Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Më ®Çu

§ª ch¾n sãng lµ lo¹i c«ng tr×nh phô trî, ®ª ch¾n sãng ®­îc x©y dùng ë c¸c

c¶ng hoÆc ë c¸c côm c«ng tr×nh biÓn. §óng nh­ tªn gäi cña nã, nhiÖm vô chñ

yÕu cña ®ª ch¾n sãng lµ dËp t¾t c¸c dao ®éng d¹ng sãng cña n­íc biÓn ®¶m b¶o

cho ph­¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®­êng biÓn ra vµo c¶ng ®­îc an toµn.

ThÕ giíi ®· biÕt ®Õn nhiÒu c¶ng lín næi tiÕng víi nh÷ng con ®ª ch¾n sãng

dµi nhiÒu c©y sè nh­ c¶ng Murmansk, c¶ng Odecxa ( Liªn x« cò), Rostexdam

( Hµ Lan), c¶ng New York ( Mü), c¶ng Oetlingt¬n( Anh).C¸c con ®ª ch¾n

sãng ë c¸c c¶ng nµy ®· ®¶m b¶o cho tµu bÌ ra vµo c¶ng mét c¸ch an toµn, hiÖu

qu¶.

ë n­íc ta, giao th«ng ®­êng thuû nãi chung míi ®­îc ph¸t triÓn ë møc ®é

thÊp. C¶ng lín nhÊt cña n­íc ta lµ c¶ng H¶i Phßng ®­îc x©y dùng trªn s«ng

§×nh Vò nªn kh«ng cã nhu cÇu x©y dùng ®ª ch¾n sãng tuy vËy hµng n¨m ph¶i

chi phÝ mét nguån kinh phÝ rÊt lín ®Ó n¹o vÐt luång. C¸c c¶ng kh¸c nh­ Quy

Nh¬n, Cöa Lß, §µ N½ng cã quy m« kh«ng lín vµ n¨ng suÊt vËn chuyÓn hµng ho¸

kh«ng cao nªn viÖc x©y dùng ®ª ch¾n sãng víi quy m« lín kh«ng ®­îc ®Æt ra.

§Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n¨ng l­îng cho ®Êt n­íc chÝnh phñ ®· phª

duyÖt dù ¸n x©y dùng khu liªn hîp läc ho¸ dÇu Dung QuÊt, Qu¶ng Ng·i. §©y lµ

mét c«ng tr×nh lín ®Æc biÖt quan träng cña n­íc ta. Mét trong nh÷ng h¹ng môc

quan träng cña khu liªn hîp läc ho¸ dÇu nµy lµ c¶ng Dung QuÊt. §©y lµ mét

c¶ng lín cã thÓ tiÕp nhËn c¸c tµu cã träng t¶i rÊt lín ra vµo víi tÇn suÊt ho¹t

®éng 363 ngµy/ n¨m nghÜa lµ cã thÓ tiÕp nhËn tµu hÇu nh­ trong mäi ®iÒu kiÖn

thêi tiÕt.

Còng nh­ c¸c c¶ng biÓn kh¸c trªn thÕ giíi, ®Ó ®¶m b¶o cho tÇu bÌ ra vµo

®­îc an toµn, c¶ng Dung QuÊt cÇn ph¶i x©y dùng mét ®ª ch¾n sãng. §iÒu kiÖn

®Þa h×nh, ®Þa chÊt vµ chÕ ®é thuû v¨n cô thÓ ë khu vùc vÞnh Dung QuÊt, ph­¬ng

¸n thiÕt kÕ chÝnh thøc ®ª ch¾n sãng ®­îc duyÖt cã chiÒu dµi 1,6 km, mÆt ®ª cã

bÒ réng 10m ë cao tr×nh + 10m. §Ó cã chiÒu cao trung b×nh 20  25m, m¸i dèc

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 1

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

1/1,5 nh­ vËy phÇn ch©n ®ª cã chiÒu réng tõ 60  80m. ViÖc x©y dùng ®ª ch¾n

sãng do c«ng ty x©y dùng Lòng L« ( Bé quèc phßng ) thùc hiÖn víi tæng kinh

phÝ xÊp xØ 50 triÖu ®« la.

Víi chiÒu dµi 1,6 km, ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt kh«ng ph¶i lµ ®ª cã chiÒu

dµi kû lôc nh­ng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia thuéc c«ng ty nµy WS

ATKIN Internation (v­¬ng quèc anh) mét c«ng ty hµng ®Çu vÒ thiÕt kÕ vµ x©y

dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn th× ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt ®­îc sÕp vµo lo¹i 10 con

®ª phøc t¹p nhÊt cña thÕ giíi. V× nã ®­îc x©y dùng trªn mét nÒn ®Þa chÊt phøc

t¹p.

§Ó ®¶m b¶o an toµn vµ tuæi thä thiÕt kÕ cho c«ng tr×nh ( dù kiÕn 60 n¨m)

trong thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh còng nh­ trong qu¸ tr×nh khai th¸c sö dông,

chóng ta cÇn tiÕn hµnh quan tr¾c biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh ( kÓ c¶ biÕn d¹ng

ngang vµ ®øng ).

Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m häc tËp kÕt hîp víi thùc tiÔn, trong thêi gian lµm

®å ¸n tèt nghiÖp, t«i ®· ®­îc giao thùc hiÖn ®Ò tµi:

"ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n quan tr¾c lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc

dÇu Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i''

Néi dung cña ®å ¸n gåm 4 ch­¬ng

Ch­¬ng I: Giíi thiÖu chung

Ch­¬ngII: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c¬ së lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh

Ch­¬ng III: ThiÕt kÕ l­íi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt

Ch­¬ng IV: Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng Dung

QuÊt vµ dù to¸n kinh phÝ

Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n quan tr¾c ®é lón vµ xö lý sè

liÖu ®o lón, tõ ®ã chän ra ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña

c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt.

Trong thêi gian lµm ®å ¸n tèt nghiÖp ®­îc sù ©n cÇn chØ b¶o cña thÇy gi¸o,

TS. Ng« V¨n Hîi cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa, sù gãp ý ch©n thµnh cña c¸c

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 2

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

®ång nghiÖp cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n t«i ®· hoµn thµnh néi dung cña ®Ò

tµi ®Æt ra.

MÆc dï ®· cè g¾ng nh­ng do kiÕn thøc chuyªn m«n cßn h¹n hÑp, thêi gian

nghiªn køu ®Ò tµi cßn Ýt nªn ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.T«i rÊt

mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c ®ång nghiÖp

gÇn xa ®Ó ®Ò tµi hoµn chØnh h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o,TS.Ng« V¨n Hîi cïng tÊt c¶ c¸c thÇy

c« gi¸o trong vµ ngoµi khoa.

Hµ néi: 6 - 2002

Sinh viªn thùc hiÖn

Diªm C«ng Trang

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 3

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng I

Giíi thiÖu chung

I.1. T×nh h×nh ®Æc ®iÓm khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh

®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu dung quÊt

I. §Æc ®iÓm chung

1.VÞ trÝ ®Þa lý

C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt thuéc khu c«ng

nghiÖp Dung QuÊt cã diÖn tÝch kho¶ng 20 Km2 n»m trªn khu vùc 3 x·: B×nh H¶i,

B×nh TrÞ vµ B×nh ThuËn huyÖn B×nh S¬n, tØnh Qu¶ng Ng·i. Trung t©m khu liªn

hîp cã vÞ trÝ ®Þa lý 150 20' ®é vÜ B¾c vµ 108037' ®é kinh §«ng. PhÝa B¾c khu liªn

hîp tiÕp gi¸p víi khu c«ng nghiÖp vµ côm d©n c­ Chu Lai, phÝa Nam lµ thµnh

phè V¹n T­êng. Quèc lé 1A ph©n c¸ch khu c«ng nghiÖp víi huyÖn Nói Thµnh ë

phÝa T©y. PhÝa §«ng cña khu c«ng nghiÖp lµ biÓn §«ng cã hai vÞnh lín n­íc s©u

mµ tµu, thuyÒn lín cã thÓ ra vµo ®­îc lµ vÞnh ViÖt Thanh vµ vÞnh Dung

QuÊt.Trong ®ã c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng ®­îc x©y dùng trªn vÞnh Dung QuÊt,

c«ng tr×nh n»m vÒ phÝa §«ng cña khu c«ng nghiÖp läc ho¸ dÇu Dung QuÊt.

2. T×nh h×nh giao th«ng vËn t¶i

C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt nãi riªng khu c«ng

nghiÖp Dung QuÊt nãi chung. C¸c h¹ng môc chÝnh cña c«ng tr×nh ®Òu n»m s¸t

bê biÓn, gÇn hai vÞnh n­íc s©u ®ã lµ vÞnh Dung QuÊt vµ vÞnh ViÖt Thanh, chÝnh

v× vËy mµ tuyÕn ®­êng biÓn ®­îc ph¸t huy tèi ®a cho viÖc vËn chuyÓn nh÷ng

thiÕt bÞ siªu tr­êng, siªu träng ...nªn rÊt tèt cho viÖc tiÕp nhËn dÇu th« tõ c¸c tÇu

chë dÇu vµ xuÊt s¶n phÈm cña nhµ m¸y theo ®­êng biÓn sau nµy.

Ngoµi ra khu c«ng nghiÖp cßn n»m s¸t víi tuyÕn quèc lé 1A vµ tuyÕn

®­êng s¾t B¾c - Nam nªn viÖc vËn chuyÓn ng­êi vµ thiÕt bÞ theo ®­êng bé vµ

®­êng s¾t cã thÓ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng ®¸p øng ®­îc tiÕn ®é thi

c«ng khÈn tr­¬ng cña c«ng tr×nh. Nh­îc ®iÓm lµ ®­êng hµng kh«ng ch­a vµo

®­îc khu vùc. Nh­ng hiÖn t¹i cã thÓ sö dông ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµng

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 4

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

kh«ng tõ §µ N½ng vµ sau nµy lµ s©n bay Chu Lai.

3. §iÒu kiÖn ®Þa h×nh

Khu vùc ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt lµ khu vùc cã ®Þa h×nh

kh¸ ®Æc tr­ng cña vïng ven biÓn miÒn Trung n­íc ta. §ã lµ vïng ®Þa h×nh chia

c¾t kh¸ m¹nh xen lÉn nói ®¸, ®åi c¸t vµ biÓn víi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ

®Þa chÊt thñy v¨n rÊt phøc t¹p. MÆt b»ng x©y dùng hÖ thèng ch©n ®ª kh«ng thèng

nhÊt, ®é cao thÊp kh¸c nhau. §iÒu ®ã g©y nh÷ng trë ng¹i ®¸ng kÓ cho c«ng viÖc

x©y dùng c¸c mèc trong l­íi quan tr¾c ®é lón ch©n ®ª vµ l­íi ®é cao phôc vô thi

c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh.

4. T×nh h×nh khÝ hËu

KhÝ hËu khu vùc Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i lµ khÝ hËu ®Æc tr­ng cho vïng

ven biÓn miÒn Trung, ®ã lµ khÝ hËu nãng vµ Èm. Ph©n thµnh hai mïa râ rÖt, mïa

kh« nãng tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 10, mïa m­a tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau.

NhiÖt ®é trung b×nh mïa hÌ lµ 330c, trong nh÷ng ngµy nãng nhiÖt ®é lªn tíi 380c,

390c, nhiÖt ®é cao nhÊt quan s¸t ®­îc lµ 42 ®Õn 430c. §©y lµ ®iÒu kiÖn kh«ng

mÊy thuËn lîi cho c«ng t¸c ®o ®¹c ®Æc biÖt lµ ®o ®¹c ®é chÝnh x¸c cao.

5. T×nh h×nh d©n c­

Trªn ®Þa bµn x©y dùng khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt, gåm ba x· thuéc tØnh

Qu¶ng Ng·i, d©n c­ ë ®©y lµ nh÷ng ng­êi cã truyÒn thèng ®i theo c¸ch m¹ng,

gi¸c ngé c¸ch m¹ng cao. N¬i ®©y ng­êi d©n sèng chñ yÕu b»ng nghÒ n«ng

nghiÖp vµ ®¸nh b¾t h¶i s¶n, mét sè Ýt ng­êi d©n sèng b»ng nghÒ bu«n b¸n, nãi

chung ng­êi d©n ë ®©y cã cuéc sèng cßn nghÌo, hä sèng thµnh tõng lµng, xãm,

nªn trËt tù an ninh kh¸ an toµn, ®iÒu ®ã t¹o thuËn lîi cho c¸c ®éi ®o ®¹c hoµn

thµnh nhiÖm vô ®óng thêi h¹n. Nh©n d©n khu vùc x©y dùng khu c«ng nghiÖp ®Òu

ñng hé chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ ChÝnh phñ x©y dùng Dung QuÊt trë thµnh trung

t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt, hiÖn ®¹i nhÊt miÒn Trung.

6. §Þa chÊt c«ng tr×nh

§Ó kh¶o s¸t x©y dùng c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung

QuÊt, ng­êi ta ®· tiÕn hµnh khoan 50 lç võa khoan, võa xuyªn tõ b1 ®Õn b50.VÞ

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 5

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

trÝ c¸c lç khoan vµ xuyªn tÜnh n»m däc theo ®ª ch¾n sãng víi kho¶ng c¸ch trung

b×nh cø 150m cã 4 lç khoan, trong ®ã gåm cã 23 lç khoan vµ 27 lç xuyªn tÜnh

CPT.

Trªn c¬ së thu thËp c¸c sè liÖu tõ c¸c lç khoan, kÕt hîp víi kÕt qu¶ nghiªn

cøu thÝ nghiÖm mÉu ®Êt ®¸ trong phßng thÝ nghiÖm cho thÊy kÕt qu¶ ®Þa chÊt

c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt cã sù kh¸c nhau râ rÖt vÒ

®é cao thÊp cña chiÒu dµy líp ®Êt ®¸.

7. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n

Theo nghiªn cøu cña HR Wallingfor cung cÊp, ®Æc tr­ng cña mùc n­íc t¹i

khu vùc kh«ng cã gi«ng b·o nh­ sau:

B¶ng 1

Tªn gäi Mùc n­íc theo hÖ “o” h¶i ®å

Mïa m­a Trung b×nh Mïa kh«

HHW( Mùc n­íc cao nhÊt) 2.5 2.2 2.1

MHW( mùc n­íc trung b×nh) 2.3 2.0 1.9

MSL(mùc n­íc thÊp ) 1.6 1.3 1.2

Khi cã sù thay ®æi do ¸p xuÊt khÝ quyÓn, c¸c mùc n­íc trªn sÏ thay ®æi.

HR Wallingford ®Ò nghÞ møc n­íc thiÕt kÕ theo b¶ng sau

B¶ng 2

Cao ®é o h¶i ®å 2.7mCD 2.5mCD 1.3mCD

0.0mCD

Tªn gäi HHW( mùc n­íc cao nhÊt) MHW( mùc n­íc trung b×nh) MSL( mùc n­íc thÊp) LLW( mùc n­íc thÊp nhÊt cã thÓ ®¶m b¶o cho tÇu ra vµo)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 6

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Trong ®iÒu kiÖn cã gi«ng b·o, mùc n­íc thiÕt kÕ theo HR Wallingford

nh­ sau.

øng víi tÇn suÊt 100 n¨m, mùc n­íc cao nhÊt +5,0m ( ®é cao h¶i ®å)

øng víi tÇn suÊt 50n¨m, mùc n­íc cao nhÊt +4.3m ( ®é cao h¶i ®å)

Dßng ch¶y

HR Wallingford ®· ­íc l­îng th«ng sè c¸c dßng ch¶y nh­ sau:

Dßng ch¶y do triÒu 0.3m/s

Dßng ch¶y do giã 1.1m/s

Sãng ngoµi kh¬i khu vùc c«ng tr×nh tÝnh to¸n theo c¸c h­íng kh¸c nhau

trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng ®­îc tr×nh bµy (B¶ng 3).

Theo tÝnh to¸n cña HR Wallingford sãng cùc h¹n do gi«ng b·o ë vïng

n­íc s©u ngoµi kh¬i c«ng tr×nh øng víi c¸c tÇn xuÊt kh¸c nhau ®­îc thèng kª

trong b¶ng sau:

TÇn suÊt xuÊt hiÖn (n¨m) 10 20 50 100 200 Hs ( chiÒu cao ) (m) 6.65 7.90 9.35 10.55 11.45 B¶ng 3 Ts ( chu kú ) (s) 11.4 - 13.1 12.2 - 13.6 12.9 - 14.1 13.4 - 14.4 13.7 - 14.6

II. Giíi thiÖu quy m« cña khu liªn hîp nhµ m¸y läc dÇu Dung

QuÊt Vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.

Khu liªn hîp läc dÇu Dung QuÊt, n»m trong khu phøc hîp c«ng nghiÖp

Dung QuÊt lµ khu c«ng nghiÖp läc dÇu hiÖn ®¹i ®Çu tiªn cña n­íc ta trong ®ã

nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt ®­îc thiÕt kÕ vµ thi c«ng víi sù hîp t¸c cña céng

hoµ Liªn Bang Nga. Nhµ m¸y cã nhiÖm vô tiªu thô chÕ biÕn s¶n l­îng dÇu th«

®ang ®­îc khai th¸c ë n­íc ta hoÆc cã tÝnh chÊt t­¬ng ®­¬ng. S¶n phÈm chÝnh

cña nhµ m¸y läc dÇu lµ Propylen, khÝ ho¸ láng, x¨ng kh«ng ch×, dÇu ho¶ d©n

dông, nhiªn liÖu ph¶n lùc, nhiªn liÖu diesel...

Nh­ng viÖc vËn chuyÓn cung cÊp dÇu th« ®Õn nhµ m¸y ®Ó chÕ biÕn t¹o ra

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 7

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

s¶n phÈm vµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm th× cÇn ph¶i cã nh÷ng c«ng tr×nh c¬ b¶n sau.

II.1. Khu nhµ m¸y läc dÇu

1. Khu nhµ m¸y chÝnh

Khu nhµ m¸y chÝnh ®­îc bè trÝ ë ®é cao tõ 12.5 - 10 m so víi mÆt n­íc

biÓn trung b×nh. §é dèc tho¶i dÇn tõ khu vùc trung t©m c¸c ph©n x­ëng c«ng

nghÖ phÝa T©y xuèng h­íng §«ng Nam ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tho¸t n­íc vµ

chèng lò. C¸c khu ph©n x­ëng c«ng nghÖ chÕ biÕn ®­îc bè trÝ t¹i vÞ trÝ cao nhÊt

cßn c¸c h¹ng môc kh¸c ®­îc bè trÝ thÊp h¬n.

§©y lµ khu vùc cã tæng diÖn tÝch 151ha bao gåm nhiÒu ph©n x­ëng ®­îc

l¾p ®Æt c«ng nghÖ chÕ biÕn s©u, hiÖn ®¹i :

+ Ph©n x­ëng ch­ng cÊt dÇu th« b»ng ¸p suÊt khÝ quyÓn (CDU).

+ Ph©n x­ëng xö lý Napth b»ng hy®ro (HNT).

+ Ph©n x­ëng Reforming xóc t¸c liªn tôc (CCR).

+ Ph©n x­ëng Cracking xóc t¸c cÆn dÇu (RFCC).

+ Ph©n x­ëng xö lý khÝ ho¸ láng( LPG ).

+ Ph©n x­ëng thu håi Propylen.

Ngoµi ra cßn cã nhiÒu h¹ng môc kh¸c nh­: khu xö lý n­íc th¶i, khu ®uèc

®èt, khu bÓ chøa s¶n phÈm trung gian, bÓ chøa c¸c thµnh phÇn pha trén, bÓ chøa

dÇu t¹p, khu hµnh chÝnh, ®­êng èng dÉn dÇu trong nhµ m¸y nèi c¸c ph©n x­ëng.

Nhµ m¸y cßn cã c¸c hÖ thèng phô trî nh­: C¸c tr¹m b¬m, hÖ thèng ®­êng

giao th«ng, hÖ thèng ®iÖn, hÖ thèng t¹o vµ ph©n phèi h¬i cho nhµ m¸y, hÖ thèng

cung cÊp khÝ, hÖ thèng cung cÊp Nit¬, hÖ thèng cÊp nhiªn liÖu, hÖ thèng cøu háa

vµ ch÷a ch¸y, hÖ thèng xö lý chÊt th¶i r¾n, .v.v

2. Khu vùc bÓ chøa s¶n phÈm

§­îc bè trÝ ë phÝa B¾c khu nhµ m¸y chÝnh vµ gÇn víi khu c¶ng dÇu. Khu

bÓ chøa s¶n phÈm cã diÖn tÝch 28 ha bao gåm c¸c bÓ chøa víi sè l­îng vµ dung

tÝch nh­ sau:

+ 01 bÓ chøa khÝ ho¸ láng( LPG ) víi dung tÝch 10.000 m3.

+ 02 bÓ chøa x¨ng kh«ng ch× dung tÝch mçi bÓ 15.000 m3.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 8

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

+ 01 bÓ chøa Propylen víi dung tÝch 10.000 m3.

+ 02 bÓ chøa dÇu háa mçi bÓ cã dung tÝch 15.000 m3.

+ 02 bÓ chøa nhiªn liÖu ph¶n lùc mçi bÓ cã dung tÝch 15.000 m3.

