i ca quan, t6 chuc, ca nhan trong l'lnh V1!C van hoa va lien

quan, vai m¥c aich giu gin va phdt huy nhUng gia tri van hoa truy~n th6ng Vi?t Nam,

tiip thu tinh hoa van hoa nhan logi, xay dvng n~n van hoa Vi?t Nam tien tiin agm aa

ban sac dan ti)c, gop phdn nang cao aiJi s6ng vgt chdt va tinh thdn cua nhan dan ".

Til dinh nghia tren chung ta co thS lam ra them nQi ham quan ly nha nuac v~ van

hoa, chi ra cac thanh t6 c~u thanh ho~t dQng quan ly nha nuac v~ van hoa.

Thu nhdt: Chu thS quan ly nha nuac v~ van hoa la Nha nuac. Nha nuac Vi~t Nam

duqc t6 chuc th6ng nh~t til trung uong dSn cac dia phuong, quy~n quan ly duqc phan

c~p: c~p trung uong, c~p tinh (tinh va cac thanh ph6 tf\IC thuQc trung uong), c~p huy~n (huy~n thuQc tinh, qu~n thuQc thanh ph6), c~p xa (xa thuQc huy~n, phuOng thuQc qu~n). Quan ly nha nu6c v~ van hoa a c~p nao thl cO' quan nha nuO'c c~p ~y la chu th~ quan lY. Quan ly nha nuac v~ van hoa a c~p xa thl UBND xa la chu thS quan ly nha nu&c. Cong chuc Van hoa - Xa h<)i xa duqc giao nhi~m V\l quan 19 nha nu6c v~ van

hoa giup UBND xa co th~ duQ'c coi Ia chu th~ quan Iy OOa nu6c vS van hoa tren dia

· ban xa.

Thir hai: Khach th~ quan Iy OOa nu6c vS van hoa Ia: van hoa va cac co quan, t6

chilc, ca OOan ho~t dQng trong 1100 V\IC van hoa ho~c co lien quan d~n 1100 V\IC van

hoa. Van hoa v6i tu cach la khach th~ quan Iy duQ'C hi~u thea nghIa C\l th~ Ia: cac ho~t

dQng van hoa (trong do co cac dich V\l van hoa, ho~t dQng sang t~o ... ) va cac gia tti

van hoa (C\l th~ Ia cac di san van hoa v~t th~ va phi v~t th~). M~t khac, thea S\T phan

c6ng trong h~ th6ng cac co quan OOa nu6c cac cdp, khong phai toan bQ ho~t dQng van

hoa. hi~u thea nghIa rQng dSu do ngaOO van hoa quan IY. Van hoa giao d\lc, khoa hQc

c6ng ngh~ ... do co quan giao d\lc, khoa hQc cong ngh~ quan IY.

Thir ba: M\lC dich quan ly OOa nu6c vS van hoa Ia: Gift gin va phat huy nhUng gia

tri van hoa truySn th6ng Vi~t Nam, ti~p thu tinh hoa van hoa OOan Io~i, xay d\lllg nSn

van hoa Vi~t Nam tien ti~n, d~m da ban s~c dan tQc, gop phAn nang cao dm s6ng v~t

chdt va tinh thAn cua nhan dan. Tuy nhien, trong ho~t dQng quan Iy nha nu6c v~ van hoa atUng cdp, tUng dia phuong, tUng ho~t dQng C\l th~ thi m\lc dich quan Iy OOa nu6c vS van hoa phai duQ'c xac dinh C\l th~ sat v6i yeu cAu nhi~m V\l va hoan canh C\l th~. Vi d\l quan iy nha nu6c chuong trinh m\lc tieu xay d\lllg dffi s6ng van hoa aco sa thi cdp trung uang m\lc dich Ia gi? Cdp tinh, cfrp qu~n huy~n, cfrp ·xa phuOng Ia gi? Phai duQ'c

xac dinh mQt cach C\l th~. Co nhu v~y ho~t dQng quan 1y mm hi~u qua.

Thir tu: Co sa phap Iy cua quan Iy nha nu6c v~ van hoa Ia Hi~n phap, Lu~t va cac

van ban quy ph~m phap Iu~t khac. Nhu v~y quan Iy nha nu6c noi chung va quan Iy

nha nu6c v~ van hoa noi rieng co c6ng C\l 1a h~ th6ng Iu~t va cac van ban co tinh phap

quy. Quan Iy bAng phap Iu~t chu khong phai b~ng y chi cua nha quan Iy!

Thir nam: Cach thuc quan Iy Ia "S\T tac dQng lien t\lc, co t6 chilc, co chu dich"

chu khong phai Ia vi~c lam co tinh thm V\l, cling khong phai Ia S\T th\l dQng cua nha

quan 1y, cmg kh6ng phai Ia ho~t dQng don Ie, tuy ti~n cua nha quan IY.

D6i v6i ngum lam c6ng tac quan Iy nhil nu6c v~ van hoa Iuon tl! d~t cau hoi va tra 1m cau hoi: Ai Ia ngum quan Iy? Quan Iy ai va quan Iy cai gi? Quan Iy vi cai gi? Trong

tay mlrm dang co cong C\l nao d~ quan Iy? Ngoai 4 cau hoi co ban tren, ngum quan Iy co

kinh nghi~m con bi~t d~t mQt s6 cau hoi co tinh nghi~p V\l khac: Minh da n~m ch~c cac

c6ng C\l do chua? (Iu~t va cac van ban quy ph~m phap Iu~t)? Ho~t dQng quan Iy dang

7fl

di~n ra trong di~u ki~n, ho3n canh nao? Trach nhi~m va quy~n h~n quan ly nha nu6c cua cftp minh den dau? .. Ngum lam cong tac quan ly nha nu6c v~ van hoa du a cftp nao cling cAn tra 1m cac cau hoi tren mQt cach thuftn th\lc mm co th~ th\Ic thi nhi~m V\l quan 19 co hi~u qua.

1.2. (luan Ifnha nuuc vi gia mnh

1.2.1.Gia dinh Ia dt5i tur;ng qudn Iy cua nhiI nuac

Nha nu6c quan ly gia dinh gAn li~n vm quan ly cong dan t~i nol cu true Day la

cach qliiln ly ch~t che nhftt ill khi nha nu6c ra dm. G~n k~t gia dinh va nol cu tm co

cac quy dinh cua nha nu6c v~ nhi~u m~t nhu: quan ly hQ tjch, hQ khfru thuOng tm, t~m tni, t~m yAng, dang ky khai sinh, khai tu, dang kY k~t hon, ly hon, da~g kY kinh doanh,

san xudt, tieu th\l san phAm....

Khai ni~m quan If nha nuac v~ gia dlnh co th~ hi~u nhu sau:

Quan If; nhiI nuac v~ gia dinh la quan Iy nhfmg van d~ ca ban thuQc nQi dung va

quan h~ gia dinh nham dinh huang, di~u tidt Slj: phat triin gia dinh theo rnQt mll-c tieu nhdt iltnh, nhlim phdt huy vai fro cua gia illnh il6i wYi ct5ng il6ng xii ht5i va qu6c gia;

day IiI qua trinh tidn hanh cac hogt dQng phap Iy, cac hogt dQng cung cap bi?n phap

va dich v¥ cua nhiI nuac nham th1!c hi?n cac mll-c tieu va nQi dung tren.

Khai ni~m tren cho thfty, quan If nha nu6c v~ gia dlnh cling mang nhfing d~c

di~m chung cua quan If nha nu6c va xa hQi:

- Chu th~ quan If nha nuac v~ gia dlnh la Nha nu6c, C\l th~ acftp Trung uong la B<) van hoa, Th~ thao va Du Ijch, a dja phuong la Uy ban nhan dan cac cftp ( Sa VHTTDL, Phong VHTT huy~n, Ban VHTT cftp xa la cO' quan, t6 chuc, tham mUll cho

UBND cung cftp th\Ic hi~n nhi~m V\l quan If nha nu6c v~ gia dinh cua cftp minh)

- Khach th~ quan If v~ gia dinh la hQ gia dinh va cac cO' quan, t6 chuc, ca nhful

ho~t dQng trong linh vt;CC gia dinh ho~c co lien quan d~n linh vt;CC gia dinh

- Phuong thuc quan ly nha nu6c v~ gia dlnh la S\I ph6i k~t hqp th\Ic hi~n cac

nhi~m V\l eua h~ th6ng t6 chuc bQ may cua nganh VHTTDL cO' ch~ quan ly th6ng nhftt

v6i nhi~m V\l cua cac cO' quan, t6 chuc duQ'c nha nu6c giao v~ cong tac gia dinh. Nhu

v~y, cong tac quan If nha nuac v~ gia dlnh phai duQ'c d~t trong cO' ch~ ph6i hqp gifra cO' quan chu tfl v6i cac cO' quan co lien quan a m6i clip. CO' quan VHTTDL a m6i cftp

giu vai tro chu trl va diSu ph6i cac cO' quan co lien quan. Vi d\l: dS thu th~p thong tin s6 li~u cO' ban v~ gia dlnh va phong, ch6ng b'ilo l\Tc gia dinh a xa dinh ky thea quy, 6 thfulg va 1 nam, can bQ Van hoa - Xa hQi xa phai can cu vao huOng d~n cua Phong

van hoa va Thong tin huy~n dS xay d\IDg k~ ho~ch, d\l tm kinh phi, d\T thao phan cong

cac truOng thon, ph6i hqp VOl HQi ph\l nu, HQi Nong dan, HQi Cvu Chi~n binh, Cong an,

Tuphapxa... :

1.2.2. Nhi~m v¥ quizn lY nha nuac v~ gia dinh

- Tham muu cho Dang uy, HQi d6ng nhan dan, Uy ban nhan 4an cac cfip v~ nQi dung cae nghi quySt, kS ho~ch, chuang trlnh cong tac hang nam vS phong, ch6ng b~o

l\Tc gia dlnh; xay d\IDg gia dlnh no fim, blnh dAng, ti~n bQ va h~nh phuc; phan cong can

bQ, dang vien ph\l trach cac dia ban dan cu, cac gia dlnh chinh sach, gia dlnh kh6

khan.Tham muu xay d\IDg va t6 chuc th\Tc hi~n huang u6c, quy u6c, quy ch~ dan chu

cO' sa nh~m xay d\IDg gia dlnh van hoa.

- T6 chuc tuyen truySn giao d\lc lu~t phap vS gia dlnh

- T6 chuc cac lOp t~p hufin trang bi ki~n thuc, ky nang v~ gia dlnh, giao d\lc dffi

s6ng gia _dlnh, phong ch6ng b~o l\Tc gia dlnh; cae bu6i noi chuy~n chuyen d~ v~ lu~t

phap d6i v61 gia dlnh.

- Ph6i hqp va t6 chuc cac dQt tuyen truy~n giao d\lc phap lu~t v~ gia dlnh 16ng

ghep vao cae ho~t dQng .

- T6 chuc giao d\lc dffi s6ng gia dlnh: Xay d\IDg, t6 chuc va quan ly cac mo hlnh

can thi~p b~o l\Tc gia dlnh; tri~n khai nQi dung giao d\lc gia dlnh thong qua mo hlnh

Cau l~c bQ Gia dlnh phat tri~n b~n vting, cae IO'ili hlnh cau l~c bQ cua cac t6 chuc chinh tIi xa h(5i: Ph\l nu Nong dan, Thanh men..., t6 tu vfin ;

- Cong tac xay d\IDg gia dlnh van hoa: T6 chuc v~n dQng cac gia dlnh dang ki,

phfin dfiu d~t danh hi~u gia dlnh van hoa; Chu trl tham mUll xet chQn cac gia dlnh d~t

tieu chuftn gia dinh van hoa, gia dinh van hoa tieu biSu, lang van hoa, khu ph6 van hoa...

- Ph6i hqp v61 M~t tr~n T6 qu6c, HQi Lien hi~p ph\l nit, Uoan thanh men, HQi

Nong dan, HQi ngum cao tu6i, HQi C\lU chi~n binh t6 chuc thi~t th\Tc cac ho~t dQng

nhan Ngay gia dlnh Vi~t Nam 28/6 hang nfun, bi~u duong cac gia dlnh tieu biSu trong xa.

- KiSm tra danh gia, phan lO'ili cac k~t qua ho~t dQng, phong trao.

1.3. Qulin Ifnha nU'uc v2 Thi d(lc thi thao (TDTT)

CO' quan quan Iy OOa nuac v~ TDTT cac cfrp co trach OOi~m quan Iy toan di~n

cong tac TDTT tren dia ban ; quan Iy cac don vi sv nghi~p (Trung tam aao tgo hudn

luy?n Vgn a6ng vien thd thao; Trung tam hogt a6ng thd thao; Truang nang khiiu thd thao, Cau tgc b(J thd thao; ca sa dich v~ hogt a(Jng thd thao) va quan Iy cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT cung cfrP (Lien aoon, Hi?p h(Ji cau igc hi) thd thao)

Co 8 n<)i dung quan Iy OOa nu6c v~ TDTT (quyatnh tgi DiJu 6, Lugt TDTI):

- Xay dvng, ban hanh va t6 chuc thvc hi~n chi~n lugc, quy ho~ch, k~ ho~ch, chinh

sach phat tri~n va cac van bim quy p~ phap lu~t v~ TDTT.

- T6 chuc, chi d~o cong mc dao 410, b6i duOng ngu6n nhan Ivc cho TDTT.

- Ki~m tra, daOO gia phat tri~n TDTT quftn chUng va ho~t d<)ng thi dfru th~ thao.

- T6 chuc, chi d~o ho~t dQng nghien cUu, Ung d\lng khoa hQc va cong ngh~ trong

linh VlJC TDTT.

- Huy d<)ng, quan Iy, su d\lng cac ngu6n IlJc phat tri~n sv nghi~p TDTT.

- T6 chuc, chi d~o cong mc thi dua, khen thuOng trong ho~t dQng TDTT.

- T6 chuc, chi d~o thvc hi~n hqp mc qu6c t~ v~ th~ thao.

- Thanh tra, ki~m tra, giro quy~t khi~~ ~i, 16 cao va xu ly vi p~ phap l~t v~ TDTT

D~ thvc thi cac cong vi~c noi tren, cac cO' quan hanh chiOO OOa nuac v~ TDTT a

Trung uong va dia phuong ban haOO cac van ban quy ph~m phap lu~t quy diOO chuc

nang, OOi~m V\l, quy~n h~n va co cfru t6 chuc cua tUng cO' quan, dan vi; dao t~o, tuy~n

d\lng, b6 OOi~m d<)i ngii can bQ cong chuc; sir d\lng quy~n llJc cua cO' quan haOO chiOO OOa nuac; tai san va tai chiOO cong d~ thvc th'i cong V\l trong 1100 VlJC TDTT thea 3

'chuc nang cO' ban cua quan Iy OOa nuac

1.4. Quiin Ifnha nuuc v2 du l;ch

N<)i dung quan 1y OOa nuac v~ du 1ich (vi~t t~t 1a QLNN) dugc quy diOO t~i Di~u

10, Lug! Du itch bao g6m:

1) Xay dvng va t6 chuc thvc hi~n chi~n lugc, quy ho~ch, k~ ho~ch va chfOO sach

phat tri~n du lich.

2) Xay d\IIlg, ban haOO va t6 chuc thlJc hi~n van ban quy ph~m phap 1u~t, tie·u

· ehudn diOO muc kiOO t~ - ky thu~t trong ho~t dQng du 1ich.

3) Tuyen truy~n, ph6 bi~n, giao d\lc phap 1u~t va thong tin v~ du 1ich.

4) T6 chuc, quan If ho~t dQng dao t~o, b6i duOng ngu6n nhdn llJc; nghien elm,

Ung d\lng kho:a hQc va eong ngh~.

5) T6 chuc di~u tra, daOO gia ffii nguyen du 1ich d~ xdy d\IIlg quy ho~ch phat tri~n

du 1ich, xac diOO khu du 1ich, di~m du 1ich, tuy~n du 1ich.~ do thi du 1ich.

6) T6 chuc thlJc hi~n hqp tac qu6c t~ v~ du 1ich; ho~t dQng XUC ti~n du 1ich a

trong nuac va nuac ngoai.

7) -Quy diOO t6 chuc bQ may quan If OOa nuac v~ du 1ich, SlJ ph6i hqp cua cac co

quan OOa nuac trong vi~c quan 1y OOa nuac v~ du 1ich.

8) cfip, thu h6i gifiy phep, gifiy chUng OO~n v~ ho~t dQng du 1ich.

9) Ki~m tra, thanh tra, giro quy~t khi~u n~, t6 cao va xu 1y vi p~ phap l~t v~ du 1ich.

QLNN 1a mQt bQ ph~n cua quan If OOa nuac v~ kiOO t~, OOung do d~c thli eua

ho~t dQng du 1ich, nen ho~t dQng QLNN co OOUng d~c trung rieng v~ th~ ch~ quan 1y,

v~ t6 chuc bQ may, v~ quan If OOan llJc va co ch~ di~u haoo.

v~ thi chi quan Iy:

- Coi ho~t dQng cua khach du 1ich 1a d6i tuqng QLNN

- Cftn h~ th6ng van ban phap 1u~t v~ du 1ich d6ng bQ, oofit quan, traOO dung bi~n

phap haOO ehiOO

- Khong d~ vi~c "san xufit" cac san phdm du 1ich di€n ra mQt cach t\I phat, ch~y

thea 1Qi nhu~n kiOO t~ aOO huOng d~n tai nguyen cho phat tri~n b~n vUng.

V~ t6 chilc b(J may quan Iy:

- BQ may QLNN, trong hO(;lt dQng cua minh da th~ hi~n tinh lien nganh ra r~t.

- MQt trong chuc nang clla bQ may QLNN 1a ehirc nang quim 1y kinh t~ d6i ngo~.

v~ nhan lifC:

- NhUng nguoi dUng dftu mQt doanh nghi~p du 1ich thlJc hi~n ca hai chuc nang

quan 1y OOa nuac va quan If kiOO doaOO.

nghi~p V\l cftn am hi~u phong t\lC t~p quan cua m6i dja phuong, timg vung va qu6c tS;

- Cong chuc lam chuc nang QLNN, doaOO nghi~p ngoai hi~u biSt vS phap Iu~t va

co trlnh dQ van hoa cao trong Ung xu giao tiSp

- Vi~c quan Iy OOan I\lc ngoai quan Iy OOu thong I~ OOu cac ngaOO kiOO tS khac,

2. Mqt sa vin d~ d,t ra'trong quan Iy nba owc v~ van boa trong tbOi kY d6i moo 2.1. Mpt sa van d2 chung tren ph{lm vi toan quae Quem Iy OOa nuO'c vS van hoa trong diSu ki~n phat tri~n kinh t~ thi truOng Ia mQt

trong OOitn.g 1100 V1JC co r~t nhiSu v~n dS d~t ra. Vi~c xac dinh vdn dS nao la trQng tam

con phai dieu haOO thea chuang trlnh

trong quan Iy OOa nuO'c vS van hoa hi~n nay co y nghla quan trQng, lam co So' cho vi~c

dua ra cac giai phap hfru hi~u nang cao hi~u qua quan lY. cAn quan tam vS mQt s6 vdn

2.1.1. Vdn aJ nhgn thuc

dS sau trong quan Iy nha nuO'c vS van hoa hi~n nay.

Trong thlJc ti€n ho~t dQng nhiSu nam qua, d~c bi~t trong thai ky d6i mm, mQt vftn d~ IOn d~t ra Ia: phat tri~n van hoa chua d6ng bQ vm phat tri~n kinh tS d~n dSn

OOiSu h~ I\lY vS phat tri~n xa hQi, d6ng thai lam cho phat tri~n kinh tS khong bSn vitng.

Nguyen OOan chinh cua vdn dS do Ia: OO~n thuc chua dAy du vS van hoa trong ho~t

- D6i mai kinh ti ai truac mtJt buac. Do Ia SlJ sang' t~o trong hom canh C\l th~ a nuO'c ta chi co th~ d~t hi~u qua vO'i diSu ki~n phai nh~n thuc dung Ia: kinh ti ai truac

rntJt buac ad tiip tlj,C a6i mai van hOG - xii htJi d6ng btJ cung vai phGt tridn kinh tie "

dQng th\lc ti€n, d~c bi~t trong ho~t dQng quan Iy nha nuO'c vS van hoa.

Di truO'c mQt buO'c" khong co nghla Ia d6i mm kinh tS xong mm d6i moo van hoa, " hy

- Vai tro qulin If; nhiI nuac vJ van hOG chua dU(1c nhgn thue dung dan. Trong xa hQi co ngum cho r~ng van hoa la OOu cftu cua con ngum, no phat sinh phat tri~n thea

sinh van hoa" d~ phat tri~n kinh t~. Tren th\lc tS, Dhisu nm, nhiSu Iilc y~u t6 van hoa eta bi coi nh~ VI phat tri~n kinh tS. Nhln t6ng th~, d6i mOi van hoa chua theo kip d6i m6i kinh tS.

OOu cftu tv nhien, hay d~ no phat triSn thea quy Iu~t v6n co cua no. Nhitng ngum co

l~ch I~c trong OOln OO~n quan Iy nha nuO'c vS van hoa: Quan Iy hay khong quan Iy thl

quan ni~m nhu v~y khong nhiSu, OOlmg quan ni~m dy I~i Ia cai cO' d~ t6n t~i OOitng

van hoa cling cu phat tri~n thea duOng di cua no.

- D6i mai nhqn thue vJ quan If nhiI nuae bdt eqp so vai phdt tridn van hod. Cac ho~t dQng van hoa ngay cang da d~ng, cac djch V\l van hoa cling phat tri~n kha m~nh,

rnQt m~t dap Ung nhu cAu cua dOi s6ng xa hQi, rn~t khac cling gay nhi~u h~ l\lY vm

nhUng danh gia khac nhau, th~rn chi trai nguQ'c nhau, gay tam tr~ng b~t an trong du

l~n xa hQi. Quan ly nha nuac khong theo kip S\I phat tri~n, them vao do con t6n ~i cach

hi~u sai "quari ly d~n dau, phat tri~n d~n do" d~n d~n nh~n thue I~ch l~c, quy quan ly nha nuac vao rnQt vi~c cho va khong cho (de ra t~ xin - cho v6i bao h~ IVY di kern), dfut d~n cach quan ly h~ ch~ S\I phat tri~n "khong quan ly duQ'c thi c~m"!

N6i t6rn l~i v~n d~ nh~n thuc cho dung quan ly nha nuac v~ van hoa la gi? M\lc

dich, y nghla va cach thuc quan ly ra sao? Vftn dang d~t ra cho chung ta nhi~u cau hoi

cAn nghien cfuI, trao d6i, thao lu~n lam sang to.

2.1.2. Vtin dJ dq,t ra tit th1!e trc;zng qudn ly di san van hoa va cac hoc;zt d(Jng van hoa

a) vJ quan If; di san van hod

Tren ph~m vi toan qu6c da ti~n hanh ki~rn ke, danh gia, x~p h~ng cac di san van

hoa. B~c bi~t la vi~c l~p h6 sa d~ nghj UNESCO cong nh~n x~p h~ng nhi~u di tich,

danh thfing th~ gim cua Vi~t Narn nhu: Di san C6 do Hu~, Hoang thanh Ha NQi, Van

bia Van Mi~u - Qu6c til giam, Nha nh~c cung dinh Hu~, Quan hQ B~c Ninh, Ca tm,

C6ng chieng Tay Nguyen...va cac di san thien nhien khac. Vi~c tmng tu, ton t~o hang

ng3.n di san van hoa v~t th~; phat hi~n, gift gin va phat huy nhi~u di san van hoa phi v~t

th~ co gia trj. Tuy nhien vftn con nhUng v~n d~ d~t ra C\l th~ sau :

- Vi~c l~p h6 sa x~p h~ng di san chua theo kjp yeu cAu bao v~ va phat huy gia trj

di san trong di~u ki~n mm.

- Vi~c tmng tu, ton t~o di san van hoa v~t th~ chua dap Ung nhu cAu ch6ng xu6ng

c~p. M~t khac, nhi~u nO'i trUng tu ton t~o lam rn~t di gia trj g6c cua di san.

- Vi~c phat hi~n va gift gin di san van hoa phi v~t th~ chua kip thOi dfut d~n mai mQt di san kh6 khAc ph\lc. Vi~c giu gin cac hi~n v~t chu the Clla di san van hoa phi v~t the chua duQ'c coi trQng, th~ chi con mua ban, trao d6i rmu c6ng chieng Tay Nguyen...

- Vi~c phat huy cac gia trj di san van hoa lam chua bai ban, th~m chi con sai l~ch

lam giam gia tri g6c cua di san.

- Vi~c dang kY c6 v~t, gift gin va quang ba c6 v~t con hi~u h;;tn ch~, th~m chi

OOi~u nai d~ mAt c~p c6 v~t muc de) dang bao de)ng.

Nguyen ooan chu quan cua OOUng vAn dB tren truac tien phai k~ d~n S\I ht:ln ch~ vB ki~n thuc chuyen ngaOO va nang l\Ic quan ly cua can be) quan ly van hoa cac cAp.

Nguyen OOan khach quan co ban la do cac di san van hoa v~t th~ dugc xay d\IDg cach

day hang tram nam, th~m chi con Ifiu han, It:li la cong triOO b~ng g5, g~ch ... thea thai

gian da xu&ng c~p nghiem tn;mg, th~ chi da thanh ph~ tich kh6 kh6i ph\lc. M~t khac, "

OOUng tai li~u vB di san khong dugc luu gift, hi~u bi~t cua chung ta vB di san con ht:ln ch~, chuyen gia, Icy thu~t vien, thg lanh nghS rAt thiBu cu.ng vrn no la tai chinh qua IOn so v6i kiOO·t~ kern phat tri~n trong thOi gian dai. NhUng t6 chuc, ca OOan "hao tam" dong

gop trimg tu di san doi khi can thi~p qua sau lam sai I~ch y~u t6 nguyen g6c cua di san. VS

di san van hoa phi v~t th~ khong dugc quan tam trong thOi gian dai nen vi~c gfr gin va

phat huy gia tri. g~p nhiSu kh6 khan, th~m chi kho kh~c ph\lc. Chuyen gia, can be) vB 1100 vgc nay rAt thi~u va khong dugc dao 4to bai ban.

b) vJ quan ly cae hog! d(Jng van hod

NhUng bAt c~p chu y~u trong quan ly hOt:lt de)ng van hoa :

- Quan ly chua thea kip S\I phat tri~n cac lOt:li hiOO hOt:lt dQng van hoa va OOu cftu

vS hot:lt dQng van hoa cua xa hQi.

- HOt:lt de)ng phat tri~n S\I nghi~p van hoa va dich V\l van hoa khong dugc phan

diOO ro, OOi~u khi pha tt:lP, l~n lQn kho quan lYe

- I-IOt:lt de)ng thea ki~u "2, 3, 4 ...trong 1" OOi~u khi bi~n van hoa thanh phuong

ti~n d~ nha tai trg dt:lt m\lc dich rieng, trai v6i m\lc dich ban dftu d~t rae

;

- Quan ly hOt:lt de)ng van hoa tren cac phuoog ti~n nghe nhin thi~u d6ng bQ, ch6ng

cheo, bAt c~p, kern hi~u qua.

D~ nh~n di~n ro han nhUng vAn dS d~t ra trong quan ly nha nuac cac hOt:lt de)ng

van hoa chung ta chia hOt:lt dQng van hoa thea mAy mang sau: hot:lt de)ng sang tt:l9 van

hoa, ngh~ thu~t; hOt:lt dQng bi~u di~n ngh~ thu~t; hOt:lt de)ng t6 chuc S\I ki~n van hoa, l~

hQi; dich V\l van hoa.

- Quan ly hOt:lt dQng sang tt:lO van hoa, ngh~ thu~t hftu OOu chua co nhiBu d6i mm.

each thuc cli, nQi dung cli, kern hi~u qua. NhUng vc1n dS d~t ra vS hqp tac qu6c t~

trong sang t~o van hoa, ngh~ thu~t hAu nhu con dS ngo ho~c co dS c~p nhung chua sau,

chua C\1 thS, kho triSn khai.

- Quan ly ho~t dQng biSu di€n vila b~t c~p vS nh~n thuc, vita b~t c~p vS phuong

thirc, lUng tUng trong qllim ly dfu1 d~n tlnh tr~g vira bu6ng long vira bo ch~t, kern hi~u qua.

- Quim I~ v~ t6 chuc S\I ki~n van hoa, 16 hQi van hoa khong r6 vai tro chu th~ quan Iy nha nu

hQi van hoa kh6ng d6ng b<) 13m eho nQi dung ciing nhu hlnh thirc trUng l~p, nh3m ehan,

d6i khi nha tai trQ' l~n at can thi~p 13m m~t di tinh van hoa cua ho~t dQng.

- Dich V\l van hoa nhu Vfi truOng, Karaoke, quang cao... la eae ho~t dQng lien

quan d~n nhi~u nganh, nhiSu c~p ... S\l b~t c~p trong ph6i hqp quan ly va nhUng quy

dinh C\1 thS d~n d~n tlnh tr~ng IQn xQn, phan van hoa.

- Ho~t d<)ng van hoa lu6n phat triSn thea nhu cAu xa hQi, nhu cAu cang da d~ng,

ho~t dQng c3ng phong phu, vi~c quan ly kh6ng thea kip se c3ng tfeh t\1 nhUng b~t c~p

efi va nay sinh cac b~t c~p mm. Nguai lam c6ng tac van hoa kl16ng VI th~ rna lung tung

lam r6i c6ng vi~c. BiSu quan trQng la nh~n di~n b~t c~p, kip thai d6i mm, diSu chinh

eho phil hqp vai th\lc ti€n khach quan.

c) v~ cUQc vgn aQng "Toan dan aoan kit xay dvng aai s6ng van hoa" va cdc

phong trao van hoa khac

CUQc v~n dQng "Toan dan doan k~t xay dlJIlg dai s6ng van hoa" la mQt cUQc v~n

dQng lOn, k~ thita mQt cach t6ng hqp k8t qua cua nhiSu phong trao trong nhiSu nam

eua nhiSu t6 chuc, cO' quan tit trung uong d~n dia phuong. K~t qua cua cUQc v~n dQng eo y nghTa thi~t th\lc trong dai s6ng xa hQi. Tuy nhien, eUQc v~n dQng dang co nhUng v~n d8 d~t ra ca vS t6 chuc chi d~o, ca vS hlnh thuc va nQi dung ho~t dQng.

- VS t6 chuc chua co S\l th6ng nh~t ngay tit dAu vS vai tro eua cac cO' quan van hoa va t6 chuc M~t tr~n cac c~p dftn d~n ban chi d~o acac dia phuang va trung uong chua hom toan th6ng nh~t vS m~t t6 chuc.

- Vi~c k~ thita k~t qua cua cac phong trao eua nganh van hoa va cua M~t tr~n con

eo diSm ehua th6ng nh~t, thuOng thea quan tinh, n~p quen cfi, chua g~n k~t ca vS cach

nghT va eaeh lam. Khai ni~m khu dan eu eua M~t tr~n chua duQ'c lam ro va th6ng nh~t,

nguQ'c l~i, l\Ic lUQ'Ilg cO' so' cua van hoa qua rnong khong thS dam duang cong vi~c

chiOO t~i cO' sa dS v~n dQng phong trao.

- NQi dung va hlnh thuc phong trao xay dlJIlg gia dlnh van hoa, lang van hoa, cO' quan van hoa con OOiSu vAn dS d~t ra vS chAt lUQl1g, ynghIa, mc d\lng cua vi~c cong OO~n

danh hi~u, hlnh thuc ton viOO, khen thuCmg gia dlnh van hoa, lang van hoa.

- CUQc v~n dQng cftn co nQi dung, hlnh thuc rn6i phu hqp han, di vao chiSu sau

2.2. Mvt sa va" tU ~ Ta tTong qlldn Ifnha nuue vi vall hoa it cae m khu v~e

dJngbing

tranh hlnh thuc, riliarn chan, kern hi~u qua.

NhUng vAn dS d~t ra trong quan ly nha nu6c vS van hoa nhu dff neu tren cling la OOUng vAn d~ d~t ra d6i v6i cac xa khu vgc d6ng bfing. Tuy nhien, do d~c diSrn cua

tUng khu vgc, d~c bi~t d6i v6i cac xff vung d6ng bfing nhUng vAn dS d~t ra co khac vS

tiOO chAt, quy rno va rnuc dQ phai duQ'c lam ra OO~rn C\l thS hoa cac vAn dS cftn t~p

eMt ma thOi.

2.2.1. n6i vai cac xii d6ng bang Bac B(J

trung giai quySt co hi~u qua. Nhln chung cae xff vUng d6ng bfing vAn dS d~t ra vS quan 19 dich V\l van hoa OOu vii truOng, karaoke, qu8.ng cao ...khong IOn; Tam diSrn vAn dS cho d6ng bfutg ca ba miSn nfun a quiln If di san van hoa, co kJuic chi la 6' mite d(J va tfnh

Cae xff vung d6ng b~ng BAc BQ la cai noi cua van hoa truySn th6ng rna a do thuOng co dlnh, chua, miSu duQ'c xay dlJIlg lau dOl, co gia tri van hoa duQ'c xSp h~ng di

tich; c6 OOiSu l~ hQi dQc dao giau ban sAc kern theo do la cae di san van hoa phi v~t thS

vgt thi va phi vgt thi.

: OOu quan hQ, ca tm, xArn, hat xoan...cac lang nghS con lUll gift dSn ngay nay. DiSu do khAng diOO vAn dS IOn riliAt d6i v6i cac xff d6ng· bfutg BAc BQ la quan ly di san van hoa

- NhiSu dia phuong, diOO chua dff bi d~p pha ho~c su d\lng sai rn\lc dich n~n dff

xu6ng cAp nghiern trQng.

- S6 lUQl1g di san IOn, vi~c kiSrn ke, danh gia va xSp h~g ch~ nhiSu di tich xu6ng cAp

nghiern trQng khong duQ'c bao v~, nhiSu di san eta thanh phS tich kh6 khoi ph\lc.

- NhiSu di san da duQ'c xSp h~ng, OOung do s6 IUQ'Ilg lOn, cac di san v~t thS chu

ySu la cae cong trlnh g~ch, g6 lau narn dff xU6ng cAp, -khong du kiOO phi tu sua kip thm

cang xu6ng c~p, cang kh6 tu sua. NhiSu cong trlnh tu sua vQi, khong can nh~c, nghien

· elm ky lam m~t di dang ve ban dAu, th~m chi lam sai l~ch, giam gia trj cua di san.

- Trinh dQ chuyen mon cong chuc van hoa - Xa hQi xa khong d6ng dSu, kh6i lUQ11g cong

vi~c IOn, chua chuyen sau cong mc van hoa nen hi~u qua quRn ly khong cao.

- Di san: van hoa phi v~t th~ g~n liSn vm dOi s6ng cae ngh~ nhan, dOi s6ng kh6 khan avUng nong thon keo dai cai thi~n chua duQ'c bao nhieu. Cae ngh~ nhan co ten tu6i dSu da gia y~u. Nhi8u ngum da m~t, dem thea ca tai san van hoa di theo. Khoi

ph\lc l~i g~p nhiSu kho khan.

- C6- v~t thu

nan giai d6i ~6i nhiSu dja phuang.

- Ngoai di san van hoa v~n d~ quan ly cac ho~t dQng van hoa, l€ hQi, dich V\l van

hoa cling con nhiSu v~n d~ d~t ra nhu da neu tren.

2.2.2. D6i vai cac xii t/6ng bang Trung B6

Cae xa d6ng b~ng Trung BQ trai dai thea chi~u dai d~t nuac co nhi~u di san van

'hoa dQc dao cua cac dan tQc khac nhau. B~c Trung BQ, Nam Trung BQ mQt thai gian

dai chiu sv quan ly cua hai th~ ch~ chinh trj khac nhau l~i cung chju h~u qua n~ng n~

phat tri~n, dai s6ng v~t ch~t nhi~u kho khan nen v~n d~ d~t ra trong quan ly nha nuac vS van hoa n6i len la vi¢c bao v¢ va tu b6 cac di san van hoa va th1!c hi¢n cac chuang

trinh m1:lC tieu.

- Do chi~n tranh va nh~n thuc cling nhu di~u ki~n v~t ch~t thi~u th6n nhi~u di san van hoa cac xa d6ng b~g Trung BQ a ca hai mi~n truac day bj tan pha n~g n~, sau hoa blnh v~n chua co di~u ki~n trung tu, ton t~o .lam cho vi~c ch6ng xu6ng c~p cang

nh~t cua chi~n tranh, d6ng thm cling la nai co khi h~u kha kh~c nghi~t, kinh t~ kern

- La vung kinh t~ chua phat tri~n m~nh, nhi~u xa thi~u kinh phi l~p h6 sa, lam dv

an bao v~ di san...

- Nhi~u gia trj van hoa phi v~t th8 d6ng b~ng Trung BQ chua duQ'c suu tfim va

phat huy dfiy dti trong dm s6ng hi~n d~i.

c~p bach han cac khu V\IC khac trong ca nuac.

2.2.3. DfJi vai cac xii tl6ng bang Nam Bf)

D6ng b~ng Nam BQ la vlJa Ilia cua ca nuac d6ng thai cling la cai noi cua dan ca,

dan ca tai tu va nhUng l~ hQi giau ban sAc dan tQc. D6ng b~ng Nam BQ la nai sinh s6ng

cua cac tQc ngum khac nhau, trong do nguai Kha Mer s6ng t~p trung trong cac lang xa vfrn gift du<)'c nhi~u net van hoa rieng dQc dao. Vftn d~ d~t ra a day la vi~c gin gift va phdt huy di san van hOG phi vqt th~ giau ban sac ma vJn gift tJu(Jc thfJng nhdt trong

phdt tri~n.

- ~lJ am hi~u v~ l~ hQi, ton giao cua cac cQng d6ng dan cu"la vftn d~ cfrn duQ'c

quan tam d6i V01 cac cong chuc Van hoa - Xa hQi xa. Khong am hi~u d~ mAc sai lfrm

thea hu6ng vi ph~m cac quy djnh v~ tlJ do ton giao, tin nguOng, ho~c nguQ'c l~i gift

ban sAc rieng rna lam mftt di tinh th6ng nhftt cua van hoa dan tQc.

- Chuang trinh ffi\lC tieu xay d\IIlg dai s6ng van hoa ca sa cfrn di van chi~u sau nh~m gop phftn t6 chuc dm s6ng cQng d6ng lang xa thea hu6ng hi~n d~i nhung vfrn gift

duqc ban sAc van hoa Ung xu v6i moi truOng song nuac (nhftt Ia mua nuac n6i), chu

khong phai ch6ng I~i thien nhien v6n rftt uu ai v6i vUng d6ng b~ng giau co nay.

Tit nhUng vftn d~ gqi ra chua dfry du tren day, cong chuc Van hoa -Xa hQi xa d6i chi~u v6i thlJc t~ dja ban cong tac, cfrn dao sau suy nght tham mUll d~ xuftt v6i cac cftp

giai quy~t rmUng vftn d~ bftt c~p cua dja phuang.

*****************

Can hoi ki~m tra va thao lu,n

1.Qillm If Ia gi? Quan If nha nuac v~ van hoa Ia gi?

2. Vi sao noi: Nha nuac v6i vai tro chu th~ quan If quy~t dinh d~c di~m cua qu3n

1y nha nu6c v~ van hoa gia dinh, th~ thao va du 1jch?

3. NhUng vftn d~ d~t ra trong quan If nha nu6c v~ van hoa, gia dinh hi~n nay a

dja phuang d6ng chi? Bai hQC kinh nghi~m giai quy~t nhUng vftn d~ d6~

4. Kho khan nhftt d6i vai vi~c thlJc thi nhi~m V\l cua cong chuc Van hoa - Xa hQi

xa 1a gi? D~ xuftt ki~n nght?

Tai lieu tham khao

1. Ban Tu tLrOng van hoa Tnmg uang: Tu tuimg H6 Chiu Minh vJ viin hoG. Ha NQi 2003;

2. Ban Tu tuOng van hoa Trung uong: Xii h(Ji hoa hogt a(Jng van hoa - M(Jt s6

vdn a~ If; IU9n va thl!C tiin. Ha NQi 2008

3. PTS. Nguy€n Chi B~n (T6 chuc ban thao). Hoi va dap vJ van hoa Vi?t Nam.

Nxb Van hoa Dan tQc. Ha NQi 1998.

4. BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich: Van ban coo Dang va Nha nuac vJ nip s6ng

van hoa. Ha NQi. 2008

5. BQ VHTT - C\lC VHTT co sa: Xay dvng gia ainh van hoa trong Sl! nghi?p d6i

mai. Nxb Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi 1997.

6. Khang Thuc Chieu (chu bien): Cai cach thd chi van hoa. T~p I,ll. Nxb Chinh

tri qu6c gia, Ha NQi. 1996.

7. TS. Nguy€n Vi~t Chuc (Chu bien). Xiiy.dvng tu tuimg aqo aue 16i s6ng va difi

s6ng vanhoa. Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thong tin, Ha NQi 2001.

8. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghj quyit H(Ji nghj Ban ehdp hanh Trung Trung

uang Idn thu 5, khoa VIII

9. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghj quyit Dgi h(Ji dqi bidu toan qu6e ldn thu X

10. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghj quyit Dgi h(Ji aqi bidu toan qu6c Idn thu XI

11. Ph~m Van D6ng. Van hoa va D6i mai tac phdm va binh lu4n. BQ van hoa

Thong tin.

12.. PGS. TS. Ph/:lm Duy Due: Phdt tridn ~iin hOG Viet Nam trong thili kj; d6i

mai. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi .2009.

13. LU9t Sa hftu tri tu? Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi. 2005.

14. Lu4t Di san van hoa va Nghj ajnh huang dJn thi hanh. Nxb. Chinh tri qu6c gia,

Ha NQi. 2002.

15. LU9t Thd dlj,c, Thd thao. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.2006.

16. LU9t Di?n anh. Nxb Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi.

17. Lugt Du Iich. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

18. Phan NgQc: Ban sac Van hOG Vi?t Nam. Nxb Van hQc. 2006

19. Van Qu8n: V~ CGC giG tri dan t(Jc. NXB. Van hoa Dan tQc. Ha NQi.1995

20. PGS.TS. Hoang Vinh: M(Jt s6 vdn d~ If Iugn van hOG thai kjJ d6i maio Nxb,

Chinh tri qu6c gia, 1996.

21. GS. TS Hoang Vinh: Mdy vtin d~ If Iugn va thlfc tiin xay dlfng van hOG a

22. Vi~n van hoa: Van hOG va phGt tri€n. Nxb Van hoa Thon tin, Ha NQi.1995.

23. I-I6 81 Vinh - HuYnh Khai Vinh ( D6ng chu bien). Van hOG Vi?t Nam m(Jt

nuac tao Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thong tin.Ha NQi. 1999

24. Trftn Qu6c VUQ1lg (Chu bien): Ca sa van hOG Vi?t Nam. Nxb Giao d\lc 2008

chijng duOng. Nxb van hoa Thong tin 1994.

CHUC TRAcH NHI¥M VV, QUYEN H~N VA TIEU CHuAN NGHI¥P

Vv eVA CONG CHue VAN HOA-XA HQI xA

TS. NSVT. NGUYEN VAN KHANH

Ths. HoANG TIll BINH

Thm luqng: 8 ti~t(*)

A. MVC DicD, YEu cAu

1. Myc dich:

- Cung Gfrp cho hQc vien nhUng ki~n thuc co ban vB chuc trach, nhi~m V\l, quyBn

h~n va tieu chudn nghi~p V\l cua cong chuc van h6a-xa hQi Xa.

- Nang cao ki~n thuc quan ly va ky nang nghi~p V\l chuyen mon cua cong chuc

van hoa-xa hQi Xa.

2. Yeo cAn: HQc vien nftm vl1ng chuc trach, nhi~m V\l, quyBn h~ va tieu chuftn

'nghi~p V\l cua cong chilc van h6a-xa hQi xa, d6ng thm Ung d\lIlg co hi~u qua trong ho~t dQng thvc ti~n adia phuong.

B.NQIDUNG

1. Khai ni~m

1.1. Khai ni~m v~ can bQ, cong chuc

DiBu 4, Lu~t Can b(J, C6ng chirc s6 22/2008/QHI2 ngay 13 thang 11 nam 2008 cua

Qu6c HQi nuac CQng Hoa Xa hQi Chu nghla Vi~t Nam quy dinh:

1. can bQ la cong dan Vi~t Nam, duqc bftu ~lr, phe chufu1, b6 nhi~m gift chuc V\l, chuc danh theo nhi~m kY trong co quan cua Dang CQng san Vi~t Nam, Nha nuac, t6 chuc chinh tri - xa hQi atrung uang, atinh, thanh ph6 tIvc thuQc trung uang (sau day gQi chung la cfrp tinh), ahuy~n, ql$l, thi xa, thanh ph6 thuQc tinh (sau day gQi chung la cfrp huy~n), trong bien ch~ va huOng luang ill ngan sach nha nuac.

2. Cong chuc la cong dan Vi~t Nam, duqc tuy~n d\lng, b6 nhi~m vao ng~ch, chuc

V\l, chuc danh trong co quan cua Dang CQng san Vi~t Nam, Nha nuac, t6 chuc chinh tri

(*) - Ly thuy8t: 4 ti8t; Thao lu~n: 4 ti8t

- xa hQi 6 trung uong, cfrp tinh, cfrp huy~n; trong cO' quan, don vi thuQc Quan dQi nhan

dan rna khong phai la SI quan, quan nhan chuyen nghi~p, cong nhan qu6c phong; trong

cO' quan, don vi thuQc Cong an nhan dan rna khong phai la SI quan, h~ SI quan chuyen

nghi~p va trong bQ may lanh d~o, quan ly cua don vi S\I nghi~p cong l~p cua Dang CQng

san Vi~t Narn, Nha nu6c, t6 chuc chinh tri - xa hQi (sau day gQi chung la don vi S\I

chuc trong bQ may lanh d~o, quan ly eua dan vi S\I nghi~p cong l~p thlluong duQ'c bao

dam tir qlry luang cua dan vi S\I nghi~p cong l~p theo quy dinh cu~ phap lu~t.

3~ can bQ xa, phuOng, tm trdn (sau day gQi chung la cfrp xa) la cong dan Vi~t Narn, duQ'c bftu 911 gift chuc V\l theo nhi~m ky trong ThuOng tI"\Tc HQi d6ng nhan dan, Uy ban

nhan dan, Bi thu, Pho Bi thu Dang uy, ngum dUng ddu t6 chuc chinh tri - xa hQi; cong chuc cfrp xa la cong dan Vi~t Nam duQ'c tuy~n d\lng gift rnQt chuc danh chuyen mon, nghi~p V\l thuQc Uy ban nhan dan cdp xa, trong bien ch€ va huOng luang tir ngan sach

nhanuO'c.

1.2. Chuc V\I, cbuc danb can bq, cong cbuc cAp xa.

Can bQ, cong chuc cdp xa quy dinh t~i khoan 3, DiSu 4 cua Lu~t can bQ cong

chuc bao g6m can bQ cdp xa'va cong chuc cdp xa.

Can bQ cdp xa co cae chuc V\l sau day:

a) Bi thu, Pho Bi thu Dang uy;

b) Chu tich, Pho Chu tich HQi d6ng nhan dan;

c) Chu tich, Pho Chu tjch Dy ban nhan dan;

d) Chu tich Dy ban M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Narn;

d) Bi thu Doan Thanh nien CQng san H6 Chi Minh;

e) Chu tich HQi Lien hi~p Ph\l nft Vi~t Nam;

g) Chu tich HQi Nong dan Vi~t Nam (ap d\lng d6i vai xa, phuOng, thi trfrn co ho~t

dQng nong, lam, ngu, diem nghi~p va co t6 chuc HQi Nong dan Vi~t Nam);

h) Chu tjch HQi C\lU chi~n binh Vi~t Nam.

Cong chuc cdp xa co cae chuc danh sau day:

a) TruOng Cong an;

nghi~p cong l~p), trong bien ch~ va huOng luang ill ngan sach nha nu6c; d6i vai cong

b) Chi huy truOng Quan S\I;

c) Van phong - th6ng ke;

d) Dia chinh - xay dlJIlg - do thi va moi truOng (d6i v&i phuOng, thi trfrn) ho~c dia

chfnh - nong nghi~p - xay dlJIlg va moi truOng (d6i v&i xa);

e) Tu phap - hQ tich;

d) Tiii cmnh - k~ toan;

g) Van hoa - xa hQi.

1.3~ Nghia V\I, quy~n cua can bq, cong chtlc~cip xii - Nghia VII cUll can bp, cong chirc tmi vOi Bilng, Nhil nuuc va nhnn diin :

Cong chilc cfrp xa do cfrp huy~n quan lY.

1. Trung thanh v&i Dang CQng san Vi~t Nam, Nha nuac CQng hoa xa hQi chu

nghia Vi~t Nam; bao v~ danh dV T6 qu6c va lQi ich qu6c gia.

3. L~en h~ ch~t che vOi nhan dan, lAng nghe ykiSn va chiu SlJ giam sat Clla nhan dan.

2. Ton trQng nhan dan, t~n t\lY ph\lc V\l nhan dan.

lu~t cua Nha nuac.

- Nghia VII cua can bp, cong chile trong thi hanh cong VII:

1. Th\Ic hi~n dung, dfiy du va chiu trach nhi~m v8 k~t qua th\Ic hi~n nhi~rn V\l,

4. Chfrp hanh nghiem chinh duOng 16i, chu truang, chinh sach cua Dang va phap

quy8n h~n duQ'c giao.

2. C6 Ythilc t6 chilc kY lu~t; nghiem chinh chfrp hanh nQi quy, quy ch~ cua cO' quan, t6 chilc, dan vi; bao cao ngum co thfrrn quy8n khi phat hi~n hanh vi vi ph~m phap

lu~t trong cO' quan, t6 chuc, dan vi; bao v~ bi m~t nha nuac.

3. Chu dQng va ph6i hQ'P ch~t che trong thi hanh cong V\l; gift gIn doan k~t tr~ng

cO' quan, t6 chilc, dan vi.

4. Bao v~, qruin ly va sir d\ffig hi~u qua, ti~t ki~m t3.i san nha nuac duQ'c giao.

5. Chfrp hanh quy~t dinh cua cfrp tren. Khi co can cil cho r~ng quy~t dinh do la

trai phap lu~t thl phai kip thai bao cao b~ng van ban v6i nguai ra quy~t dinh; truOng

hQ'P nguai ra quySt dinh vfin quySt dinh vi~c thi hanh thl phai co van ban va nguai thi

hanh phai chfip hanh nhung khong chiu trach nhi~m ve h~u qua cua vi~c thi hanh,

d6ng thai bao cao c~p tren tf\IC ti~p cua nguai ra quy~t dinh. Nguai ra quy~t dinh phai

chiu trach nhi~nl truac phap lu~t v~ quy~t dinh cua mlnh.

6. Cae nghia V\l khac thea quy dinh cua phap lu~t.

2. Chu-c trach, nhi~nl VI}, quy~n h,n va tieu chuin nghi~p VI}. cua cong chvc

Van hoa - Xa hQi xa.

Di~u 14, Chuang II, trong Quy dinh Tieu chudn, nhi~m V\l d6i vm can bQ, cong chuc xa, phuOng, thi tr~n (Ban hanh kern theo Quyit ajnh s6 04/2004/QD-BNV ngay

16 thang 01 niim 2004 eua B6 truirng B(J N6i v¥) da neu ra:

2.1. Chuc trach, nhi~m VI}, quy~n h,n

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c thong tin tuyen truy~n giao d\lc v~ duOng 16i, chinh sach cua Dang va phap lu~t cua Nha nuac, tlnh hinh kinh t~ - chinh tri a dia phuang va d§u tranh ch6ng am muu tuyen truyen pha hot:li cua dich; bao cao thong tin vS du lu~n quAn chung v~ tinh hlnh moi truOng van hoa a dia phuong len Chu tich Uy ban nhan dan clip xa.

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c t6 chuc cac hot:lt d<)ng th~ d\lc, th~ thao, van hoa van ngh~ quAn chung, cac cau It:lc b<), l€ h<)i truyBn th6ng, bao v~ cae di tfch lich sir van hoa, danh lam th~ng carm a dia phuang, di~m vui chai giai tri va xay d\ffig n~p s6ng van minh, gia dinh van hoa, ngan ch~ vi~c truy~n ba tu tuOng phim d<)ng,

d6i tI1Iy dum hinh thuc van hoa, ngh~ thu~t va cae t~ nt:ln xa h<)i khac &dia phuang.

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c t6 chuc v~n d<)ng d~ xa h<)i hoa cac ngu6n l\Ic nh~m xay d\lIlg, phat tri~n S\l nghi~p van hoa, van ngh~, th~ d\lc th~ thao,

bao v~ cac di tich lich sir, darm lam thfuIg canh, c~c di~m vui chai giai tri & dia phuong.

- HuOng dftn, ki~m tra d6i vm t6 chuc va cong dan ehdp hanh phap l~t trong

hOt:lt d<)ng van hoa thong tin, th~ d\lc th~ thao.

- L~p chuang trinh, k~ hOt:lch cong tac van hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy~n, th~ d\lc thS thao, cong mc lao d<)ng, thuang binh va xa h<)i trlnh Uy ban nhan dan cdp xii va t6 chuc th\Ic hi~n chuang trinh, k~ hot:lch duQ'c phe duy~t.

- Th6ng ke dan s6, lao dQng, tinh hinh vi~c lam, nganh ngh~ tren dia ban; n~m s6

IUQ'llg va tinh hinh cae d6i tuQ'llg chinh sach lao d<)ng - thuang binh va xii h<)i.

- HuOng dful va nh~n h6 so' cua ngum xin hQc ngh~, tim vi~c lam, ngum duQ'c huOng

· chinh sach uu dai, chinh sach xa hQi trlnh Uy ban nhan dan xa giai quyBt thea thdm quy~n.

- Theo d6i va don d6c vi~c th\lc hi~n chi tra trq cftp cho ngum huOng chinh sach

lao dQng, thuang binh va xa hQi...

- Ph6i h

quan ly cac nghIa trang li~t sI, cong trinh ghi cong li~t sI va bao trq xa hQi, vi~c nuoi duOng, cham soc cac d6i tuQ11g xa hQi a cQng d6ng.

- Theo d6i th\Ic hi~n chuang trlnh xoa doi giam ngheo.

- Giup Uy ban nhan dan cftp xa th\lc hi~n sa kBt, t6ng kBt bao cao cong tac van

hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy~n, th~ d\lc th~ thao, cong tac lao dQng - thuang binh va xa hQi axa, phuOng, thi trftn.

Luu y: Cac cftp uy Dang va cac cftp Chinh quy~n dia phuang can cu vao chi tieu bien chB cftp xa lo~i I , lo~i II, lo~i III duqc guy dinh t~i Nghi dinh 92 cua chinh phu

rna s~p xBp b6 trt tuy~n d\lng cong chuc van hoa - xa hQi xa sao cho phu hgp va tuong

xUng v6i hoan canh va di~u ki~n cua tUng dia phuang. NBu cac xa lo~i I va lo~i II chi

tieu bien -ehB duQ'c quy dinh nhi~u han thl co th~ tuy~n d\lng 02 cong chuc van hoa-xa

hQi xa. Va can cu vao trlnh dQ nang l\lc cua tUng ngum rna phan cong, phan nhi~m

phdn vi~c nao thuQc lInh vgc van hoa, phAn vi~c nao thuQc IInh vgc xa hQi mQt cach

ranh m~ch, ra rang, tranh S\l ch6ng cheo, t~o di~u ki~n cho hai can bQ cong chuc co

cung chuc danh van hoa- xa hQi xa ho~t dQng co hi~u qua.

2. 2. Tieu chuin

- DQ tu6i: Khong qua 35 tu6i khi tuy~n d\lng IAn dAu.

- HQc vftn: T6t nghi~p trung hQc ph6 thong d6i v6i khu vgc d6ng b~ng va do thi,

t6t nghi~p trung hQc Co' sa tra len d6i v6i khu vgc mi~n nlii.

- Ly lu~n chinh tri: Sau khi duqc tuy~n d\lng phai duqc b6i duOng ly lu~ chinh

tri tuong duang trinh dQ So' cftp tra len.

- Chuyen mon nghi~p V\l: d khu vgc d6ng b~ng phai d~t trung cftp v~ van hoa ngh~ thu~t (chuyen nganh) ho~c trung cdp quan ly Van hoa - Thong tin ho~c trung cftp nghi~p V\l Lao dQng - Thuang binh va xa hQi tra len. V6i cong chuc dang c6ng tac a khu V\lC nli~n nlii hi~n nay, t6i thi~u duqc b6i duOng kiBn thuc chuyen mon v~ mQt

trong cac nganh chuyen mon tren; n~u m61 duQ'c tuy~n d\lng lfin dfiu phai co trinh dQ

trung cftp tra len v8 mQt trong cac nganh chuyen mon neu tren. Sau khi duQ'c tuy~n

d\lng phai qua b6i duOng quan If hanh chinh Nha nuac va nganh chuyen mon con thi~u lien quan t61 nhi~m V\l duQ'c giao. d khu V1;CC d6ng bfutg va do thi phai sir d\lng thanh th~o pac trang thi~t bi, Icy thu~t tin hQc phil hgp vai nganh chuyen mono

2.3. Ch@ dQ chinh sacb ctia Nha DllcYC d6i vOi cong cbuc van boa-xii hQi xii.

(Can cu thea Nghi dinh s6 92/2009/ND-CP ngay 22 thang 10 nam 2009 v8 chuc danh, s6 luqng, mQt s6 ch~ dQ, chinh sach d6i v61 can bQ, cong chuc a xa; phuOng, thj tr~ va nhUng ngum hOf:}t dQng khong chuyen 1rach acftp xa).

