I-Thâm h t ngân sách ụ
Cân b ng thu chi ngân sách và kh ng ch b i chi quá m c theo t ế ộ ứ ằ ố l ỷ ệ ấ nh t
. Tuy nhiên, b i chi đ nh so v i GDP là n l c c a m i n n kinh t ị ỗ ự ủ ọ ề ớ ế ộ ở ừ t ng
th i đi m còn là công c đ tăng tr ng kinh t ụ ể ể ờ ưở ế ho c là li u thu c đ ề ố ể ặ
c u nguy khi kinh t ứ b ế ướ ạ c vào suy thoái. Song, n u ch p nh n tình tr ng ế ấ ậ
b i chi cao trong th i gian dài thì không nh ng đe d a đ n an ninh tài ộ ọ ế ữ ờ
chính qu c gia mà còn đ a n n kinh t vào vòng lu n qu n ư ề ố ế ẩ ẩ
N u đ u năm 2009, theo IMF “li u thu c” kích thích kinh t th gi i t ề ế ầ ố ế ế ớ ố i
USD (2% GDP toàn c u) thì đ n nay nhu c u th c đã thi u ch là 1.200 t ỉ ể ỷ ự ế ầ ầ
lên t i h n 4.000 t USD. Nh v y, đ đ i phó v i kh ng ho ng, th gi ớ ơ ỷ ư ậ ể ố ế ớ i ủ ả ớ
đã và đang s d ng m t ngu n l c quá l n, t c đ ph n ng c c nhanh. ố ộ ồ ự ử ụ ả ứ ự ộ ớ
Tuy cách th c ng x c a m i n c khác nhau, nh ng đ u chung m t vai ử ủ ứ ứ ỗ ướ ư ề ộ
trò ch công là s d ng ngu n ngân sách Nhà n c (NSNN). ử ụ ủ ồ ướ
t Nam, th i kỳ t 2003 đ n h t năm 2008, s v n gi Vi Ở ệ ờ ừ ố ố ế ế ả ạ i ngân đ t
59.812 t VND, b ng 54% k ho ch giai đo n 2003-2010. Năm 2008, gi ỷ ế ằ ạ ạ ả i
ngân 21.342,4 t , b ng 73,4 % k ho ch. Gánh n ng NSNN càng l n khi ỷ ằ ế ạ ặ ớ
t ng m c đ u t ổ ứ ầ ư ủ tăng do nhi u d án kéo dài cùng v i s bi n đ ng c a ớ ự ế ề ự ộ
giá c : năm 2003, t ng v n trái phi u Chính ph là 63.064 t , đ n 2006 ủ ế ả ổ ố ỷ ế
lên 110.000 t đ ng. Tình tr ng gi i ngân ỷ ế , đ n nay d ki n 230.496 t ự ế ỷ ồ ạ ả
ứ ầ ch m, công trình kéo dài, gây lãng phí, hi u qu th p, làm t ng m c đ u ả ấ ệ ậ ổ
t tăng và không có đi m d ng… ư ừ ể
Y u t c b n và quan tr ng nh t gây ra l m phát năm 2008 là đ u t ế ố ơ ả ầ ư ấ ạ ọ
kém hi u qu ; không vì ph i ch ng suy gi m kinh t ệ ả ả ả ố ế ậ mà ch p nh n ấ
, nh t là đ u t nh ng d án đ u t ự ầ ư ữ ầ ư ấ ầ NSNN và DNNN kém hi u qu . Đ u ệ ả
t Nhà n c kém hi u qu không ch là nguyên nhân sâu xa c a l m phát ư ướ ủ ạ ệ ả ỉ
mà còn làm n n kinh t kém s c c nh tranh và gây h u qu lâu dài, c ề ế ứ ạ ậ ả ơ
què qu t. c u kinh t ấ ế ặ
D báo cu i năm 2009, l m phát th gi i s tăng cao v i l ế ớ ẽ ớ ượ ự ạ ố ề ng ti n