+ 02 bÓ chøa diesel ®éng c¬ víi dung tÝch mçi bÓ 30.000 m3, 01 bÓ cã

dung tÝch 20.000 m3.

+ 02 bÓ chøa diesel c«ng nghiÖp mçi bÓ cã dung tÝch 3.000 m3.

+ 03 bÓ chøa F.O mçi bÓ cã dung tÝch 30.000 m3.

3. Khu vùc bÓ chøa dÇu th«

Khu vùc bÓ chøa dÇu th« ®­îc bè trÝ gÇn nhµ m¸y vµ gÇn hÖ thèng phao

neo mét ®iÓm SPM. Cã diÖn tÝch 42 ha n»m trong khu vùc nhµ m¸y chÝnh cã

nhiÖm vô chøa dÇu th« dÉn tõ c¶ng ViÖt Thanh vµo nhµ m¸y. Khu bÓ chøa dÇu

th« cã c¸c bÓ chøa víi sè l­îng vµ dung tÝch nh­ sau:

+ 06 bÓ chøa dÇu th« mçi bÓ cã dung tÝch 50.000 m3.

+ 02 bÓ chøa n­íc d»n mçi bÓ cã dung tÝch 10.000 m3.

4. TuyÕn èng dÉn s¶n phÈm

TuyÕn ®­êng èng dÉn dµi 8 km bao gåm tuyÕn nèi tõ nhµ m¸y läc dÇu ®Õn

khu bÓ chøa s¶n phÈm vµ tuyÕn ®­êng èng tõ bÓ chøa s¶n phÈm ®Õn c¶ng xuÊt

s¶n phÈm. Hµnh lang an toµn cña tuyÕn èng cã chiÒu réng 50 m vµ cã tæng diÖn

tÝch 40 ha. §©y lµ mét tuyÕn èng lín ®ßi hái ®é chÝnh x¸c bè trÝ vÒ ®é cao.

5. TuyÕn èng dÉn dÇu th«

TuyÕn èng dÉn dÇu th« cã chiÒu dµi 1,2 km dÉn dÇu th« tõ vÞnh ViÖt

Thanh vµo khu bÓ chøa dÇu th« cña nhµ m¸y chÝnh.

6. TuyÕn èng lÊy vµ x¶ n­íc biÓn

TuyÕn èng lÊy vµ x¶ n­íc biÓn cã diÖn tÝch 4 ha, cã nhiÖm vô cung cÊp

n­íc biÓn phôc vô nhµ m¸y.

II.2. C¸c c«ng tr×nh biÓn

1. Khu c¶ng xuÊt s¶n phÈm

Khu c¶ng kÝn xuÊt s¶n phÈm bè trÝ t¹i phÝa §«ng vÞnh lín Dung QuÊt

(®o¹n tõ cöa s«ng Trµ Bång ®Õn mòi Co Co) cã diÖn tÝch c¶ ®Êt vµ mÆt biÓn lµ

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 9

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

135 ha bao gåm c¸c h¹ng môc:

+ 02 bÕn cho tµu cã träng t¶i tõ 20.000 - 25.000 tÊn chë x¨ng vµ diesel.

+ 03 bÕn cho tµu cã träng t¶i tõ 3.000 - 5.000 tÊn chë x¨ng, diesel, Jet A1,

LPG, F.O.

+ 01 bÕn cho tµu dÞch vô ®Ó phôc vô ho¹t ®éng cña c¸c bÕn xuÊt s¶n

phÈm.

2. Khu c¶ng nhËp dÇu th«

Khu c¶ng nhËp dÇu th« ®­îc bè trÝ trªn diÖn tÝch 336 ha t¹i vÞnh ViÖt

Thanh bao gåm c¸c h¹ng môc:

HÖ thèng c¶ng rãt dÇu kh«ng bÕn SPM (hÖ thèng bÕn phao 1 ®iÓm neo)

cho phÐp nhËn dÇu th« tõ c¸c tµu chë dÇu cã träng t¶i 80.000 - 110.000 tÊn. BÕn

phao mét ®iÓm neo ®­îc ®Æt c¸ch bê 3 km. C¸c èng mÒm næi sÏ ®­îc næi ®Ó

chuyÓn dÇu th« tõ tµu sang SPM, cïng víi mét côm thiÕt bÞ (PLEM) ®Ó nèi tõ

èng mÒm sang èng cøng.

§­êng èng ngÇm d­íi biÓn vµ khu vùc vßng quay tµu. Tæng diÖn tÝch lµ

336 ha cho phÐp nhËn tµu cã träng t¶i tõ 80.000 - 100.000 tÊn. BÕn phao 1 ®iÓm

neo SPM sÏ ®­îc nèi víi khu bÓ chøa dÇu th« cña nhµ m¸y läc dÇu b»ng mét

®­êng èng dÉn dÇu th« d­íi biÓn cã ®­êng kÝnh 42 inch vµ mét ®­êng èng phôc

vô th«ng röa cho ®­êng èng dÉn dÇu d­íi biÓn cã ®­êng kÝnh 18 inch. C¶ hai

®­êng èng nµy ®Òu ®­îc b¶o «n, gia nhiÖt ®Ó t¨ng ®iÓm ®«ng ®Æc víi lo¹i dÇu cã

®iÓm ®«ng ®Æc cao.

3. Khu vùc ®ª ch¾n sãng

TuyÕn ®ª ®­îc khèng chÕ bëi c¸c ®iÓm theo hÖ to¹ ®é nhµ n­íc nh­ sau:

To¹ ®é tuyÕn ®ª Dung QuÊt (B¶ng 4)

C¨n cø vµo hå s¬ lËp thiÕt kÕ ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt

tr×nh duyÖt, ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt ®­îc thiÕt kÕ nh­ sau.

Ph­¬ng ¸n 1: §ª ch¹y theo h­íng §«ng - T©y.

Ph­¬ng ¸n 2: §ª ch¹y theo h­íng §«ng B¾c - T©y Nam.

Trô ®Ìn biÓn ®­îc x©y dùng trªn mÆt ®ª cã to¹ ®é nh­ sau:

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 10

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

X = 1705448.0016m,

Y = 583843.8539m,

B¶ng 4

VÞ trÝ To¹ ®é

X (m) Y(m)

§iÓn ®Çu ®ª §iÓm gèc ®ª 1705455.0 1705455.0 583844.00 585389.07

Sau khi c©n nh¾c tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ, ph­¬ng ¸n cuèi cïng ®­îc

chän lµ ph­¬ng ¸n 1.TuyÕn ®ª ®­îc thiÕt kÕ cã chiÒu dµi1,6 km, chiÒu réng ch©n

®ª 100m, chiÒu réng mÆt ®ª 10 m, ®é cao cña ®ª lµ 25m.

CÊu t¹o c¸c tÊm Accropode vµ líp lãt (B¶ng 5)

C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt x©y dùng nh»m môc

®Ých ®¶m b¶o ®é an toµn cho tÇu thuyÒn ra vµo c¶ng Dung QuÊt trong ®iÒu kiÖn

thêi tiÕt thuËn lîi còng nh­ khã kh¨n. C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu

Dung QuÊt ®­îc x©y dùng ë biÓn (vÞnh Dung QuÊt). ChÝnh v× vËy nªn ®ª ch¾n

sãng chÞu ¸p lùc rÊt lín cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ sãng, giã sÏ lµm cho c«ng

tr×nh bÞ biÕn d¹ng.

B¶ng 5

§o¹n §Çu ®ª Th©n ®ª 1 Th©n ®ª 2 Th©n ®ª 3 Gèc ®ª

52.5 150 600 450 275

ChiÒu dµi tõ ®Çu ®ª (m)

16 12 9 6.3 2

Lo¹i Accropode mÆt tr­íc ®ª (m3)

16 6.3 4.0 2.0 §¸ héc

Lo¹i Accropode mÆt sau ®ª ( m3)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 11

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

KÕt cÊu mÆt c¾t däc ®ª ch¾n sãng hoµn chØnh ( h×nh 1)

4. C¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng chÝnh.

+ HÖ thèng ®­êng quèc lé nèi Quèc lé 1A víi nhµ m¸y vµ c¶ng dÇu cã

chiÒu dµi 12,5 km.

+ HÖ thèng cung cÊp n­íc ngät cho giai ®o¹n x©y dùng cã c«ng suÊt

15.000 m3/ ngµy vµ cho giai ®o¹n vËn hµnh víi c«ng suÊt 33.000 m3/ ngµy.

+ HÖ thèng cung cÊp ®iÖn.

+ HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c nèi nhµ m¸y víi m¹ng th«ng tin quèc gia t¹i

khu vùc.

+ Nhµ ë vµ c¸c dÞch vô cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vËn hµnh.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 12

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng II

Nh÷ng c¬ së chung vÒ lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh

 II.1. Kh¸i niÖm vÒ quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh

II.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®é lón

§é lón tuyÖt ®èi cña mét ®iÓm lµ mét ®o¹n th¼ng (tÝnh theo chiÒu th¼ng

®øng). Tõ mÆt ph¼ng ban ®Çu cña nÒn mãng ®Õn mÆt ph¼ng lón ë thêi ®iÓm quan

tr¾c sau ®ã.

C¸c ®iÓm ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña c«ng tr×nh cã ®é lón b»ng nhau th×

qu¸ tr×nh lón ®­îc coi lµ lón ®Òu. Lón ®Òu chØ x¶y ra khi ¸p lùc cña c«ng tr×nh vµ

møc ®é nÐn cña ®Êt ®¸ ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña nÒn lµ nh­ nhau.

§é lón kh«ng ®Òu x¶y ra do sù chªnh lÖch ¸p lùc lªn nÒn vµ møc ®é chÞu

nÐn cña ®Êt ®¸ lµ kh«ng nh­ nhau. Lón kh«ng ®Òu lµm cho c«ng tr×nh bÞ

nghiªng, cong, vÆn xo¸n vµ c¸c biÕn d¹ng kh¸c nghiªm träng cã thÕ x¶y ra.

II.1.2. Nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh

Nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh gåm 2 yÕu tè sau

- §iÒu kiÖn tù nhiªn

- Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh

1. T¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè tù nhiªn

- Kh¶ n¨ng lón tr­ît cña líp ®Êt ®¸ d­íi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ c¸c hiÖn

t­îng ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n kh¸c.

- Sù co gi·n cña ®Êt ®¸.

- Sù thay ®æi cña c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n theo nhiÖt ®é, ®é Èm vµ

mùc n­íc ngÇm.

2. C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng vËn hµnh c«ng tr×nh

- ¶nh h­ëng cña träng l­îng b¶n th©n c«ng tr×nh

- Sù thay ®æi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý ®Êt ®¸ do viÖc cÊp tho¸t n­íc

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 13

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

- Sù sai lÖch trong ®iÒu kiÖn kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®Þa chÊt thuû v¨n.

- Sù suy yÕu cña nÒn mãng c«ng tr×nh do thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ngÇm

d­íi c«ng tr×nh.

- Sù thay ®æi ¸p lùc lªn nÒn mãng c«ng tr×nh do x©y dùng c¸c c«ng tr×nh

kh¸c ë gÇn.

- Sù dung ®éng cña nÒn mãng c«ng tr×nh do vËn hµnh m¸y mãc vµ ho¹t

®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng.

HiÖn t­îng c«ng tr×nh bÞ lón x¶y ra ngay tõ khi b¾t ®Çu x©y dùng c«ng

tr×nh. V× vËy, viÖc quan tr¾c lón ph¶i tiÕn hµnh ngay tõ khi c«ng tr×nh b¾t ®Çu

x©y dùng ®Õn khi c«ng tr×nh ®i vµo æn ®Þnh .

II.1.3. Môc ®Ých nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh

Quan tr¾c ®é lón vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh nãi chung, ®­îc thùc hiÖn nh»m

®¸nh gi¸ møc ®é chuyÓn dÞch biÕn d¹ng, nghiªn cøu t×m ra nguyªn nh©n chuyÓn

dÞch biÕn d¹ng vµ tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, ®Ò phßng tai biÕn ®èi víi c«ng tr×nh.

1. Môc ®Ých quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh

- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é æn ®Þnh cña

c«ng tr×nh.

- KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n thiÕt kÕ c«ng tr×nh

- Nghiªn cøu quy luËt biÕn d¹ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vµ dù

®o¸n biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh trong t­¬ng lai.

- X¸c ®Þnh c¸c lo¹i biÕn d¹ng cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vËn

hµnh c«ng tr×nh.

2. NhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh

- §Ó quan tr¾c biÕn d¹ng mét c«ng tr×nh, tr­íc hÕt cÇn ph¶i thiÕt kÕ

ph­¬ng ¸n kinh tÕ - kü thuËt bao gåm:

+ NhiÖm vô kü thuËt

+ Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ chÕ ®é vËn hµnh

+ S¬ ®å ph©n bè mèc khèng chÕ vµ mèc kiÓm tra

+ S¬ ®å quan tr¾c

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 14

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

+ Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau

+ Ph­¬ng ph¸p vµ dông cô ®o

+ Ph­¬ng ph¸p chØnh lý kÕt qu¶ ®o

+ S¬ ®å lÞch cho c«ng t¸c quan tr¾c

+ Biªn chÕ nh©n lùc vµ dù to¸n kinh phÝ

II.1.4. Tham sè ®Æc tr­ng ®é lón c«ng tr×nh

1. §é lón cña ®iÓm kiÓm tra i gi÷a hai chu kú j vµ j - 1

( 1) Si(j,j-1) = HÞj - Hij-1

2. §é lón cña ®iÓm i tÝnh tõ chu kú ®Çu tiªn (1) ®Õn kú j

( 2) Si(j,1) = Hi,j - Hi,1

n

n

S

i

SF i

i

3. §é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh

1

S

S

  1

tb

tb

n

n

F i

hoÆc ( 3)

1

trong ®ã

Si - ®é lón cña ®iÓm thø i ( i = 1,2...n) Fi - DiÖn tÝch vïng nÕu n»m trong ph¹m vÞ lón cña ®iÓm i

4. Tèc ®é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh

V  j

S Tb T

j

( 4)

Trong ®ã Tj thêi gian tÝnh tõ chu kú ®Çu ®Õn chu kú j

5. HiÖu ®é lón lín nhÊt gi÷a hai ®iÓm K vµ L

( 5) SKL = Sk - SL

KL

i

6. §é nghiªng cña nÒn mãng c«ng tr×nh trªn h­íng KL

Kl

S  L

KL

( 6 )

trong ®ã LKl lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm K vµ L.

7. §é cong tuþªt ®èi vµ ®é cong t­¬ng ®èi däc theo trôc c«ng tr×nh

§é cong tuyÖt ®èi

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 15

2

s

s

2

3

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

 s 1 2

f = ( 7 )

§é cong t­¬ng ®èi

f 3,1L

f = ( 8 )

Trong ®ã 1,2,3 lµ sè hiÖu cña ba ®iÓm kiÓm tra ph©n bè däc theo trôc c«ng

tr×nh theo thø tù 1, 2, 3 (§Çu - Gi÷a - Cuèi).

II.1.5. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh.

§é lón cña mét ®iÓm trªn c«ng tr×nh lµ sù chuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng

®øng so víi vÞ trÝ ban ®Çu.

Cô thÓ, ®é lón c«ng tr×nh lµ hiÖu ®é cao cña cïng mét ®iÓm ë hai thêi

®iÓm ®o kh¸c nhau.

NÕu ë hai thêi ®iÓm t vµ t0 ®é cao cña ®iÓm quan tr¾c lµ Ht vµ Hto th× ®é

lón cña ®iÓm ®ã ®­îc tÝnh theo c«ng thøc.

( 9 ) S = Ht - Hto

NhËn xÐt

S < 0 c«ng tr×nh bÞ lón

S > 0 c«ng tr×nh bÞ tråi

Nh­ vËy: Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón lµ x¸c ®Þnh ®é cao cña

®iÓm quan tr¾c qua c¸c thêi ®iÓm ®o lón kh¸c nhau.Thùc chÊt c«ng t¸c quan tr¾c

®é lón lµ c«ng t¸c ®o ®é cao.

 II.2. yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®o lón c¸c

c«ng tr×nh x©y xùng

Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón c«ng tr×nh phô thuéc chñ yÕu vµo tÝnh chÊt

c¬ lý ®Êt ®¸ d­íi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm kÕt cÊu, vËn

hµnh c«ng tr×nh.

s

ti

1

Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón ®­îc x¸c ®Þnh b»ng biÓu thøc:

s  it  

( 10) msti =

Trong ®ã msti - yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón ë thêi ®iÓm ti

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 16

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Sti vµ St(i-1) §é lón dù b¸o ë thêi ®iÓm ti vµ ti-1

: HÖ sè ®Æc tr­ng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c, th«ng th­êng

 = 4  6

Qóa tr×nh ®o lón ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn mçi lÇn ®o ®­îc gäi lµ mét chu

kú. Thêi gian tiÕn hµnh c¸c chu kú ®o ®­îc tiÕn hµnh trong khi thiÕt kÕ kü thuËt

quan tr¾c lón, chu kú quan tr¾c ph¶i ®­îc tÝnh to¸n sao cho kÕt qu¶ quan tr¾c

ph¶n ¸nh ®­îc thùc chÊt qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.

C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt lµ mét c«ng tr×nh

mang tÝnh chÊt chiÕn l­îc cho khu c«ng nghiÖp víi c¸c h¹ng môc quy m«, kÕt

cÊu phøc t¹p. V× vËy, c«ng t¸c quan tr¾c nh»m theo dâi, kiÓm tra tÝnh æn ®Þnh

c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh lµ rÊt cÇn thiÕt. KÕt qu¶ quan tr¾c ®é lón cung cÊp cho

c¬ quan thiÕt kÕ vµ qu¶n lý c«ng tr×nh, nh÷ng sè liÖu quan träng cho c«ng t¸c

tÝnh to¸n, thiÕt kÕ, duy tu vµ b¶o d­ìng c«ng tr×nh.T×m ra biÖn ph¸p b¶o ®¶m an

toµn cÇn thiÕt khi cã sù biÕn d¹ng v­ît qu¸ gíi h¹n cho phÐp, ®ång thêi th«ng tin

sè liÖu quan tr¾c ®é lón cßn cã t¸c dông trong viÖc dù phßng, ng¨n ngõa c¸c sù

cè do tÝnh kh«ng æn ®Þnh g©y ra, do tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng, ®é

chÝnh x¸c yªu cÇu quan tr¾c ®é lón lµ  3 mm.

II.3. ­íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý

¦íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng

trong toµn bé qu¸ tr×nh theo dâi lón cña c«ng tr×nh. NÕu c¸c chu kú quan tr¾c

qu¸ th­a sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ tai h¹i lµ chóng ta kh«ng ph¸t hiÖn ®­îc ®é lón mét

c¸ch kÞp thêi. Ng­îc l¹i nÕu chu kú quan tr¾c qu¸ dÇy mµ tèc ®é lón cña c«ng

tr×nh kh«ng lín l¾m, sÏ dÉn ®Õn viÖc l·ng phÝ c«ng søc vµ kinh phÝ ®o ®¹c.

Tham sè quan träng nhÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh viÖc chän chu kú ®o lón

lµ tèc ®é lón cña c«ng tr×nh. Mét c¸ch s¬ l­îc chóng ta thÊy lµ : Tèc ®é lón cµng

lín th× chu kú quan tr¾c cµng dÇy vµ ng­îc l¹i, tèc ®é lón cµng nhá th× cã thÓ

chän chu kú quan tr¾c th­a h¬n. Ngoµi ra chu kú quan tr¾c cßn ph¶i phô thuéc c¶

vµo ®é chÝnh x¸c mµ chóng ta cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. D­íi ®©y chóng t«i xin

tr×nh bÇy ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh chu kú quan tr¾c cô thÓ dùa vµo tham sè trªn.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 17

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

GØa sö S lµ ®é lón cña mét mèc nµo ®ã trong l­íi ®o lón vµ ms lµ sai sè x¸c ®Þnh ®é lón.Theo lý thuyÕt sai sè th× ®é lón S ®­îc x¸c ®Þnh víi ®é tin cËy xÊp xØ

99% khi tho¶ m·n bÊt ®¼ng thøc.

S 5.2

( 11) ms <

ký hiÖu t lµ chu kú quan tr¾c ( kho¶ng thêi gian gi÷a hai chu kú quan tr¾c

liªn tiÕp) ta sÏ cã

S = v.t

Do ®ã

.tv 5.2

ms <

v× S = Hk - Hi

2 m  Hk m

2 Hi

( 12) nªn ms =

trong ®ã

Hk vµ Hi lµ ®é cao cña mèc ®o lón trong chu kú thø i vµ thø k mHk vµ mHi lµ sai sè ®é cao cña mèc ®o lón trong chu kú thø i vµ thø k. V× c¸c chu kú ®o lón ®­îc ®o b»ng cïng mét lo¹i m¸y, theo cïng mét s¬

®å ®o vµ gÇn nh­ trong cïng mét ®iÒu kiÖn nh­ nhau. Do ®ã ta cã thÓ coi.

mHk = mHi = mH

nªn ms =mH. 2

.tv 5.2

.5,2

.2

.

v× vËy mH. 2 <

mH v

mH.5,3 v

hay t > = ( 13)

Nh­ vËy, ®Ó ­íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý cÇn ph¶i cã hai tham sè chñ

yÕu lµ ( mH ) vµ ( v ) gi¸ trÞ mH nªn chän lµ sai sè trung ph­¬ng ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi. Nh­ vËy mH cã thÓ nhËn ®­îc tõ c¸c d÷ liÖu ®Çu vµo lµ m¸y mãc sö dông ®Ó ®o lón vµ s¬ ®å l­íi. Tèc ®é lón (v ) cã thÓ lÊy tõ ®é lón lý thuyÕt do c¬

quan thiÕt kÕ cung cÊp trong hå s¬ thiÕt kÕ cña c«ng tr×nh.