- Chi d~ ti~n IJrdng, phI' clip

Cong chuc cftp xa n6i chung va cong chuc van hoa-xa hQi xa n6i rieng n~u t6t

nghi~p trinh dQ dao t~o til sa cftp tra len phu hgp v61 chuyen mon cua chuc danh dam

nhi~m, th\Ic hi~n x~p luang nhu cong chuc hanh chfnh quy dinh t~i bang luang s6 2

(Bang luang chuyen mon, nghi~p V\l d6i v61 can bQ, cong chuc trong cac ca quan nha

nuac), bang luang s6 4 (Bang luang nhan vien thua hanh, ph\lc V\l trong cac cO' quan

nha nuac va cac dan vi S\I nghi~p cua Nha nuac) ban hanh kern thea Nghi dinh s6

204/2004/ND-CP ngay 14 thang 12 nam 2004 cua Chfnh phu v8 vi~c ch~ dQ ti8n luang

d6i v61 can bQ, cong chuc, vien chuc va l\lc luqng vfi trang), n~u chua t6t nghi~p dao

tf:}O chuyen mon, nghi~p V\l thea quy dinh thi duQ'c huOng luang b~ng 1,18 so v61 muc

luang t6i thi~u chung;

- Chi d~ btio hiim xa h~i va btio hiim y ti

can bQ cftp xa quy dinh tf:}i di~m a, di~m b khoan 1 Di8u 5 Nghi dinh nay; cong

chuc cftp xa quy dinh tf:}i di~m a, di~m b va di~m c khoan 2 Di8u 5 Nghi dinh nay va can bQ, cong chuc cftp xa quy dinh t~i khoan 3 Di8u 5 Nghi dinh nay trong thm gian dam nhi~m chuc V\l, chuc danh thuQc d6i tuqng tham gia bao hi~m xa hQi, bao hi~m y

t~ b~t bUQc thea quy dinh cua phap lu~t.

TruOng hgp can hQ, cong chuc cftp xa khi nghi vi~c da h~t tu6i lao dQng, co tu du

15 nam d~n du61 20 nam dong bao hi~m xa hQi b~t bUQc, chua nh~n trQ' cftp bao hi~m

xa hQi mQt lfin, co nhu cfiu tham gia bao hi~m xa hQi tlJ nguy~n thi duQ'c dong ti~p thea

quy djnh ~i Nghi djnh s6 190/2007/ND-CP ngay 28 thang 12 nam 2007 cua Chinh phil

d~n khi du 20 nam dong bao hi~m xa hQi thi duQ'c huOng luang huu hang thang.

- chi dp iIQo t{lO, bJi duUng

can b<), cong chuc cfip xa duQ'c dao ~o, b6i duOng ki~n thuc phil hqp tieu chuAn chuc

danh hi~n dang dam nhi~m va theo quy ho~ch can b<), cong chuc.

Hinh thuc dao t~o, b6i duOng cong chuc bao g6m:

a) B6i drrOng thea tieu chufin ng~ch cong chuc;

b) Dao t~o, b6i duOng thea cac chuc danh lanh d~o, quan lYe

NQi dung, chuong trlnh, thOi gian dao ~O, Mi duOng cong chuc do Chinh phil Quy diM.

can bQ, cong chuc cfip xa khi duQ'c cir di dao ~o, b6i ~uOng, duQ'c huOng ch~ dQ

nhu sau:

a) DuQ'c cfip tai li~u hQc t~p;

b) DuQ'c h6 trQ' mQt phan ti~n an trong thffi gian di hQc t~p trung;

c) DuQ'c h6 trQ' chi phi di l~i ill cO' quan d~n nai hQc t~p.

The~ Quy~t dinh s6 04/2004/QD-BNV ngay 16 thang 01 nam 2004 ella BQ truOng BQ NQi V\l quy dinh v~ vi~c ban hanh quy dinh tieu chufin C\l th~ d6i VO; can

3.. D,c di~m tinh IUnh di)i ngii can hi) cong chuc van boa-xii hi)i xii hi~n nay

nhi~m Y\l trQng tam. Tuy nhien trong th\lC t~, can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa

bQ, cong chuc xa, phuOng, thi trfin thi can bQ cong chuc van hoa -xa hQi xa co 11

phai th\Ic hi~n nhi~u hon con s6 11 nhi~m V\l. Qua qua trlnh khao sat th\Ic t~ t~i mQt s6

dia phuong tren ca nu&c, co th~ li~t ke nhUng nhi~m V\l cila can bQ cong chuc van hoa

xa hQi xa nhu sau:

- Tham muu giup UBND trong vi~c t6 chuc cac ho~t dQng TDTT, van hoa, van ngh~

qufut chung, xay d\Dlg cac cau l~c bQ, l€ hQi truy~n th6ng, bao v~ cac di tich lich sir van hoa, danh lam thiing canh axa, di~m vui chai giai tri va xfty d\Dlg n~p s6ng van minh, gia dinh van hoa, ki~m tra cac dich Y\l van hoa, t6 chuc phong trao tofm dart dofm k~t xay

d\IDg dOi. s6ng van hoa, ph\l trach dai truy~n thanh, ngan ch~ vi~c truy~n ba tu tuOng

phful dQng, d6i tIvy duO; hinh thuc van hoa, ngh~ thu~t va cae t~ n~n xa hQi khac tren dia

b3.nxa.

- Giup UBND xa trong vi~c t6 chuc v~ dQng d~ xa hQi hoa cac ngu6n llJc nh~m xay

d\Dlg, phat tri~n SlJ nghi~p van hoa, van ngh~, th~ d\lc, th~ ~hao ...

- HuOng d§ll, kiSm tra d6i vOi cac t6 chilc va cong dan chdp hanh phap l~t trong cac

- L~p chuang trinh, kS ho~ch cong mc van hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy~n, thS

d\lc thS thao va t6 chilc th\Ic hi~n chuang trlnh kS ho~ch cia duqc phe duy~t.

DQi niu can bQ c6ng chilc van hoa - xa hQi xa vUng D6ng~ cO nhUng ~c diSm sau:

- vJ trinh d(J: Hftu hSt can bQ cong chilc van h6a-xa hQi xa d~u dugc dao t~o tu OOi~u nganh khac OOau trong khi do doi hoi lo~i can b(> nay cftn co chuyen mon dao

t~o da- d~ng do do g~p kho khan trong quan If va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, thS

thao, gia dlnh va du lich, khong co kha nang bao quat nhi~m V\l duqc phan cong ph\l

trach. (Vi d\l: B~c NiOO co 08 eli OOan, 05 Cao d~ng, 87 Trung cdp, Hung Yen co 16%

D~i hQc, 3% Cao dAng, 67% Trung cdp, 14% Sa cAp... )

- vJ leY nang: Khong co ho~c rdt h~n chS ky nang sang t~o va v~n d\lng OOUng di~u ki~n hi~n co, khai thac cac ngu6n l\Ic xa hQi va d6i m61 phuang phap dS th\Ic hi~n

OOi~m V\l co hi~u qua han, con h~n chS trong cong tic tham muu cling OOu hi~u qua t6

chuc tri~n khai cac ho~t dQng clla phong no van hoa, th~ d\lc thS thao, du lich va gia dlnh.

- vJ dao tgo, b6i dufmg: Hang nam tuy vfin duqc duy trt chS dQ b6i duOng nghi~p V\l do nganh cdp tren t6 chilc song v~n chua dap Ung duqc yeu cftu d~t ra, v~n mang

tiOO khai quat thien v~ b6i duOng kiSn thilc rna chua dua ra duqc cac ky nang trang bi

cho can bQ van hoa-xa hQi xa, th\Ic tS la dQi ngli can bQ cong chilc xa khong duqc dao

ho~t dQng van hoa thong tin, thS d\lc, thS thao ...

van hoa-xa hQi xa phai ph\l trach OOi~u cong vi~c nen relt kho co thS hoan thaOO OOi~m

V\l duqc giao.

4. Vai tro, vi tri va tim quan trqng Clla dqi ngu can bq cong cbac van boa -xa

hqi xa.

4.1. Vai tro

Sau khi nghien clm 11 nhi~m V\l, cling OOu tieu chuAn chilc daOO can bQ cong chilc

Van hoa-Xa hQi xa phdn van hoa da duqc BQ NQi V\l ban hanh kern theo QuySt diOO s6

04/2004/QD-BNV ngay 16 thang 01 nam 2004 cua BQ tnrOng BQ NQi V\l; Qua khao sat

th\IC tS tren 43 tiOO thaOO d~i di~n cho eac vUng mi~n trQng diSm cua ca nuac, ta OO~n thdy ngum can bQ cong chilc Van hoa-Xa hQi xa covai tro rdt quan trQng d6i v61 dOl

t~o da ngaOO dS dap Ung OOUng yeu cftu cua cong vi~c hi~n nay, trong khi do can bQ

s6ng van hoa - xa hQi a ca sa. HQ ch~ng khac nao nhu sqi chi do xuyen su6t co suc m~nh truy~n tai duOng l6i, quan diem cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha nuac tai

quftn chung nhan dan tren tftt ca cac lrrm V\IC dOi s6ng xa h<)i, trong do co: van hoa, the

li~n nhUng tlnh cam, tam tu, sang ki~n, ki~n nghi, d~ x~t cua nhan dan d~n v6i cac cAp uy Dang va cac cfip Chinh quy~n di~ phuong; de cac cfrp uy Dang va cac cfip Chinh quy~n dia phuong phan anh kip.thOi v6i Tnlng uang Dang, Nha nuac nghien clm di~u

thao, gia dlnh va du lich d~t hi~u qua cao nhAt. D6ng thm, hQ cling chinh la nhip c~u n6i

chinh, b6 sung quan diem duOng l6i, chinh sach phap lu~t, sao cho phil hgp v6i hoan

nh~p va phat trien.

canh th\Ic t~ cua dAt nuac va nguy~n vQng chinh dang cua nhan dan trong thffi ky hQi

4.2. Vj tri va tim quan trQng

Nghien clm chuc trach, nhi~m V\l, quy~n h~n, tieu chu~n nghi~p V\l va vai tro cua

cong chuc van hoa, xa h<)i xa, chung ta nh~n thAy nguOi can bQ cong chuc van hoa-xa

hQi xa co vi vi va t~m quan trQng rfit to IOn d6i cong tac quan If cac ho~t d<)ng van hoa - xa hQi a ca sa. HQ la nhUng nguffi lam vi~c vira co tinh th~n trach nhi~m cao, vira co kha nang thuc d~y cac ho~t dQng van hoa, the thao, gia dlnh, du lich, phong trao toan

dan xay d\ffig do'i s6ng van hoa, phong ch6ng b~o l\Ic gia dlnh... Tren dia ban xa ngay

c3.ng co chAt luqng va hi~u qua. N6i b~t la nhUng cong vi~c trQng tam sau day:

- Thong tin tuyen truy~n giao d\lc v~ duOng l6i, chinh sach cua Dang va phap lu~t cua Nha nuac, tlnh hinh kinh t~ - chfnh tri a dia phuong va dAu tranh ch6ng am muu tuyen truy~n pha ho~i cua dich; Nh~n di~n va phan bi~t cae lo~i hlnh ton giao, tin

nguOng, me tin di doan.

- Xay d\ffig quy ho~ch, k~ ho~ch hang nam va k~ ho~ch 5 nam trong vAn d~ phat

truy~n th6ng, bao v~ cac di tich lich sir van hoa, danh lam thAng canh va xay d\ffig n~p s6ng van minh, gia dlnh van hoa adia phuong.

trien cac ho~t dQng the d\lC, the thao, van hoa van ngh~ quftn chung, cae eau l~c bQ, l€ hQi

nghi~p van hoa, van ngh~, the d\lC th~ thao, bao v~ cac di tich lich sir, danh lam th~ng canh, cac diem vui chai giai tri a dia phuong.

- T6 chuc v~n dQng de xa hQi hoa cac ngu6n l\Ic nh~m xay d\ffig, phat trien s\I

- Ph6i hqp v6i cac doan th~ trong vi~c cham soc, giup do cae d6i tuqng chinh sach;

quan ly cac nghla trang li~t sl, cong trlnh ghi cong li~t SI va bao trq xa hQi, vi~c nuoi duong, cham soc cac d6i tuqng xa hQi acQng d6ng.

- Xay dvng nQi dung kich ban chuang trlnh HQi nghi va kich ban t6 chuc cac

Sv ki~n vah hoa, th~ thao va du lich.

- Ph6i hqp v6i Ban Van hoa xa, Ban chi d~o phong trao toan dan doan k~t xay

dvng dai s6ng van hoa.

- Ph6 bi~n, tuyen truy~n, v~ dQng, qU8n ly va hu6ng dfut quAn chung nhan dan trong

- Quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng trong Nha van hoa, Khu van hoa th~ thao,

Trung tam van hoa, Khu vui choi giai tri aco sa.

- Quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng thong tin, c6 dQng, tuyen truy~n, trang tri

khanh ti~t ph\lc V\l d~i hQi, hQi nghi tren dia ban xa

- Quan ly va khai thac cae gia tri di san van hoa ph\lc V\l ho~t dQng du lich tren

dia ban xa.

- Tuyen truy~n, v~ dQng va giam sat vi~c thvc hi~n Lu~t Binh d~g gim, Lu~t Hon

nhan va Gia dinh, Lu~t phong ch6ng B~o Ivc gia dlnh tren dia ban xa.

- Quim ly va t6 chuc cac phong trao th~ d\lc th~ thao, van hoa van ngh~ quAn chung.

V6i vi tri va tAm quan trQng to 1611 cua dQi ngii can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa nhu da neu atren nhung tren thvc t~ ch~ dQ ti~n -luang, bao hi~m xa hQi d6i v6i dQi ngii can bQ cong chuc cftp xa n6i chung, can bQ cong chuc van hoa- xa hQi xa n6i

rieng hi~n con nhi~u bftt c~p (trung blnh huCmg.b~c luang khCri. di~m la 1,18 (trir nhUng

"cong chuc da t6t nghi~p d~i hQc). V6i muc luang khai di~m la 1,18 thl cong chuc van hoa - xa hQi xa rftt kho co th~ 6n dinh dai s6ng trong thai leY n8n kinh t~ nuac nha co nhi~u bi~n d<)ng nhu hi~n nay. D8 giai quy~t vftn d8 thu nh~p thftp cua cong chli-c van

hoa - xa hQi xa, d6ng thai nang cao han nfra chftt luqng cac ho~t dQng van hoa, th~

thao va du lich, xay dvng dai s6ng van hoa mm, xoa b6 b~o lvc gia dlnh... Nha nuac

cAn phai co rnQt co ch~ chinh sach dai ngQ thoa dang d6i v6i dQi ngii can bQ cong chuc

van hoa-xa hQi xa; D6ng thai cac cftp uy Dang va cae cftp Chinh quy8n dia phuang

vi~c t6 chuc vi~c cum, vi~c tang, l~ hQi, xay dvng dOl s6ng van hoa tren dia ban xa.

cling phai quan tam dSn dai s6ng cua can bQ cong chuc van hoa - xii hQi xii t~i dia

phuong mlOO dang quan ly, t~o diSu ki~n cho hQ yen tam cong tac va phat triSn.

5. Nhu eiu h(}c t,p nang cao trinh dQ quan ly va kY Dang nghi~p vI}. chuyen

mon ella dQi ngii can bQ cong chuc van hoa - xii hQi xii

5.1. Ti~ quan trqng clla vi~c h(}c t,p nang cao trlnh dQ quaD ly va Icy nang nghi~p

VI}. chuyen mon ella dQi ngii can bQ cong chtlc van hoa - xi hQi xi

Nhu dii trlOO bay atren nguai can bQ cong chuc van hoa-xii hQi xii c6 vai tro, vi tri va tAm quan trQng rdt to IOn d6i v6i cong tac quan ly va phat triSn cac ho~t dQng van hoa - xii hQi aco sa.

D~c diStn h~n chS n6i b~t cua dQi ngli can bQ cong chuc van hoa - xii hQi xii a cac vUng nong thon la trlnh dQ nang l\Ic con OOiSu kh~p khi€ng, bdt c~p, lung tung va bi

dQng. HAu hSt dQi ngli nay dSu duQ'c IOn len va truOng thanh tir cac phong trao van

hoa, van ngh~, thS d\lc thS thao quAn chung, chua duQ'c dao t~o nghi~p V\l chuyen mon

cling OOu ly lu~n ChiOO tri - HaOO chiOO chuyen sau, da phfulla trlnh dQ trung cdp, rdt hi~m trlnh de> d~i hQc, d~c bi~t aOOUng vUng trung du, miSn nlii, dan tQc cho dSn thai diSm nay vdn con khong it can bQ cong chuc van hoa - xii hQi xa chua d~t tm trlOO dQ

trung cdp; Trong khi do hQ cUng rnQt luc phai kiern nhi~m nhi@u cong vi~c khac OOau,

l~i thuOng xuyen thay d6i, rdt it can b<) duQ'c cong tac lau dai vi phfullOn ph\l thuQc vao

co cdu OOan S\I cua Cdp uy, HQi D6ng Nhan Dan va Uy ban ooan dan cdp xii theo tirng

nhi~m kY. Thong thuOng OOUng can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xii c6 phdm chdt,

nang l\Ic, chuyen mon va kiOO nghi~m cong tac t6t se duQ'c Cdp uy, HQi D6ng Nhan Dan

va Uy ban rman dan cdp xii OOi~m ky mm tiSn cli, ho~c dS b~t, b6 nhi~m gift chuc V\l

Ph6 Chu tich ph\l trach van xii, nguQ'c l~i co thS se phai nghi cong mc ho~c chuySn d6i

b6 tri cong vi~c khac, thay vao do la OOan S\I mOl. Nhan S\l mm rdt it ngum co nghS

nghi~p tuang d6ng vm cac ho~t d<)ng van hoa, thS thao gia dinh va du lich, cUng co th~ dang cong tac a1100 V\IC khac chuySn sang ho~c mm duQ'c tuy~n d\lng va tinh tr~g do l~p di l~p l~i theo tirng nhi~m ky, nen trong th\lC tS trlnh d<) va nang l\lc cong mc cua dQi ngfi can bQ cong chuc van hoa-xii h<)i xii a cac vUng nong thon hi~n nay dang atrong tinh tr~ng dang quan ng~i.

Do do, han ai hSt hQ rdt quan tam dSn vi~c ren luy~n phdm chdt d~o duc cach m~ng, va mong mu6n duQ'c hQc t~p nang cao kiSn thuc quan ly nha nu6c va ky nang

100

nghi~p V\l chuyen mon, d~ dti suc, du l\lc hoan thanh xuftt s~c mQi nhi~m V\l duQ'c

giao; D6ng thai tl! than hQ luon co y thuc trau d6i ban lInh chinh tri, khong hoang

mang, dao d<)ng truac nhfing lu~ di~u xuyen t~c cua cac th~ l\lc thiI dich; va nhu v~y

hQ rftt cftn duQ'c cac cftp uy Dang va cac cftp Chinh quySn dja phuong tl1uOng xuyen, lien t\.lc mq cac lap dao t<;lO, b6i dUOng dS giup hQ khong chi co khii nang t6 chuc, quiin 19 rna con bi~t phat huy th~ m~nh cac ho~t dQng van hoa, th~ thao, gia dlnh va du Ijch cua timg dja phuong, gop phftn nang cao dai s6ng tinh thftn va v~t chftt cho nhan dan,

gilip cho nhan dan bi~t g~n d\lc khai trong, bi~t tran trQng -gift gIn nhfing gia tri d~o duc tniySn th6ng cao qui cua gia dlnh, dong tQc, noi rQng ra la cua xu sa que huong dung vm c6t cach, tam h6n va tinh thftn yeu nuac n6ng nan cua ca dan tQc dii duQ'c hun

duc qua hang ngan nam Ijch su d\Il1g nuac va gift nuac, lam cho dai s6ng van hoa, th~

thao, gia dlr1h va du Ijch cua m6i dia phuong them phong phu, sinh dQng, hftp dftn va ngay cang phat tri~n tra nen nhu cAu thi~t y~u d6i vm hQ hon bao gia h~t.

V~y lam th~ nao d~ ngum can hQ cong chuc van hoa - xii hQi xii co kha nang quan ly,

v~ dQng tuyen truySn va huOng dfut cQng d6ng dan cu dang sinh s6ng tren cac vUng nong

thon fQng IOn cua t6 qu6c, th\lC hi~n thfutg lQi S\l nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa

nong nghi~p, nong thon, ti~n d~n m\lc tieu "Dan giau, nuac m~nh, xii hQi cong bfu1g, dan

chu va van minh"? MQt trong nhfing giai phap tich C\IC hfru hi~u nhftt co th~ tra 1m duQ'C cau hoi neu tren la phai kip thm rna cac lOp dao t~o, b6i duOng nang cao ki~n thuc quan ly, nghi~p V\l chuyen mon, ky nang mc nghi~p cac ho~t dQng van hoa, th~ thao, gia dlnh

va du lich cho dQi ngfi can bQ cong chuc nay. NQi dung, chuang trlrth dao 410, b6i duOng

can bQ cong chirc van hoa - xii hQi xii cftn ~p trung vao nhfing nQi dung chu ySu va thi~t

th\Ic rna chinh dQi ngfi can bQ cong chuc van hoa - xii hQi xii co nhu c~u nhu sau:

5.2. Nhu du v~ nQi dung dao ~o, b8i dllOng clla dQi ngii can bQ cong ch1lc van

"boa - xi hqi xi

a) vi ki2n thuc, Ifluln chung

- DuOng l6i, quan di~m cua Dang va chinh sach cua Nha nuac vS phat tri~n van

hoa, th~ d\lc th~ thao, gia dlnh va du Ijch noi chung, vUng d6ng bAng, trung du miSn

nlii noi rieng.

- H~ th6ng Lu~t va cac van ban quy ph~ phap lu~t vS linh V\IC: van hoa, th~ d\lc

th~ thao, gia dlnh va du lich, h~ th6ng van ban quy ph~m phap lu~t vS thanh l~p HQi,

huOng d§n ho~t dQng cac cau l~c hQ co sa; Lu~t va h~ th6ng van ban quan Iy phap Iu~t v~

· can bQ, cong chuc xa, ki~n thuc ve van hoa cong sa, ki~n thuc ve nen hanh chinh OOa

nu6c, phap lu~t, ky nang ho~t dQng cong V\l va trach nhi~m d~o duc cong chuc, Ung d\lng

cong ngh~ tin hQc, ky nang so~n thao van ban quan Iy OOa nu6c.

- C\l th~ hoa duOng 16i, quan di~m cua Dang, phap lu~t cua Nh.a nu6c tren cac IInh

V\TC van hoa, th~ thao va du ljch va phong trao toan dan doan k~t xay d\IDg dOl s6ng van hoa aco sa.

- D~ 1nmg van hoa vimg, mi~ khu Vt;CC d6ng Wng va vUng tnmg du, mi8n nill.

- Nl$l di~ va phan bi~ cae lo~i hlnh ton giao, tin nguOng, me tin dj doan.

- H~ th3ng van ban quy ph~m phap Iu~t v~ xu ph~t vi ph~m hanh chinh thuQc

thfim quy~n cua Chu tich UBND xa tren cac 1100 V\IC: Van h6a, th~ d\lc th~ thao, gia

dlnh va du ljch.

- Chuc trach, OOi~m \'\1, quy~n h~n cua cong chuc van hoa - xa hQi xa

- Vai tro cua Ban chi d~o xa, phuOng, truCmg thon, dp, truCmg tQc, chuc s~c ton

giao, cac t6 chuc doan th~ trong xay d\IDg dOl s6ng van hoa co sa.

b) V2 ky nang nghi?p Vfl chuyen mon

cfut phai dap Ung d~y du cit ca OOUng nhi~m V\l cua ngum cong chuc van hoa - xa

hQi xa ph\l trach. Phai dugc C\l th~ hoa tren timg cong vi~c, dan gian, d~ hi~u, d~ lam, d€

006. Tai li~u c~n ngiin gQfi, suc tich, ~p trung ky nang tac nghi~p OOUng mang cong vi~c

quan trQng. Ben c~ chuc nang nhi~m V\l cua cong chuc van hoa - xa hQi xa cfut giin li~n

v6i nhi~m V\l trong xay d\IDg nong thon mOl:

thao,

- Ky nang nam b~t tlnh hinh, tham muu tu vdn v~ cac ho~t dQng van hoa, th€

gia dlnh va du ljch tren dja ban xa.

- Ky nang xay dlJllg chuong trlnh kjch ban HQi nghj, chuang triOO kjch ban cac

S\I ki~n van hoa, th~ thao va du Ijch tren dja ban xa.

- Phuong phap ph6 bi~n, tuyen truyen, v~ dQng qufut chung OOan dan xay d\IDg dOl

s6ng van hoa adja phuang.

- Phuang phap qruin ly va t6 chuc vi~c cum, vi~c tang, Ie hQi tren dja ban xa.

101.

- Ky nang quim ly va t6 chilc cac ho~t dQng thong tin, c6 dQng, tuyen truy~n, trang

trl khanh ti~t ph\lc V\l d~i hQi, hQi nghi tren dia ban xa.

- Ky nang tuyen truy~n, v~n dQng va gi3m sat vi~c th\IC hi~n Lu~t blnh d~ng gi6i,

L\lat Hon nhan va Gia dlnh, Lu~t phong ch6ng b~o l\Ic gia dlnh tren dia ban xa.

- Ky nAng quan lyva t6 chuc phong trao ThS d\lc thS thao qufut chUng.

- Ky nang quan ly va t6 chuc phong trao van hoa van ngh~ qufut chUng.

- Ky nang SOt;Ul thao van 'ban, vi~t bao cao.

- Ky nang th6ng ke, phan tich, danh gia, t6ng hqp s6li~u cac ho~t dQng van hoa, gia

dlnh, th~ thao va du lich tren dia ban xa.

- Ky nang ling d\lng cong ngh~ thong tin.

- Cac ky nang, phuong phap quim ly, di~u hanh tren cac ho~t d<)ng va lInh VlJC ph\l trach C\l th~ nhu: Ky nang tham muu, xay d\ll1g van ban, chuang trlnh, k~ ho~ch trong cac ho~t d<)ng van hoa, th~ thao, du lich va gia dlnh; nghi~p V\l cong mc trong ,cac S\I ki~n, l€

hQi, hQi thi va t6 chilc cac giai thS thao; kiSn thuc quim ly mQi wOng van hoa; quan ly

nha nu-ac v~ van hoa, thS thao, gia dlnh va du lich, quim ly di sim van hoa, van hoa ton

giao, quan ly du lich va ky nang t6 chuc cac ho~t dQng van hoa thong tin mi~n nlii; cong mc thong tin cO' sa, quan ly dich V\l van hoa, ho~t dQng van hoa cong cQng ...

- Trang bi ky nang va phuong phap xay d\ll1g di~m van hoa 4li cac cQng d6ng dan

cu, thon, buon, ban, lang, ~p ...

- Trang bi ki~n thilc v~ cong tac thanh tra, ki~m tra cac ho~t dQng va dich V\l van

hoa tren dia ban xa; trang bi ki~n thuc tin hQc van phong va ngo~i ngfr; ky nang v~n

hanh cac thi~t bi ky thu~t tang am, anh sang.

- Quy trinh t6 chuc mQt ho~t dQng van hoa, th~ thao va du lich & cO' sa; th~ l~ t6 chuc mQt cUQc lien lloan ho~c h<)i di€n van ngh~, di~u l~ chia bimg, sAp x~p lich thi d~u mQt giai th~ thao t~i cO' sa.

- Qui dinh ho~t dQng va phuong phap t6 chuc danh gia k~t qua phong trao: Gia

dinh van hoa, thon, buon, ban, lang van hoa.

5.3. V@ hinh thuc t8 chuc dao, bai duOng.

- B6i duOng thea hlOO thuc t~p trung lien t\lC 2 thang, trong do co hQc t~p nghien

clm tren lOp va co ph~n hQc t~p th\lc t~.

- Ho~c B6i duOng thea hlnh thuc ill 05 d~n 10 ngay cho tirng 1Inh Y\IC: van hoa, th~

***************

CaD hoi tllio luin

thao, gia dlnh ya du ljch (co th~ cfrp chUng chi cho tirng 1100 Y\Ic).

1. Phfin tich chuc trach, OOi~m V\l, quy~n h~n va tieu chudn nghi~p V\l cua cong

chuc van hoa, xa hQi xa thea Quy~t dinh s6 04/QD-BNV, ngay 16 thang 01 nam 2004

cua BQ NQi V\l)?

hlnh hi~n nay (ap d\ffig C\l th~ d6i vOi dja phuang dang cong mc).

2. Phfin tich vai tro, chuc trach, nhi~m V\l cua cong chilc van hoa - xa hQi xa trong tlnh

3. M6i quan h~ giua cong chuc van hoa - xa hQi xa v6'i Ban Van hoa xa va Ban

4. Truac th\lc tr~ng v~ trlnh dQ, ky nang cua dQi ngfi cong chuc van hoa - xa hQi

chi d~o tQan dan doan k~t xay d\IDg dffi s6ng van hoa xa?

xa hi~n nay b~n co OOUng ki~n nghj vc). d~ xUfrt gl d~ dQi ngfi can bQ cong chilc van hoa

Tai lieu tham khao

1. Lugt Can b(J, C6ng chilc s6 22/2008/QHI2 ngay 13 thang 11 nam 2008 cua

- xa hQi xa ngay cang phat tri~n va thvc hi~n co hi~u qua cac cong vi~c duQ'c giao?

2. Nghi ainh s6 9212009/ND-CP clla Chinh phil ngay 22 thang 10 nam 2009 v~ chilc danh, s6 IUQ'Ilg, mQt s6 ch~ ·dQ, chinh sach d6i v6i. can bQ, cong chuc axa, phuOng, thj trfin va nhfmg ngum ho~t dQng khong chuyen trach acfrp xa.

3. Quyit ainh s6 04IQD-BNV cUa B(J N(Ji v~, ngay 16 thang 01 nam 2004.

4. N(Ji dung chuang trinh khung, chuang trinh mon hQc 02 B(J tiJi li~u dung B6i dufmg can b(J c6ng chilc van hoa xd h(Ji xd - TruOng B6i dUOng can bQ quan 1y van hoa, th~ thao va du lich (2011).

104

Qu6c HQi nuac CQng Hoa Xa hQi Chu nghIa Vi~t Nam.

GIro THI~U H~ THONG VAN BAN QUY PH~M PHAP LU!T

VE VAN HoA, GIA nmH, THE THAO VADU LICH

TS. HOANG MINH THAI

Ths. PRAM NHU QUYNH

A~ MVC BieR, YEU cAu

.. 1. Muc dich:

Thai IUQ1lg: 8 ti~t(*)

- Cung cdp cho hQc vien OOUng ki~n thuc cO' ban v~ gi61 thi~u h~ th6ng van ban

quy ph~m phap Iu~t v~ van h6a, gia dlnh, th~ thao va du 1jch.

1u~t v~ van h6a, gia dlnh, th~ thao va du 1jch.

- Bi~t v~n d\lng ki~n thuc cO' ban v~ gi61 thi~u h~ th6ng van ban quy ph~m phap

2. Yen dn:

HQc vien niun duQ'C kiSn thirc cO' ban v~ gi6i thi~u h~ th6ng van ban quy ph~m phap 1u~t v~ van h6a, gia dlnh, th~ thao va du 1jch, d6ng thOi lrng d\ll1g c6 hi~u qua

B.NQIDUNG

trong ho~t dQng thlJC ti~n &dia phuong.

xii hQi xii, chuyen d~ nay gi6i thi~u v~ mQt s6 van ban quy ph~m phap Iu~t quan trQng va

Trong khuon kh6 chuong trlnh dao t~o, b6i duOng cho can bQ, c6ng chilc van h6a

rnQt s6 quy dinh phap Iu~t cAn thiSt d6i v61 c6ng chuc van h6a - xii hQi xii trong timg

1100 \'\IC thuQc thdm quy~n quan Iy Nha nu6c cua BQ van h6a, th~ thao va du 1jch.

1. V~ Van boa

a) LUtjt Di san van hoa nam 2001, sua d6i va b6 sung nam 2009

(*) - Ly thuy~t: 4 ti~t; Thao lu~n : 4 ti~t

1.1. Mqt s6 quy djnb cAn bi~t v~ di san van boa

Di san van hoa bao g6m di san van hoa phi v~t th~ va di san van hoa v~t th~, la · san ph~m tinh th~n, v~t chAt co gia tIi lich SU, van hoa, khoa hQc, duQ'c luu truy8n ill th8

h~ nay qua th8 h~ khac anu6c CQng hoa xa hQi chu nghIa Vi~t Nam (DiJu 1).

Di san van hoa phi v~t th~ la san ph~m tinh th~n g~n v6i cQng d6ng ho~c ca nhan,

v~t th~ va kh~ng gian van hoa lien quan, co gili tri ljch sir, van hoa, khoa hQc, th~ hi~n

ban s~c cua cQng d6ng, khong ngimg duQ'c tai t~o va duQ'c lUll truy8n tiI th8 h~ nay

sang th8 h~ khac b~ng truy8n mi~ng, truy8n ngh8, trlnh di€n va cae hlnh thuc khac

(Khoan 1 DiJu 4).

Di san van hoa phi v~t th~ bao g6rn: 1) Ti8ng noi, chit vi~t; 2) Van hQc dan gian;

3) Ngh~ thu~~ trinh di~n dan gian; 4) T~p qulin xa hQi va tin nguang; 5) L~ hQi truy~n

th6ng; 6) Ngh8 thu c6ng truy8n th6ng; 7) Tri thuc dan gian.

Di san van hoa v~t th~ la san ph~m v~t chAt co gia tri lich sir, van hoa, khoa hQc,

bao g6rn di tich ljch su - van hoa, danh lam th~ng canh, di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia

(Khoan 2 Di~u 4).

MQi di san van hoa a trong long dAt thuQc dAt li8n, hai dao, a vUng nQi thuy, lanh hai, vUng d~c quy@n kinh t8 va th~m l\lc dja cua nu6c CQng hoa xa hQi chu nghia Vi~t Nam d8u thuQC sa hilu Nha nuac (DiJu vi).

Di san van hoa phat hi~n duQ'c rna kh6ng xac dinh duQ'c chu sa hUu, thu duQ'c trong qua

trlnh tham do, khai q~t khao c6 d8u thuQc sa hfru Nha nu6c (Di~u 7).

MQi di san van hoa tren lanh th6 Vi~t Nam, co xuftt xU atrong nu6c ho~c ill nu6c ngoro, thuQc cae hlnh thuc sa hfiu, d8u duQ'c bao v~ va phat huy gia tIi. Di san van hoa clla Vi~t Nam a nu6c ngoro duQ'c bao hQ thea ~p qillin qu6c t8 va theo quy dinh.

Cae hanh vi hi nghiem cdm (DiJu 13): '

- Chi8m do~t, lam sai I~ch di tich lich sir - van hoa, danh lam th~ng canh;

- Huy ho~i ho~c gay nguy cO' huy ho~i di san van hoa;

- Dao b6i trai phep dia di~m khao c6; xay d\ffig trai phep, lftn chi8m dAt dai thuQc

di tich Iich sir - van hoa, danh lam th~ng canh;

1()1l

- Mua ban, trao d6i va v~ chuy~n tnii phep di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia thuQc di tich

lich sir - van hoa, danh lam thfulg canh va di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia co ngu6n g6c bdt hQP

pmp; dua tnii phep di v~t, c6 v~t, bao v~t qu& gia ra nuac ngom;

- Lqi d\lng vi~c bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa d~ tI11C lqi, ho~t dQng

me tin di dean va th\Ic hi~n nhUng hanh vi khac trai phap lu~t.

QuyJn va ngh'ia v¥ t6 chuc, ca nhiin (DiJu 14):

- Sa hfru hQll phap di san van hoa;

- Tham quan, nghien clcu di san van hoa;

~ Ton.trQng, bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa;

- Thong bao kip thffi dia di~m phat hi~n di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia, di tich

lich sir - van h6a, danh lam th~ng canh; giao nQP di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia do

mlnh tIm duQ'c cho co quan Nha nuac co thAm quy~n nai gfin nhdt;

- Ngan ch~ ho~c d~ nghi co quan Nha nuac co thfun quy~n ngan ch~, xU ly kip thOi

nhUng hanh vi pha ho~, chi~m do~t, sir d\lng tnii phep di san van hoa.

QuyJn va nghrn ~ cUa t6 chUc, ca nJuin Ia chit sa hftu di san van hOa (DiJu 15):

- Th\IC hi~n cac quy dinh t~i Di~u 14 cua Lu~t Disfulvanh6a;

- Th\Ic hi~n cac bi~n phap bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa; thong bao

kip thai cho co quan Nha nuac co thAm quy~n trong truOng hQll di san van hoa co

nguy co bi lam sai l~ch gia tri, bi huy ho~i, bi mdt:

- Giri suu t~p di san van hoa phi v~t th~, di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia vao bao

tang Nha nuac ho~c co quan Nha nuac co thfun quy~n trong truOng hQll khong du di~u

ki~n va kha nang bao v~ va phat huy gia tti;

- T~o di~u ki~n thu~n lqi cho t6 chuc, ca rman tham quan, du lich, nghien clcu di

san van hoa;

- Th\Ic hi~n cac quy~n va nghIa V\l khac thea quy dinh cua phap l~t.

vJ di tich Itch sir - van hoa, danh lam thdng canh (gl)i chung Ia di tich) aUl/c xip

ht;lng nhu sau (DiJu 29):

- Di tfch cap tinh la di tich co gia tri tieu biSu cua dia phuong, bao g6m: 1) cong

g~n vOi nhan v~t co anh huOng tich C\IC d8n S\I phat triSn cua dia phuong trong cac thai ky lich sir; 2) cong trlnh ki8n trUc, ngh~ thu~t, quftn thS ki8n truc, t6ng thS ki8n truc do thi va dia diSm cu tru co gia tri trong ph~m vi dia phuong; 3) dja di~m khao c6

trinh xay d\IDg, dia diSm ghi d~u S\I ki~n, m6c Iich sir quan trQng cua dia phuong ho~c

co gia tri trorig ph~nl vi dia phuang; 4) canh quan thien nhien ho~c dia di~m co S\I k8t

ph~m vi dia phuong.

- Di _tfch qu6e gia la di tich co gia tri tieu bi~u cua qu6c gia, bao g6m: 1) cong

hqp gifra canh quan thien nhien v6i cong trinh ki8n truc, ngh~ thu~t co gia tri trong

trlnh xay d\IDg, dia di~m ghi d~u S\I ki~n, m6c Iich sir quan trQng cua dan tQc ho~c g~n

v6i anh" hUng dan tQc, danh nhan1 nha ho~t dQng chinh tri, van hoa, ngh~ thu~t, khoa

hQc n6i ti8ng co anh huOng quan trQng d6i V01 ti8n trinh lich sir cua dan tQc; 2) cong

tni co gia tri tieu-bi~u trong cac giai do~n phat tri~n ki8n truc, ngh~ thu~t Vi~t Nam; 3)

trinh ki8n truc, ngh~ thu~t, quftn th~ ki8n truc, t6ng th~ ki8n truc do thi va dia di~m cu

dia diem khao c6 co gia tri n6i b~t danh d~u cac giai do~n phat tri~n cua van hoa khao

.c6; 4) canh quan thien nhien d~p ho~c dia di~m co S\I k8t hqp gifra canh quan thien

v~ dia ch~t, dia m~o, dia ly, da d~ng sinh hQc, h~ sinh thai d~c thu.

- Di tfch quae gia dije hi?t la di tich co gia tri d~c bi~t tieu bi~u cua qu6c gia. Bao

nhien v61 cong trlnh ki8n truc, ngh~ thu~t ho~c khu V\IC thien nhien co gia tri khoa hQc

bi~t quan trQng cua Iich sir dan tQc ho~c g~n V01 anh hung dan tQc, danh nhan tieu biSu

g6m: 1) cong trlnh xay d\IDg, dia di~m g~n v&i S\I ki~n danh d~u bu&c chuySn bi8n d~c

thu~t, quftn thS ki8n truc, t6ng thS ki8n truc do thi va dia diSm cu tru co gia tri d~c bi~t

co anh huOng to IOn d6i v&i ti8n trinh lich sir cua dan tQc; 2) cong trinh ki8n truc, ngh~

danh d~u cac giai do~n phat triSn ki8n truc, ngh~ thu~t Vi~t Nam; 3) dia di~m khao c6 eo gia tIi n6i b~t danh ddu eae giai do~n phat triSn van h6a khao e6 quan trQng eua Vi~t Nam va th8 giOi; 4) canh quan thien nhien n6i ti8ng ho~c dia diSm co Sl! k8t hqp

gifra canh quan thien nhien vai cong trlnh ki8n truc, ngh~ thu~t co gia trj d~c bi~t eua

qu6c gia ho~c khu V\IC thien nhien eo gia tri v~ dia ch~t, dia m~o, dia Iy, da d~ng sinh

hQc va h~ sinh thai d~c thu n6i ti8ng cua Vi~t Nam va th8 gi&i.

Cae khu V\IC bao v~ di tich bao g6m: 1) khu V\IC bao v~ I Iil vung co cac y8u t6

g6c c~u thanh di tfch; 2) khu V\IC bao v~ 2 Ia vung bao quanh ho~c ti8p giap khu V\IC

108

bao v~ I. Cac khu V\IC bao v~ I va 2 phai duQ'c cac cO' quan Nha nuac co thdm quy~n

xac diOO tren ban d6 dia chiOO, trong bien ban khoaOO vung bao v~ cua h6 sa di tich va

phai duqc c~m m6c gim tren thvc dia. Khu V1JC bao v~ I phai duqc bao v~ nguyen

tr~ng v~ m~t b~ng va khong gian. TruOng hqp d~c bi~t co yeu cfru xay d\IIlg cong trlnh

tI1!c tiSp ph\lc V\l vi~c bao v~ va phat huy gia tri di tich, vi~c xay d\IIlg phai duqc sv d6ng y bfulg van ban eua ngum eo thfim quy~n x~p h~g di tieh do. vi~e xay d\IIlg cong trlOO bao v·~ va phat huy gia tri di tich akhu V1JC bao v~ 2 d6i vm di tich cfip tiOO phai duqc sv d6ng y bimg van ban cua Chu tich Uy ban OOan dan cfip tiOO, d6i vm di tfch qu6c gia va di tfch qu6c gia d~c bi~t phai duqc S\I d6ng y b~ng van ban cua Be> truCmg Be> Van hoa, th~ thao va du lich. vi~c xfty d\IIlg cong trlnh khong duqc lam anh

huCmg dSn ySu t6 g6c cfiu thanh di tfch, canh quan thien nhien va moi wOng sinh thai cua

di tfch. (DiJu 32)

Trach nhi~m cua t6 chuc, ca nhan Ia chu sa hftu hoij,c du(/c giao quan ly, sir dll-ng

di tfch:

T6 chuc, ca OOan la chu sa hfru ho~c duqc giao quan ly, sir d\lng di tich co trach

co nguy ca bi huy ho~i, phai kip thai co bi~n phap ngan ch~n va thong hao cho ca

quan chu quan cfip tren tfVc tiSp, Uy han Nhan dan dia phuong ho~c ca quan Nha

nu6c th§m quy~n v~ van hoa, th~ thao va du lich nai g~n oofit. Uy han Nhan dan dia

phuong ho~c ca quan Nha nu6c co th§m quy~n v~ van hoa, th~ thao va du lich khi

OO~n duqc thong hao v~ di tich hi huy ho~i ho~c co nguy ca hi huy ho~i phai kip thai

ap d\lng cac hi~n phap ngan ch~n, hao v~ va hao cao ngay v6i co quan cfip tren tn.rc

tiSp. (DiJu 33)

Vi~c bao quan, tu b6, phll-c h6i di tich phai bao aam yeu cdu sau aay (DiJu 34):

- Giu gln t6i da cac y~u t6 g6c cfiu thanh di tich;

- L~p quy ho~ch, dv an trlnh ca quan Nha nu6c co th§m quy~n phe duy~t, trir

truOng hqp sua chua 006 khong aOO huCmg d~n y~u t6 g6c cdu thaOO di tich. D6i vm di tfch cfip tiOO, phai duqc sv d6ng y h&ng van han cua ca quan co th§m quy~n v~ van hoa, th~ thao va du lich cdp tiOO. D6i vm di tich qu6c gia va di tfch qu6c gia d~c hi~t phai duqc sv d6ng y hfing van han cua Be> truCmg Be> Van hoa, th~ thao va du lich;

- Cong b6 cong khai quy ho~ch, dVan da duqc phe duy~t t~i dia phuong nai co di

tfch. T6 chuc, ca OOan chu trll~p quy ho~ch, dv an ho~c chu trl t6 chuc thi cong, giam

OOi~m bao v~ di tich do; trong truOng hqp phat hi~n di tich hi lfin chiSm, huy ho~i ho~c

sat thi cong d\I an bao quan, tu b6 va phl:lC h6i di tich phai co gi~y chUng nh~n du di~u

ki~n hanh ngh~ d6i v6i t6 chilc va chUng chi hanh ngh~ dBi vai ca nhan.

Trong qua trlnh cai t~o, xay d\II1g cong trlnh rna thfty co kha nang co di tich, di

v~t, c6 v~t, bao v~t quBc gia ho~c phat hi~n duqc di tich, di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c

gia thl chu d\I an phai t~rn ngimg tm cong va thong bao kip thOi cho cO' quan Nha nu6c

co thftrn quy~n vS van hoa, th~ thao va du Iich. Khi nh~n duqc thong bao, cO' quan Nha

nu6c co thftrn quy~n v~ van hoa, th~ thao va du Iich phai co bi~n phap xu ly kip thai dS

bao dam ti~n d(> xay d\II1g. TruOng hqp xet th~y cdn dlnh chi xay d\II1g cong trlnh t~i

dia diSm-do dS bao v~ di tich thl cO' quan Nha nu6c co thftrn quy~n v~ van hoa, thS

thao va du Iich phai bao cao len cO' quan c~p tren co thftm quy~n quy~t dinh. (Di~u 37)

MQi di v~t, c6 v~t thu duqc trong qua trlnh tharn do, khai qu~t khao c6 ho~c do t6

chuc, ca nhan phat hi~n, giao nQP phai duqc t~m nh~p vao bao tang c~p tinh nm phat

hi~n. T6 chilc, ca nhan phat hi~n, giao n(>p di v~t, c6 v~t duqc b6i hoan chi phi phat

hi~n, bao quan va duqc thuOng mQt khoan ti~n thea quy dinh cua Chinh phil (Di~u 41)

Di san van hoa co trong nha truy~n thBng, nhil lUll ni~rn phai duqc bao v~ va phat

huy gia tri thea quy dinh cua Lu~t Di san van hoa. (Di~u 52)

NQi dung quan ly Nhil nuac v~ di san van hoa bao g6rn (Di~u 54):

- Xay d\II1g va chi d~o th\Ic m~n chi~n luqc, quy ho~ch, k~ ho~ch, chinh sach phat

triSn S\I nghi~p bao v~ va phat huy gia tIi di san van hoa;

- Ban hanh va t6 chilc th\IC hi~n cac van ban quy ph~ phap lu~t v~ di san van hoa;

- T6 chilc, chi d~o cac ho~t dQng bao v~ va phat huy gia trj di san van hoa; tuyen

truy~n, ph6 bi~n, giao d\lc phap lu~t v~ di san van hoa;

- T6 chilc, quan ly ho~t d(>ng nghien elm khoa hQc; dao ~o, b6i duOng dQi ngii

can bQ chuyen mon v~ di san van hoa;

- Huy dQng, quan ly, S11 d\lng cae ngu6n l\Ic dS bao v~ va phat huy gia tri di san

van hoa;

- T6 chilc, chi d~o khen thuOng trong vi~c bao v~ va phat huy gia t:ri di san van hoa;

- T6 chilc va quan ly hqp tac quBc t~ v~ bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa;

11 ()

- Thanh tra, ki~m tra vi~c chftp hanh phap lu~t, giai quySt khiSu n~i, t6 cao va xu

ly vi ph~m phap lu~t v~ di san van hoa.

b) Nghj tJinh s6 98/2010/ND-CP

- Nhfmg hanh vi lam sai l?ch di tich la: 1) lam thay d6i ySu t6 g6c cAu thanh di

tich nhu d(ra them, di dm, thay d6i hi~n v~t trong di ttch ho~c tu b6, ph\lc h6i kh6ng

dung v61 ySu t6 g6c cAu thanh di tich va cac hanh vi khac khi chua duQ'c phep cua cO' quan Nha nu6c co thfim quy~n v~ van hoa, th~ thao va du lich, ~uyen truy~n, gi61 thi~u sai l~ch v~ nQi dung va gia tri cua di tich; 2) lam thay d6i m6i truOng canh quan cua di

tich nhu ch~t cay, pha da, dao b61, xay dlJIlg trai phep va cae hanh vi khac gay anh

huOng xftu·d~n di tich. (Khoan 1 Di~u 4.1)

- Nhfmg hanh vi gay nguy ca huy hOt;li hoiJ;c lam giam gia trj di san van hoa phi

vgt thd la: 1) ph6 bi~n va th\IC hanh sai l~ch nQi dung di san van hoa phi v~t th~; 2) my

ti~n dua nhUng y~u t6 m61 kh6ng phu hQP lam giam gia tri di san van hoa phi v~t th~;

3) 19i d\lng vi~c tuyen truy~n, ph6 bi~n, trlnh dien, truy~n d~y di san van hoa phi v~t

NhUng truOng hQP duQ'c coi la dao b61 trai phep dia di~m khao c6: 1) tv y dao b61, tIm ki~m di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia trong khu VlJC bao v~ di tich va dia di~m

thuQc quy ho~ch khao c6 nhu di chi cu tm, mQ tang, c6ng xuOng ch~ mc c6ng C\l, thanh luy va cac dia di~m khao c6 khac; 2) tv Ytim ki~m, 1r\1c vat cac di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia con chim dftm du61 nu6c. (Khoan 3 Di~u 4)

1.2 MQt s6 quy djnh v~ ho~t dQng van boa va kinh doanh d.jcb V\I van boa cong cQng

a) Quy chi hot;lt aQng van hoa va kinh doanh djch v¥ van hoa c6ng cQng ban

hanh kem theo Nghj ajnh s6 103/2009/ND-CP .

Ho~t dQng van hoa va kinh doanh dich V\l van hoa c6ng cQng bao g6m: lUll hanh, kinh doanh bang, dia ca nh~c, san khftu; bi~u dien ngh~ thu~t, trlnh dien thm trang; tri~n lam van h6a, ngh~ thu~t; t6 chuc Ie hQi; vi~t, d~t bi~n hi~u; ho~t d<)ng vfi truOng,

karaok~, tro choi di~n tire Cac ho~t d<)ng van hoa, dich V\l van hoa va cae hinh thirc vui

chai giai tri khac: Thu am (phong thu nh~c va 1m); ghi hlnh (quay camera); ve truy~n

thAn, ve tranh, sao chep tranh; lam tuqng; san xuftt hang rna; d~y khieu vu, d~y nh~c;

th~ d~ tf\lC 19i va thvc hi~n cac hanh vi khac trai phap lu~t. (Khoan 2 Di~u 4.)

cae tro chai dan gian; hi~u di€n ngh~ thu~t qu~n chung va cac hinh thuc vui chai giai

tri co nQi dung van h6a. (Didm a khoan 1 Di~u 2)

Nai t6 chuc ho~t dQng van h6a va kinh doanh dich V\l van h6a cong cQng hao

g6m: nha hat, nha van h6a, nha tri~n lam, trung tam van h6a, cau l~c bQ, ca sa luu tm

du lich, nha khach, nha nghi, nha hang an u6ng, giai khat, cua hang, cua hi~u, san v~n

dQng, nha thi dfru th~ thao, quang truOng, phuong ti~n v~n tai hanh khach cong cQng

va cac phuong ti~n, dia di~m khac c6 t6 chuc cac ho~t dQng van hoa va kinh doanh

dich V\l van h6a. (Didm b khoan 1 Di~u 2)

Nghiem cfrm cae ho~t dQng sau day (DiJu 3):

- ~ac hp~t dQng van h6a va kinh doanh dich V\l van h6a co nQi dung: 1) kich

dQng nhan dan ch6ng l~i Nha nu6c CQng hoa xa hQi chu ngrua Vi~t Nam; pha ho~i

kh6i doan k~t toan dan; 2) kich dQng h~o l\lc, tuyen truy~n chi~n tranh xam lugc, gay

h~n thli gifra cac dan tQc va nhan dan cac nu6c; truy~n ba tu moog, van h6a phan

dQng, l6i s6ng dam 0 d6i tr\lY, cac hanh vi tQi ac, t~ n~n xa hQi, me tin di doan, trai v6i

thu~n phong my t\lC, gay h~i cho suc khoe va huy ho~i m6i truOng sinh thai; 3) ti~t lQ

hi m~t cua Dang, Nha nu6c, hi m~t quan S\l, an ninh, kinh t~, d6i ngo~i, bi m~t dai tu

cua ca nhan va hi m~t khac do phap lu~t quy dinh; 4) xuyen t~c lich sir, phu nh~n thanh

tl!U cach m~ng, xuc ph~m VI nhan, xuc ph~m dan tQc, vu kh6ng, xuc ph~m danh d\l, uy

tin cua t6 chuc, danh d\l va nhan phAm cua ca nhan;

- Luu hanh, ph6 hi~n va kinh doanh cac san phAm van h6a hi cfrm; san xUfrt, nh~p

khAu trai phep cac san phAm van h6a da co quy~t dinh dlnh chi lUll hanh, cfrm lUll

hanh, thu h6i, tich thu, tieu huy; kinh doanh dich V\l van h6a rna khong co gifry chUng nh~n dang kY kinh doanh ho~c gifry phep kinh doanh theo quy dinh;

- T6 chuc cac ho~t dQng van h6a va kinh doanh van h6a vi ph~m cac quy dinh v~

n~p s6ng van minh, an ninh, tr~t t\l va phong, chang chay n6.

Nhan han hang, ilia rna khong dugc S\l d6ng y cua chu sa hiiu ban quy~n; them, hOt hlnh anh ho~c am thanh lam thay d6i nQi dung hang, ilia da dugc phep luu hanh;

nhan han bang, ilia hi cfrm luu hanh ho~c da co quy~t dinh thu h6i, tich thu, tieu huy.

(Khoan 3 DiJu 6)

112

v~ kinh doanh dtch v~ karaoke. Ho~t dQng kinh doanh karaoke, phai tuan thea

cac quy dinh sau day (Di~u 32):

- Dam bao anh sang trong phong tren 10 Lux tuang duang 01 b6n den sqi d6t

40W cho 20m2;

- Dam" bao am thanh yang ra ngoai phong karaoke khong vugt qua quy dinh cua

Nha nu6c v~ tieu chudn muc 6n t6i da cho phep;

- Chi duqc sir dl)ng bai hat da duqc phep ph6 bi~n; bang, ilia da dan nhan kiSm

soat theo quy dinh;

- Kh0!1g duQ'c ban ruQ'U ho~c d~ cho khach utmg ruQ'U trong phong;

- Dam bao cac di~u ki~n v~ an ninh, tr~t tl! quy dinh t~i Nghi dinh s6

72/2009/ND-CP ngay 03/9/2009 cua Chinh phu;

- M6i phong karaoke chi duqc sir d\lng mQt nhan vien ph\lc V\l til 18 tu6i tra len;

n~u nhan vien ph\lc V\l la nguOi. lam thue thl phai co hgp d6ng lao dQng va duqc quan

ly thea quy dinh cua phap lu~t v~ hgp d6ng lao dQng;

-- Khong duqc ho~t dQng sau 12 gia dem d~n 8 gia sang (d6i v6i phong karaoke

trong cac co So' lUll tm du lich duqc x~p h~ng til 4 sao tra len ho~c h~ng cao cfrp thl

duQ'c ho~t dQng sau 12 gia dem nhung khong qua 2 gia sang);

- Cac diSm karaoke ho~t dQng avUng dan cu khong ~p trung khong phai thgc hi~n quy

djnh v~ fun thanh nhung phai thgc hi~n !fit ca cac quy djnh con l~i.