c các n . Còn kh ng l ổ đ ồ ượ ướ ổ c đ ra đ c u n n kinh t ể ứ ề ế ở ệ ứ VN do hi u ng
gói h tr lãi su t đ c phát huy, phát hành kh i l ỗ ợ ấ ượ ố ượ ế ng l n trái phi u ớ
Chính ph , k c ph ủ ể ả ươ ơ ạ ng án vay NHNN đ kích c u nên nguy c l m ể ầ
phát cao là hi n h u. N u l m phát quay tr l i Vi t Nam s c n t i 1-2 ệ ữ ế ạ ở ạ ệ ẽ ầ ớ
i n n t ng phát tri n. năm đ gia c l ể ố ạ ề ả ể
NSNN Vi t Nam đã luôn tr ng thái thâm h t g n 5% GDP, ngu n thu ệ ở ạ ụ ầ ồ
ph thu c quá l n vào y u t bên ngoài; không th không nh c l ế ố ụ ộ ớ ắ ạ ể ọ i bài h c
ụ “kh ng ho ng th p k 80” mà nguyên nhân sâu xa và tr c ti p là thâm h t ự ế ủ ả ậ ỷ
NSNN cao. NSNN là công c ch y u ch n đà suy gi m tăng tr ụ ủ ế ặ ả ưở ng
nh ng đang đ i m t v i nhi u v n đ nan gi i, h t thu t ặ ớ ư ề ề ấ ố ả ụ ừ ế 29.000 đ n
63.000 t ỷ ồ đ ng, trong khi s c ép chi r t l n... ứ ấ ớ
Ngoài 1 t USD h tr lãi su t, thì các ph ng án ra v n nhà n ỷ ỗ ợ ấ ươ ố ướ ướ c n c
vay trên 60.000 t đ ng - ng v i thâm h t NSNN 8,48% GDP. Vi c xác ỷ ồ ụ ứ ệ ớ
ố đ nh qui mô kích c u qua NSNN ph i tính đ n các nguy c , các cân đ i ả ị ế ầ ơ
t m vĩ mô, s c ch u đ ng c a NSNN, đ c bi l n ớ ở ầ ị ự ủ ứ ặ ệ ụ ố t là s c h p th v n, ứ ấ
USD h s ICOR. Vi ệ ố ệ t Nam không kh ng ho ng, song kích g n 5 t ả ủ ầ ỷ
(kho ng 5,4% GDP) thì thu c di n cao nh t th gi i. Ngoài ra ph i tính ế ớ ệ ả ấ ộ ả
t ớ i các k ch b n, n u kinh t ả ế ị th gi ế ế ớ ầ ớ i ph c h i ch m thì gói kích c u l n ụ ồ ậ
và đ u ra b t c d lâm vào suy thoái và l m phát cao. Ho c gi ế ắ ễ ầ ạ ặ ớ ạ ủ i h n c a
kích c u là xu t kh u và th tr ấ ị ườ ầ ẩ ặ ng n i đ a thì v n ch a th a đáng vì m c ư ộ ị ẫ ỏ
dù VN có m t s l ộ ố ợ ẩ i th song không th m h v tăng m nh xu t kh u ể ơ ồ ề ế ạ ấ
ho c tăng ngay n i nhu năm 2009. Ngu n kích c u không ph i là ti n cho ề ặ ầ ả ộ ồ
không, nhà n , n u không, h u qu ướ ầ c c n ph i xem hi u qu m i đ u t ệ ả ớ ầ ư ế ả ậ ả
s r t n ng n trong th i gian t ẽ ấ ặ ề ờ ớ ấ i. V n đ trung tâm đ t ra là ph i tái c u ề ấ ặ ả
trúc n n tài chính qu c gia, gia c ngay c ch tài chính, thu khoá và tín ơ ế ế ề ố ố
ờ d ng đã b méo mó, bi n d ng l n b i hàng lo t các bi n pháp t m th i, ở ụ ệ ế ạ ạ ạ ớ ị