VÝ dô.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 18

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Theo hå s¬ thiÕt kÕ tèc ®é lón lý thuyÕt lµ 20 mm/ n¨m, víi sai sè trung

ph­¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt lµ 2mm ta cã

2.5,3 mm mm / nam

20

T = = 0,3 n¨m = 4 th¸ng

Nh­ vËy víi c¸c d÷ liÖu trªn, chu kú quan tr¾c lµ 4 th¸ng mét lÇn ®o sÏ

cho chóng ta kÕt qu¶ ®é lón tin cËy.

II.3.1. Chu kú quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc

dÇu Dung QuÊt.

Do ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng ®­îc x©y dông phÇn lín n»m d­íi

biÓn víi chiÒu dµi lµ 1600m. Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng sù biÕn d¹ng lón, c¸c chu

kú quan tr¾c ®­îc ph©n lµm hai giai ®o¹n.

Giai ®o¹n 1. §o ®é lón c«ng tr×nh trong giai ®o¹n thi c«ng

Giai ®o¹n 2. §o ®é lón c«ng tr×nh trong thêi gian khai th¸c sö dông.

Tuy nhiªn do ®ª ch¾n sãng lµ mét c«ng tr×nh ®Æc biÖt ®­îc x©y dùng phÇn

lín th©n ®ª n»m d­íi n­íc biÓn nªn viÖc ®o ®¹c quan tr¾c ®é lón trong giai ®o¹n

x©y dùng lµ rÊt khã kh¨n.Trong tr­êng hîp nµy chóng ta kh«ng thÓ sö dông

ph­¬ng ph¸p quan tr¾c th«ng th­êng mµ ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ vµ c¸c ph­¬ng

ph¸p ®Æc biÖt. Khi c«ng tr×nh lªn khái mÆt n­íc th× ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®o cao

h×nh häc ®Ó quan tr¾c ®é lón.

Do cÊu t¹o cña th©n ®ª x©y dùng b»ng ®¸, nªn diÔn biÕn ®é lón cña ®ª rÊt

phøc t¹p.Chóng t«i dù kiÕn chia qu¸ tr×nh quan tr¾c ®é lón thµnh hai phÇn, mét

phÇn g©y ra do ®é lón cña ®¸y biÓn d­íi t¸c dông cña t¶i träng c«ng tr×nh, mét

thµnh phÇn g©y ra do ®é lón cña b¶n th©n vËt liÖu x©y dùng ®ª d­íi t¸c dông cña

thêi gian vµ sãng biÓn còng nh­ c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c. Nh­ vËy míi ®¸nh gi¸ ®é

lón cña ®ª mét c¸ch chÝnh x¸c.

Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn chóng t«i dù kiÕn quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n

sãng lµ hai th¸ng mét lÇn ( 6 chu kú trong mét n¨m). Do ®Æc ®iÓm cña ®ª rÊt

phøc t¹p nªn ph¶i tiÕn hµnh quan tr¾c ®é lón Ýt nhÊt lµ 2 n¨m ®Çu khai th¸c, sö

dông. Sau ®ã tuú theo diÔn biÕn ®é lón cña ®ª mµ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh tiÕp theo.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 19

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

II.4. c¸c ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ

kh¶ n¨ng øng dông ®Ó quan tr¾c ®é lón cña ®ª ch¾n sãng

Dung QuÊt

Trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh, c¸c ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é

lón chñ yÕu hiÖn nay bao gåm.

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc .

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c.

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh .

- Ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ.

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû ®éng häc.

II.4.1. Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc .

Cã thÓ nãi trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh th× ph­¬ng ph¸p ®o

cao h×nh häc lµ mét ph­¬ng ph¸p ®ang ®­îc øng dông phæ biÕn ë ViÖt Nam.

Trong qu¸ tr×nh quan tr¾c ®ª ch¾n sãng th× ph­¬ng ph¸p nµy lµ mét trong nh÷ng

ph­¬ng ph¸p ®­îc øng dông.

1. Quan tr¾c ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n.

- M¸y mãc vµ dông cô ®o.

C¸c lo¹i m¸y th­êng dïng trong ®o lón lµ H - 05, Ni 002, H1, H2, Ni004,

vµ c¸c lo¹i m¸y kh¸c cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng.

Mia ®­îc sö dông lµ mia invar th­êng hoÆc lµ mia invar chuyªn dông cã

kÝch th­íc ng¾n h¬n, c¸c dông cô cÇn kh¸c nh­ nhiÖt kÕ, cãc mia vµ « che n¾ng

Tr­íc vµ sau mçi chu kú ®o, m¸y vµ mia ph¶i ®­îc kiÓm nghiÖm theo

®óng quy ®Þnh, ®Æc biÖt ph¶i x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh cña gãc i.

2. Mét sè chØ tiªu kü thuËt chñ yÕu trong ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n.

ChiÒu dµi tia ng¾m kh«ng v­ît qu¸ 25 m, chiÒu cao tia ng¾m kh«ng d­íi

0.8m ®èi víi ®o cao h¹ng I vµ chiÒu cao tia ng¾m kh«ng d­íi 0.5m víi ®o cao

h¹ng II. Chªnh lÖch chiÒu dµi tia ng¾m tr­íc vµ sau trªn mét tr¹m m¸y vµ tÝch

luü trªn tuyÕn kh«ng v­ît qu¸ 0.4m vµ 2m ®èi víi ®o cao h¹ng I, ®èi víi ®o cao

h¹nh II lµ 1m vµ 4m.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 20

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Sai sè giíi h¹n khÐp tuyÕn .

§èi víi h¹ng I.

fhI = 0.3 n (mm)

§èi víi h¹ng II .

fhII= 1.0 n (mm).

Víi n lµ sè tr¹m ®o trªn tuyÕn.

§èi víi c¸c c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trªn nÒn ®Êt yÕu vµ c¸c ®Ëp ®Êt ®¸,

yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón t­¬ng t­¬ng víi ®é chÝnh x¸c ®o cao h¹ng III vµ cã

thÓ thÊp h¬n .

Khi ®o cao h¹ng III cÇn tu©n theo c¸c chØ tiªu kü thuËt sau ®©y.

ChiÒu dµi tia ng¾m kh«ng v­ît qu¸ 40m, chiÒu cao tia ng¾m kh«ng d­íi

0.3m. Chªnh lÖch chiÒu dµi tia ng¾m tr­íc vµ sau trªn mét tr¹m m¸y vµ tÝch luü

trªn toµn tuyÕn kh«ng v­ît qu¸ 2m vµ 5m.

Sai sè giíi h¹n khÐp tuyÕn.

fhIII =2.0 n (mm)

trong ®ã n lµ sè tr¹m ®o trªn tuyÕn

Nguyªn lý ®o cao h×nh häc lµ dùa vµo tia ng¾m n»m ngang ®Ó x¸c ®Þnh

chªnh cao gi÷a hai ®iÓm ®Æt mia.

t

s

o

a

H×nh II.4.1

3. nguyªn lý ®o cao h×nh häc tõ gi÷a.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 21

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Gäi ®é cao t­¬ng ®èi g÷a hai ®iÓm 0 vµ A lµ hoa cßn gäi lµ chªnh cao hoa.Trong ®o cao h×nh häc tõ gi÷a chªnh cao h×nh häc hoa ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau. T¹i ®iÓm 0 vµ A ®Æt hai mia th¼ng ®øng, gi÷a hai mÆt mia ®Æt m¸y ®o cao,

sau ®ã ®­a tia ng¾m vÒ vÞ trÝ n»m ngang. VÞ trÝ tia ng¾m n»m ngang ®i qua mia 0

gäi lµ sè ®äc mia sau (S), qua mia A gäi lµ sè ®äc mia tr­íc (T). Sè ®äc mia lµ

kho¶ng c¸ch theo ph­¬ng d©y däi tõ ®Õ mia ®Õn vÞ trÝ tia ng¾m n»m ngang ®i

qua mia, chªnh cao cña hai ®iÓm lµ hiÖu kho¶ng c¸ch cña hai ®iÓm ®Õn mÆt

ph¼ng n»m ngang ®­îc x¸c ®Þnh bëi tia ng¾m. C¸c kho¶ng c¸ch ®­îc x¸c ®Þnh

b»ng sè ®äc trªn mia, ®ã lµ kho¶ng c¸ch tõ ®Õ mia ®Õn vÞ trÝ ng¾m n»m ngang ®i

qua mia.

Chªnh lÖch ®é cao gi÷a hai ®iÓm 0 vµ A ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau.

hoa = (S) - (T) ( 14)

§é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm (A) ®­îc x¸c ®Þnh nhê ®é cao tuyÖt ®èi cña

®iÓm (0) lµ H0 vµ chªnh cao gi÷a hai ®iÓm lµ.

( 15) HA = H0+ h0A

H×nh II.4.2

Khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm lín cÇn thùc hiÖn nhiÒu tr¹m ®o.

Sau mçi tr¹m ®o gi÷a hai ®iÓm (i) vµ (i+1) x¸c ®Þnh ®­îc chªnh cao

n

1

hi,i+1.§é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm cuèi ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc

0

( 16) hi,i+1 Hn = Ho+ 

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 22

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

4. C¸c nguån sai sè trong ®o cao h×nh häc.

- Sai sè do m¸y vµ mia.

+ Sai sè do trôc èng thuû dµi kh«ng song song víi trôc èng ng¾m (sai sè

gãc i).

+ Sai sè do ®iÒu quang .

+ Sai sè do kh¾c v¹ch trªn bé ®o cùc nhá .

+ Sai sè do v¹ch chia trªn mia kh«ng chÝnh x¸c

+ Sai sè do trôc èng thuû trßn kh«ng song song víi trôc ®øng cña mia khi

mia ë vÞ trÝ th¼ng ®øng .

+ Sai sè do mia nghiªng .

+ Sai sè do mia cong.

- Sai sè do ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh.

+ ¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é

+ ¶nh h­ëng cña chiÕt quang

+ ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn thêi tiÕt do: n¾ng, m­a, giã..

+ ¶nh h­ëng cña nÒn ®Êt, ®¸ kh«ng æn ®Þnh.

- Sai sè do ng­êi ®o

+ Sai sè th« ( do ®äc sè nhÇm sè ).

+ Sai sè do kÑp v¹ch trªn mia .

+ Sai sè do ­íc ®äc trªn bé ®o cùc nhá .

+ Sai sè do c©n m¸y dùng mia.

5. Tr×nh tù ®o ng¾m t¹i mét tr¹m m¸y.

- §o ®i ë tr¹m lÎ.

+ §äc sè thang chÝnh cña mia sau.

+ §äc sè thang chÝnh cña mia tr­íc .

+ §äc sè thang phô cña mia tr­íc .

+ §äc sè thang phô cña mia sau.

Tr×nh tù ®äc sè t¹i mét tr¹m lÎ ®­îc tãm t¾t nh­ sau: ST - TS (sau - tr­íc

- tr­íc - sau)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 23

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

- §o ®i ë tr¹m ch½n

- Tr×nh tù thao t¸c ®­îc tãm t¾t nh­ sau: TS - ST (tr­íc - sau - sau - tr­íc)

- Khi ®o vÒ hai mia ®æi chç cho nhau, tr×nh tù ®äc sè ë tr¹m lÎ vµ tr¹m

ch½n ®­îc ®æi l¹i nh­ ë tr¹m ch½n vµ tr¹m lÎ khi ®o ®i.

II.4.2. Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c

Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ®èi

víi ®o cao h×nh häc vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón kh«ng cao th× ¸p dông

ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c tia ng¾m ng¾n kh«ng qu¸ 100m

1. Nguyªn lý cña ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c.

Dùa vµo mèi quan hÖ l­îng gi¸c trong tam gi¸c t¹o bëi tia ng¾m nghiªng,

kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm vµ ph­¬ng d©y däi ®i qua ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao .

Dông cô ®o trong ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c: M¸y kinh vÜ cã ®é

chÝnh x¸c cao nh­: Theo 010, Wild T2 T1 T2... vµ c¸c m¸y cã ®é chÝnh x¸c

b

z

h

i

b

H×nh II.4.3

t­¬ng ®­¬ng.

Ta cÇn x¸c ®Þnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm Avµ B. Muèn vËy ta ®Æt m¸y

kinh vÜ ë A vµ mia ë B hoÆc tiªu cã chiÒu cao (l) x¸c ®Þnh, ®o chiÒu cao m¸y i

sau ®ã h­íng èng ng¾m vµo ®iÓm B' bÊt kú trªn mia. Chªnh cao ®­îc x¸c ®Þnh

theo c«ng thøc .

HAB =h' +i - l (17 )

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 24

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

NÕu tÝnh c¶ ¶nh h­ëng cña ®é cong tr¸i ®Êt vµ chiÕt quang ®øng cña tia

S

ng¾m ng¾n.

(18 ) f = 0,42 R

Ta sÏ cã chªnh cao cña AB lµ

hAB = h' + i - l +f (19 )

NÕu ta tiÕn hµnh ®o gãc nghiªng vµ kho¶ng c¸ch (d) th×.

h' = dtg() (20)

khi ®ã

hAB = dtg() +i - l + f (21)

NÕu ta tiÕn hµnh ®o gãc thiªn ®Ønh (z) vµ kho¶ng c¸ch (d)

hAB = d cotg(Z) + i - l + f (22)

2. ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c

c«ng thøc

2 (

hAB = d cotg(Z) + i - l + f (23)

2 =md

2. Cotg2(z) + mz

z

d sin.

)2 ( 24) ta cã mh

§é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c ®o kho¶ng

c¸ch vµ ®é chÝnh x¸c ®o gãc ®øng. NÕu kho¶ng c¸ch ®o b»ng m¸y ®o dµi ®iÖn tö

th× sai sè chñ yÕu lµ do ®o gãc ®øng.

II.4.3. Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh

Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c lón cña

nÒn c¸c kÕt cÊu x©y dùng trong ®iÒu kiÖn chËt hÑp khi kh«ng thÓ quan tr¾c b»ng

ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.

1. nguyªn lý ®o

Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh lµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chªnh cao dùa trªn

®Þnh luËt c¬ b¶n cña thuû tÜnh häc '' MÆt tho¸ng cña chÊt láng lu«n lu«n vu«ng

gãc víi h­íng cña träng lùc vµ trong c¸c b×nh th«ng nhau th× lu«n n»m trªn mét

mÆt thuû chuÈn, kh«ng phô thuéc vµo khèi l­îng chÊt láng vµ tiÕt diÖn ngang

cña b×nh ''.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 25

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Chªnh cao t¹i mét tr¹m ®o sÏ ®­îc ®o b»ng 2 vÞ trÝ thuËn vµ nghÞch cña

c¸c b×nh .

Gi¶ sö hÖ thèng ®o cao thuû tÜnh gåm 2 b×nh N1 vµ N2, dïng ®Ó x¸c ®Þnh

chªnh cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B chªnh cao ®­îc x¸c ®Þnh h ®­îc tÝnh t­¬ng tù

nh­ trong thuû chuÈn h×nh häc.

n

n

n

s

n

s

t

d

t

d

d

d

h

A

A

R

R

H×nh II.4.4

h = (d1 -S1) - (d2 -T2) (25)

Trong ®ã d1, d 2 lµ chiÒu cao cña c¸c b×nh vµ chÝnh lµ kho¶ng c¸ch tõ

®iÓm (i) cña thang v¹ch ®Õn mÆt ph¼ng tùa cña c¸c b×nh N1 vµ N2.

S1 vµ T1 lµ sè ®äc trªn vµnh ®äc sè cña b×nh sau vµ b×nh tr­íc. Nh­ vËy ë vÞ trÝ thuËn ta cã: ( vÞ trÝ thø nhÊt )

h = ( T1 - S 1 ) + ( d1 - d2 ) ( 26)

Khi ®æi chç c¸c b×nh cho nhau ( vÞ trÝ nghÞch )

h = ( d2 - S 2 ) + ( d1 - T2 ) ( 27) h = ( T2 - S 2 ) - ( d1 - d2 ) ( 28 ) HiÖu nµy ( d2 - d1 ) lµ sai sè vÞ trÝ ®iÓm 0 cña dông cô ®o hay cßn gäi h»ng sè cña dông cô vµ nã thÓ hiÖn ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c l¾p r¸p chÕ t¹o dông cô.

Khi l¾p r¸p chÕ t¹o ng­íi ta cè g¾ng ®­a gi¸ trÞ h»ng sè vÒ vÞ trÝ nhá nhÊt khi

céng trung b×nh c¸c kÕt qu¶ thuËn vµ nghÞch ta ®­îc gi¸ trÞ trung b×nh cña chªnh

cao x¸c ®Þnh t¹i mét tr¹m ®o.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 26

S

S

 T 1

1

 T 2

2

h

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

 2

( 29)

S

S

 T 1

1

 T 2

2

h



2. C¸c nguån sai sè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ®o thuû tÜnh

 2

2

m

(

m

m

( 30)

2 h

S

2 m T 1

2 S 1

2 m T 2

2

1 4

m

m

m

m

) ( 31)

h

S

0

m T 1

S 1

m T 2

2

NÕu lÊy

Ta cã mh = m0 Sai sè x¸c ®Þnh chªnh cao khi dïng dông cô thuû tÜnh b»ng sai sè ®äc sè

trªn mçi b×nh.

+ Sù kh«ng c©n b»ng cña chÊt láng trong c¸c b×nh vµ ¶nh h­ëng cña hiÖn

t­îng mao dÉn.

+ Sù tiÕp xóc thiÕu chÝnh x¸c gi÷a ®Çu nhän cña vÝt ®o cùc nhá víi mÆt

khum cña chÊt láng.

+ ¶nh h­ëng cña sai sè ®Æt dông cô vµo bÒ mÆt ®o thuû chuÈn

+ ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi ¸p xuÊt vµ nhiÖt ®é

C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy r»ng qu¸ tr×nh dao ®éng cña chÊt láng trong

hÖ thèng thuû tÜnh sÏ dõng l¹i sau khi ®Æt dông cô ®o kho¶ng 2 ®Õn 3 phót. Khi

®­êng kÝnh cña c¸c b×nh lín h¬n 30 ®Õn 40 mm vµ ®iÒu kiÖn quan tr¾c nh­ nhau

th× t¸c dông mao dÉn ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o thuû chuÈn nhá kh«ng ®¸ng kÓ. Do

vËy khi tæ chøc ®o ®¹c tèt th× ¶nh h­ëng cña nguån sai sè ®Çu kh«ng ®¸ng kÓ.

Sai sè do tiÕp xóc ®Çu nhän cña vÝt ®o víi mÆt cña chÊt láng khi vÆn vµo tõ tõ lµ

kho¶ng  23 m.

¶nh h­ëng cña sai sè ®Æt dông cô ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o chªnh cao phô

thuéc vµo viÖc ra c«ng bÒ mÆt cÇn kiÓm tra cã s¹ch vµ nh½n hay kh«ng, bëi v×

c¸c b×nh ®ùng chÊt láng tiÕp xóc víi ®iÓm kiÓm tra b»ng c¸c bÒ mÆt nhá cho nªn

møc ®é nh¸m cña bÒ mÆt nµy cã ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o thuû

tÜnh.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 27

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Trong c¸c hÖ thèng kÝn th× nguån sai sè chñ yÕu ®o thuû chuÈn thuû tÜnh

lµ sù thay ®æi cña nhiÖt ®é. Dông cô thuû chuÈn thuû tÜnh rÊt nh¹y víi sù thay

®æi cña nhiÖt ®é m«i tr­êng nªn khi ®o ngoµi trêi tho¸ng hoÆc d­íi trêi n¾ng th×

cã thÓ cã sai sè hÖ thèng t­¬ng ®èi lín.

Mét trong nh÷ng dông cô thuû tÜnh tèt nhÊt lµ HMC do viÖn khoa häc thùc

nghiÖm chÕ t¹o m¸y cña Liªn X« cò chÕ t¹o. Lo¹i dông cô nµy cã thÓ ®o hiÖu ®é

cao ®Õn 25mm.

C¸c nguån sai sè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p

®o cao thuû tÜnh lµ sai sè do ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. V× vËy, trong qu¸ tr×nh ®o cÇn

ph¶i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó lµm gi¶m ¶nh h­ëng cña c¸c nguån

sai sè nãi trªn.

+ Lùa chän hîp lý chÊt láng trong m¸y thuû tÜnh

+ Lùa chän tuyÕn ®o cã Gradien nhiÖt ®é thÊp

+ TÝnh sè hiÖu chØnh cho kÕt qu¶ ®o do sù thay ®æi nhiÖt ®é ¸p xuÊt däc

theo tuyÕn èng dÉn cña m¸y thuû tÜnh.

+ §äc sè ®ång thêi trªn c¸c m¸y thuû tÜnh ®Ó gi¶m ¶nh h­ëng dao ®éng

trong c¸c m¸y.

