88
CHƯƠNG 7: TRAO ĐỔI THÔNG TIN THỊ TRƯỜNG
TÓM TẮT
Các phương pháp trao đổi thông tin thị trường chính?
Liên hệ trực tiếp với nông dân
Liên hệ qua điện thoại với nông dân
Loa phóng thanh
Tổ chức tham quan các khu chợ tại thành thị
Tổ chức các cuộc họp với các thương nhân và chủ cơ sở chế biến
Tổ chức các chuyến tham quan tới các khu vực sản xuất khác
Đĩa compact
Các chương trình truyền thanh và truyền hình địa phương
Bản tin
Internet
Lựa chọn các kênh và phương pháp trao đổi thông tin thị trường như thế
nào?
Mỗi kênh và phương pháp trao đổi thông tin thị trường đều có ưu điểm và
nhược điểm riêng
Sử dụng kết hợp các kênh và phương pháp khác nhau để khai thác các điểm
mạnh của chúng và khắc phục các điểm yếu
Tham khảo ý kiến người dân về các phương pháp và kênh thông tin họ muốn
Trao đổi thông tin thị trường
89
7.1 Các phương pháp trao đổi thông tin thị trường chính?
Có nhiều kênh và phương pháp trao đổi thông tin thị trường. Phần này sẽ đề cập đến các
kênh và phương pháp phổ biến nhất.
Lưu ý rằng, đôi khi cán bộ khuyến nông và các nhà cung cấp dịch vụ khác cần phải trao
đổi thông tin thị trường với nông dân trước khi áp dụng hoặc phân tích chúng, nhưng
thường thì các hoạt động này liên quan mật thiết với nhau. Thông thường, cán bộ khuyến
nông thu thập và phân tích thông tin với sự tham gia của nông dân.
1. Liên hệ trực tiếp
Liên hệ trực tiếp là cách trao đổi thông tin phổ biến nhất. Cán bộ khuyến nông thường
xuyên gặp gỡ với nông dân, cần tận dụng những cơ hội này để chia sẻ và thảo luận các
thông tin thị trường liên quan.
Tuy nhiên, do cán bộ khuyến nông không có thời gian để gặp gỡ từng nông dân, cho nên
cần tổ chức các cuộc họp chính thức với các thành viên trong cộng đồng để trao đổi
thông tin thị trường. Bảng dưới đây cung cấp một số gợi ý về cách tổ chức một cuộc họp
để trao đổi thông tin thị trường với nông dân.
Chuẩn bị họp với nông dân để trao đổi thông tin thị trường
Chuẩn bị 9 Rà soát nhu cầu thông tin thị trường của nông dân
trước khi họp
9 Rà soát các vấn đề về marketing mà người dân
trong khu vực của bạn đang gặp phải
9 Lựa chọn các thông tin/số liệu có liên quan nhất từ
cơ sở dữ liệu của bạn
9 Trình bày một cách lôgic/hệ thống
9 Chuẩn bị các số liệu, biểu đồ, sơ đồ để trực quan
hóa các thông tin mà bạn sẽ trình bày
Hậu cần 9 Để người dân quyết định và địa điểm của cuộc họp
9 Bố trí chỗ ngồi sao cho các thành viên đều có thể
nghe, nhìn thấy phần trình bày và tham gia vào
thảo luận
Trao đổi thông tin thị trường
90
2. Liên hệ qua điện thoại
Ngày càng có nhiều nông dân có điện thoại cố định và di động. Mặc dù điện thoại không
thể thay thế hoàn toàn các phương tiện và phương pháp trao đổi thông tin khác nhưng nó
là công cụ tuyệt vời để liên hệ với nông dân trong nhiều trường hợp với chi phí rất thấp
(thời gian và tiền bạc).
3. Loa phóng thanh
Loa phóng thanh được sử dụng rộng rãi ở các vùng nông thôn như là phương tiện truyền
thông và tập hợp người dân hữu hiệu. Tại các vùng sâu vùng xa, loa phóng thanh được
sử dụng để phát các chương trình đào tạo và chương trình phát thanh.
Do đó có thể sử dụng loa phóng thanh để phát các thông tin về thị trường đơn giản và
kêu gọi nông dân tham gia vào các sự kiện liên quan như các cuộc họp và chương trình
nghiên cứu. Phương tiện này cực kỳ hữu ích tại các khu vực miền núi nơi không có
nhiều phương tiện liên lạc và đi lại.
4. Tổ chức tham quan tới các khu chợ tại các đô thị
Tổ chức các chuyến tham quan tới các khu chợ tại các đô thị có thể là một phuơng pháp
phổ biến thông tin rất hữu ích! Thông qua các chuyến đi như vậy, nông dân có thể tiếp
cận được rất nhiều thông tin thị trường khác nhau. Họ có thể nhìn tận mắt loại và số
lượng các nông sản được mua bán, đối chiếu giá bán, quan sát số lượng và loại người
bán, người mua và có thể hỏi các câu hỏi liên quan. Đôi khi, những chuyến đi như vậy có
thể mở ra một số các cơ hội thị trường. Thông tin liên hệ có thể được trao đổi với những
người mua tiềm năng và là các cơ hội giao dịch trong tương lai.