đi u ch nh b t qui t c di n ra t năm 2007 đ n nay. Cùng v i đó, c n c ề ễ ấ ắ ỉ ừ ầ ơ ế ớ
i và hoàn thi n th ch giám sát h th ng tài chính - ti n t , th c u l ấ ạ ể ế ệ ố ề ệ ệ ị
tr ng tài chính. ườ
Tuy nhiên, ngoài nh ng đi m chung (gi m lãi su t, thu , tăng đ u t nhà ầ ư ữ ế ể ả ấ
n c...) thì gói kích thích kinh t ướ ế ủ c a ta có đi m đ c thù n i b t là “c ặ ổ ậ ể ơ
ch h tr lãi su t tín d ng m c 4%” b ng v n NSNN thông qua h ế ỗ ợ ụ ở ứ ấ ằ ố ệ
th ng ngân hàng. u th n i tr i c a ph Ư ế ổ ộ ủ ố ươ ế ng th c này là “h s khu ch ệ ố ứ
VND (1 t đ i” l n: h tr 17.000 t ỗ ợ ạ ớ ỷ ỷ ầ USD) t o ra hi u ng vay v n g n ệ ứ ạ ố
500.000 t VND (30 t USD), giúp h th ng ngân hàng có đi u ki n đ ỷ ỷ ệ ố ệ ề ể
lành m nh hoá, tăng kh năng thanh toán. V n đ đ t ra làm th nào đ ề ặ ế ạ ả ấ ể
ng ti n r t h n ch nh ng v n có th chi tiêu h p lý và hi u qu v i l ớ ượ ề ấ ạ ế ư ể ệ ẫ ợ ả
cho các u tiên đ t ra. Đ u t i quy t nút th t c chai cho ầ ư ư ặ cho h t ng, gi ạ ầ ả ắ ổ ế
tăng tr ng là đúng, nh ng s t t h n n u t o ra chính sách khuy n khích ưở ẽ ố ơ ế ạ ư ế
n c ngoài vào khu v c này v a đ tiêu t n s ti n ngân sách eo đ u t ầ ư ướ ố ố ề ừ ỡ ự
h p, v a phát tri n đ ẹ ể ượ ạ ầ c h t ng mà không t o thêm gánh n ng cho ạ ừ ặ
NSNN.
ng h ng h tr lãi su t 4% sang c các kho n vay Vi c m r ng đ i t ở ộ ố ượ ệ ưở ỗ ợ ấ ả ả
trung và dài h n đ phát tri n s n xu t kinh doanh, xây d ng k t c u h ể ả ế ấ ự ể ạ ấ ạ
c WB, IMF đánh giá r t cao. Tuy nhiên, IMF l u ý gói kích thích t ng- đ ầ ượ ư ấ
m nh có th nh h ng x u đ n tính b n v ng c a NSNN, còn ADB d ể ả ạ ưở ề ữ ủ ế ấ ự
báo thâm h t NSNN c a VN năm 2009 t ủ ụ ớ ợ i 9,8% GDP, n công và n có ợ
đ m b o c a nhà n ả ủ ả ướ ầ ắ c g n 45,8% GDP. Vì v y thách th c trong ng n ậ ứ
ng và thúc đ y tăng h n và dài h n là ch n đ ạ ạ ặ ượ ự c s suy gi m tăng tr ả ưở ẩ
tr c thâm h t tài khóa và không làm tăng ưở ng nh ng v n ki m soát đ ẫ ư ể ượ ụ
l m phát. ạ
c đ t ra là: Ngu n kích c u và đ i t ng đ Các câu h i đang đ ỏ ượ ặ ố ượ ầ ồ ượ c
h ng? Vay, ng tr ưở ứ ướ ầ c th nào? Gói kích c u đang th c hi n, cũng c n ự ệ ế ầ
ể có th i gian đ đánh giá song có nh ng v n đ c n giám sát ngay đ có ữ ề ầ ể ấ ờ
đi u ch nh chính sách phù h p. ề ợ ỉ