NhËn xÐt: Ph­¬ng ph¸p ®o thuû tÜnh cã ®é chÝnh x¸c cao nh­ng dông cô

®o cång kÒnh vµ di chuyÓn khã kh¨n cho nªn Ýt ®­îc sö dông .

II.4.4. Quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ

HiÖn nay c«ng t¸c quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu

b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ tr¾c ®Þa th«ng th­êng. Tuy nhiªn, mét sè c«ng

nghÖ quan tr¾c kh¸c cã thÓ ®­îc ¸p dông rÊt hiÖu qu¶ ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh

chuyÓn dÞch cña c¸c d¹ng c«ng tr×nh cã cÊu tróc ®Æc biÖt. §Üa tõ lµ lo¹i thiÕt bÞ

chuyªn dïng ®Ó quan tr¾c biÕn d¹ng theo líp vµ b­íc ®Çu ®· ®­îc sö dông ë

n­íc ta ®Ó quan tr¾c t¹i mét sè c«ng tr×nh nh­: ®Ëp thuû ®iÖn, ®­êng giao

th«ng... ë ®©y chóng t«i giíi thiÖu vÒ nh÷ng nghiªn cøu b­íc ®Çu vÒ øng dông

c«ng nghÖ ®Üa tõ trong ®o lón c¸c c«ng tr×nh nªu trªn.( T¸c gi¶: TrÇn Kh¸nh -

NguyÔn Quang Phóc: Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa chÊt)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 28

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

1. Nguyªn lý cña ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ.

Ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ ®­îc dùa trªn hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ, trong ®ã

nguyªn lý x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm quan tr¾c ®­îc thùc hiÖn nh­ sau ( h×nh 5.1).

T¹i ®iÓm quan tr¾c P ®Æt ®Üa tõ sao cho mÆt ph¼ng cña ®Üa ë vÞ trÝ n»m

ngang, t¹i mÆt ph¼ng cña ®Üa xuÊt hiÖn mét tõ tr­êng, khi ®­a khung d©y dÉn

®iÖn kÝn ( ®­îc ®Æt trong ®Çu dß cña thiÕt bÞ ) vµo mÆt ph¼ng ®Üa, trong khung

d©y xuÊt hiÖn dßng c¶m øng, dßng ®iÖn nµy lËp tøc kÝch thÝch hoÆt ®éng cña c¸c

thiÕt bÞ ngo¹i vi ( ®Ìn b¸o, chu«ng) vµ ng­êi quan tr¾c x¸c ®Þnh ®­îc thêi ®iÓm

mµ khung d©y n»m trong mÆt ph¼ng cña ®Üa tõ. Cuén th­íc treo ®Çu dß víi v¹ch

kh¾c mm cho phÐp x¸c ®Þnh ®­îc chªnh lÖch ®é cao cña ®iÓm quan tr¾c P so víi

v¹ch chuÈn ®äc sè t¹i ®iÓm A hoÆc so víi mét ®iÓm bÊt kú nµo kh¸c (0) ®· ®­îc

®Æt trong cïng èng dÊn h­íng.

NÕu sè ®äc trªn th­íc khi ®o t¹i c¸c ®iÓm O vµ P t­¬ng øng lµ LO vµ LP th×

®é cao ®iÓm P ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

- Dùa vµo ®é cao ®iÓm A ( HA)

(32) HP = HA -LP

- Dùa vµo ®é cao ®iÓm O ( HO)

(33) HP = Ho +Lo - LP

Gi¸ trÞ ®é lón cña ®iÓm quan tr¾c ®­îc x¸c ®Þnh b»ng so s¸nh ®é cao ®iÓm

®ã ë hai chu kú ®o kh¸c nhau nh­ ®èi víi c¸ch tÝnh trong ph­¬ng ph¸p tr¾c ®Þa

truyÒn thèng.

2. S¬ ®å cÊu t¹o thiÕt bÞ quan tr¾c

C¸c thiÕt bÞ ®o ®Üa tõ ®­îc l¾p ®Æt trong c¸c hè khoan hoÆc c¸c khèi ®Êt

®¾p ®Ó theo dâi chuyÓn dÞch th¼ng ®øng cã liªn quan ®Õn viÖc thi c«ng c¸c c«ng

tr×nh x©y dùng. Kü thuËt nµy còng cã thÓ ®­îc ¸p dông quan tr¾c lón t¹i c¸c hè

®µo, nÒn mãng c«ng tr×nh, ®Ëp vµ c¸c bê ®¾p ..v..v.. .

HÖ thèng thiÕt bÞ ®Üa tõ bao gåm mét ®Çu dß, ®­îc nèi víi thiÕt bÞ c¶nh

b¸o ngo¹i vi( ®Ìn hiÖu vµ cßi) b»ng mét cuén d©y ®o. Trong thµnh phÇn cña thiÕt

bÞ ®Üa tõ cßn cã mét sè ®Üa nam ch©m ®­îc ®Æt däc theo chiÒu dµi cña èng dÉn

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 29

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

víi vai trß lµ c¸c ®iÓm mèc quan tr¾c, c¸c ®Üa nam ch©m ®­îc g¾n víi ®Êt bao

quanh vµ cã thÓ dÞch chuyÓn lªn xuèng khi hiÖn t­îng tråi lón xuÊt hiÖn

( h×nh6.1).

1.1. èng dÊn h­íng

Th­êng ®­îc sö dông lµ èng nhùa PVC ®­êng kÝnh 2.5cm, gåm nhiÒu

®o¹n nèi víi nhau b»ng khíp tr­ît, thÝch hîp víi viÖc ®o tråi lón.

1.2. Nam ch©m chuÈn

G¾n cè ®Þnh vµo phÇn ®¸y cña èng dÊn ®Ó lµm mèc chuÈn vµ ®­îc sö dông

khi ®¸y èng ®­îc neo vµo nÒn ®Êt ®¸ æn ®Þnh. S¬ ®å kÕt cÊu vµ g¾n nam ch©m

chuÈn ®­îc ®­a ra trong( h×nh 6.2.)

1.3. Nam ch©m nhÖn

Nam ch©m nµy cã c¸c ch©n ®µn håi nh­ lß xo ®­îc sö dông trong hè

khoan. C¸c ch©n ®­îc bãp vµo ®Ó l¾p ®Æt vµ sau ®ã th¶ ra khi nam ch©m ®· ®­îc

®­a ®Õn ®é s©u thiÕt kÕ. Nam ch©m nhÖn th­êng ®­îc g¾n chÆt vµo èng dÉn vµ

®­îc l¾p ®Æt cïng víi èng dÉn. Sau khi èng dÉn ®­îc l¾p ®Æt, c¸c ch©n b»ng thÐp

cña nam ch©m nhÖn ®­îc th¶ ra ®Ó b¸m vµo ®Êt xung quanh t¹i cao ®é ®o ( h×nh

6.3).Sau ®ã, khè khoan ®­îc phun ®µy v÷a cã cïng c­êng ®é víi ®Òn ®Êt xung

quanh.

1.4. Nam ch©m ®Üa

Nam ch©m ®Üa ®­îc sö dông trong c¸c líp ®Êt lÊp, cã diÖn tÝch bÒ mÆt

réng ®Ó t¸c ®éng kÕt hîp cïng víi ®Êt vµ cã thÓ tr­ît däc theo èng dÉn khi c¸c

líp ®Êt bÞ tråi hoÆc lón. T¹i mçi líp ®Êt ®¾p, cÇn l¾p ®Æt thªm èng nèi cã khíp

tr­ît vµ nam ch©m ®Üa , ®Üa nam ch©m ph¶i ë vÞ trÝ thËt n»m ngang, ®Êt ®¾p xung

quanh èng ph¶i ®­îc ®Çm chÆt( h×nh 6.4).

1.5. C¸c ®o¹n èng d¹ng tªlª

C¸c ®o¹n èng d¹ng tªlª ( gièng nh­ cÇn ¨ng ten cña ®µi ) ®­îc l¾p ®Æt khi

hiÖn t­îng tråi lón cña c¸c líp dù ®o¸n cã thÓ v­ît qu¸ 3% ( h×nh 6.1)

3. Ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ngo¹i nghiÖp.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 30

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Sau khi l¾p ®Æt song hÖ thèng, cã thÓ triÓn khai ®o ®¹c ngo¹i nghiÖp.C¸c

sè liÖu ®­îc ghi nhËn khi kÐo ®Çu dß trong èng dÊn h­íng ®Ó t×m ®é s©u cña c¸c

nam ch©m. Khi ®Çu dß ®i vµo tõ tr­êng cña nam ch©m, c«ng t¾c cña guång quay

sÏ dõng, ®Ìn bËt s¸ng vµ cßi kªu, ng­êi vËn hµnh sau ®ã sÏ c¨n cø vµo c¸c v¹ch

mm trªn d©y ®o ®Ó ghi nhËn ®é s©u cña nam ch©m. Tr×nh tù thao t¸c nh­ sau:

BËt m¸y th¶ ®Çu dß xuèng ®¸y èng dÉn, kÐo ®Çu dß lªn cho ®Õn khi cßi

kªu( lÇn thø1) sau ®ã tiÕp tôc kÐo tõ tõ ®Çu dß lªn cho ®Õn khi cßi kªu (lÇn thø

2) LÇn thø nhÊt cßi kªu c¶nh b¸o, lµ ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ s¬ bé cña nam ch©m vµ

h­íng sù chó ý cña ng­êi quan tr¾c. Cßi kªu lÇn hai sÏ x¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh x¸c

cña nam ch©m, ®é s©u cña nam ch©m ®­îc ghi nhËn b»ng d©y ®o cã v¹ch kh¾c

sè.TiÕp tôc kÐo ®Çu dß ®Ó ®o t¹i vÞ trÝ c¸c nam ch©m kh¸c, c«ng viÖc nµy kÐo dµi

cho ®Õn khi ®é s©u cña nam ch©m trªn cïng nhÊt ®­îc x¸c ®Þnh.

Khi èng dÉn ®­îc neo vµo nÒn æn ®Þnh th× ®é s©u cña mçi nam ch©m sÏ

®­îc so s¸nh víi nam ch©m chuÈn g¾n cè ®Þnh ë ®¸y èng dÉn. §é tråi lón ®­îc

x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh ®é cao hiÖn t¹i cña tõng nam ch©m víi ®é cao ban

®Çu cu¶ chóng.

V× c¸c sè ®o lÇn ®Çu rÊt quan träng nªn cÇn ph¶i ®o ba lÇn liªn tiÕp t¹i mét

®iÓm, sau ®ã lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. Trong mçi chu kú ®o cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc

gi¸ trÞ ®é cao hiÖn t¹i vµ gi¸ trÞ thay ®æi cña mçi nam ch©m.

4. Kh¶o s¸t ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ

Ph©n tÝch nguyªn lý ho¹t ®éng vµ quy tr×nh ®o ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p

®Üa tõ, t¸c gi¶ x¸c ®Þnh ®­îc: Cã ba nguån sai sè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn ®é

chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p lµ: Sai sè ®äc sè, sai sè do thiÕt bÞ dß t×m ( ®­a ®iÓm

®o trªn ®Çu dß vµo mÆt ph¼ng ®Üa tõ ) vµ sai sè do biÕn ®éng chiÒu dµi th­íc ®o.

Víi th­íc kh¾c v¹ch ®Õn mm th× gi¸ trÞ cña sai sè ®äc sè sÏ kh«ng v­ît qóa

0.5mm. Sai sè do thiÕt bÞ ®o phô thuéc ®é chÝnh x¸c chÕ t¹o m¸y, ¶nh h­ëng cña

nguån sai sè nµy sÏ ®­îc gi¶m ®¸ng kÓ nÕu t¹i mçi ®iÓm quan tr¾c trÞ ®o trung

b×nh ®­îc x¸c ®Þnh tõ nhiÒu lÇn ®äc sè ( thùc tÕ quan tr¾c t¹i mét sè c«ng tr×nh

cho thÊy c¸c sè ®äc t¹i cïng ®iÓm ®o cã ®é chªnh lÖch kh«ng qu¸ 1  2mm ). Sai

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 31

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

sè th­íc ®o ph¸t sinh do sù thay ®æi chiÒu dµi th­íc theo nhiÖt ®é trong èng dÉn

h­íng vµ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc :

L = L( t - t0 ) ( 34)

VÝ dô:

NÕu vËt liÖu lµm th­íc ®o lµ hîp kim thÐp ( hÖ sè gi·n në  = 1.25.10-5 )

víi chiÒu dµi ®o¹n L = 50m vµ khi nhiÖt ®é thay ®æi 5  10 th× chiÒu dµi th­íc

thay ®æi cì  3  6 mm.

§Ó b­íc ®Çu x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®Üa tõ,

chóng t«i nªu kÕt qu¶ thùc nghiÖm víi c«ng tr×nh quan tr¾c ë thùc tÕ s¶n xuÊt

b»ng c¸ch so s¸nh ®é lón ®o b»ng ®Üa tõ ( S§T ) vµ sè liÖu quan tr¾c b»ng ph­¬ng

ph¸p tr¾c ®Þa ST§ ( víi sai sè kh«ng v­ît qu¸  1.5mm, ®é lón x¸c ®Þnh ®­îc

theo ph­¬ng ph­¬ng ph¸p tr¾c ®Þa cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n h¼n so víi ®é chÝnh

x¸c ®­îc ®o b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ, v× vËy trong qu¸ tr×nh so s¸nh cã thÓ coi sè

liÖu lón tr¾c ®Þa lµ trÞ thùc ). Bèn ®iÓm quan tr¾c ký hiÖu N1, N2, N3, N4 ®­îc

ph©n bè theo s¬ ®å nh­ sau.

o o o

o N1 N2 N3 N4

KÕt qu¶ quan tr¾c ®é lón trong n¨m chu kú ®­îc ®­a ra trong (B¶ng 6)

ViÖc so s¸nh ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch tÝnh c¸c tham sè sau:

- Chªnh lÖch ®é lón cña ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ so víi ph­¬ng ph¸p tr¾c ®Þa

 = S§T - ST§

- Sai sè trung ph­¬ng ®é lón cña ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ trong mçi chu kú

n

2  m

m

m

quan tr¾c:

ck

1  n

( n: Sè l­¬ng mèc) ( 35)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 32

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

KÕt qu¶ ®é lón t¹I c¸c chu kú quan tr¾c so v¬I­ chu kú 1 ( mm) Chu kú 5 Chu kú 2

B¶ng 6

Mèc quan tr¾c

SSTP Mmèc Mm

Chu kú 4 Chu kú 3

-97.9

-115.7

-34

-33.5

-0.5

-83

-78.2

-4.8

-101

-3.1

-115

0.7

2.9

S§T ST§  S§T ST§  S§T ST§  S§T ST§ 

-83.8

-102.3

-31

-31

0.0

-75

-67.1

-7.9

-90

-6.2

-106

-3.7

5.4

N1

-9507

-113.2

-36

-38

2.0

-76

-77.5

1.5

-92

3.7

-111

2.2

2.4

N2

-55.9

-68.9

-62

-17

-21.1

4.1

-40

-44.7

4.7

-50

5.9

6.9

5.5

N3

2.3

5.2

4.9

4.1

N4

mck

n

2  j

m

m

- Sai sè trung ph­¬ng ®é lón cña tõng mèc quan tr¾c:

mèc

1  N

(N: Sè l­îng chu kú) ( 36)

KÕt qu¶ tÝnh to¸n so s¸nh cho thÊy chªnh lÖch ®é lón lín nhÊt gi÷a hai

ph­¬ng ph¸p ®¹t tíi gi¸ trÞ 7.9mm ( mèc 2 chu kú 3). Sai sè trung ph­¬ng ®é lón

trong c¸c chu kú ®o dao ®éng tõ 2.3mm ®Õn 5.2mm. Sai sè trung ph­¬ng ®é lón

tÝnh cho tõng mèc quan tr¾c n»m trong kho¶ng 2.5mm ®Õn 5.4mm.

KÕt qu¶ so s¸nh ®èi chøng sè liÖu lón t¹i c«ng tr×nh thùc nghiÖm cho phÐp

®­a ra nhËn ®Þnh b­íc ®Çu r»ng: ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ cã

thÓ ®¹t cì  5  8 mm.

Ph©n tÝch c¸c nguån sai sè ¶nh h­ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng

ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ chóng ta nhËn thÊy: ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p sÏ ®­îc

n©ng cao nÕu chóng ta tÝnh ®­îc sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi th­íc do t¸c ®éng

nhiÖt ®é ë thêi ®iÓm ®o. Muèn vËy, cÇn thùc hiÖn kiÓm nghiÖm th­íc ®Ó x¸c

®Þnh hÖ sè co d·n thùc tÕ  vµ ®o nhiÖt ®é trong èng dÉn h­íng. KiÓm nghiÖm

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 33

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

th­íc ®o chiÒu dµi cã thÓ thùc hiÖn t¹i c¸c(Trung t©m kiÓm ®Þnh thiÕt bÞ ®o dµi ),

riªng viÖc ®o nhiÖt ®é t¹i c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong èng dÉn h­íng lµ rÊt phøc

t¹p v× kh«ng nh÷ng ph¶i trang bÞ thªm thiÕt bÞ ®o nhiÖt ®é gi¸n tiÕp mµ quy tr×nh

®o còng ph¶i thay ®æi, tèn nhiÒu thêi gian h¬n trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®o ®¹c.

V× lý do nªu trªn ( T¸c gi¶: TrÇn Kh¸nh - NguyÔn Quang Phóc:Tr­êng ®¹i

häc Má - §Þa chÊt) ®Ò xuÊt ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp sè hiÖu chØnh chiÒu

dµi th­íc nh­ sau: §iÓm O ®­îc g¾n trong nÒn ®Êt cøng vµ cã ®é cao Ho kh«ng ®æi, trong mçi chu kú ®o chóng ta x¸c ®Þnh thªm ®é cao ®iÓm A ( lµ ®iÓm mèc

®äc sè trong mçi èng h×nh 51) theo ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc. Do chiÒu

dµi thùc tÕ gi÷a hai ®iÓm A vµ B ®­îc tÝnh theo c«ng thøc.

LO = LO ®o + LO ®o.( t - to) (37)

H

L

A

Odo

O

vµ LO = HA - HO nªn chóng ta tÝnh ®­îc

H L

Odo

(38) ( t - to) =

L

 HL P

A

o

Odo

vËy sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi th­íc t¹i ®iÓm quan tr¾c P bÊt kú lµ.

H  L O

(39) LP =

Nh­ vËy, viÖc tÝnh sè hiÖu chØnh trùc tiÕp theo c«ng thøc (34) lµ rÊt khã

kh¨n ®· ®­îc tr×nh bµy thay b»ng ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp víi quy tr×nh ®o ®¬n

gi¶n h¬n nhiÒu.

Qua ph©n tÝch quy tr×nh ®o lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®Üa tõ vµ kh¶o x¸t b­íc

®Çu ë c«ng tr×nh quan tr¾c thùc tÕ, chóng t«i cã mét sè nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ s¬

bé nh­ sau:

C«ng nghÖ ®Üa tõ ®­îc ¸p dông thuËn tiÖn nhÊt ®Ó quan tr¾c ®é lón ë nhiÒu

líp ®Êt kh¸c nhau t¹i cïng mét vÞ trÝ mÆt b»ng trªn c«ng tr×nh, trong tr­¬ng hîp

nµy viÖc bè trÝ hÖ thèng ®iÓm quan tr¾c ( ®Üa tõ ) sÏ ®¬n gi¶n, gän h¬n so víi bè

trÝ mèc tr¾c ®Þa chuyÒn thèng.

Ph­¬ng ph¸p tÝnh sè hiÖu chØnh ph­¬ng tr×nh th­íc ®o do ( T¸c gi¶: TrÇn

Kh¸nh - NguyÔn Quang Phóc:Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa chÊt) ®Ò xuÊt cã t¸c dông

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 34

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

n©ng cao ®¸ng kÓ ®é chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®o cao b»ng ®Üa tõ. C¸ch thùc hiÖn trong

ph­¬ng ph¸p nµy lµ ®¬n gi¶n, kh«ng ®ßi hái thiÕt bÞ ®o nhiÖt ®é bæ sung vµ v×

vËy rÊt rÔ triÓn khai trong thùc tÕ s¶n xuÊt.

II.4.5. Ph­¬ng ph¸p ®o lón thuû ®éng häc

HiÖn nay ®a sè c¸c m¸y ®o lón thuû ®éng häc ®Òu do Mü chÕ t¹o. Nguyªn

lý ho¹t ®éng cña nã lµ x¸c ®Þnh ®é cao gi÷a hai ®iÓm th«ng qua chªnh lÖch ¸p

lùc cét n­íc.

Gi¶ sö t¹i ®iÓm A cÇn quan tr¾c ®é lón ta ®Æt bé phËn c¶m øng (C) bé

phËn nµy ®­îc nèi víi mét ®Çu ®o ®Æt t¹i ®iÓm B ( cã ®é cao cè ®Þnh ) ChÖnh

lÖch ®é cao h sÏ lµ hµm cña chªnh lÖch cét ¸p nghÜa lµ: h = f (p )

Trong ®ã: f lµ hµm quan hÖ

b

dH

a

h×nh II.4.5

p lµ chªnh lÖch cét ¸p ®o ®­îc

Víi thiÕt bÞ hiÖn nay cña Mü chÕ t¹o chªnh lÖch cét ¸p ®· ®­îc sè ho¸ vµ

hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña ®Çu ®o ®Æt t¹i ®iÓm B. Nh­ vËy ®Þnh kú x¸c ®Þnh dH

ta sÏ tÝnh ®­îc gi¸ trÞ ®é lón cña ®iÓm cÇn theo dâi t¹i thêi ®iÓm cÇn quan tr¾c

b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hiÖu cña dH ë t¹i thêi ®iÓm quan tr¾c so víi thêi ®iÓm ban

®Çu.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 35

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

KÕt qu¶ kh¶o x¸t ®é cao b»ng ph­¬ng ph¸p thuû ®éng häc cho thÊy, trong

®iÒu kiÖn quan tr¾c thuËn lîi cã thÓ ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c cì 23mm.

Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ thiÕt bÞ ®o ®¹c rÊt ®¾t tiÒn.

II.5. Lùa chän ph­¬ng ph¸p ®o tèi ­u ®Ó øng dông quan tr¾c

®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt.

Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®o chªnh cao ®­îc sö dông trong

viÖc quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh. Nh­ng ®­îc sö dông phæ biÕn h¬n c¶ lµ ba

ph­¬ng ph¸p:

Ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc, ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c,

ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh.

Qua nghiªn cøu tõ thùc tÕ cho thÊy, mçi mét ph­¬ng ph¸p cã nh÷ng ­u vµ

nh­îc ®iÓm riªng biÖt, chóng ®­îc øng dông trong tõng lÜnh vùc kh¸c nhau. Cho

nªn ®èi víi mçi mét c«ng tr×nh cô thÓ ta ph¶i lùa chän ph­¬ng ph¸p quan tr¾c

cho phï hîp ®Ó ®¶m b¶o ®­îc ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh

tÕ cao nhÊt .

§èi víi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt, ®©y lµ mét

h¹ng môc c«ng tr×nh quan träng cña khu c«ng nghiÖp. Nã ®ßi hái yªu cÇu kü

thuËt cao, v× vËy ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô ®Æt ra chóng ta sÏ ph©n tÝch

­u vµ nh­îc ®iÓm cña n¨m ph­¬ng ph¸p trªn ®Ó lùa chän ra ph­¬ng ph¸p hîp lý

¸p dông cho c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng.

II.5.1. Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông rÊt réng r·i vµ phæ biÕn trong c«ng t¸c

quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh. Ph­¬ng ph¸p nµy ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c cao, dông

cô ®o ®¬n gi¶n rÔ vËn chuyÓn vµ cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc chØ ¸p dông cho ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thuËn lîi

cho viÖc ®Æt m¸y vµ th«ng h­íng. Kh«ng ¸p dông cho ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh chËt

hÑp, kh«ng ®Æt ®­îc m¸y vµ mia.

II.5.2. Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c .

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 36

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

§©y lµ ph­¬ng ph¸p ®o phæ biÕn , rÊt cã ­u thÕ trong tr­êng hîp ®o chªnh

cao gi÷a c¸c mèc cã ®é chªnh cao lín ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh phøc t¹p. Nh­ng ®é

chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng cao, cho nªn ®èi víi c«ng t¸c quan tr¾c

®é chÝnh x¸c cao th× ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng ®­îc ¸p dông.

II.5.3. Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh.

§é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy rÊt cao. §Æc biÖt ph­¬ng ph¸p nµy Ýt

chÞu ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, nh­ng ph­¬ng tiÖn, dông cô ®o ®¹c

cång kÒnh, vËn chuyÓn khã kh¨n. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p nµy ®o ®­îc nh÷ng

chªnh cao rÊt nhá, cho nªn khi sö dông ph­¬ng ph¸p nµy sÏ mÊt rÊt nhiÒu thêi

gian vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao.

II.5.4. Ph­¬ng ph¸p ®o cao b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ.

§é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng cao, qua kh¶o x¸t thùc nghiªm

cho thÊy, ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ cã thÓ ®¹t cì  (5  8)mm.

Ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng ¸p dông ®­îc phæ biÕn mµ chØ ¸p dông thuËn tiÖn cho

c¸c c«ng tr×nh x©y dùng nhiÒu líp ®Êt ®¸ kh¸c nhau, sö dông ph­¬ng ph¸p nµy

tèn kÐm nhiÒu kinh phÝ, quy tr×nh ®o phøc t¹p.

II.5.5. Ph­¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc

Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc øng dông rÊt Ýt ë ViÖt Nam, ­u ®iÓm cña ph­¬ng

ph¸p lµ quan tr¾c ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng b»ng nhiÒu líp ®Êt ®¸ kh¸c

nhau, trong tr­êng hîp nµy viÖc bè trÝ hÖ thèng ®iÓm quan tr¾c sÏ ®¬n gi¶n, gän

h¬n so víi bè trÝ mèc theo ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng.Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng

ph¸p lµ kinh phÝ sö dông mua thiÕt bÞ quan tr¾c lµ rÊt cao.

Qua ph©n tÝch ë trªn chóng t«i thÊy, ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc vµ

ph­¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc, ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ yªu cÇu kü

thuËt vµ nhiÖm vô ®èi víi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt,

cho nªn hai ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh.Trong

®ã ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc ®­îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c ®é lón bÒ mÆt cña

®ª, ph­¬ng ph¸p thuû ®éng häc ®­îc sö dông ®Ó quan tr¾c ®é lón cña c¸c líp ®Êt

®¸ trong lßng ®ª.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 37

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng III

thiÕt kÕ l­íi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng

dung quÊt

III.1. §Æc ®iÓm thiÕt kÕ kü thuËt l­íi ®o lón

®ª ch¾n sãng

So víi c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông th«ng th­êng, ®ª ch¾n

sãng cã thÓ xÕp vµo lo¹i c«ng tr×nh ®Æc biÖt. Nã cã bÒ ngang rÊt hÑp so víi chiÒu

dµi. Mét ®Çu cña ®ª gèi vµo ®Êt bê biÓn cßn ®Çu kia v­¬n dµi ra ngoµi kh¬i v×

vËy viÖc thiÕt kÕ l­íi ®é cao c¬ së phôc phô ®o lón lµ t­¬ng ®èi khã kh¨n v×

chóng ta chØ cã thÓ x©y dùng ®­îc mét côm mèc chuÈn ë trªn bê cßn ®Çu kia cña

®ª sÏ kh«ng thÓ x©y dùng ®­îc côm mèc chuÈn theo ®óng nghÜa cña nã. §Æc

®iÓm nµy cña ®ª sÏ dÉn ®Õn mét vµi ®iÒu ®Æc biÖt trong thiÕt kÕ l­íi c¬ së còng

nh­ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña m¹ng l­íi ®o lón.

VÒ mËt ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt ph¶i ®o lón, víi tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh

nh­ trªn theo quy ®Þnh cña quy ph¹m ®o lón ®­îc bé x©y dùng ban hµnh, ®é

chÝnh x¸c yªu cÇu lµ ms   3mm

III.1.1. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón ®ª ch¾n sãng

Theo quy ®Þnh cña quy ph¹m hiÖn hµnh, ®èi víi c¸c c«ng tr×nh b»ng ®Êt

®¸ nh­ ®ª ch¾n sãng ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón lµ ms =  3mm.

V× ®é lón cña mét mèc nµo ®ã ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc

S = Hk - Hi Trong ®ã Hk, Hi lµ ®é cao cña mèc trong chu kú thø k vµ chu kú thø i. V× c¸c chu kú ®Òu ®­îc ®o b»ng mét lo¹i m¸y, mét s¬ ®å ®o cã thÓ coi

m

m

m

mHK = mHi = mH

2 s

2 Hk

2 H

2 m 2 H

i

Suy ra:

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 38

m

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

m  H

S 2

Hay (40)

Víi ms =  3mm th× sai sè trung ph­¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt

trong l­íi ®o lón kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 3m/ 2   2mm

V× l­íi ®é cao ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón cña c¸c mèc bao gåm hai cÊp h¹ng: l­íi

c¬ së vµ l­íi ®o lón v× vËy sai sè ®é cao cña mét mèc bÊt kú nµo ®ã sÏ ®­îc x¸c

m

m

m

®Þnh theo c«ng thøc.

2 H

2 H

2 H

1

2

(41 )

1Hm - ¶nh h­ëng cña sai sè l­íi c¬ së

2Hm - ¶nh h­ëng cña sai sè l­íi ®o lón

trong ®ã:

m

m

4

m

m 5

2 H

2 H

2 H

2 H

1

1

m

c«ng thøc ( 39 ) cã thÓ ®­îc viÕt

m  H

1

H 5

suy ra (42 )

2

mm



1 mm 

mH

1

5

7.1

mm



mH

.2

víi mH = 2mm nh­ ®· tÝnh ë trªn ta cã

Nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o ®­îc ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón cña c¸c mèc

víi sai sè ms  3mm, th× ®é cao cña c¸c mèc c¬ së trong tõng chu kú ph¶i

®­îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c   1mm, ®é cao cña c¸c mèc lón ph¶i x¸c

®Þnh víi ®é chÝnh x¸c  1,7mm. C¸c sè liÖu nµy sÏ ®­îc sö dông cho viÖc

thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt cho l­íi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng.

III.2. PH¦¥NG PH¸P ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng

¸n thiÕt kÕ

§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ lµ c«ng ®o¹n quan träng

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 39

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

nhÊt trong toµn bé qu¸ tr×nh thiÕt kÕ mét l­íi tr¾c ®Þa ( l­íi khèng chÕ mÆt b»ng

hoÆc ®é cao). KÕt qu¶ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cho phÐp chóng ta lùa chän ®­îc

ph­¬ng ¸n ®o vµ thiÕt bÞ ®o hîp lý ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yªu cÇu c¶ vÒ

kinh tÕ vµ kü thuËt.

ViÖc ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c lµ mét c«ng ®o¹n rÊt phøc t¹p víi khèi l­îng

tÝnh to¸n rÊt lín. Tr­íc ®©y khi c«ng nghÖ tin häc cßn ch­a ®­îc sö dông réng

r·i th× ng­êi ta ph¶i t×m c¸c ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh gÇn ®óng víi c¸c c«ng thøc

®¬n gi¶n ( nh­ng kh«ng chÝnh x¸c ) ®Ó ­íc tÝnh. Ngµy nay cïng víi sù phæ cËp

cña m¸y tÝnh c¸ nh©n cã tèc ®é cao bµi to¸n ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c ®· ®­îc thùc

hiÖn mét c¸ch dÔ dµng.

ViÖc ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cã thÓ ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c thuËt to¸n cña

hai ph­¬ng ph¸p b×nh sai chñ yÕu: Ph­¬ng ph¸p b×nh sai ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng

ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp. MÆc dï c¶ hai ph­¬ng ph¸p nµy ®Òu cho kÕt qu¶ nh­

nhau nh­ng hiÖn nay ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp ®­îc sö dông nhiÒu h¬n v×

thuËt to¸n cña nã rÊt phï hîp víi viÖc sö dông c¸c c«ng cô tin häc. V× vËy trong

phÇn nµy chóng t«i chØ ®i s©u tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña

mét l­¬Ý ®é cao b»ng c¸c thuËt to¸n cña ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp.

Tr×nh tù c¸c b­íc cÇn thùc hiÖn ®Ó ®¸nh gi¸ mét ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ gåm:

1. ThiÕt kÕ s¬ bé l­íi

2. Dù kiÕn c¸c ®o¹n ®o trong l­íi

3. LËp ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cho c¸c ®o¹n ®o trùc tiÕp

4. LËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn cña l­íi

5. NghÞch ®¶o ma trËn hÖ sè cña hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh

c¸c hÖ sè träng sè

6. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña c¸c yÕu tè trong l­íi theo c«ng thøc

1 Fp

(43) MF = 

trong ®ã

 lµ sai sè trung ph­¬ng ®¬n vÞ träng sè

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 40

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

1 FP

lµ träng sè ®¶o cña yÕu tè cÇn ®¸nh gi¸

Trong l­íi ®é cao, mçi ®o¹n ®o ( nçi gi÷a hai mèc ®é cao bÊt kú ) ta cã

thÓ viÕt ®­îc mét ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh nh­ sau

k

i

(44) Vi,k = dHk - dHi + lik

Trong c«ng thøc (42)

Vi,k - Sè hiÖu chØnh vµo chªnh cao cña ®o¹n ®o nèi hai mèc ®é cao i vµ k dHi vµ dHk - Sè hiÖu chØnh vµo gi¸ trÞ ®é cao gÇn ®óng cña hai mèc ®é cao i vµ k, t­¬ng øng lik lµ sè h¹ng tù do ( trong bµi to¸n ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c lik = 0) §èi víi c¸c mèc chuÈn ®· cã ®é cao dH = 0 sè l­¬ng ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh ( 42 ) b»ng sè ®o¹n ®o trùc tiÕp trong l­íi, sè Èn sè dH b»ng sè ®iÓm ®é cao cÇn x¸c ®Þnh.

Ma trËn hÖ sè cña hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng

(

(45) A =

a11 a12 a13... a1t a21 a22 a23... a2t a31 a32 a33... a3t ------------------ an1 an2 an3... ant

( VÐc t¬ Èn sè x = (46)

dH1 dH2 dH3 ------ dHt

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 41

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

trong ®ã:

n lµ tæng sè trÞ ®o trùc tiÕp trong l­íi

t lµ sè Èn sè ( sè trÞ ®o cÇn thiÕt )

§èi víi l­íi ®é cao c¸c hÖ sè aij chØ cã thÓ cã ba gi¸ trÞ: -1, 0 vµ + 1. NÕu a ®i kÌm víi Èn sè lµ ®iÓm ®Çu cña ®o¹n ®o nã cã gi¸ trÞ lµ -1, nÕu a ®i kÌm víi Èn

sè lµ ®iÓm cuèi cña ®o¹n ®o nã cã gi¸ trÞ lµ + 1, c¸c tr­êng hîp kh¸c a = 0.

Nh­ vËy mçi dßng cña ma trËn A chØ cã nhiÒu nhÊt lµ hai gi¸ trÞ kh¸c 0.

Träng sè cña ®o¹n ®o tõ ®iÓm i ®Õn k ®­îc tÝnh nh­ sau:

c P  ik m 2 ik

(47 )

trong ®ã:

C lµ h»ng sè tuú chän

mik sai sè trung ph­¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao cña ®o¹n ®o Ký hiÖu sè tr¹m m¸y trªn ®o¹n ®o ik lµ nik vµ gi¶ thiÕt r»ng sai sè trung

m

ph­¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao trªn c¸c tr¹m ®o lµ nh­ nhau ta cã

2  ik

.2 nm tr

ik

( 48)

trong ®ã

mtr sai sè trung ph­¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao trªn mét tr¹m ®o Thay ( 48 )vµo ( 47) ta cã

P ik

C .2 nm tr

tr

( 49)

ikm nh­

V× c lµ h»ng sè tuú chän nªn ®Ó tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n ta chän c = 2

vËy ( 47 ) sÏ cã d¹ng

P ik

1 n

ik

( 50)

Víi c¸ch chän c nh­ trªn, ý nghÜa cña sai sè trung ph­¬ng ®¬n vÞ träng sè

lµ sai sè x¸c ®Þnh chªnh cao trªn mét tr¹m m¸y.

Träng sè Pik cña tÊt c¶ c¸c ®o¹n ®o x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 48) t¹o thµnh

mét ma trËn ®­êng chÐo.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 42

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

P1

p2 ( 51) p = p3

pn

Ma trËn hÖ sè ph­¬ng tr×nh chuÈn ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc

N = AT. P.A (52)

NghÞch ®¶o ma trËn N ta ®­îc

Q = N -1 ( 53)

C¸c phÇn tö trªn ®­êng chÐo chÝnh cña ma trËn Q chÝnh lµ träng sè ®¶o

cña c¸c Èn sè. Nh­ vËy sai sè ®é cao cña mèc thø i nµo ®ã ®­îc x¸c ®Þnh theo

m



c«ng thøc.

Hi

Q ii

( 54)

Nh­ vËy theo c«ng thøc ( 54 ) cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh

®é cao cho tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong l­íi. §iÓm cã mH lín nhÊt sÏ lµ ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi.

NÕu thÊy sai sè trung ph­¬ng ®iÓm yÕu nhÊt lín h¬n giíi h¹n cho tr­íc

chóng ta cã thÓ gi¶m nã b»ng hai c¸ch.

Thªm trÞ ®o trong l­íi lµm cho ®å h×nh cña l­íi v÷ng ch¾c h¬n.

Gi¶m sai sè trung ph­¬ng ®¬n vÞ träng sè b»ng c¸ch n©ng cÊp chÝnh x¸c

®o.

§Ó ®¶m b¶o cho sai sè ®é cao cña ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi kh«ng v­ît qu¸ gi¸



trÞ mh cho tr­íc th×

m H Q

y

( 55)

trong ®ã Qy lµ träng sè ®¶o cña ®iÓm yÕu nhÊt mH lµ gi¸ trÞ cho tr­íc cña sai sè trung ph­¬ng ®iÓm yÕu nhÊt.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 43

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Sai sè trung ph­¬ng chªnh cao sau b×nh sai cña mét ®o¹n ®o nèi hai ®iÓm

QQ 

i vµ k ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc

ii

kk

,2 Q ki

( 56) Mhi,k=

trong ®ã:

Qik thµnh phÇn ngoµi ®­êng chÐo chÝnh øng víi c¸c Èn sè i vµ k Nh­ vËy chóng ta thÊy, ®Ó ®¸nh gi¸ mét ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ cÇn ph¶i thùc

hiÖn mét khèi l­îng c«ng t¸c tÝnh to¸n rÊt lín. Ngµy nay víi sù trî gióp cña m¸y

vi tÝnh chóng ta cã thÓ dÔ dµng lËp ch­¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña mét

ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ theo thuËt to¸n ®· nªu ë trªn, nhê ®ã viÖc ®¸nh gi¸ c¸c

ph­¬ng ¸n trë nªn nhanh chãng, dÔ dµng.

III.3. ThiÕt kÕ l­íi quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh

®ª ch¾n sãng Dung QuÊt.

§Ó quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt, chóng t«i dù

kiÕn sö dông ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû ®éng häc.

Nh­ ®· biÕt ®ª ch¾n sãng cã chiÒu dµi 1600m, ®­îc ph©n ra thµnh c¸c

®o¹n cã chiÒu dµi nh­ sau:

§Çu ®ª: 52,5m.

Th©n ®ª 1: 150m.

Th©n ®ª 2: 600m.

Th©n ®ª 3: 450m.

Gèc ®ª: 275m.

Theo tµi liÖu nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh cho biÕt, phÇn ®¸y biÓn gèc

®ª cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh chñ yÕu lµ ®¸ héc. C¸c ®o¹n th©n ®ª

cã ®Þa h×nh ®¸y biÓn phøc t¹p.V× vËy, c«ng viÖc bè trÝ c¸c mèc quan tr¾c nÒn dù

kiÕn nh­ sau:

HÖ thèng mèc cè ®Þnh gåm 4 mèc, hÖ thèng mèc quan tr¾c ®­îc ®Æt thµnh

4 côm, mçi côm 3 mèc. Tæng sè mèc lµ 12.VÞ trÝ ®Æt c¸c côm mèc ®­îc bè trÝ

n»m ë líp ®Êt ®¸ ®Çu tiªn trong lßng ®ª c¸ch ®¸y biÓn kho¶ng (1m). Kho¶ng

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 44

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

c¸ch gi÷a c¸c côm mèc lµ 300  400m.T¹o thµnh 3 hµng däc, mét hµng ë gi÷a

hai hµng cßn l¹i ë hai bªn, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng lµ 20m

S¬ ®å bè trÝ ®­îc thÓ hiÖn trªn H×nh III.3.1

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 45

10 11 12

r4

r3

7 8 9

r2

4 5 6

r1

1 2 3

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

S¬ ®å l­íi ®o lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng

H×nh III.3.1

III.4. ThiÕt kÕ l­íi c¬ së vµ l­íi ®o lón trªn c«ng tr×nh

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 46

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

®ª ch¾n sãng

III.4.1. ThiÕt kÕ l­íi c¬ së

Qua kh¶o s¸t cô thÓ t¹i khu vùc ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt l­íi c¬ së ®­îc

x©y dùng thµnh mét côm gåm ba mèc chuÈn R6, DQ28 vµ MC1 trong ®ã 2 mèc

R6 vµ DQ28 ®· ®­îc x©y dùng trªn nÒn ®¸ gèc næi lé thiªn trªn bê biÓn, ë ®©y

chóng t«i dù kiÕn x©y dùng thªm mèc chuÈn MC1 còng trªn nÒn ®¸ gèc lé thiªn.

§Þnh kú kiÓm tra ®é æn ®Þnh cña chóng chªnh cao gi÷a R6 vµ MC1, MC1

vµ DQ28 cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét tr¹m m¸y (kho¶ng c¸ch ~ 70m) tõ R6

®Õn DQ28 ph¶i ®o qua 2 tr¹m m¸y.

§Ó h¹n chÕ viÖc tÝch luü sai sè trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh ®é cao ®Õn c¸c

mèc ®o lón ë khu vùc cuèi cña ®ª ch¾n sãng chóng t«i sÏ chän 3 mèc R1, R2 vµ

R3 ( thùc chÊt còng lµ 3 mèc ®o lón ) nh÷ng ®­îc chuyÒn ®é cao víi ®é chÝnh

x¸c cao h¬n l­íi ®o lón mét cÊp ë mçi chu kú ®o vµ ®é cao cña chóng ®­îc x¸c

®Þnh trong mçi chu kú sÏ ®­îc sö dông ®Ó xö lý ®o l­íi ®o lón nh­ ®é cao gèc.

