Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Më ®Çu
§ª ch¾n sãng lµ lo¹i c«ng tr×nh phô trî, ®ª ch¾n sãng ®îc x©y dùng ë c¸c
c¶ng hoÆc ë c¸c côm c«ng tr×nh biÓn. §óng nh tªn gäi cña nã, nhiÖm vô chñ
yÕu cña ®ª ch¾n sãng lµ dËp t¾t c¸c dao ®éng d¹ng sãng cña níc biÓn ®¶m b¶o
cho ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®êng biÓn ra vµo c¶ng ®îc an toµn.
ThÕ giíi ®· biÕt ®Õn nhiÒu c¶ng lín næi tiÕng víi nh÷ng con ®ª ch¾n sãng
dµi nhiÒu c©y sè nh c¶ng Murmansk, c¶ng Odecxa ( Liªn x« cò), Rostexdam
( Hµ Lan), c¶ng New York ( Mü), c¶ng Oetlingt¬n( Anh).C¸c con ®ª ch¾n
sãng ë c¸c c¶ng nµy ®· ®¶m b¶o cho tµu bÌ ra vµo c¶ng mét c¸ch an toµn, hiÖu
qu¶.
ë níc ta, giao th«ng ®êng thuû nãi chung míi ®îc ph¸t triÓn ë møc ®é
thÊp. C¶ng lín nhÊt cña níc ta lµ c¶ng H¶i Phßng ®îc x©y dùng trªn s«ng
§×nh Vò nªn kh«ng cã nhu cÇu x©y dùng ®ª ch¾n sãng tuy vËy hµng n¨m ph¶i
chi phÝ mét nguån kinh phÝ rÊt lín ®Ó n¹o vÐt luång. C¸c c¶ng kh¸c nh Quy
Nh¬n, Cöa Lß, §µ N½ng cã quy m« kh«ng lín vµ n¨ng suÊt vËn chuyÓn hµng ho¸
kh«ng cao nªn viÖc x©y dùng ®ª ch¾n sãng víi quy m« lín kh«ng ®îc ®Æt ra.
§Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n¨ng lîng cho ®Êt níc chÝnh phñ ®· phª
duyÖt dù ¸n x©y dùng khu liªn hîp läc ho¸ dÇu Dung QuÊt, Qu¶ng Ng·i. §©y lµ
mét c«ng tr×nh lín ®Æc biÖt quan träng cña níc ta. Mét trong nh÷ng h¹ng môc
quan träng cña khu liªn hîp läc ho¸ dÇu nµy lµ c¶ng Dung QuÊt. §©y lµ mét
c¶ng lín cã thÓ tiÕp nhËn c¸c tµu cã träng t¶i rÊt lín ra vµo víi tÇn suÊt ho¹t
®éng 363 ngµy/ n¨m nghÜa lµ cã thÓ tiÕp nhËn tµu hÇu nh trong mäi ®iÒu kiÖn
thêi tiÕt.
Còng nh c¸c c¶ng biÓn kh¸c trªn thÕ giíi, ®Ó ®¶m b¶o cho tÇu bÌ ra vµo
®îc an toµn, c¶ng Dung QuÊt cÇn ph¶i x©y dùng mét ®ª ch¾n sãng. §iÒu kiÖn
®Þa h×nh, ®Þa chÊt vµ chÕ ®é thuû v¨n cô thÓ ë khu vùc vÞnh Dung QuÊt, ph¬ng
¸n thiÕt kÕ chÝnh thøc ®ª ch¾n sãng ®îc duyÖt cã chiÒu dµi 1,6 km, mÆt ®ª cã
bÒ réng 10m ë cao tr×nh + 10m. §Ó cã chiÒu cao trung b×nh 20 25m, m¸i dèc
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 1
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
1/1,5 nh vËy phÇn ch©n ®ª cã chiÒu réng tõ 60 80m. ViÖc x©y dùng ®ª ch¾n
sãng do c«ng ty x©y dùng Lòng L« ( Bé quèc phßng ) thùc hiÖn víi tæng kinh
phÝ xÊp xØ 50 triÖu ®« la.