Nghiem cfrm cac hanh vi khieu dam va mua ban dam, mua, ban, sir d\lng rna tuy

t~i phong karaoke. (DiJu 34)

vJ kinh doanh djch v~ fro chai di~n fir. T6 chuc, ca nhan kinh doanh tro chai di~n tir (bao g6rn tro chai tn;rc tuy~n - online games va tro chai sir d\lng cac may

khong k~t n6i v6i rn~ng Internet; khong bao g6m tro chai di~n til co thuOng danh cho

nguOi nu6c ngoai) phai th\Ic hi~n cac quy dinh sau (Ditu 35):

- Cira hang tro chai di~n tir phai cach cac truOng tiSu hQc, trung hQc co sa, trung

hQC ph6 thong ill 200m tra len; bao dam tr~t tv, an toan giao thong;

- Trang thi~t bi dam bao chfrt luqng am thanh, hlnh anh; hlnh thuc trang thi~t bi

phil hgp thdm my Vi~t Nam;

- NQi dung tro chai di~n til phai lanh rn~, khong ,ri ph~ cac quy diM cfun;

- Khong duQ'c ho~t dQng sau 10 gia dem d~n 8 gia sang;

- NghiemdmfA chirc kinh doanh 1rO chai di~ ill c61inh chfu danh ~.

b) Quy djnh chi tiit thi hanh m9t s6 quy dinh tt;li Quy chi hOt;lt d9ng van h6a va

kinh doanh djch v¥ van h6a cong c9ng (tt;li Thong tu s6 04/2009/TT-BVHITDL)

Cac ho~t dQng van hoa va kinh doanh dich V\l van hoa co nQi dung kich dQng b~o

l\lc, truy~n bci cac hanh vi tQi ac la nhUng ho~t dQng trong do co hlnh arm, ngon ngfr, fun thanh,. hanh d(>ng mieu ta canh danh ~p, tra tAn, gi~t ngum d~ man, tan b~o va nhUng hanh vi khac xuc ph~rn d~n nhan phfim con nguffi, trai vm truy~n th6ng yeu hoa

blnh va -nhan -ai cua dan tQc Vi~t Nam, khong nh~m t6 cao tQi ac, khong nh~m d~ cao

chinh nghla, bao g6m: 1) mo ta canh ddu rai, mau chay, c~t, ch~t bQ ph~n cO' th~ con

nguffi; 2) mo til canh dam chern, ddrn da, danh d~p tan b~o; 3) mo ta canh rung fQl1,

kirm di,- qu~n qu~i, dau dOn cua con nguai; 4) mo ta canh thoa man, khoai tra cua ke

gay tQi ac; 5) mo tii cac hanh dQng tQi ac khac. (Khoan 1 DiJu 3)

Cac ho~t dQng van hoa va dich V\l van hoa co nQi dung th~ hi~n 16i s6ng dam 0

d6i tf\lY la nhUng ho~t dQng Co hlnh anh, ngon ngfr, am thanh, hanh dQng kheu gQi,

kich thich dam 0, tf\1y l~c, vo luan, lo~n luan trai vm truy~n th6ng d~o duc va thudn

phong my 1\lc cua dan tQc Vi~t Nam, bao g6m: 1) mo ta bQ ph~n sinh d\lc, hanh dQng

tlnh d\lc gifra nguffi v6i ngum, gifra nguai v6i suc v~t, hanh dQng thu dam dum mQi

hlnh thuc; 2) mo tii khoa than, ho~c khong khoa than nhung kich thich tlnh d\lc; 3) mo

ta nhu cdu tlnh d\lc. (Khoan 2 DiJu 3)

Ho~t dQng van hoa va dich Y\l van hoa co nQi dung me tin di doan la nhUng ho~t

dQng co nQi dung lam me ho~c ngum khac, trai vm 1\I nhien, gay tac dQng xdu v~ nh~n thuc, bao g6m: Cling khan trir ill rna, chua b~nh bfutg phil phep, len d6ng phan truy~.n,

xem boi, xin xam, xoc the, truy~n ba sdm tr~g, phil chu, cdu lQi cho mlnh gay h~i cho ngum khac b~ng cach y~m bila, d6t d6 rna anai cong cQng va cac hlnh thuc me tinh di

doan khac.(Khoan 4 DiJu 3)

1.3. Mqt sa quy djnh v~ quang cao

a) Chfnh sach cua Nhil nuac d6i vai hot;lt d9ng quang CaD

11 L1

Nha nuac bao v~ quySn, lqi feh hqp phap cua nguai quang cao, nguOi kiOO doaOO

dich V\l quang cao, nguai phat haOO quang cao va nguai tieu dung;

Nha nuac t~o diSu ki~n dS nguai kiOO doaOO dich V\l quang cao, nguffi phat haOO

quang cao phat triSn da d~ng cac lo~i hlOO quang cao, nang cao chdt lUQl1g quang cao,

gop phdn phat triSn kinh tS-xa hQi;

Nha nuac khuySn khich nguffi Vi~t Nam djOO cu a nuac ngoai, t6 chuc, ca OOan nuac ngoai hqp tac, ddu tu phat triSn dich V\l quang cao aVi~t Nam. (DiJu 2 Phap l?nh

Quang ~ao).

b) Cdc hanh vi bi nghiem hog! cdrn

Quang cao lam tiSt 1<) bi m~t OOa nuac, phuong h~i dSn d<)c l~p, chu quySn qu6c

gia, qu6c phong, an niOO va an toan xa hQi; Quang cao trai vai truySn th6ng ljch sir, van hoa, d~o duc, thudn phong my t\lC cua dan tQc Vi~t Nam; Sir d\lllg Qu& kY, Dang kY, Qu6c huy, Qu6c ca ho~c giai di~u Qu& ca, h1nh anh lanh tv, hlnh 8nh d6ng tifut Vi~t Nam, hlnh 8nh bi~n bao giao thong dS quang cao; Quang cao gian d6i; Quang cao lam aOO huCmg xdu dSn my quan do thi, caOO quan, moi truOng va tr~t tv an toan giao thong; Lqi d~ng quang cao dS xuc ph~m daOO d\l, uy tin ho~c xam ph~m quySn, lqi ich hqp

phap eua t6 chuc, ca OOan; Quang cao san phdm, hang hoa chua duqc phep lUll thong,

dich V\l chua duqc phep th\lc hi~n t~i thai diSm quang cao; Quang cao hang hoa, dich

V\l rna phap lu~t cdm kiOO doaOO ho~c cdm quang cao. (DiJu 5 Phap l?nh Quang caD).

Quang cao co tirm chdt ky thi dan tQc, phan bi~t chung tQc, xam ph~m tv do tin nguOng, ton giao; Quang cao co tiOO chdt kich thich b~o l\lc, kiOO di; dung til ngu

khong larm m~OO; Dung hlnh aOO nguai lanh d~o cua Dang va Nha nuac Vi~t Nam; Quang cao khong dung chdt lUQl1g hang hoa, dich V\l; khong dung dia chi co sa san xu~t, kiOO doanh, dich V\l; Ep bUQc qming cao dum ffiQi hlnh thuc; Quang cao h~ ch~ tdm OOln eua nguai tham gia giao thong; lam anh huCmg dSn S\l trang nghiem t~i nm

lam vi~c cua cac co quan OOa nuac; dung am thanh gay ti~ng 6n VUQt qua dQ 6n cho phep theo tieu ehudn Vi~t Nam; Quang cao noi xAu, so sanh ho~c gay nhfun lftn vai co sa san xudt, kinh doanh, hang hoa, dich V\l cua ngum khac; dUng danh nghla, hlnh anh cua t6

ehuc, ca nhan khac dS quang cao rna khong duQ'c S\I chdp thu~ cua t6 chuc, ca nhan do;

Quang cao thu6c chua b~nh cho ngum ban thea don cua th~y thu6c; thu6c chua duqc cdp dang kY ho~c hSt h~ dang kY, da lo~i ra khoi danh m\lc thu6c cho phep sir d\lllg; thu& da

duqc dang kY nhung bi dlnh chi 1uu hanh; cac thi~t bi d\lIlg C\l y t~ chua duqc phep sir d\lng, · dich V\l Yt~ chua duqc phep thvc hi~n ~i Vi~t Nam; Quang cao hang hoa, dich V\l khac rna

phap 1u~t cftrn quang cao. (DiJu 3 Nght atnh st5 24/2003/ND-CP)

c) D6i vai dich v¥ quang cao

Nguai q~img cao co cae quy~n sau day:

Quang cao v8 ho~t dQng kinh doaOO, hang h6a, djch V\l cua rnlnh; Lva chQn ngum

kinh doanh dich V\l quang cao, ngum phat hanh quang cao, phuong ti~n va hinh thuc quang cao; Dang kY bao hQ quy8n So' hfiu tri tu~ d8i vOl san phArn qwing cao cua mlnh. ([)i~u 23j Philp l~nh Quang CaD)

Ngum qnang cao co cac nghIa V\l sau day:

Quang cao phil hQP v6i nQi dung clla gifty chUng nh~ dang kY kinh doanh; - Dam bao nQi dung quang cao phai trung thvc, chiOO xac; Th\Ic hi~n cac nghIa V\l da ky k~t trong

hQP d6ng; Thvc hi~n cac nghIa V\l khac thea quy djOO cua phap 1u~t. (DiJu 23.2 Phap

Nguai kiOO doanh dich V\l quang cao co cac quy8n sau day:

Lva chQn hlnh thuc, 1100 \'\IC kiOO doaOO djch V\l quang cao; Yeu cfru ngum quang cao cung cftp thong tin trung thvc, chiOO xac v8 nQi dung quang cao; Dang kY bao hQ quy~n So' hfru tri tu~ d8i v6i san phfun qufulg cao clla mlnh; Hqp tac vOl t6 chuc, ca nhan

trong ho~t dQng quang cao; Tharn gia Hi~p hQi quang cao trong nuac va nuac ngoai;

Cae quy~n khac theo quy dinh clla pmp l~t (DiJu 24.1 Poop l?nh Quang cao)

Nguai kiOO doaOO djch V\l quang cao co cac nghIa V\l sau day:

Th\Ic hi~n dung cac quy djnh cua gifty chUng OO~n dang kY kiOO doanh; Thvc hi~n dung cac quy djOO cua phap lu~t v~ quimg cao; Thvc hi~n cac nghIa V\l da ky k~t trong

hqp d6ng dich V\l quang cao; B6i thuOng thi~t h~i do mlnh gay ra; Thvc hi~n cac nghIa

V\l khac thea quy diOO cua phap lu~t. (DiJu 24.2 Phap l¢nh Quang cao)

Ngum cho thue phuong ti~n quang cao co cac quy~n sau day:

LVa chQn nguOi qufulg cao, nguOi kinh doanh dich V\l qillmg cao; Thu phi ill vi~c cho thue

phuong ti~n d~ qufulg cao thea th6a tht$l trong hQP d6ng; Cac quy~n khac trong vi~c cho thue

phuong ti~n qufulg cao thea quy dinh clla phap l~t (DiJu 26.1 Poop l¢nh Quang cao)

116

l¢nh Quang cao)

Ngum cho thue phuong ti~n dS quang cao co cac nghIa V\l sau day:

Th\lc hi~n dung cac nghIa V\l trong hqp d6ng cho thue phuong ti~n dS quang cao

da ky k@t; B6i thuOng thi~t h~i do mlnh gay ra; Th\lC hi~n cac nghla V\l khac trong vi~c

Quang caD)

cho thue phuong ti~n dS quang cao thea quy dinh cua phap lu~t. (Di~u 26.2 Phap l~nh

Ngum quang cao, ngum kinh doanh dich V\l quang cao, ngum phat hanh quang

cao, ngum cho thue phuong ti~n quang cao co nghIa V\l nQp thu@, phi, l~ phi thea quy

1.4. Mqt sA quy djnh v~ Thtr vi~n

a) Chinh stich cua nha nuac v~ thu vi?n

dinh cu.a phap lu~t. (Di~u 27 Phap l~nh Quang caD)

Nha nuac dAu tu ngan sach dS phat triSn thu vi~n, v6n tm li~u thu vi~n; rna rQng S\I lien thong gifr~ cac thu vi~n trong nuac va hqp tac, trao d6i ffii li~u v6i thu vi~n nuac ngoai; khuy@n khich t6 chuc, ca nhan trong nu&c, nguOi Vi~t Nam dinh cu anuac ngoai, t6 chilc, ca nhan nuac ngoai tham gia phat triSn cac lo~i hlnh thu vi~n, th\lc hi~n xa hQi

hoa hOlilt dQng thu vi~n; dao tlilo, b6i dufmg va xay d\lIlg dQi ngfi nhfmg ngum lam cong

tic thu vi~n dap Ung nhu cftu phat triSn cac lo~i hlnh thu vi~n. (Di~u 4 Phtip l~nh Thuvi?n)

Ngum dan tQc thiSu s6 duQ'c t~o di~u ki~n sir d\lng tai li~u thu vi~n b~ng ngon ngfr

cua dan tQc mlnh. (DiJu 6.3 Phap l?nh Thu vi?n)

Ngum khi@m thi duQ'c t~o di~u ki~n sir d\lng tai li~u thu vi~n b~ng chfr n6i ho~c

cac V?t mang tin d~c bi~t. (Di~u 6.4 Phtip l?nh Thu vi?n)

6.5 Phdp l?nh Thuvi?n)

b) Cdc hanh vi bj nghiem cdm

Tre em duQ'c t~o di~u ki~n sir d\lng tai li~u thu vi~n phil hqp v6i lila tu6i. (Di~u

ho~i kh6i ~i dom k@t tom dan; ii) tuyen truy~n b~o l\Ic, chi@n tranh xfun lugc, gay h~

Tmg trfr trai phep tai li~u co nQi dung: i) ch6ng l~i Nha nuac CHXHCNVN; pha

thil gifra cac dan tQc va nhfu1 dan cac nuac; truy~n ba tu tuOOg, van hoa phdm phBn dQng,

16i s6ng dam 0, d6i tIvy, cac hanh vi tQi ac, t~ n~n xa hQi, me tin di doan; pha ho~i thuftn phong my t1:le eua dan tQc; iii) xuyen t~c lich sir, phu nh~ thanh 1\1U cach m~g, xuc ph~m VI nhan, anh hUng dan tQc, vu kh6ng, xuc ph~m uy tin cua t6 chilc, danh d\l va nhan phAm

cua cong dan;

· cua thu vi~n; Lqi d\lng ho~t dQng nghi~p V\l thu vi~n d~ truySn ba trai phep nhUng nQi

dung neu tren. (fJiJu 5 Phap l?nh Thu vi?n)

Ti~t lQ bi m~t nha nu6c, bi m~t dm tu cua cong dan; Danh trao, huy ho~i tai li~u

Thu vi~n: cdp xii co quy~n va nhi~m V\l cv th~ sau: i) t6 chilc phvc V\l sach, bao cho nhan dan t~i cO' sa; Ii) xay dvng phong trao dQc va lam thea sach, bao; hlnh thanh thoi quen dQc sach, bao trong nhan dan dja phuang. (fJiJu 6.3 Nghi ainh s6

72/2002/NfJ-CP)

Thu vi~n tu nhan la cO' sa cung Ung dich V\l ngoai cong l~p trong llnh V\IC thu

c) fJ6i vIIi hogt a6ng cua thu vi¢n cdp xii va thu vi¢n tu nhfin

bao dam kinh phi ho~t dQng va ho~t dQng thea quy dinh cua phap lu~t. (fJiJu 2 Nghi ainh s6 02/2009/NfJ-CP). Thu vi~n tu nh8n duQ'c thanh l~p khi co du cac diSu ki~n sau day:

- Co v6n t3.i li~u ban dAu vS mQt hay nhiSu mon lo~i tri thuc khoa hQc v61 s6 lUQl1g it

nhdt la 500 ban sach va 1 ten do phfun dinh k)r, duQ'c xU ly thea quy tAc nghi~p V\l thu vi~n;

- Co di~n tich dap Ung yeu cftu vS bao quan v6n tai li~u va ph\lC V\l cong chung

vm s6 lUQllg ch6 ng6i dQc it nhdt 10 ch6, khong anh huOng tm tr~t Ur, an toan giao

thong; dam bao v~ sinh moi truOng va canh quan van hoa;

- Co dti phuong ti~n phong chay, chua chay va cac trang thi~t bi chuyen dUng ban

dftu nhu gia, ttl d~ tai li~u; ban, gh~ cho ngum dQc; hQp m\lc l\lc ho~c bim danh m\lc v6n

tai li~u thu vi~n d~ ph\lc V\l tra clm; tuy diSu ki~n C\l th~ cua thu vi~n co th~ co cac trang

vi~n, do mQt llgum ho~c mQt nhom ngum thanh l~p, dftu tu xay dvng cO' sa v~t chdt, t\I

- Ngum dUng ten thanh l~p va lam vi~c trong thu vi~n: i) nguffi dUng ten thanh

l~p thu vi~n phai co qu6c tjch Vi~t Nam, dti 18 tubi tra len; co dfty dti nang l\lc phap ly

va nang l\lc hanh vi; am hi~u vS sach bao va llnh V\IC thu vi~n; ii) ngum 13m vi~c trong

thu vi~n: phai t6t nghi~p trung hQc ph6 thong tra len va duQ'c b6i duCmg ki~n thuc vS

thi~t bi hi~n d~i khac rmu may tinh, cac thi~t bi vi~n tllong;

phai t6t nghi~p trung cdp thu vi~n ho~c tuong duong; n~u t6t nghi~p trung cdp nganh

khac thl phai duQ'c b6i duCmg ki~n thuc nghi~p V\l tuang duong trlnh dQ trung cdp thu

nghi~p V\l thu vi~n (d6i vm thu vi~n co v6n sach ban dAu til 500 ban d~n 1.000 bim);

nghi~p d~i hQc chuyen ngarm thu vi~n-thong tin; n~u t6t nghi~p df:li hQc chuyen nganh

118

vi~n (d6i vm thu vi~n co v6n sach ban dftu til 1.000 ban d~n dum 20.000 ban); phai t6t

khac thl phai duQ'c b6i duOng ki~n thuc nghi~p V\l thu vi~n tuong duong trlnh dQ d~i

hQc thu vi~n-thong tin (d6i vOi thu vi~n co v6n sach ban dftu til 20.000 ban tra len). (Di~u 5 Nghj ajnh s6 02/2009/ND-CP).

1.5. MQt sA quy dinh v@ dOi sAng van hoa CO' sO'

a) Danh hi?u "Gia dinh Van h6a" " thon, lang, 6p, ban, t6 dan ph6 van h6a",

"Lang van h6a"

Danh hi~u "Gia dlnh van hoa" a xa, phuOng, thi trdn duQ'c xet t~ng cho hQ gia dlnh d~ cac tieu chuAn sau: i) guang mftu chdp hanh chu truong, chinh sach cua Dang,

phap lu~t cua Nha nuac; tich C\IC tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong nai

cu tru; ii) gia dlnh hoa thu~n, h~nh phuc, tiSn bQ; tuong trQ' giup do mQi ngum trong

cQng d6ng; iii) t6 chuc lao dQng, san xudt, kinh doanh, cong tac, hQc t~p d~t nang sudt,

chdt lUqIlg va hi~u qua. (DiJu 29 Lugt Thi aua, Khen thuirng)

Tieu chuAn danh hi~u "Gia dlnh van hoa" thlJc hi~n thea quy dinh t~i Di~u 29

Lu~t Thi dua, Khen thuOng V01 nhfing nQi dung C\l thS nhu sau:

- Guong mftu chdp hanh chu truong, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha

nuac; tich cvc tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong: i) thvc hi~n dfty du

nghla V\l cong dan, khong vi ph~m phap lu~t Nha nuac va quy uac, huong uac cQng

d6ng; ii) gifr gin an ninh chinh tri, tr~t t1;r an toan xa hQi; v~ sinh moi truOng; nSp s6ng van hoa nai cong cQng; iii) khong sir d\lng van hoa phAm thuQc lo~i cdm luu hanh;

khong m~c cac t~ n~n xa hQi; khong vi ph~m cac quy dinh v~ thvc hi~n nSp s6ng van

minh trong vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi; iv) tham gia thvc hi~n dfiy du cac phong trao thi dua, cac sinh ho~t, hQi hQP acQng d6ng va bao v~ di tich lich sir-van hoa, canh quan cua dia phuong.

- Gia dlnh hoa thu~n, h~nh phuc, tiSn bQ; tuong trQ' giup do mQi ngum trong cQng

d6ng: i) VQ' ch6ng blnh d~g, thuang yeu giup do nhau, co trach nhi~m nuoi d~y con

cai; con chau hiSu thao vo; bi> m~, ong ba; ii) tre em trong dQ tu6i di hQc d~u duQ'c d~n

truOng, d~t chuAn ph6 c~p giao d\lc tiSu hQc tra len; iii) m6i c~p VQ' ch6ng co mQt ho~c hai con, khong sinh con thir ba; iv) gifr gin v~ sinh phong b~nh, an a S~Cll se, co nha t~m, h6 xi hqp v~ sinh va sir d\lng nuac s~ch. Cac thanh vien trong gia dlnh co nSp

s6ng lanh m~rm, thuOng xuyen luy~n t~p thS d\lc thS thao; v) doan kSt xom gi~ng, tham

gia cac ho~t dQng: hoa giai, tuang trq giup do nhau trong lao dQng, san x,udt, khi kho · khan, ho~n n~n, xoa doi giam ngheo, dSn on dap nghla, nhan d~o tu thi~n acQng d6ng.

- T6 chuc lao dQng, san xudt, kinh doanh, cong tac, hQc t~p d~t nang sudt, chdt

IUQl1g va hi~u qua: i) kinh t~ gia dlnh 6n dinh, tieu dung hqp ly, ti~t ki~m, co k~ ho~ch

phat tri~n kinh tS gia dinh, nang cao dffi s6ng v~t chdt, tinh thftn cho cac thanh vien; ii)

cac thanh vien trong gia dlnh dSu hoan thanh nhi~m V\l san xuit, kinh doanh, cong tac,

hQc t~p. (Di~U 4 Quy chi cong nhtjn danh hi~u "Gia ainh van hoa ", "Lang van hoa ", "T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern theo Quyit ajnh s6 6212006IQD-BVHTr)

Chti tich UBND cftp xii quy~t dinh t~ng gidy khen, danh hi~u "Gia dinh van hoa".

(Di~u 80 Lutjt Thi aua, Khen thuimg)

Danh hi~u thon, lang, dp, ban, t6 dan ph6 van hoa duqc xet t~ng cho thon, lang,

dp, ban, t6 dan ph6 va tuang duang d~t cac tieu chudn sau: i) dffi s6ng kinh t~ 6n dinh

va tirng buac phat tri~n; ii) dffi s6ng van hoa tinh thftn lanh m~nh, phong phu; iii) moi

truOng canh quan s~ch d~p; iv) chdp hanh t6t chu truong, chinh sach cua Dang, phap

lu~t cua Nha nu6c; v) co tinh thftn doan k~t, tuong trq, giup do lfin nhau trong cQng

d6ng.(Di~u 30 Lutjt Thi aua, Khen thuimg)

Tieu chudn cong nh~n danh hi~u "Lang van hoa" d6i vm vUng d6ng bfing (c~n do

thi) th\Ic hi~n thea quy dinh t~i DiSu 30 Lutjt Thi aua, Khen thuimg, vm nhfing nQi

dung C\l th~ nhu sau:

- Dffi s6ng kinh t~ 6n dinh va tUng bu6c phat tri~n: i) co tu 85% hQ tralen co dffi

s6ng kinh tS 6n dinh; nhi~u hQ san xuit, kinh doanh gi6i; du6i 5% hQ ngheo, khong co

hQ doi; ii) co tu 80% hQ tra len co nha xay mai bfing ho~c lqp ngoi, xoa nha tranh tre

dQt nat; iii) tren 85% duOng lang, ng6 xom duqc d6 be-tong, lat g~ch ho~c lam bfing

v~t li~u cUng; iv) tren 90% s6 hQ duqc su d\lng di~n.

- Dffi s6ng van hoa tinh th~ lanh m~nh, phong phil: i) co cac thiSt ch~ van hoa

thong tin, th~ d\lc th~ thao, giao d\lc, y tS phil hqp, ho~t dQng thuOng xuyen; ii) th\Ic

hi~n t6t n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c tang, l€ hQi va sinh ho~t cQng d6ng;

iii) khong co nguffi nl~c t~ n~n xii hQi, tang trfr va su d\lng van hoa phdm thuQc lo~i

cim lUll hanh; iv) co til 75% tra len s6 hQ duQ'c cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van

hoa"; khu dan cu ho~c tren 70% s6 khu dan cu duqc cong nh~n danh hi~u "Khu dan cu

tien tiSn" 3 nam lien t\lC tra len; v) 100% tre em trong dQ tu6i di hQc duqc d~n truOng,

120

b~nh; khong dB xily ra nge> de>c th\lc phdm dong ngum; giilm hang nam 1,5% ty l~ suy dinh dUOng a tre em dum 5 tu6i; tren 90% tre em dum 1 tu6i duQ'c tiem chung dAy du thea quy dinh, ph\1 nu co thai duQ'c kham thai dinh kY.

d~t chudn ph6 c~p giao d\1c tiBu hQc tra len; khong co ngum mu chu; vi) khong co dich

.. Tieu chudn cong nh~n danh hi~u "Lang van hoa" d6i V01 vUng mi~n nlii (vUng

d6ng bao dan te>c thiBu s6; vUng sau, vung xa, vung bien gim, hili dilo): Di~u 30 Lu~t

Thi dua, Khen thuCmg quy dinh nhu sau:

- DOl s6ng kinh t~ 6n dinh va tUng buac phat triBn: i) da dinh canh, dinh cu; co til 60% s6 he> tra len co dOi s6ng kinh tB 6n dinh, gifun 15' l~ he> ngheo tir 3% tra len hang nam, kh6ng co he> doi; ii) co ill 60% s6 he> tra len co nha aduQ'c xfiy d\Illg ho~c lam b~n vfrng, gifun 15' l~ nha ~ til 5% tra len hang nam; iii) co ill 50% tra len s6 he> duQ'c sir d\ll1g di~n; iv) duOng lang, ngo xom duQ'c tu b6, nang cfip hang nam.

. - Dai s6ng van hoa tinh thAn lanh m~nh, phong phil: i) co t\1 di~m sinh ho~t van hoa-van ngh~-thB d\1c th~ thao, vui chai giili tri a ce>ng d6ng; duy trl cac sinh ho~t van

hoa-thS thao truySn th6ng cua dan tQc; ii) th\Ic hi~n t6t nSp s6ng van minh trong vi~c

cum, vi~c tang, l~ hQi va sinh ho~t cQng d6ng phu hgp V01 thu~n phong my t\lC cua dan

tQc; iii) khong co t~ n~n xa hQi phat sinh; khong tr6ng, buon ban va sir d\lng thu6c

phi~n; khong tang trfr va sir d\lng van hoa phAm thuQc lo~i cfrm lUll hanh; iv) co til 60%

s6 hQ tra len duqc cong nh~n danh hi~n "Gia dinh van hoa"; khu dan cu ho~c tren 70% s6 khu dan crt duqc cong nh~n danh hi~u "Khu dan cu tien tiSn" lien t\lc 2 nam tra len; v) co ill 70% tra len s6 tre em trong dQ tu6i di hQc duqc dSn truOng, khong co ngum Uii mu chit; vi) khong co dich b~nh; khong dS xay ra ngQ dQc th\IC phfun dong nguOi; th\Ic hi~n chuang trlnh tiem chUng rna rQng cho tre em dum 1tu6i; ph\l nu co thai dirqc khfun djnh k)r.

- Moi truOng, canh quan s~ch d~: i) duOng lang, ng6 xom, nai sinh ho~t cQng d6ng s~ch se;" bao v~ ngu6n nu6c s~ch; ii) co ill 60% s6 hQ tra len duqc sir d\lng nu6c hQP v~ sinh, co nha tAm, h6 xi hgp v~ sinh, dua chu6ng tr~i chan nuoi cach xa nha a; iii) bao v~

cac di tfch lich sir-van hoa, canh quan thien nhien cua dia phuong.

- Chfrp harm t6t chu truang, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha nu6c: i)

thuOng xuyen tuyen tuySn, ph6 biSn phap lu~t cho nhan dan; ii) th\IC hi~n t6t duOng l6i

cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6c; xay d\lllg va th\IC hi~n t6t quy u6c,

huang u6c cQng d6ng; iii) dam bao an ninh chinh tri, tr~t tlJ an toan xa hQi; th\Ic hi~n t6t Quy chS dan chu aco sa; khong co khiSu ki~n t~p thS vuqt cfrp; iv) chi be> Dang va cac t6 chuc doan thS duqc xSp lo~i kha tra len; v) cham 10 cac d6i tUQ'Ilg chinh sach, dam bao co muc s6ng trung binh tra len a cQng d6ng; vi) kh6ng co trQng an hinh S\I. (DiJu 7 Quy chi c6ng nhtJ,n danh hi?u "Gia tlinh van hoa ", "Lang van hoa ", "T6 dan

ph6 van hoa" ban hanh kern theo Quyit tljnh s6 6212006IQD-BVHTF)

Tieu chuAn cong nh~n danh hi~u "T6 dan ph6 van hoa" DiSu 30 Lu~t Thi dua,

Khen thuOng quy dinh nhu sau:

- Co dOi s6ng kinh t~ 6n djnh va timg bu6c pmt triSn: i) co ill 90% s6 hQ tra len cO dOi s6ng kinh t~ 6n d1nh; nhiSu hQ giAu, dum 5% hQ ngheo, khong cO hQ doi; ii) cO ill 89% s6 hQ tra len co nha aduqc xay ~n vfrng, xoa nha tranh tre dQt nat.

- Co diri s6ng van hoa tinh thAn lanh m~nh, phong phu: i) co cac thiSt chS van hoa,

giao d\lc, y tS; co diSm sinh ho~t van hoa vui chai giai tri; co ho~t dQng van hoa, thS

thao thuOng xuyen; ii) th\Ic hi~n t6t nSp s6ng van minh trong vi~c cu6i, vi~c tang, l~

hQi; khong co t~ n~n xa hQi; khong tang trfr va sir d\lng van hoa ph§m cfrm lUll hanh;

122

iii) co tu 80% s6 hQ tra len duQ'c cong nh~n danh hi~u "Gia dinh van hoa"; khu dan cu

ho~c tren 70% s6 khu dan cu duqc cong nh~n danh hi~u "Khu dan cu tien ti~n" lien t\lC

3 nam tra len; iv) khong co dich b~nh; khong d~ xay ra ngQ dQc thvc phfrm dong ngum; giam hang nam 1,5% tY l~ suy dinh duOng atre em du6i 5 tu6i; tren 90% tre em dum 1 tu6i duQ'c ti~m chung dAy du theo quy dinh, phl,l nit co thai duQ'c kham thai dinh kyo

- Co moi truOng, canh quan sl:lch d~p: i) duOng giao thong duqc trai nhlJa ho~c be

tong; co h~ th6ng den chi~u sang; duOng ph6, nai sinh hOl:lt cong cQng sl:lch d~p; thvc

hi~n t6t phap lu~t v~ tr~t tv, an toan giao thong do thi; ii) co 1000/0 s6 hQ duqc su d\lng

nuac sl:lch, v~ sinh moi truOng duqc dam bao; iii) ton tl:lO, bao v~ cac di tich lich su-van hoa, danh lam thfutg canh adia phuong.

- Thvc hi~n duOng 16i cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6c: i) thvc hi~n

t6t duOng 16i, chu truong cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6c; ii) dam bao

an ninh chinh tri, tr~t tv an to&1 xa he)i; thvc hi~n t6t nSp s6ng van minh do thi va Quy chS dan chu aco sa; iii) chi be) Dang va cac t6 chuc doan th~ duqc xSp 10l:li kha tra len; iv) 100% tre em dang de) tu6i di hQc d~u duqc dSn truOng; dl:lt chufrn ph6 c~p giao d\lc

trung hQc co sa tra len; v) co phong trao d~n on dap nghla va hOl:lt dQng tu thi~n co

hi~u qua. (DiJu 8 Quy chi cong nhgn danh hi?u "Gia ainh van hoa", "Lang van hoa", "T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern theo Quyit ainh s6 62/2006/QD-BVHTI)

b) M(Jt s6 quy ainh a6i vai Trung tam Van hoa-Thd thao XG

Trung tam Van hoa-Th~ thao xa co chuc nang tuyen truy~n, ph6 biSn duOng 16i,

chu truong cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6c; t6 chuc cac hOl:lt de)ng van

hoa, th~ thao, vui chai giai tri; bao t6n, phat huy cac hinh thuc sinh hOl:lt van hoa, th~

thao dfin tQc; b6i duOng nang khiSu ngh~ thu~t, th~ d\lc th~ thao; nang cao dan tri va

muc huOng th\l van hoa, th~ thao cho nhan dan; thu hut va tl:lo di8u ki~n thu~n 19i cho

cac tftng lOp nahan dan tham gia mQi hOl:lt dQng van hoa, th~ thao; ph\lc V\l cac nhi~m

V\l kinh tS-xa hQi cua dia phuong. (DiJu 2.1 Thong tus612/2010/TT-BVHITDL).,

Trung tam Van hoa-Thd thao XG co nhi?m v¥:

- Xay d\lllg cac chuang trlnh kS hOl:lch hOl:lt dQng hang thllilg, quy, nam trlnh UBND

xa phe duy~t; t6 chuc thlJc hi~n cac chuong trinh, kS hOl:lch sau khi duqc phe duy~t;

- D~ xu~t, tham muu cho VBND xii tang cuOng liinh d~o, chi d~o xay dvng Trung

tam Van hoa-Th~ thao xii; th\Ic hi~n chu truOng xii hQi hoa cac lInh V\IC van hoa-th~

thao trong ph~m vi xii;

- Ph6i hqp vOl cac nganh, doan th~ axii d~ t6 chuc cac ho~t dQng van hoa-th~ thao tren dia ban; ,hu&ng dfrn, giup dO' v~ chuyen mon nghi~p V\l cho cac nhil van h6a, cau l~c bQ van hoa, th~ d\lc th~ thao a cac khu dan cu a xii; xay dvng, quan ly dQi ngfi can bQ chuyen mon, cQng tac vien; quan ly tai san, tai chinh duqc giao thea ch~ dQ hi~n

h3nh; tlwc hi&n ch~ dQ bao cao, th6ng ke; sa k~t, t6ng k~t, rut kinh nghi~m thvc ti€n,

d~ nghi cAp co thfrm quy~n khen thuOng cac ca nhan, t~p th~ co thanh tich xu~t s~c;

- T6 ch~c cac ho~t dQng van h6a, th~ thao, vui chai giai tri cho tre em;

- Tham gia _cac ho~t dQng van hoa, th~ d\lc th~ thao do c~p huy~n t6 chuc. (DiJu

2.2 Thong tu s6 12/2010/TT-BVHITDL)

- Ki~n nghi v61 UB1\TJ) xii va co quan quan ly van hoa c~p tren v~ nhUng vfrn dS co

lien quan d~n t6 chuc va ho~t dQng cua Trung tam Van hoa-Th~ thao xii;

- Duqc ngan sach nha nuac ddu tu kinh phi xay dvng co sa v~t ch~t, trang thi~t bi;

Trung tam Van h6a-Thi thao XQ co quyJn hq.n:

- Duqc cli can bQ tham gia cac lOp t~p hu~n nghi~p V\l, cac cUQc lien hQa, hQi thi,

hQi di€n do co quan chuyen nganh c~p tren t6 chuc;

- Duqc mm nhUng ngum co chuyen mon, nghi~p V\l trong cac lInh V\IC van hoa

th~ thao d~ chi d~o, hu&ng d~n ho~c dan dvng cac chuang trlnh ho~t dQng cua Trung

tam van h6a-Th~ thao xii thea quy dinh cua phap lu~t;

- DuQ'c lien k~t vm cac t6 chuc, ca nhan d~ ho~t dQng dich V\l van h6a, th~ d\lc th~ thao, vui chai giai tri tren dia ban xii thea quy dinh cua phap lu~t. (DiJu 2.3 Thong tu

trg c~p can bQ, cQng tac vien va ho~t dQng thea chuc nang, nhi~m V\l dugc giao;

Trung tam Van hoa-Th~ thao xii, do UBND c~p huy~n th3nh l~p tren co sa hqp

nh~t cac co sa hi~n co nhu: nha van hoa, san v~n dQng, nha t~p luy~n th~ d\lc th~ thao,

cau l~c bQ van hoa, cau l~c bQ th~ d\lc th~ thao ho~c dai truy~n thanh, trung tam hQc t~p cQng dang axii. (DiJu 3.1 Thong tu s6 12/2010/TT-BVHITDL).

11.4

s612/2010/TT-BVHITDL)

Trung tam Van hoa-Th~ thao xii chiu S\I lanh d~o cua VBND xii, S\I chi d~o huOng

dfrn tf\IC ti~p v~ nghi~p V\l cua Trung tam Van hoa-Th~ thao c~p huy~n va chiu S\I quan ly nha nu&c cua Phong van hoa va Thong tin c~p huy~n. (DiJu 3.2 Thong tu s6

12/2010/IT-BVHTTDL)

Chu nhi~m Trung tam Van hoa-Th~ thao xii la cong chuc xii ph\l trach v~ van hoa

xii hi)i, chiu trach nhi~m tru&c Chu tich VBND xii v~ toan bi) ho~t di)ng cua Trung tam.

Chu nhi~m phai co b~ng t<3t nghi~p Trung cdp v~ chuyen mon nganh van hoa-xii hi)i

Trung tam Van hoa-Th~ thao xa la don vi S\I nghi~p, duQ'c ngan sach dia phuong

(tinh, huy~n, xii) d~u tu 100% kinh phi xay dvng, mua s~m trang thi~t bi va dam hao

kinh phi ho~t di)ng thuOng xuyen thea chuc nang, nhi~m V\l duQ'c giao. Cong chuc xa

ho~c th~ d\lC the thao tra len. Ph6 Chu nhi~m do Chu tich VBND ·xii b6 nhi~m thea d~ nghi cua Chu nhi~m Trung tam. can bi) chuyen mon, nghi~p V\l khong chuyen trach la nhUng nguiri dii qua dao t~o, t~p hu~n v~: van ngh~ qu~n chung; huOng dftn vien th~ d\lC th~ thao; bien t~p vien tuyen truy~n; ke ve; thu vi~n, bao tang; ky thu~t vien (am thanh, anh sang, truy~n thanh); phuong phap vien, cong tac cau l~c bi), cong tac di). Ci)ng tac vien la truCmg cac nganh, doan th~ a dia phuong va nhUng ngum tl;r nguy~n, nhi~t tlnh, c6 kha nang tham gia t6 chuc cae ho~t di)ng van hoa, th~ thao. (DiJu 3.3 Thong tu s6 1212010ITT-BVHITDL).

cua Tnlng tam, can hi) khong chuyen trach ho~t di)ng t~i Trung tam duQ'c huCmg ch~

di), chinh sach va ph\l c~p thea quy dinh t~i Nghi dinh s<3 92/2009/ND-CP ngay

22/10/2009 cua Chinh phu va Thong tu lien tich s6 03/2010/TTLT-BNV-BTC

BLDTB&XH ngay 27/5/2010 cua Bi) NQi V\l, Bi) Tai chinh va BQ Lao di)ng -Thuong

binh va Xii hQi. Trung tam Van hoa-Th~ thao xii chu di)ng t~o ngu6n thu til cac ho~t

dQng dich V\l van hoa-th~ thao, hQi phi sinh ho~t cac cau l~c hi), nhom sa thich. Trung

tam th\IC hi~n chinh sach khuy~n khich xa hQi hoa va t~o di~u ki~n d~ cac ca nhan, t6

chuc, doanh nghi~p d~u tu xay dvng co sa ho~t dQng van hoa-th~ thao, vui chai giai tri

trendja banxa. (DiJu4.3 Thongtus61212010ITT-BVHITDL).

Trung tam Van hoa-Th~ thao xii th\Ic hi~n cac ho~t di)ng sau: i) ho~t di)ng tuyen

v~ van hoa-xii hQi la Chu nhi~m Trung tam, cac can hi) c~p xii kiem nhi~m nhi~m V\l

truy~n c6 di)ng; ii) ho~t di)ng van ngh~ qu~n chung; iii) ho~t di)ng th~ d\lc th~ thao; iv)

ho~t dQng cau l~c hi); v) ho~t dQng xay dvng n~p s6ng van hoa; vi) ho~t dQng tri~n khai

th\Ic hi~n phong trao "Toan dan doan k~t xay d\Il1g dOi s6ng van hoa"; vii) cac ho~t

· dQng van hoa-th~ thao khac. (DiJu 5 Thong tu s6 12/2010/IT- BVHITDL)

2. V~ gia dlnh

2.1. MQt sA quy djnb v~ thl!c hi~n Bloh ding giOi trong gia dlnh

Blnh d~ng gi6i trong gia dlnh: i) vq, ch6ng blnh dang v&i nhau trong quan h~ dan

S\I va cac quan h~ khac lien quan dSn hon nhan va gia dlnh; ii) vq, ch6ng co quySn, nghla V\l ngang nhau trong sa hfru ffii san chung, blnh d~ng trong sir d\lng ngu6n thu nh~p chung cua vCf ch6ng va quySt dinh cac ngu6n l\Ic trong gia dlnh; iii) Vf!, ch6ng blnh dang vOi nhau trong vi~c ban b~c, quy~t djnh l\Ia ch<;>n va sIr d\ffig bi~n phap k~ ho~ch hoa gia dlnh ph~ hqp; sir d\lng thOi. gian nghi cham soc con 6m thea quy dinh cua phap lu~t; iv)

con trai, con gai duqc gia dlnh cham soc, giao d\lC va ~o diSu ki~n nhu nhau dS hQc ~p,

lao dQng, vui chai, giai tri va phat tri~n; v) cac thanh vien nam, nil trong gia dlnh co

trach nhi~m chia se cong vi~c gia dlnh. (DiJu 18 Lugt Binh dang giai).

2.2. MQt sA quy djnb cAn bi~t pbong, chang b,o l,!c gia dloh

Th~ nao la b~o l\Ic gia dlnh: B~o l\Ic gia dlnh la hanh vi c6 y cua thanh vien gia dlnh gay- t6n h~i ho~c co kha nang gay t6n hai vS th~ chdt, tinh thAn, kinh tS d6i v&i

thanh vien khac trong gia dlnh. (Khoan 2 Di~u 1 Lugt Phong, eh8ng bqo life gia dinh

(PCBLGD)

a) Cae hanh vi bqo IlfC gia dinh

Hanh h~, nguqc dai, danh d~p ho~c hanh vi c6 y khac xam h~i dSn suc kh6e, tinh m~ng; Lang m~ ho~c hanh vi c6 y khac xuc ph~m danh d\I, nhan phdm; Co l~p, xua du6i ho~c gay ap llJc thuOng xuyen vS tam ly gay h~u qua nghiem trQng; Ngful can vi~c

th\IC hi~n quySn, nghIa V\l trong quan h~ gia dlnh gifra ong, ba va chau; gifra cha, m~ va

COIl; giua vq va ch6ng; giua anh, chi, em vOi nhau; Cufmg ep quan h~ tinh d\lc; Cufmg

ep tao hon; cufmg ep kSt hon, ly hon ho~c can tra hon nhan tlJ nguy~n, tiSn bi?; ChiSm do~t, huy ho~i, d~p pha ho~c co hanh vi khac c6 y lam hu hong tai san rieng cua thanh vien khac trong gia dinh ho{lc tai san chung cua cac thanh vien gia dinh; Cufmg ep

thanh vien gia dlnh lao di?ng qua suc, dong gop tai chinh qua kha nang cua hQ; ki~m

soat thu nh~p cua thanh vien gia dinh nh~m t~o ra tlnh tr~ng ph\l thuQc vS tai chinh; Co hanh yi trai phap lu~t bUQc thanh vien gia dinh ra kh6i ch6 a. (Di~u 2.1 Lugt PCBLGD)

126

Cae hanh vi b~o l\Ic gia dlnh quy dinh neu tren cling duqc ap d\lng d6i v&i thanh vien gia dinh ella vq, ch6ng da ly hon ho~c nam, nft khong dang kY k8t hon rna chung

s6ng V01 nhau nhu vq ch6ng. (DiJu 2.2 Lugt PCBLGD)

Ngum co hanh vi b~o l\Ic gia dlnh phai co nghla \'\1: Ton trQng S\I can thi~p hqp

phap eua c(>ng d6ng; cllfim dirt ngay hanh vi b~o l\Ic; Chfip hanh quy~t dinh Clla co

quan, t6 chuc co thdm quy~n; Kip thai dua n~n nhan di cfip clm, di~u trj; cham soc n~n

$ftn b~o l\Ic gia dlnh, trir truOng hqp n~n,nhan til ch6i; B6i thuOng thi~t h~i cho n~n

nhan b~o l\Ic gia dirm khi co yeu eftu va thea quy dinh Clla phap lu~t. (DiJu 4 Lugt

N~n nhan b~o l\Ic gia dinh co cae quy~n sau day: Yeu cAu co quan, t6 chuc,

nguai co thdm quy~n bao v~ suc kh6e, tinh m~ng, nhan phdm, quy~n va 19i ich hqp

phap khae ella mirm; Yeu eftu co quan, ngum co thdm quySn ap d\lng bi~n phap ngan

eh~n, bao v~, cfim ti~p xuc theo quy dinh Clla Lu~t Phong, eh3ng b~o l\Ic gia dlnh;

Duqc cung cfip dich V\l y t~, tu vfin tam ly, phap lu~t; Duqc b6 tri nai t~m lanh, duqc

gift bi m~t v~ nai t~m lanh va thong tin khac thea quy dinh Clla Lu~t Phong, eh6ng b~o

l\lc gia_ dinh; Cae quy~n khac thea quy dinh Clla phap lu~t. (DiJu 5.1 Luq,t PCBLGD)

N~n nhan b~o l\Ic gia dinh co nghla V\l cung cfip thong tin lien quan d~n b~o l\Ic

gia dlnh eho co quan, t6 chuc, nguai co thdm quy~n khi co yeu eftu. (DiJu 5.2 Lugt

PCBLGD)

b) Nhfmg hanh vi bi nghiem cam

Cae hanh vi b~o l\Ic gia dlnh quy dirm t~i Bi~u 2 cua Lu~t PCBLGB

CuOng buc, kich dQng, xui gi\lc, giup suc nguOi khac th\Ic hi~n hanh vi b~o l\Ic

gia dlnh; SU d\lng, truySn ba thong tin, hlnh anh, am thanh nh~m kich dQng b~o l\Ic gia

dlnh; Tra thu, de dQa tra thu nguOi giup dO' n~n nhan b~o l\Ic gia dlnh, ngum phat hi~n,

bao tin, ngiin ch~ hanh vi b~o l\Ic gia dlnh; Can tra vi~c phat hi~n, khai bao va xu ly

hanh vi b~o l\Ic gia dlnh; Lgi d\lng ho~t dQng phong, eh3ng b~o l\Ic gia dlnh d~ ttvc 19i

ho~c th\Ic hi~n ho~t dQng trai phap lu~t; Dung tUng, bao ehe, khong xu ly, xu ly khong

dung quy dinh Clla phap lu~t d6i v&i hanh vi b~o l\Ic gia dlnh. (DiJu 8 Lugt PCBLGD)

c) Nguyen tac hoa giai mau thudn, tranh chap giua cac thanh vien gia ainh

PCBLGD)

Kip thai, chu dQng, kien tTl; Phil hqp v6i chu truang, duOng 16i cua Dang, chfnh

· sach, phap lu~t cua Nha nuac, d~o duc xa hQi va phong t\lC, t~p quan t6t d~p cua dan

tQc Vi~t Nam; Ton trQng S\l t\l nguy~n ti~n hanh hoa giai cua cac hen; Khach quan,

cong minh, c6ly, co tlnh; Giu hi m~t thong tin dai tu cua cac hen; Ton trQng quy~n, 19i

fch hqp phap cua nguCri khac; khong xam ph~m 19i fch cua Nha nuac, 19i fch cong

cQng; Khong !loa giai mau thuftn, tranh chAp giua cae thanh vien gia dlnh quy dinh t~i

Di~u 14 va Di~u 15 cua Lu~t Phong, ch6ng h~o l\lc gia dlnh trong nhUng truOng hqp: i)

V\l vi~c thuQc tQi ph~m hlnh S\l, trir truOng hqp nguffi hi h~i yeu cftu khong xu ly theo

quy dirili ~ua phap lu~t hlr.th S\l; ii) V\l vi~c thuQc hanh vi vi phC:lm phap lu~t hi xu ly

•

hanh chinh. (fJiJu 12 Lug! PCBLGfJ) d) Tu van vJ gia alnh a ca sa UBND cAp xa xac dinh va l~p danh sach d6i tugng d~ th\lC hi~n hOC:lt dQng tu vAn v~ gia dlnh a co sa; Can cu vao k~ ho~ch phong, ch6ng h~o l\lc gia dlnh cua dia phuong va danh sach d6i tugng, UBND cfip xa chu trl, ph6i hqp vai Uy han M~t tr~n

T6 qu6c Vi~t Nam va cac t6 chuc thanh vien cua M~t tr~n cung cAp, cQng d6ng dan cu t6 chuc th\lc hi~n tu vfin v~ gia dlnh a co sa;

Vi~c tu vAn v~ gia dlnh a co sa duQ'c th\lc hi~n thong qua cac hlnh thuc: i) tu vAn tf\lC ti~p; ii) tu vAn thong qua cac phuang ti~n thong tin d~i chung; iii) tu vAn thong qua

cac IOC:li hlnh khac.

C6ng chuc lam cong tac tu phap ph6i hqp vai cong chuc lam c6ng tac van h6a-xa

hQi cAp xa cung cAp, ph6 hi~n tai li~u, thong tin, ki~n thuc v~ phong, ch6ng h~o l\lc gia

dlnh cho nguCri chuAn hi k~t hon truac khi duqc cAp GiAy chUng nh~n k~t hon; cung cAp nQi dung tu vAn v~ gia dlnh a co sa cho co quan thong tin dC:li chung. Cong chuc lam cong mc van h6a-xa hQi, cong chuc lam cong tac tu phap, can hQ cua Uy han M~t

tr~ T6 qu6c Vi~t Nam, HQi Lien hi~p Ph\l nu Vi~t Nam, Doan Thanh nien CQng san

H6 Chi Minh, HQi Nong dan Vi~t Nam, HQi C\lU chi~n hinh, HQi NguCri cao tu6i cAp xa, t6 vien cua T6 hoa giai a co sa, nhan vien y t~ a cAp xa da duqc t~p huAn v~ tu vAn la nguCri th\lC hi~n tu vAn tn.rc ti~p v~ gia dlnh a co sa. (fJiJu 6 Nghi ainh s6

08/2009/NfJ-CP)

Cac bi~n phap ngan ch~n, hao v~ duQ'c ap d\lng kip thai d~ hao v~ n~n nhan h~o

l\lc gia dlnh bao g6m: BUQc chAm dill ngay hanh vi b~o l\lc gia dlnh; cfip clru n~n

l?R

nhan b~o l\Ic gia dlnh; Cae bi~n phap ngful ch~n thea quy dinh cua phap lu~t v~ xu ly vi ph~m hanh ehfuh ho~c phap lu~t v~ t6 tl;1ng hlnh S\I d6i vOi ngum co hanh vi b~o l\lc gia

dlnh; CAm ngum co hanh vi b~o Ivc gia dlnh d~n gfin n~n nhan (trong khoang cach 30

m; trir truOng hQ]) co sv ngan cach rthu tuOng, hang rao ho~c v~t ngan cach khac, bao

ti~n thong tin khac d~ co hanh vi b~o Ivc v6i n~n nhan (gQi chung la bi~n phap cAm ti~p xlie). (DiJu 19 Lu(jt PCBLGD; DiJu 8 Nght atnh s6 08/2009/ND-CP)

dam du an: toan eho n~n nhan); sir d\lng di~n tho~i, fax, thir .di~n tir ho~e cac phuong

Chu tich UBND cAp xii nm xay ra b~o Ivc gia dlnh quy~t dirili ap d\lng bi~n phap cAm ti~p xuc trong thm hl;Ul khong qua 3 ngay khi co du cac di~u ki~n sau day: i) co dan

ho~c co quan, t6 chuc co thfim quy~n; truOng hgp co quan, t6 chuc co thfrm quy~n co

yeu efiu clla n~n nhan b~o 19c gia dlnh, ngum giam hQ ho~c ngum d~i di~n hgp phap

dan yeu cfiu tm phai co sv d6ng y cua n~n nhan b~o Ivc gia dlnh; ii) dii co hanh vi b~o l\lc gia dlnh gay tfm h~i ho~c de dQa gay tim h~i d~n suc khoe ho~c de dQa tinh m~ng cua n~n nhan b~o Ivc gia dlnh (co giAy xae nh~n eua co sa kham b~nh, chua b~nh v~ vi~e

kham va di~u tri thuang tich do hanh vi b~o l\Ic gia dlnh gay ra; ho~c co dAu v~t thuang

v~ hoang lo~n tinh thfut cua nl;Ul nhan b~o l\lc gia dlnh; ho~c co chUng cu chUng minh co

tich tren co th~ n~n nhan co th@ nh~n thAy ra bfu1g m~t thuOng ho~c co dAu hi~u ra rang

Ch~ nhAt 12 gia, k@ tu khi nh~n dugc dan yeu cfiu, Chu tich VBND cAp xii xem

S\I de dQa gay t6n h~i dSn suc khoe ho~c tinh m~ng cua n~n nhan b~o Ivc gia dlnh); iii) ngum co hanh vi b~o Ivc gia dlnh va n~n nhan b~o l\Ic gia dlnh co nm akhac nhau trong thm gian cAm tiSp xuc (nha eua ngum than, b~n be, dia chi tin c~y ho~c nm akhac rna n~n nhan b~o Ivc gia dlnh tt;r nguy~n chuy~n dSn a). (DiJu 20.1 Lugt PCBLGD; DiJu 9 Nght ajnh s6 08/2009/ND-CP)

xet,. quy~t dinh ap d\lng bi~n phap cAm ti~p xuc; truOng hgp khong ra quySt dinh thl

phai thong bao bfu1g van ban va neu ra ly do eho ngum yeu efiu biSt. QuySt dinh cAm ti~p xuc co hi~u l\Ic ngay sau khi kY va dugc gm cho ngum co hanh vi b~o l\Ic gia dlnh, n~n nhan b~o l\Ic gia dlnh, ngum dUng dfiu cQng d6ng dan cu nm cu tm cua nl;Ul

quy~t dinh do khi co dan yeu cfiu cua n~n nhan b~o Ivc gia dlnh ho~c khi nh~n thAy bi~n phap nay khong con efut thi~t. (DiJu 20.3 va 20.3 Lugt PCBLGD)

nhan b~o l\lc gia dinh. Chu tich VBND cAp xii dii ra quy~t dinh cAm ti~p xuc huy bo

Trong truOng hgp gia dlnh co vi~c tang l€, cum hoi ho~c cac truOng hgp d~c bi~t

khac rna ngum c~ hanh vi b~o l\lc gia dlnh va n~n nhan b~o l\lc gia dlnh phai ti~p xuc

v&i nhau thl nguai co hanh vi b~o l\Ic gia dlnh phai bao cao v&i nguai dUng dfru cQng

d6ng dan cu noi cu tru cua n~n nhan b~o l\Ic gia dlrili. Nguffi co hanh vi b~o l\Ic gia

dlOO vi ph~m quy~t diOO c~m ti~p xuc co th~ bi t~m gift hanh chinh, xu ph~t vi ph~m

haOO chiOO (khi co don d~ nghi cua n~n rilian b~o l\Ic gia dlnh ho~c nguffi vi ph~m

3. VS ThS dye ThS thao 3.1. Mqt sa quy djnh vS chinh sach philt tri~n th~ d¥c, th~ thao

a) .Chinh sdch chung

Phat tri~n S\I nghi~p th~ d\lc, th~ thao nh~m nang cao suc kh6e, th~ I\IC, tfrm voc

nguffi Vi~t Nam, gop phfrn cai thi~n dai s6ng van hoa, tinh thfrn cho OOan dan, tang

cuOng hqp tac, giao lUll qu6c t~ v~ th~ thao, nang cao S\I hi~u bi~t gifra cac qu6c gia,

dan tQc ph\lc Y\l S\I nghi~p xay dvng va bao v~ T6 qu6c; Tang dfrn dfru tu ngan sach OOa

nu6c, daOO quy d~t va co chfOO sach phat huy ngu6n 19c d~ xay dvng co So' v~t ch~t,

dao t~o, _b6i duOng nhan l\Ic, phat hi~n va b6i duOng nang khi~u th~ thao d~ dao t~o

thaOO OOUng tai nang th~ thao, nghien clm, Ung d\lng khoa hQC va cong ngh~ nh~m

nang cao ch~t luqng ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao, phat tri~n mQt s6 mon th~ thao trlnh

dQ th~ gi6i;

quy~t diOO c~m ti~p xuc dii bi co quan, t6 chuc, ca nhan co thftm quy~n nh~c 006 OOung v~n c8 tlnh vi ph~m). (Di~u 20.4 va 20.5 LUQt PCBLGD; DiJu 12 Nghi ainh s6 08/2009/ND-CP)

thaOO l~p co s6 dich V\l ho~t d<)ng th~ thao dap Ung nhu cfru t~p luy~n, vui chai, giai tri

cua OOan dan, bao dam d~ cac co s6 th~ tao cong l~p va tu nhan duqc blnh d~ng trong

Khuy~n khich t6 chuc, ca rman tham gia phat tri~n s\I nghi~p th~ d\lc, th~ thao,

Vu tien dAu tLr phat tri~n th~ d\lC, th~ thao 6 vimg co di~u ki~n kinh t~-xii h<)i d~c bi~t

kh6 khan, bao t6n va phat tri~n cac mon th~ thao dan tQc. (DiJu 4, Luijt TIJ d¥c thi thao)

b) Phdt triin thi dlf,c, thi thao qudn chung

Nha nu6c co chinh sach dfru tu va khuy~n khich t6 chuc, ca nhan tham gia phat

vi~c huOng uu diii v~ thu~, tin d\lng, d~t dai thea quy dinh cua phap lu~t;

gi&i tiOO, suc khoe, tlnh tr~ng khuy~t t~t duqc thgc hi~n quy~n ho~t d<)ng th~ d\lc, th~

thao d~ nang cao suc kh6e, vui chai, giai tri;

130

tri~n th~ d\lc, th~ thao qUfrn chung, t~o co h<)i cho mQi nguffi khong phan bi~t lua tu6i,

UBND cac c~p co trach OOi~m xay dlJIlg cac cong trlOO thS thao cong cQng, bao

dam OOan l\Ic vS chuyen mon, nghi~p V\l thS d\lc, thS thao; xay dlJIlg m~ng lu6i cQng

tac vien thS d\lc, thS thao co sa dap lmg yeu c~u ho~t dQng thS d\lc, thS thao cua cQng

d6ng dan cu;

OOi~m v~n dQng hQi vien tham gia ho~t dQng thS d\lc, thS thao OO~m ren luy~n than thS,

nang cao suc kh6e; ph6i hgp v6i co quan quan ly OOa nu6c vS thS d\lc, thS thao t6 chuc

biSu di~n va thi d~u thS thao qu~n chung;

Co quan quan ly OOa nu6c vS thS d\lc, thS thao cac c~p ph6i hgp vo; t6 chuc xa

hQi-nghS I1ghi~p vS thS thao v~n dQng mQi nguCri. tham gia phat triSn phong trao thS

d\lc, thS thao, ph6 bi8n ki8n thuc, huang ddn t~p luy~n thS d\lc, thS thao phu hgp v6i sa

thfch, lua tu6i, gi6i tiOO, nghS nghi~p; b6i dUOng chuyen mon, nghi~p V\l cho cQng tac

vien thS d\lc, thS thao co sa;

Co quan OOa nu6c, t6 chuc, doaOO nghi~p co trach nlli~m t~o diSu ki~n dS cong

chuc, vien chuc, nguCri. lao dQng trong dan vi mlnh duQ'c tham gia ho~t dQng thS d\lC,

thS thao. (DiJu 11 Lugt Th~ d~c th~ thao)

c)Th~ d~c, th~ thao cho ngu&i khuyit tgt

Nha nu6c t~o diSu ki~n cho nguCri. khuy8t t~t tham gia ho~t dQng thS d\lc, thS thao

OO~m nang cao suc khoe, hoa OO~p cQng d6ng; bao dam co sa v~t ch~t va ch8 dQ, chiOO

sach cho v~n dQng vien thS thao khuy8t t~t t~p luy~n va thi d~u cac giai thS thao qu6c

, , gia, quoc te;

Nha nu6c khuy8n khich t6 chuc, ca OOan h6 trQ' ngum khuy8t t~t tham gia ho~t

dQng thS d\lc, thS thao;

Co quan quan ly OOa nu6c vS thS d\lc, thS thao cac c~p ph6i hgp vo; t6 chuc xa

hQi-nghS nghi~p vS thS thao, co quan, t6 chilc co lien quan t~o diSu ki~n, huOng ddn

nguCri. khuy8t t~t tham gia cac ho~t dQng thS d\lc, thS thao;

Cong trlnh thS thao phai duQ'c thi8t k8 phu hgp dS ngum khuy8t t~t tham gia ho~t

dQng thS d\lc, thS thao. (DiJu 14, Lugt Th~ d1:lc th~ thao)

M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam va cac t6 chirc thaOO vien cua M~t tr~n co trach

d) Th~ d¥c, th~ thao cho nguai cao tu6i

bi~u di€n va thi dfiu th~ thao cho ngum cao tu6i;

M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam, HQi Nguffi cao tu6i co trach nhi~m tuyen truy-Sn, v~n

Nha nuac t~o diBu ki~n va khuySn khich t6 chuc, ca nhan cham 10 vi~c t~p luy~n,

dQng ngum c~o tu6i tham gia ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao.