S c n thi t tăng c ự ầ ế ườ ố ng giám sát c a Qu c h i và Chính ph là th ng ố ộ ủ ủ
ọ nh t đ u nh m cái đích là xác đ nh qui mô kích c u h p lý và quan tr ng ấ ề ằ ầ ợ ị
ng đã ch đ o ph i công khai h n là đ m b o sao cho hi u qu . Th t ơ ủ ướ ệ ả ả ả ỉ ạ ả
ể minh b ch gói kích c u và ph i có bi n pháp ch đ ng ki m tra, ki m ủ ộ ệ ể ạ ầ ả
soát ch t ch đ ngăn ng a hành vi tr c l ẽ ể ụ ợ ừ ặ ể i, nh ng nên ki m tra, ki m ư ể
soát nh th nào đ tránh tr c l i? ư ế ụ ợ ể
Tr ướ ầ ủ ậ c m t, có th yêu c u các ngân hàng ph i công khai hoá đ y đ , c p ể ắ ầ ả
nh t trên các trang website c a mình v đ a ch , đ i t ỉ ố ượ ề ị ủ ậ ố ng, qui mô vay v n
u đãi c a các doanh nghi p. Bi n pháp này t o ra s giám sát r ng rãi ư ự ủ ệ ệ ạ ộ
c, NHNN, công lu n xă h i, báo chí và ngay c các c đông, c a Nhà n ủ ướ ậ ả ộ ổ
ng i lao đ ng c a doanh nghi p vay v n u đãi... bi ườ ố ư ủ ệ ộ ế ệ t rõ doanh nghi p
c vay bao nhiêu, nh m m c đích gì và đ u t vào đâu.. h đ ọ ượ ầ ư ụ ằ
V y đâu là h ng đi phù h p đ tránh l m phát l n hai và thoát nhanh ậ ướ ể ầ ạ ợ
ư ợ ủ kh i kh ng ho ng? N u b i chi ngân sách đ t 8% GDP thì d n c a ủ ế ả ạ ỏ ộ
Chính ph s m c kho ng 40% GDP, tuy v n n m trong gi i h n an ủ ẽ ở ứ ả ằ ẫ ớ ạ
toàn nh ng đây là m c thâm h t ngân sách r t cao và nh ng năm ti p theo ụ ữ ư ứ ế ấ
c b i chi ngân sách thì s nh h ng đ n an ninh tài n u không gi m đ ế ả ượ ộ ẽ ả ưở ế
chính qu c gia ố
******************************************
B Tài chính cho bi t, t ng thu ngân sách trong 4 tháng đ u năm nay đã ộ ế ổ ầ
gi m g n 20% so v i cùng kỳ năm ngoái, d ki n thu ngân sách c năm s ự ế ầ ả ả ớ ẽ
gi m kho ng t 29.000 t đ n 63.000 t đ ng so v i d toán. ả ả ừ ỷ ế ỷ ồ ớ ự
c đ t ra v i Chính ph là s l y ti n đâu đ M t câu h i l n đang đ ỏ ớ ộ ượ ặ ẽ ấ ề ở ủ ớ ể
bù cho kho n thâm h t này? ụ ả
Có m t s ph ng án đang đ c tính toán đ n đ gi i bài toán này nh ộ ố ươ ượ ể ả ế ư
phát hành trái phi u, vay n n c ngoài, ng ngân sách c a nh ng năm ợ ướ ế ứ ủ ữ
ti p theo cho năm 2009... ế
Nh ng rõ ràng, m i ph ng án đ u không đ n gi n b i cân đ i thu chi ư ọ ươ ề ả ố ơ ở
ngân sách ở ọ m i th i đi m đ u r t quan tr ng. Và, ch c n có sai l ch, dù ọ ề ấ ỉ ầ ể ệ ờ
là nh nh t, cũng s ph i tr giá đ t cho th h sau. ả ả ế ệ ẽ ấ ắ ỏ