Víi chiÒu dµi 1,6 km, ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt kh«ng ph¶i lµ ®ª cã chiÒu
dµi kû lôc nhng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia thuéc c«ng ty nµy WS
ATKIN Internation (v¬ng quèc anh) mét c«ng ty hµng ®Çu vÒ thiÕt kÕ vµ x©y
dùng c¸c c«ng tr×nh biÓn th× ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt ®îc sÕp vµo lo¹i 10 con
®ª phøc t¹p nhÊt cña thÕ giíi. V× nã ®îc x©y dùng trªn mét nÒn ®Þa chÊt phøc
t¹p.
§Ó ®¶m b¶o an toµn vµ tuæi thä thiÕt kÕ cho c«ng tr×nh ( dù kiÕn 60 n¨m)
trong thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh còng nh trong qu¸ tr×nh khai th¸c sö dông,
chóng ta cÇn tiÕn hµnh quan tr¾c biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh ( kÓ c¶ biÕn d¹ng
ngang vµ ®øng ).
Thùc hiÖn ph¬ng ch©m häc tËp kÕt hîp víi thùc tiÔn, trong thêi gian lµm
®å ¸n tèt nghiÖp, t«i ®· ®îc giao thùc hiÖn ®Ò tµi:
"ThiÕt kÕ ph¬ng ¸n quan tr¾c lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc
dÇu Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i''
Néi dung cña ®å ¸n gåm 4 ch¬ng
Ch¬ng I: Giíi thiÖu chung
Ch¬ngII: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c¬ së lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh
Ch¬ng III: ThiÕt kÕ líi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt
Ch¬ng IV: Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng Dung
QuÊt vµ dù to¸n kinh phÝ
Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ ®a ra c¸c ph¬ng ¸n quan tr¾c ®é lón vµ xö lý sè
liÖu ®o lón, tõ ®ã chän ra ph¬ng ¸n tèi u nhÊt phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña
c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt.
Trong thêi gian lµm ®å ¸n tèt nghiÖp ®îc sù ©n cÇn chØ b¶o cña thÇy gi¸o,
TS. Ng« V¨n Hîi cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa, sù gãp ý ch©n thµnh cña c¸c
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 2
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
®ång nghiÖp cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n t«i ®· hoµn thµnh néi dung cña ®Ò
tµi ®Æt ra.
MÆc dï ®· cè g¾ng nhng do kiÕn thøc chuyªn m«n cßn h¹n hÑp, thêi gian
nghiªn køu ®Ò tµi cßn Ýt nªn ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.T«i rÊt
mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c ®ång nghiÖp
gÇn xa ®Ó ®Ò tµi hoµn chØnh h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o,TS.Ng« V¨n Hîi cïng tÊt c¶ c¸c thÇy
c« gi¸o trong vµ ngoµi khoa.
Hµ néi: 6 - 2002
Sinh viªn thùc hiÖn
Diªm C«ng Trang
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 3
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng I
Giíi thiÖu chung
I.1. T×nh h×nh ®Æc ®iÓm khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh
®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu dung quÊt
I. §Æc ®iÓm chung
1.VÞ trÝ ®Þa lý
C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt thuéc khu c«ng
nghiÖp Dung QuÊt cã diÖn tÝch kho¶ng 20 Km2 n»m trªn khu vùc 3 x·: B×nh H¶i,
B×nh TrÞ vµ B×nh ThuËn huyÖn B×nh S¬n, tØnh Qu¶ng Ng·i. Trung t©m khu liªn
hîp cã vÞ trÝ ®Þa lý 150 20' ®é vÜ B¾c vµ 108037' ®é kinh §«ng. PhÝa B¾c khu liªn
hîp tiÕp gi¸p víi khu c«ng nghiÖp vµ côm d©n c Chu Lai, phÝa Nam lµ thµnh
phè V¹n Têng. Quèc lé 1A ph©n c¸ch khu c«ng nghiÖp víi huyÖn Nói Thµnh ë
phÝa T©y. PhÝa §«ng cña khu c«ng nghiÖp lµ biÓn §«ng cã hai vÞnh lín níc s©u
mµ tµu, thuyÒn lín cã thÓ ra vµo ®îc lµ vÞnh ViÖt Thanh vµ vÞnh Dung
QuÊt.Trong ®ã c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng ®îc x©y dùng trªn vÞnh Dung QuÊt,
c«ng tr×nh n»m vÒ phÝa §«ng cña khu c«ng nghiÖp läc ho¸ dÇu Dung QuÊt.