CQng tac vien th~ d\lc, th~ thao la ngum co trinh dQ chuyen mon th~ d\lc, th~ thao.

CQng tac vien th~ d\lc, th~ thao duQ'c tra thu lao khi th\lC hi~n nhi~m V\l v~n dQng, t6

d) D6i vai ca sa th~ thao ngoai cong lq,p Co sa th8 thao ngoai cong l~p duQ'c:

chilc, huOng d~n rnQi nguai t~p luy~n th~ d\lc, bi~u di€n-thi dfiu th~ thao va tham gia ho~t dQng phat tri~n phong tdlO th~ d\lc, th~ thao a co sa. (fJiJu 5, Nghi ainh s6 112/20Q7/Nn-CP)

Dang ky tham gia cac giili thi dfiu qu6c gia, qu6c tS, duQ'c t6 chuc cac giai thi dfiu th~ thao khi duQ'c co quan th~ d\lC th~ thao cung cfip d6ng y; Dang cai t6 chuc cac giai th~ thao cua dja phuang, giai th~ thao qu6c gia, qu6c tS t6 chilc t~i Vi~t Nam binh d~ng nh~ cac co sa th~ thao cong l~p; Dang kY t6 chilc t~p hufin cac dQi tuy~n th~ thao cua cac dja phuong, nganh, qu6c gia; Ky hgp d6ng dao t~o v~n dQng vien th~ thao thanh tfch cao thea Chuong trinh phat tri8n th~ thao thanh tfch cao qu6c gia va tUng dja

e) Tieu chudn c6ng tac vien thi d¥c, thi thao

phuong; Chuy8n nhuQ'llg v~n dQng vien thea quy djnh vB chuy~n nhuQ'llg v~n dQng vien do Lien doan, Hi~p hQi th~ thao qu6c gia ban hanh; Hgp d6ng lien kSt vo; co sa th~ thao cong l~p d~ su d\lng, khai thac cae cong trinh th~ thao cong cQng; Nh~n khoan, thue cong trlnh th~ thao cua Nha nuac d~ cung Ung djch V\l th~ d\lc, th~ thao. (M¥c II. Thong tu s8 Ol/2007/TT-UBTDTl)

La hufin luy~n vien, huOng dftn vien th8 thao ho~c v~n dQng vien co d~g cfip til

cfip II tra len; Co b~ng cfip vB chuyen nganh thS d\lC th~ thao til b~c trung cfip tra len;

Co gifiy chUng nh~n chuyen mon do Lien doan th~ thao qu6c gia, Lien doan th~ thao

Th~ thao va Du ljch tinh, thanh ph6 tn.rc thuQc Trung uong cfip (d6i vai cac dja phuong

& vung cao, vung sau, vung xa, hai dao nSu chua co nguai du tieu chufrn nay thl nhUng

112

qu6c tS tuang Ung cfip; Co gifiy chUng nh~n duQ'c dao t~o chuyen mon do Sa Van hoa,

nguai cong tac van hoa-xii h<)i, doan thanh men, nhUng h~t nhan phong trao thS d\lc thS thao ... duqc xet lam c<)ng tac vien.) (M¥-c I1 Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTI)

C<)ng tac vien thS d\lc, thS thao duqc Phong Van hoa-Thong tin cfip huy~n cfip the

c<)ng tac vien. (M¥-c 1.2 Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTI)

3.2.MQt sa quy djnh v~ nhiing hanh vi bi nghiem cim trong hOft dQng th~

dye, th~ thao

Thti :t\le e~p the eQng tae vien: UBND e~p xa temg hQJJ, gui h6 so d~n Phong Van hoa-Thong tin cfip huy~n d~ nghi cfip the. H6 sa~ g6m: i) gifiy d~ nghi cdp the c<)ng tac vien cua UBND cfip xii; ii) ban sao van ban, chUng chi, gifiy xac nh~n v~ trlnh d<) ehuyen. mon; iii) gi~y chUng nh~n dti sue khoe etia co sa y t~ da khoa e~p huy~n tfa len; iv) sa y@u Iy lich co xac nh~n cua UBND xii, phu

Lqi d\lng ho~t d<)ng thS d\lc, thS thao xfun ph~m lqi fch cua Nha nu&c, quy~n va lqi

fch hQJJ phap cua t6 chuc, ca nhan; gay thi~t h~i d@n suc kh6e, tinh m~g con ngum, trai

vOl d~o duc, thufut phong my 1\1c va ban sAc van hoa dan t<)c;

Sir d\lng chfit kich thich, phuong phap hi cdm trong t~p luy~n va thi ddu thS thao

(sir d\lng chfit kich thich thu<)c danh m\lc bi cftm trong qua trlnh ~p luy~n va thi dfiu thS

thi~t h~i d@n suc kh6e, tiOO m~g con ngum, trai vm d~o duc, thuftn phong my 1\1c cua dan

thao; sir d\lng OOUng bai t~p, mon thS thao ho~c cac phuong phap ~p Iuy~n va thi dfiu gay

t<)c ho~c aOO huCmg an ninh, tr~t tg an to3n xii h<)i).

' ...

Gian l~n trong ho~t d<)ng thS thao (gian l~n ten, tu6i, gi&i tinh trong thi dfiu thS

thao; 1T\Ic ti@p lam sai l~ch k@t qua thi ddu thS thao; gian l~n v~ th3nh tfch va tuySn

;. chQn nguffi vao d<)i tuySn thS thao, cac tru

B~o IlJc trong ho~t d<)ng thS thao (c6 y gay chdn thuong, chai tho h~o gay anh

ph~m cac t6 chuc, ca nhan khi tham gia ho~t d<)ng thS thao);

huCmg xfiu d@n suc kh6e cua nguffi khac trong t~p luy~n, thi ddu thS thao; de dQa, xuc

Can tra ho~t d<)ng thS d\lc, thS thao l1QJJ phap cua t6 chuc, ca nhan (khong t6 chuc

cac ho~t d<)ng thS d\lc, thS thao cho cac t6 chuc, ca nhan lien quan trong ph~m vi chuc nang va nhi~m V\l cua mlnh; khong bao dam cac di~u ki~n v~ ca sa v~t chfit, trang thi@t bi t~p luy~n va thi dfiu thS thao trong ph~m vi nhi~m V\l cua mlnh; l~m d\lng quy~n

ho~c dung anh huCmg cua mlnh d~ ngan can cac t6 chuc, ca nhan tham gia ho~t dQng

· th~ d\lc, th~ thao);

Thi d1jc thi thao; Di~u 3 Nghi ainh s6 112/2007/ND-CP)

. . 4. V~ du lich 4.1. MQt sa quy djnh v@ chinh sach phat tri@n du Ijch Nha mrac co co ch~, chinh sac~ huy d<)ng rnQi ngufm hIc, tang dfiu tu phcit tri~n

Lqi d\lng chuc V\l, quy~n h~n lam sai l~ch k~t qua thi dfru th~ thao. (Di~U 10, Lugt

du Iich d~. bao dam du Iich Ia nganh kinh t~ mlii nhQn cua dfrt nuac. ..

? "

Nha nuac co chinh sach khuy~n khich, uu dai v~ dfrt dai, tai ehinh, tin d\lng d6i

v&i to chuc, ca nhan trong nuac va to chuc, ca nhan nuac ngoai dau ill vao cac IInh ¥\IC

sau day: i) bao v~, ton t~o tai nguyen du Iich va moi truOng du Iich; ii) tuyen truy~n,

quang ba du Iich; iii) dao t~o, phat tri~n ngu6n nhan I\Ic du Iich; iv) nghien eUu, dftu ill,

h~ tftng du Iich, cO' sa v~t chfrt-ky thu~t du Iich, nh~p khdu phuong ti~n cao c~p ph\lc V\l

xay d\l1lg san phdm du Iich m&i; v) hi~n d~i hoa 11o~t dQng du Iich; vi) xay d\l1lg k~t cfrU

cho vi~c v~n chuy~n khach du Iich, trang thi~t bi chuyen dung hi~n d~i cho cO' sa luu

tni du Iich h~ng cao va khu du Iich qu6c gia; vii) phat tri~n du Iich t~i nO'i co ti~m nang du Iich avUng sau, vung xa, vUng co di~u ki~n kinh t~-xa hQi kho khan nh~m sir d\lng lao dQng, hang hoa va dich V\l t~i ch6, gop phAn nang cao dan tri, xoa d6i, giam ngheo.

Nha nuac b6 tri ngan sach cho eong me quy ho~ch; h6 trq dftu tu xay d\l1lg k~t c~u h~

tftng do tI1! du Iich, khu du Iich, di~m du Iich; h6 trq cong mc tuyen truy~n, quang ba du

Iich, ba.o v~, ton t~o ffii nguyen du Iich va moi truOng du Iich, nghien cUu, Ung d\lng khoa

hQC va eong ngh~, dao ~o, phat tri~n ngu6n nhan I\Ic du lich.

Nha nuac t~o di~u ki~n thu~n lqi cho ngum.nuac ngoai, ngum Vi~t Nam dinh cu a~uac ngoai vilo Vi~t Nam du Iich; cong dan Vi~t Nam, ngum nuac ngoai aVi~t Nam di du Iich trong nuac va nuac ngoai; bao dam quy~n va lqi ich hqp phap clla khach du Iich.

134

Nha nuac t~o di~u ki~n thu~n lqi d~ t6 chuc, ca nhan thuQc mQi thanh phAn kinh t~, cac tAng Iqp dan cu tham gia ho~t dQng du Iich, rna rQng giao luu hqp tac gifra du Iich Vi~t N am vai du Iich khu ¥\IC va qu6c t~.

Nha nuac khuy&t khich, ~o diSu ki~ hlnh thanh quy h6 trQ' pMt tri&1 du ijch 1ir ngu6n dong gop Clla cae chu th~ huOng lQi 1ir ho~t d<)ng du ijch, ngu6n dong gop tg nguy~n cua t6 chuc, ca nhan trong nuac va nuac ngoai. (Di~u 6,Lugl Du Itch)

4.2. S" tham gia cua cQng dAng dan CD' trong phat tri~n du lich

CQng :d6ng dan eu eo quy~n tham gia va huemg lqi ieh hgp phap til hOl;lt dQng du lich; co trach nhi~m bao v~ tai nguyen du lich, ban s~c van hoa dia phuong; gift gin an

ninh, tr~t !\I, an toan x~I h<)i, v~ sinh moi truOng d~ t~o SlJ hfip dftn du lich; C<)ng d6ng

dan cu ~ugc ti:lo diSu ki~ d~ dftu tu pmt tri~n du lich, khoi ph\lC va pMt huy cae lo~ hlnh van

h6a, ngh~ th~t dan gian, nganh, nghS thu cong truySn th6ng; san xuftt hang h6a Clla dia phuong ph\lc -V\l kh1ich du ijch, gop phfut nang cao dOi s6ng v~t chfit va tinh tMn clla nguOi dan dia phuong. (Di~U 7Lu4t Du Itch)

4.3. Bao v~ moi trD'(mg du lich

Moi truOng !\I nhien, moi truOng xii h<)i nhan van cftn dugc bao v~, ton t~o va phat

tri~n nh~m bao dam moi truOng du lich xanh, s~ch, d~p, an ninh, an toan, lanh m~nh va

vanminh.

BQ, co quan ngang b<) trong ph~m vi nhi~m V\l, quy~n h~n cua mlnh ban hanh cac

quy dinh nh~m bao v~, ton t~o va phat tri~n moi truOng du lich.

UBND cac cfip co bi~n phap dS bao v~, ton t~o va phat triSn moi truOng du lich

phu hgp v&i th\Ic t~ cua dia phuong.

T6 chuc, ca nhan kinh doanh du lich co trach nhi~m thu gom, xu ly cac lo~i chfit

thai phat sinh trong qua trinh ho~t d<)ng kinh doanh; kh~c ph\lc tac d<)ng tieu ClJC do

ho~t d<)ng cua minh gay ra d6i v&i moi truOng; co bi~n phap phong, chBng t~ n~n xii

h<)i trong co sa kinh doanh cua mlnh.

Khach du lich, c<)ng d6ng dan cu dia phuong va cac t6 chuc, ca nhan khac co

trach nhi~m bao v~ va gin gift canh quan, moi truOng, ban s~c van hoa, thufut phong my

t\lC cua dan tQc; co thai d<) (mg xu van minh, lich SlJ nhftm nang cao hlnh anh dftt nu&c,

con nguOi va du lich Vi~t Nam. (Di~u 9, Lugl Du Itch)

4.4. MQt sa quy dinh v~ cae haoh vi bi nghiem cim Lam phuong h~ d~n chu quySn, lQi ich qu6c gi~ qu6c phong, an ninh, tr~t tg, an toan xii

h<)i, truySn thf>ng van ho~ ~o duc, thufut phong my 4lc cua dan t<)c;

Xay d\ffig cong trlOO du 1ich khong thea quy ho~ch da duqc cong b6;

Xam h~i tai nguyen du 1ich, moi truOng du 1ich;

Phan bi~t d6i xu v&i khach du 1ich, thu 19i b~t chiOO til khach du 1ich;

TraOO giaOO khach, nai ep khach mua hang hoa, dich V\l.

ho~c kiOO doaOO khong dung ngaOO, nghS, ph~m vi kiOO doaOO.

KiOO dokh du 1ich khong co giAy phep kiOO doaOO, khong co dang leY kiOO doanh

Sir d\lIlg tu cach phap OOan cua t6 chilc khac ho~c cho nguCri khac S11 d\lng tu cach

phap ooan cua mlnh d~ ho~t dQng kiOO doaOO trai phap 1u~t.

Lqi dl,ln~ chuc V\l, quy~n h~ dS OO~n h6i 19, sach nhi~u, gay phi~n ha cho t6

Tom I,i, cac van ban quy ph~m phap 1u~t vS 1iOO V\IC van hoa, th~ thao, gia dlnh

chuc, ca OOan kiOO doaOO du 1ich, khach du 1jch. (DiJu 12 Lugl Du Itch).

va du 1ich 1a OOfing can cu phap 1y trong quan 1y va t6 chuc cac ho~t d<)ng trong cac

1iOO V\IC tuong Ung til trung uong d~n dja phuong. D6i v6i khu V\IC, trung miSn nui va

vung dan tQc, cO' quan chuc nang va chfOO quySn cac c~p cftn can cu vao th\Ic ti€n tlOO

hlOO dja phuong d~ v~n d\lng cac can phap 1y do sao cho phu hqp V01 tUng vUng, dan

tQc d~ cac quy diOO cua phap 1u~t th\Ic S\I di vao cUQc s6ng, phat huy hi~u qua trong

****************

CaD hoi thao luan

1) Anh (chi) hay neu OOfing van ban va nQi dung quy diOO co ban v~ ho~t dQng

quan 1y OOil nu6'c vS 1iOO V\IC van hoa, gia dlnh, th~ thao va du 1jch.

van ho.a va kiOO doaOO djch V\l van hoa cong cQng?

2) AOO (chi) hay neu OOfing van ban va nQi dung quy djOO cO' ban vS blnh d~ng

gi&i va ch6ng bao 1\Ic gia dlnh?

3) Anh (chi) hay neu nhfmg van ban va nQi dung quy djnh co ban vS Th~ d\lc th~ thao?

Van ban tham khao va tra ctfu

1. V~ linh v'!c Van boa

11(1

4) AOO (chi) hay neu OOfing van ban va nQi dung quy dinh co ban v~ du 1ich?

- Lu~t Di san van hoa ngay 29/6/2001;

- Lu~t sua d6i, b6 sung mQt s6 diSu cua Lu~t Di san van h6a ngay 18/6/2009;

- Nghi dinh s6 98/2010/ND-CP ngay 21/9/2010 eua Chinh phu quy dinh chi ti~t

thi hanh rnQt s6 diSu cua Lu~t Di san van h6a va Lu~t sua d6i, b6 sung mQt s6 diSu

eua Lu~t Di san van hoa;

- Nghi dinh s6 86/2005/ND-CP ngay 08/7/2005 eua Chinh phu vS quan If va

bao v~ di san van h6a dum nuac;

- Thong ill s6 04/2010fIT-BYHTIDL ngay 30/6/2010 ella BQ Van h6a, Th~ thao va Du lich qu~ dinh vi~c ki&n ke di san van hoa phi v~t th~ va l~p h6 sa khoa hQC di san van h6a phi v~t th~ d~ dua VelO Danh m\lc di san van h6a phi v~t th~ qu6c gia;

- Thong ill sf> 13/2010/TT-BVHTTDL ngay 30/12/2010 eua BQ Van h6a, Th~ thao

va Du Iich quy dinh trlnh t\I, thu tvc dS nghi cong nh~n bao v~t qu6c gia;

- Thong tu s6 18/2010/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 eua BQ Van h6a, Th~

thao va Du Iich quy dinh v~ t6 chuc va hO(;lt dQng cua bao tang.

- Lu~t Di~n anh nam 2006;

- Lu~t sua d6i, b6 sung Lu~t Di~n arm nam 2009;

- Nghi dinh s6 54/2010/ND-CP ngay 21/5/2010 eua Chinh phu quy dinh chi ti~t

thi hanh rnQt s6 diSu cua Lu~t Di~n anh va Lu~t sua d6i, b6 sung mQt s6 diSu cua Lu~t

Di~n anh.

3. V@ bo,t d{)ng van boa va kinh doanh dicb V\l van boa cong c{)ng

- Quy eh~ hO(;lt dQng van h6a va kinh doanh dich V\l van h6a cong cQng ban hanh

kern thea Nghi dinh s6 103/2009/NI)-CP ngay 06/11/2009 eua Chinh phil;

- Thong tu s6 04/2009/TT-BVHTTDL ngay 16/12/2009 ella BQ Van h6a, Th~

thao va Du Iich quy dinh chi ti~t thi hanh rnQt s6 quy dinh t(;li Quy ch~ hO(;lt dQng van

h6a va kinh doanh dich V\l van h6a cong cQng ban hanh kern thea Nghi dinh s6

103/2009/ND-CP;

2~ V@ linb Vl1C Di~n anb

4. V~ Thu vi~n

- Phap 1~nh Thu vi~n ngay 28/8/2001;

- Nghj djnh s6 72/2002/ND-CP ngay 06/8/2002 eua Chinh phu quy dinh chi ti~t

thi hanh Phap 1~nh Thu vi~n;

- Nghi dinh s6 02/2009/NI)-CP ngay 06/01/2009 eua Chinh phu quy dinh v~ t6

ehuc va ho~t de>ng cua thu vi~n tu nhan co ph\lc V\l ce>ng d6ng;

- Thong tu s6 56/2003ffT-BVHTT ngay 16/9/2003 eua Be> Van hoa-Thong tin

huOng d~ chi ti~t v~ di~u ki~n thanh 1~p thu vi~n va thu tl:Ic dang leY ho~t de>ng thu vi~n;

- Quy~t djnh.s6 77/2008/QD-BVHTTDL ngay 28/8/2008 eua Be> truOng Bl) Van

hoa, ThB thao va Du 1jch ban hanh Quy eh~ mdu v~ t6 chuc va ho~t dl)ng cua thu vi~n

xa, phuOng, thi trfrn.

- Quy eh~ san xUfrt, xUfrt khftu, nh~p khftu, luu hanh, kinh doanh bang am thanh, ilia

am thanh, bang hlnh, ilia hlnh ea nh~c, san kh§.u ban hanh kern thea Quy~t dinh s6

55/1999/QD- BVHTT ngay 05/8/1999 eua BQ truOng Be> van hoa-Thong tin;

- Quy ch~ dl:\Y am nh~c ban hanh kern theo Quy~t dinh s6 07/2003/QD-BVHTT

ngay 13/3/2003 eua Be> truOng Be> Van h6a-Thong tin;

- Quy eh~ sao chep tac phftm t~o hlnh ban hanh kern thea Quy~t dinh s6

5. V~ th1!c hi~n n~p sang van Minh trong vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi

17/2004/QD-BVHTT ngay 05/5/2004 eua Be> truOng Be> Van hoa-Thong tin;

hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c tang va 16 hl)i;

- Chi thi s6 27-CT/TW ngay 12/01/1998 eua Bl) Chinh tri (kh6a VIII) v~ th\Ic

hi~,n n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c tang va 16 hl)i;

- Chi thi s6 14/1998/CT-TTg ngay 28/3/1998 eua Thu tuOng Chinh phu v~ th\Ic

- Quy~t djnh s6 308/2005/Qf)-TTg ngay 25/11/2005 ella Thu tuOng Chinh phu ,ban

hanh Quy eh~ th\IC hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c tang va 16 he>i;

- K~t lu~n 86 51-KL/TW ngay 22/7/2009 eua Bl) Chinh tri (khoa X) v~ ti~p t\lC

hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang, 16 hl)i;

th\Ic hi~n Chi thj s6 27-CT/TW ngay 12/01/1998 eua Bl) Chinh tri (kh6a VIII) v~ th\Ic

- Thong tu s6 04/2011/TT-BVHTTDL ngay 21/01/2011 eua BQ Van h6a, Th~

thao va Du lich quy dinh vS vi~c thlJc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c

tang va l~ hQi.

6. v~ quang cao

- Phap·l~nh Quang cao ngay 16/11/2001;

- Nghi dinh s6 24/2003/ND-CP ngay 13/3/2003 eua Chinh phu quy dinh ehi tiSt

.. thi hanh Phap l~nh Quang cao;

- Thong tu s6 43/2003/TT-BVHTT ngay 16/7/2003 eua BQ Van hoa-Thong tin

huOng dftn.thlJc hi~n Nghi dinh s6 24/2003/ND-CP;

- Thong tu s6 79/2005/TT-BVHTT ngay 08/12/2005 eua BQ Van hoa-Thong tin

sua d6i, b6 sung mQt s6 quy dinh cua Thong tu s6 43/2003/TT-BVHTT;

7. V~ diri sAng van boa crr srr

- Lu~t Thi dua, Khen thuOng nam 2003, sua d6i, b6 sung nam 2005;

- Nghi dinh s6 121/2005/ND-CP ngay 30/9/2005 eua Chinh phu quy dinh chi ti~t

va huOng dftn thi hanh mQt s6 diSu cua Lu~t Thi dua, Khen thuOng va Lu~t sua d6i, b6

sung mQt s6 di~u cua Lu~t Thi dua, Khen thuOng;

- Quy eh~ cong nh~n danh hi~u "Gia dinh van hoa", "Lang van hoa", "T6 dan ph6

van hoa" ban harlh kem theo QuySt dinh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay 23/6/2006 eua

BQ truOng BQ Van hoa-Thong tin;

- Thong tu lien tich s6 01/2006/TTLT/MTTW-BVHTT ngay 23/6/2006 eua -oy

ban Trung uong M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam va BQ Van hoa-Thong tin huOng dftn ph6i

hqp chi dt:lo nang cao chAt IUQllg CUQc v~n dQng "Toan dan doan kSt xay d\ffig dOl "s6ng van hoa akhu dan cu";

- Thong tu s6 03/2009/TT-BVHTTDL ngay 28/8/2009 eua BQ van hoa, Tb~ thao va Du lich quy dinh chuc nang, nhi~m V\l, quy~n ht:lD va co cAu t6 chuc cua Trung tam

Van hoa tinh, thanh ph6 tf\lC thuQc Trung uang;

- Thong tu s6 11/2010/TT-BVHTTDL ngay 22/12/2010 eua BQ Van hoa, Th~

thao va Du lich quy dinh tieu chi eua Trung tam Van hoa-Th~ thao qu~n, huy~n, thi xa,

thanh ph6 tf\lc thuQc tinh;

- Thong tu sf., 12/2010/TT-BVHTIDL ngay 22/12/2010 eua BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich quy diOO rnfiu v~ t6 chuc, hOl:\t dQng va tieu chi eua Trung tam van hoa-Th~ thao xa.

8. V~ Gia dinh

- Lu~t Blph dlfug giffi ngay 29/1112006;

- Chi thi s6 10/2007/CT-TTg ngay 03/5/2007 eua Thu tuOng ChiOO phu v~ tri~n

khai th\Ic hi~n Lu~t BlOO d~ng gi6i;

- Ng~i diOO sf> 70/2008/ND-CP ngay 04/612008 cua ChiOO phil quy diOO chi tiSt

thi haOO mQt s6 di~u cua Lu~t Blnh d~ng gi6i;

- Nghi d!nh s6 48/2009/ND-CP ngay 19/5/2009 eua ChiOO phu vS cac bi~n phap

bao dam blOO d~ng gi6i;

- Nghi diOO s6 55/2009/ND-CP ngay 10/6/2009 eua ChiOO phu v~ xu phl:\t vi

phl:\ffi haOO ehiOO v~ blOO d~ng gi&i;

- Quy~t diOO s6 2351/QD-TTg ngay 24/12/2010 eua Thu tuOng ChiOO phu phe

duy~t Chi~n lugc qu6c gia v~ blOO d~ng gi6i giai dOl:\n 2011-2020;

- Lu~t Phong, eh6ng bl:\o Ivc gia dlnh ngay 21/11/2007;

- Chi thi s6 16/2008/CT-TTg ngay 30/5/2008 eua Thu tuOng ChiOO phu v~ vi~c t6

ehuc tri~n khai thi haOO Lu~t Phong, eh6ng bl:\o l\Ic gia dlOO;

- Nghi diOO s6 08/2009/ND-CP ngay 04/02/2009 eua ChiOO phu quy diOO chi ti~t

va huOng dfin thi haOO mi?t s6 diSu cua Lu~t Phong, eh6ng bl:\o l\Ic gia dlnh;

- Nghi diOO s6 110/2009/ND-CP ngay 10/12/2009 eua ChiOO phu quy diOO v~ xu

phl:\t vi phl:\m hanh ehfnh trong 1100 V\IC phong, eh6ng bl:\o l\Ic gia dlnh;

- Quy~t dinh s6 2879/QD-BVHTTDL ngay 27/6/2008 eua BQ truOng Bi? Van hoa,

Th~ thao va Du lich v~ vi~c tri~n khai rno hlnh can thi~p phong, eh6ng bl:\o l\lc gia dlOO

tren toIDl quoc;

- Thong tu s6 02/2010/TT-BVHTTDL ngay 16/3/2010 eua B9 Van hoa, Th~ thao va Du lich quy dinh chi ti~t v~ thu t\lC dang kY hOl:\t di?ng, giai th~ co So' h6 trg nl:\n

OOan bl:\o l\Ic gia dlnh; co So' tu vdn vS phong, eh6ng bl:\o l\Ic gia dlnh; tieu ehufrn cua

140

t~p huAn phong, ch6ng b~o 1\IC gia dlOO.

9. V~ Th~ d\lc, th~ thao

nhan vien tu vAn; cAp the nhan vien tu vAn, chUng OO~n nghi~p V\l cham s6c, tu vftn va

- Lu~t Th~ d\lc, th~ thao nam 2006;

- Quy~t diOO s6 2198/QD-TTg ngay 03/12/2010 cua Thu tuOng ChiOO phu v~ vi~c

phe duy~t Chi~n 1uQ'c phat tri~n th~ d\lc, th~ thao Vi~t Nam d~n nam 2020;

- Nghi diOO s6 112/2007/ND-CP ngay 26/6/2007 cua Chirm.phu quy diOO chi ti~t

va hu6ilg d~n thi hanh mQt s6 di~u cua Lu~t Th~ d\lc, th~ thao;

khuy~n khich xa hQi h6a d6i v6i cac ho~t dQng trong 1100 V\lC giao d\lc, d~y ngh~, y t~,

- Nghi diOO s6 69/2008/ND-CP ngay 30/5/2008 cua ChiOO phq. v~ chfnh sach

van h6a, th~ thao, moi truOng;

- Thong tu s6 01/2007/TT-UBTDTT ngay 09/01/2007 cua Uy ban Th~ d\lc, th~

thao huOng d~n Nghi diOO s6 53/2006/ND-CP ngay 25/5/2006 cua ChiOO phu vS chiOO

sach khuy~n khich phat tri~n co So' cung lmg dich V\l ngoai cong I~p trong 1100 V\lC th~

d\lc, th~ thao;

- Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTT ngay 20/7/2007 cua Uy ban Th~ d\lc, th~

thao huOng d~n th\Ic hi~n mQt s6 quy dinh cua Nghi diOO s6 112/2007/ND-CP;

- Thong tu s6 02/2009/TT-BVHTTDL ngay 17/3/2009 cua BQ Van h6a, Th~ thao

~i dia phuong;

va Du lich huOng d~n vi~c t6 chuc va daOO gia phong trao tl1~ d\lc th~ thao qudn chung

- Thong ill s6 07/2010/TT-BVHTTDL ngay 28/7/2010 cua BQ Van h6a, Th~ thao

va Du lich quy diOO v~ quan ly ho~t dQng chuyen mon cua hQi c6 dQng vien th~ thao;

- Thong ill s6 12/2010ffT-BVHTTDL ngay 22/12/2010 cua BQ van h6a, Th~ thao va Du ijch quy dinh m~u vS t6 chuc, ho~t dQng va tieu cm clla Trung tam van h6a-Th~ thao xa;

- Thong ill s6 15/2010/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 cua BQ Van h6a, Th~

thao va Du lich quy diOO di~u ki~n ho~t dQng cua co So' th~ thao t6 chuc ho~t dQng

billards va snooker;

- Thong ill s6 16/2010ffT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 cua BQ van h6a, Th~ thao va Du lich quy dinh di~u ki~n ho~t dQng cua co So' th~ thao t6 chuc ho~t dQng th~ d\lc th~ hinh;

· l

10. V~ Du Ijch

- Lu~t Du lich;

- Nghi dinh s6 92/2007/ND-CP ngay 01/6/2007 eua Chinh phu quy dinh chi tiSt

thi hanh mQt 86 dieu cua Lu~t Du lich;

- Thong· tu 86 88/2008!IT-BVHITDL ngay 31/12/2008 eua BQ Van h6a, Th~ thao va

Du lich huOng dfu1 thvc hi~n Nghi diM 86 92/2007/ND-CP v~ lUll 1:rU du lich;

- Thong tu s6 89/2008/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2008 eua BQ Van h6a, Th~ thao va ~u lich huang dfu1 th\lc hi~n Nghi dinh sf> 92/2007/ND-CP v~ kinh doanh 1ft

hanh, chi nhanh, van phong d~i di~n eua doanh nghi~p du lich nu6c ngoai t~i Vi~t

Nam, huang dftn du lich va xue tiSn du lich;

- Thong tu lien tich 86 06/2009/TTLT-BCA-BVHTTDL ngay 22/712009 eua BQ

Cong an va BQ Van h6a, Th~ thao va Du lich huang dftn ph6i hqp cong tac bao v~ an

ninh qu6c gia va tr~t tv, an toan xa hQi trong ho~t dQng du Iich;

142

KHM QUAT VE VAN HOA KHU v\fC DONG BANG

PGS. TS. LAM BA. NAM

Ths. HOANG THI LAM

Thai lUQllg: 8 ti~t(*)

A. MVC DICH, YEu cAu

- Cun~ c~p cho hQc vien nhUng ki~n thuc co bfm v~ van hoa khu VlJC d6ng bfutg &

nu6c ta.

- Bi~t v~n d\lng nhUng d~c di~m van hoa khu VlJC d6ng bAng a dia phuong mlnh vao ho~t dQng_quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich

tren dia ban xa.

2. Yen cAn: HQc vien nfun duqc d~c di~m van hoa khu VlJC d6ng b~ng, d6ng thai

Ung d\Ulg co hi~u qua trong ho~t dQng th\Ic ti€n adia phuong.

B. NQI DUNG

1. Mrrdin

Chuyen dS nay gi6i thi~u mQt trong nhUng khong gian van hoa co vi tri d~c bi~t

quan trQng trong lich sir van hoa Vi~t Nam: Van hoa khu VlJC d6ng b~ng. f)~ ti~p c~n

v~n dS nay ccln xem xet khong gian van hoa tren cae khia c~nh: Moi truOng canh quan

nai hlnh thanh, phat tri~n cua van hoa lien quan d~n khai ni~m d6ng bfutg; cac khai

ni~m lien quan nhu vUng van hoa, khu VlJC lich sir van hoa, khu VlJC lich sir-dan tQc hQc; d~c tnmg van hoa vUng va tQc ngum; quan ly va phat tri~n van hoa. Chuy~n d~ buac dclu cung c~p nhUng ki~n thuc co ban vS d~c tnmg van hoa khu VlJC d6ng b~ng

trong quan ly, phat tri~n van hoa, thong qua do giup cho nguffi hQc nhUng ki~n thuc co th~ v~n d\lng trong vi~c tham v~n, quan ly va tri~n khai cac ho~t dQng van hoa akhu V\IC nay.

(*) - Ly thuySt: 4 tiSt; ~hao lu~n: 4 tiSt

Theo GS Ng6 Duc ThiOO, v~ nghw Cll- thi: Khong gian van hoa nhu la m9t khong gian dia Iy xac dinh, rna ado m(Jt hi?n tur;mg hay t6 h(1JJ hi?n tur;ng van hoa nay sinh, t6n tgi, biin d6i va lien kit nhau nhu m9t h? th6ng. Theo f nghza trim tur;ng, co thi

hiiu "khong gian van hoa" nhu m9t "truirng"(khai ni?m trong VQt If) di chi hi?n

tur;ng hay t6 h(1JJ cac hi?n tur;ng( m9t n~n van hoa cua t9c nguai, qu6c gia hay khu

V1!c) co kha nang tiip nhQn va Ian toa (anh huang), tgo cho n~n van hoa do m9t khong gian (truirng) van hoa rt)ng hay h{?p khac nhau1 .

Khi nghien elm kh6ng gian van hoa, kh6ng th~ kh6ng nghien elm vung van hoa

(duang nhien co ca cac ti~u vUng) bCri Ie khi noi d~n van hoa la noi d~n tiOO da d~ng bao g6m da d~ng van hoa vUng 'va tQc ngum rna theo do van hoa khu ¥\IC d6ng b~ng khong la rnQt' ngo~i l~. Khi noi d~n van hoa vUng cling kh6ng th~ kh6ng noi d~n OOUng s~c thai vung (va ca ti~u ¥lmg) v6n kha da d~ng v~ van hoa, v~ tiOO cach, v~ tam ly OOu cac sir gia thm Nguy€n tUng ghi OO~n trong Dgi Nam nhdt th6ng chi 2 th~ kY XIX.

Khi noi d~n van hoa khu ¥\IC d6ng b~ng chung ta thuOng hay coi do la khong

gian van hoa Vi~t, boi nguai Vi~t thuOng duqc m~OO daOO la chu OOan cua OOUng

d6ng b~ng chau th6. f)i~u do la dung OOung kh6ng phai chi co th~. Trong kh6ng gian

van hoa fry do cac di~u ki~n lich sir, til hang ngan nam truac ben c~nh nguai Vi~t da co

OOi~u tQc nguai khac cung chiOO ph\lc va khai thac lam nen tiOO da d~ng cua van hoa

Vi~tNam3.

Khi noi d~n van hoa, co the hi~u la qua trlnh con ngum thich ling va tac dQng vao

giai tlJ OOien trong rnQt kh6ng gian C\l th~. Vi th~ d~ ti~p c~n van hoa khu ¥\IC d6ng

b~ng duong OOien kh6ng the tach rai cac ho~t dQng cua con nguai trong kh6ng gian tlJ nhien v6n co nhi~u net d~c thu. Roan toan co 19 khi coi van hoa la tfrrn guong phan aOO dfty du m6i quan h~ gifra con ngum va tv OOien va m6i quan h~ gifra con ngum vai

con ngum. Til goc OOin dja ly, van hoa co th~ giup chung ta ti~p c~n mQt vUng van hoa d~c thu va quan trQng OOdt a Vi~t Nam: van hoa d6ng b~g. M~c du v~y day l~i la vfrn

1 Ngo Duc Thjnh: Van hoa vung va phan vung van hoa a Vi¢t Nam. NXB Tre 2004 tr 6-8 . Xem them J Cong do mi nat: Kh6ng gian xii hQi vung Dong Nam A. Trong tac phftm nay, Ong da dua ra khai ni~m khong gian xa hQi qua nghien ctru ngum Mnong Gar a Tay Nguyen Vi~t Nam. V~ cac khai ni~m xin xem them: Phan Hftu D~t: MQt s6 vdn oJ vJ Dan tQc hl)c Vi?t Nam. NXB D~i hQc Qu6c gia Ha NQi 1998. 2 Trang bQ dja chi nay, cac sir gia da ti~p c~ duOi goc dQ dia van hoa, dia chinh tri d6i vm timg vung va ti~u vting tren toan bQ lanh th6 Vi~t Nam. Co th~ coi day la bQ dia chi dftu tien ti~p c~n dum goc dQ nay aVi~t Nam nh~m ph\lc V\l cho vi~c quan ly hanh chinh va cu dan rfrt dang luu y. Nhi~u nh~n xet v~ d~c di~m va tinh cach cu dan vftn co gia tri tham khao. 3 Le NgQc ThAng-Lam Ba Nam: Ban sac van hoa cac dan tQc Vi¢t Nam:NXB Van hoa Dan tQc, HN, 1990

144

d~ rftt rQng lOn, rftt kho khan va phuc t~p, boi day la khu Y\lC chi~m tY l~ dftt dai thftp trong ca nuac OOung l~i la nai t~p trung dan s6 dong dao OOftt, timg hi~n di~n cac n~n

van miOO n;cc ra va dong vai tro tl11 cQt trong ti~n trlnh ljch su dan tQc lien quan ttvc ti~p d~n dan tQc da s6 (nguai Vi~t) va cac dan tQc thieu s6. Lich su khu Y\lC d6ng b~ng gful li~n v61 qua trlnh nguOi Vi~t til vUng trung du va thung lfing chan nui ti~n xuBng vung d6ng b~ng va qua trlOO nam ti~n hang nghln nam tir d6ng b~ng song H6ng-chi~c

noi cua n~n van miOO dan tQc d~n dQc dai cac d6ng bAng mi~n Trung va d6ng b~ng

song Ciru Long bat ngat vm hang ngan Ian duyen hai, giau ti~m I!ang v~ kiOO t~·· nong

nghi~p tr6ng lua va daOO b~t hai san. Ngh~ tr6ng lua qua hang ngan nam v~n ti~p t\lC

kh~ng diOO vai tro va vi tri d~c bi~t trong n~n kiOO t~ dI nong vi ban cua OOUng nguai

nang dan, lam nen di~n m~o cua van hoa xom lang, t~o nen ban s~c van hoa dan tQc,

hun duc nen ban 1100 va khi phach phi thuOng cua ngum Vi~t Nam.

Do d~c trung cua vi tri dia ly, vUng d6ng b~ng la dia ban co di~u ki~n thu~n lqi

OOftt trong giao lUll van hoa. N~u coi lanh th6 Vi~t Nam la bao Ian OOln ra Thai Blrlh

Duang thl cu dan d6ng b~ng chiOO la chu nhan quan trQng OOftt d6i di~n va yuan ra

bien Dong, ti~p thu va giao thoa van hoa vai OOi~u vUng mi~n trong khu Y\lC va th~

gim thong qua h~ th6ng giao thong duOng bQ, duOng hang hai trong lich sir, tir b~c

.:.

xu6ng nam, tir dong sang tay. Vung d6ng b~ng cling chiOO la nai tiip nhtJ,n, anh huimg va Zan toa OOi~u n~n van hoa Dong,Tay vm khong it OOUng thach d& quy~t li~t tir hang ngan nam truac cho tm t~n ngay nay, OOftt la trong th6'i ky d6i mm va hQi OO~p.

Khai ni~m d6ng b~ng duqc su d\lng ph6 bi~n 0 nuac ta OOAm chi mQt khu Y\lC dia 19 phan thea cac caOO quan dia ly va dia hlOO. Tren d~i the, vUng d6ng bAng tuang Ung vm vUng thftp, cao han mQt chilt la vung trung du (hay vung gifra, vung d~m) va vung

: nlii, cao nguyen (vung cao).

li~n vm vung duyen hai, chi~m khoang 14 di~n tich dAt li~n cua ca nuac. Theo ca~ OOa

Nhln tren ban d6 Vi~t Nam thea hlnh chu S n6i li~n mQt dai, vung d6ng bAng g~n

dia ly, dia chAt, do tiOO da d~ng cua thien OOien, khu Y\lC d6ng bAng co the phan chia

thanh thanh cac d~ng: D6ng bAng chau th6 B~c BQ; cac d6ng bAng ven bien Trung BQ

va d6ng bAng chau th6 song Ciru Long4 co qua trlnh hlnh thaOO va OOUng d~c trung

4 Le Ba Thao : Thien f1;hien Vi?! Nam . NXB Giao D\lc, HN, 2008

rieng trong qua trlnh ki~n t~o dia lY. Trong m6i vung OOu v~y l~i duqc phan chia thaOO

· cac d~c trung van hoa thea vUng va tQC nguoi, chung toi xin trinh bay khai quat vS cac

vung va ti~u vung til goc dQ sinh thai nhan van:

1. 2. Cae vung eanh quan dAng bing

1.2.1. J)~ng bing song H Jng

D6ng bftng song H6ng hay d6ng bftng B~c BQ la mQt chau th6 dugc hlnh thanh

do S\I b6i t\1 phu sa cua song H6ng va song Thai Blnh trong mQt v\lng bi~n rna ba la

mQt vUng d6i nui. GS. Le Ba Thao gQi d6ng bftng song H6ng la mon qua cua cac dong song. So~g H6ng va song Thai Blnh chinh la SlJ hQi nh~p nhi~u dong song (y thuqng ngu6n ya tren vung d6ng bftng hi~n t~i duqc chia ra lam nhi~u song nhanh, cac nhanh

nay cang ra gfrn bi~n cang t6a ra thanh nhi~u nhanh 006 han. Song H6ng sau khi ro;

kh6i Son Tay da tach ra mQt song nhanh quan trQng la song Day, khi t6i Ha NQi l~i

tach them thanh song Du6ng, d~n Hung Yen thi chia nuac thea song LUQc va song

Phu Ly, xu6ng Nam Dinh, Thai Binh thl t6a ra thanh song Tra Ly, Song Nam Dinh va

song Ninh Ca. M~ng lum song Thai Blnh (duqc hqp thanh bOi song Cfru, song

Thuong va song L\1c Nam) til phia dum Pha L~i cang da d~ng va phuc t~p han do anh

huOng cua Thuy tri~u. Ban dfru co 2 nhanh chinh la song Kinh Thfry va song Thai Binh

nhung til Hai Duang thi m~ng lum song nhanh day d~c.

Ba bi~n eua chau th6 thuOng phfing va thoai thoai. Til hang v~n nam tru&c da

di€n ra qua trlnh dfiu tranh quy~t li~t gfra dfit li~n va bi~n ca va v~ sau nay la cUQc dfiu

tranh b~n bi, quy~t li~t eua con nguffi vm thien nhien trong qua trinh chinh ph\1c va

khai thac vung dfit nay.

Ranh gim tl;r nhien cua d6ng bftng song H6ng b~t dfru phia dong til Yen L~p di

men chan nlii qua Pha L~i, vong len L\lc Nam r6i omen thea chan d6i L~ng Giang rna di

t6i Kep, ti~p thea chan d6i Yen Th~ sang Phu Binh, Ph6 Yen, vong qua chan nlii Tam

Dao sang VInh Yen, Vi~t Tri r6i thea song rna tm Bfrt B~t. Ranh gim phia Tay d~ng

bftng di men thea chan nui Ba Vi, qua Chq B~n, D\1c Khe, Doan VI, til do di ra bi~n

thea chan cac day nlii da voi ngan cach Ninh Binh va Thanh Hoa.

D6ng bftng song H6ng g~n li~n vm dong song Cai (song M~) VI d~i, hang nam

cung cfip tren 100 tri~u tfin phu sa, dong vai tro chinh trong vi~c t~o d\IIlg d6ng bftng

chftu th6 va n~n van minh n;rc ra trong thai d~i d\IIlg nu&c cua dan tQc ta. Tuy nhien,

146

nhi~u ti~u vung v&i cac s~c thai rieng. D~ ti~n b~n dQc thea d6i, tru&c khi xem xet v~

gAn li~n vm qua trlnh chinh ph\lc khai thac ,Tung d6ng bfLng nay cling khong tranh khoi

nhUng thach d6 quy~t li~t trong di~u ki~n 2 mua nang l~nh di~n hinh, nAng lAm, mua

nhi~u, du thila dong bao. Vi th~ h~ th6ng de song va sau nay la de bi~n vm hang ngan

km duQ'c coi la c6ng trlnh c6ng cQng vi d~i nhdt da duQ'c nhi~u th~ h~ ngum Vi~t dlJIlg

nen tren vU~g ddt nay.

Vung d6ng bfLng song H6ng v&i t6ng di~n tich khoang 15.000 cay s6 vuong,

duQ'c cac nha dja If phan chia thanh cac ti~u vung. Tren d~i th~, co th~ thdy cac d~ng

kh6ng gian chinh nhu vUng d6ng bfLng trung tam cai noi dftu tien.. cua chau th6, vUng

h~ chau th6-duyen hai, nai duQ'c hlnh thanh cung vm qua trinh bi~n lui va qua trinh cu

dan ti~n d§n ra bi~n.Vung d6ng bfulg trung tam t~p trung cac do thj IOn dong vai tro

quan trQng hang dftu trong chi~n lugc phat tri~n kinh t~ van hoa cua toan bQ vUng d6ng

bfLng chau th6.

1.2 2. Cae dJng bing ven biin Trung BV

Trai dai tren qu6c lQ 1 til Ha NQi vao thanh ph6 H6 Chi Minh til Thanh Hoa d~n

Blnh Thu~n vm tren 1300 km la cac d6ng b~ng ven bi~n miSn Trung: Thanh-Ngh~

TInh, Blnh-Trj-Thien, Nam-Ngai-Blnh-Phn va Khanh Hoa-Ninh Thu~n-Binh Thu~n. Di~m d~c bi~t cua cac d6ng bfLng a day la ria phfa dong d6ng bfLng cling la ba bi~n va nni nhoai ra bi~n, khac vm d6ng bfLng song H6ng va do do do cac m~ch nlii dam ngang

thea huOng tay, dong da lam cho d6ng b~ng bi chia cAt thanh cac ngan nho. Them nfra anhiSu nai day TruOng Son vuon ra d~n sat bi~n lam cho nhiSu dai d6ng b~ng bi thu h~p nhu a Quang Blnh, Quang Trj, Phan Rang, Phan Thi~t. Iuy nhien, suOn cua ba bi~n vfu11an ra rdt xa ra phia dong d~c bi~t la til Da NAng tra vao. CUQc s6ng va hOl;\t

dQng cua cac d6ng bfLng miSn Trung khong tach rm khoi anh huOng cua day TruOng San aphia Tay va bi~n aphia Dong va do do ddt dai thuOng trQn lfin phu sa til nlii va cat cua bi~n ca, t~o nen nhUng c6n cat n6i ti~ng trai dQc miSn Trung.

Phfin IOn cac d6ng bfLng deu co di~n tich vila phai. Theo s6 li~u ghi chep cua

, trong s6 do

P.Guru, mQt hQc gia ngum Phap, t6ng cQng toan bQ khoang 14.500 Km2 re>ng nhdt la d6ng b~ng Thanh Hoa: Gftn 3000 km2 va h~p nhdt la Phan Rang: 220 km2

Nhln tren ban d6 co th~ thdy cac d6ng b~ng Trung Be> trai dai tren 9 de> vi tuy~n

va do do tac dQng rdt m~nh d~n cac y~u t6 cua khi h~u nhu mua bao, gia ret. Nhin

chung nhi~t de> cang tang dftn til bAc xu6ng nam va vUQi qua deo Hai Van cac kh6i khi

l~nh cIDlg suy y~u dftn va luqng mua tang len lam cho khu V\IC nay eo nhi~u bao va gio

· vao mlla he. H~ th6ng song day d~c 1ir TruOng San d6 ra bi~n va eanh quan d6ng bfulg kha

1.2.3 BJng bing chtiu th6 song Cuu Long

da <4mg, di~u ki~n 1V nhien nhi~u khfic nghi~t v6i 3 thong s6: Lii l\1t, h~ han, cat bay.

B6ng bApg Song Cfru Long hay Nam BQ duQ'c hinh thanh b&i qua mnh tl;lO phu sa

eua song Cfru Long hay Me Kong. Til Campuchia song chia lam 2 nhanh: Song Ti~n

va song H~u chay vao. Song Ti~n nh~n khoang 2/3 lUll luqng cua dong Cfru Long

mang nhi~u nuac va phu sa nhAt. Til Vlnh Long, song chia lam 2 nh~nh tl;lo thanh song

My Tho va C6 Chien. Ti~p do song My Tho t~o thanh Ham Luong va Ba Lai, d~ r6i

d6 ra bi~n. Tuy nhien, vUng h~ chau th6 duQ'c hlnh thanh eon eo th~ ke d~n vai tro eua eua song D6ng Nai va song Yam Co aphia bfic cac cua song Cfru Long lien quan tnrc ti~p d~n vUng Dong Nam Bc).

Song H~u chay ra bi~n it phan chia hon. Cach bi~n khoang 75 km song bfit dftu

ehia them 2 eua la Trinh An va Tranh D~ ngoai eua chinh Bat xfic.

, gdp gftn 2,5 lftn so v&i d6ng b~ng song H6ng va cac d6ng b~ng miSn

Song Cfru Long la dong song IOn va do do da t~o nen vilng d6ng b~ng rc)ng IOn

gftn 40.000 km2

Trung ec)ng l~i. H~ th6ng song va kenh r~ch ch~ng chit tren khfip chau th6 da t~o nen

y~u t6 song nu6c cho khu V\IC d6ng b~ng chfiu th6 va la y~u t6 quan trQng dua phil sa

b6i d~p hang nam lam nen V\Ia lua quan trQng nhdt ca nu6c. Tu duy s6ng chung vai fa da an sau VQO ti~m thirc cua cu dan akhu VlfC nay kMc vai cu dan d6ng b6ng song H6ng.

Tren khu vgc d6ng b~ng rc)ng IOn xudt hi~n h~ th6ng rUng ng~p m~n di~n hlnh t~o nen nhfrng vung rUng d~c bi~t v~ da d~ng sinh hQc, nhdt la avUng "ddt mai" tir Kien Giang cho d~n Ca Mau.

2. D,c trtmg van boa khn v'!c dAng bing

Ngo~i trir nhfrng vUng ddt cao duQ'C khai pha tir thai c6 d~i, d6ng b~ng song Cfru Long dugc dinh hlnh v~ di~n m~o nhu sau nay gfin li~n v&i qua trlnh nam ti~n va rna c6i eua nhfrng cu dan nguai Vi~t va nhi~u dan tQc thi~u s6 khac tren 300 nam tru6c~

Vung d6ng b~ng trai dai dQc thea lanh th6 Vi~t Nam va van hoa vUng d6ng b~ng

148

th~ hi~n tinh th6ng nhdt trong da d~ng. Dum day chung toi se trlnh bay d~c trung van h6a thea tUng vung, kit h9]J tinh aa d(Jng van hoa vung va fQc nguai. d vUng d6ng

II

b~ng, ngoai nguai Kinh (Vi~t) con co cac dan tQc thiSu s6, trong do chu ySu la nguai Cham amiSn Trung, nguai Kha me, nguffi Hoa aNam BQ.

2.1. n,c trtrng van boa ngtrOi Vi~t viIng dAng bing

2.I.I.Dang bing Biie Bp va bde Trung B~-chiie noi van hoa ella ngllili Vi?t.

D6ng b~ng B~c BQ thea If thuy~t khu V\lC hQc cua cac nha nghien clm Nh~t Ban la mQt trong 10 vUng van hoa diSn hlnh aDong Nam A. Co thS noi D6ng b~ng B~c BQ va ca b~c Trung BQ, v5n g~n liSn vm qu5c gia til bu6i dAu, d\lllg nu&c (chilu Hoan,

chau Di€n hay xu Thanh, xu Ngh~) la vUng van hoa- ljch sir c6, la cai noi hlnh thanh

dan tQc Vi~t (Kinh) va van hoa Vi~t, d6ng thai ciing la nai hlnh thanh cae nSn van hoa

n6i ti~ng trong ti~n trinh ljch sir dan tQc. Lich sir van minh Vi~t Nam ill thOi HUng

Vuang tm hi~n nay la S1;I ti~p n6i ill van hoa Dong Son d~n D~i Vi~t va van hoa Vi~t Nam

trong do tieu biSu la cac di tich B~ch H~c, C6 Loa, Thang Long-Dong Do-Ha NQi. Cac

nha van hoa da phan chia cac s~c thai tiSu vUng nhu: Kirm B~c, vUng D~t T6, vUng Trung

tam, vUng Duyen hai ...

La CQi ngu6n, d6ng b~ng B~c BQ cling d6ng thai la trung tam cua dai s6ng chinh

tri xa hQi va la nai hinh thanh va phat triSn nhUng truySn th5ng van hoa lau dai thong

qua ho~t dQng kinh t~, cac d~ng thuc cua van hoa v~t thS va phi v~t thS, cac quan h~ xa

hQi...lam nen ban lInh va c6t cach dan tQc.

Chung ta thuOng noi van hoa Vi~t Nam la van hoa xom lang, van minh Vi~t Nam

la van minh nong nghi~p va nguai Vi~t Nam chu y~u la nong dan. Do duOng nhu la

mQt h~ng s5 dS cho d~n thai hi~n d~i v~n dS tam nong vftn con la c6t l6i. DiSu do truac

h~t duqc thS hi~n t~i d6ng b~ng song H6ng til hang ngan nam truac.