Theo t ng h p c a B K ho ch và Đ u t ợ ủ ộ ế ầ ư ạ ổ ầ , quy mô c a các gói kích c u ủ
c kho ng 143.000 t đ ng, t ng đ ng 8 t USD, ch a k đ n nay ế ướ ả ỷ ồ ươ ươ ỷ ư ể
ph n b o lãnh tín d ng (17.000 t ụ ả ầ ỷ ồ ả ữ đ ng). Trong s này, có c nh ng ố
kho n s d ng cho năm nay và m t s kho n chi cho năm t i. ả ử ụ ộ ố ả ớ
Chi m m t t l đáng k trong t ng gói kích c u là các kho n ng tr ộ ỷ ệ ế ả ứ ể ầ ổ ướ c
ngân sách Nhà n c đ th c hi n m t s d án c p bách, t ng m c chi ướ ể ự ộ ố ự ứ ệ ấ ổ
lên đ n 37.200 t ế ỷ ồ đ ng. Ph n v n đ u t ầ ầ ư ế ể k ho ch năm 2008 chuy n ạ ố
sang dùng trong năm nay cũng khá l n, 30.200 t đ ng. ớ ỷ ồ
Chính ph cũng đã quy t đ nh dùng 17.000 t đ ng t ế ị ủ ỷ ồ ừ ạ ngu n d tr ngo i ồ ự ữ
t ệ ể ấ ễ đ c p bù lãi su t cho doanh nghi p vay v n ngân hàng. Ph n mi n, ệ ấ ầ ố
gi m thu cho doanh nghi p và ng i dân ng n 28.000 đ ng t ngân ế ệ ả ườ ồ ố ừ
sách.
Ngoài ra, Chính ph cũng tăng thêm d n b o lãnh tín d ng cho doanh ư ợ ả ụ ủ
t h n cho các nghi p v a và nh , kho ng 17.000 t ỏ ệ ừ ả ỷ ồ đ ng, nh m h tr t ằ ỗ ợ ố ơ
doanh nghi p...ệ
Nhìn nh n v con s tiêu t n cho kích c u lên đ n hàng trăm nghìn t ế ề ậ ầ ố ố ỷ
đ ng, TS. Lê Xuân Nghĩa, Phó ch t ch y ban Giám sát tài chính Qu c gia ủ ị Ủ ồ ố
cho r ng, đ kích thích kinh t ể ằ , đ ế ươ ng nhiên ph i ch p nh n m c thâm ấ ứ ả ậ
ng. h t ngân sách cao h n bình th ụ ơ ườ
Singapore trong nhi u năm qua có ngân sách cân b ng (thâm h t b ng 0) ụ ằ ề ằ
i 6,5% GDP. Vi t Nam cũng nay cũng ph i ch p nh n m c thâm h t lên t ậ ụ ứ ấ ả ớ ệ
ệ ph i ch p nh n m c thâm h t ngân sách thêm vài ph n trăm so v i hi n ứ ụ ậ ấ ả ầ ớ
hành và gi m d n trong chu kỳ sau. ầ ả
M c b i chi ngân sách c a Vi t Nam trung bình hàng năm không v t quá ứ ộ ủ ệ ượ
c Chính ph ki n ngh lên 8%. 5%. Năm nay, m c b i chi ngân sách đ ứ ộ ượ ủ ế ị
Theo chuyên gia kinh t Nguy n Đ c Thành, ngân sách b i chi lên 8% ế ứ ễ ộ
trong th i đi m hi n nay là có th ch p nh n đ c, m c dù kinh t Vi ể ấ ậ ượ ể ệ ờ ặ ế ệ t
Nam ph i đ i m t v i r i ro v m t cân đ i vĩ mô, đ i m t v i nguy c ặ ớ ủ ề ấ ả ố ặ ớ ố ố ơ
l m phát cao. ạ
Còn theo s phân tích c a Phó ch t ch Qu c h i Nguy n Đ c Kiên thì dù ố ộ ủ ị ứ ủ ự ễ