2. T×nh h×nh giao th«ng vËn t¶i
C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt nãi riªng khu c«ng
nghiÖp Dung QuÊt nãi chung. C¸c h¹ng môc chÝnh cña c«ng tr×nh ®Òu n»m s¸t
bê biÓn, gÇn hai vÞnh níc s©u ®ã lµ vÞnh Dung QuÊt vµ vÞnh ViÖt Thanh, chÝnh
v× vËy mµ tuyÕn ®êng biÓn ®îc ph¸t huy tèi ®a cho viÖc vËn chuyÓn nh÷ng
thiÕt bÞ siªu trêng, siªu träng ...nªn rÊt tèt cho viÖc tiÕp nhËn dÇu th« tõ c¸c tÇu
chë dÇu vµ xuÊt s¶n phÈm cña nhµ m¸y theo ®êng biÓn sau nµy.
Ngoµi ra khu c«ng nghiÖp cßn n»m s¸t víi tuyÕn quèc lé 1A vµ tuyÕn
®êng s¾t B¾c - Nam nªn viÖc vËn chuyÓn ngêi vµ thiÕt bÞ theo ®êng bé vµ
®êng s¾t cã thÓ ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng ®¸p øng ®îc tiÕn ®é thi
c«ng khÈn tr¬ng cña c«ng tr×nh. Nhîc ®iÓm lµ ®êng hµng kh«ng cha vµo
®îc khu vùc. Nhng hiÖn t¹i cã thÓ sö dông ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµng
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 4
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
kh«ng tõ §µ N½ng vµ sau nµy lµ s©n bay Chu Lai.
3. §iÒu kiÖn ®Þa h×nh
Khu vùc ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt lµ khu vùc cã ®Þa h×nh
kh¸ ®Æc trng cña vïng ven biÓn miÒn Trung níc ta. §ã lµ vïng ®Þa h×nh chia
c¾t kh¸ m¹nh xen lÉn nói ®¸, ®åi c¸t vµ biÓn víi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ
®Þa chÊt thñy v¨n rÊt phøc t¹p. MÆt b»ng x©y dùng hÖ thèng ch©n ®ª kh«ng thèng
nhÊt, ®é cao thÊp kh¸c nhau. §iÒu ®ã g©y nh÷ng trë ng¹i ®¸ng kÓ cho c«ng viÖc
x©y dùng c¸c mèc trong líi quan tr¾c ®é lón ch©n ®ª vµ líi ®é cao phôc vô thi
c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh.
4. T×nh h×nh khÝ hËu
KhÝ hËu khu vùc Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i lµ khÝ hËu ®Æc trng cho vïng
ven biÓn miÒn Trung, ®ã lµ khÝ hËu nãng vµ Èm. Ph©n thµnh hai mïa râ rÖt, mïa
kh« nãng tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 10, mïa ma tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau.
NhiÖt ®é trung b×nh mïa hÌ lµ 330c, trong nh÷ng ngµy nãng nhiÖt ®é lªn tíi 380c,
390c, nhiÖt ®é cao nhÊt quan s¸t ®îc lµ 42 ®Õn 430c. §©y lµ ®iÒu kiÖn kh«ng
mÊy thuËn lîi cho c«ng t¸c ®o ®¹c ®Æc biÖt lµ ®o ®¹c ®é chÝnh x¸c cao.