Lich sir 1\1 cu cua cu dan nguai Vi~t ad6ng b~ng song H6ng di€n ra til hang ngan nam truac. Theo k~t qua nghien cUu cua cac nha khao c6 hQc, sir hQc, dan tQc hQc, qua

trlnh nay di€n ra khoang til 7000 d~n 40.00 nam truac. Til vUng thung lung chan nlii

nguai Vi~t tUng bu6c chinh ph\lC va chi~m lInh vUng d6ng b~ng song H6ng. Cach

ngay nay khoang 2800-2700 nam v61 van hoa Dong San, van hoa d6ng b~ng song

H6ng phat triSn f\lC ra vai van hoa d6 d6ng. Ky thu~t duc d6ng da tl:lO ca sa cho SlJ phat triSn m~nh cua san xu~t nong nghi~p.

Tren lanh th6 Vi~t Nam, d6ng bAng song H6ng la noi co m~t dQ dan s6 dong nhdt

so v6i cac vUng trong. ca nu6c, gdp khoang 3 l~n so v6i d6ng bAng song Clm Long va

gdp khoang 6 lfin so v6i cac tinh duyen hai mi~n Trung. Trong khi do nhu da d~ c~p,

di~n tich d6ng b~ng song H6ng chi chiSm khoang 14 di~n tich d6ng bAng ca nu6c va do do khong a dau hi~n tUQl1g dftt ch~t nguffi dong l~i diSn hlnh nhu akhu V\IC nay. Do suc ep dfrh s6, vdn dS nong nghi~p luon duQ'c d~t ra thuOng xuyen lien t\lC ad6ng bAng song H6ng.

Nhu v~y, van hoa d6ng bang song I-I6ng tru6c hSt la van hoa nong nghi~p, trong

do ngh~ tr6ng Ilia dong vai tro chu d~o, dil dffi s6ng kinh tS-xa hQi hi~n nay co nhi~u

thay d6i. 1-I6i s6ng c6 truySn hang nghln nam tru6c v~n duQ'c luu truySn va anh huOng m~nh me dsti l6i s6ng cu dan thOi. ky cong nghi~p hoa rna S\l ph\lc h6i hQi lang la rnQt vi d\l. Tftt nhien, ben c~nh nong nghi~p con co ho~t thu cong nghi~p, thuang nghi~p,

danh b~t ca song bi~n... Trong cac ho~t dQng kinh tS do, thu cong nghi~p dong vai tro

rdt quan trQng trong di~n m~o buc tranh d6ng b~ng song H6ng va lil noi xuftt hi~n day

d~c cac nghS thu cong va cac lang thu cong5 phan anh qua trlnh lao dQng sang t~o va

ban tay tai hoa cua ong cha ta qua hang nghln nam lich su.

Khi" noi dSn van hoa Vi~t nguCri ta thuOng nhftn m~nh dSn 3 nhan t6 co ban:

NHA.-LANG-NUdc. Day la 3 nhan t6 c6t l6i duQ'c hlnh thanh bai di~u ki~n lich su

kinh tS xa hQi quy dinh va co rn6i quan h~ rn~t thiSt v6i nhau.

Nha v6i cach lil gia dlnh rna tru6c hSt la ti~u gia dlnh ph\l quySn luon duQ'c coi la

tS bao xa hQi, lil nai tiSp nh~n, trao truySn, nuoi duOng vil phat huy van hoa dan tQc.

Cung v6i tiSu gia dlnh con co S\I t6n t~i cua d~i gia dlnh (tu d~i d6ng duOng, Ngl1 d~i d6ng duOng). Tren nSn tang y thuc h~ Nho giao gia dlnh nguOi. Vi~t lil gia dum ph\l quySn ton ty tr~t tv ch~t che. Gia dlnh la mQt don vi xa hQi d6ng thCri la rnQt dan vi

kinh tS (thong qua cac ho~t dQng nong nghi~p, thu cong nghi~p, trao d6i hang hoa).

M~c du anh huOng d~m cua y thfrc h~ Nho giao nhung trong gia dlnh nguffi Vi~t, ph\l nit co vai tro rftt quan trQng trong ho~t dQng kinh tS va cUQc s6ng gia dlnh, cao han nhiSu so v6i cac xa hQi A Dong nhu Trung Qu6c, Nh~t Ban, Han Qu6c. M6i quan h~ trong gia dlnh (vQ' -ch6ng, B6 m~-con...) coo rna va b~n ch~t. Trong mQt s6 ho~t dQng .

5 Trong ehuyen d~ nay chung toi khong co di~u ki~n di sau phan deh m6i quan h~ cae nganh ngh~ kinh t~ eua nguOi Vi~t, v6n 1a v~n d~ hQe thu~t r~t ly thu va phue t~p, lien quan d~n lieh sir qua trlnh ho~t dQng kinh t~ a Vi~t Nam tu thOi e6 d~i. Xem Phan Gia B~n: SiJ thao Lich sit philt triin thit c6ng nghi¢p Vi?t Nam. NXB Van Sir Dia, HN, 1957; Lam Ba Nam: Ngh~ d?t c6 truyJn iJ d8ng bang Bdc Bl). NXB KHXH, H, 1999

1''0

nghi~p, d~c bi~t la buon ban 000 ph\! nu co vai tro quan trQng hang dAu. Ca dao rno ta:

Tren a6ng cgn duai a6ng sau

Ch6ng cay V{1 cdy, con trau ai bua

kiOO tS ph\! nu luon dong vai tro quan trong OOu tr6ng Ilia, rnQt 86 ho~t dQng thii cong

Tuy nhien, khi noi dSn gia dinh khong thS khong noi dSn gia tQc, rnQt d~ng thuc

- Thiit chi dong h{): Trong h~ th6ng thiSt chS cua ngum Vi~t dong hQ co vai tro

gia diOO rna rQng duQ'c lien kSt truac hSt bai m6i quan h~ dong mau va ea hon nhan:

rdt quan trQng tir trong lich sir cho dSn thai hi~n t~i. Ddu dn cua dong hQ g~n li~n vm qua trlnh h!nh thanh cQng d6ng cu dan (lang, xom). VI th~ khong co gll~, nhi~u lang

xa mang ten dong hQ co cong d\Il1g lang ban dAu nhu Le Xa, Ngo Xa, Nguy€n Xa

(Nguyen Xa), Luu Xa, D~ng Xa... Trong thm ky khang chiSn ch6ng Phap, ch6ng My

va truac d6i mm, vai tro eua dong hQ bi "chim khudt" tiSp Wc duQ'c tr6i d~y vm x~y

l~p Ban lien l~c cac dong hQ trong ph~m vi ca nuac r~m rQ trong nhUng nam gftn day.

d\Il1g cai t~o nha thO' hQ, quy khuySn hQc dong hQ, khu mC) dong hQ va th~rn chi thanh

VI thS co nha nghien cUll gQi day la van hoa dong h{)6.

ThiSt chS gia dinh, dong hQ g~n ch~t v6i thiSt chS lang. Quan ni~m truy~n th6ng

eua nguai Vi~t g~n bo vm que huang lang xom, dli trong ngheo kh6 thi m6i thanh vien d~u g~n bo vm lang, hQ quan ni~m: S6ng a lang, sang anuac.

Lang Vi~t a d6ng b~ng la mQt khong gian tv quan va do do thuOng duQ'c hlnh dung duQ'c bao bQc bai IllY tre xanh rna di~n hlnh la d6ng b~g B~c BC) va vi thS' ngum

thdnh lang nao lang dy thi!.

ta thuOng hay noi tinh khep kin tuang d6i cua lang xa: Tr6ng lang nao lang dy aanh,

Trong lich sir dai lau, tru6c nhUng thach d6 cua thien nhien, con ngum phai

chung lung ddu c~t, dVa vao nhau dS t6n t~i va do do lang xa thaOO nm c6 k~t cae thanh vien thea quan ni~rn: Ban anh em xa mua lang gi~ng gftn, t6i lira t~t den co OOau... Tir do hlnh thanh nen thi~t ch~ rnang tinh t1! quan ciia lang xa. Ngoai thiSt chS

quan phuong (chinh th6ng) cua h~ th6ng chinh quy~n rna thm nao efing co, trong lang

6 a ~ay chung toi chua co di~u ki~n di sau vao nhtmg nghich ly cua dong hQ trong do; song lang xa truy~n th6ng va hi~n t~i. Da tUng xuAt hi~n nhtmg hi~n tUQ1lg kiSu nhu chi be> hQ ta each day vai ba th~p Icy va nhUng mau thuftn dong hQ duqc rno ta kha hay trong tac phArn: Manh ddt lam nguai nhiJu ma eua Nguyen Kh~c TruOng, da duqc chuySn thS d\lI1g thanh phim Ddt va Nguai

xa e6 truy~n con t6n t~i hang lo~t cac thiSt chS phi quan phuong khac nhu: Phe, hQi,

phuOng, giap, v6n r~t da d~ng, vi d\l rieng h<)i co: H<)i tu van, hQi d6ng nien, hQi d6ng

rnon, hQi di chua, hQi cay, hQi c~y ... M6i thi~t ch~ nhu v~y nh~rn th6a man rnQt nhu

c~u nh~t dinh cua cac thanh vien cQng d6ng.

Trong tUng' cQng d6ng lang bao gia cling co huang u6c dS dam bao cho S\I v~n

hanh, rn~c du khong phai luc nao l~ lang cling phil hqp vai lu~t nu6c theo kiSu (phep

vua thua l~ lang).

M6i c<)ng d6ng lang luon t6n ~i rn<)t khong gian tam linh (dinh, d8n, chua) rnang

d~u ~n va d~c trung clla lang va g~n li8n vai no la cac ho~t d<)ng van .hoa-ton giao. Ton giao a lang Vi~t ngoai y thuc h~ Nho giao, phai k~ d~n Ph~t Giao, D~o giao tren n8n tang tin nguOng dan gian r~t da c4mg va di li8n v6i no la h~ th6ng l~ hQi lang xuful, thu nhi kY Clla c{r dan nong nghi~p: Thting gieng an tit anhd /Thdng hai ca bq,c, tluing ba h{ji he.

Dai s6ng tam linh la cai n8n viing ch~c nh~t cua quan h~ cQng d6ng lang xa, phan anh ythuc v8 c<)i ngu6n (gia dinh, dong hQ, c<)ng d6ng) tit c<)ng d6ng lang r6i rna rQng

ra thanh cQng d6ng lien lang va cao hon la cQng d6ng sieulang theo cach n6i clla GS. Ha Van T~n, tren co sa do rna hinh thanh y thue qu6e gia, vai S\I hi~n di~n clla Nu6c, trong rn6i quan h~ Nha-Lang-Nu6c:

Ai ai rn6ng chin thang tu

Khong di hQi Giong cling hu rn~t dai

Du ai di nguqc v8 xuoi

Nh6 ngay gil> t6 mung mum tllang ba

Hay

Ai la con chau r6ng tien

Thang ba rna hQi TruOng Yen thi v87

Khi nghien cUu v8 lang xa cac nha nghien cUu d8u th6ng ch~t chllng co van hoa lang, rn~c du nQi ham khai ni~rn chua d~ th6ng nh~t. Phai chang vi th~ rna sau nay a Vi~t Narn r~rn rQ xay d\ffig lang van hoa r6i ~p van hoa, ban van hoa, buon van h6a?8

7 Lang xa hi moi truang eQng cam van hoa va hQi lang g~n li~n v6i mQt h~ th6ng nghi l~ va sinh ho~t van hoa dan gian, d6ng thai l~ hQi ehinh Iii mai truOng dS trao truy~n cae gia tri van hoa qua nhi~u th~ h~. N8n tang eua l~ hQi truae h~t la l~ hQi nang nghi~p lien quan dSn nhjp di~u san xu~t nang nghi~p.

152

Hay

Noi d~n van hoa cua nguai Vi~t con phai kS d~n cac d~ng biSu hi~n kha d~c s~c cua van hoa v~t th~ va phi v~t th~, tu an, rn~c, a, di l~i d~n dm s6ng tinh thftn (tin nguOng, l~ n~, phong tt,Ic, viin hQc, ngh~ thu~t...) vo; cac mang mfm d~m nhli\t khac

nhau nhu nong thon, do thi, vUng trung tam va vung duyen hai rna nhi~u cong trlnh

nghien cUu:nhu Dia chi van hoa dan gian vUng dfit t6, Dia chi Kinh B~c-Ha B~c, Dia

chi van hoa dan gian Thang Long-Dong Do-Ha NQi, Dia chi Narn Dinh, Dia chi Hai

2.1.2. Van hoa Viit i1 dJng bing trong qua trinh. Nam ~n: Trung va Nam

Trung Bp ilin Nam Bp

Duong, Dia chi VInh Phuc...

V~ d~i th~ day la vUng dfit Cham Pa cli va do do tren vung d6ng b~ng duyen hai

K~ tir-khi Nguy~n Hoang duQ'c cu vao lam trfin thu Thu~n Hoa rna rQng dftn ba c6i v~ phia nam cling la luc danh ddu qua trlnh ngum Vi~t tUng bu&c xac l~p vi tri va chu quy~n tren vUng ddt nay. Th\Ic ra tu dftu kY nguyen D~i Vi~t, cac tri~u d~i Ly-Trdn cling b~t dAu huOng v~ phuong Narn va do do ddt Chau 0, chau Ly da thuQc v~ D~i Vi~t sau S\I ki~n hon nhan HuySn Tran-Ch~ Man dftu th~ ky XIV rna su sach da ghi l~i.

thanh NUi-BiSn-Song-Deo duQ'c coi la rnQt vUng van hoa vOi cac xU OOu xU Hu~, xU Quang...

nay v6i nhUng d~c trung v~ canh quan dia hlOO rna GS. Trftn Qu6c VUQ'Ilg khai quat

Tren dQc dai yen bi~n rni~n Trung, van hoa Vi~t tu b~c rni~n Trung theo ddu chan OOUng ngum rna c6i, rnang theo ten ddt, ten lang ngon ngu va duong nhien ca thanh thftn, 16i s6ng va thich nghi tren vung ddt rnm. HIOO thuc chuyen cu thuOng g~n li~n

vai cac dia phuong va trong OOi~u truOng hqp la cac dong hQ rna diSn hlnh la vung

8 Vi~c xay dl)11g lang van hoa va cac d~ng thuc tuang img nhUng nanl gAn day du<}c tri8n khai rQng kh~p trong ca nu6c, ca a cae do thi (khu ph6 van hoa, t6 dan ph6 van hoa) va cung v6i no la gia dlnh van hoa la y tuOng hay, nhung chua luang tinh hSt nhUng vAn d~ nay sinh trong qua trlnh th\Ic hi~n. Cac quy u6c mang tinh khuon mdu cao va khong di VaG cUQc s6ng. Nguai dan chua nhln nh~n no nhu la thiSt chS cua chinh mlnh. Theo toi da dSn lilc cftn ffii nh~n t~uc l~i vAn d~ nay, ngay ca khai ni~m VAN HOA

Thanh-Ngh~. Khach quan rna noi con duOng Narn ti~n la con duOng thu~n d6i vai cu dan ngum Vi~t. Trong qua trlnh xac l~p vi tri a day, cac chua Nguy€n da thi hanh nhi~u chiOO sach OO~rn thu ph\lc OOi~u bQ ph~n cu dan tu phia B~c, phil hqp vai di~u ki~n va hoan cimh hIe b~y gia. Cac chua Nguy~n thu phlJc tit ca cu dan b~t man vo; rma Trinh a phia B~c, til dan til tQi d~n cac daOO sl. TruOng hqp Dao Duy Tu la mQt vi d\l diSn hlnh da duqc trQng d\lng va tra thaOO quan su hang dftu cua chua Nguy~n

trong cUQC chi~n vm quan Trinh. Theo nhi~u nha nghien clm, dum goc dQ van h6a,

Dao Duy Til la nguai co cong mang lo~i hinh hat bQi (tu6ng) vao rni~n Trung.

Lang Vi~t mi~n Trung v~ d~i th~ co nhi~u net tuong d6ng vm lang Vi~t aB~c BQ trong k~t cAu nhung co nhUng di bi~t v~ ki~u qUfrn cu thea cac chorn, x6rn, thich (mg

vo; d~c di~m vung duyen hai nho h~p. M6i quan h~ cQng d6ng theo rn6i quan h~ gia

dlnh-dong hQ-lang xa vm cac bi~u tUQl1g nha thO' hQ, dlrth, d~n, chua vdn duQ'c bao lUll

ch~t che. DQc dai duyen hai rni~n Trung, ben c~nh tin nguOng thO' cung t6 tien hay c6

nha nghien clm gQi la d~o ong ba va h~ th6ng thO' cung cong cQng nhu dinh, d~n, chua

con c6 t\1C thO' ca vm nhi~u ten gQi khac nhau nhu Nam hai D~i Vuong, Ong LOn, Ong

Khai..:vm nhi~u nghi l~ thieng lieng va h~ th6ng tin nguOng lien quan d~n bi~n khm

va ngh~ danh b~t hai san.

Kho tang van hoa dan gian phong phu va s~c thai phuong ngfr dQc dao giau ban s~c khong th~ trQn ldn. Them vao do la cac ag;c trung vJ tinh cach vung miJn, xu rna dan gian da t6ng k~t kha hay(9). Tinh .d~e trung vung mi~n d~ sinh ra tinh e\le bQ dia

phuong t6n t~i ngay ca thai hi~n d~i.

Tren 300 nam truac nguai Vi~t da tran xu6ng d6ng bfing Nam BQ. Trong bu6i

dfru, nguO'i Vi~t chQn cae Gi6ng- tuc OOfing go dAt cao va dai d~ lam di~m t\1 cu. Truac

khi nguai Vi~t d~n nai day vdn la vung dfrt con hoang VUe MQt s6 nm da duQ'c nguai

Kha me khai pha OOung v~ cO' ban vdn la vung trfing, hoang So', meOO mong song

nuac. Co Ie do dia hlnh song nuac rna lang Vi~t Nam bQ duQ'c hlnh thanh tren cai n~n

song nuac toa ra tren di~n rQng thea h~ th6ng keOO rt;tch khac h~n SlJ qUfrn cu cua Cll dan d6ng bfing song H6ng va tinh rna rfrt cao.

9 Xem them Qu6c sir quan triSu Nguyen: D~i Nam nhftt th6ng chi. Xem them kho tang van hoa dan gian cac tinh ' rniSn Trung. 10 Theo chu truang nay nay, nha Nguyen cho phep nhfrng ngum co v~t hIC a miSn Trung duqc mua no tl a que rnlnh dua vao khai khdn nhfrng vung dftt hoang. Trong s6 do co th~ co ca nguai Cham. Chfnh sach cm rna trong khai hoang, rna mang ba c5i co nhiSu di~m rftt dang luu y va la rnQt trong nhfrng tiSn dS rftt quan trQng trong vi~c lam thay d6i bQ m~t va co sa xa hQi akhu V\lC nay.

154

Khac vm qua trlnh hlnh thanh lang- xa a B~c BQ va B~c Trung bQ til hang ngan nam truac g~n li~n vm SlJ tt;tO dlJllg n~n van minh dan tQc, lang Vi~t aNam BQ duQ'c hlnh thanh vm qua trlnh di dan rna mang bO' c6i vm OOi~u ngu6n cu dan, OOi~u thanh phfrn cu dan thea chu truong cua cac chua Nguy~n 10 rna Le Quy Don da tirng ghi It;ti trong Phil bien tt;lp Ill-c. Vi th~ s~c thai tiOO daOO hQ aOOi~u vUng Nam BQ It;ti co tiOO tuong d6ng vm cac dong hQ Vi~t, Cham ami~n Trung nhu Tra, Ma...

Lang Vi~t avUng Nam BQ la cac lang mm tren n~n tang lang Vi~t Trung BQ va la nai hQi nh~p va do do khong h~ co quan ni~m chinh cu hay ng\l cu nhu aphia B~c, v6n la v~t can de n~ng len dai s6ng nguai nong dan chau th6 B~c BQ, lam cho con

nguai khong th~ thoat khoi SlJ rang bUQc cua que huang ban quan. Them nfra do d~c

di~m qua tr~ tl,l eu nen & Nam BQ Sl,l e6 k~t dong hQkhong con eh~t ehe nhu & B~e

BQ va B~c trung BQ. Trong di~u ki~n do, tinh cQng cam cua nhUng con nguai phai rai

khoi que huong lang xom tim kS sinh nhai da t~o ra tinh cm rna, tinh dan chu binh

dAng cua cac thanh vien cQng d6ng l~i tra thanh ySu t6 chi ph6i... eu dan nguai Vi~t'

Nam BQ vira cm rna vila phong khoang tren mQt khong gian bat ngat ruQng d6ng, song

nu6c. Ben c~nh do, qua trlnh khai khdn chinh ph\lc d6ng bfing Nam BQ con co nhi~u

thanh ph~n cu dan khac ben c~nh nguai Vi~t nhu nguai Hoa, nguai Kha me va co th~

con co ca nguai M~, Mnong...ma xu huOng chung la doan kSt g~n bo cua m6i quan h~

da dan tQc. Tinh phong khoang cua cu dan "anh Hai" la d~c trung n6i b~t cua cu dan Vi~t a Nam BQ, la san phdrn cua qua trinh ljch sir va moi truOng s6ng duqc hoa trQn t~o thanh trong nhUng thS kY vira qua11 .

Cling do cac d~c di~m tren day, a Nam BQ khong co cac hlnh thuc, phe, hQ, giap...nhu aB~c BQ. Khac v6i qua trinh hlnh thanh va chinh ph\lc d6ng bfing B~c BQ, aNam BQ, do chinh sach khuySn khich khdn hoang da lam cho lang xa sOm phan C\lC: RUQng dfit cong hftu ph6 biSn va sOm hlnh thanh nen t~ng lOp hftu san ngay til thS ky XIX g~n li~n v6i qua trlnh t~p trung ruQng dfit va xu~t hi~n t~ng lOp d~i dia chu. Khong phai ng~u nhien khi Nguy€n Anh bi Tay San truy du6i phai ch~y ra vung dao kien Giang nhung chi trong mQt thai gian ng~n da nhanh chong gay dvng l\Ic luqng

gianh l~i quy~n binh. Do la nha SlJ ung hQ cua t~ng lOp di~n san Nam BQ co thS IlJc

kinh tS tUng chiu an mua moc cua cac chua ~guy~n trong qua trlnh khai pha d6ng

bfu1g Nam BQ.

Cling do nhUng di~u ki~n thu~ lqi do thien nhien ban t~g, nguai nong dan d6ng

bfu1g Nam BQ khong rai vao cimh kh6n kho v~ dai s6ng nhu nguai nong dan B~c BQ, bai d~t rQng, chirn trai ca nuac, khong phai ch~y an tirng bfra va do do cUQc s6ng hoa d6ng vai thien nhien, rQng rna v6i thS gi6i ben ngoai th@ hi~n qua cach lam an, qua

nSp s6ng sinh ho~t, nha cira, trang ph\lc.

11 Cung cfin n6i them rfing cach gQi anh Hai khong gQi anh Ca lien quan dSn vi~c Nguy~n Hoang con thu Nguy~n kim vao lam tnln thu Thu~n H6a. Nguai anh Ca khong may mAt s6m, Nguy~n Hoang tra thanh ca nhung vfin la thu. Cac1,l gQi nay lien quan dSn qua trinh t~o l~p cong d6ng nguai Vi~t aphia Nam.

Khac vm d6ng b~ng BAc Be> v6i n~n van hoa duQ'c b6i t\1 vun d~p qua hang nghln

nam va s6m diOO hlnh, van hoa cua cu dan ngum Vi~t &d6ng bAng N am BO song hanh

cung phat triSn vm cac dong van hoa khac nhu Kha me, Cham, Hoa va do do ben c~ch

vi~c gifr gln ban sAc la qua trlnh giao thoa gifra cac n~n van hoa. Co thS thdy ra di~u

nay trong cac d~c trung v~ OOa & mang dang ddp OOa Kha me & vilng D6ng Thap

Mum hay m6n caOO chua duqc cai tiSn tit Kha me dSn nguai Hoa r6i ngum Vi~t.

Cling OOu v~y d6i vm OOi~u lo~i hlnh van hQc dan gian, vi OOu ddu vSt dan ca Cham

trong dan ca Nam BQ va ca trong vQng c6 n6i tiSng cua nguai Vi~t & khu ¥\IC nay.

Net d~c sAc cua van hoa ngum Vi~t &Nam BOla SlJ ra dai cua OOi~u ton giao dia

phuong. Ngoai cac h~ tu tuOng ton giao chung cua ngu01 Vi~t nhu Nho, Ph~t, D~o ph6

bi~n troilg cQng d6ng ngum Vi~t dli muc dQ d~m OO~t co khac OOau thl & Nam Be> til cu6i thS ky XIX dAu thS kY XX da xudt hi~n cac lo~i ton giao Cao Dai, D~o Dila, Hoa Hao...phan aOO S\l dfu do~n va rndt can b~ng trong dOl s6ng van hoa tam linh cua cu

dan & khu ¥\IC nay.

Nhiing phac hQa khai quat tren day cho thdy, van hoa truy@n th6ng cua nguai Vi~t

1ffiu ¥\IC d6ng bfulg vlra th6ng nhdt, vlra mang tinh vUng mi~n ra r~t. Di~u do cho thdy ra

tinh th6ng OOdt trong da d~ng cua van hoa Vi~t tren cac 1100 ¥\IC van hoa v~t the, phi v~t thS, trong tam thuc dan gian va sinh ho~t cQng d6ng, trong giao tiSp va Ung xu.

NSu so saOO van hoa ngum Vi~t BAc BQ va Nam BO, co thS thdy S\I khac bi~t tren

cac 1100 ¥\IC:

* vi moi truilng t~ nhien:

- Nhi~t doi gio mua vm 4 mila. D6ng b~ng duqc khai thac s6m, m~t dO dan s6

cao (BAc BQ)

- Chau th6 tre khi h~u OOi~t dm 2 mila mua va nong. M~t dO cu dan thdp, chiu nhiSu arm huOng ella bi~n va thlly triSu (Nam BQ). Moi trtrOng song nu&e: Nha Be nuac chay chia hai/Ai vJ Gia Djnh D6ng Nai thi vJ

* Y2u t8 l;ch sir

- C61ich su lau dai gAn li~n v6i vi~c hlnh thanh qu6c gia dan tOc (BAc BO)

- Vilng ddt mm duqc khai thac trong qua trlnh Nam tiSn (Nam BO).

15fl

* V~cudiin

- Dia ban sinh t\l chu y~u cua nguCri. Vi~t (B~c BQ). Thanh phftn tQc nguCri. thuftn

nhdt. TruyJn tht5ng aq,m, a6i mai chq,m.

- Nai chung s6ng cua nhi~u tQc ngum trong qua trlnh khai kh~n.

* V~ giao luu van hoa

- D6ng bAng B~c Be> chiu anh huCmg m~nh cua van hoa Dong A(Trung Qu6c va

sau nay la Phap, Nga).

- Nam BQ la nga ba duOng giao luu. AM huCmg m~nh van hoa An DQ va cac qu6c .gia khu V\lC Dong Nam A (v~ sau la anh huCmg van hoa Phap, My). Nhln t6ng th~ vUng Nam BQ giao luu anh huCmg ben ngoai tac dQng m~nh12.

2.2. B,c trllng van hoa Cham

Nguai Cham la h~u du~ cua cu dan Cham pa-mQt qu6c gia hlnh thanh til sau cong nguyen tren lanh th6 mi~n Trung Vi~t Nam cho d~n th~ ky XVII va co m6i quan h~ da chi~u vOi. qu6c gia D~i Vi~t a phia B~c qua hang thien men k)'. N~u coi Van hoa Dong San la m~ch ngu6n cua van hoa D~i Vi~t aphia B~c thl Sa HuYnh la mQt dong chay t~o nen van hoa Cham Pa ami~n Trung13

NguCri. Cham cu tm t~p trung a Ninh Thu~n, Blnh Thu~n, mQt s6 khac cu tm t~i

Blnh Dinh, Phli Yen, D6ng Nai, thanh ph6 H6 Chi Minh, An Giang.

Trong cQng d6ng nguai Cham anu6c ta hi~n nay co S\I khac bi~t v~ tin nguOng ton giao. Ngoai bQ ph~n nguCri. Cham a Nam BQ thea H6i giao (Cham Islam), nguCri. Cham aNinh Thu~n, Blnh Thu~n ho~c thea Ba La Mon giao ho~c thea Bi! ni (d~o H6i CU)14. V~ cO' ban nguCri. Cham s6ng a d6ng bftng va co m6i quan h~ m~t thi~t v~ van

~oa vOi. cac dan tQc thuQc ngfr h~ Ma lai-Da dao (Malayo-Polinedia), trong do d~c bi~t

phai k~ d~n nguCri. Raglay trong khu VlJc.

12 Xem them Ngo Duc Thinh: Van h6a, van h6a !(Jc nguo-i va van h6a Vi?! Nam. NXB Khoa hQc xa hQi, HN 2006. 13 Day la quan di~m gAn day cua gi6i khoa hQc Vi~t Nam . a day chung toi khong cs di€u ki~n di sau vao ly giai v8 ngu6n g6c t9c guai cua nguai Cham. Day la vdn d8 khoa hoc da duQ'c dua ra ban thao til th~ kY XIX cho d8n nay. 14 Theo ffi9t 86 nha nghien cuu cac y8u t6 ton giao ngo~i lai du nh~p vao cQng d6ng Cham da duQ'c ban dia hoa. Va do do cac y8u t6 to~ giao khong hoan toan d6ng nhfit nhu nm cQi ngu6n xuftt phat cua no.

Nguai Cham la eu dan nong nghi~p. Dfru v~t cua cac cong trlnh e6ng eQng cua

nguai Cham ngoai h~ th6ng thap Cham n6i ti~ng phai k~ d~n cac cong trlnh thuy lqi duqc xay d\ll1g til th~ kY XII-XV. Ngum Cham v6n la cu dan co ngh~ tr6ng iua nuac iau dai va da co arlh huOng tm ngum Vi~t a phia B~c. Theo ghi chep cua Le Quy Don trong Van aai fogi ngu ngum Vi~t B~c BQ truac day chi lam Ilia 1 V\l (lua mua). V~

sau do h<)c hoi kinh nghi~m til ngum Cham da bi~t lam Ilia 2 V\!. Do la V\l Ina chiem,

tuc Ilia Cham tUng di vao ea dao:

Lua chiem ltip f6 adu hi!

Bang nghe tiing sdm phdt ci! rna len

Trqng xa hQi ngum Cham, ton giao co vi tri rfrt quan tr<)ng. Ben e~nh y thirc dan

tQc, ngum Cham con th~ hi~n ro y thuc v~ cQng d6ng ton giao.

Do cac di~u ki~n lich su va ton giao xa hQi Cham cB truy~n la xa hQi phan chia d~ng cfrp. Cac y8u t6 ton giao dong vai tro quan trQng trong dm s6ng cQng d6ng th~

hi~n qua vai tro eua tdng lOp tu sl. CQng d6ng ngum Cham Islam co quan h~ rQng rai.

v&i cQng d6ng H6i giao Dong Nam A.

Ben-eC;Ulh cac ton giao chinh th6ng, trong cQng d6ng ngum Cham vftn con t6n ~i h~ th6ng tin nguOng dan gian ban dia nhu tin nguOng da thfin giao, cac ~p tvc kieng kx ph6 bi~n cua cu dan Dong NamA nhu quan ni~m thAn cay da, rna cay g~o cua ngum Vi~t.

Trong sinh ho~t, san xUfrt, nguai Cham con bao luu nhi~u t~p t\lC kieng ky nhu h~

th6ng l~ nghi nong nghi~p, danh b~t ca, cac nghi thuc chua b~nh bAng cung bai, bUa ehil.

Trong gia dinh ngum Cham nhUng tan du cua ch~ dQ mfru h~ con ~ net nhfrt la a vUng Trung BQ lien quan d~n truy~n th6ng clla ngum Cham va truy~n thuy~t nit thful Po Naga (duqc coi Ia la t6 mfru ngh~ tr6ng Ilia va ngh~ d~t).Vl th~ con cai sinh ra tinh thea dong

m~: Ph\! nu ehu d<)ng trong han nhan va quy tie han nhan eu trU ben vq duQ'C tu3n thll. Di~u nay kha phB bi~n trong cac tQc ngum thuQc nhom ngon ngfr Ma lai-Da dao aTay Nguyen. Nguqc l~ avUng Cham H6i Giao cac y~u t6 ph\! h~ duQ'c xac l~.

Kho tang van hoa eua ngum Cham rfrt phong phil. H~ th6ng ki~n truc Cham th~ hi~n truy~n th6ng ki~n truc d~c s~c thong qua h~ th6ng thap Cham va thanh dia My . San, duqc cong nh~n la di san van hoa th~ gi&i. Ben e~nh do con co th~ k~ d~n n~n

ngh~ thu~t Cham d~c s~c trong kho tang van hoa Vi~t Nam.

15R

2.3. D,c truog van boa Kb« me

Ngum Kha me cu tru chu y~u & d6ng b~ng song Clm Long. V~ m~t lich su cac

•

nha khoa hQc thuOng nh~c d~n S\T t6n t~i cua vuang qu6c c6 Phu Nam va v~ sau la Chan L~p rna nhi~u vdn d~ con b6 ng6 15

NgumO Kha me con co cac ten gQi khac nhu: Vi~t g6c Mien, Khmer Crom...

nhung Kha me la ten gQi chinh thuc (Kha me b~t ngu6n tir ti~n Ph~n la Khemara co

nghla la an vui va h~nh phuc).

La mQt trong nhUng cu dan co m~t sOm &d6ng b~ng song Clm Long, t\1 cu thanh cac Phum va Soc (cac dan vi xa hQi c6 truy~n) s6ng dan xen v61 cac dan tQc khac nhu

Vi~t, Boa.

Ngum Kha me v6n la cu dan nong nghi~p & vUng chau th6 d6ng thai phat tri~n

cac ngh~ thu cong nhu g6m Tri Ton, Soc Xoai (Kien Giang).

Di~m n6i b~t trong dOi. s6ng cua nguai Kha me la S\T hi~n di~n va vai tro cua Ph~t

giao tiSu thira. Theo th6ng ke ban dfru & d6ng b~ng song Clm Long co tren 400 ngoi

ehua eua ngum Kha me. Trong quan ni~m eua ngum Kha me, m6i thanh vien khi fa dm da da tr& thanh ph~t tU. 16

Chua khong chi la trung tam ton giao rna con la twOng hQc, la nai ti~n hanh cac

sinh ho~t cong cQng. VI th~, chua duQ'c coi la trung tam cua phum, soc, la biSu tuqng

cua van hoa Kha me. Trong xa hQi tfrng lOp su sai duQ'c coi trQng va hQ thuOng tham

gia hfru hBt nghi l€ cua cQng d6ng, kS ca cac tin ngu6ng dan gian.

Chua Kha me la cong trinh kiBn truc d~p thuOng duqc d\rng &vi tri trllng tam cua

cQng d6ng va dugc coi la biSu tuqng kiBn truc cua tQC ngum.

Ngum Kha me co kho tang ngh~ thu~t dan gian kha phong phu, d~c bi~t h~ th6ng

truy~n thuy~t, truy~n c6 dan gian, l€ h<)i g~n li~n v61 khung canh song nu&c d6ng b~ng

song Clm Long. Vung Ha Tien con co d<)ng Th~ch Son va S\T tich Th~ch Sanh gi6ng

nhu cua ngum Vi~t. Ngh~ thu~t kiBn truc, dieu kh~c dan gian Kha me kha tinh xao.

15 Day lei vdn d~ khoa hQc rfit phuc ~p rna aday chung t6i chua co dip d~ c~p. Trong mQt 86 c6ng trlnh nghien cUu gAn day, cac nha nghien cUu con d~ c~p d~n van hoa Oc Eo voi tu cach la cang thi va S\I t6n t~i cua Thuy Chan 4P tren vung dfit Nam BQ hang nghln nam truoc. 16 M6i thanh ruen Kha me trong thm gian d~n tu6i truemg theinh d~u d~u vao chua tu mQt thai gian ng~n . a do hQ duqc hQc ti~ng chit Kha me va ti~p thu giao ly nha Ph~t . Di~u nay da tra thanh nhu mQt t~p t\lC trong dai s6ng cua d6ng bao

Am nh~c va ngh~ thu~t dan gian gfin li~n vai san khftu mang ban sfic tQc ngum, trong

· do mua rftt ph6 bi~n va mang tinh ngh~ thu~t cao.

Cling cQng cu tren vUng d6ng b~ng song Clm Long, ngum Kha me, ngum Vi~t

va nguai Cham da co qua trlnh giao luu van hoa m~nh me.

d6ng tQc.

Trong b6i canh chung cua mi~n Nam khong thS khong noi d~n nhUng anh huOng

trong th91 ky eua chu nghla th\lc dan cli va mai d6i vm dOl s6ng cua nguai Kha me.

3. Cong tac qUaD Iy va phat tri~n s'! nghi~p vin hoa, gia dinh, th~ thao va du

Ijch tren dia baD xi khu v'!c dang bing

3.1. Nhftng nh,n thllc CO' ban

V61 d~c diSm van hoa khu \'\IC d6ng b~ng a nuac ta la d~c diSm van hoa vUng mi~n cua van hoa ngum Vi~t (Kinh) va van hoa cac dan tQc Cham, Kha me a Trung B9 va N~ B9. Noi van hoa va d~c di~m van hoa khu \'\IC d6ng bfulg tirc 1a noi d~n y~u t6 va nhUng gia trj, d~c diSm van hoa cua cac tQc nguai sinh s6ng, lao dQng va sang t~o gfin vm moi sinh C\l thS: D6ng b~ng rna a do co S\l khac bi~t so vm khu \'\IC trung du, mi~n nui, vung dan tQc.

Dum goc dQ quan ly van hoa, chung ta cftn nh~n thilc r~ng: Di~u ki~n t\I nhien va d~c diSm van hoa cua nhUng tQc nguai ad6ng b~ng la d6i tUQl1g va d~c diSm chi ph6i nhftt djnh d~n ho~t dQng quan lYe Day la nh~n thilc cftn thi~t va quan trQng vi no lien

quan d~n hi~u qua, chfrt lUQl1g cua qua trlnh quan. Iy nha nuac v~ van hoa d6i vm cac

tQ~. ngum sinh s6ng tren dia ban.Vi sao v~y?

- M(Jt la, van hoa khu \'\IC d6ng bfulg (g6m nhUng sang t~o, gia trj va d~c diSm

van hoa eua ngum Kinh, Cham, Kha me) la d6i tUQl1g va la khach thS cua quan ly nha

nuac v~ van hoa.

- Hai la, qua trinh quan ly nha nuac la qua trinh tac dQng cua chu thS la Nha nuac

tm khach thS la d6i tUQ11g ti~p nh~n-chinh la cu dan cac dan tQc thuQc cac t6 chilc, dan vi hanh chinh ad6ng b~ng.

lAO

M~c dli :rp.6i quan h~ giua nguai Kha me Nam BQ va nguai Kha me aCampuchia v~ cQi ngu6n nhung do nhUng bi~n c6 chinh trj tac dQng, Nguai Kha me ad6ng b~ng song Clm Long da giin bo vm cQng d6ng qu6c gia dan tQc m~c dli vftn gift m6i lien h~

- Ba la, S\l hiSu bi~t v~ d6i tUQ11g ti~p nh~n cac tac dQng cua nQi dung quan Iy sau

stlc hay sa sai, h~ th6ng hay ch~p va (tuc Ia hiSu bi~t v~ van h6a khu V\IC d6ng b~ng, van h6a cua nguai Kinh, Cham, Kha me sinh sAng a khu V\IC nay) se mang I~i hi~u qua cao hay thfrp trong vi~c th\lc hi~n C"aC m\lc tieu, nQi dung quan Iy nha nu6c v~ van

h6a dat ra. ~ . .

- B6n la, qua trinh th\IC hi~n cac m\lc tieu, chuySn tai va tac dQng cac nQi dllng quan Iy nha nuac v~ van h6a, gia dinh, thS thao va du Ijch khu V\IC ho~c a cac dan vi hanh chinh C\l thS (tinh, huy~n, xa) trong khu V\IC d6ng bfu1g thl nhUng d~c diSm van hoa, di~u ki~n tg nhien la y~u t6 rftt quan trQng d~ can bQ van hoa tim ra nhUng giiii phap,. phuang phap va hinh thuc phil hqp d~ tri~n khai ho~t dQng quan Iy va t6 chuc

cac ho~t dQng phil hqp v6i d6i tUQ11g dan cu va d~c di~m tg nhien.

3.2. Ky nang vin d\lng

3.2.1. Trong tham muu tlr van

D~ tham mUll tu vfrn cac nQi dung v~ k~ ho~ch, chuang trinh phat tri~n van h6a,

gia dinh, th~ thao va du 1jch cua xa trong 5 nam va hang nam, can bQ van h6a - xa hQi xa khti V\IC d6ng bAng cftn n~m va th\Ic hi~n cac vfrn d~ sau:

- TIm hiSu va xay dvng cho minh ki~n thuc, tinh hlnh, d~c di~m di~u ki~n tg

nhien; d~c di~m kinh t~-xii hQi dan s6 va phan b6 dan cu cua cac dan tQc Kinh, Cham,

Kha me d~ xay dvng cac nQi dung cua k~ ho~ch, chuang trinh phat tri~n van h6a cua

diaphuong.

- Tim hi~u va xay dvng cho mlnh ki~n thuc, tinh hinh, d~c di~m van h6a, phong

1\lc t~p quan cua cac dan tQc Kinh, Cham, Kha me d~ xay dvng cac nQi dung cua k~

ho~ch, chuang trlnh phat tri~n van h6a cua dja phuong.

- Phai coi hai vfrn d~ tren 1a yeu cftu va di~u ki~n chinh d~ tham mUll va djnh ra

cac nQi dung v~ phat tri~n van h6a cua cac dan tQc tren dja ban xa

3.2.2. Trong qulin If

D~ th\Ic hi~n chuc nang quan If van h6a tren dja ban xa khu V\lC d6ng bflng c6

rnQt, hai ho~c ca ba dan tQc Kinh, Cham, Kha me cling sinh s6ng tren dja ban xa, can

bQ van h6a-xa hQi xii cftn bi~t v~n d\lng cac ki~n thuc va th\lC hi~n cac nhi~m V\l sau:

- can cu vao d~c diSm phong t\lC t~p quan, d~c di~m sinh ho~t van hoa va d~c

diSm ho~t dQng kinh tS cua d6ng bao dan tQc Kinh, Cham, Kha me tren dia ban xii dS

xay d\IIlg kS ho~ch triSn khai cac ho~t dQng ph6 biSn chinh sach, phap lu~t vB van hoa,

vB cac nQi dung quan ly nha nu6c vB van hoa, gia dlnh, thS thao va du lich thea quy

dinh cua Trung uong va dia phuong (tinh, huy~n, xii).

- U6i v6i m6i dan tQc trong khu Y\lC d6ng b~ng cfrn tlm ra nhUng hlnh thuc va

phuong phap t6 chuc cac ho~t dQng, kiSm tra, danh gia, t6ng kSt cac ho~t dQng van hoa phil hQP v6i d~c diSm phong wc t~p quan xii hQi, ton giao, tin nguOng adia phuong.

3.2.3. Trong hutYng dan va ta chuc cac hot}t 49ng Vi~c huPng ddn va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa tren dia ban xii khu Y\lC d6ng

b~ng dBu phai d\Ia tren d~c diSm ho~t dQng kinh tS, d~c diSnl phong t\lC t~p quan, sinh ho~t van hoa cua mQt, hai ho~c ba dan tQc Kinh, Cham, Kha me C\l thS adia phuang. Vi~c huOng ddn va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa tren dia ban cac xii d6ng bftng cfrn chu yva quan tri~t cac nQi dung:

- M6i mQt dan tQc, m6i lo~i hlnh ho~t dQng kinh tS tren dia ban xii khu V\IC d6ng

b~ng cfrn xay d\IIlg chuang trinh, kS ho~ch huOng ddn va t6 chuc cac ho~t dQng van

hoa phli hQP v6i d~c diSm dm s6ng van hoa, ton giao, tin nguOng cua d6ng bao.

- Ton trQng nhUng t~p t\lC rieng, khac bi~t vB t~p quan sinh ho~t van hoa, tin

nguOng, ton giao cua tirng dan tQc va xem do la nhUng can cu dS xay dvng rmUng

huOng ddn C\l thS, dS t6 chuc nhUng ho~t dQng van hoa sat hQP v6i tlnh hlnh dan tri,

t~p quan cua cac dan tQc tren dia ban xii.

- Xay d\IIlg m~ng ltr61 cQng tac vien va xay d\IIlg nhUng h~t nhan trong d6ng bao

cac dan tQc Kinh, Cham, Kha me la ngum co uy tin, gia lang truOng ban, thanh nien

Uti ttl, tlnh nguy~n... ;co kS ho~ch dao t~o, b6i duOng t~p huftn cho d6i tuqng tren dS hQ

co"du nang l\Ic ph6i hQP th\Ic hi~n nhi~m V\l cQng tac vien duQ'c giao.

Vung d6ng b~ng tuy chi chiSm khoang lA di~n tich ca nu6c nhung l~i chiSm tren

% dan s6 ca nu6c, trong do t~p trung chu Y'Su la nguai Vi~t (Kinh) cling v6i cac dan

tQc thiSu s6 anh em khac nhu nguai Cham, nguffi Hoa, nguffi Kha me ...

162

Trong ti~n trlnh phat triSn cua Iich Slr dan tQc, cu dan ngum Vi~t (Kinh) cling v&i

cac dan tQc anh em khac da dong vai tro quan trQng b~c nhelt d6i S\I t6n vong va phat

triSn cua' delt nuac. Trong diSu ki~n dia ly t\I nhien thu~n lqi van hoa khu ¥\IC d6ng

b~ng, truac h~t la van hoa Vi~t co diSu ki~n giao thoa vO'i cae nSn van hoa trong khu

V\IC va tren th~ gi6'i va do do van hoa Vi~t v~n dQng va bi~n d6i khong ngUng va trong

nhieu truOrig hQP la cftu n6i giao thoa cua nhiSu dan tQc thiSu s6 nuac ta .

Do phan b6 tren mQt dia ban trai dai tiI B~c xu6ng Nam gAD liSn vO'i qua trinh rna mang ba c6i, van hoa Vi~t a tUng khu ¥\IC ben c~nh cac sAc thai chung da hlnh thanh nen nhftng s~c thai da d~ng: Bftc BQ, Trung BQ va Nam BQ. Chinh sftc thai rieng do da

1am,phong phil them kho v6n chung cua c(>ng d6ng cac dan t(>c i:J nuac ta noi chung va

ngum Vi~t noi rieng.

Tren toan bQ khu ¥\IC d6ng b~ng ben c~nh nguffi Vi~t con co nhieu dan tQc anh

em cling chung s6ng. S\I giao thoa van hoa Vi~t- Cham, Vi~t-Kha me, Vi~t-Hoa... da

lam phong phil them van hoa cua tUng tQc nguai trong buc traOO da tQc nguffi giau ban sftc anuac ta.

c.hfnh vi v~y, vi~c xay d\lIlg phlit tri~n quim 1y SlJ nghi~p van hoa i:J khu ¥\IC nay

khong thS khong tiOO d~n tiOO da d~ng cling OOu ban sftc tQc ngum, tiOO dia phuong va

vling miSn rna nhUng khai quat tren day chi mai la OOUng phac thao buac dftu, lam ca sa cho vi~c v~n d\lng trong OOUng hoan caOO va diSu ki~n C\l th~.

***************

Call hoi thao luan

1. Anh (chi) hay neu d~c di~m van hoa dan tQc Vi~t, Cham, Kha me khu ¥\IC

~6ng b~ng anuac ta?

2. Lam th~ nao dS v~n d\lng ki~n thuc van hoa khu ¥\IC d6ng b~g trong tham

mUll tu veln, quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, thS thao va du lich

tren dia ban xa?

Tai lieu tham khao

I.Vli T\I L~p (chu bien): Van hoa va cu dan t16ng bang song H6ng. NXB Khoa

hQc xa hQi, HN, 1991.

lh1

2. Le Ba Thao: Thien nhien Vi?! Nam. NXB Gia.o D\lc, HN, 2008.

3. Ngo Duc Thinh: Van hoa, van hoa !(Jc ngu&i va van hoa Vi?! Nam. NXB Khoa

hQc xa hQi, lIN, 2006.

4. Ngo Duc Thinh: Van hoa vung va phdn vung van hoa a Vi?! Nam. NXB Tre

5. Trdn Qu6c VUQ11g ( chu bien ). Van hoa hQc dgi cuang va ca sa van hoa Vi?!

Nam. NXB Khoa hQc xa hQi, HN, 1996.

lh4

Tp H6 Chi M~nh 2004.

XAY Dl/NG DOl SONG VAN HoA 0 co so TIffiN DfA BAN XA viJNG DONG BANG HI~N NAY

HA VA.NTA.NG

MAKIEULY

Thai luqng: 8 ti~t(*)

A.. MVC DicB, YEu cAu

1. M1}c dich:

- Cung cdp cho hQc vien OOfmg kiSn thuc co ban vS xay d\Illg dai s6ng van hoa 6

co So' tren dia ban xa vung d6ng b~ng hi~n nay.

- BiSt v~n d\lng kiSn thuc co ban vS xay d\Illg dai s6ng van hoa a co So' tren dia ban xa vung d6ng b~ng hi~n nay vao ho~t dQng quan If va t6 chuc adia phuang mlnh.

2. Yeo ciu: HQc vien n~m du9'c kiSn thuc co ban vS xay d\Illg dai s6ng van hoa i.J

co So' tren dia ban xa vung d6ng b~ng hi~n nay, d6ng thai Ung d\Ulg co hi~u qua trong ho~t dQng thvc ti~n adia phuang.

B.NQIDUNG

Tru6c day nguffi ta chi quan ni~m van hoa la OOUng gl do con nguai sang t~o ra

OOu tin nguOng, ton giao, van hQc, ngh~ thu~t, t~p quan, d~o duc, kiSn thuc hay muc

dQ phat triSn cua mQt con ngum, mQt xa hQi.... Gftn day trong HQi nghi qu6c tS v~

chiOO sach van hoa vi S\I phat triSn da thong qua tuyen b6 Mehico (nam 1982) cho r~ng: van hoa du9'c coi la toan bQ cac d~c tiOO d~c bi~t v~ tam h6n, v~t chdt, tri tu~ va tlnh cam d~c trung cho mQt xa hQi hay rnQt OOom xa hQi. No khong chi bao g6m ngh~ thu~t va van hQc, rna ca 16i s6ng, cac quy~n co ban cua OOan lOl;\i, cac h~ th6ng gia tIi, truy~n th6ng va tin nguOng. ThS gi6i ngay nay quan ni~m van hoa khong chi la OOfmg gia tri tinh thftn rna ca nhfmg gia tri v~t chdt, trong do co khai ni~m "di san phi v~t th8" va "di san v~t thS".

(*) - Ly thuy~t; 4 tiSt; rhao lu~n : 4 ti~t

,

Nghi quySt HQi nghi lftn thu 5 cua Ban chfrp haOO Trung uang Dang CQng san

· Vi~t Nam khoa VIII (nam 1998) vS "Xay dlJl1g nSn van hoa Vi~t Nam tien tiSn, d~m

da ban s~c van hoa dan tQc" da dS c~p van hoa theo nghIa rQng g6m 1100 VlJC van ngh~,

vfrn dS moi truOng van hoa, giao d\lc-dao t~o va khoa hQc, cong ngh~, thong tin d~i

chung, bao t6n bao tang, di san van hoa va van hoa cac dan tQc thiSu s6, chiOO sach

van hoa d6i v6i ton giao, hqp tac qu6c tS vS van hoa, thS chS van hoa... (1) •

Day la Nghi quySt dftu tien, toan di~n cua Trung uong Dang vS van hoa, khong

nhUng da duc kSt va hoan chinh cac quan diSm chi d~o d6i v&i vi~c xay d\ffig va phat triSn nSn van hoa cach m~ng trong S\I nghi~p xdy dlJl1g va bao v~ T6 qu6c theo dinh huOng Xa hQi Chu nghIa rna con dS ra cac OOi~m V\l co ban OOfrt cua Dang vS van hoa

tir nay v~ sau trong cong cUQc cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dfrt nu6c.

NhUng diSu do mQt lftn nfta l~i tiSp t\lC duQ'c khAng diOO va phat triSn sau s~c

hon t~i HQi nghi lftn thu 10 Ban chfrp hanh Trung uong Dang khoa IX (712004), v6i

nhUng quan diSm nhfrt quan, xuyen su6t rna toan Dang, toan dan, toan quan ta phai

- Van hoa la nSn tang tinh thftn cua xa hQi vila la m\lc tieu, vila la dQng l\Ic thuc

dAy S\I phat triSn kinh tS xa hQi.

- NSn van hoa rna chUng ta xay d\IIlg la nSn van hoa tien tiSn, ~ da ban s~c dan tQc.

- Van hoa cua chung ta la nSn van hoa th6ng nhfrt va da d~ng trong cQng d6ng cac

dan tQc Vi~t Nam.

- Xay d\ffig va phat triSn van hoa la S\I nghi~p cua toan dan, do Dang lanh d~o,

trong do dQi ngii tri thuc dong vai tro quan trQng.

- Van hoa la mQt m~t tr~n, xay dlJl1g va phat triSn van hoa la S\I nghi~p cach

m~!1g lau dili, doi hoi phai co y chi each m~ng va S\I kien trl, th~ trQng. (1)

DS co duQ'c nh~n thuc dung d~n, toan di~n OOu tren la ca mQt qua trinh chi d~o va

ho~t dQng cach m~ng trai qua th\Ic tS kiSm nghi~m.

1 Ban Tu tuang Van hoa TW. Tai li~u nghien cUu Nghj Quy€t H(Ji nghj Zein thu 5 Ban chdp hanh TW KhodVIII.Ha Noi 1998. 1 Xem Tai li~u huang dJn nghien cUu H(Ji nghj zein thu x, BCHTW Dang khoa IX, Nxb Chfnh tri qu6c gia Ha NQi, nam 2004.

166

Tir rmUng nh~n thuc sau s~c v~ van hoa van ngh~ nhu th~, Dang ta con ti~n len

m(>t bu6c m61 xac diOO r~ng: "xay d\ffig va phat tri~n kinh t~ phai nh~m m\lc tieu van

hoa, VI xa h(>i c6ng b~ng, dan chu, van minh va VI S\I phat tri~n con nguai toan di~n,

b~n vUng. Van hoa g~n li~n v61 con nguai va van hoa phai g~n v61 S\I phat tri~n, van

hoa la d6i ~6i. D~ co duQ'c di~u do cftn phai: "Bao dam S\I g~n k~t giua nhi~m V\l phat

tri~n kiOO t~ la trung tam, xay d\ffig chiOO d6n Dang la then ch6t v61 khong ngUng

nang cao van hoa-n~n tang tiOO thftn cua xa h(>i".(l)

V6i nh~n thuc toan di~n va hi~n d~i V~ van hoa nhu v~y Dang ta da d~ ra m\lc

tieu ph~n d~u rna cai dich cu6i cung phai d~t t61 la t~o duQ'c S\I phat tri~n d6ng bQ v~

ch~t luqng ~v61 4 giai phap chu y~u, 10 nhi~m V\l C\l th~, trong do chi ra 3 nQi dung

nhi~m V\l trQng tam la:

- MQt la: Ti~p t\lC d~t len hang dftu nhi~m V\l xay d\ffig tu tuOng, d~o duc, 16i

s6ng va dai s6ng van hoa lanh m~OO trong xa hQi, tru6c h~t la trong cac t6 chuc Dang,

Nha nu6c, M~t tr~n T6 qu6c, cac doan th~ nhan dan va trong tUng ca OOan, gia dlnh, thon xom, don vi, t6 chuc co sa.

- Hai la: Nang cao ch~t luqng, hi~u qua OOi~m V\l xay d\ffig dai s6ng con nguai

Vi~t Nam theo 5 d~c tiOO duQ'c xac dinh trong nghi quy~t Trung uang 5 khoa VIII.

- Ba la: Chli trQng xay dlfng aai s6ng van hOG a ca sa nh~t la cl)ng d6ng dan cu,

xay d\ffig moi truOng van hoa lanh m~nh, t6t d~p, phong phu.

NhUng vftn d~ v~ van hoa neu tren la v~n d~ chi~n luQ'c, m~t khac nhUng nhi~m

V\l quan trQng do phai duQ'c th\Ic hi~n co tinh ch~t thuOng xuyen, vira c~p bach, vila co

ban, lau dai.