c ki n ngh lên không quá 8% hay không b i chi ngân sách nhà n ộ c đ ướ ượ ế ị
quá 7% nh đ xu t c a U ban Tài chính Ngân sách c a Qu c h i thì ố ộ ấ ủ ư ề ủ ỷ
không có nghĩa là c ph i chi cho đ n 8% hay 7%. Không ph i xác đ nh ế ứ ả ả ị
gi ớ ạ ộ i h n nh th đ r i c chi cho sát nút thì s gây ra nh ng tác đ ng ư ế ể ồ ứ ữ ẽ
ph trong trung h n và dài h n. ụ ạ ạ
Theo d báo, thâm h t tài kho n vãng lai c a VN trong th i gian t i dao ủ ự ụ ả ờ ớ
đ ng trong kho n 1% đ n 3% GDP, đó là ch a tính đ n nh ng cú s c do ộ ữ ư ế ế ả ố
nh ng bi n đ ng kinh t qu c t và trong n ữ ế ộ ế ố ế ướ ậ c làm cho thâm h t m u ụ
d ch có kh năng tr nên n ng n h n. ở ị ề ơ ả ặ
Trong nh ng năm g n đây, thâm h t cán cân vãng lai đã đ ụ ữ ầ ượ ẹ c thu h p
đáng k b i có s gia tăng trong h ng m c chuy n giao đ n ph ng mà ể ở ụ ự ể ạ ơ ươ
ch y u là l ng ki u h i chuy n v n c ngày càng tăng. M t khác ủ ế ượ ề ướ ể ề ố ặ
ch y vào VN ngày càng tăng t nhi u kênh khác nhau đã dòng v n đ u t ố ầ ư ả ừ ề
ph n nào tài tr cho thâm h t cán cân th ụ ầ ợ ươ ạ ng m i và do v y d tr ngo i ậ ự ữ ạ
h i tăng lên. ố
Nh v y, s d ng ngu n d tr ngo i t đ làm gi m thâm h t ngân sách ồ ự ữ ử ụ ư ậ ạ ệ ể ụ ả
i pháp đúng đ n ko? có ph i là gi ả ả ắ
c d tr ngo i t c a Vi t Nam hi n nay là bao V n đ đ t ra là m ề ặ ấ ứ ự ữ ạ ệ ủ ệ ệ
nhiêu, và c n bao nhiêu đ cân đ i vĩ mô, đ qu n lý và ng x t ố ử ố ớ t v i ứ ể ể ầ ả
ng? bi n đ ng th tr ộ ị ườ ế
Theo tr ng đ i di n Qu Ti n t qu c t (IMF) t i Vi t Nam Il Houng ưở ỹ ề ệ ệ ạ ố ế ạ ệ
Lee d đoán, t ng d tr ngo i t c a Vi t Nam hi n đ t giá tr t ự ữ ạ ệ ủ ự ổ ệ ị ươ ng ệ ạ
đ ng d tr ngo i t đ đ ươ ng 12 tu n nh p kh u. Ông cho r ng, l ẩ ậ ầ ằ ượ ự ữ ạ ệ ủ ể
ừ ủ ở đáp ng nhu c u nh p kh u trong vòng 12 tu n có th coi là v a đ , b i ứ ể ẩ ậ ầ ầ
Vi t Nam ch a có m t th tr ng tài chính t do hoàn toàn nh các n ệ ị ườ ư ộ ự ư ướ c
phát tri nể
Tuy nhiên, khi th tr ng tài chính c a Vi t Nam th c s đ c t do hoá ị ườ ủ ệ ự ự ượ ự
và dòng v n đ u t gián ti p n c ngoài (FII, FPI- Foreign Portfolio ầ ư ố ế ướ
Investment) đ vào Vi t Nam tr thành làn sóng nh nhi u chuyên gia tài ổ ệ ư ề ở
chính d báo thì Vi t Nam c n ph i có m c d tr ngo i t ự ệ ứ ự ữ ạ ệ ả ầ ơ ữ cao h n n a,