DQ28

MC1

2200 m

4

N=28

800m

700

1

700 m

2

MC2

MC4

n=9

MC3

R6

3

N=9

H×nh III.4.2

S¬ ®å l­íi ®é cao c¬ së phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt nh­ sau.

ViÖc ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña l­íi c¬ së ®­îc thùc hiÖn theo c¸c c«ng

thøc trong ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp, gåm c¸c b­íc sau

1. LËp hÖ sè ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 47

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

B¶ng 7

N0 1 2 3 4 DHMC1 DHMC2 +1 -1 0 0 0 +1 -1 0 DHMC3 0 0 +1 -1 P = c/n ( c=1) 0.1000 0.1111 0.1111 0.0357

2. LËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

B¶ng 8

DHMC1 0.2111

DHMC2 -0.1111 0.2222

[.L] DHMC3 0 0 -0.1111 0 0 0.1468

3. NghÞch ®¶o ma trËn träng sè ph­¬ng tr×nh chuÈn ta ®­îc.

-e

-e

-e

DHMC1

DHMC2

DHMC3

KÝ hiÖu dßng

c

a 0.2111 -1

b -0.1111 0.5263 0.2222 -0.0585

0 0 -0.1111 0

+1 -4.7371 0 +0.5263

0 0 0 0

0 0 +1 0

a E1 b E1b.a

0.1637 -1

b.1 E2 C E1c.a

E2c.b.1 C.2

-0.1111 0.6787 0.1468 0 -0.07554 0.0714 -1

+0.5263 -3.2150 0 0 +0.3572 +0.3572 -5.0028

+1 -6.1087 0 0 +0.6787 +0.6787 -9.5056

0 0 +1 0 0 +1 -14.0056

Q11 = 8.2161

Q22 = 12.5602

Q33 = 14.0056

B¶ng 9

4. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c

Tõ b¶ng 9 ta thÊy ®iÓm MC4 cã träng sè ®¶o Q33 lín nhÊt, nghÜa lµ ®iÓm MC4 lµ ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi c¬ së. §Ó tho¶ m·n yªu cÇu sai sè x¸c ®Þnh ®é

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 48

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

cao ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi c¬ së   1mm th× sai sè trung ph­¬ng träng sè ®¬n

1

vÞ cña tuyÕn thuû chuÈn cÊp c¬ së ph¶i tho¶ m·n bÊt ®¼ng thøc

,14

0056

mH = 33Q

= 0.26 mm. cs <

III.5. Ph­¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc chuÈn

III.5.1. Vai trß cña mèc chuÈn vµ yªu cÇu ®èi víi mèc chuÈn.

Mèc chuÈn hay mèc ®é cao gèc lµ mèc ®uîc dïng lµm c¬ së khëi tÝnh ®é

lón c«ng tr×nh.

Yªu cÇu: Gi÷ nguyªn ®é cao cña mèc trong qu¸ tr×nh quan tr¾c ®é lón.

Vai trß cña mèc chuÈn: NhiÖm vô ®Æt ra cho c«ng t¸c tr¾c ®Þa lµ ph¶i x¸c

®Þnh ®­îc chØ sè biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh, ®Ó t×m ra nh÷ng hiÖn t­îng biÕn d¹ng

tõ ®ã ®­a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng b×nh th­êng cña

c«ng tr×nh.

TrÞ sè biÕn d¹ng nµy x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc sö lý sè liÖu quan tr¾c lón vµ

tiÕn hµnh so s¸nh chªnh cao gi÷a c¸c ®iÓm mèc ®é cao gèc vµ c¸c ®iÓm kiÓm tra

ë mçi chu kú quan tr¾c .

Mét sù thay ®æi rÊt nhá cña mèc ®é cao gèc cã thÓ lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt

qu¶ quan s¸t, lµm cho trÞ sè biÕn d¹ng sÏ ®­a thªm sai sè sè liÖu gèc .

VÞ trÝ ®Æt mèc chuÈn ph¶i æn ®Þnh trong suèt thêi gian quan tr¾c, ph¶i ®Æt

mèc chuÈn ë n¬i cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh, nÕu ®Æt trªn mÆt ®¸ gèc th× tèt

nhÊt .

C¸c mèc ®é cao kh«ng nªn bè trÝ riªng lÎ mµ ph¶i bè trÝ thµnh tõng côm

mèc Ýt nhÊt lµ ba mèc trë lªn. KiÓm tra ®Þnh kú mèc chuÈn t×m ra mèc cã ®é æn

®Þnh cao lÊy lµm mèc chuÈn ®é cao cho c«ng tr×nh cÇn quan tr¾c .

III.5.2. Giíi thiÖu mét sè lo¹i mèc chuÈn .

Trong quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh mèc chuÈn th­êng ®­îc thiÕt kÕ theo ba

lo¹i.

Mèc chuÈn lo¹i A

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 49

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Lµ mèc cã d¹ng cäc èng mèc nµy th­êng ¸p dông khi ®o ®é lón c¸c c«ng

tr×nh quan träng x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¸ æn ®Þnh, chiÒu s©u kh¸ lín khu vùc thi

c«ng chÞu t¸c dông cña lùc ®éng häc. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o mèc chuÈn lo¹i A

®­îc tr×nh bÇy ë h×nh A1, phô lôc A.

Mèc chuÈn lo¹i B

Lµ mèc d¹ng cäc bª t«ng cèt thÐp mèc nµy th­êng ¸p dông khi ®o ®é lón

c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trªn mãng cäc chiÒu s©u ®¹t ®Õn líp ®Êt ®¸ tèt ®­îc sö

dông ®Ó tùa cäc c«ng tr×nh. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o mèc chuÈn lo¹i B ®­îc tr×nh

bÇy ë h×nh A2, phô lôc A. Mèc chuÈn lo¹i C

Lµ mèc cã d¹ng cäc ng¾n hoÆc khèi bª t«ng ®­îc ch«n vµo líp ®Êt tèt

nguyªn thæ ®Çu tiªn. Lo¹i mèc nµy th­êng ®­îc ¸p dông khi ®é lón c¸c c«ng

tr×nh d©n dông ®­îc x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¸ kÐm æn ®Þnh. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o

mèc chuÈn lo¹i C ®­îc tr×nh bÇy ë h×nhA3a, h×nh A3b, h×nh A3c, phô lôc A.

ViÖc x©y dùng mèc chuÈn lo¹i A lµ rÊt tèn kÐm ®Æc biÖt lµ x©y dùng ë c¸c

khu vùc mµ nÒn ®¸ gèc n»m ë ®é s©u lín. V× vËy mèc chuÈn lo¹i nµy chØ ®­îc sö

dông ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®Æc biÖt. §èi víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c th«ng th­êng

ng­êi ta sö dông mèc chuÈn lo¹i B, x©y dùng b»ng c¸c cäc ma s¸t. Ngoµi ra, viÖc

chän kÕt cÊu cña mèc chuÈn phÇn lín cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cô

thÓ ë khu vùc ®o ®¹c.

III.5.3. CÊu t¹o cña mèc chuÈn phôc phô ®o lón c«ng tr×nh ®ª

ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt.

Qua nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt ®Þa h×nh khu vùc c«ng

tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt. Chóng t«i thÊy vïng nµy cã nÒn

®¸ gèc n»m rÊt n«ng so víi mÆt ®Êt, mét sè n¬i nÒn ®¸ gèc lé ra ngay trªn bÒ

mÆt. §©y lµ mét ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c mèc chuÈn

phôc phô ®o lón c«ng tr×nh, cÊu t¹o cña mèc chuÈn ®­îc thÓ hiÖn trªn

H×nh III.5.3

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 50

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

H×nh III.5.3

Nh­ ®· nhÊn m¹nh ë phÇn trªn, ®èi víi ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt chóng ta

chØ cã thÓ x©y dùng ®­îc mèc chuÈn theo ®óng nghÜa cña nã ë khu vùc gèc ®ª, ë

khu vùc nµy chóng t«i x©y dùng 1 côm 3 mèc chuÈn, ®Òu ®­îc ®Æt trªn nÒn ®¸

gèc lé ra trªn mÆt ®Êt ®ã lµ:

1. Mèc ®é cao h¹ng II cã sè hiÖu lµ R6 n»m trong m¹ng l­íi ®é cao do viÖn

khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng thµnh lËp th¸ng 7- 200. Trªn mÆt mèc cã g¾n

hai dÊu ®é cao: DÊu chÝnh b»ng ®ång cã tiÖn h×nh chám cÇu vµ dÊu phô b»ng

sø do TC§C cung cÊp.

2. Mèc chuÈn DQ28 lµ mèc ®­êng chuyÒn cÊp I trong hÖ thèng c¸c ®iÓm khèng

chÕ mÆt b»ng do viÖn khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng thµnh lËp th¸ng 7- 2001.

§Çu mèc b»ng ®ång tiÖn h×nh chám cÇu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®Æt

mia ®o ®é cao.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 51

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

3. Mèc chuÈn MC1lµ mèc dù kiÕn ®Æt thªm, c¸c mèc R6, MC1, DQ28 t¹o thµnh

mét tam gi¸c, trong ®ã tõ R6 ®Õn MC1 vµ MC1 ®Õn DQ28 cã thÓ ®o b»ng

mét tr¹m m¸y cßn tõ DQ28 ®Õn R6 ph¶i ®o qua hai tr¹m m¸y.

§Ó gi¶m tÝch luü sai sè x¸c ®Þnh ®é cao cho c¸c mèc lón ë khu vùc ®Çu ®ª

ch¾n sãng chóng t«i dù kiÕn cã 3 mèc c¬ së R1 R2 R3 trong l­íi ®é cao c¬ së.

III.6. Ph­¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc ®o lón trªn c«ng tr×nh

®ª ch¾n song dung quÊt

III.6.1. Vai trß cña mèc ®o lón c«ng tr×nh vµ yªu cÇu ®èi víi

mèc ®o lón c«ng tr×nh

Mèc ®o lón c«ng tr×nh lµ nh÷ng mèc ®­îc g¾n trùc tiÕp vµo nÒn mãng

c«ng tr×nh hoÆc th©n c«ng tr×nh.

Yªu cÇu cña mèc ®o lón ph¶i cã kÕt cÊu v÷ng ch¾c ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn

cho viÖc ®Æt mia nã ®­îc ®Æt ë nh÷ng n¬i chÞu lùc vµ cïng khèi lón víi c«ng

tr×nh.

Mèc ®o lón cho ta biÕt ®­îc trÞ sè biÕn d¹ng lón c«ng tr×nh, muèn biÕt

®­îc sù tråi lón cña mèc ®o lón ta ph¶i chuyÒn ®é cao tõ mèc chuÈn tíi mèc ®o

lón. Qua c¸c chu kú quan s¸t ta x¸c ®Þnh trÞ sè lón cña ®iÓm quan tr¾c tõ ®ã t×m

®­îc quy luËt biÕn d¹ng c«ng tr×nh vµ ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc ®Ó cho

c«ng tr×nh ho¹t ®éng b×nh th­êng.

Khi thiÕt kÕ c¸c mèc ®o ®é lón ph¶i nghiªn cøu c¸c tµi liÖu mÆt b»ng bè

trÝ mãng, mÆt b»ng c«ng tr×nh ®Ó ®Æt mèc vµo ®óng vÞ trÝ cÇn thiÕt, tr¸nh ®­îc sù

ph¸ háng hoÆc mÊt t¸c dông ®o ®¹c trong c¸c chu kú sau.

Mèc ®o ®é lón cÇn bè trÝ sao cho ph¶n ¸nh ®­îc mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vÒ

®é lón cña toµn c«ng tr×nh vµ b¶o ®¶m ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn ®o ®¹c Khi bè trÝ ®­îc

mèc ®o ®é lón cÇn tham kh¶o ý kiÕn c¬ quan thiÕt kÕ. Sè l­îng mèc ®o lón mét

c«ng tr×nh cÇn ®­îc tÝnh to¸n thÝch hîp sao cho võa ph¶n ¸nh ®­îc ®Æc tr­ng vÒ

®é lón cña c«ng tr×nh võa ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é

lón phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, cÊu t¹o cña m¸y ®o, gi¸ trÞ ®é

lón ­íc tÝnh vµ môc ®Ých cña viÖc ®o lón .. .vv.. .

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 52

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Mèc ®o lón ®­îc ®Æt sao cho cã thÓ chuyÒn ®é cao tõ mèc nµy sang mèc

kh¸c. §Æc biÖt lµ c¸c vÞ trÝ cã liªn quan ®Õn mÆt kÕt cÊu, ®ång thêi cã thÓ ®o nèi

víi mèc chuÈn mét c¸ch thuËn tiÖn.

Mèc ®o ®é lón ph¶i ®­îc ®Æt ë c¸c vÞ trÝ ®Æc tr­ng vÒ ®é lón kh«ng ®Òu,

c¸c vÞ trÝ dù ®o¸n lµ lón m¹nh, c¸c kÕt cÊu chÞu lùc kh¸c nhau, nh÷ng vÞ trÝ thay

®æi vÒ ®Þa chÊt c«ng tr×nh hai bªn khe lón n¬i cã thay ®æi t¶i träng, vÞ trÝ tiÕp

gi¸p gi÷a hai c«ng tr×nh vµ nh÷ng vÞ trÝ c«ng tr×nh biÕn d¹ng ®ét xuÊt.

III.6.2. Ph­¬ng ¸n bè trÝ mèc ®o lón bÒ mÆt ®ª ch¾n sãng

Dung QuÊt vµ s¬ ®å ®o.

Theo yªu cÇu cña liªn doanh dÇu khÝ ViÖt Nam c¸c mèc ®o lón ®­îc bè trÝ

®o lón thµnh 3 hµng: mét hµng trªn ®Ønh ®ª vµ hai hµng ë hai m¸i bªn tr¸i vµ bªn

ph¶i ®ª, trªn mçi hµng, c¸c mèc ®­îc bè trÝ c¸ch nhau kho¶ng 80m.Víi c¸ch bè

trÝ nh­ trªn chóng ta cã thÓ theo dâi ®­îc ®é lón cña ®ª c¶ theo chiÒu däc vµ

theo chiÒu ngang.

§Ó t¨ng c­êng ®é chÝnh x¸c cña l­íi, c¸c mèc ®­îc ®o nèi víi nhau theo

c¶ h­íng däc vµ h­íng ngang cña ®ª t¹o thµnh c¸c vßng khÐp kÝn. Cµng t¨ng sè

®­êng nèi ngang th× ®å h×nh cña l­íi cµng v÷ng. Trong s¬ ®å nµy chóng t«i sö

dông 4 ®­êng nèi ngang nh­ h×nh 10.

ViÖc ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña l­íi ®­îc thùc hiÖn theo c¸c c«ng thøc

cña ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp nh­ ®· tr×nh bÇy trong phÇn (III.2 ).

KÕt qu¶ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña l­íi ®­îc tr×nh bÇy trong

(b¶ng1a,2a,3a)

Tõ kÕt qu¶ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c chóng ta thÊy,®Ó ®¶m b¶o sai sè x¸c ®Þnh

®é cao ®iÓm yÕu nhÊt trong l­íi cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®o thuû chuÈn víi sai sè

trung ph­¬ng mtr<0,71mm ( gi÷a thuû chuÈn h¹ng II vµ h¹ng III ).

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 53

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

III.6.3. CÊu t¹o mèc ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng

Dung QuÊt.

C¸c mèc ®o lón chi tiÕt ®­îc lµm b»ng sø (c¸c vËt liÖu kim lo¹i ®Òu

kh«ng chÞu ®­îc n­íc biÓn).VÞ trÝ cña c¸c mèc ®­îc ®Æt thµnh 3 hµng, mét hµng

trªn mÆt ®ª cßn hai hµng kia ë mÐp tr¸i vµ mÐp ph¶i ®ª gÇn x¸t mÐp n­íc. Trªn

mçi hµng c¸c ®iÓm ®o lón ®­îc ®Æt c¸ch nhau 80m. cÊu t¹o cña mèc ®o lón nh­

sau.

H×nh III.6.4

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 54

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng IV

Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®ª ch¾n sãng

IV.1. Chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng

Dung QuÊt vµ dù to¸n kinh phÝ

nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt

§Ó thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung

QuÊt chóng t«i dù kiÕn sö dông c¸c lo¹i thiÕt bÞ sau ®©y.

- M¸y ®o lón thuû ®éng häc.

( Hydraudinamic System ).

- M¸y ®o thuû chuÈn Ni 004 ( §øc )

- Mia Invar c¸c lo¹i.

 iV.2. Quy tr×nh ®o lón b»ng m¸y thuû chuÈn

Ni - 004 ( §øc )

§Ó ®o ®é lón trªn c«ng tr×nh m¸y ®­îc chän lµ Ni 004 víi c¸c tÝnh n¨ng

kü thuËt c¬ b¶n sau.

B¶ng10

TÝnh n¨ng §é phãng ®¹i èng kÝnh §é nh¹y cña bät thuû Kho¶ng ®iÒu quang ng¾n nhÊt Kho¶ng chia nhá nhÊt bé ®o cùc nhá Gi¸ trÞ 44 10''/2mm 3m 0.1mm

IV.2.1. KiÓm tra vµ kiÓm nghiÖm m¸y thuû chuÈn.

Tr­íc mçi chu kú ®o m¸y vµ mia ph¶i ®­îc kiÓm nghiÖm, hiÖu chØnh c¸c

nguån sai sè ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng kü thuËt.

1. Xem xÐt vµ kiÓm tra c¸c bé phËn cña m¸y.

KÝnh vËt, kÝnh m¾t cña èng kÝnh vµ c¸c bé phËn quang häc kh¸c ph¶i s¹ch

sÏ kh«ng cã x©y s¸t. H×nh ¶nh cña l­íi chØ, hai ®Çu bät n­íc vµ c¸c v¹ch chia

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 55

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

kh¾c ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng. Nóm ®iÒu chØnh tiªu cù, vµnh ®iÒu chØnh kÝnh m¾t,

vµnh ®äc sè, èc nghiªng ph¶i chuyÓn ®éng nhÑ nhµng kh«ng cã hiÖn t­îng bÞ

t¾c, bÞ r¬ hoÆc xéc x¹ch, khi ®iÒu chØnh tiªu cù cña èng kÝnh h×nh ¶nh ph¶i ®¹t

®é râ rµng. Khi ®äc sè g­¬ng ph¶n chiÕu bät n­íc, c¸c èng bät n­íc c©n m¸y vµ

c¸c èc ®iÒu chØnh cã chÊt l­îng ®¶m b¶o kh«ng bÞ h­ háng. Ch©n m¸y vµ c¸c bé

phËn kh¸c ph¶i hoµn h¶o, sau khi vÆn chÆt èc h·m m¸y ®Æt trªn ch©n m¸y ph¶i

v÷ng ch¾c.

2. Xem xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c èc c©n m¸y

Khi vÆn c¸c èc h·m vµo ch©n m¸y, c¸c èc c©n m¸y ph¶i ®­îc vÆn vµo vÆn

ra nhÑ nhµng ®Òu ®Æn. NÕu chÆt qu¸ hoÆc láng qu¸ th× ®iÒu chØnh nh­ sau: VÆn

èc c©n m¸y theo chiÒu vÆn ra cho ®Õn khi nh×n râ èc ®iÒu chØnh n»m ngang sau

lç cña vµnh ®ai b¶o vÖ. Dïng que hiÖu chØnh ®Ó ®iÒu chØnh cho èc c©n m¸y chÆt

vµo hay láng ra theo ý ®Þnh, ph¶i ®iÒu chØnh tõng èc c©n m¸y vµ hiÖu chØnh tõ tõ

cho ®Õn khi ®¹t ®­îc kÕt qu¶.

3. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh bé phËn quay quanh trôc quay cña m¸y.

NÕu m¸y quay quanh trôc ®øng rÊt chÆt th× dïng dÇu x¨ng ®Ó röa trôc m¸y

vµ cho dÇu m¸y vµo. C¸ch lµm nh­ sau: Th¸o cÈn thËn nhÑ nhµng bé phËn trªn

cña c¶ m¸y cïng víi trôc cña m¸y ra khái bÖ m¸y, dïng giÎ s¹ch tÈm x¨ng ®Ó

lau chïi bé phËn trôc vµ bé phËn vµnh ®ai ngoµi trôc g¾n liÒn víi bÖ m¸y. Khi ®·

xong, dïng giÎ thÊm kh« nh÷ng chç ®· lau vµ lÊy que thuû tinh nhá 5 ®Õn 6 giät

dÇu m¸y vµo trôc m¸y. Sau ®ã l¾p m¸y vµo cÈn thËn.

4. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh èng bät n­íc c©n m¸y.