Nhu v~y, Xay d\ffig dai s6ng van hoa aC(1 sa va Toan dan doan k~t xay d\ffig dai s6ng van hoa co di~m chung, m~c dli n(>i dung, vi tri, cach lam khac nhau, nhlmg co

quan h~ khang khit, tac dQng lfin OOau. V~ cUQc v~n dQng phong trao Toan dan doan k~t xay d\ffig dai s6ng van hoa akhu dan cu co chuyen d~ rieng. Bai nay chi t~p trung vao v~n d~ Xay d\ffig dai s6ng van hoa aco sa. (Vi~t tAt la: Xay d\ffig DSVH aco sa). V~n d~ "Xay d\ffig DSVH 6 co sa" da duQ'C neu len trong van ki~n D~i hQi D~i bi~u Toan qu6c lftn thu V cua Dang (nam 1981) r~ng: MQt nhi~m V\l cua cach m~ng tu

1. Ban Tu tuemg Van hoa TW: Tai li?u nghien cUu kit lu(ln Ht5i nght Zan thu 10, BCHTW Dang Khoa IX Nxb Chinh tri qu6c gia-Ha,NQi 2004.

tuOng va van hoa la dua van hoa tham OO~p vao cUQc s6ng hang ngay cua nhan dan. · D~c bi~t chu trQng xay d\ffig dai s6ng van hoa a co sa, bao dam m6i nha may, cong truOng, lam truOng, m6i dan vi l\Ic luqng vfi trang, cong an nhan dan, m6i co quan,

truOng hQC, b~nh vi~n, cua hang, phuOng, dp, hqp tac xa d~u co dffi s6ng van hOa.(l)

Nhfim clf thS hoa chii twang nay Chii tjch HQi d6ng BQ truOng nay la (Chinh

phu) da ra quy~t dinh s6 159/HDBT ngay 19 thang 12 nam 1983 neu ra: Til nay d~n 1985 phai dam bao cho phdn IOn dan vi co sa d~u co ho~t dQng van hoa, nhan dan lao dQng d\IQ'c dQc bao, nghe dai, xem phim, xem ngh~ thu~t. D~c bi~t chu y cac vUng cao

va bien giOi. Theo phuang cham Nha nuac va nhan dan cling lam, cftn cung c6 va xay dvng cac co sa van hoa a cdp tinh va huy~n: Nha van hoa, thu vi~n, r~p chi~u bong, bflO tang, triS"n lam....cr phuimg, xa hay C\lm kinh t~-ky thu~t, timg bu6'c xay d\ffig co sa van hoa tuy thea th\Ic t~ co sa.

Nhu v~y, vdn d~ xay d\ffig DSVH a co sa da dVqc chufin bi rdt dfty du ca v~ tu tuOng chi d~o, nQi dung cong tac, m\lc tieu, d6i tuqng thvc hi~n rdt C\l th~. Toan nganh

van hoa da co ca mQt chuang trInh, k~ ho~ch ho~t dQng chi ti~t, t6 chuc thi dua thvc

'hi~n rdt m~OO me, sau rQng trong ca nuac.

1. Khai quat v~ xiy dl}1lg dOi sAng van boa aerr slY

1.1. Khai ni~m v~ xiy d.,ng DSVH lY err sa a. Xay dl}1lg DSVH (r err sa

La xay d\ffig va phat tri~n toan di~n dffi s6ng cua con nguai, cua cQng d6ng ca vS

sang t~o van hoa ngay cang t6t han. Dffi s6ng mu6n noi tm la toan bQ nhUng ho~t dQng

trong mQt lInh V1JC nao do, OOUng diSu ki~n sinh ho~t l6i s6ng chung cua mQt t~p th~,

mQt xa hQi cua con nguffi.

Dffi s6ng van hoa bao ham toan bQ cach thuc, ho~t dQng cua con nguffi nhfim thoa man nllu cftu t6n t~i va phat tri~n cho ban than va cho xa hQi trong di~u ki~n kioo t~-xa hQi nhdt diOO. Dffi s6ng van hoa chinh la dffi s6ng cua con nguffi, no duqc bi~u

v~t chdt, vS tinh thftn va t~o diSu ki~n cho mQi nguai dan duqc tham gia huOng th\l va

dvng moi truOng van hoa xa hQi lanh m~nh, trong cai thi~n dai s6ng v~t chdt, tinh thftn

cua nguffi dan, trong cach s6ng cua mQt cQng d6ng xa hQi.

l/lR

hi~n ra muon hlnh, muon ve trong lao dQng, trong ling xu, giao ti~p, trong vi~c t~o

Do do, xay dvng DSVH a co sa la t6ng hqp OOUng ho~t dQng cua nguai dan, nhi~u co quan ban ngaOO, tru6c het la cua co quan, 19c luqng lam cong tac van hoa

OO~m tuyen truy~n, giao d\lc, quang ba van hoa, t6 chuc cac ho~t dQng van hoa thiet

th\Ic, hi~u qua, dap Ung OOu cftu giao luu, huCmg th\l, sang 410 van hoa tiOO thftn cua

OOan dan gOp phfut xay dvng nSp s6ng, moi twang van hoa Umh ~oo, tiSn bQ tren

tirng cQng d6ng dan cu.

Do th\Ic tr~ng va di~u ki~n khach quan aco sa hi~n nay rftt khac OOau, sg chenh l~ch v~ DSVH gifta cu dan thaOO thi v6i nong thon, gifta cac vUng~nong thon vm nhau,

gifra cac dan tQc vai OOau va gifra tirng OOom ngum khac OOau lit di~u khong th~ dan

gian, khong phai mQt sOm, mQt chi~u.

S\I chenh l~ch v~ muc dQ huCmg th\l van hoa nay khong d6ng nhelt vm S\I khac

nhau trong van hoa la cai gop phftn t~o nen ban s~c van hoa, da d~ng van hoa. Ban s~c

van hoa phai gift gln. Chenh l~ch, thieu cong b~ng v~ huCmg th\l van hoa cfut phai kh~c ph\lc. MQt trong rmUng OOi~m V\l quan trQng cua vi~c xay dvng DSVH aco sa la phai timg bu6c nang cao muc huCmg th\l van hoa cua OOan dan, thu h~p khoang cach chenh l~ch do cung v6i ma rQng giao luu, hQi OO~p van hoa gifta cac cQng d6ng, vung mi~n, , trong nu6c va quoc tee

Dai s6ng van hoa angay trong cUQc s6ng hang ngay, trong rn6i con nguai, m6i gia dlnh va cQng d6ng OOelt dinh. N oi cach khac dai s6ng van hoa bi~u hi~n trong hoan canh moi truOng C\l th~ va ph\l thuQC vao tUng co sa C\l th~. Xem xet dai s6ng van hoa cua mQt dan tQc, mQt qu6c gia la veln d~ kho khan, phuc t~p. Cho nen chi co th~ xem

xet dai s6ng van hoa cua cac dan vi 006 d~ til do t6ng hqp, so sanh ho~c suy ra dai

s6ng van hoa cua mQt dan vi lOn, cQng d6ng IOn han. Nguqc l~i d~ xay dvng dai s6ng

van hoa cua mQt cQng d6ng dan tQc ho~c qu6c· gia cling chi co th~ di til cac dan vi, t6

'chilc nh6 ca ban nhelt.

b. "Xiy d'!Dg", theo kinh di~n la lam nen cong trlnh then ke ho~ch nhelt- dinh. Xay dvng DSVH a co sa la nh~m xay dvng co sa phat tri~n b~n vfmg, co dOi s6ng v~t chelt dfty du, dOi s6ng tinh thftn lanh m~OO, phong phil.

Thong thuOng hi~u "xay dvng" la lam nen cai til khong den co, lam ra cai mm

tien be> va co fch 19i cho S\l phat tri~n. Co khi xay dvng la tien hanh d6ng thai v6i vi~c

pha b6 di cai cli, cai l6i thai d~ hlnh thanh nen cai mm t6t d~p va hoan chinh han. Nhu

vi~c xay nha phai lam n~n, lam mong, chQn huOng.... Xay d\IDg DSVH acO' sa la tiSn hanh cung c6 va phat huy nhUng thanh t\lU van hoa hi~n co, nang cao nhUng gia tri t6t

d~p cua t6 tien truy~n l~i, tiT do tiSp t\lC xay d\IDg dffi s6ng van hoa tiSn bQ, van minh

theo dinh huOng Xa hQi Chu nghla.

Xay d\IDg DSVH cung co nghla d6ng thm phai ch6ng l~i nhUng m~t trai cua van

hoa, duQ'c gQi la "phan van hoa". Do la nhUng san ph§.m van hoa co nQi dung ·dQc h~i

nhu hu t\lC, t~ n~n xa hQi, me tin di doan, t~p quan l~c h~u, thoi hu t~t xAu trong lmg

xu hang ngay. Do do, cftn S\l chu dQng dAu tranh v61 mQi bi~u hi~n tieu e\lc, th\l dQng trong tu tuCmg van hoa. Co nhu thS m61 xay d\IDg DSVH a cO' sa th~ng lQ'i. Kinh nghi~m la phai viTa "ch6ng" viTa "xay", lAy "xay" d~ ch6ng, nhung "xay" la ehinh.

Xay d\IDg DSVH a cO' sa co nghla rQng va nghla h~p: Nghla rQng cua no la toIDl bQ cUQc s6ng kinh t~-xa hQi tren mQt que huang ban, lang, x6m, Ap, khu ph6. Do la S\l

6n dinh va dam bao phat tri~n dan sinh, dan tri va dan ehu rna van hoa th\lC hi~n vai tro vua la n~n tang vua la m\lc tieu va dQng l\lc cua S\l phat tri~n do. Day la vi~c nhln nh~n, danh gia toan bQ dOl s6ng cua mQt cO' sa theo chuAn m\Ic cac gia tri van hoa: Nghla h~p cua Xay d\IDg DSVH a cO' sa la nhUng t6 chirc, ho~t dQng v~ van hoa, thong tin:..nh~m thoa man nhu cftu huCmg th\l va sang t~o van hoa thuOng xuyen eua

quftn chung, gop phftn xay d\IDg n~n van hoa tien tiSn, d~m da b~n s~c dan tQc. Day la

nhUng nQi dung c6ng vi~c g~n v61 chilc nang, nhi~m V\l cong tac van hoa- thong tin

rna nganh van hoa-thong tin quan ly, chi d~o huOng d~n thgc hi~n.

Xay d\IDg DSVH a cO' sa co hai chi~u tac dQng la ill tren xu6ng va t~i cO' sa t1;r cham 10 giai quySt la t1;r v~n dQng. Nha nuac thong qua cac chinh sach va cO' quan van hoa nha nuac phai tang cuOng dua v~ cho cO' sa, dua dSn ~n ngum dan nhUng gia tri tinh thftn, nhUng san ph§.m van hoa cfin thiSt, rna {:J cO' sa ngum dan phai duQ'c huCmg ho~c ban than hQ khong th~ lam ra duQ'c, d6ng thffi nhan dan tUng dia phuong, co sa phai tiSp nh~n cac gia tri va san phAm van hoa nhu nhUng mon an tinh thfin thiSt ySu

nhAt. M~t khac, cO' sa cling phai cung nhau gln gift, bao v~ cac gia tri truy~n th6ng t6t

d~p ben e~nh vi~c sang t~o, phat huy nQi l\lc lam nen be> m~t van hoa mm, vun d~p nen nSp s6ng van hoa lanh m~nh atUng vung, tUng khu dan cu, khu t~p th~, don vi cong tac, nO'i lao dQng va sinh s6ng.

170

Xay d\lllg DSVH acO' sa 1a v~n d~ kho khan, phuc t~p co nQi dung phong phil co y nghla tru6c mAt va Iau dai phai ti~n hanh thuOng xuyen, lien t\lC, doi hoi toan Dang, toan dan va xa hQi, ca h~ th6ng chinh tri phai cham 10, trong do vai tro tham muu,

trach nhi~m chuyen mon cua nganh van hoa-thong tin rfrt n~ng n~.

c. Quan ni~m v~ C(Y sa

Theo Tu didn Tiing Vi?! (Vi~n Ngon ngu hQc, xufrt ban nam 2006) cho r~ng: cO' sa la cai lam nen n~n tang, trong quan h~ v6i nhUng cai xay d\lllg tren do ho~c dva

tren do .ma t6n t;;1i, phM tri~n1.

Khai ni~m "cO' sa" -6 day duqc hi~u la mQt t6 chuc, mQt dia di~m C\l th~ giin v6i

don vi hanb chinh co ban ho~c mt)t don vi, co quan Cl} th~ cua mt)t t6 chirc nh~t dinh.

Do do, cO' sa hanh chinh ho~c mang tinh hanh chinh va don vi cO' sa trong truOng

hqp nay th~ hi~n ra 4 lo~i nhu sau:

- Cac don vi hanh chinh xa, phuOng, thi trfrn.

- Cac cO' quan, t6 chuc hanh chinh sv nghi~p.

- -Cac don vi, t6 chuc san xUfrt, kinh doanh.

- Cac don vi lvc luqng vfi trang, cong an.

Nhu v~y, xa, phuOng, thi trfrn la don vi hanh chinh nha nu6c cfrp thfrp r.Lhfrt va la don vi cO' ban nhfrt d~ a do ti~n hanh tri~n khai t6 chuc xay d\lllg DSVH a nu6c ta. Song, trong thvc t~ vi~c xay d\lllg DSVH acO' sa n~u chi dUng l~i axa, phuOng, thi trfrn thi chua du, va khong th~ thanh cong n~u khong tri~n khai vi~c xay d\lllg DSVH a

cac don vi ben dum cua cac cO' sa xa, phuOng. Do la nhUng thon, lang, frp, ban, buon,

bon, play, phum, soc ... (d6i v6i xa) ph6 hay t6 dan ph6 (d6i vm phuOng, thi trfrn). Day

la d~c thli co tinh lich su cua Vi~t Nam va cling la net d~c trung van hoa Vi~t Nam.

Khai ni~m "van hoa lang" cung tit day rna ra, ttl trong xay d\lllg DSVH a cO' sa rna di d~n co lang van hoa r6i phat tri~n tra thanh co danh hi~u "Lang Van hoa" nhu

hi~n nay. NhUng khai ni~m xay d\lllg DSVH 6 cfrp xa va tren dia ban cfrp xa cung nay

sinh r6i ti~n too co xa van hoa. Tit "Van hoa gia dinh", "TQC u6c" (quy u6c cua dong

hQ) d~n "Gia dinh van hoa", ill Huong u6c d~n Quy u6c van hoa ti~p t\lc ra dOl va phat tri~n.

1 -Vi~n Ngon ngfr: Tirdidn Tiing Vi?! Nxb Da Nfing, nam 2006,trang 215.

Chung ta thuOng phan ra co van hoa bac hQC va van hoa dan gian. CO' So' thuOng

la nm san sinh ra cac san phfim van hoa dan gian, lUll gift cac gia tri truy~n th6ng. Co

the noi do la nhUng bao tang sinh dQng, bao v~ hi~u qua va truy~n th\l sau s~c cac gia

tri van hoa dan tQc t6t nh~t til doi nay sang dai khac, til th~ ky nay sang th~ Icy khac.

Cae dOll, vi hanh ehinh sv nghi~p (nhu eo quan nha nu&e, doan th~, b~nh vi~n, truOng hQc...), don vi san xu~t-kir1h doanh (cong ty, xi nghi~p, khu cong nghi~p...),

dan vi l\lc lUQ11g vfi trang (cac don vi cong an, bQ dQi, d6n bien phong...) la nhUng dan

vi cO' sa thea cac tieu chi rieng, co cac di~u ki~n cho phep la nhUng cO' sa co du di~u

ki~n de t6 chuc vi~c xay d\ll1g DSVH thea quy dinh, co the ph6i hqp va r~t cfin ph6i

hqp V01 xa, phuOng, thi tr~n thea chi d~o chung.

Hi~n nay, cfin phan bi~t vi~c xay d\ll1g DSVH a cO' sa do BQ Van hoa-Thong tin (truac day) phat dQng va chu trl vai phong trao "Toan dan doan k~t xay d\ll1g DSVH a khu dan cu" do Uy ban Tnlng uong M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam di~u hanh ill nam 1995 d~n nay va phong trao vftn thea huOng dftn cua UBTW M~t tr~n T6 qu6c Vi~t

Nam. Sv th6ng nh~t cua Ban chi d~o Trung uong phong trao "Toan dan doan k~t xay

d\ll1g dOi s6ng van hoa", cUQc v~n dQng nay se sang trang m6i thea Chi thi s6 1869 CT-TTg ~gay 1011012010 eua Thu tu6ng Chinh phu. Cae khu dan eu (y day n~m dum

cO' sa, chiu sv quan ly cua c~p uy Dang, chinh quy~n c~p cO' sa se t~p trung dfiu m6i,

do ch6ng cheo r6i b~n cho cO' sa hone

1.2. Viti net c« ban v~ qua trinh xay dlfDg DSVH ir err SO'

D~n nay v~n d~ xay d\ll1g DSVH acO' sa da tra nen r~t quen thuQc d6i vai nguai dan amQi mi~n d~t nuac. Do cling la m6i quan tam thuOng trgc cua nhUng ngum lam cong mc van hoa n6i chung, can bQ van hoa cac dia phuong, d~c bi~t la acac xa, phuOng.

Til khi th\Ic hi~n Nghi quy~t D~i hQi Dang> toan qu6c lfin thu V, BQ Van hoa Thong tin khi do da chu truang phat dQng trong ca nuac phong trao xay d\ll1g DSVH a cO' sa (1981-1985), co nhUng nQi dung, chi tieu ro rang vai 6 m~t cong tac chuyen nganh thea chuc nang, nhi~m V\l cua BQ duQ'c xac dinh la: Thong tin c6 dQng, van

ngh~ qufin chung, dQc sach bao va thu vi~n, n~p s6ng van hoa, giao d\lc truy~n th6ng,

ho~t dQng nha van hoa-cau l~c bQ.

Quan ni~m v~ xay d\ll1g DSVH acO' sa luc do cling xac dinh phai chu trQng ca 3 lInh V\IC la xay d\ll1g va phat trien phong trao, t6 chuc bQ may a cO' sa va xay d\ll1g

17')

thi~t ch~ van hoa. cang v~ sau khi co ch~ quan ly thea 16i hanh chinh, bao cdp cli dan bi pha va, tu thvc ti€n nay sinh vdn d~ tv chu v~ kinh t~, d~c bi~t la a nong thon, vdn d~ xay dvng DSVH aco sa cling nhu ho~t dQng van hoa noi chung can phai th\lC hi~n thea huOng xa hQi hoa rna ban dAu anhi~u dia phuang, co sa da th\Tc hi~n vm cach gQi la "Nha nuqc va nhan dan cung lam".

Xac djnh la cong tac rdt quan trQng nen ngay ill dAu BQ Van hoa-Thong tin (nay

la BQ Van hoa, Th~ thao va Du ljch) da thanh l~p bQ ph~n thuimg tf\IC (kiem nhi~rn) gilip vi~c cho lanh d~o BQ cong tac xay dvng DSVH aco sa, do dich than BQ TruOng chi d~o. Khi cong tac da tuang d6i di vao n~ n~p va ngay cang thdy day la cong tac lau

dai nen co.quan thuimg tf\Ic nay dugc giao h~n v~ C\lC Van hoa quAn chung (chuyen

trach) thea d6i, t6ng hgp. Day la dAu rn6i ph6i hgp vm cac co quan lien quan trong va ngoai nganh, sau nay la C\lC Van hoa-Thong tin co sa, hi~n nay la C\lC Van hoa Co sa Idem nhi~rn ca trach nhi~rn Van phong thuimg tf\Ic Ban chi d~o Trung uang phong

trao Toan dan doan kit xay dlfng dai st5ng van hOG.

Co thS noi tu khi co phong trao xay dvng DSVH aco sa h~ th6ng thi~t ch~ van hoa-thong tin a co sa tUng buac dugc phat triSn, hoan thi~n rna truac do a rn6i dia phuang chi d~m duqc tren dAu ngon tay. Theo th6ng ke cua BQ Van hoa-Thong tin d~n nam 1999 (narn cu6i cua Th~ kY 20) da co 833 thi~t ch~ van hoa- thong tin co sa, trong do co 76 Trung tam Van hoa-Thong tin (Nha van hoa thS thao) cfip qu~n, huy~n, 597

dan vi thong tin lUll dQng cac cfip va 19.535 dQi van ngh~ quAn chung cac lo~i. Nha co cac co sa v~t chfit, va phuang ti~n chuyen dung duqc t~o dvng trong thai gian do da gop phAn quy~t dinh tm vi~c nang cao dai s6ng van hoa cho nhan dan a khfip rnQi mi~n T6 qu6c.

Hang lo~t cac van ban quan ly Nha nuac da IAn luqt ra dai, ill Quy ch~, Thong tu, d~n Chi thi, Nghi dinh, Phap l~nh.... lien quan d~n IInh VlJC van hoa-thong tin co sa da ~o hanh lang phap ly cAn co cho cac ho~t dQng van hoa-thong tin d6ng bQ kh~p ca

nuac, dam bao cho cac ho~t dQng phong phu, da d~g nay dugc qruin ly dung huOng,

gop phAn xay dvng rnoi truOng van hoa lanh m~. DQi ngli can bQ van hoa-thong tin co sa da hlnh thanh va phat triSn len rfit nhi~u. Can bQ cac cfip duqc dao ~o, co chilc danh, tieu chuftn, co ch~ dQ, chinh sach dS th\Tc thi nhi~rn V\l rna truac do d~c bi~t la a xa, phuOng chua h~ co.

Cac ho~t dQng bS n6i nhu Lien hoan thong till luu dQng, HQi di€n van ngh~ qufin · chung, L€ hQi ho~c t6 chilc cac ho~t dQng van hoa-ngh~ thu~t adia phuong hay vung miSn... na rQ, ngay cang sau d~m ban s~c dan tQc vai nhUng khai thac, sang t~o dap

Ung nhu cfiu giao lUll, hQi nh~p cua thffi ky d6i mai cua d~t nu6c va phat tri~n kinh t~

thi truOng thea dinh huOOg Xa hQi Chu nghla.

Cong tac xay d\ffig DSVH a cO' sa d~n nay da trai qua g~n 30 nam (tinh til nam 1981), da di qua hai th~ kY, til nhUng th~p nien cu6i cua th~ ky 20 d~n th~p nien dfiu cua th~ kY nay. Dola mQt hanh trinh phftn dftu bSn bi, lien t\lC vai bao thang trfim, bi~n d6i, vai nhUng phftn khOi, t\I hao ... cling nhUng uu di~m va nhuqc di~m t6n t~i kho

tranh kh6i nhu cac hO';lt dQng khac. MQt trong nhUng cai duqc nhftt, dang k~ nhftt, cling III tam di~m rili~t cua nhUng ngum lam cong tac van hoa cO' sa la xay d\ffig Limg van hoa. Phong trao nay th\Ic S\I phat tri~n tiI cO' sa rna len, di til khong d~n co bOi luc d~u la W phat, lam "chui" a mQt s6 dia phuang, chu y~u la a mQt s6 tinh khu V\IC d6ng b~ng B~c BQ nhu Nam Dinh, Ha Tay, Ha BAc, Thanh Hoa...

2. NQi dung CO' ban v@ xay dl}'og diri sAng van boa 0' CO' sO'

2.1..Xay dt}'llg thi@t ch@ van hoa-thong tin 0' CO' sO'

Thai d~i nao, ch~ dQ nao cling cfin d~n nhUng thi~t ch~ van hoa-thong tin d~

chuy~n tai van hoa chinh th6ng cua Nha nuac d~n mQi tftng lOp nhan dan, d6ng thai t6

chirc ho~t dQng van hoa phli hqp vai yeu cfiu tu tuOng, chuAn mvc d~o dilc, l6i s6ng,

n~p s6ng cua ch~ dQ, thai d~i do.

Nhu v~y, trong th\Ic ti€n co nhiSu thi~t ch~ tin nguOng ton giao nhu rlha chua,

nha thO', dinh, dSn, mi~u, phu, am, c6c... Nha rong, rlha dai, nha guO'lla thi~t ch~ van hoa cua nhiSu dan tQc a Tay Nguyen. Cac r~p chi~u phim, nha van hoa, phong Karaoke, di~m internet, san nhay, nha giao d\lc cQng d6ng, di~m bUll di~n van hoa xa... la thi~t ch~ van hoa mai. Con co ca cac cO' sa vui chO'i giai tri, cong vien nghi duOng, du lich, tf\IC ti~p hay gian ti8p cling gop phdn nang cao dai s6ng van hoa cho nguai

dan hi~n nay. Ca nu6c co gftn 5 v~ di tich lich sir van hoa, trong do phfin 100 la cac

thi~t ch~ van hoa truySn th6ng va tin nguOng.

Trong Dgi tit diin Tiing Vi?t quan ni~m thi~t ch~ rlhu "th~ ch~", la "l~p nen" hay "t~o d\ffig nen". Thi~t ch~ van hoa co ca ph~n hfiu hlnh va vo hlnh, co phfin cO' sa v~t chftt, trang thi~t bi chuyen dung va ca phftn vS t6 chilc bQ may v~n hanh, t6 chilc ho~t

17L1

dQng, cO' ch~, chinh sach. Trong truOng hqp nay thi~t ch~ con duqc hi~u nhu th~ ch~

thong qua vai tro di~u hanh nhip nhang ca 3 khau Dang lanh d~o, Nha nu6c quan ly va

vai tro lam chu cua nhan dan, rlhdt la trong sang t~o va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa.

Thi~t ch~ van hoa-thong tin cO' sa dugc t~o d\IIlg nen d~ ph\1c V\l cho nhu c~u van hoa tinh th~n cua nguai dan acO' sa. C~n phan bi~t thi~t ch~ van hoa-thong tin cO' sa la nhUng thi~t ch~ do nganh Van hoa-Thong tin cO' sa quan ly nhu: Nha Van hoa, Nha

thong tin-Tri~n lam....c\1m pa-no, c\1m c6 dQng, dQi van ngh~ quAn chung, khong nhUng chi co a cO' sa rna con a cac cdp tren cua cO' sa nhu huy~n, tinh....v6i nhUng thi~t ch~ van hoa-thong tin acO' sa la nhUng thi~t ch~ van hoa do co sa 4\0 ra va cO' sa tI1!c tj~p qlJan lYe S\I phan bi~t nay chi tuang d6i. Cho nen khi noi d~n cac thi~t ch~

van hoa-thong tin cO' sa la nh~c t6i dai, tr~m phat thanh-truySn thanh, phong truy~n

th6ng, thu vi~n, phong dQc sach bao, tr~m bang tin. Con co thi~t ch~ van hoa co sa l~i

do cac nganh, bQ khac quan ly nhu h~ th6ng cac nha van hoa cua eong doan, cua quan

dQi, cong an, doan thanh nien, thi~u nhi, nha giao d\1c cQng d6ng ...

Trong vi~c xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa, d~c bi~t la qua trinh xay d\IIlg DSVH- a cO' sa da co nhi~u cong trlnh van hoa mm ra dai dap (mg nhu c~u van hoa thong tin cua nhan dan. Ben c~nh vi~c khoi ph\1c, ton t~o, khai thae sir d\1ng cac thi~t

ch~ cli, ho~c co til tru6c, cac thi~t ch~ van hoa-thong tin mm cO' ban da phat huy hi~u

qua va tac d\1ng. Tuy nhien, vfin con co mQt s6 cO' sa, mQt s6 nai vi~c khai thac va sir

d\lng cac thi~t ch~ nay con h~n ch~. Khong ho~t dQng thea dung chuc nang, nhi~m V\l,

con lang phi va bi thuang m~i hoa.

Nhu v~y, thi~t ch~ van hoa-thong tin cO' sa la nhUng cO' quan van hoa-thong tin do

nganh van hoa-thong tin cO' sa quan ly, co chuc nang thong tin va giao d\1c van hoa, co

khi kiem ca th~ thao, Vtli chai giai tri.... dap (mg nhu c~u cua mQi nguOi. v~ huCmg th\l,

sang t~o va bao lUll nhUng gia tri van hoa. Noi cach khac, cae thi~t ch~ van hoa-thong

tin co sa co chuc nang giao d\lc van hoa ngoai nha truOng, nang cao dan tri, gop, ph~n phat tri~n dan sinh, dan chu acO' sa. Cling vOi cac ho~t dQng da d~ng, da nang, phong phil thi~t ch~ do con la nai hQi t\1, g~n k~t cQng d6ng, gop ph~n di~u chinh hai hoa cac m6i quan h~ adia ban dan cu. Do con la ni~m tv hao cua cQng d6ng.

Ben c~nh cac co sa v~t chdt, thiSt chS van hoa con bao ham vi~c dinh bien, dinh

xudt cho nguO'i lam cong tac van hoa-thong tin cling v6i cac chinh sach, ch~ dQ dam bao cho ho~t dQng chuyen mon aco sa.

Nhi~u dia phuang da ban hanh cac quy dinh rdt tich C\IC cho vi~c xay d\lllg va

duy trl cac thiSt chS van hoa moo nhu cong vien, khu vui chai giai tri, di~m vui chai

cho tre em, nha van hoa xa, thon, nha Rong van hoa, thuy~n van hoa, tr~m van hoa thong tin, dp, khom. Cac t6 chuc van hoa-thong tin a cdp co sa cling rdt phong phu, da d~ng. Co cac t6, nhom, dQi thong tin van ngh~, cac cau l~c bQ cho cac d6i tuQ1lg va co cac lo~i hlnh ho~t dQng khac nhau. Cac 1~ hQi truy~n th6ng, l~ hQi m6i da dinh hlnh a co sa. Nhi~u 1~ thuc, nghi thuc da tra thanh ~p quan, an sau vao dai s6ng ca nhan, gia

-dlnh, CQhg d6ng. NhUng huang u6c va quy u6c van hoa hlnh thanh. MQt s6 nai nhdt la

khu V\IC cac tinh mi~n Trung co ca tQc u6c v6i nha thO' hQ phat tri~n duqc cac thanh vien quan tam. Tinh dSn gfin day da co han 14.000 phong dQc a cac dja phuang, tren 40.000 dQi van ngh~ qufin chung, co 465 d6n bien phong duqc h6 trq xay d\lllg "Di~m

sang van hoa", tren 3.000 di tich duqc cong nh~n. Ngoai ra con co cac Cong vien van

hoa 100, hang tram Khu vui chai giai tri cho mQi d6i tUQ1lg, hang tram Nha truy~n th6ng va ,San v~n dQng aco sa, hang nghln phong H6 Chi Minh acac dan vi quan dQi.

Til th\IC ti€n ho~t dQng van hoa-thong tin cdp xa, phuOng a cac vUng mi~n trong

ca nu6c, co th~ nh~n thuc v~ thiSt chS van hoa-thong tin co sa nhu sau:

Thiit chi van hoa-thong tin ca sa la nhUng t6 chilc va hot;lt aQng thuQc lznh VlfC

Van h6a-Thong tin do chfnh quyJn va nhan dan ca sa tt;lO nen, aap Ung nhu cdu sinh

hot;lt cua cQng a6ng nham xay d1!flg nJn tang chinh trj, tu tuimg ad bao aam Slf lanh

at;lo cua Dang, tang cuimg Sl! aoan kit giua Dang, chinh quyJn, cac aoan thd va qUdn

chung,. bao aam thlfc hi?n quy chi dan chu ad cU11:g xay d1!flg va t6 chuc thlfC hi?n cac

mltlc tieu kinh ti-xa hQi, lam cho aiJi s6ng v9t chdt, tinh thdn cua nhan dan ngay cang

aUf/c nang cao, thlfC hi?n dan giau, nuac mgnh, xa hQi dan chu, cong bang, van minh.

ThiSt chS van hoa-thong tin co sa la cong C\l trgc tiSp cua cdp uy, chinh quy~n trong lanh d~o qufin chung, la cfiu n6i gifra Dang, Nha nu6c v6i nhan dan. ThiSt chS

nay CLIng cdp nhUng thong tin chinh th6ng, t6 chuc nhUng ho~t dQng van hoa lanh

m~nh rna cdp uy, chinh quy~n dinh huOOg, khuySn khich phat tri~n. Day la kenh thong

tin tuyen truy~n sinh dQng b~ng nhi~u cach thuc: Thong tin trgc tiSp tlnh hlnh nhan

176

dan a cO' sa dang th\lc hi~n cac nhi~m V\l C\1 th~; t6 chilc cae hlnh thilc t~p 11QP quAn chilng d~ truy~n d~t S\I chi d~o cua Dang, chinh quy~n nhAm th\lc hi~n cac m\1c tieu

kinh t~-xa hQi; giOi thi~u cac mo hlnh san xufrt hi~u qua, cac ki~n thilc khoa hQc ky

thu~t, cach t6 chilc dOi s6ng v~t chfrt, tinh thAn, van hoa van ngh~... thong qua cac hlnh

Thi~t ch~ van hoa-thong tin cO' sa (VHTTCS) 1(\ nai th\lc hi~n phuc 19i xa hQi cua nhan dan cO' sa trong huOng th\1 van hoa qua cac hQi thi, lien hoan, ~P luy~n, giao lUll, truy~n ba cac gia tri van hoa truy~n th6ng... Day cling 1(\ nO'i hQP Chi bQ, Doan th~, HQi

thuc sinh h~l;lt c(>ng d6ng t1J nguy~n cua nhan dan.

NguOi cao tu6i, HQi C\lU chi~n binh, HQi nong dan, HQi ph\! nu, Doan thanh nien; la

nai t6 chile cac ho~t dQng khuy~n hQc, tuang than tuang ai; 1(\ nai t\1 hQi vui chai th~

thao, dufulg sinh, 1(\ nai cfrt gift cac trang thi~t bi, cong C\1 ph\1c V\l hQi hQP, sinh ho~t

van hoa van ngh~ quAD. chung... D6 ng thffi thi~t ch~ VHTTCS cling b~t ngu6n tir nhu

cAu g~n k~t tlnh d6ng chi, nghla d6ng bao th~ hi~n trach nhi~m vOi cQng d6ng trong

ngoi nha chung. Cling do di~u ki~n kinh t~, nhi~u nO'i dff t~p trung cac thi~t ch~

D~c bi~t, trong cUQc dfru tranh tu tuOng hi~n nay, nhfrt 1a a cO' sa trong khi cac thi~t ch~ cli vftn t6n t~i song song thl thi~t ch~ VHTTCS c~n phai tra thanh mQt h~ th6ng cO' sa v~t chfrt d6ng bQ va hoan chinh d~ 1(\ nO'i cho h~ th6ng chinh tri cO' sa ho~t dQng, tich C\IC gop phftn cho th~ng 19i cua tu tuOng H6 Chi Minh va chu nghla Mac Lenin a Vi~t Nam vOi nhUng hinh thuc ho~t dQng sinh dQng, gfrn glii, thi~t th\Ic vOi nhan dan acO' sa.

VHTTCS t~i mQt dia chi dugc gQi chung 1(\: Nh(\ van hoa ho~c Nha Thong tin....

Vi~c xay d\ffig thi~t ch~ VHTTCS (xa, phuOng, thi trfrn) cfrn dam bao hQi t\1 cac , yeu to sau:

- C6 t6 chuc be) may, can bQ nghi~p V\l co phuang phap ho~t dQng. - Co dja di~m, co sa v~t chfrt, phuong ti~n trang thi~t bi.

- C6 th~ ch~, lu~t l~ (quy ch~, kinh phi ho~t dQng, ch~ dQ chinh sach).

- Co d6i tuQl1g, nQi dung, chuong trlnh thuOng xuyen.

2.2. Nhii'ng bo,t dQog van boa-thong tin CO'S«

Nhu cftu v~ van hoa-thong tin cua nhan dan rfrt phong phu, da d~ng. VI v~y, cac ho~t dQng van hoa-thong tin cO' sa cling rfrt phong phu, da d~ng. Co th~ quy t\1 ho~t dQng nay thanh rne)t s61o~i hlnh cO' ban sau:

2.2.1. HOf!t ilVng thong tin-tuyen truy2n, cJ tlVng

rai trong cong chung cac chu truong, chinh sach cua Dang va Nha nu&c, dQng vien

nhan dan th\IC hi~n nhi~rn V\l chinh tri cua Trung uong va dia phuang, neu guang

nguiri t6t, vi~~ t6t, phe phan thoi hu, t~t xftu gop phfut t~o dvng diri s6ng van hoa mm, xay dvng moi truOng van hoa larm m~nh aco sa.

Trong cong mc thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng co nhi~u bi~n phap, hlnh thuc.

Tri~n lam la hinh thuc giao d\lc trvc quan sinh dQng rna sau si\c thu hut dong dao qufin

chung. Cac t6, d<)i thong tin luu dQng la l\Ic IUQ1lg xung kich, luon dem ti~ng noi cua

Dang, Nha n?,oc d~n t~ nhfrng bim, lang xa xoi, heo hinh, dung hinh thirc van ngh~

nho, nh~ d~ chuy~n tai thong tin, k~t hqp c6 d«)ng trvc quan vm tuyen truy~n mi~ng.

Ho~t d«)ng thong tin c6 d<)ng doi hoi r~t nhanh nh~y, kip thm, tac dQng tf\IC ti~p tm d6i

tuQ1lg nen co hi~u qua cao.

Ngay nay, nha anh huOng cua cach rn~ng khoa hQc va cong ngh~ da xu~t hi~n cac

phuong ti~n truy~n thong d~i chung duQ'c hi~n d~i hoa va thong tin m~ng r«)ng khi\p

nen cong tac thong tin cfing phM triSn m~. Con nguiri vi th~ cang duQ'c ti~p c~ va

chiu tac dQng cua ca th~ gi&i nang dQng. Do do, con nguai cling d€

lung tUng tru&c S\I

bung n6 thong tin. Nhu v~y, cong tac thong tin c6 dQng duQ'c ti~p them kha nang rnm,

vi th~ cling cfin dinh huOng dung d~ giup cho con ngum l\fa chQn va ti~p nh~n thong

tin thu~n lqi, d~ co nh~n thuc va hanh dQng dung, th\fc hi~n quy~n lqi va nghla V\l

cong dan t6t.

2.2.2. HOf!t ilpng cliu /f!C bp, nha van hoa

Cau l~c bQ la mQt t6 chuc xa hQi t~p hqp thea nguyen tfic tv nguy~n cua nhfrng ngum cling sa thich ho~c cling gi6i thuQc cac lrim V\IC chinh tri-xa hQi-kinh t~, khoa hQc-ky thu~t, van hQc-ngh~ thu~t va cac ho~t dQng vui choi, giai tri, nghi ngai, th~ d\lc

Nhi~m V\l chu y~u cua cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng la ph6 bi~n rQng

giao d\lc nhu: Nha Van hoa (Cung), Trung tam Van hoa-Thong tin thuQc h~ th6ng Nha

nu&c (BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich) ho~c thuQc cac nganh, gi6i nhu Quan dQi,

Cong an, Cong doan, Thanh nien, Ph\l nil, M~t tr~n ...

Cac Cau l~c bQ t6 chuc cac lOp hQc t~p d~ nang cao trinh dQ nghi~p V\l chuyen

mon, phat hi~n va b6i duOng nang khi~u, khuy~n hQc, k.huy~n tai, sinh ho~t chuyen d~,

17~

th~ thao khac. Lo~i cau l~c bQ nay cling thuOng duQ'c t6 chuc t~i cac co quan van hoa

b6 sung ki~n thuc cho mQi d6i tUQ11g, kich thich mQi ngu

~o trong ho~t dQng van hoa, van ngh~ ho~c Ung d\ll1g ti~n bQ khoa hQc-ky thu~t vao dOl s6ng.

T6 chuc Cau l~c bQ dS thu hut dong dao quAn chung tham gia vao ho~t dQng van hoa t~i cac cO' sa van hoa mQt cach tich cvc thea nguyen 19 hQc rna chO'i, chai rna hQc, gop phfrn t\l hoan thi~ti mlnh. No con huOng dfrn d~ cong chung tl;r dap Ung cac nhu

c~u van hoa cua hQ thea huOng lanh m~nh va ti~n bQ.

Cau l~c bQ ho~t dQng thea tirm thAn tl;r nguy~n, tv quan. Tv quan v~ t6 chuc, tl;r

quan v~. nQi dung, tv quan v~ tai chinh thea dung lu~t phap cua Nh£ nu6c hi~n hanh.

2.2.3. HOf}t il9ng thu vi?n, ilpc sach bao

Sach bao la ngu6n tri thuc, la b~n t6t cua rn6i ngum, gop phfrn tf\Ic ti~p vao vi~c

nang cao hiSu bi~t cho mQi d6i tUQ11g. VI v~y, thu vi~n, phong dQc thuOng xuyen

chi~m mQt vi tri quan trQng trong ho~t dQng khai tri eua cac cO' quan van hoa.

Mu6n cho vi~c dQc sach bao duqc ph6 bi€n r<)ng raj trong cong chung thl nguai

huOng dfrn phai bi~t Iva chQn, gi&i thi~u cac lo~i sach, bao co tac d\lng thi~t th\lc d~n d

lanh m~nh dS nang cao nh~n thuc, dS tl;r hoan thi~n v~ nhan cach la nhi~m V\l quan

trQng cua cong tac thu vi~n, tu sach...thvc hi~n t6t chu truang phat triSn van hoa dQc

va t6 chuc t6t ngay H<)i dQc sach va Ban quyBn th8 gi&i 2/4 hang nam. Co rfrt nhi~u

cach dua sach hay, sach t6t d~n qUfrn chung thea tinh th~n "sach di tIm nguai", "tui

sach tren lung". Ho~t d<)ng luan chuySn sach cua thu vi~n vila lam cho b~n dQc duqc

ti~p c~n nhi~u v&i sach va v6n sach cling nhu duqc tang len.

2.2.4. HO{lt dpng giao d,!c truy2n thang

DS ti~n hanh cong tac giao d\lc truyBn th6ng van hoa-lich sir va cach m~ng, ngarth van hoa chu truang xay d\lIlg cic nha bflo tang, phong truy~n th6ng, cac dia chi. do a nhUng nm c~n thi~t dS gop phAn giao d\lc truy8n th6ng. d cac dan vi cO' sa co thS xay d\lIlg Phong truy~n th6ng ho~c G6c truy~n th6ng, Nha luu ni~m...

Cac ho~t dQng co tinh phong tio OOu: "u6ng nuac 006 ngu6n", "di tIm dia chi do",

"d~n on dap nghIa", t6 chuc cac ngay hQi truy~n th6ng cung co y nghIa giao d\lc t6t.

Vi~c cong nh~n va xay d\ffig cac di tich lich su-van hoa cling nh~m dS giao dl;lC

· van hoa hi~u qua. Ca nu&c hi~n co tren 3000 di tich lich su-van hoa dii duQ'c xSp h~ng,

trong do co nhi~u di san van hoa va di san thien nhien van hoa dii duQ'c th~ giai cong

nh~n la: C6 do Hu~, Vinh H~ Long, Ph6 c6 HQi An, Qudn thS Di tich My San, Khong

gian Van hoa C6ng chieng Tay Nguyen, Quan hQ B~c Ninh, Ca tru, L€ hQi Giong... la ni~m t\l hao c~a dfrt nu&c, cua cac dia phuoog, cO' sa,

2.2.5. HO{lt dpng van ngh? qui" chung

Ho~t dQng van ngh~ qu~n chung la d~ng ho~t dQng rdt hdp dan, phong phu, da d~ng, khong th~ thi~u aco sa, thu hut dong dao quftn chung amQi lua tu6i tham gia. Co th~ n6i ho~t d(}ng van ngh~ quftn chung la nhan t6 quan trQng lam nen suc s6ng cua mQt dan vi van hoa aco sa. Ho~t dQng van ngh~ qufut chung bao g6m ca vi~c sang t~o ra cac san ph~m van hoa-ngh~ thu~t, bi~u di€n,.luu gift va truy~n ba nhfmg gia tri do

kS ca van hoa-van ngh~ dan gian truy~n th6ng.

C6 rdt nhi~u th~ lo~i van ngh~ qufut chung nhu ca, 1Qch, mua, tho,nh~c, hQa, mila r6i, xi~c ... va biSu di€n tren san khdu ho~c ngoai trm d~ t\I bi~u hi~n tai nang ngh~ thu~t cua hQ.

- Phan anh kip thffi va sinh dQng cUQc s6ng da d~ng cua nhan dan dia phuong v&i

cac lo~i hlnh van ngh~ xuc tich, sau s~c.

- Dap ling nhfmg doi hoi v~ thuOng thuc ngh~ thu~t cua qudn chung, qua do phat

hi~n va b6i dUOng cac tai nang tree Co th~ xem van ngh~ qudn chung la mQt vuOn uam

ngh~ thu~t. Nhi~u ngh~ sy co ten tu6i truOng thanh til phong trao van ngh~ qu~n chung aco sa.

- D~ phat triSn van ngh~ qudn chung, cac thi~t ch~ van hoa mQt m~t co nhi~m Y\l nang cao chdt IUQ1lg cho phong trao van -ngh~ aco sa, mQt m~t dua cac gia tri van hoa n6i chung va gia tri ngh~ thu~t cao d~n v61 qufut chung.

2.2.6. HO{lt iJjJng xay dlplg nip sang van hoa, mo; truilng van hoa

N~p sAng la toan bQ nhfmg ling xu cua con nguiri, biSu hi~n trong m6i quan h~

d6i vai thien rmien, v61 xii hQi va ban than duQ'c l~p di l~p l~i nhi~u ldn trong cUQc

s6ng, tra thanh th6i quen, thanh phong tl;lC. Do cling la mQt h~ th6ng chuftn fi\IC xii hQi

duQ'c cQng d6ng chdp nh~n va tt;e nguy~n th\Ic hi~n. Phong t\lC, t~p quan co nhfmg gia

tri t6t·d~p c~n bao luu va phat triSn, co nhfmg h~n ch~, l~c h~u cdn kh~c phl;lC.

1~()

Xay d\IIlg n~p s6ng la xay d\IIlg n~p s6ng ca OOan, n~p s6ng gia dlnh va n~p s6ng

xa hQi. VI v~y, cac thi~t ch~ van hoa-thong tin co sa va ho~t dQng cua no co tac d\lng

hlnh thaOO n~p s6ng van hoa mai, kh~c ph\lc nhfrng tieu C\TC, h~n ch~ cua n~p s6ng cli.

Hi~n nay, gia dlnh cling duQ'c coi la mQt d~ng co sa d~c bi~t d~ xay d\IIlg n~p

s6ng van hQa. Tit lau Dang va Nha nuac ta rfit coi trQng vfin dB xay d\IIlg n~p s6ng van

hoa. BQ ChiOO tri Dang ta da co chi thi 27ICT-TW vB xay d\IIlg n~p s6ng van miOO

trong vi~c cum, vl~c tang, l~ hQi cling la d~ xay d\IIlg n~p s6ng van hoa mm, xay d\IIlg

con nguffi mm, xay d\IIlg m6i truOng van hoa lanh m~OO, dfiu tranh bai trir cac llu t\lC,

t~ n~n xa hQi va me till di doan.

2.2.7. -HO{lt ilpng thi dflC, thi thao, vui choi giai tTf

Ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao kh6ng chi OO~m m\lC dich tang cuOng th~ chfit, rna con ren luy~n nen OOfrng phAm chfit tiOO th~n nhu: y chI bBn bi, long dung cam, ho~t bat, thong miOO va tiOO th~n t~p th~, d6ng dQi, cling OOu cac ho~t dQng vui chai khac,

ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao co tac d\lng giai tri IOn.

d OOUng nai co diBu ki~n OOu co Nha van hoa-thong tin, san bai... thl co th~ k~t hQ'P t6- chuc thaOO cac di~m vui choi giai tri thuOng xuyen. Nai chua co diBu ki~n thl

nen t6 chuc ho~t dQng th~ thao, th~ d\lc, vui chai, giai tri thea djnh ky thl nen t~i dan vi co sa, ho~c acac gia dlOO co diBu ki~n.

Th~ d\lc, th~ thao la mQt d~ng ho~t dQng van hoa th~ chfit rfit c~n aco sa, dap (mg

cac OOu c~u khac OOau cua mQi lua tu6i.

2.2.8. Xay dlplg gia dink van hoa

Gia dlnh la moi truOng hlnh thanh OOan cach con ngum. M6i truOng van hoa

trong gia dlnh la y~u t6 quan trQng cho vi~c gi~o d\lc tu tuOng, d~o duc, l6i s6ng cua InQi thaOO vien. Phong trao xay d\IIlg gia dlnh van hoa ra dffi til nam 1961 ami~n B~c dang xay d\IIlg Xa hQi Chu nghla, qua bao tho; ky b6 sung, hom thi~n nQi dung d~n

nay ap d\lng cho tom qu6c, thea 4 tieu chuAn sau:

- Gia dlnh fim no, hoa thu~n, ti~n bQ, khoe m~OO va h~OO phuc.

- Th\Tc hi~n nghla V\l c6ng dan.

- Th\Tc hi~n k~ ho~ch hoa gia dlOO.

- Doan k~t tuang trq trong cQng d6ng dan cu.

Tdt ca cac nQi dung tren co lien quan m~t thi~t vo; nhau, tac dQng h6 trq, b6 sung

cho nhau, thuc ddy nhau cling phat tri~n. V~n d\lng cae nQi dung va tieu chi cftn linh

Xay dvng gia dlnh van hoa co tac dQng tI1IC ti~p d~n xay d\l1lg con ngum, d~n

tUng thanh vien trong gia dlnh.Vi~c xay d\l1lg con ngum Vi~t Nam thea 5 tieu chudn xac dinh hi~n nay, tru6c h~t phai b~t dftu til gia dinh va a do cha m~ la nhUng ngum th_fiy dftu tien. Til gia dlnh va ti~p t\lC sau nay gia dlnh d6ng thai phai chu dQng ph6i

hqp vo; cQng d6ng va hQi d~ tham gia giao d\lc, ren luy~n con ngum. Chung ta v~n

d(>ng hQc t~p. la vi~c lam su6t doi HQc lam ngum cling v~y, phai la vi~c lam duQ'c

ki~m nghi~m lien t\lC til trong gia dlnh m6i co k~t qua, cho du gia dinh do la gia dinh

h~t nhan hay gia dlnh truy~n th6ng nhi~u th~ h~.

2.2.9. Xay dlplg lQng, ban, ap, ta dan ph6 van hoa Lang va van hoa lang la net d~c thli rieng co cua Vi~t Nam. Til thvc ti€n xay d\l1lg DSVH a'co sa nay sirm phong trao xay d\l1lg lang van hoa til nhUng nam 1990, d~n nam-1992 duqc BQ Van hoa-Thong tin phat dQng, nhan rQng ra toan qu6c. Tieu

chudn chung g6m 5 di~m sau:

- Co dm s6ng kinh t~ 6n dinh va tUng bu6c phat tri~n.

- Co dai s6ng van hoa tinh thftn lanh m~nh, phong phu.

- Co moi truOng canh quan s~ch d~p.

- Co khu vui chai giai tri va ho~t dQng van hoa th~ thao.

- Thvc hi~n t6t phap lu~t, chu truong cua Dang, cac chinh sach xa hQi cua Nha nu6'c, Chi thi 24 cua Thu wang Chinh phu v~ xay d\l1lg va th\IC hi~n huang u6'c, quy

u6c lang, ban, thon, dp, c\lm dan cu.

Xay d\l1lg T6 dan ph6 van hoa co tieu chudn phli hqp v6i di~u ki~n do thi song co

ban thea tinh thftn nQi dung tren.

2.2.10. Xay dlplg ilm sang van hoa u khu dan CU'

Day la cUQC v~n dQng do Uy ban Trung uong M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam phat

dQng til nam 1995 vo; 6 nQi dung dinh huang:

1R?

ho~t d6i V01 timg khu V\IC, vUng mi~n, dan tQc d~ xay d\ffig dOi s6ng van hoa co hi~u qua.

- Boan kSt giup do nhau phat triSn kinh tS, lam giau hgp phap va x6a d6i gifun ngheo.

- Boan kSt phat huy truySn th6ng tuong than tuong ai, ho~t dQng nhan d~o va dSn

on dap nghIa.

- Boan~ kSt phat huy dan chu, gift vilng ky cuong mQi nguai s6ng va lam vi~c

the~ phap l~~t va quy uoc cQng d6ng.

- Boan kSt xay d\l'I1g dOi. s6ng van hoa, gift gin, phat huy ban s~c van hoa dan tQc

va thufin phong my tvc trong nhan dan.

- f)oan kSt cham 10 S\I nghi~p giao d\lc, nang cao dan tri, th\Ic hi~n t6t chuong

trinh cham.10 suc khoe ban dftu cho mQi nguoi

- Boan kSt xay d\l'I1g co sa chinh tri trong s~ch, vfing m~nh, g~n bo v&i nhan dan.

2.2.11. Xay dpg cong SO', doanh nghi?p, dun vi l~c lU(fng vii trang co nip

s8ngvan hoa

Tftt ca cac co quan nha nu&c, cae don vi l\Ic luqng vu trang, c6ng an, truOng hQc,

b~nh vi~n ... (gQi chung la cong sa), cac doanh nghi~p (nai lam vi~c, noi san xuftt, dich

V\l) dSu tham gia phong trao vOi ten gQi C\l thS, phil hgp v&i tUng nganh, tUng lInh \'\IC.

Tieu chuftn don vi co n~p s6ng van hoa g6m cac diSm sau:

- Cong sa xanh, s~ch, d~p, an toano

- Sinh ho~t chinh tri nSn nSp.

- Co Ythuc lao dQng, leY lu~t, sang t~o, hgp tac giup do nhau lam vi~c vai nang

suftt cao, cO hi~u qua r6 r~t Co chS dQ hQC ~p nang cao trlnh dQ chuyen moll, nghi~p V\l.

- Quan h~ ch~t che v61 co sa, vai nhan dan kh~c ph\lc thli tvc phiSn ha, th\IC hi~n cm cach harm chfnh co hi~u qua, co n~p s6ng van ~, Ijch S\I trong sinh ho~t va giao ti~p.

- Th\IC hi~n dan chu aco sa, dom kSt nQi b<), nghiem mc tlJ phe blnh va phe blnh, dAu

tranh co hi~u qua V01 n~ tham nhung, lang phi clla c6ng va cac hi~n tuqng tieu C\IC ldiac.

- Gift gill bi m~t qu6c gia.

- ThuOng xuyen co cac ho~t dQng van hoa-van ngh~, thS d\lc, thS thao gop phdn

nang cao dffi s6ng van hoa va ren luy~n thS chftt cho nguai lao dQng.

3. V,n d1}.ng Dqi dung xiy dtplg dM s6ng van hoa « C(1 s« trong quan Iy va ta

· chuc cac ho,t dQng tren dia ban xii

3.1. Nim vihtg tinh hinh, thl}'c tr,ng C(1 s« va cung c6, kifn toan ta chuc chi

d,o va nang cao chit ItrQ1lg, nang Il}'c quan Iy

Bfrt ky ho~t d<)ng gl cling phai bi~t t6 chuc va quan ly m6i thaOO cong. Ho~t d<)ng van hoa-thong tin (thS thao, du Iich) noi chung va xay d\IIlg DSVH a cO' sa noi rieng rfrt cAn co S\I t6 chuc hQP ly va quan Iy ch~t che, khoa hQc. Ho~t d<)ng van hoa

thong tin v6n rfrt phuc t~p, co tiOO chuyen ngaOO, chuyen mon sau, phai co S\I chi d~o, huOng dftn cua cae Be> til tren xu6ng. Ho~t d<)ng xay d\IIlg DSVH a cO' sa cling v~y, thu<)c cfrp xa,.do xa chiu trach OOi~m OOung d~u co S\l chi d~o, huOng dftn cua cac B<), nganh atren, thong qua cae 16 chuc tuong Ung adia phuong va t~p trung vao S1.J lanh d~o ch~t che, sang t~o cua cfrp uy Dang, S\I di~u haOO thuAn th\lc cua chiOO quy~n cO'

th~ng lqi.

a. Truac hit can b6 clip xii can hi~u ro cO' cdu t6 chile dan vi minh va m6i quan

h? cua chung theo bi~u th6ng ke

Bi~u theo doi thl}'c tr,ng hf th6ng cac t6 chuc «cip xii

Cac don vi,

Cae tOn giao,

DOln th~

T6 chUc xii hQi,

T6chUc

Chinhquy~n

sa va c3.ng cAn co S\I tham gia huOng Ung t1;c giac tich C\lC cua OOan dan mm dam bao

tinngWng

ngh~nghi~p

16 ch.rc khac

ehinh hi

(2)

(1)

(5)

(6)

(3)

(4)

Danguy

- HQi d6ng

-T6 chUc kinh~.

- Ph~tgiao.

-HQi ngum cao tu6i.

nhandan.

-M~tt$lt6 qu&.

-Thien chUa.

-HQi khuy&t hQC.

, capxa

- Uybannhan

- Doanthanh

- Cae cO' sa djch V\l du ijeh, vui

- Tin lanh.

-HQi ehu~ do.

dan.

men.

ehai giro tri,

-H6i

-HQi bOO thQ.

TDTf....

- Congan.

-HQi Ph\! nu.

-HoaHao.

-cae hQi ngh~

- L\lc lUQ1lg vii

- BQ dQi.

- Congdoan.

nghi~.

- CaoDai.

trang.

- Cac ban

-HQi e1)U ehi~n

- Cae tin ngu5ng

- Cae eaquan

nganh.

binh.

-cae eau lac bO sa . ., tmch.

thathanh hoang,

hanh chinh Sl!

10..1

Iinhd,o

nghi~p.

thaM~u ...

- HQi nong dan.

-cae dOng hQ.

-Chi bQ

-TruOng thon,

- Cae t6 chuc

- Cae t6 ehuc

Ngtrm lao dQng

-Cae t6 chuc

e~pT6

ban~p.

tuang (mg va HQi

tuangtmgva

tuang (mg, cac

Cae thanh vien.

danph6

HQi. vien

ehuc ~c va tin

vien.

: T61nrimg

d6.

thon/lang

- Cae gia lang,

dan ph6~

-Dang

Truimg hQ TruOng

-Caethanh

vien

ban.

vien.

Chu j: - Cac h~ th6ng 1,2,3,4 aaiiu cung co, H~ th6ng 4,5 co nai co nai kh6ng,

muc ai), ni)t dung co thi khac nhau, nhdt la a cdp th6n, ban.