vĩ mô, vi c tăng d tr ngo i t v đi u hành chính sách ti n t ề ề ề ệ ự ữ ạ ệ ệ ả ph i
đ ng nghĩa v i cán cân th ớ ồ ươ ắ ng m i b i thu m i b o đ m s ch c ch n ự ắ ớ ả ạ ộ ả
cho an ninh tài chính qu c gia.N u tăng d tr ngo i t b ng ngu n vay ự ữ ạ ệ ằ ế ố ồ
n c ngoài là chính, c ng v i vi c qu n lý n n c ngoài không t ướ ợ ướ ệ ả ớ ộ ố ẽ t s
tăng, đ ng th i ph i tăng d n đ n h u qu khó l ậ ẫ ế ả ườ ng, khi d tr ngo i t ự ữ ạ ệ ả ồ ờ
kh i l ng ti n đ ng phát hành ra th tr ố ượ ị ườ ề ồ ng, n u qu n lý không t ả ế ố ẽ t s
ữ gây ra l m phát, trong khi vi c kìm ch l m phát là m t trong nh ng ế ạ ệ ạ ộ
nhi m v luôn luôn đ ụ ệ ượ c Chính ph và các c quan qu n lý nhà n ơ ủ ả ướ ặ c đ t
lên hàng đ u trong đi u hành kinh t vĩ mô. ề ầ ế
Dòng v n FPI là ch ng khoán n , huy đ ng t ứ ố ợ ộ n ừ ướ ạ c ngoài, dù ng n h n, ắ
trung h n hay dài h n thì đ ng ti n mua ch ng khoán đ u là ngo i t ề ạ ệ và ứ ề ạ ạ ồ
đ c s d ng đ mua máy móc, thi t b , nguyên, nhiên li u đ u vào cho ượ ử ụ ể ế ị ệ ầ
giá ch liên quan r t ít t s n xu t nên ch liên quan m t thi ỉ ả ấ ậ t đ n t ế ế ỷ ứ ấ ớ ự i d
tr ngo i t . ạ ệ ữ
ng đ “V i Vi ớ ệ t Nam, d tr ngo i t ự ữ t ạ ệ ươ ươ ừ ng 12 tu n nh p kh u là v a ậ ầ ẩ
không ph i là v n đ quan tr ng trong vi c thu hút đ . d tr ngo i t ủ ự ữ ạ ệ ề ệ ả ấ ọ
FPI”, đi u quan tr ng nh t trong vi c thu hút FPI là t o lòng tin cho nhà ệ ề ấ ạ ọ
n c ngoài s n sàng mua công c n do doanh nghi p trong n đ u t ầ ư ướ ụ ợ ệ ẵ ướ c
phát hành.
Mu n vay đ ố ượ ố ạ c v n thì ngoài vi c doanh nghi p ph i minh b ch ho t ệ ệ ạ ả
trong vi c s đ ng s n xu t - kinh doanh, t o lòng tin đ i v i nhà đ u t ạ ộ ố ớ ầ ư ả ấ ệ ử
ng ch ng khoán phát tri n, b i th d ng v n vay thì c n ph i có th tr ụ ị ườ ả ầ ố ứ ể ở ị
tr ng ch ng khoán chính là đ u m i đ ng ườ ố ể ườ ầ i c n v n và ng ố ứ ầ ườ ố i mu n
“g p nhau” và th c hi n luân chuy n v n. đ u t ầ ư ặ ự ệ ể ố
“M t khi lu ng FPI ch y m nh vào Vi t Nam, n u ngu n d tr ngo i t ả ạ ồ ộ ệ ồ ự ữ ạ ệ ế
không đ l n, thì vi c tăng thu hút FPI s gây ra h u qu nhi u h n tác ủ ớ ệ ẽ ề ậ ả ơ
trình t do hoá th tr đ ng tích c c đ i v i n n kinh t ”. Trong l ộ ự ố ớ ề ế ộ ự ị ườ ng
ng tài chính thì ngu n d tr ngo i t v n, th tr ố ị ườ ồ ự ữ ạ ệ càng nhi u càng t ề ố t,