ViÖc kiÓm tra vµ hiÖu chØnh nµy nh»m ®­a trôc ®øng cña m¸y vÒ vÞ trÝ

th¼ng ®øng. C¸ch tiÕn hµnh nh­ sau: Dïng èc c©n m¸y ®­a bät n­íc vµo chÝnh

gi÷a, sau ®ã quay m¸y ®i mét gãc 1800. NÕu bät n­íc lÖch ®i khái vÞ trÝ trung

t©m th× dïng èc hiÖu chØnh bät n­íc ®Ó hiÖu chØnh 1/2 ®é lÖch cßn 1/2 th× dïng

èc ch©n m¸y ®Ó hiÖu chØnh. Sau ®ã ph¶i quay m¸y ®i mét gãc 1800, nÕu bät n­íc

vÉn lÖch ®i khái vÞ trÝ trung t©m th× tiÕp tôc hiÖu chØnh lÇn hai. Cø tiÕp tôc hiÖu

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 56

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

chØnh nh­ thÕ cho ®Õn khi quay m¸y 1800 mµ bät n­íc kh«ng lÖch khái vÞ trÝ

trung t©m th× ®¹t yªu cÇu.

5. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh vÞ trÝ l­íi chØ

Khi vÞ trÝ l­íi chØ ®· ®¹t ®óng th× chØ ®øng cña nã ph¶i ®Æt trïng khÝt víi

ph­¬ng d©y däi. §Ó kiÓm tra tiÕn hµnh nh­ sau: T¹i n¬i khuÊt giã lÊy mét sîi chØ

trªn t­êng, ®Çu d­íi buéc qu¶ däi ®Ó nh×n râ d©y däi th× nªn gi¸n giÊy tr¾ng trªn

t­êng phÝa sau sîi chØ ®en. C¸ch t­êng 20 - 25m ®Æt m¸y thuû chuÈn vµ c©n m¸y

thËt chÝnh x¸c. Sau ®ã ®Ó mét ®Çu chØ ®øng cña l­íi chØ trïng víi d©y däi vµ nh×n

xem ®Çu kia cã trïng víi d©y däi kh«ng nÕu lÖch qu¸ 0.5mm th× ph¶i hiÖu chØnh

l¹i l­íi chØ. C¸ch lµm nh­ sau: VÆn láng c¸c èc hiÖu chØnh cña bé phËn l­íi chØ

sau ®ã xoay nhÑ nhµng bé phËn l­íi chØ ®Ó cho l­íi chØ thËt trïng khÝt víi d©y

däi, råi vÆn c¸c èc cè ®Þnh cña bé phËn l­íi chØ l¹i sau khi hiÖu chØnh l­íi chØ

ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gãc i.

6. KiÓm tra hiÖu chØnh gãc i

Ph­¬ng ph¸p hai tr¹m m¸y gi÷a.

Chän mét m·i ®Êt t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, bè trÝ hai cäc cè ®Þnh, trªn mçi

cäc dùng hai mia A vµ B. LÇn l­ît ®Æt m¸y t¹i tr¹m mét vµ hai víi c¸c kho¶ng

c¸ch ®o tr­íc b»ng th­íc thÐp.

a

b

b2

a2

b1

a1

DA1 =45m; AA2 =55m DB1 =55m; DB2 =45m

H×nh IV.1.1

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 57

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

C¸ch tiÕn hµnh

T¹i tr¹m 1

+ C©n m¸y chÝnh x¸c, ®­a bé ®o cùc nhá vÒ vÞ trÝ 50 ng¾m mia A ®äc

kho¶ng c¸ch DA1.

'

+ Dïng vÝt vi ®éng nghiªng lµm trïng ¶nh bät thuû, ®äc sè ®é cao trªn

1A .

mia vµ trªn bé ®o cùc nhá ®­îc

+ Quay èng kÝnh sang mia B ®­a bé ®o cùc nhá vÒ 50 vµ ®äc kho¶ng c¸ch

DB1 .

'

+ Dïng vÝt nghiªng c©n bät thuû vµ bé ®o cùc nhá lµm trïng v¹ch vµ ®äc

1B .

sè ®é cao

''

+ Dïng vÝt nghiªng lµm cho bät thuû thay ®æi, sau ®ã l¹i c©n l¹i cho bät

1B .

''

thuû chÝnh x¸c råi l¹i ®äc sè trªn mia B lÇn hai lµ

1A tõ ®ã tÝnh ra:

' h 1 '' h 1

' A 1 '' A 1

' B 1 '' B 1

(

)

+ Quay m¸y vÒ A, ®äc sè lÇn hai t¹i ®©y lµ

h 1

' h 1

'' h 1

1 2

Ta ®­îc ( 57)

§èi víi tr¹m hai còng tiÕn hµnh t­¬ng tù, chØ kh¸c lµ l¹i ng¾m mia B tr­íc

(

)

h 2

' h 2

'' h 2

mia A sau. Cuèi cïng ta t×m ®­îc

1 2

( 58)

TÝnh to¸n

Gäi ¶nh h­ëng cña gãc i ®Õn sè ®äc lµ , øng víi mçi kho¶ng c¸ch sÏ cã

mét trÞ sè kh¸c nhau. T¹i tr¹m mét ta cã:

H1cx =( h1 + a1) = A1+ A1 - ( B1+ A1) =A1 +DA1.i -( B1 +DB1 .i)

= ( A1- B1) +i( DA1 - DB1) T¹i tr¹m hai

ta cã: h2cx =( A2 - B2) + i( DA2-DB2)

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 58

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

v× h1 =h2 nªn ta cã

 2 D

h 1 d

h 2 d

D

A B  1 1 D 

B 

 

  A  2   D 

B

2

A

2

A 1

1

B

2

1

i = = ( 59)

’’ sÏ tÝnh ra ®­îc sè ®äc

TÝnh ra , nÕu i > 20’’ ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nh­ sau:

Gi÷ nguyªn m¸y ë tr¹m hai, c¨n cø vµo sè ®äc B2

’’ nh­ sau B2cx

’’= B2

’’+i.DB2

’’ b»ng vÝt nghiªng

B2cx

§Æt sè ®äc trªn mia vµ bé ®o cùc nhá ®óng b»ng B2cx

khi ®ã bät thuû sÏ bÞ lÖch. Dïng t¨m chØnh èc n©ng ®Ó ®­a bät thuû vÒ vÞ trÝ c©n

b»ng.

7. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ v¹ch chia cña vÝt nghiªng

Gäi n lµ sè v¹ch mµ vÝt nghiªng ®· di chuyÓn so víi v¹ch ®Çu tiªn.

l kho¶ng di ®éng t­¬ng øng mµ tia ng¾m thay ®æi trªn mia.

''

Xn



D lµ kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi mia.

i D

X



 

Khi ®ã

l . nD

l

d

 . ( 60)

C¸ch tiÕn hµnh

Trong môc nµy ta kiÓm nghiÖm 6 vßng ®o:

§Æt bé ®o cùc nhá ë vÞ trÝ 50. VÆn vÝt nghiªng theo h­íng vÆn vµo ®Ó cho

tia ng¾m chËp v¹ch ®äc sè liªn tiÕp ë 5 ph©n kho¶ng cña mia, mçi lÇn ®äc sè

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 59

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

trªn mia sÏ cã mét sè ®äc trªn vÝt nghiªng ( a), kÕt thóc 5 vÞ trÝ sÏ kÕt thóc mét

l­ît ®o ®i. L­ît ®o vÒ ,vÆn vÝt nghiªng theo chiÒu ng­îc l¹i còng ®o ®­îc 5 sè

trªn vÝt nghiªng (b).

Qua 6 vßng ®o ë mçi vÞ trÝ ( 15) sÏ tÝnh ra ®­îc mét trÞ trung b×nh a0 , b0

b 0

b 0

( 5 vÞ trÝ a0 vµ 5 vÞ trÝ b0). TiÕp ®ã sÏ tÝnh sè v¹ch trªn vÝt nghiªng t­¬ng øng víi tõng vÞ trÝ.

a  0 2

a  0 2

n1 = .. .. .. n5 =

TÝnh ®­îc sè ph©n kho¶ng vÝt nghiªng ®· xoay lµ ( n5  n1)

Kho¶ng di chuyÓn trªn mia lµ ( l5 - l1). VËy gi¸ trÞ ph©n kho¶ng cña vÝt

nghiªng sÏ lµ

l 5  nD

l  1 1 n 

5

X’’= ”. ( 61)

NÕu( a0 - b0 ). X’’<10”chøng tá vÝt nghiªng chuyÓn ®éng chÝnh x¸c khi ( a0 - b0 ). X’’>10”, nÕu cÇn c©n bät n­íc th× chØ xoay mét chiÒu nhÊt

®Þnh.

IV.2.2. KiÓm nhhiÖm mia thuû chuÈn.

Khi kiÓm nghiÖm mia chÝnh x¸c ng­êi ta sö dông th­íc tiªu chuÈn Gi¬-ne

-ver. ChiÒu dµi cña th­íc nµy dµi h¬n1m, cã hai c¹nh, mét c¹nh v¹ch chia 1mm,

cßn c¹nh kia v¹ch 0.2mm. Trªn th­íc cã mét cÆp kÝnh phãng ®¹i cã thÓ di

chuyÓn ®­îc ®Ó ®äc sè ë hai ®Çu. Tr­íc khi kiÓm nghiÖm ph¶i ®­a th­íc vµ mia

ra khái hßm kho¶ng mét giê ®Ó cho nhiÖt ®é cña chóng b»ng nhiÖt ®é ngoµi trêi.

1. X¸c ®Þnh chiÒu dµi thùc cña tõng mÐt trªn mia.

KiÓm nghiÖm v¹ch kh¾c trªn d©y invar. Mçi lÇn kiÓm nghiÖm cã ®o ®i vµ

®o vÒ. Khi ®o vÒ : Hai ng­êi ®æi vÞ trÝ cho nhau. HiÖu sè gi÷a hai sè ®äc ë hai

®Çu th­íc Gi¬ - ne - ver céng víi sè c¶i chÝnh chiÒu dµi, sè c¶i chÝnh nhiÖt ®é

sÏ lµ chiÒu dµi thùc cña 1m trªn mia

Gäi ltb chiÒu dµi trung b×nh tõ bèn lÇn kiÓm nghiÖm ftb sè chªnh gi÷a chiÒu dµi thùc vµ chiÒu dµi danh nghÜa cña 1m sÏ cã

ftb = ltb -1.00m

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 60

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

2. X¸c ®Þnh sai sè cña v¹ch kh¾c chia ®Ò xi mÐt.

Néi dung nµy còng tiÕn hµnh nh­ néi dung trªn, dïng th­íc tiªu chuÈn

Gi¬ - ne - ver ®Ó kiÓm nghiÖm tõng ®o¹n. NÕu thÊy chªnh lÖch gi÷a trÞ thùc vµ trÞ

danh nghÜa < 0,15mm lµ ®¹t yªu cÇu.

3. KiÓm nghiÖm sai sè ®iÓm ( 0) cña mia.

Sai sè v¹ch kh«ng lµ sai sè cña v¹ch dm ®Çu tiªn trªn mia, ph­¬ng ph¸p

kiÓm nghiÖm lµ dïng th­íc Gi¬ - ne - ver ®o tõ v¹ch dm ®Çu tiªn trªn mia ®Õn

v¹ch sè kh«ng ( ®Õ mia).Sai sè v¹ch kh«ng cã thÓ bÞ lo¹i trõ b»ng viÖc bè trÝ tr¹m

m¸y ch½n nÕu ®o lón b»ng hai mia. NÕu ®o lón b»ng mét mia th× sai sè nµy lu«n

®­îc lo¹i trõ.

X¸c ®Þnh hiÖu sè cña ®iÓm ( 0) cña mét cÆp mia vµ x¸c ®Þnh h»ng sè cña

mia.

NÕu ®iÓm kh«ng cña mét cÆp mia mµ kh«ng trïng nhau th× khi ®é chªnh

cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B mµ dùng b»ng hai mia kh¸c nhau th× kÕt qu¶ ®o chªnh

cao sÏ tån t¹i sai sè hÖ thèng. Sai sè hiÖu ®iÓm kh«ng cña mét cÆp mia chÝnh lµ

sù kh«ng trïng nhau cña v¹ch chia dm ®Çu trªn hai mia.

H»ng sè K cña mét mia lµ hiÖu sè gi÷a sè ®äc mÆt ®en vµ sè ®äc mÆt

®á trªn cïng mét mÆt ph¼ng tia ng¾m ( hoÆc lµ hiÖu hai sè ®äc thang chÝnh

vµ thang phô víi mia chÝnh x¸c ). ViÖc kiÓm nghiÖm hai h»ng sè trªn cã thÓ

tiÕn hµnh ®ång thêi :

Chän mét b·i ®Êt ph¼ng, c¸ch m¸y tõ 50  60m ®ãng ba cäc gç cã

®inh mò trßn, ba cäc nµy ®ãng cao thÊp h¬n nhau kho¶ng 10  20 cm, ®ãng

thµnh hµng ngang.

TiÕn hµnh ba vßng ®o tr×nh tù mçi vßng nh­ sau:

T¹i mçi cäc lÇn l­ît dùng hai mia nªn mçi mia sÏ ®äc ba lÇn thang

chÝnh vµ ba lÇn thang phô. HÕt cäc mét chuyÓn hai mia lªn cäc hai vµ cäc

ba. Cuèi cïng sÏ tÝnh nh­ sau:

TÝnh sè trung b×nh cña ba lÇn ®äc sè ë tõng cÆp mia.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 61

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

TÝnh hiÖu sè gi÷a sè trung b×nh cña thang chÝnh víi sè trung b×nh cña

thang phô ®­îc h»ng sè K cña mét mia ë cäc thø i( i= 1  3). NÕu K cña

hai mia kh¸c nhau nhiÒu th× ph¶i lÊy trung b×nh lµm h»ng sè trung ®Ó kiÓm

tra sè ®äc.

TÝnh hiÖu sè cña hai sè trung b×nh h»ng sè chÝnh cña hai mia sÏ ®­îc

hiÖu sè ®iÓm kh«ng cña cÆp mia.

TÝnh hiÖu sè cña hai sè trung b×nh h»ng sè phô, sÏ ®­îc hai sè cña

v¹ch ®Çu tiªn cña h»ng sè phô ( gÇn gièng hiÖu ®iÓm (0) cña thang chÝnh ).

4. KiÓm nghiÖm vµ ®iÒu chØnh èng thuû trßn g¾n trªn mia.

Môc nµy th­êng ®­îc tiÕn hµnh tr­íc mçi lÇn ®o. C©n m¸y chÝnh

x¸c, dùng mia c¸ch m¸y chõng 5060m, ng­êi ®øng m¸y ®iÒu khiÓn cho

ng­êi dùng mia sao cho mét c¹nh cña mia trïng víi chØ ®øng cña m¸y.

Quan s¸t bät thuû, thÊy lÖch th× ®iÒu chØnh ngay cho c©n theo h­íng

chØ ®øng.TiÕp ®ã xoay mia ®i 900 råi l¹i ®iÒu chØnh cho c¹nh mia nµy trïng

víi chØ ®øng, lóc nµy bät thuû sÏ bÞ lÖch ®i mét ®¹i l­îng, l¹i dïng èc ®­a

bät thuû trßn vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng.

IV.2.3. C¸c chØ tiªu kü thuËt

C¸c chØ tiªu kü thuËt ®èi víi l­íi c¬ së t­¬ng ®­¬ng víi ®o cao h×nh häc

cÊp I ( hoÆc cÊp II) trë lªn. §èi víi l­íi quan tr¾c lón chØ tiªu kü thuËt t­¬ng

®­¬ng víi ®o cao h×nh häc cÊp II ( hoÆc cÊp III) trë lªn.

IV.2.4. Tr×nh tù ®o

1.Tr­êng hîp dïng 2 mia, thø tù ®äc nh­ sau

+ Tr¹m lÎ : Sc-Tc-Tp-Sp - Sè ®äc thang chÝnh mia sau

- Sè ®äc thang chÝnh mia tr­íc

- Sè ®äc thang phô mia tr­íc

- Sè ®äc thang phô mia sau

+ Tr¹m ch½n : Tc-Sc-Sp-Tp - Sè ®äc thang chÝnh mia tr­íc

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 62

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

- Sè ®äc thang chÝnh mia sau

- Sè ®äc thang phô mia sau

- Sè ®äc thang phô mia tr­íc

2.Tr­êng hîp dïng 1 mia ta tiÕn hµnh nh­ sau

Tr¹m lÎ : Sc-Sp-Tc-Tp Tr¹m ch½n : Tc-Tp - Sc-Sp §Æc ®iÓm cña ®o lón ë khu vùc ®ª ch¾n sãng lµ th­êng xuyªn cã giã

IV.3. Xö lý sè liÖu ®o lón

m¹nh. Do vËy thao t¸c ph¶i nhanh gän, chuÈn x¸c.

IV.3.1.KiÓm tra kÕt qu¶ ®o tr­íc khi b×nh sai.

Tr­íc khi b×nh sai cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c sè liÖu ®o ®¹c ngo¹i nghiÖp

xem cã ®¹t yªu cÇu hay kh«ng. NÕu kÕt qu¶ ®o ®¹c ®¹t yªu cÇu míi ®­a vµo b×nh

sai, trong tr­êng hîp kÕt qu¶ ®o kh«ng ®¹t yªu cÇu th× ph¶i xem xÐt, ph©n tÝch

xem tuyÕn ®o hoÆc vßng khÐp nµo kh«ng ®¹t yªu cÇu th× ph¶i tiÕn hµnh ®o l¹i.

Vßng khÐp ®­îc coi lµ ®¹t yªu cÇu nÕu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn.

fh < 2mtr¹m n

trong ®ã

fh lµ sai sè khÐp cña vßng. mtr¹m sai sè trung ph­¬ng mét tr¹m m¸y dù kiÕn ®o. CÇn l­u ý r»ng, tr­íc khi thùc hiÖn b­íc kiÓm tra trªn ®©y ph¶i kiÓm tra

l¹i toµn bé sæ ®o ngo¹i nghiÖp, tÝnh to¸n l¹i toµn bé chªnh cao ®· ®­îc ng­êi ghi

sæ tÝnh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh ®o.

IV.3.2. TÝnh to¸n b×nh sai l­íi ®é cao.

L­íi ®é cao phôc phô viÖc ®o lón ( c¶ l­íi c¬ së vµ l­íi ®o lón) ®­îc b×nh

sai chÆt chÏ theo ph­¬ng ph¸p sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. HiÖn nay viÖc b×nh sai

l­íi tr¾c ®Þa nãi chung ®­îc thùc hiÖn víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. V× vËy

ph­¬ng ph¸p b×nh sai chñ yÕu ®­îc ¸p dông lµ ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp.

Tr×nh tù c¸c b­íc tÝnh to¸n b×nh sai l­íi ®é cao nh­ sau:

1. chän Èn sè.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 63

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

C¸c Èn sè ®­îc chän ph¶i ®éc lËp víi l­íi ®é cao, sè Èn sè b»ng sè ®iÓm

cÇn x¸c ®Þnh. Th«ng th­êng ng­êi ta chän Èn sè lµ ®é cao cña c¸c ®iÓm cÇn x¸c

®Þnh. Ngoµi ra còng cã thÓ chän Èn sè lµ c¸c chªnh cao nh­ng ph¶i l­u ý lµ sè Èn

sè b»ng sè ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh vµ c¸c Èn sè ph¶i ®éc lËp víi nhau.

2. LËp hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh.

( 62) V = AX + L

Trong ®ã

V- Vect¬ sè hiÖu chØnh

A- Ma trËn hÖ sè ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh

X- Vect¬ Èn sè

L-Vect¬ sè h¹ng tù do

3. LËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

NX + B = 0 ( 63)

Trong ®ã

N - Ma trËn hÖ sè ph­¬ng tr×nh chuÈn

N = ATPA ( 64)

B = ATPL ( 65)

Trong ®ã P lµ ma trËn träng sè cña c¸c trÞ ®o

P1

p2 p = p3

pn

4. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn x¸c ®Þnh c¸c Èn sè

ViÖc gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p

kh¸c nhau, víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®iÖn tö th× hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

cã thÓ ®­îc gi¶i b»ng ph­¬ng ph¸p khö Gaus hoÆc ph­¬ng ph¸p khai c¨n.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 64

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

5. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ ®o

a. x¸c ®Þnh sai sè trung ph­¬ng träng sè ®¬n vÞ.

  Pvv tn 

 = ( 66)

b. X¸c ®Þnh sai sè trung ph­¬ng cña c¸c Èn sè

iiQ

( 67) mH'i = 

Q - Ma trËn hÖ sè träng sè

Q = N-1

Qii lµ phÇn tö n»m trªn ®­êng chÐo chÝnh cña ma trËn träng sè ®¶o Q øng

QQ 

víi Èn sè thø i

ii

jj

,2 Q ji

( 68) mhi,j=

mhi,j - sai sè chªnh cao ®o gi÷a hai ®iÓm i vµ j Nh­ vËy khèi l­îng tÝnh to¸n b×nh sai lµ rÊt lín. §Ó gi¶m nhÑ c«ng t¸c

tÝnh to¸n b×nh sai chóng ta cÇn lËp ch­¬ng tr×nh b×nh sai b»ng m¸y tÝnh.

IV.3.3. §ãng gãi vµ giao nép tµi liÖu.