So vm truac day, vai tro lanh d~o cua Bi thu Dang uy, Chu tich Uj ban nhan dan

xa dang duQ'c tang cuOng thong qua vi~c kiem nhi~m cua cac chilc danh tren. Nha

nuac cling dang thi di~m vi~c giam bat co quan HQi d6ng Nhan dan xa rna tang cuOng

vai tro giam sat, kiem tra vao cac t6 chilc khac. Vai tro, vi tri cua dan vi dum celp xa,

phuOng cua TruOng thon, T6 truOng dan ph6 tUng buac duQ'c nang cao, giup cho vi~c quan ly a celp xa va dia ban duQ'c tang cuOng. Vi tri, vai tro cua gia lang d6i vm cac khu vvc d6ng bao dan tQc thieu s6 relt quan trQng, duQ'c xa hQi quan tam. Nha nuac

cling luon d~ cao vai tro lam chu cua nhan dan thong qua sv ho~t dOng cua cac doan

the chinh tri, t6 chilc chinh tri xa hOi, t6 chuc xa h9i ngh~ nghi~p, trong do vai tro cua

M~t tr~n t6 qu6c, Doan thanh men, Ph\l nft duqc cung c6 va phat huy, d~c bi~t la sv

tang truOng cua lvc lUQllg C\IU chiSn binh va hQi vien HQi nong dan ngay cang kh~ng dinh. Chinh sach ton giao cua Nha nuac ta cling relt ra rang, dam bao tv do tin nguOng (va khong tin nguOng) cua dan, t~o di~u ki~n cho giao dan hanh d~o thea tinh thftn d~o

phap va t6 qu6c dan tQc-, "t6t dffi d~p d~o" la relt" phil hgp, trong do vai tro cua cac chuc

s~c ton giao cvc ky quan trQng.

Day la nhUng delu hi~u mm doi hoi sv larlh d~o, quan ly aco sa cftn n~m b~t de v~n d\lng van vi~c xay d\IDg DSVH a co sa, trong do tUng ho~t d9ng nhu xay d\IDg lang van hoa, t6 dan ph6 van hoa, xay d\IDg gia dlnh van hoa adja ban... cftn xem xet hSt suc C\l the, th~n trQng trong ph6i kSt hgp va xu lY.

MOt veln d~ cftn quan tam la a dia ban xa, phuOng, thi treln ngoai rnQt s6 cac dan vi lvc lUQllg vu trang, bien phong, cac co quan hanh chinh sv nghi~p (van p11ong),

b~nh vi~n, truOng hQc hi~n co tuong d6i 6n dinh, hi~n nay dang phat triSn nhiSu cac · dan vi kinh tS (khu cong nghi~p, khu ehS xuAt... ), cac nha may, cO' sa san xuAt m&i mQc len... cac khu nha nghi, bai tAm, resort, san golf khong thuQc quan ly cua cAp xa nhung a do khong thS khong co ho~t dQng van hoa.

Cac ho;;t! d9ng ad6 d~u c6 anh huang, tac d9ng tich ClJC ho~c ca m~t tieu ClJC t61 vi~c xay d\IDg dCYi s6ng van hoa axa, phuOng sa t~i. Vi~c lien kSt, ph6i h<)1J v&i cac t6 chuc, dan vi nay trong quan ly va xay d\IDg diYi s6ng van hoa cling rAt quan trQng.

Trong kS ho~ch triSn khai phon.g trao toan dan doan kSt xay d!ffig dai s6ng van

hoa do Ban chi d~o Trung uang ban hanh truac day xac dinh 5 nQi dung chu ySu, 7

phong tnlo v~ h6a chinh, d6ng thOi nh~n m;;tnh: Tuy vao d~c thu cua m6i lo;;ti hlnh

phong trao, cac BQ, ban, nganh doim thS, t6 chuc xa hQi, cac dia phuang can cu nQi

dung cO' ban cua phong trao Toan dan doan kSt xay d\IDg dCYi s6ng van hoa co dinh huOng C\l thS tieu chuAn xfty d\IDg dffi s6ng van hoa atUng lirth \'\IC, tUng cO' sa cho phil h<)1J. Ton trQng va biSu duang S\I sang t~o, d6i mm cae hlnh thue ho~t dQng eua quftn chung acO' sa nh~m dua nhanh phong trao vao cUQc s6ng.

Cac_ ho~t dQng xay d\IDg DSVH acO' sa cling nhu th\Ic hi~n phong trao toan dan doan kSt xfty d\mg dai s6ng van hoa thuOng duQ'c kSt h<)1J ch~t che va thS hi~n m~nh me thanh cao trao vao cac dip l€ hQi adia phuang. Ben c~nh cac l€ hQi truySn th6ng la nhfmg ngay hQi cach m~ng nhu.2/9, 30/4, 1/5, 7/5, ky ni~m ngay sinh cua Bac 19/5 hang name Co cac ngay hQi, kY ni~m cua cac nganh, cac gim nhu 8/3, 26/3, 22/12, 27/7 ... dSu th\Ic hi~n acO' sa. L~i co nhfmg ngay hQi mm co gfin day nhu ngay 23/6 la "Ngay Gia dlnh Vi~t Nam", huang Ung ngay "Qu6c t~ xoa doi giam ngheo" 17/10,

ngay "HQi Dom kSt Dan tQc" la 18/11 hang nam... rAt duQ'c nhan dan huang Ung va

th\IC hi~n co y nghia thuc dAy phong trao xay d\IDg dffi s6ng van hoa phat triSn.

HQi nghi toan qu6c t6ng k~t 10 nam th\IC hi~n phong trao toan dan doan kSt xay

d\IDg dffi s6ng van hoa giai do~n 2000- 2010 (ngay 24/2/2011) t~i Ha NQi da nhAt tri

nhfmg nhom giai phap chu ySu dS ti~p 1\lc th\Ic hi~n phong trao, do la: 17

- Nang cao hi~u qua lanh d~o cua cac cAp uy Dang, hi~u l\Ic quan ly cua chinh

quyen cac cap.

- Phat huy vai tra cua Ban chi d~o cac cAp.

17_ Thong bao kit lu9n ... Van phong thuang tf\Ic Ban chi d~o ngay 21/3i2011

lQh

- Sua d6i b6 sung, ban hanh va thvc hi~n cac van ban chi d~o huOng dftn v~

phong trao.

- DAy m~nh thi dua khen thuOng.

- Da d~ng hon nQi dung, phuong thuc triSn khai thvc hi~n phong trao.

R6 rang Ban chi d~o cac cftp (d~c bi~t la cAp xa) dong vai tro quan trQng, quy~t

dinh tm phong trao, cdn phat huy vai tro chu dQng cua cac thanh vien, cfrn ph6i k~t hqp

vm M~t tr~n T6 qu6c cung cAp chi d~o thvc hi~n t6t Chi thi 1869/TTg cua Thu tuOng

Chinh phu ngay 10/10/2010 vS vi~c tang cuOng ph6i hqp dAy m~nh cUQc v~n dQng

"Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa &khu dan cu" gAn vo; thvc hi~n rnQi

cu<)c .v~n d<)ng xay dvng nong thon m6'i, cUQc v~n dQng "ngay VI nguai ngheo" va

nang cao chAt luqng phong trao xay dvng gia dlnh van hoa, con nguai van hoa, t6 dan

ph6 vanhoa...

Til kinh nghi~m thai gian qua, Ban chi d~o phong trao Toan dan doan kSt xay

dvng dai s6ng van hoa cfrn duQ'c ki~n toan dfry du, thuOng xuyen, d6ng bQ, co hi~u IlJC

va co b(} ph~n thuOng xuyen giup vi~c, co cac chuong trlnh, bi~n phap t6 chuc thea d6i

phong trao toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa &khu dan cu, phong trao xay

dvng gia dlnh van hoa va co S\I ph6i hqp vm phong trao xfiy dvng dai s6ng van hoa (y

cac co quan, don vi dong tren dia ban. Qua thvc ti~n va nghien cUu &cAp xa thAy nen

th6ng nhAt Ban v~n dQng Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa &khu dan cu

va Ban chi d~o phong trao Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa lam m(>t, gQi

chung la Ban chi d~o Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa. Bi thu Dang uy ho~c chu tich Uy ban nhan dan lam TruOng ban, chu tich M~t tr~n T6 qu6c cAp xa lam

pho TruOng ban thuOng tn;rc.

d khu dan cu nen th6ng nhAt cac Ban diSu hanh xay dvng khu ph6 van hoa, lang van hoa, Ban v~n d(>ng xay dvng nSp s6ng van hoa, Ban v~n. d(}ng xay dvng gia dlnh

van hoa, Ban v~n d(}ng xay dvng nong thon mm gQi chung la Ban v~n d(}ng phong trao

"Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa &khu dan cu" do TruOng Ban cong mc

m~t tr~n lam TruOng ban, thanh vien ~·ua Ban v~n d(>ng nay la TruOng ho~c pho

truOng thon (lang, ban, Ap, buon, khu ph6 ... ) co cac thanh vien cua Ban m~t tr~n trong

do co d~i di~n cAp uy, d~i di~n lanh d~o cua t6 chuc thanh nien, ph\! nu, nong dan, C\lU

chi~n binh, nguai cao tu6i, chi hQi khuy~n hQc ho~c nhUng nhan v~t tieu bi~u, co uy

tin trong cQng d6ng tuy thea tUng nai. (xem sa d6)

S« d6: H~ th6ng chi d,o cac phong trao toan daD doan k~t xay d\fDg DSVH

va xay d\fDg nong thon moo

CHINHPHU

BANV~NDQNG

BANCHiD~O

Toan dan doan k~t xay dung dai s6ng

Toan dan doan k~t xay dlJIlg do; ~ h'·? kh d" ;. song van oa a u an cu.

Xay dlJIlg nong thon

· van h6a (TDKXDBSVH)

m6i

TB: Chu tjch M~t tr~n t6 qu6c

TB: B{> truOng B{> Van h6a-ThS thao

Vi~tNam.

TruOng ban, Ph6 Thu

-Du ljch.

tu6ng thuOng tn;rc

Ph6 TruOng ban, ph6 Thu tu6ng

(QB 235/1999 QB TTg 23/12/1999;

(QB 800/QB.TTg

QB 639 QB TTg 5/7/2005; QB 1135

4/6/2010)

(Chi thj 1869/CT-TTg

QB TTg 30/8/2006)

10/10/2010)

BANV!NBONG

cAc BAN CHI B~O Cftp tinh,cftp Huy~n va tuang duang.

M~t tr~n T6 qu6c

TruOng ban: Ph6 Chu tjch VBND

Ph6 Tr.ban,Ph6 chu tjchUBND

cAc BAN CHI B~O

BAN V!N BONG

cftp xa va tuang duang

M~t tr~n T6 qu6c

TruOng ban:Ph6 chu tjch

Ph6 Tr.ban,Ph6 chu tjch VBND

Chu tjch ho~c Bi thu Bang uy

UBND

BAN V!N BONG

Cftp thon, ftp, ban, khu ph6 va tuang duang Toan dan

TruOng ban M~t tr,n T6 quAe.

b. Qulin fy fa trong coi, giu gin theo yeu cdu nhdt tljnh, fa t6 chirc, tliJu khidn

theo nhUng mlf-C tieu tlJ ra

NguOl quan ly duqc vi OOu oo~c truCmg chi huy trong dan oo~c. Quan ly cac ho~t dQng van hoa-thong tin acO' sa hay xay d\TIlg DSVH acO' sa la quan ly mQt m~t cong tac nghi~p Y\l acO' sa da d~ng va phuc t~p, hao g6m ca quan ly con nguOl, cong vi~c., ho~t dQng chuyen mon thuOng xuyen, quan ly phuong ti~n chuyen dung ngay cang

phat tri~n.... Cling nhu quan ly cac vfrn d@ khac, quan ly cac ho~t dQng van hoa-thong tin a cO' sa tru6c h~t phai quan ly h~ng k~ ho~ch, thong qua cae k~ ho~ch giau tinh th\Ic ti~n va kha thi. CO' sa oou cai cu6ng ph~u ti~p OO~n r~t OOi~u va giai quySt t~t ca cac Chi thi, Nghi quy~t, va SlJ chi d~o, huOng d~n til tren xu6ng, VI th~ cftn co k~ ho~ch d~ ti~n hanh mQt cach khoa hQc. Nguai lam cong tac van hoa-thong tin a cO' sa phai la nguOl co tu duy quan ly, hiSt quan ly thea kS ho~ch, cong vi~c duqc sfip xSp mQt cach hClP ly thea tlnh hlnh thOl gian, thea S\I th6ng OO~t trong phan cong va ph6i hClP, di@u hoa cac m6i quan h~ adia phuong va cO' sa.

NguOl quan ly la nguOl v~ch ra cac chuang trlnh k~ ho~ch va chiu trach OOi~m v@ nQi dung k~ ho~ch ~y, do do cftn th~n trQng, tY my tru6c cac quy~t diOO dua ra. 'Mu6n v~y nguOl quan ly t6t cong tac van hoa-thong tin cO' sa phai co ooan quan chinh tIi, co trlnh dQ phap ly, nghi~p Vl), nang l\Ic t6 chuc, tam ly xa hQi va ngh~ thu~t chi huy. NguOi lam cong tac van hoa-thong tin cO' sa la nguOi dUng mlii chiu sao v@ liOO VlJC dOl s6ng tiOO thftn cua cQng d6ng, nen coi do la liOO VlJC thieng lieng, r~t viOO d1;t, cftn duqc

tran trQng. HQ la OOa quan ly gi6i, va trong cong tac th1;tC ti€n hQ co OOiSu kha nang, di@u

duqc ph\! trach vi~c nay cftn phai tlJ mlnh yuan len diOO cao, tlJ ren luy~n va hQC t~p d~ hoan thanh OOi~m Vl). HQ cftn phai hQc rfrt OOi@u, hQC aOOa truOng r~t cftn thi~t OOung hQc atrong quftn chung C\IC kY quan trQng, OOung khong thea duoi quftn chung d~ cling quftn chung ooan dan tirng cO' sa xay d\TIlg n@n van hoa mm, con nguOi mm.

Di@u nay cling thi~t th\Ic, ra rang han OOfrt la d6i vm khu VlJC d6ng bao dan tQc, nguOl lam cong tac van hoa cO' sa cftn phai hiSt ti~ng dan tQc, d~ giao ti~p vm d6ng hao, d~ hi~u d6ng hao va cung d6ng hao xay d\TIlg DSVH ngay cang t6t hon. a Tay Nguyen co phong trao can hQ nguai KiOO lam cong tac a cO' sa OO~t thiSt phai hQc tiSng dan tQc coi OOu la mQt ngo~i ngfr, OOu ti~ng Ede, Gia Rai... d~c hi~t la sau thai

ky co h~o lo~n thay VI can hQ phai biSt ti~ng AOO, Phap...Co cau can hQ nao phong trao

ki~n d~ thang tiSn, d~ truCmg thaOO han trong cong tac va cUQc s6ng. Do do, h~t k~ ai

dy. Xay dvng DSVH a co sa la cong vi~c nhi~u kho khan, thu thach, vdt va ben c~nh niSm vui duQ'c c6ng hi~n, duQ'c g~n gfii nhan dan. Phong trao xay dvng DSVH aco sa cAn co nhUng can bQ th~t tam huy~t thea mo hinh, tieu chi sau:

- La nguai tuyen truy~n vien, c6 dQng vien nhi~t thanh eua Dang va la nguai

tn;rc ti~p v~n dQng qu~n chung tham gia xay dvng nSn tang van hoa dan tQc thea

huOng tien ti~n, d~m da ban s~c.

- La nguai bi~t k~ thira tinh hoa van hoa cua lang que, cua dan tQc ban dia va

phat tri~n cae gia tri t6t d~p atUng co sa trong hoan canh di~u ki~n C.\l th~.

- La nhit su ph~m-nguai lam cong tac van hoa giao d\lc ngoai nha truOng vila la

nguai c~i~n sy tren m~t tr~n tu tuOng van hoa, d6ng thai la mQt ngh~ sy khong chuyen aco sa.

- La nguai bi~t lam kinh t~ trong ho~t dQng van hoa va bi~t lam van hoa trong

phat tri~n kinh t~-, d6ng thai la nguai chi huy tren m~t tr~n van hoa dum sv chi d~o cua

cdp uy Dang va chinh quy~n.

ni thvc hi?n xay dtrng nSVH aca sa, yeu cdu can phai: - Bcim sat tlnh hinh nhi~m Vl) ehinh trj eua Trung uong va dja phuong. N~m vfmg duOng 16i, quan di~m cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha nu&c, tranh thu sv quan

tam cua lanh d~o Dang va chinh quySn, cua cac nganh, cac cdp v&i van hoa- thong tin co sa. Do la thvc hi~n 3 bam: Bam tren, bam chuc nang, nhi~m Vl), bam co sa va phong trao.

- Nang cao chdt luqng ho~t dQng cua cac thi~t ch~ van hoa-thong tin co sa, nang cao trinh dQ nghi~p Vl) chuyen mon, phat huy vai tro quan If diSu hanh, d6i mm nQi dung phuong phap t6 chuc thvc hi~n, phl)c Vl) t~n t\lY nhu c~u cua nhan dan va co sa.

- Thvc hi~n chu truang xa hQi hoa trong xay dvng, sir d\lng cac thi~t ch~ van hoa,

trong ph6i hQ'P t6 ehue ho~t dQng, trong d~u tu phat tri~n ngu6n l\Ie theo tinh thAn, da d~ng hoa nQi dung va san phAm, ph6 c~p cac chuang trinh va d6i tuqng, lien k~t vm

mQi t6 chilc va thanh ph~n vi m\lc tieu, lqi ich chung.

3.2. Tang cU'img nghien ctlu va hQC hoi kioh nghi~m th\fc ti~o

Mf)t s6 kinh nghi?m chung

lQO

- d nhUng noi it nhi~u co di~u ki~n, can m~ ~ nang cdp d6ng bQ ca v~ cO' sa v~t chdt, trang tri thiSt bi, tang cuOng dQi ngfi can bQ co chuyen mon cao va phat triSn r1hi~u ho~t

dQng thiSt th\lc, b6 ich dap Ung nhu cAu va cMt IUQ1lg ngay c3ng nfu1g len cua nhan dan.

- d nhUng nO'i cO' sa v~t chdt khong thiSu, nhung vi~c khai thac, sir d\lng con h~n chS, hi~u xufit chua cao th~m chi dang xu6ng cfip, cAn tIm nguyen nhan kh~c ph\lc.

D~c bi~t thiSu S\l ph6i hqp, lien kSt trong t6 chilc di~u hanh, trong khai thac ti~m nang

cac nganh va trong nhan dan.

-9 viIng nui, viIng sau, vimg xa, viIng d6ng bao dan tQc tlii~u s6 diri s6ng n6i chung con kh6 khan khong thS huy dQng suc dan nhi~u rna can tang cuOng khai thac, t~n d\lng, phat huy cac cO' sa v~t chdt hi~n co, tUng buac co kS ho~ch b6 SLIng, t~n

d\lng t6i da S\l bao cdp cua Nha nuac, S\l chi vi~n cua cdp tren, m~t khac cling cAn dQng vien tinh thAn 1\f l\lc, 1\f cuOng cua d6ng bao, khong trong cha y l~i, luon chu dQng, sang t~o-trong xay d\lI1g DSVH acO' sa.

- Tlnh tr~ng khi cac thiSt chS van hoa-thong tin con nhi~u bfit c~p thll~i qua t~p

trung vao khoi ph\lc dlnh, d~n, chua... th~m tri nang cdp, cai t~o thai qua, biSn d~ng ca

di tich- g6c gay buc xuc trong nhan dan vao nhUng nam truac day con tlnh tr~ng m~nh

nganh nao nganh nfiy ch~y, mQt s6 nha sinh ho~t cQng d6ng (a Tay Nguyen) phat triSn

nhung sau do vi~c quan ly va khai thac h~n chS. MQt s6 tinh (Tay Nguyen) cling phat

triSn xay d\lI1g nha Rong van hoa nhung chua dap Ung nhu cAu tam ly, tin nguOng cua

nhan dan nen cling lang phi. Tfit ca di~u do cAn chfin chinh, kh~c ph\lc.

- Ngum lam chuc s~c thien chua giao da biSt dua hat Quan hQ vao Thanh Ca, t6

chuc lien hoan ngh~ thu~t quAn chung trong sinh ho~t cQng d6ng, d~y giao dan hQc hat m6i khi dSn nha tha d~o. Nhi~u nm trong xay d\lI1g DSVH aco sa cling da chu dQng m~nh d~n dua vao d~y ngo~i khoa a nha truOng nhu quan hQ BAc Ninh (a B~c Ninh), dan ca (a Ngh~ TInh), danh c6ng chieng (a Tay Nguyen), d~y cho thanh thiSu nien la

nhUng kinh nghi~m t6t, can phat huy.

- CAn t~n d\lng cac thiSt chS van hoa-thong tin a sa dS nang cao cac ho~t dQng

van hoa cAn co cho nhan dan.

d mi~n TnIng nhi~u tinh co phong trao xay d\lI1g TQc uac van hoa rfit t6t. Cac tQc uac nay chu ySu giup nhau xoa doi giam ngheo, khuySn hQc, khuySn thi~n, nhdt la

s~e van hoa, th\Ic hi~n lu~t phap gop ph~n xay d\ffig que huang.

phat huy truy~n th6ng t6t d~p eua dong hQ, eua gia dlnh, gift gin n~ n~p gia phong, ban

Cac tiOO aNam bi} co truy~n th6ng dOn ca tai tU la net d~p van hoa cua xu sa. Tu6i tre co phong trao "hat vai OOau", ho~t di}ng van hoa, th~ thao phat tri~n a cac kh6m, fip. Til' eac gia dlOO, sOm co OOUng mo hlnh du lich xaOO, du lich mi~t vuOn.

- T~i OOUng lang van hoa truy~n th6ng, lang "Ti~n sy", lang ngh~, lang hoa, lang

cay caoo... da b~t ddu hinh thanh rno hinh du lich rn&i khong OOUng ph\lc V\l cho ngum

ti}c nao cling co.

3.3. D,c di~m va nhi~m v\I.xay d1fDg DSVH l1 CO' sir khu v'!c dang bing

dia phuang rna trong ea nuac, qu6c t~. M6i lang van hoa tieu bi~.u cling co th~ tra thaOO OOUng lang van hoa-du lich giau ti~m nang cua Vi~t Nam rna a vUng nao, dan

Khu V\lC d6ng b~ng kiOO t~ phat tri~n, lang m~c t~p trung, m~t di} dan cu cao,

giao thong t6t, trirlh di} dan tri kha d6ng d~u, giao luu thu~n 19i, so vm khu V\lC khac la

nai phat tri~n va luu truy~n nhi~u gia tri van hoa t6t d~p eua OOi~u dan ti}c. N~n van

hoa cua Vi~t N am noi chung v6n la n~n van hoa nong nghi~p tr6ng Ilia nuac, v&i

phuang thuc san xufit nong nghi~p lau dOl, l6i s6ng, n~p s6ng OOa nong truy~n ki~p,

cho nen OOUng gia tri va san phAm van hoa d~u duQ'c phan aOO qua OOUng c6ng lang,

mai dlOO lang va kh~c ho~ sau l~ng dum luy tre, caOO d6ng lang. Til' B~c chi Nam tuy

giQng di~u, an m~c co chut khac OOau OOung lieh su da ghi OO~n til' d6ng b~ng B~c bi},

qua Trung bi}, d~n N am bQ dau dau cling in d~m dfiu fin van hoa Vi~t, tu duy con ngum Vi~t, sirm ho~t ci}ng d6ng Vi~t, tv hao lang que Vi~t.

D6ng b~ng cling la cai noi cua di san van hoa, van ngh~ qui bau cua Vi~t Nam, la nai rna ddu OOi~u phong trao van hoa IOn trong do co phong trao xay d\ffig Lang van hoa, phong trao xay d\ffig Gia dlnh van hoa. Cling chiOO VI th~ rna vfin d~ xay d\ffig DS'VH aco sa ngay til ddu da duQ'c nghien clm va giai quy~t til' khu V\lC d6ng b~ng.

Do thi Vi~t Nam truae day khong phat tri~n so vm cae nu&c khac, l~i chiu aOO

huCmg rfit OOi~u bffi nong thon rQng IOn bao bQc, l~i bi chia c~t bOi d~c di~m dia ly va

kIm ham do hoan caOO chi~n traOO keo dai, dfit nu&c bao phen bi l~ thuQC va thvc dan

phong ki~n nu&c ngoai do hQ. eu dan do thi tru&c day chi~m ty l~ rfit th§p va cling chi

dong ddn len va phat tri~n m~OO til sau khi mi~n Nam duQ'c hoan toan giai phong, dfit

lq?

nu&e th6ng OO§t, non song thu v~ mQt m6i. Cling VI th~ rna dfiu fin van hoa do thi

khong nhiSu, co th~ noi la khong d~m, khong du suc tac dQng tra l~i tich C\lC m~nh me t61 vUng nong thon bao la v6i y ngma d~n dAt, ho~c toa sang van minh nhu chung ta tUng suy nghI va mong dgi. Con nguai til nong thon ra lam an sinh s6ng acac do thi eho dli nhiSu nam v~n khong quen nSp s6ng thon da. Qua trlnh do thi hoa 6 ~t hi~n nay

dang pha vC! S\l yen tlnh va nhiSu net duyen dang eua thon lang, d6ng thai rna cua 1V do eho nang dan a cac miSn que d6 bQ vS thanh ph6 lam eho n~p s6ng van minh do thi v6n co va edn co acac do thi khong con dinh hlnh va 6n dinh dugc nhu truac.

Chung ta dang dUng truac tlnh tr~ng cai t6t d~p cftn gift gin va phat huy trong van

hoa dang hi xam h~i, xoi mon tUng ngay timg gia. Cai cftn dftu tranh khAc ph\lc va pha

b6 trqng l6i s6ng, nSp s6ng thl l~i dang tAn cong, thach thuc trong m6i gia dlnh, ng5 ph6 cling nhu ti~m fin buc xuc a ca moi truOng s6ng.

Xay d\lIlg DSVH aco sa tf\IC tiSp gop phftn th\lC hi~n xay d\lIlg Nong thon mm thea quySt dinh s6 800/QD-TTg eua Thu tuOng chirm phu ngay 4/6/2010 thea do d~n

nam 2015 co 200/0 s6 xa d~t chufin nong thon mm. Trong quySt dinh nay eo phftn xay

d\lIlg dOi s6ng van hoa, thong tin va truySn thong nong thon, xac dinh:

D~n nam 2015 co 30% s6 xa eo nha van hoa xa, thon va 45% s6 xa eo BUll di~n

va diSm internet d~t chuAn. DSn nam 2020 co 700/0 s6 xa eo Nha van hoa xa, thon va

70% co DiSm buu di~n va internet d~t chufin.

DS d~t dugc chi tieu tren Nha nu6c, Trllng uang se h6 trq 100% ngan sach cho

xay d\lIlg Nhil van hoa c~p xa thea quySt dinh 22/QD-TTg eua Thli tuOng Chinh phu

m\lc tieu t6ng quat la:

Nang cao nhgn thue va y thue ehdp hanh phap lugt va cae quy ainh vJ van hOG cua nguai dan a n6ng th6n; xay dlfrJ,g, eung cd va phat tridn h~ th6ng thidt chi van hoa, thd thao a ea sa, t{lO aiJu ki~n ad nguifi dan a n6ng th6n nang eao mire huimg th1:l, tham gia hO{lt a(Jng va sang t{lO van hoa; nang eao emit IU(1ng phong troo my

dlfrJ,g gia dinh van hOG, lang van hOG, thlfe hi~n cae chi tidu phdt tridn van hoa nang th6n

m6i edp xii t{lO nJn tang vilng ehiie ad phat tridn van hOG n6ng th6n mai tren aia ban xii;

my dlfrJ,g con nguai, gia dinh, c(Jng a6ng n6ng th6n va m6i truOng van hOG n6ng th6n

lanh rru;znh phong phu, giau ban siie van hOG dan t(Je, t{lO a(Jng Ive thue ady phat tridn

n011;g nghi~p va xay dlfrJ,g n6ng th6n maio

Tom l~i phong trao xay d\lIlg DSVH a co sa tuy·thuQc vao eae v~n dS sau:

1. M6t trong cac aiJu ki¢n ClfC kY quan trQng ai xay dlfn,g DSVH a ca sa 10, xay

· dlfn,g quy uac van hoa va th1!C hi¢n quy chi dan chit aca sa.

can bQ van hoa xa giup cho Uy ban Nhan dan cc1p xa tlrgc hi~n cac c6ng vi~c sau:

- Chi d?o, h6 trQ' cac lang, thon, ban, c1p, c\lrn dan cu xfry dlJIlg huang u&c phli

hqp v&i nQi d~ng da hu6ng dftn.

- Chufrn bi h6 sa d~ trlnh cfrp co thfrrn quy~n phe duy~t.

- Ph6i hqp vm M~t tr~n T6 qu6c cc1p xa ki~rn tra, t?O di~u ki~n cho vi~c ph6 bi~n,

tuyen truy~n va t6 chilc th\Ic hi~n huang u&c.

2. Chdt lur;ng cua phong trao xay dlfn,g DSVH a ca sa ph¥- thu6c rdt nhiJu vao vi¢c thi aua th1!c hi¢n cac n6i dung chi tieu cua gia ainh van hoa, lang (ban, dp) van

hod, t6 dan phd van hoa, cdn khiic ph¥-c tinh trgng giai aan tuy ti¢n, va chdng b¢nh

pho truang hinh thuc, chg..v theo thanh tfch nhdt thai. Vi¢c thi aua va binh xet phai ai

vao thlfc chdt thi phong trao mai kit qua va mai vi1:ng.

3. Xay dlfn,g DSVH a ca sa phai ag,t duai S1! lanh ago va quan tam cua cdp uy cdp xo' va chi b6 thon, ban thuimg xuyen lien t¥-c. Kit qua cua xay dlfn,g DSVH aca sa 10, kit qua chung nhdt, hai hoa nhdt cua Slf lanh ago cua aang, quan If; cua chinh

quyJn cac cdp va vai tro lam chu cua nhan dan tren aja ban xa.

******************

- Phat hi~n va chc1n chinh rnQi bi~u hi~n sai trai, l~ch l?c, tieu C\IC trong vi~c xfry dlJIlg v~ th\Ic hi~n huang u&c, dinh ky bao cao Uy ban Nhfrn dan cfrp tren va H(>i d6ng Nhan dan cling cc1p v~ vi~c xfry dlJIlg va th\Ic hi~n huang u&c a dia phuang.

Can hoi on tap va trao d6i

1. Xay dlJIlg dCri s6ng van hoa a ca sa la gl? Neu nhfing nQi dung cong tac van hoa-thong tin ca sa hi~n nay. Thu~n lQi kho khan a dia phuong va chu truang s~p tm v~ vc1n d~ tren.

2. Thi~t ch~ van hoa-thong tin ca sa la gl? Lien h~ adia phuang cac thi~t ch~ van

hoa-thong tin ca sa ho?t d(>ng ra sao, huOng t&i la gl?

lQ4.

3. Cong tac xay dlJIlg dai s6ng van hoa a ca sa co quan h~ vm c6ng tac xfry dlJIlg nong th6n mm nhu th~ nao? Vai tro, vi tri cua Ban c6ng tac M~t tr~n T6 qu6c Vi~t

Nam cfrp thon trong vi~c Xay dlJIlg lang van hoa (thon, frp,ban...van hoa), T6 dan ph6 van hoa a khu dan cu nhu th~ nao?

4. Vai tro, vi tri trach nhi~m cua can bQ cong tac van hoa-thong tin a Cfrp xa va

tren dia ban co sa nhu th~ nao? Lien h~ adia phuong va nhUng d~ xUfrt, ki~n nghi.

Tai lieu nghien ctfu va sir dung

1. Ban chfrp hanh Trung uong Dang kh6a VIII, Van ki¢n HQi nghj ldn thu 5.

2. Ban chi d~o Trung uong (2007), Van ban chi dgo huang dJn phong trao toan

dan aoan kit xay dvng aifi s8ng van hoa.

3. B~ chi dl;\o Trung uong (Ha NQi 2011), Bao cao T<5ng kit 10 niim phong trilO

toan dan aoan kit xay dvng aifi s8ng van hoa.

4. Ban ill tuOng van hoa Trung uong (2004), Tai li¢u nghien cUu kit lu4n HQi nghj Mn

thu X Ban eluip hanh TWDang kh6a IX, Nha xufrt ban chfnh tri qu& gia.

5. Ban tu tuOng van hoa trung uong (Hit NQi 2005), Ban v~ van hoa Dang va xay

dvng van hoa Dang.

6: BQ Qu6c phong-BQ Tu l~nh BQ dQi bien phong (thang 7/2006), D~ an H6 trl!

cac d6n bien phong xay dvng di~m sang van hoa tren bien giai, bi! bi~n, hai aai 2006

2010.

7. BQ Van hoa-Thong tin (thang 5/2003), D~ an xay dvng mQt s8 lang ban buon

van hoa avung co hoan eanh dge bi¢t.

8. BQ Van hoa Thong tin (thang 4/2004), D~ an phat tri~n hOt;lt aQng van hoa

thong tin vung Tay Nguyen ain nam 2010.

9. BQ van hoa-Thong tin (thang 6/2005), Chuang trinh ml:le tieu qu8e gia v~ van

hoa giai aogn 2006-2010.

10. BQ van hoa-Thong tin (thang 10/2003), HQi thao truy~n th6ng va phat,tri~n

trong xay dvng aOi s8ng van hoa ca sa avung Tay B6.e.

11. Be> Van hoa-Thong tin (thang 11/2004), Tai li¢u HQi nghj xay dvng difi s8ng

van hoa cac tinh duyen hai phfa Bile.

12. BQ Van hoa-Thong tin, Quy hogeh phat tri~n h¢ th6ng thiit chi Van hoa

Thong tin ca sa din nam 2010.

13. Chi thi cua Thil tuOng Chinh phil vS dAy m~nh eong tac Van hoa thong tin a

miSn nlii va vUng d6ng bao cac dan tQc thiSu s6 s6 39/1998-CT-TTg ngay 3/12/1998.

14. C\le van hoa-thong tin eo sa (thang 11/2004), Tai Ii?u tQP hudn nghi?p v¥ van

hoa thong tin cdp huy?n.

15. C\lC~ van hoa eo sa, Tgp chf xay dlfYlg aiJi s8ng van hoa (s8 101, thang

11/2010; s8104, thang 2/2011).

16. Nguyen Khoa UiSm (2001), Xay dlfYlg va phat tri~n nJn van hoa Vi?t Nam

tien tiin tlQrn tlil ban sac dan t(Jc, Nha xuftt ban chinh tri qu6c gia.

17. Ha Van Tang-C\lC van hoa thong tin eo sa (2004), Tili Ii?u nghi?p v¥ van hoa

thong tin ca sa.

18. TSKH. Ph~m Le Hoa-Vi~n nghien clm van hoa ngh~ thu~t (2001), dS tai khoa

hQc "Cong giao va vi?c xay dlfYlg moi truimg van hoa if nang than vung chau th6 sang

H8ng hi?n nay."

19. Hoi aap vJ Ianh ago quan If cua UBND cdp XQ (2010), Nha xuftt ban chinh tri

quoc gia.

20. Ky yiu h(Ji thaD: Xay dlfYlg aiJi s8ng van hoa vung a6ng baD dan t6c Cham,

Nha xuftt ban van hoa dan tQc (Ha NQi 2005).

21. Nghi dinh cua Chinh phil va cQng tac dan tQc s6 05/2011/NU-CP ngay

14/1/2011.

22. Quy~t dinh phe duy~t dS an "Phat tri~n van h6a nong thon d~n nam 2015 dinh

huOng dSn nam 2020" eila Thil tuOng chinh phil s6 22/QU-TTg ngay 5/1/2010.

23. Quy~t dinh phe duy~t Chuang trlnh m\lc ~ieu qu6c gia vS xay d\ffig nong thon

mm giai dO<:J,n 2010-2020 s6 800/QD-TTg ngay 4/6/2010.

24. Tai li?u H(Ji nghi-H(Ji thaD XLly dlfYlg aOi sling van hoa ca sa khu VlfC ao thi (1999).

25. T~p chi Dan tQC, s6 120 (12/2010), s6 121 (1/2011), s6 122 (2/2011).

26. TS. Nguyen Hfiu Thuc (2009), CUf)C vQn a6ng toan dan aoan kit xay dlfYlg

tlifi s8ng van hoa, Nha xuftt ban Til di~n Bach Khoa va Vi~n Van hoa.

27. TruOng can bQ Quan ly van hoa thong tin (thang 7/2006), Tai Ii?u aao tgo b8i

duOng can b(J van hoa-thong tin cdp XQ phuifng.

lQh

PHONGTRAOTOANDANDOANKETxAYDVNG

DOl SONG VAN UOA TREN DIA BAN XA KHU vue DONG BANG

PHAM VAN AN

Ths. HoANG THI LAM

Thai lUQ'Ilg: 8 tiSt(*)

A:MVC Dicu, YEu cAu

1. Mt}£ dich:

-,)

- Cung c~p cho hQc vien nhUng kiSn thirc co ban vS th\Ic hi~n phong trao toan

dan doan kSt xay d\ffig dai s6ng van hoa tren dia ban xa khu V\IC d6ng b~ng.

- BiSt v~n d\lng kiSn thuc co ban vB th\IC hi~n phong trao toan dan doan kSt xay d\ffig dai s6ng van hoa tren dia ban xa khu V\IC d6ng b~ng vao ho~t d<)ng quan If va t6 chuc adia phuong mlnh .

2. Yeo cAn: HQc vien n~m duqc kiSn thuc co ban vS th\Ic hi~n phong trao toan dan

doan kSt xay d\ffig dai s6ng van hoa tren dia ban xa khu V\IC d6ng b~ng, d6ng thai Ung d\lng co hi~u qua trong ho~t d<)ng th\Ic ti~n adia phuong.

B.NQIDUNG

Phong trao "Toan dan doan kSt xay d\ffig dai s6ng van hoa" (sau day viSt cit la

TDDKXDDSVH) la mQt trong b6n nhom giai phap 100 duQ'C dS ra trong Nghi quySt

Trung uang 5 (khoa VIII) vB xay d\ffig va phat triSn nSn van hoa Vi~t Nam tien tiSn d~

da ban s~c dan t<)c, nhfun d~y m~nh vi~c tuyen truySn, giao d\lc van h6a; huy dQng mQi b;cc lUQ'Ilg nhan dan va ca h~ th6ng chinh tIi til Trung uong dSn dia phuong, co sa tham gia xay d\ffig dai s6ng van hoa.

Til khi phat d<)ng (nam 2000) dSn nay, Phong traoTDDKXDDSVH

khai th\IC hi~n ngay cang sau f<)ng trong ca nuac, thu hut duQ'c S\I quan tam lanh d~o, chi

d~o, huOOg dfin va t~o diSu ki~n cua cac c~p uy Dang, chinh quyBn, cac nganh, doan thS;

d~c bi~t duqc S\I tham gia huCmg Ung dong dao cua cac tfulg lOp nhan dan trong ca nuac.

(*) - Ly thuySt; 4 tiSt; Thao lu~n: 4 tiSt

HQi nghi toan qu6c t6ng k~t 10 nam thvc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH (2000

· 2010) da khfulg dinh: Phong trao da g6p phfut tich cvc vao cong cUQc xay dvng, hlnh

thanh nhan cach con ngum Vi~t Nam thea 5 duc tinh neu trong Nghi quy~t Trung uong 5

(kh6a VIII); xay dvng gia dlnh, cQng d6ng dan cu; co quan, don vi, doanh nghi~p phat triSn toan di~n; xay dvng m6i truOng van hoa lanh m~nh, bao t6n cac gia tIi van hoa dan tQc; xl1y dvng~ phat tri~n cac thi~t ch~ va phong trao van hoa, van ngh~, th~ dvc, th~ thao /) qufin chung. D6ng thm, Phong trao TDDKXDDSVH da phat huy cac y~u t6 van hoa tra

thanh ngu6n Ivc nQi sinh, gop phfut phat triSn kinh t~-xa hQi. D~y m~nh thvc hi~n va nang

cao ch~t luqng Phong trao TDDKXDDSVH dS cac nQi dung van hoa" cua phong trao an

sau vao tiSm thuc cua mQi cing lOp nhan dan, toan th~.. xii hQi, ~o ra sv chuySn bi~n tich cvc trong y !huc xay dvng con ngum vS tu tuOng, d~o duc, 16i s6ng, n~p s6ng va xay dvng dm s6ng van hoa co sa duqc nhan dan coi trQng, nh~n thuc dung dfu1 quan diSm chi

d~o nh~t quful cua Dang ta vS Phong trao TDDKXDDSVH.

Chi d~o triSn khai thvc hi~n phong trao truac h~t la chuc trach, nhi~m Y\l cua h~

th6ng Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH cac c~p, trong do co c~p xa. Thvc hi~n

t6t Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa, chinh la thvc hi~n t6t nhi~m Y\l, nQi dung

xay dvng dm s6ng van hoa co sa; hon nfra, t~o ra mQt co ch~ hi~u Ivc trong vi~c thu hut, ~p hQP mQi ngu6n Ivc xdy dvng dOi. s6ng van hoa co sa; phat huy hi~u qua dftu tu, h6 trq

ngan sach Nha nu6c, di d6i vo; d~y m~nh vi~c th\lc hi~n xa hQi hoa van hoa.

VI v~y, vi~c nang cao nh~n thuc vS Phong trao DDKXDDSVH, nh~t la nfim vfrng

quy trlnh va nang cao ky nang t6 chuc thlJc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH cho Ban

Chi d~o Phong trao cfip xa, tru6c h~t la cong chuc van hoa-xa hQi xa, thanh vien

thuang trvc Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa la h~t suc cftn thi~t.

1. NhUng vin d~ chung

1.1.Xuit xU', qua trlnh hinh thanh va phat trien phong trao TDDKXDDSVH 1.1.1. Xufit xu

Ngay 16 thang 7 nam 1998, HQi nghi lfin thu 5 Ban chfip hanh Trung uang Dang

khoa VIII da ban hanh Nghi quy~t vS "Xay dvng va phat triSn nSn van hoa Vi~t N am

tien ti~n, d~m da ban sfic van hoa dan tQc". Nghi quy~t dua ra 5 quan diSm chi d~o, 10

10Q

nhi~m V\l C\l thS va 4 nh6m giai phap IOn dS xay dvng va phat triSn van hoa, trong do

co giai phap dftu tien co y nghIa then ch6t la "Mo rQng cUQc v~n dQng giao d\lc chu nghIa yeu nu6c g~n v6i thi dua yeu nu6c va Phong trao TDDKXDDSVH".

Theo Nghi quy~t Trung uong 5, khoa VIII, Phong trao TDDKXDDSVH bao g6m

cac phong trao hi~n co, nhu: Nguai t6t, vi~c t6t; U6ng nu6c nh6 ngu6n; D~n on dap

nghIa; Xoa ooi giam ngheo; Xay d\ffig gia dinh van hoa, lang van hoa, t6 dan ph6 van h6a; "Toan da~ doim k~t xay d\ffig dai sang van h6a & khu dan eu", toan dan ren luy~n than thS thea guong Bac H6 VI d~i.

Ngay 23 thang 12 nam 1999, Thu tuOng Chinh phu da: ra Quy~t dinh s6

235/1999/QD-TTg v~ vi~c thanh l~p Ban Chi d~o CUQc v~n d{>ng Phong trao

TDDKXDDSVH(nay la Ban Chi d~o Trung uong Phong trao TDDKXDDSVH), va

Quy~t dinh v~ danh sach thanh vien Ban Chi d~o Trung uang. Ngay 20 thang 4 nam

2000, t~i tinh Quang Nam, Ban Chi d~o Trung uong Phong trao TDDKXDDSVH da

t6 chilc L€ ra m~t va phat dQng triSn khai Phong trao TDDKXDDSVH trong ca nu6c.

1.1.2. Qua trinh hanh thanh, phat triin phong trao

- Giai aO(ln 2000-2005

Ngay 12 thang 4 nam 2000, Ban Chi d~o Trung uong ban hanh k~ ho~ch triSn khai

Phong trao TDDKXDDSVH trong ca nu6c. K~ ho~ch d~ ra 4 m\lC dich, yeu cftu; 5 nQi

dung chu y~u; 7 phong trao C\l thS va 5 giai phap dS triSn khai thvc hi~n phong trao. 64 tinh, thanh ph6 tn.rc thuQc Trung uong thanh l~p Ban Chi d~o phong trao aca 3 cc1p tinh, huy~n, xa va ban hanh k~ ho~ch triSn khai thvc hi~n phong trao tren dia ban.

- Giai aO(ln 2005-2010

Ngay 23 thang 11 natn 2005, t~i tinh Quang Ninh, Ban Chi d~o Trung uang t6

chuc HQi nghi toan qu6c t6ng k~t 5 nam thvc hi'~n Phong trao TDDKXDDSVH (2000

2005). HQi nghi kiSm diSm, danh gia tinh hinh phong trao 5 natn (2000-2005); d~ ra

phuong huOng, nhi~m V\l phat triSn Phong trao TDDKXDDSVH giai do~n 2006-2010.

Sau HQi nghi t6ng k~t, Ban Chi d~o Trung uong ban hanh cac van ban chi d~o, huOng

dftn v~ Phong trao TDDKXDDSVH, bao g6m:

- Chuang trinh th\lc hi~n Phong trao "Toan dan doan k~t xay d\ffig dill s6ng van

hoa" giai do~n 2006-2010, s6 670/CTr-BVHTT ngay 6 thang 3 nam 2006 cua Ban Chi

d~o Trung uong.

- Thong tu Lien tich s6 31/2006/TTLT/BTC-BVHTT ngay 07 thang 4 nam 2006

eua BQ Tai ehinh va BQ Van hoa-Thong tin (nay Ia BQ Van hoa, Th~ thao va Du Iich)

"HuOng dfrn quan If va su d\lng kinh phi ho~t dQng cua Ban Chi d~o Phong trao

TDDKXDDSVH cac cdp".

t..-'

- Thong tu Lien tich s6 01/2006/TTLT/MTTW-BVHTT ngay 23 thang 6 nam

2006 eua Ban ThuOng tnrc, Uy ban Trung uang M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam va BQ

Van hoa -Thong tin (nay Ia BQ Van hoa, Th~ thao va Du Iich). HuOng dfrn ph6i hqp

chi d~o th\Ic hi~n nang cao chdt Iuqng cUQc v~n dQng "Toan dan doan k~t xay dvng dffi s6ng ¥an hoa akhu dan cu".

- Quy~t dinh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay 23 thang 6 nam 2006 cua BQ truOng BQ van hoa-Thong tin (nay Ia BQ Van hoa, Th~ thao va Du Iich) ban hanh Quy eh~ e6ng nh~n danh hi~u "Gia dinh van hoa", "Lang van hoa", "T6 dan ph6 van hoa".

- HuOng dfrn s6 2062/HD-BCD ngay 19 thang 5 nam 2006 cua Ban Chi d~o

Trung uang "HuOng d~n hinh thuc, d6i tuqng va tieu ehuAn khen thuOng Phong trao

TDDKXDDSVH".

Ban Chi d~o Trung uang tham muu cho Thu tuOng Chinh phu ban hanh Quy~t

dinh s6 227/2006/QD-TTg ngay 11 thang 10 nam 2006 v~ "Quy chS t6 chuc va ho~t

dQng cua Ban Chi d~o cUQc v~n dQng Phong trao "Toan dan doan k~t xay d\Il1g dffi

s6ng van hoa".

- Giai aOt;ln 2011-2015

Ngay 24 thang 02 nam 2011, t~i Ha NQi, Ban Chi d~o Trung uong t6 chuc HQi

nghi toan qu6c T6ng k~t 10 nam th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH (2000-2010).

HQi nghi ki~m di~m, danh gia tlnh hinh th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH giai

do~n 2000-2010; d~ ra phuong huOng, nhi~m V\l, m\lc tieu va giai phap th\Ic hi~n

phong trao giai do~n 2011-2015.

Sau HQi nghi, Ban Chi d~o Trung uang tham mUll cho Thu tuOng Chinh phu ban

hanh Quy~t dinh phe duy~t Chuang trinh th\IC hi~n Phong trao TDDKXDDSVH giai

do~n 2011-2020. D6ng thai ti~n hanh b6 sung sua d6i mQt s6 van ban chi d~o, huOng

d~n th\Ic hi~n v~ Phong trao TDDKXDDSVH.

!J()()

1.1.3. MIIC dich, yeu ciu ciia phong trao

T?o S\l chuy~n bi~n v~ nh~n thuc trong cac cfrp uy Dang, chiOO quy~n, cac nganh,

doan th~, cac tdng lOp nhan dan, cac doanh nghi~p va toan xa hQi v~ vai tro, vi tri cua

van hoa va trach nhi~m th\Ic hi~n nhi~m V\l phat tri~n van hoa trong thai ky c6ng

nghi~p hoa,: hi~n d?i hoa dfrt nuac va hQi nh~p qu6c tS.

Ph6i hqp va dAy ffi?nh th\lc hi~n cac phong trao C\l th~ hi~n co, d6ng thai, phat

huy suc m?nh t6ng cua Phong trao chung TDDKXDDSVH. L6ng ghep, b6 sung cac

nQi dung van hoa vao cac phong trao thi dua th\lc hi~n cac nhi~m V\l chinh tri, kinh tS

xa hQi va chuyen mon cua cac dia phuang, nganh, doan th~.

Huy dQng mQi ngu6n l\lc tham gia th\lc hi~n phong trao tren co sa tang cuOng

d~u tu, h6 trQ' ngan sach Nha nuac, khuy~n khich va t?O di~u ki~n cho ca nhan, t6 chuc

va doanh nghi~p d~u tu, he; trq xay dlJIlg dai s6ng van hoa co sa, d6ng thai v~n dQng

cac t~ng lOp nhan dan t\l nguy~n dong gop xay dlJIlg dai s6ng van hoa co sa.

T?o chuy~n bi~n m~ me va vUng ch~c trong xay d\lIlg con nguOi v~ tu tuOOg, ~o

duc, 16i s6ng, n~p s6ng; xay d\lIlg n~p s6ng van minh va m6i wOng van hoa lanh ~; bao

t6n va phat huy cac gia tri van hoa dan tQC va phat tri~n thiSt ch~, ho?t dQng van hoa, th~ tha~ gop phAn nang cao muc huOOg th\l v~ van hoa clla OOan dan acac khu V\IC, vUng mi~n.

1.1.4. Cac phong trao CII thi

a) Xay dlfYlg "Nguili t8t, vi?c t8t" vai OOUng duc tiOO sau:

- Co tu tuOOg chinh tri, d?o duc, 16i s6ng, nSp s6ng van hoa lanh m?nh.

- Yuan len thoat ngheo, lam giau chinh dang.

- Guang mftu th\lc hi~n duOng 16i, chu truang cua Dang, chinh sach, phap lu~t

eua Nha nuac; cac quy dinh cua dia phuang va quy uac cQng d6ng.

- Tuang than, tuong ai, doan k~t va giup dO' mQi nguai.

- Tich C\lC tham gia th\Ic hi~n cac phong trao a dia phuong.

b) Xay dlfYlg "Gia dinh van hoa ", viii 3 tieu chudn:

- Guang mfiu chfrp hanh duOng 16i, chu truang cua Dang, chinh sach, phap lu~t

cua Nha nuac; tich C\lC tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong.

- Gia dlnh h9a thl$l, h~ phuc, tiSn bQ; tuang trq giup dO'mQi ngum trong cQng d6ng.

- T6 chuc lao dQng, san xudt, kinh doanh, cong tac, hQc t~p d~t nang sudt, chdt

c) xay d1!ng toon (/img, tip, him) viin hfJa, t6 dimpM viin hOa, vOi 5tiro chu§n:

lUQllg va hi~u qua.

- Dai s6ng kinh tS 6n dinh va tung bu6c phat tri~n.

- Dai s6ng van hoa tinh thfin lanh m~nh, phong phu.

- Ch~p h~mh t6t duang 16i, ehu truang eua Dang, ehin~ saeh phap lu~t

- Moi truang, canh quan s~ch, d~p.

- C6 tillh thfin doan kSt, tuang trq, giup do lftn nhau trong cQng d6ng.

d)ThlfC hi?n Cu6c vgn a6ng "Toan dan aoan kit xay dlfng aai s8ng van

hoa if khu dan cu" trong giai aoqn mai v6i 6 nQi dung:

eua Nh~rnu6c. -

- Doan kSt giup nhau phat tri~n kinh tS, dQng vien nhan dan th\lc hi~n

chu truang xay d\lng nong thon m6i, phat tri~n do thi van minh.

- Doan kSt phat huy truySn th6ng "U6ng nu6c nh6 ngu6n", "Tuang

than tuang ai".

vi~c thea phap lu~t.

- Doan kSt phat huy dan chu, gift gIn ky cuang, mQi nguai s6ng va lam

- Doan kSt phat huy dan chu, gift gIn va phat huy ban s~c van hoa dan

tQc va thuftn phong my t\lC trong nhan dan.

- Doan kSt phat tri~n S\l nghi~p giao d\lc, y tS, cham soc suc khoe nhan

dan, bao v~ moi truang.

a) Xdy dvng "Xii aqt tieu chudn van hoa nong thon mai ", v61 4 tieu ehuful sau:

- Doan kSt xay d\II1g ca sa chinh trj vfrng m~nh g~n bo m~t thiSt v6i nhan dan.

- Doan kSt giup nhau phat tri~n kinh tS.

- Nang cao dai s6ng van hoa nong thon.

- Dam bao moi truang van hoa, xa hQi va sinh thai.

1")£)'')

- Nang cao nh~n thuc phap lu~t, y thuc ton trQng va ehfip hanh phap lu~t.

e) Xay d1p2g Phuang (thi trdn) at;lt chudn van minh ao thi, v6i 4 tieu chuAn sau:

- Th\Ic hi~n t6t cong tac quy ho~ch, quan ly xay dlJl1g va ki~n trUc do thi.

- DOl s6ng van hoa lanh m~nh, phong phu.

- Th\I~ hi~n t6t quy ch~ n~p s6ng van minh do tN.

_ - Nang cao nh~n thuc phap lu~t, y thuc ton trQng va chAp hanh phap lu~t.

g) Xay d1p2g "Ca quan at;lt chudn van hoa ", "Don vi at;lt chudn van hoa ", v6i 4

tieu chuAn sau:

- Nang cao chAt luqng, hi~u qua cong tac.

- Xay dlJl1g n~p s6ng van hoa cong sa.

- Xay dlJl1g moi twOng van hoa lanh m~nh.

- Guong mfiu chAp hanh phap lu~t.

h) Xay d1p2g "Doanh nghi~p at;lt chudn van hoa ", v6i 4 tieu chuAn sau:

- Phat tri~n san xuAt, kinh doanh.

- Xay dlJl1g moi twOng van hoa doanh nghi~p.

- Nang cao dOi. s6ng v~t chAt, tinh thfrn cua ngum lao.d<)ng.

- Nghiem chinh ch§p hanh phap lu~t.

Y) Cac nQi dung van hoa cua Phong trao TDDKXDDSVH aUf/c triin khai thlfc

hi~n trong cac phong trao ClJ- thi:

- Phat tri~n kinh t~, giup nhau xoa doi giam ngheo.

- Xay dlJl1g tu tuOng chinh trt lanh m~nh.

- Xay dlJl1g n~p s6ng van minh, kY cuong xa hQi, s6ng va lam vi~c thea phap lu~t.

- Xay dlJl1g moi twOng van hoa s~ch, d~p, an tom.

- Xay dlJl1g cac thi~t ch~ va ho~t d<)ng van hoa, th~ thao.

2. Quy

thlfc hi~n phong trao

trinh, ky nang ta chuc tri~n khai

· TDDKXDDSVH tren dja ban xii

2.1. Ho,t dQng ciia Ban chi d,o phong trao TDDKXDDSVH cip xii

2.1.1. Vi triBan Chi d{lo clip xa tTong h~ thOng Ban chi d{lo cac cap

- Ban ~hi d~o c~p xa tf\rc ti~p chi d~o tri~n khai th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH a co sa; la cftu n6i gifra cac ho~t dQng chi d~o phong trao cua Ban Chi d~o c~p tren vOi. d6i tUQllg chu y~u th\lc hi~n phong trao 1a nguOi dan a co sa.

- Ban chi d~o c~p xa ho~t dQng t6t se dua duQ'c cac nQi dung van hoa cua Phong

trao TDDKXDDSVH tham nh~p vao tll\lC ti~n dOi s6ng, t~o n~n tang cho phong trao

phat tri~n thlfc ch~t, b~n vfrng va phat huy vai tro, hi~u qua.

- Ban chi d~o c~p xa la dftu m6i chi d~o tri~n khai th\Ic hi~n phong trao, dftu m6i

t6 chuc cac ho~t dQng ph6i hqp, huy dQng rnQi ngu6n l\Ic th\Ic hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH tren dia ban xa.

2.1.2. M'!c tieu hO{lt dpng clla Ban chi d{lo xa

- Ho~t dQng cua Ban chi d~o c~p xa phai thuOng xuyen, n~n n~p, ngay cang nang

cao chftt 1uQllg, hi~u qua.

- Th\Ic hi~n S\l chi d~o t~p trung th6ng nh~t cua t~p th~ Ban chi d~o; d6ng thai, phat huy vai tro chu dQng, tich C\IC va sang t~o cua cac t6 chuc thanh vien Ban chi d~o.