nh ng ph i kèm đi u ki n n i l ng d n chính sách t ớ ỏ ư ệ ề ả ầ ỷ ể giá m i gi m thi u ả ớ
tác đ ng b t l i c a ngu n v n FPI đ i v i n n kinh t ấ ợ ủ ố ớ ề ộ ồ ố ế ệ . Trong đi u ki n ề
th tr ng v n, th tr ng tài chính ch a th c s phát tri n, ngu n d tr ị ườ ị ườ ố ồ ự ữ ự ự ư ể
ngo i t ng đ ng 12 tu n nh p kh u là đ v i Vi t ạ ệ ươ ươ ủ ớ ầ ậ ẩ ệ ờ t Nam trong th i
đi m hi n nay, b i ngu n d tr này v a đ đ Vi t Nam thanh toán ồ ự ữ ừ ủ ể ệ ể ở ệ
100% kho n n ng n h n”. Tuy nhiên, Vi t Nam nên tăng nhanh m c d ả ắ ạ ợ ệ ứ ự
tr ngo i t . ạ ệ ữ
Theo khuy n cáo c a v chuyên gia trên, ngoài vi c đ u t ệ ầ ư ủ ị ế ế vào trái phi u
chính ph M , Vi t Nam c n ph i đa d ng hoá ngu n d tr ngo i t ủ ỹ ệ ồ ự ữ ạ ệ ầ ả ạ
thông qua vi c đ u t vào nhi u lo i trái phi u chính ph khác nhau. Bên ệ ầ ư ủ ề ế ạ
t Nam cũng nên nghiên c u mô hình đ u t m t ph n d tr c nh đó, Vi ạ ệ ầ ư ộ ầ ự ữ ứ
vào các kênh khác đ t i u hoá hi u qu đ ng ti n d tr , tránh tinh ể ố ư ề ự ữ ả ồ ệ
tr ng ngân sách quá ph thu c vào các ngu n thu không b n v ng hay quá ề ữ ụ ạ ộ ồ
ph thu c vào ngu n d tr ngo i t , trông ch vào ngu n FPI,…. ồ ự ữ ạ ệ ụ ộ ờ ồ
K t lu n ậ : ế
X lý b i chi ngân sách Nhà n c là m t v n đ nh y c m, b i nó ử ộ ướ ạ ả ộ ấ ề ở
c m t đ i v i n n kinh t mà còn tác đ ng đ n s không ch tác đ ng tr ỉ ộ ướ ắ ố ớ ề ế ế ự ộ
phát tri n b n v ng c a m i qu c gia. ề ữ ủ ể ỗ ố
N u Nhà n c phát hành thêm quá nhi u ti n và đ a ra l u thông đ x ế ướ ể ử ư ư ề ề
t, khi nguyên nhân l lý b i chi ngân sách, thì s gây ra l m phát. Đ c bi ẽ ạ ặ ộ ệ ạ i
là do thi u h t các ngu n v n đ i ng đ đ u t ồ ể ầ ư ế ụ ố ứ ố cho phát tri n gây “tăng ể
tr ng nóng” và không cân đ i v i kh năng tài chính c a qu c gia. ưở ố ớ ủ ả ố
Ho c n u ch n ph ng án vay n c trong và ngoài n c thì s kéo theo ặ ế ọ ươ ợ ả ướ ẽ
v n đ ph thu c n ề ụ ấ ộ ướ c ngoài và làm gi m d tr ngo i h i, làm c n d ự ữ ạ ố ạ ự ả
tr qu c gia, d n đ n kh ng ho ng t giá. ữ ố ủ ế ẫ ả ỷ
c s làm tăng lãi su t, và cái vòng n - tr lãi - b i chi s Vay n trong n ợ ướ ẽ ả ấ ợ ộ ẽ
làm tăng m nh các kho n n công chúng và kéo theo gánh n ng chi tr ạ ả ặ ợ ả
c a ngân sách Nhà n ủ ướ c cho các th i kỳ sau... ờ