1. Tµi liÖu cÇn giao nép sau mçi chu kú ®o lµ

- Sæ ®o thùc ®Þa ®· kiÓm tra

- KÕt qu¶ b×nh sai l­íi ®é cao vµ ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c

- KÕt qu¶ tÝnh ®é lón cña c¸c mèc

- NhËn xÐt s¬ bé vÒ ®é lón cña c«ng tr×nh trong nh÷ng chu kú ®Çu

2. Tµi liÖu giao nép khi kÕt thóc giai ®o¹n ®o lón

- C¸c tµi liÖu nh­ trong môc (a)

- B¶ng thèng kª ®é cao vµ ®é lón cña c¸c mèc

- §å thÞ ®é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh theo thêi gian

- §å thÞ ®é lón cña c¸c mèc ®Æc tr­ng theo thêi gian ( mèc cã ®é lón

max vµ min vµ trung b×nh)

- §å thÞ ®é lón theo c¸c trôc ®Æc biÖt

- B¸o c¸o tæng kÕt giai ®o¹n

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 65

IV.4. Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, nã cho phÐp chóng

ta dùa vµo kÕt qu¶ ®o lón cña mét sè h÷u h¹n chu kú ®Ó ®­a ra dù b¸o lón cho

c«ng tr×nh trong thêi gian tiÕp theo hoÆc cã thÓ dù b¸o ®­îc khi nµo th× t¾t lón

®èi víi c«ng tr×nh.

Nh­ vËy, d÷ liÖu ®Çu vµo ®Ó dù ®o¸n lón lµ chuçi sè liÖu ®o lón ®· thùc hiÖn

Thêi gian ®o

§é lón t1, t2 ..... tn s1, s2 ....sn

CÇn x¸c ®Þnh ®é lón ë thêi ®iÓm t cã 2 ph­¬ng ph¸p

IV.4.1. ph­¬ng ph¸p hµm sè mò.

Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn c¬ së lý thuyÕt c¬ häc ®Êt

( 69) St = Stp (1 - e-t)

Trong ®ã: Stp - §é lón toµn phÇn cña c«ng tr×nh

 - HÖ sè nÐn t­¬ng ®èi cña nÒn c«ng tr×nh

e - c¬ sè cña logarit tù nhiªn

t - Thêi gian dù b¸o.

KÕt qu¶ ®o lón sö dông ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè Stp vµ .

§Ó t×m Stp vµ  cÇn lËp 2 ph­¬ng tr×nh víi thêi ®iÓm t1 ta cã S1 = Stp (1 - et1)

Víi t2: S2 = Stp (1 - et2)

Khi sè ph­¬ng tr×nh lín h¬n 2 th× bµi to¸n gi¶i theo ph­¬ng ph¸p sè b×nh

o vµ o

ph­¬ng nhá nhÊt nh­ sau:

1/ Chän gi¸ trÞ gÇn ®óng cña Stp vµ  ký hiÖu lµ Stp 2/ Tõ St = Stp (1 - et) ta khai triÓn tuyÕn tÝnh vµ gi÷ l¹i ®Õn sè h¹ng bËc

ti

S 

tp

0

nhÊt.

s  ti  

S  S 

  

tp

    0

   

   

Sti = (Sti)0 +

Trong ®ã  =  - 0

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 66

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Stp = Stp - Stp0

..0 it

 

ti

S

. et i

tpo

a i

(Sti)0 = Stp0 (1 - e-0ti)

S  

  

  

0

..0 it

 

ti

1

e

b i

S  S 

tp

   

   

0

NÕu ký hiÖu

Lóc nµy ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng

i = ai  + bi Stp + li

Trong ®ã i = Sti - S’ti

Li = (Sti)0 - S’ti S’ti lµ trÞ ®o Tõ ®©y ta lËp ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn  ab

  

 aa

 S 

 al

 0

tp

 ab

 

 bb

 S 

 bl

 0

tp

Gi¶i hÖ trªn ta cã x vµ Stp, tõ ®ã tÝnh

 = o + 

Stp = Stp0 + Stp

t

t

S

  . e tp

Tèc ®é lón cña c«ng tr×nh ®­îc tÝnh theo c«ng thøc

dS dt

V = ( 70)

Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy r»ng tèc ®é lón lín nhÊt khi b¾t ®Çu quan s¸t vµ

gi¶m dÇn theo thêi gian t.

Khi t  6 th× c«ng tr×nh ®­îc coi lµ æn ®Þnh vµ ngõng ®o lón.

§å thÞ biÓu diÔn ®é lón tuyÖt ®èi vµ tèc ®é lón theo thêi gian cã d¹ng sau

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 67

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

te 

St

) St = Stp(1-

2 4 6 t

IV.4.2. Ph­¬ng ph¸p dù b¸o lón theo ®a thøc

( 71)

Ta cã : St = ao + a2t + a2t2 + ... + antn trong ®ã :

St : ®é lón t : kho¶ng thêi gian gi÷a c¸c chu kú

ao, a1, a2 ... an : c¸c hÖ sè - NÕu bËc cña ®a thøc ®· ®­îc x¸c ®Þnh th× c¸c hÖ sè ai ®­îc x¸c ®Þnh theo

ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt.

- NÕu bËc cña ®a thøc ®­îc x¸c ®Þnh ®ång thêi víi viÖc x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè

ai th× bµi to¸n ®­îc gi¶i theo ph­¬ng ph¸p nhÝch dÇn.

§a thøc nµo ®­îc sö dông ®Ó tÝnh mµ cã [(S®o - StÝnh)2] = min th× ®a thøc ®ã

®­îc chän ®Ó dù ®o¸n lón.

 IV.5. Dù To¸n kinh phÝ.

IV.5.1. C¬ së ®Ó lËp dù to¸n.

A. C¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan.

1. QuyÕt ®Þnh 866Q§-§C ngµy 29/12/1997 cña Tæng côc §Þa chÝnh vµ quyÕt

®Þnh 303/Q§ ngµy 28/11/1998 cña Côc ®o ®¹c vµ B¶n ®å Nhµ n­íc.

2. C¨n cø th«ng t­ liªn tÞch sè 113/119TTL-BTC-TC§C ngµy 23/9/1999 cña Bé

Tµi chÝnh - Tæng côc §Þa chÝnh h­íng dÉn viÖc ph©n cÊp, qu¶n lý, cÊp ph¸t vµ

thanh to¸n kinh phÝ ®o ®¹c b¶n ®å vµ qu¶n lý ®Êt ®ai.

4. §Þnh møc kh¶o s¸t x©y dùng sè 177/BXD-VKT vµ th«ng t­ h­íng dÉn sè

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 68

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

22/BXD-VKT ngµy 17/7/1995.

5. Th«ng t­ sè 151/BXD-VKT ngµy 18/9/1996 cña Bé X©y dùng

6. Th«ng t­ h­íng dÉn ®iÒu chØnh dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n sè

02/TT/BXD ngµy 19/6/2000.

7. Th«ng t­ h­íng dÉn lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n theo luËt thuÕ gi¸

trÞ gia t¨ng vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp sè 01/199/TT-BXD.

8. C«ng v¨n sè 3121/BXD-VKT vÒ viÖc ®Þnh gi¸ mét sè c«ng t¸c kh¶o s¸t x©y

dùng.

9. §Þnh møc dù to¸n kh¶o s¸t x©y dùng TCVN2000.

10. §Þnh møc dù to¸n kh¶o x¸t x©y dùng( h­ìng dÉn viÖc lËp ®¬n gi¸ kh¶o s¸t vµ

qu¶n lý chi phÝ kh¶o x¸t x©y dùng- bé x©y dùng- nhµ xuÊt b¶n x©y dùng).

11.§¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng tØnh Qu¶ng Ng·i

12.§¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng thµnh phè Hµ Néi( ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh

sè 30/2001Q§- Ubngµy 30/5/2001)

B. Chi phÝ nh©n c«ng.

1.l­¬ng tèi thiÓu : HÖ sè l­¬ng x 210.

2. phô cÊp l­u ®éng kh¶o x¸t : 40% l­¬ng tèi thiÓu

3. Phô cÊp tr¸ch nhiÖm : 2% l­¬ng tèi thiÓu.

4. Phô cÊp kh«ng æn ®Þnh s¶n xuÊt: 15% l­¬ng c¬ b¶n.

5. L­¬ng phô( nghØ phÐp, ngµy lÔ tÕt.. .. ..): 23% l­¬ng c¬ b¶n.

6. Chi phÝ kho¸n cho c«ng nh©n: 6% l­¬ng c¬ b¶n.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 69

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Chi phÝ nh©n c«ng cho ®o lón trªn c«ng tr×nh

TT

Tªn c«ng viÖc

§¬n vÞ tÝnh

Khèi l­îng

Sè ng­êi

Sè ngµy

Thµnh tiÒn 1000®

L­¬ng ngµy 1000 ®

§iÓm

1

Ch«n mèc l­íi c¬ së

4

27120

325440

3

4

§iÓm

2

Ch«n mèc l­íi quan tr¾c

60

27120

650880

6

4

§o ®¹c

Tr¹m

71

3

29680 27120

3 3

1 4

89040 325440

TÝnh to¸n

4

29680

1

1

29680

Tæng

5

1420480

B¶ng 11

VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ:

1420480 x 12 = 17045760 ®

Chi phÝ nh©n c«ng cho ®o lón nÒn c«ng tr×nh

B¶ng 12

TT

Tªn c«ng viÖc §¬n vÞ tÝnh Khèi l­îng Sè ng­êi Sè ngµy Thµnh tiÒn 1000®

L­¬ng ngµy 1000®

§iÓm 4 552640 1

§iÓm 12 690800 2

Ch«n mèc cè ®Þnh Ch«n mèc l­íi quan tr¾c §o ®¹c Tr¹m 16 138160 3

TÝnh to¸n 29680 27120 29680 27120 29680 27120 29680 4 4 5 5 1 1 1 1 4 1 4 1 4 1 29680 4

Tæng 1411280 5

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 70

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ: 1411280 x 12 = 16935360®

Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thi c«ng (cho 10 tr¹m m¸y)

B¶ng 13

TT Tªn thiÕt bÞ §¬n vÞ Nguyªn Sè ca

% khÊu hao

gi¸ 33000000 KhÊu hao 1 ca 18883 1 M¸y Ni 004 vµ Bé Chi phÝ khÊu hao 94415 5

C¸i 10 200 5

mia invar 2 M¸y tÝnh 3 Tæng 1000 95415

VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ:

95415 x 12= 1144980®

Chi phÝ vËt liÖu cho c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng

B¶ng 14

TT Tªn mèc §¬n vÞ Khèi l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

1 C¸i 4 400000 1600000

2 C¸i 60 25000 1500000

Mèc c¬ së trªn c«ng tr×nh Mèc quan tr¾c trªn c«ng tr×nh

3 C¸i 4 500000 2000000

4 C¸i 12 90000000

5 Mèc cè ®Þnh lón nÒn Mèc kiÓm tra lón nÒn D©y dÉn ( m) 1000 900000000

500 (UAS) 60 (UAS)

6 Tæng 1013180340

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 71

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Tæng dù to¸n kinh phÝ quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu

Dung QuÊt

B¶ng15

I. Chi phÝ trùc tiÕp Nh©n c«ng M¸y mãc VËt liÖu Tæng

16935360 1144980 1013180340 1031260680

II. Chi phÝ gi¸n tiÕp (70% chi phÝ nh©n c«ng) : 11854752

III. L·i vµ thuÕ 10%(I+II) : 104311543,2

IV. Chi phÝ chç ë t¹m thêi : 6%(I+II+III) : 68845618,51

V. ViÕt ph­¬ng ¸n vµ b¸o c¸o kü thuËt : 6%(I+II+III+IV) : 72976355,62

VI. C¸c chi phÝ kh¸c : 1%(I+II+III+IV+V) 12892489,49

Tæng céng 1302141439

ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng : 10% 130214143,9

Gi¸ ®· tÝnh thuÕ 1432355583

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 72

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ

Trong thêi gian võa qua t«i ®· ®­îc giao nhiÖm vô lµm b¶n ®å ¸n tèt

nghiÖp víi ®Ò tµi : "ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n quan tr¾c lón ®ª ch¾n sãng nhµ

m¸y läc dÇu Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i''. Sau mét thêi gian t×m hiÓu nghiªn

cøu c¸c tµi liÖu trong n­íc vµ n­íc ngoµi, ®i thùc ®Þa kh¶o x¸t khu vùc x©y

dùng ®ª ch¾n sãng. Chóng t«i cã mét sè kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ sau.

I. KÕt luËn.

Nguyªn nh©n g©y ra biÕn d¹ng c«ng tr×nh lµ do ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu

kiÖn nh©n t¹o vµ c¸c ®iÒu kiÖn x· héi kh¸c trong viÖc sö dông c«ng tr×nh.. ..

tÝnh chÊt phøc t¹p m« h×nh kh«ng ®ång nhÊt cña líp ®Êt ®¸, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt

c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n.

ViÖc lùa chän ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c dùa trªn gi¸ trÞ ®é lón cho phÐp theo

thêi gian. Nã ®­îc tÝnh to¸n dùa vµo kho¶ng thêi gian liªn tiÕp gi÷a hai chu

kú ®o, tõ ®ã cho phÐp ta x¸c ®Þnh cÊp ®o thÝch hîp ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ,

kü thuËt cao nhÊt. Dùa vµo ®é chÝnh x¸c cña cÊp ®o ®· chän chóng ta lùa

chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ ®o cho thÝch hîp.

HÖ thèng mèc chuÈn ®­îc bè trÝ ngoµi c«ng tr×nh ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu

kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh, cã tÇm nh×n th«ng tho¸ng rÔ ®i l¹i, rÔ b¶o qu¶n, ®é s©u

®¸y mèc ®­îc bè trÝ ë tÇng ®¸ gèc hoÆc tÇng ®Êt chÞu lùc tèt. §èi víi c«ng

tr×nh ®ª ch¾n sãng hÖ thèng mèc chuÈn ®­îc bè trÝ thµnh hai côm, mét côm

trung gian vµ mét côm n»m ngoµi chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®­îc liªn kÕt

víi nhau b»ng hÖ thèng mèc ®é cao thèng nhÊt, c¸c mèc kiÓm tra ®­îc g¾n

trªn mÆt ®ª t¹o thµnh ba hµng, c¸c mèc quan tr¾c lón nÒn ®­îc ®Æt trong lßng

®ª.

II. KiÕn nghÞ

ViÖc thiÕt kÕ m¹ng l­íi quan tr¾c lón nÒn c«ng tr×nh ph¶i ®­îc tiÕn hµnh

song song víi qu¸ tr×nh x©y dùng ®ª.

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 73

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

§èi víi m¹ng l­íi quan tr¾c lón trªn c«ng tr×nh ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vËt

t­, thiÕt bÞ ®Ó x©y dùng hÖ thèng mèc chuÈn, mèc kiÓm tra, m¸y mãc dông cô

®ñ ®é chÝnh x¸c yªu cÇu ®Æt ra.

Tõ ®ã, chóng t«i ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n cña c«ng

t¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt. Tuy vËy ®iÒu kiÖn khÝ

hËu miÒn trung rÊt kh¾c nhiÖt nªn dÉn ®Õn viÖc ®o ®¹c sÏ gÆp khã kh¨n, nªn

chóng t«i ®Ò nghÞ ban qu¶n lý hÕt søc gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó

chóng t«i hoµn thµnh nhiÖm vô tèt nhÊt.

Xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o h­íng dÉn TS. Ng« V¨n Hîi vµ c¸c thÇy

c« gi¸o trong khoa Tr¾c §Þa C«ng tr×nh ®© tËn t×nh gióp ®¬c t«i hoµn thµnh

®å ¸n.

Do ®iÒu kiÖn thêi gian cßn h¹n chÕ vµ kiÕn thøc cña b¶n th©n cã h¹n nªn

b¶n ®å ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× thÕ t«i rÊt mong ®­îc sù

®ãng gãp ý kiÕn ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å

¸n cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n, kiÕn thøc ®­îc më réng h¬n

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 74

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

C¸c tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa C«ng tr×nh: ( Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).

T¸c gi¶: Phan V¨n HiÕn( chñ biªn) Ng« V¨n Hîi, TrÇn Kh¸nh,

NguyÔn Quang Phóc, NguyÔn Quang Th¾ng, Phan Hång TiÕn,TrÇn ViÕt

TuÊn.

2. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa Phæ th«ng: tËp 1,2,3 ( Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).

T¸c gi¶: NguyÔn Träng San, §inh C«ng Hoµ, Tr­¬ng Quang HiÕu, §µo

Quang HiÕu, NguyÔn TiÕn N¨ng.

3. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa Cao cÊp ( Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).

4. TuyÓn tËp ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc 1999 – 2000 ( Tr­êng ®¹i häc Má -

§Þa ChÊt ).

5. C¬ së to¸n häc xö lý sè liÖu tr¾c ®Þa ( Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).

T¸c gi¶: Hoµng Ngäc Hµ, Tr­¬ng Quang HiÕu.

6. Tiªu chuÈn x©y dùng  X¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o

cao h×nh häc” ( ViÖn nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng - Bé x©y

dùng).

7. §Þnh møc dù to¸n x©y dùng tØnh Qu¶ng Ng·i.

8. §¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng thµnh phè Hµ Néi.( Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh

sè 30/2001Q§-UB ngµy 30 - 5- 2001).

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 75

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Môc Lôc

Néi dung

1

Trang

Më ®Çu

Ch­¬ng I

Giíi thiÖu chung

4

I.1. T×nh h×nh ®Æc ®iÓm khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc

dÇu Dung QuÊt

4

I. §Æc ®iÓm chung 4

II. Giíi thiÖu quy m« cña khu liªn hîp nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt vµ c¸c h¹ng

môc c«ng tr×nh

7

Ch­¬ng II

Nh÷ng c¬ së chung vÒ lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh 13

 II.1. Kh¸i niÖm vÒ quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 13

II.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®é lón

13

II.1.2. Nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh 13

II.1.3. Môc ®Ých nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 14

II.1.4. Tham sè ®Æc tr­ng ®é lón c«ng tr×nh 15

II.1.5. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 16

 II.2. yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®o lón c¸c c«ng tr×nh x©y xùng 16

II.3. ­íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý 17

II.3.1.Chu kú quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt

19

II.4. c¸c ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ kh¶ n¨ng øng dông ®Ó quan

tr¾c ®é lón cña ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 20

II.4.1. Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

20

II.4.2. Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c 24

II.4.3. Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh

25

II.4.4. Quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ 28

II.4.5. Ph­¬ng ph¸p ®o lón thuû ®éng häc 35

II.5. Lùa chän ph­¬ng ph¸p ®o tèi ­u ®Ó øng dông quan tr¾c ®ª ch¾n sãng

nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt 36

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 76

II.5.1. Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

36

II.5.2. Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c 36

II.5.3. Ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh

37

II.5.4. Ph­¬ng ph¸p ®o cao b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ 37

II.5.5. Ph­¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc 37

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng III

thiÕt kÕ l­íi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng dung quÊt 38

III.1. §Æc ®iÓm thiÕt kÕ kü thuËt l­íi ®o lón ®ª ch¾n sãng 38

III.1.1. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón ®ª ch¾n sãng

38

III.2. Ph­¬ng Ph¸p ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ 39

III.3. ThiÕt kÕ l­íi quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 44

III.4.ThiÕt kÕ l­íi c¬ së vµ l­íi ®o lón trªn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng 47

III.4.1. ThiÕt kÕ l­íi c¬ së 47

III.5. Ph­¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc chuÈn

49

III.5.1. Vai trß cña mèc chuÈn vµ yªu cÇu ®èi víi mèc chuÈn 49

III.5.2. Giíi thiÖu mét sè lo¹i mèc chuÈn

49

III.5.3. CÊu t¹o cña mèc chuÈn phôc phô ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y

läc dÇu Dung QuÊt 50

III.6. Ph­¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc ®o lón trªn c«ng tr×nh ®ª ch¾n song

Dung QuÊt

52

III.6.1. Vai trß cña mèc ®o lón c«ng tr×nh vµ yªu cÇu ®èi víi mèc ®o lón

c«ng tr×nh

52

III.6.2. Ph­¬ng ¸n bè trÝ mèc ®o lón bÒ mÆt ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt vµ

s¬ ®å ®o

53

III.6.3. CÊu t¹o mèc ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 54

Ch­¬ng IV

Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt vµ dù to¸n

kinh phÝ

55

IV.1. Chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu

Dung QuÊt

55

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 77

 IV.2. Quy tr×nh ®o lón b»ng m¸y thuû chuÈn Ni - 004 ( §øc ) 55

IV.2.1 KiÓm tra vµ kiÓm nghiÖm m¸y thuû chuÈn 55

IV.2.2. KiÓm nhhiÖm mia thuû chuÈn 60

IV.2.3. C¸c chØ tiªu kü thuËt 62

IV.2.4. Tr×nh tù ®o

62

IV.3. Xö lý sè liÖu ®o lón 63

IV.3.1.KiÓm tra kÕt qu¶ ®o tr­íc khi b×nh sai 63

IV.3.2. TÝnh to¸n b×nh sai l­íi ®é cao 63

IV.3.3. §ãng gãi vµ giao nép tµi liÖu

65

IV.4. Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh 66

IV.4.1. ph­¬ng ph¸p hµm sè mò

66

IV.4.2. Ph­¬ng ph¸p dù b¸o lón theo ®a thøc 68

IV.5. Dù To¸n kinh phÝ

68

IV.5.1. C¬ së ®Ó lËp dù to¸n 68

A.C¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan

68

B.Chi phÝ nh©n c«ng 69

73

Tr­êng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp

KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ

75

C¸c tµi liÖu tham kh¶o

Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 78