- Tham mUll cho c~p uy Dang, chinh quy~n xa tang cuOng lanh d~o, dftu tu, h6

trQ' va t~o di~u ki~n th\Ic hi~n phong trao.

- Khong ngirng d6i m6i nQi dung, phuong thuc ho~t dQng; chuy~n m~nh cac ho~t dQng v~ co sa; chi d~o co trQng tam, trQng di~m; kip thOi giai quy~t va ki~n nghi cftp co thc1m quy~n giai quy~t nhfrng kho khan, vu6ng·m~c d~t ra tir th\Ic ti€n.

- Nang cao nang l\Ic tuyen truy~n, v~n dQng, thuy~t ph\lc quftn chung; nang l\Ic

t6ng k~t th\lc ti€n, duc rut kinh nghi~m.

2.1.3. Npi dung va phUlfng thuc hO{lt dpng

a)N6idunghoqta6ng

- Xay d\Il1g k~ ho~ch th\Ic hi~n phong trao dai h~n (5 nam), ng~n h~n (1 ho~c 2

nam) trinh Chu tich Uy ban nhan dan xa phe duy~t.

204

- can cu kS ho~ch duQ'c phe duy~t, xay dvng chuang trlnh ho~t dQng C\l th~ hang

thang, hang quy d~ tri~n khai th\lc hi~n.

- T6 chuc ki~m tra, don d6c vi~c th\lc hi~n k~ ho~ch, chuang trlnh ho~t dQng cua

Ban Chi d~o t~i cac t6 chuc, doan th~, dan vi, thon (lang, fip, ban) tren dia ban xa.

- D~ ra cac giai phap C\l th~, mang tinh kha thi nh~m th\lc hi~n nhfing nhi~m" V\l tr<;mg tam, giai quy~t nhfrng v§n d~ hi~n bire xue trong dai s6ng van h?a, tinh thAn a nong thon, d6ng thai huy dQng cac ngu6n l\lc, t~p hqp l\lc IUQ11g axa tham gia th\Ic hi~n

phongtrao.

- Chi d~o, huOng dftn v~ t6 chuc va ho~t dQng cua cac t6 chuc t1;r quan cQng d6ng,

Ban v~ dQpg "Toan dan doan kSt xay dvng dai s6ng van hoa akhu dan cu".

b) Phuang thue hot;lt a(Jng

ki~n, h9P 3 thang/lftn.

Thanh phftn h9P: Thanh vien Ban Chi d~o Phong trao TDDK.XDDSVH xa, g6mTruOng thon (lang, fip, ban) ho~c TruOng Ban cong tac m~t tr~n akhu dan cu; mm lanh d~o xa va d~i di~n cac t6 chuc co lien quan tham d\l.

NQi dung h9P: Nghe cac d~i bi~u bao cao tinh hlnh th\lC hi~n phong trao; d~ xufit va kiSn nghi; Ban Chi d~o thao lu~n; TruOng Ban Chi d~o k~t lu~n, ra thong bao d~ tri~n khai th\lc hi~n.

- H9P giao ban Ban Chi at;lo: Dinh ky h9P 1 thang/lftn; nhfrng nai khong co di~u

Ki~m di~m, danh gia kSt qua th\lc hi~n phong trao hang nam; d~ ra nhi~m V\l, giai

phap C\l th~ th\lc hi~n phong trao nam sau.

Khen thuOng, bi~u duang cae eel nh3n, t@ th~ co th3nh rich xuftt sAc th\Ie hi~ phong trao.

- H(Ji nghj sa kit, t6ng kit phong trao hang niim

M\lC dich, yeu cftu: Phat hi~n kip thai nhfing nhi~m V\l tr9ng tam, nQi dung chu y~u, nhfrng ho~t dQng IOn va nhfing vfin d~ n6i cQm ho~c co nhi~u kho khan vuOng m~c d~t ra til th\lc ti€n th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH axa.

Ban Chi d~o xa xay dvng bao cao d~ dftn v~ nhfing nQi dung cftn th\lC hi~n t~i hQi nghi, hQi thao chuyen d~; dinh huOng S\l quan tam cua cac nganh, doan th~, cac CQng

d6ng dan cu.

- H(Ji nghj, h(Ji thao ehuyen ad

Xay d\ffig cac bao cao tham lll~n va ehufrn bi Yki~n phat bi~u cua d~i bi~u tham

Tri~n khai thlJc hi~n k~t qua hQi nghi, hQi thao: Tren co sa OOUng Yki~n do th6ng OO~t co ban, Ban Chi d~o xii nghien elm, v~n d\lng va xay d\fIlg k~ ho~ch C\l th~ d~

tri~n khai thlJc hi~n; k~ ho~ch ti~p t\lC nghien elm, chufrn bi lam r6 OOUng nQi dung, v~n dS con dang co OOiSu Yki~n khac OOau.

- Kiim tra phong trao cua Ban Chi ago clip xa: Ki~m tra diOO ky 6 thang ho~c 1

· dlJ hQi nghi, hQi thao.

nam/lftn.

D6i tUQ11g ki~m tra: Thon (lang, ~p, ban), co quan, don vi, doaOO nghi~p dong

tren dia ~an. .

NQi dllng ki~m tra: ThlJc hi~n k~ ho~ch tri~n khai phong trao eua Ban Chi d~o xii;

thlJc hi~n vi~c cong OO~n daOO hi~u "Gia dlnh van hoa", "Thon van hoa", "Lang van

hoa" "Ap van ho'a" "Ban van hoa" "T6 dan ph6 van hoa" "Co quan don vi doaOO " . , nghi~p d~t chufrn van hoa"; vi~c ti~p OO~n, quan ly va sir d\lng cac ngu6n llJc dftu tu,

h6 trQ' phong trao, theo quy diOO tai ehinh hi~n haOO; ki~m tra dQt xu~t khi co v~n dS

xay ra, ho~c don thu, t6 giac, khi~u n~i cua can bQ va OOan dan vS cac nQi dung co lien

- Bao cao, th6ng ke

quan d~n Phong trao TDDKXDDSVH.

d~o xii, diOO ky bao cao tiOO hiOO thlJC hi~n phong trao vS ThuOng tflJc Ban Chi d~o xii

Cae thon (lang, ~p, ban), co quan, dan vi, doaOO nghi~p va thaOO vien Ban Chi

6 thang/lftn (theo huOng d~n cua Ban Chi d~o xii).

Ban Chi d~o xii t6ng hQ'P bao cao tlnh hlnh thlJC hi~n phong trao eua xii vS Ban

Chi d~o phong trao e~p huy~n, Dang uy, Uy ban OOan dan xii 1 nam/lftn, vao eu6i

2.2. Xay dl}1lg k~ ho,ch

2.2.1. S" cln thi2t phdi xay dlplg k2 hOf)ch

thang 11 hang nam (theo mdu bao cao aUf/c ban hanh).

Phong trao TDDKXDDSVH la phong trao rQng lOn, bao g6m OOiSu phong trao

e\l th~, m6i phong trao e\l th~ co nQi dung, tieu ehufrn va tieu chi rieng. D6i tUQ11g tham

?On

gia thlJc hi~n phong trao dong dao, t~t ca cac thanh phftn trong xii hQi, khong phan bi~t

tu6i tac, ngh~ nghi~p. Dia ban triSn khai phong trao tren t~t ca cac 1100 V\IC, vilng

miSn, khu V\IC nong thon, do thi, co quan, dan vi va doaOO nghi~p.

Phong trao TDDKXDDSVH co diSm khCri dftu, khong co diSm dUng, diSm k~t

thuc, phong trao duqc th\Ic hi~n thuOng xuyen, ngay cang phat triSn vS quy rna, s6 luqng va ch~t luqng g~n liSn vOl S\l chi d~o triSn khai th\lc hi~n phong trao cua Ban Chi d~o phong trao &cac c~p, s\l tham gia huCmg Ung dong dao, t\l nguy~n, tv giac cua

cac tftng lOp OOan dan.

V¢i tiOO ch~t, d~c diSm va yeu cftu phat triSn Phong trao TDDKXDDSVH, doi

hoi vi~c t6 chuc triSn khai th\Ic hi~n phong trao phai co k~ ho~ch, chu dQng va chu

dich, -huOng tm fi\lC tieu ddy m~OO th\Ic hi~n va nang cao ch~t luqng phong trao phil

hqp vo; tUng giai do~n.

2.2.2. Can cu xay dlplg k2 hO{lch

DaOO gia dung th\Ic tr~ng dCri s6ng van hoa va vi~c triSn khai th\Ic hi~n Phong

trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa, lam ro OOthlg k~t qua d~t dugc, y~u kern, h~n ch~, nguyen ooan chu quan, khach quan.

Nghien cUu cac van ban chi d~o, huOng dfrn cua Ban Chi d~o c~p tren vS Phong

trao TDDKXDDSVH; v~n d\lng phil hqp vo; diSu ki~n, tlnh hiOO C\l thS cua xa. N~m

vthlg chu truong, nghi quy~t cua c~p uy, k~ ho~ch phat triSn kiOO t~ - xa hQi cua chiOO

quySn, chuang triOO cong tac cua cac doan thS qUfrn chung tren dia ban xa, I6ng ghep

th\lc hi~n OOi~m V\l chiOO tri, kiOO t~, xa hQi vao triSn khai th\lc hi~n trong Phong trao

TDDKXDDSVH.

2.2.3. Npi dung k2 hO{lch (theo thm gian CII thi)

a) M1:lc tieu phdn ddu vJ s6 lur;mg vd nang cao chdt lur;mg Phong trao

TDDKXDDSVH, bao g8m:

- Xay d\Il1g gia dlnh van hoa, thon (lang, ~p, ban) van hoa, t6 dan ph6 van hoa, co

quan, dan vi, doaOO nghi~p d~t chudn van hoa.

- Xay d\Il1g, phat triSn OOa van hoa, san thS thao xa, thon.

- Xay d\Il1g, pI1at triSn phong trao van hoa, van ngh~, thS thao quftn chung.

- Th\lC hi~n n~p s6ng van miOO trong vi~c cu6i, yi~c tang va Ie hQi.

b) Bi?n phap th1!c hi?n C¥ th~:

- Xay d\mg moi truOng van hoa lanh m~nh.

- Tang cuOng S\I chi d~o cua cac c~p uy Dang, quan ly cua cac c~p chinh quy8n,

S\I ph6i kSt hqp cua cac nganh, doan th~.

- Tang cuOng dftu tu, h6 trQ' ngan sach, huy dQng cac ngu6n l\Ic xa hQi hoa.

- Nang eao hi~u 19c, hi~u qua cua Ban Chi d~o xa, Ban v~n dQng akhu dan cu va

cae t6 chuc tlJ quan cQng d6ng.

- Ta~g cuOng cong tac tuyen truy8n, v~n dQng quftn chung t\I giac va tieh e\Ic

tham gia th\Ic hi~n phong trao.

- nAy m~nh cong tac thi dua khen thuOng; ghi nh~n, ton vinh, c6 vU cac ca nhan,

c) Phan cong trach nhi?m cac thanh vien trong Ban Chi ago phong trao cua xii phlj trach va chiu trach nhi?m thl!c hi?n cac n6i dung ki hO(lch, thea chuc nang,

nhi?m v¥ cua t6 chuc, baa g6m:

t~p th~ co thanh tieh xuftt s~c th\Ic hi~n phong trao.

- Nganh van hoa, thong tin va th~ thao xa ehu trl ph6i hqp vOi M~t tr~ t6 qu6c xa th\Ic hi~n: Xay d\ffig, duy trl ho~t dQng clla Nha Van hoa-Khu th~ thao thon (lang, ~p, ban va

tuong duong); xay d\ffig c6ng nh~ va gift vUng danh hi~u "Gia dlnh van hoa", "Thon van

hoa", "Lang van hoa", "Ap van hoa", "Ban van hoa", "T6 dan ph6 van hoa" va tuung duong.

- M~t tr~ t6 qu6c xa ehu trl ph6i hqp vOi nganh van hoa, thong tin va th~ thao, cac doan th~ qufuI chung thvc hi~n: Th\IC hi~n 06 nQi dung cUQc v~ dQng "Toan dan doan kSt xay d\ffig dOi s6ng van hoa akhu dan cu"; tuyen truy8n v~ dQng xay d\ffig nong thon mOi.

- Cac doan th~: HQi C\IU ChiSn binh, HQi Ph\! nft, HQi Nong dan, Doan thanh

th~ lien quan xay d\ffig dOi sang van hoa trong doan vien, hQi vien eua t6 chuc, thea k~

ho~ch chung cua Ban Chi d~o xa.

nien e(>ng san H6 Chi Minh, HQi NguCri cao tu6i chu trl ph6i hqp v&i cac nganh, doan

- Cac truOng hQc xay d\ffig dCri s6ng van hoa trong truOng hQc; cac doanh nghi~p

dong tren dia ban xay d\ffig dm s6ng van hoa trong cong nhan lao d(>ng.

v~n d(>ng xay d\ffig moi tnrOng van hoa; th\Ic hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i,

vi~c tang va l~ hQi.

?()~

- T~t Cel cac nganh, doan th~ thanh vien Ban Chi d~o xa tham gia th\Ic hi~n CUQc

d) Trinh t1l xay dVng ki hogch

thao xay dlJIlg dv trao - T6 so~n thao k~ ho~ch thlJC hi~n Phong

TDDKXDDSVH.

- Lfiy Yki~n cua cac t6 chirc quftn chllng; cac than (lang, fip, ban). Cac co quan,

dan vi, doailh nghi~p tren dia ban gop y vao d\f thao k~ ho~ch.

2.3. T8 ch«c tri~n khai thU'c hien k~ hoach

. . .

2.3.1. MIIC dich, yiu cJu

- HQp to~m Ban Chi dl;lO Phong trilO TDDKXDDSVH'xa tlllio lu~n thong qua k~ ho~ch; xin y ki~n chi d~o, gop y cua Ban Chi d~o huy~n; trinh Chli tich Uy ban nhan dan xa phe duy~t k~ ho~ch.

- Ph6 bi~n, quan tri~t k~ ho~ch tri~n khai th\lc hi~n phong trao d~n tfit ca cac t6

ehirc, doan th~~ co quan, dan vi, doanh nghi~p va cae thon (lang, fip, ban) tren dia ban

toan xa.

- Ban b~c va quy~t dinh thea do s6 cac bi~n phap C\l th~ th\lc hi~n k~ ho~ch cua

2.3.2. PhulYng thirc triin khai ki hOl)ch

- Ma hQi nghi tri~n khai k~ ho~ch thvc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH.

Chu tich Uy ban nhan dan xa v~ Phong trao TDDKXDDSVH.

- Giri van ban d~n cac t6 chilc, doan th~, co quan, dan vi, doanh nghi~p va cae

thon (lang, fip, ban) tren dia ban xa.

- L6ng ghep tri~n khai k~ ho~ch thlJc hi~n phong trao vao h<)i nghi Clla cfip uy Dang,

2.3.3. Trinh tv thvc hi?n ki hOl)ch

ehinh quy~n, cac t6 chilc doan th~, co quan, dan vi doanh nghi~p va cae thon (lang, Ap, ban).

- Theo SlJ phan cang cua Chu tich Uy ban nhan dan xa t~i k~ ho~ch th\lc hi~n

phong trao eua xa, cae nganh, doan th~, co quan, don vi, doanh nghi~p va cae thon

tri~n khai thlJc hi~n.

(lang, Ap, ban) tren dia ban xa, xay dlJIlg k~ ho~ch, chuang trinh eong tae e\l th~ d~

- Ban Chi d~o phong trao eua xa, t6 chirc h9P giao ban hang thfulg, nghe phan anh,

baa eao va ki~n nghi cua cac dan vi, cQng d6ng v~ vi~c thvc hi~n k~ ho~ch.

- Tren co so' tlnh hlnh th\Ic t~, TruOng Ban Chi d~o k~t lu~n va quy~t dinh thea

th§m quy~n ho~c bao cao, d~ nghi Chu tich Uy ban nhan dan xa quy~t dinh nhUng nQi

dung C\l th~ co lien quan d~n th\Ic hi~n k~ ho~ch.

2.4. Tuyen truy@n, v,n dQog quin chung

2.4.1.Y nghia, tim ~an tr(Jng ciia cong tac tuyen truy2n, vjn ilPng ~Jn chung

- Lam cho can bQ va cac tfrng lOp nhan dan a co sa hi~u ra, hi~u dung v~ m\lc dich, nQi dung thi~t th\Ic cua Phong trao TDDKXDDSVH, d~c bi~t la nftm vUng cac

tieu chi blnh xet, cong nh~n cac danh hi~u van hoa.

- Thu hut, t~p hqp can bQ va cac tfrng lOp nhan dan aco So' huOng Ung th\Ic hi~n

Phong trao TDDKXDDSVH, lam cho cac chu§n m\Ic van hoa di vao cUQc s6ng.

- Phat huy tinh tich C\IC clla cac hQi, y thuc tg nguy~n, tg giac va tinh thdn dan chu, chu

dQng, sang ~o clla nhan dan trong qua trlnh thlJc hi~n phong trao, trarm ap d~t hlrili thuc.

2.4.2. Yeu cJu cua cong tac tuyen truy~n v#n dVng quJn chung

- Cong tac tuyen truy~n v~n dQng qUfrn chung phai duQ'c ti~n hanh mQt cach

thuOng x~yen, lau dai, v61 phuang cham kien trl, b~n bi, co S\I lanh d~o sau sat cua cAp

uy, SlJ h6 trQ' cua chinh quy~n, S\I chu dQng, tich C\IC cua dan vi th\Ic hi~n.

- Cong tac tuyen truy~n, v~n dQng qUfrn chung phai duQ'c th~ hi~n thong qua

nhUng nQi dung C\l th~, thi~t th\Ic, sat hqp, vila toan di~n, vila co trQng tam, trQng

di~m, v&i hlnh thuc hfip dfin, phong phu, co suc thuy~t ph\lc, phil hqp v&i tUng d6i

tuqng, khu V\IC, vilng mi~n, tranh cach lam qua loa, chi~u l~, hlnh thuc.

- Cong tac tuyen truy~n, v~n dQng qUfrn chung phai th\Ic SlJ gop phfrn th\Ic hi~n

tri~n khai phong trao, giai quy~t nhUng nhi~m v\l th\Ic ti€n,

th\Ic hi~n hi~u qua nhUng

m\lc tieu, nhi~m V\l cua phong trao.

2.4.3. Npi dung va phuung thuc tuyen truy2n vin ilPng ~in chung

a. N6i dung chu yiu

- DuOng 16i, chu truang cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nuac noi

chung, v~ van hoa va xay d\ffig dai s6ng van hoa noi rieng.

- Tfrm quan trQng, m\lc dich, yeu cfru va nQi dung cua Phong

trao

TDDKXDDSVH.

?10

- NQi dung, tieu chuAn cong r1h~n cac danh hi~u van hoa

- Nhfing kiSn thuc khoa hQc va ky thu~t, gop phAn nang cao dan tri, Ung d\lng vao

thvc ti€n san xu§t dCri s6ng.

- V~n dQng can bQ, nhan dan thvc hi~n nSp s6ng van rninh trong vi~c cum, vi~e tang va l€ hQi; dong gop xay dvng ca sa v~t ch§t van hoa, xa hQi; duy trl ho~t dQng eac thiSt chS van hoa, thS thao.

;;

- Nhfing gia tri van hoa dn giu gin, phat huy; nhfing htl t~c l~c h~u, me tin di

doan, t~ n~n xa hQi ... cAn kh~c ph\lc.

- Cac ,chuang trinh, kS ho~ch triSn khai thvc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH cua

dia phuang; nhfing ca nhan, ~p thS co thanh tich xu§t s~c thvc hi~n phong trao va nhUng

biSu hi~n ySu kern, t6n t~i cAn duqc nh~c nha, phe phan.

b. Phuang thuc thl!c hi~n

Thong qua cac hQi nghi, cUQc hQP, h~ th6ng truySn thanh cua xii dS t6 chue cac

cUQc thong tin tuyen truySn, van ngh~ c6 dQng va cac hlnh thuc sinh ho~t van hoa, van

ngh~, eau l~c bQ. Nhan sao cac van ban, tai li~u chuySn tai cac nQi dung v~ Phong trao

TDDKXDDSVH.

Xay dvng va phat triSn rQng rai cac rno hlnh tv quan cQng d6ng akhu dan cu, v6i nQi dung phong phu, hlnh thuc t6 chuc phil hgp v6i yeu cftu, nhi~rn Y\l, m\lc tieu va

d~c diSrn, tinh hlnh cua tUng nai.

Xay dvng va t6 chuc thvc hi~n t6t huang u6c, quy u6c cQng d6ng, chuySn tai cae

yeu cAu, nhi~m Y\l, rn\lc tieu xay dvng dai s6ng van hoa va C\l thS hoa cac quy ph~m

phap lu~t thong qua cac quy dinh thoa u6e cQng d6ng.

G~n vm ho~t dQng cua cac doAn thS quAn chung vm vi~c blnh xet, cong nh~n cae

danh hi~u thi dua.

2.5. Bioh xet, coog oh,n va khen thU'O'ng danh hi~u thi dna

2.5.1. Nguyen ttic

DVa tren ca sa dang ky thi dua tv nguy~n 'va kSt qua thvc hi~n cua cae gia

dl~h, thon (lang, ftp, ban), ca quan, dan vi, doanh nghi~p.

Dam bao vi~c blnh xet, d~ nghi c6ng nh~n cac danh hi~u thi dua trong

Phong trao TDDKXDDSVH til khu dan cu, cong khai, dan chu, dung tieu ehu~n,

thu t\lC, thAm quy~n va co dinh ky (cong nh~n Iftn dftu, cong nh~n I~i).

Th\Ic hi~n dung quy trlnh blnh xet, d~ nghi cong nh~n cac danh hi~u thi dua

trong Phong trao TDDKXDDSVH thea dung quy dinh phap Iu~t hi~n hanh.

2.5.2. Quy trinh thvc hi?n

-' Khu dan cu blnh bftu d~ nghi bi~u duang va khen thuOng "Ngum t6t, vi~c t6t"

(trong 1100 V\IC xay dvng dCri s6ng van hoa); t6 chuc hQP blnh bftu; d~ nghi Chu tich Uy ban nhan dan xa ra quySt diOO cong OO~n "Gia diOO van hoa" hang nam.

- Ban v~n d<)ng &khu dan cu t1;c ki~m tra dang gia k8t qua xay dvng thon (lang,

~p, ban) van hoa, xay dvng bao cao thanh tich va d~ nghi Ban Chi d~o Phong trao

TDDKXDDSVH xii ki~m tra.

- Ban-Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xii ki~m tra, n~u th~y du tieu chuAn,

bao cao va d~ nghi Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH huy~n v~ th~m diOO.

- Ban Chi d~o huy~n thAm diOO, n8u th~y du tieu chuAn, trlnh Chu tich Uy ban OOan dan huy~n quy8t diOO cong OO~n "Thon van hoa", "Lang van hoa~~, "Ap van h6a", "Ban van hoa".

- D6i vo; cO' quan, dan vi, doaOO nghi~p tren dia ban xa: Thu truOng cO' quan, don

vi, doaOO nghi~p xay dvng bao cao thaOO tich, d~ nghi Ban Chi d~o xa, huy~n ki~m

tra, trlnh Lien doan Lao d<)ng tinh ra quy8t diOO cong OO~n theo thAm quy~n.

2.5.3. Khen thudng cae danh hi?u thi ilua

D6i tuQ11g khen thuOng: "Ngum t6t, vi~c t6t"; "Gia dlnh van hoa", "Thon van hoa",

-.,

"Lang van hoa", "Ap van hoa", "Ban van hoa" va tUang duang; "CO' quan ~t chufut van

hoa", "Dan vi d~t chuful van hoa", "Doanh nghi~p d~t chuful van hoa". Th\IC hi~n tieu

chufut khen thuOng thea huOng dfut cua Ban Chi ~o Phong rio TDDKXDDSVH c~p tren.

HiOO thuc d~ nghi khen thuOng tuy thea k8t qua th\IC hi~n va S\I huOng d~n eua

Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH e~p tren, bao g6m: Gi~y khen eua Chu tich

Uy ban OOan dan huy~n; B~ng khen cua Chu tich Uy ban OOan dan tiOO; B~ng khen

eua B<) truOng B<) Van hoa, Th~ thao va Du 1ich; Bdng khen cua Thu tuOng ChiOO phu;

Huan chuang Lao d<)ng cua Chu tich Nuac.

212

2.6.Th\fc bi~n xa hQi boa van boa trong pbong trao TDDKXDDSVH tren dja

banxa

2.6.1. Can ell'

Chu truong cua Dang vS xa hQi hoa van hoa.

Cac Nghi dinh, Nghi quy~t, Quy~t dinh cua Thu tuOng Chinh phu v~ xa hQi hoa,

vanhoa.

HuOng dftn cua BQ van hoa, ThS thao va Du lich vS xa hQi hoa van hoa noi

chung, cac lInh V1JC chuyen nganh vS van hoa, thS thao va du lich.

- ~.6.2.. Npi dung

Q. ThlfC thi cac chinh sach, phap luqt v~ adu tu, h6 tr(1 ngan sach Nha

nuac va XQ h6i hoa co lien quan ain thlfc hi?n Phong trao TDDKXDDSVH

Nghi dinh s6 69/2008/ND-CP ngay 30 thang 5 nam 2008 cua Chinh phu vS chinh

sach khuy~n khich xa hQi hoa d6i v6i. cac ho~t dQng trong lInh V1JC giao d\lc, d~y nghS,

y t~, van hoa, thS thao, moi twOng.

Thong tu s6 02/2002mLT/BTC-BVHTI va Thong tu sua d6i b6 sung s6 02 vS dam

bao ngan sach Nha nuac h6 trq th\lc hi~n cUQc v~ dQng TDDKXDDSVH akhu dan cu.

Thong tu s6 31/2006/TTLT/BTC-BVHTT ngay 7/4/2006 va Thong tu sua d6i, b6

sung Thong tu s6 31 vS dam bao kinh phi ho~t dQng cua Ban Chi d~o cac cfrp.

Quy~t dinh s6 800/QD-TTg cua Thu tuOng Chinh phu phe duy~t Chuong trlnh

M\lc tieu qu6c gia vS xay d\ffig nong thon m61, trong do co quy dinh Ngan sach Nha

thao thon..

nuac dftu tu 100% kinh phi xay d\ffig Trung tam Van hoa-ThS thao xa, h6 trq mQt phftn xay d\ffig Nha Van hoa-Khu th€

b. Tuyen truyJn, vgn a6ng nhan dan act5ng a6ng.

Xay d\ffig cO' sa v~t chfrt h~ tftng kinh t~, xa hQi nong thon, xay d\ffig, phat triSn

"Quy xoa doi, giam ngheo", "Quy dSn an dap nghIa", "Quy nhan d~o til thi~n" ... ; Quy

dS duy trl ho~t dQng cua Trung tam Van hoa-ThS thao xa, Nha Van hoa-Khu thS thao;

Xay d\ffig ban dftu Nha Van hoa-Khu thS thao.

c. Thu hut cac ngu6n lifC tir ca nhdn, ta chuc, doanh nghi?p ddu tu xdy dvng cac co· sa XQ hi)i hoa vJ cac lfnh VlfC van hoa, giao d1:lc, y ti, thi d¥c thi thao tren dia ban nong than thea cac quy ainh cua phdp lugt.

2.7. Cae btr6'e tri~n khai thtle hi~n phong trao

2. 7.1. p~tit dpng phong trao

M1:lc aich cua vi¢c phdt a(Jng phong trao: Th~ hi~n y chi va nguy~n vQng cua c~p uy Dang, chinh quy~n, cac nganh doan th~ va cac tfing lap nhan dan d6i vOl vi~c th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH, c6 vii, keu gQi mQi nguai, mQi gia dinh, cQng d6ng

dan cu huOng Ung tham gia th\lc hi~n phong trao.

N(Ji dung phdt a6ng phong trao: Tuyen truy~n, ph6 bi~n vi tri, tfim quan trQng va

nQi dung thi~t th\lc cua phong trao; thong qua cac chuang trinh, k~ ho~ch tri~n khai th\Ic hi~n phong trao t6 chilc giao u6c thi dua, dang kY, cam k~t th\lc hi~n cac nQi

dung, ffi\lC tieu, tieu chi cua phong trao.

Tuy thea di~u ki~n cua tUng nm, co th~ t6 chuc phat dQng phong trao thi dua

TDDKXDDSVH v6i nhUng nQi dung, quy mo, thai gian th\lc hi~n khac nhau. Chu

trQng t6 chuc phat dQng thi dua th\lc hi~n nhUng chuang trinh, ffi\lC tieu C\l th~ thea

timg dqt thi dua ng~n ngay, thea phuong cham "giai quy~t tUng vi~c", th\lc hi~n th~ng

lQi tUng m\lc tieu.

2. 7.2. Dang kfthvc hi?n phong trao

Dang kY th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH la th~ hi~n trach nhi~m cua cac gia dlnh, cQng d6ng tren dia ban xa, phuOng, thi tr~n d6i vOl th\lc hi~n phong trao, d6ng thai la co sa d~ ki~m tra, blnh xet va cong nh~n cac danh hi~u thi dua trong Phong trao TDDKXDDSVH.

Dang kY th\lc hi~n phong trao, bao g6m: dang kY xay d\IDg danh hi~u van h6a (gia dlnh van h6a, khu dan cu tien ti~n, lang van h6a, t6 dan ph6 van h6a); dang kY cam k~t th\lc hi~n cac m\lc tieu C\l th~ trong xay d\IDg dai s6ng van h6a (vi d\l: khong

sinh con thu 3, khong m~c t~ n~n xa hQi, cam k~t th\lc hi~n dung cac quy dinh v~ n~

n~p van minh, th\lc hanh ti~t ki~rll trong vi~c cu&i, vi~c tang ... )

214

2.7 3. Theo doi, don d8c vi?c th~c hi?n

Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa theo d6i va don d6c cac don vi t~p

th~ th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH.

Ban v~n dQng "Toan dan doan kSt xay dlJIlg dOl s6ng van hoa & khu dan cu" theo d6i va don: d6c cac gia dinh thlJC hi~n Phong tflio TDDKXDDSVH. Kip thffi bi~u duong va don d6c, oo~c 00& cac gia dinh va cQng d6ng th\Ic hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH.

2.7.4. Kii", tra, ilQnh gia, binh xet va cong nhln cae danh hi?u thi ilua

. .

Ban ~hi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa t6 chuc ki~m tra, daOO gia d~ nghi , cong nhan danh hieu "Thon van hoa" "Lang van hoa" "Ap van hoa" "Ban van hoa"

"T6 dan ph6 van hoa" va tuong duong hang name

2. 7. 5. SO' kit, tang kit phong trao

Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa"va Ban v~n dQng "Toan dan doan kSt xay dlJIlg dai s6ng van hoa a khu dan cu" dinh kY sa k~t, t6ng kSt Phong trao TDDKXDDSVH; daOO gia dung d~n th\Ic tr~ng phong trao; d~ ra phuong huOng,

nhi~m V\l, m\lc tieu tri~n khai th\Ic hi~n phong trao va duc rut kiOO nghi~m th\Ic ti~n.

Day la vi~c lam cftn th\Ic hi~n thuOng xuyen, n~ nSp, dam bao cho phong trao

phat tri~n 6n dinh, vUng ch~c va tUng bu6c nang cao chftt luqng.

2.8. Danb gia tac dQng, hi~u qua th\fC hi~n phong trao TDDKXDDSVH tren

dla baD xa

2.8.1. S'!' cin thiit

Xac l~p nhUng can Cll th\Ic ti~n d~ danh gia khach quan th\lc tr~ng Phong trao

TDDKXDDSVH tren dja ban xa. T~o ca sa d~ xay dlJIlg, di~u chiOO, sua d6i va b6

sung cac n(>i dung, tieu chi v~ phong trao, cac chu truong, chiOO sach, phap lu~t v~ quy

dinh v~ th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH trong tUng giai do~n.

2.8.2. NVi dung

DaOO gia tac dQng, hi~u qua cua cong tac lanh d~o, chi d~o tri~n khai va t6 chilc

th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH dSn qua trinh dAy m~OO th\Ic hi~n va nang cao

chftt luqng phong trao.

K~t qua nang cao nh~n thuc cua cdp uy Dang, chinh quySn, cac nganh, doan th~

va cac tfrng lOp nhan dan tren dia ban xa vS van hoa, vS trach nhi~m phat tri~n van hoa

va Phong trao TDDKXDDSVH.

Cdp dQ nguffi dan tv nguy~n, tv giac tham gia th\Ic hi~n phong trao; S\I tham nh~p cua cac nQi dung, tieu chi van hoa vao dffi s6ng ehinh tri, kinh t~, van h6a, xa hQi

va an ninh qu6c phong tren dia ban xa.

Phan h6i vS Phong trao TDDKXDDSVH qua th\Ic ti~n a xa, khAng dinh nhUng nQi dung dung d~n, phil hqp, mang l~i hi~u qua thi~t th\Ic c~n duqc duy trl, phat huy;

d6ng thiri phat hi~n nhUng khiSm khuy~t, bftt c~p, vuOng m~c qua qua trlnh th\Ic hi~n phong trao a co sa.

T~p hqp tam tu, nguy~n vQng, Ychi, ki~n nghi cua nhan dan d6i v&i cac co quan quan Iy phong trao cac cft v6i vi~c th\Ic thi cac chu truong, duCmg l6i cua Dang, chinh

saeh, phap lu~t cua Nha nU

TDDKXDDSVH.

2.8. 3. Phltdllg thuc dtinh giti

Bao cao, danh gia cua Ban Chi d~o xa, cdp uy, chinh quySn, cac nganh, doan th~

axa vS k~t qua th\IC hi~n phong trao.

Danh gia cua Ban Chi d~o cftp tren thong qua cac cUQe ki~m tra phong trao.

DiSu tra xa hQi hQc cac nhom xa hQi a xa, do cae co quan, t6 chuc th\Ic hi~n

(Phi~u hoi, trung cfru y ki~n, tiSp xuc trao d6i ...).

3. Lien b~ thl}'c ti~n

3.1.TInb blnb th\lc hi~n phong trao TDDKXDDSVH giai <10'0 2000 - 2010

3.1.1. K2t qua

Qua 10 nam th\Ic hi~n, Phong trao TDDKXDDSVH da th\Ic S\I di vao dOl s6ng xa

hQi, tra thanh mQt phong trao thi dua yeu nu&c rQng IOn cua qu~n chung, ngay cang

phat tri~n m~nh me, mang l~i nhUng thanh tlJu to lOn, toan di~n va sau s~c; kMng dinh S\I dUng dAn vS chu wong pMt d(>ng Phong rio TDDKXDDSVH.

- Phong trao aii gop pht1n quan trQng nang eao nhq,n thue eUa toan xii hl}i v~ vai

tro cua van hoa a6i vIIi Sl! phdt triin. Thong qua cac ho~t dQng tuyen truySn, giao d\lc

216

van hoa, cac ho~t dQng chi d~o triSn khai va thlJc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH,

nh~n thuc cua cac c~p uy Dang, chiOO quySn, cac ngaOO, doan thS cac tdng lOp OOan dan

va tom xii hQi vS van hoa, vS trach OOi~m thvc hi~n OOi~m V\l phat triSn van hoa trong

giai dO':1n mm duqc nang len. NhiSu gia tri van. hoa, cac quy diOO phap lu~t va quy ch~,

quy t~c Ung xu van hoa ngay cmg tharn nh~p vao dai s6ng do gop phftn quan trQng t':10

d\ffig moi tnrimg s6ng lanh rne:mh cho cQng d6ng dan cu, cho m6i gia dlnh va ca nhan.

'- Vai tro cUa h? th6ng chinh trj trong xay dlfYlg aai s6ng van hoa aut;1c phdt huy:

Phong trao TDDKXDDSVH duqc dua vao nghi quy~t cua cac c~p uy Dang, k~ hO':1ch

cua chinhh quySn cac c~p va cac t6 chilc dom thS. NhiSu chiOO sach van hoa duqc ban hanh va th\Ic hi~n co hi~u qua. Muc ddu tu ngan sach Nha nu&c a cac cAp cho xay d\ffig dffi s6ng van hoa dSu tang hon. Cac ngaOO, doan thS trong h~ th6ng chinh tti til

Trung uong d~n dia phuong, co sa dSu vao cUQc thvc hi~n Phong trao.

- Thl!C hi~n co hi?u qua chu truang xii hQi hoa van hoa: Nhan dan trong ca nu&c

tharn gia th\IC hi~n phong trao ngily cang dong dao, dong gop to IOn vao xay d\ffig co sa v~t ch~t h~ tftng kiOO t~-xa hQi, cac thi~t ch~ va ho~t dQng van hoa, thS thao aco sa; rna hinh, diSn hlrill tien tiSn vS xii hQi hoa van hoa xuAt hi~n ngay cmg OOiSu, t':1o nen

S\l da d':1ng vS nQi dung va phuong thuc t6 chilc xay d\ffig dai s6ng van hoa va phat huy

suc sang 410 van hoa cua nhan dan tren cac dia ban. Ph\lc V\l nang cao dOl s6ng van hoa, kinh t~ clla nhan dan aco sa.

- Phong trao TDDKXDDSVH thong qua cac phong trao va nQi dung van hoa C~ th~ aii co tac aQng tich C1!C ain phat tri~n kinh ti va van hoa-xii hQi mQt cach bJn viing: TruySn th6ng doan kSt va d~o If dan tQc duqc phat huy tra thanh nQi It;rc giup

OOau "Xoa doi, giam ngheo", "DSn an dap nghla". Xay d\ffig con nguffi vS tu tuOng

chinh tri, d~o duc l6i s6ng, n~p s6ng duqc chi! trQng. Vai tro, vi tri cua gia dlnh va

cQng d6ng duqc nang len trong dffi s6ng xii hQi, tlOO lang, nghla xom dugc cung c6,

thvc hi~n nSp s6ng van miOO trong vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi d?t duqc OOfrn.g k~t

qua oofit diOO. NhiSu gia tri van hoa dan tQc duqc bao t6n, phat huy lam phong phil dffi s6ng van hoa cua OOan dan a co sa. H~ th6ng thi~t chS van hoa co sa ti~p tvc duy tri, phat triSn, gop phfut nang cao muc huOng th\l van hoa cua ngum dan.

3.1.2. Yiu kim

Ben c~nh nhUng thanh tvu d~t duQ'c, Phong trao TDDKXDDSVH & nhi~u nO'i

con bQc lQ nhUng y~u kern cftn duQ'c nhanh chong kh~c ph\lc:

- Phong trao phdt triin chua d6ng dJu giua cac khu VlfC, vung miJn: S6 lUQl1g

khu dan cu &:vung mi~n nlii, vung d6ng bao dan tQc va cac don vi doanh nghi~p, nhftt

la doanh nghi~p tu nhan, doanh nghi~p co v6n dftu tu nu&c ngoai chua tham gia th\Ic

hi~n phong trao con chi~m ty l~ cao. MQt s6 nQi dung cO' ban eua phong trao chua

duQ'c tri~n khai th\Ic hi~n dfty du, ho~c m&i chi dUng l~i & vi~c phat.dQng va ban hanh

van ban.

- ~hdt lur;ng cua cac phong trao Cl./- thi trong Phong trao TDDKXDDSVH con

nhiJu yiu kern:

khai, dan chu, chua bam sat tieu chuAn. T6 chuc bi~u duang, ton vinh gia dinh van hoa

chua chu dao, khen thuOng chua kip thm. Vi~c g~n bi~n gia dinh van hoa tran lan,

hlnh thuc, gay phan cam trong du lu~n, cong nh~n gia dinh van hoa con vuQ't cftp,

khong thea quy dinh cua Lu~t Thi dua-Khen thuOng.

Vi~c binh xet cong nh~n gia dlnh van hoa &mQt s6 nO'i chua ch~t che; thi~u cong

Nhi~u lang (thon, ftp, ban... ) van hoa, t6 dan ph6 van hoa sau khi duQ'c cong

dan ti~p t\lC phftn dftu gift vUng danh hi~u, dfin d~n giam sut v~ chftt lUQl1g. Vi~c xay

d\Illg c6ng lang van hoa kien c6 va cong nh~n "Lang van hoa" cftp tinh, chua phu hQ'p

v&i quy dinh cong nh~n l~i "Lang van hoa" sau 3 nam thea quy ch~ ban hanh t~i

Quyet dinh s6 62/2006/QD-BVHTT.

Vi~c tri~n khai xay d\Illg va cong nh~n cO' quan, dan vi, doanh nghi~p ... d~t chuAn

van hoa con vuOng m~c do chua duQ'c quy dinh trong cac van ban quy ph~m phap lu~t.

nh~n, co bi~u hi~n buong long cong tac chi d~o, quan ly, tuyen truySn v~n dQng nhan

doanh nghi~p chua vUng chAc, con thien v~ b~ n6i, thi~u chi~u sau, mc dQng d~n xay

d\Illg dQi ngii can bQ, cong chuc, vien chuc, l\Ic lUQl1g vii trang va eong nhan lao d<)ng

K~t qua d~t duQ'c trong cong tac xay d\Illg- dOl s6ng van hoa & cac cO' quan, dan vi,

MQt s6 danh hi~u van hoa trong Phong trao TDDKXDDSVH do duQ'c mQt s6 dia

phuong tri~n khai th\Tc hi~n (xa, phuOng van hoa, huy~n di~m van hoa, lang van hoa

conh~ch~.

k~t lu~n dfiy du va chi d~o th6ng nhftt wac khi tri~n khai ra di~n rQng.

- NhiJu nQi dung van hoa trong Phong trao TDDKXDDSVH chua aU(1c thvc hi?n

atly au, kit qua at;lt dU(1c con thdp : Th\lc hi~n cac quy dinh phap lu~t va cua dia

suc khoe, lang van hoa th~ thao, dong hQ van hoa ...) chua duQ'c nghien clm, danh gia,

tr~ng an u6ng tran Ian trong cac dam cum, dam tang, xay cftt m6 ma khoa truong, t6n

phuong vS h~p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va l~ hQi chua nghiem. Tlnh

kern chua duqc ngan ch~n. T~ n~n xii hQi, me tin di doan, luu hanh cac san phftm van hoa d6i tf\lY con di€n ra phuc t~p. 6 nhi~m m6i truOng sinh thai"anh huOng d~n suc khoe cua nhan dan acac cc)ng d6ng dan cu, ngay cang n~g nS. H~ th6ng thi~t ch~ van hoa, tP~ thao acO' sa chua duQ'c t6 chuc, khai thac, phat huy dfiy dUe Nc)i dung, phuong thuc ho~t dc)ng con ngheo nan. Tac dQng cua phong trao d~n tlnh tr~ng suy giam vS

3.1.3. Bizi h{Jc kinh nghi?m

d~o duc, 16i s6ng, n~p s6ng cua mQt bQ ph~ can bQ, dang vien va nhan dan chua du m~.

nghi~m cO' ban sau:

Sau 10 nam chi d~o, tri~n khai Phong trao co th~ rut ra nhfmg bai hQc kinh

- Nang cao hi~u qua lanh d~o tow di~n cua cac d.p uy Dang, chinh quy~n va t6 chuc doan th~. S\l dfiu tu, h6 trq cua Nha nuac va phat huy vai tro cua h~ th6ng ban

chi d~o cac cftp la nhan t6 cO' ban, dam bao cho Phong trao TDDKXDDSVH phat tri~n

thuOng xuyen, 6n dinh.

2. Xay d\ffig va phat huy y thuc 1\I nguy~n, t\l giac, nh~n thuc rlhfmg IQ'i fch thi~t th\lc cua Phong trao duqc nang cao, tinh thftn chu dQng, tich C\IC, sang t~o, nang l\lc t\l

quan va ngu6n l\lc cc)ng d6ng la y~u t6 nQi sinh d~ Phong trao TDDKXDDSVH phat

tri~n th\Ic chftt va bSn vfmg.

nh~n cac danh hi~u van hoa va khen thuOng, dQng vien kip thai ca nhan, gia dlnh, t~p

th~ tieu bi~u xuftt s~c, t~o dQng l\Ic thi dua, don b~y thuc dfty th\Ic hi~n Phong trao

3. Dam bao chftt lUQ1lg, kh6ng ch~y thea thanh tich, s6 lUQ1lg trong vi~c c6ng

TDDKXDDSVH.

4. Th6ng nhftt nQi dung, tieu chi va danh hi~u thi dua la cO' sa d~ tri~n khai th\lc

hi~n va ph6i hQ'P th\Ic hi~n cac phong trao C\l th~, t~o suc m~nh t6ng hQ'P cua Phong

trao TDDKXDDSVH.

5. G~n Phong trao TDDKXDDSVH v&i dCri s6ng xa hQi phai duQ'c thS hi~n thong

qua cac ySu t6 van hoa va OOan t6 con nguCri, hu6ng t&i xay d\ffig con nguCri, kh~c

6. Da d~g hoa nQi dung, phuong thuc cW dl;lO, tri~n khai va tuyen truy~n v~n dQng

ph\lc tinh tr~ng dS ra OOiSu nQi dung, tieu chi triLng cheo, dan trai thiSu tiOO kha thi trong triSn khai th\Ic hi~n aco sa.

qudn chung th\Ic hi~n phong trao phil hqp v61 d~c diSrn, tlnh hlnh, d6i tuqng va dia ban

3.2. Tri~n khai phong trao tren dja baD xii vung dAng bing ·

3.2.1. KhD khan, Ihach thUe trong ~ trinh triin khai th'!e hi?n phong triw -vs di€u ki~n tv nhien: M~t de> dan cu dong, dan s6 co hQc tang OOaOO kern thea

tUng nol, gop phfrn dua OOaOO Phong trao TDDKXDDSVH vao dCri s6ng.

OOUng kho khan trong cong tac quan ly xa hQi; Chu truang cua dang va Nha nu&c dSn

s6m, OOung triSn khai th\Ic hi~n co kho khan VI dan cu dong, trlnh dQ khong d6ng d~u.

- VS dCri s6ng kinh tS: Co sa h~ tfrng co diSu ki~n phat triSn OOaOO, thong tin lien l~c va giao thong di l~i thu~n lqi so vOi khu V\IC rniSn nui, OOung nSn san xu~t con

rnang n~ng tiOO tiSu nang. Do t6c dQ do thi hoa, nong dan rn~t d~t nang nghi~p, do

diSu ki~ri thay d6i ngaOO nghS, nen phat tri~n kiOO tS, chuy~n dich co c~u kiOO tS con

OOiSu kho khan.

- V S dO'i s6ng van hoa: Cac hlnh thuc sinh ho~t van hoa cQng d6ng con ngheo

nan; phong t\lC t~p quan l~c h~u co nguy co tr6i d~y, nhiSu hu t\lC n~ng nS phat

sinh d~c bi~t trong rna chay, cu&i xin, l~ hQi;

- VS xa hQi: Day la khu V\IC dong dan cu, cling la vilng nh~y cam d~ phat

sinh nhiSu v§n dS phuc t~p trong dai s6ng sinh ho~t nhu t~ n~n xa hQi, cO' b~c,

3.2.2. Nhi?m VII triin khai phong trO,o

rna tuy rn~i dam d~ lay Ian nh~nh trong cQng d6ng, kho ki~rn soat.

- Xay d\ffig gia dlnh van hoa la OOi~rn V\l trQng tam, hang dfru trong Phong trao

TDDKXDDSVH, d~c bi~t phil hqp va thiSt th\Ic d6i v6i d6ng b~ng.

- Xay d\ffig lang van hoa th\Ic S\I tr& thanh rna hiOO co hi~u qua trong vi~c t6

chuc xay d\ffig dO'i s6ng van hoa, g~n vOi phat tri~n kiOO tS-xa hQi vung d6ng b~ng.

- T~o bu&c phat tri~n ti~n bQ, vUng ch~c, bai till cac hu t\lC l~c h~u trong vi~c

cu&i, vi~c tang va cac sinh ho~t van hoa-xa hQi khac; xay d\ffig n~p s6ng van minh, an av~ sinh, phong b~nh, gift gin moi truOng.

- Bao t6n, phat huy cac gia trj van hoa: T6 chuc t6 ngay hQi van hoa-th~

thao; luu gift va phat tri~n cac sinh ho~t van hoa-van ngh~ dan gian truy~n

th6ng; ph\lc d\lng, duy trl cac l€ hQi truy~n th6ng; k~t hqp nhuAn nhuy€n gifta

cac ho~t dQng van hoa truy~n th6ng, tin nguO'ng, tam linh v&i cae ho~t dQng

-.....,

van hoa m&i.

- H6 trq khuy~n khich xay d\ffig, t6 chuc ho~t dQng thuOng xuyen cac nha sinh ho~t van hoa cQng d6ng, thu hut ngay cang dong dao d6ng bao tham gia van cac ho~t dQng van hoa, van ngh~, th~ d\lc th~ thao va vui ehai giai tri a cQng d6ng.

3.2.3. Chu trU'dng, giai phtip th'!c hi?n phong trao

- Tham muu cho cdp uy Dang, chinh quy~n xa, phuOng, thi trfin xay d\ffig cac chuang trInh, k~ ho~ch xay d\ffig dOi s6ng van hoa co sa, sat hqp, thi~t thvc vm d~c di~m, tlnh hlnh cua tUng vung.

- Nb vfing, C\l th~ hoa va chi d~o, tri~n khai thvc hi~n co hi~u qua du

truang, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha nu&c v~ xay d\ffig dOi s6ng van hoa.

- Tang cuOng xay d\ffig, cung c6 kh6i d~i doan k~t , thvc hi~n S\l blnh dfing, doan

- Ton trQng va phat huy nhfrng phong t\lC t~p quan va truy~n th6ng van hoa

t6t d~p, nhu cAu, sa thich trong qua trlnh tri~n khai thvc hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH.

- Thuang xuyen tuyen truy~n, ph6 bi~n duang l6i, chu truong, chinh sach

cua Dang, phap lu~t cua Nha nu&c.

- D6i mm v~ nQi dung, phuang thuc cong mc tuyen truy~n, v~ dQng d6ng bao v6i

phuang cham C\l th~, khach quan, thi~t thvc, co tinh thuy~t ph\lC va phu hqp.

- Xay d\ffig cac nQi dung, tieu chuAn phu hqp, blnh xet, cong nh~n cac danh hi~u

van hoa va khen thuCmg cac ca nhan, t~p th~ co thanh tich trong Phong trao

k~t tuong trq, giup dO' lfin nhau cung phat tri~n, cham 10 dai s6ng v~t c4~t, tinh thAn cho d6ng bao, thvc hi~n xoa doi giam ngheo, rna mang dan tri.

TDDKXDDSVH eong tam, dung tieu ehufrn, tranh eh~y thea thanh tich, s6 lugng, gay phan cam trong du lu~n eua d6ng bao.

- Chu trQng t6ng kSt, due rut kinh nghi~m xay dvng mo hlnh t6 ehue va ho~t

dQng van hoa cO' sa; ph6 biSn va nhan rQng cae diSn hlnh tien tiSn lam guong th\Ie tS,

K~t luin:

sinh dQng dS thuySt ph\le d6ng bao noi theo.

Xay dvng phong trao "Toan dan doan kSt xay dvng do; s6ng van hoa" dang la

vfrn dS thu hut S\I quan tam, chi d~o sat sao va ~o diSu ki~n eua cae cfrp uy Dang, ehinh quy~n, cae nganh, doan thS, d~e bi~t la S\I tham gia huOOg (rng eua dong dao cae t§ng lOp

nhan ~ trong ca nu&e. Xay dvng dOi s6ng van hoa ehinh la xay dvng nSp s6ng gia

dinh, nSp s6ng xa hQi d6ng thm la xay dvng con nguffi mOl. Con ngum mm la san phfrm eua xa hQi, vila la chu thS co y thue eua xa hQi. Nhung con nguOi mm khong thS hlnh thanh mQt each tv phat, rna phai trai qua qua trinh xay dvng mQt each tieh e\Ie va

chu dQng. Con nguai m&i cling phai duqe tu duOng trong moi truOng gia dlnh va moi

truOng xa hQi. Mu6n v~y phai co sue m~nh doan kSt trong lao dQng sang t~o, trong

lam an sinh s6ng, trong hQe t~p va ren luy~n, trong d~o due va nhan each, trong giao

tiSp, (rng xu va trong phong t\le t~p quan...

Do do eong tae xay dvng dai s6ng van hoa phai dUQ'e tiSn hanh kien trl nhung rfrt

khfrn truong, d6ng bQ, phai luon luon duqe eung e6, hoan thi~n va phat triSn khong

ngimg. Xay dvng dai s<3ng van hoa th\Ie ehfrt la nhi~m V\l lau dai, thuOng xuyen-la

di~n, lau dai doi hoi phai co thai dQ ehu dQng va d~t dum S\I lanh d~o eua Dang, lfry

bi~n phap v~n dQng, thuySt ph\le giao d\le la chu ySu, lfry xay la chinh, xay la lau dai,

cong vi~e xay dvng con nguai, xay dvng xa hQi, la cUQe each m~ng fQng lOn, toan

ch<3ng la tru&e mAt; xay kSt hqp vm eh<3ng, ph6 biSn va nhan rQng cae diSn hinh tien

tiSn lam guong th\Ie t~, sinh d9ng dS phong trao TDDKXDDSVH phat huy cae y~u t6 van hoa tra thanh ngu6n l\Ie nQi sinh, gop phftn phat triSn kinh tS-xa hQi, thfun sau vao mQi tfulg lOp nhan dan, toan thS xa hQi, ~o ra s\I ehuySn biSn tieh e\Ie trong xay dvng con

di~m chi d~o nhfrt qmin eua Dang ta v~ Phong trao TDDKXDDSVH ill khi pMt dQng phong

ngum v~ tu tuOOg, ~o due, l<3i s<3ng, nSp s<3ng va xay dvng dOl s<3ng van hoa cO' sa la quan

******************

???

trao dSn nay.

Cau hoi thao luan

Cau hoi 1. T~i sao cong chuc van hoa-xa hQi xa c~n phai n~m vfrng

nhfrng ki~n

thuc chung va ky nang

t6 chuc

th\Ic hi~n Phong

trao

TDDKXDDSVH?

Cau h6i 2. Theo nQi dung bai giang, phftn ky nang t6 chuc th\Ic hi~n

Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa, lien h~ v6i dia phuong, nQi dung

nao do th\Ic hi~n? n(>i dung nao chua tll\IC hi~n? nQi dung nao th\Ic hi~n khac?

Cdu hoi 3. Phan anh nhfrng kho khan, vuong mAc hi~n nay trong vi~c triSn

khai th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa? D~ xufit giai phap

kh~c· ph\lc va ki~n nghi?

8ai tap xif Iy tluh huang

Tmh hu6ng 1: Trong Doan kiSm tra cua Ban Chi d~o phong trao cfip tren khi danh

gia v~ k~t qua ho~t d<)ng cua Ban Chi d~o cfip xa, co 3 y ki~n danh gia khac nhau:

- Ban Chi d~o xa ho~t dQng y~u.

- "Ban Chi d~o xa ho~t d(>ng tnlng blnh.

- Ban Chi d~o xa ho~t d<)ng kha.

Cong chuc van hoa- xa h(>i dua ra nhUng tieu chi gl dS danh gia Ban Chi ~o xa Iva chQn.

Tinh hu6ng 2: Doan kiSm tra xet cong nh~n danh hi~u "Thon van hoa", t~i

thon B phat hi~n TruOng thon B khong bi~t tieu chufin cong nh~n "Thon van hoa".

TruOng thon B thanh th\Ic nh~n: Do lam cong tac chi d~o, nen khong n~m dugc tieu

chufrn. TruOng Doan kiSm tra cho rftng: TruOng thon B khong nAm dugc tieu

chufrn, thl k~t qua th\Ic hi~n tieu chufrn cong nh~n "Thon van hoa" cua thon B chua d~t-Cong chuc van hoa-xa h(>i xa co y ki~n gl va d~ xufit nhu th~ nao?

Tinh hu6ng 3: Theo quy dinh "Gia dlnh van hoa" dugc cong nh~n 3, nam

lien t\lC moi dugc cfip gifiy chung nh~n "Gia dlnh van hoa". Gia dlnh Ong B

dugc cong nh~n 2 nam d~u, nam thu 3 khong duqc cong nh~n, nen khong dugc

cftp gifty chung nh~n "Gia dlnh van hoa", gia dlnh Ong B thAc mAc, d~ nghi

Cong chuc van hoa-xah(>i xa xem xet giai quy~t?

TInh hut5ng 4: Gia dlnh ba B la hQ ngheo, nen kh6ng duQ'c c6ng nh~n "Gia dlnh

van hoa". Ba B cho r~ng gia dlnh mlnh ngheo nhung s6ng rdt co van hoa. D~ nghi

C6ng ehuc van hoa-xa hQi xii xem xet gifli quy~t?

Tinh hut5ng 5: Lang C nhi~u nanl nhan dan n6 IlJc phdn ddu xay d\lng

"Lang van hoa", nhung chua duqc c6ng nh~n, VI trong lang eon eo nguai

nghi~n hut. Nhan dan Lang C rdt buc xuc. D~ nghi C6ng chuc van hoa- xii hQi xa d~ xu~t y ki~n gild quy~t?

- Tinh hut5ng 6: Vi~c an u6ng trong cac dam cu6i tren~ dia ban xii ngay