Hình 7.1 Nông dân thăm quan chợ
Trao đổi thông tin thị trường
91
Cán bộ khuyến nông đóng vai trò quan trọng trong việc chọn lựa thị trường hoặc khu
chợ tham quan. Các khu chợ được lựa chọn phải phù hợp với nhu cầu thông tin của
người dân và tạo các cơ hội tiềm năng. Cán bộ khuyến nông muốn người nông dân xem
những gì? Người nông dân muốn xem cái gì? Ngành hàng nào là trọng điểm? Các vấn
đề chính là gì? Có những loại người mua nào tại một khu chợ cụ thể? Yêu cầu chất
lượng của người mua? Mức giá tại một số khu chợ hoặc mức giá trong một tháng hay
một vụ cụ thể? V.v…
Thông thường, nông dân đã có một số hiểu biết về các khu chợ tại địa phương. Vì vậy,
các chuyến tham quan phải được tổ chức tại các chợ mới, ở xa và thường là khu chợ tại
các đô thị. Do cán bộ khuyến nông không thể lo chi phí cho những chuyến tham quan
như vậy, nên giải pháp tốt nhất là nông dân phải tự trả tiền ăn, tiền đi lại, và những chi
phí liên quan khác. Nông dân từ các thôn khác có thể tham gia chuyến tham quan và
truyền đạt lại thông tin cho những nông dân khác.
5. Gặp gỡ thương nhân và chủ cơ sở chế biến nông sản
Gặp gỡ với các tác nhân trong chuỗi cung ứng cũng rất có lợi. Nó có thể cung cấp những
hiểu biết tốt hơn về nhu cầu vật tư nông nghiệp của địa phương hoặc nguồn cung của
một số sản phẩm nông nghiệp cụ thể. Ngoài ra, những cuộc họp như vậy tạo cơ hội cho
người cung cấp vật tư nông nghiệp quảng bá thông tin về dịch vụ của họ tới khách hàng
tiềm năng và người mua có thể đưa ra những nhu cầu về sản phẩm của mình.
Cán bộ khuyến nông cần hỗ trợ tổ chức và thúc đẩy các cuộc họp giữa nông dân và các
Hình 7.2 Nông dân đang trao đổi với người bán buôn tại cửa hàng
Trao đổi thông tin thị trường
92
tác nhân trên thị trường. Có thể tổ chức các cuộc họp tại xã, thôn để thu hút nhiều nông
dân tham gia hơn. Hầu hết, những thương nhân và cơ sở chế biến được mời là những
người trong huyện. Các thương nhân và chủ cơ sở chế biến ở ngoài huyện, chẳng hạn
như ở huyện lân cận hoặc ở tỉnh khác cũng có thể được mời tới nhưng họ thường phải tự
chi trả các chi phí đi lại.
Các cuộc gặp gỡ như vậy cũng nên được tổ chức tại cơ sở chế biến hoặc cửa hàng của
thương nhân. Điều này cho phép người nông dân quan sát trực tiếp để thu thập thông tin.
Ví dụ, khi tới thăm cơ sở chế biến, nông dân có thể xem xét các trang thiết bị lưu kho và
công nghệ chế biến. Điều này rất quan trọng cho việc ước tính quy mô hoạt động và sức
mua của cơ sở đó. Họ cũng có thể so sánh chất lượng sản phẩm của mình với sản phẩm
của những người cung cấp khác.
Vì đây là hoạt hoạt động nằm ngoài dự án nên thông thường nông dân phải trả chi phí đi
lại cho các chuyến đi như vậy. Thường thì chỉ có một vài đại diện có thể tham gia. Điều
quan trọng là sau chuyến đi, các thành viên này phải chia sẻ các thông tin và hiểu biết
của mình với các nông dân khác.
6. Tham quan chéo tới các vùng sản xuất khác
Nông dân thường được hưởng lợi từ các chuyến tham quan chéo tới các vùng sản xuất
khác. Như đã trình bày trong phần tham quan các khu chợ ở đô thị, nông dân phải tự trả
chi phí đi lại và các chi phí khác liên quan tới hoạt động này.
Các chuyến đi trao đổi kinh nghiệm như trên rõ ràng là có những tác động tích cực. Theo
cách riêng của mình, nông dân trao đổi với nhau những suy nghĩ của họ về giống mới,
các cách làm gia tăng giá trị sản phẩm, các hình thức và phương tiện lưu kho mới phù
hợp, những kinh nghiệm thành công trong marketing theo nhóm, điểm mạnh và điểm
yếu của một số thị trường hay người mua cụ thể, chi phí và lợi ích khi tham gia vào
chương trình hợp đồng trang trại, v.v…
7. Đĩa Compact
Đĩa compact là công cụ hữu ích để lưu giữ thông tin. Nó cũng là phương pháp trình bày
thông tin rất thuận tiện và hấp dẫn tới nông dân, thương nhân và chủ cơ sở chế biến. Có
thể thêm tranh ảnh và âm nhạc để minh họa cho thông tin. Làm đĩa Compact tương đối
rẻ. Nông dân, họ hang và hàng xóm của họ có thể xem tại nhà nếu họ có tivi và đầu từ.
Hiện nay, rất nhiều nông dân Việt Nam có những thiết bị đó, kể cả những ở những vùng
nghèo.
Cán bộ khuyến nông cần phải được đào tạo và nắm vững phần mềm trước khi làm đĩa
Compact về các thông tin liên quan. Họ cũng cần phải có một máy ảnh kỹ thuật số để
chụp một số hình ảnh giúp nông dân trực quan những thông điệp đang được phổ biến.