5. T×nh h×nh d©n c
Trªn ®Þa bµn x©y dùng khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt, gåm ba x· thuéc tØnh
Qu¶ng Ng·i, d©n c ë ®©y lµ nh÷ng ngêi cã truyÒn thèng ®i theo c¸ch m¹ng,
gi¸c ngé c¸ch m¹ng cao. N¬i ®©y ngêi d©n sèng chñ yÕu b»ng nghÒ n«ng
nghiÖp vµ ®¸nh b¾t h¶i s¶n, mét sè Ýt ngêi d©n sèng b»ng nghÒ bu«n b¸n, nãi
chung ngêi d©n ë ®©y cã cuéc sèng cßn nghÌo, hä sèng thµnh tõng lµng, xãm,
nªn trËt tù an ninh kh¸ an toµn, ®iÒu ®ã t¹o thuËn lîi cho c¸c ®éi ®o ®¹c hoµn
thµnh nhiÖm vô ®óng thêi h¹n. Nh©n d©n khu vùc x©y dùng khu c«ng nghiÖp ®Òu
ñng hé chñ tr¬ng cña §¶ng vµ ChÝnh phñ x©y dùng Dung QuÊt trë thµnh trung
t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt, hiÖn ®¹i nhÊt miÒn Trung.
6. §Þa chÊt c«ng tr×nh
§Ó kh¶o s¸t x©y dùng c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung
QuÊt, ngêi ta ®· tiÕn hµnh khoan 50 lç võa khoan, võa xuyªn tõ b1 ®Õn b50.VÞ
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 5
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
trÝ c¸c lç khoan vµ xuyªn tÜnh n»m däc theo ®ª ch¾n sãng víi kho¶ng c¸ch trung
b×nh cø 150m cã 4 lç khoan, trong ®ã gåm cã 23 lç khoan vµ 27 lç xuyªn tÜnh
CPT.
Trªn c¬ së thu thËp c¸c sè liÖu tõ c¸c lç khoan, kÕt hîp víi kÕt qu¶ nghiªn
cøu thÝ nghiÖm mÉu ®Êt ®¸ trong phßng thÝ nghiÖm cho thÊy kÕt qu¶ ®Þa chÊt
c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt cã sù kh¸c nhau râ rÖt vÒ
®é cao thÊp cña chiÒu dµy líp ®Êt ®¸.
7. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n
Theo nghiªn cøu cña HR Wallingfor cung cÊp, ®Æc trng cña mùc níc t¹i
khu vùc kh«ng cã gi«ng b·o nh sau:
B¶ng 1
Tªn gäi Mùc níc theo hÖ “o” h¶i ®å
Mïa ma Trung b×nh Mïa kh«
HHW( Mùc níc cao nhÊt) 2.5 2.2 2.1
MHW( mùc níc trung b×nh) 2.3 2.0 1.9
MSL(mùc níc thÊp ) 1.6 1.3 1.2
Khi cã sù thay ®æi do ¸p xuÊt khÝ quyÓn, c¸c mùc níc trªn sÏ thay ®æi.
HR Wallingford ®Ò nghÞ møc níc thiÕt kÕ theo b¶ng sau
B¶ng 2
Cao ®é o h¶i ®å 2.7mCD 2.5mCD 1.3mCD
0.0mCD
Tªn gäi HHW( mùc níc cao nhÊt) MHW( mùc níc trung b×nh) MSL( mùc níc thÊp) LLW( mùc níc thÊp nhÊt cã thÓ ®¶m b¶o cho tÇu ra vµo)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 6
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Trong ®iÒu kiÖn cã gi«ng b·o, mùc níc thiÕt kÕ theo HR Wallingford
nh sau.
øng víi tÇn suÊt 100 n¨m, mùc níc cao nhÊt +5,0m ( ®é cao h¶i ®å)
øng víi tÇn suÊt 50n¨m, mùc níc cao nhÊt +4.3m ( ®é cao h¶i ®å)
Dßng ch¶y
HR Wallingford ®· íc lîng th«ng sè c¸c dßng ch¶y nh sau:
Dßng ch¶y do triÒu 0.3m/s
Dßng ch¶y do giã 1.1m/s
Sãng ngoµi kh¬i khu vùc c«ng tr×nh tÝnh to¸n theo c¸c híng kh¸c nhau
trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng ®îc tr×nh bµy (B¶ng 3).
Theo tÝnh to¸n cña HR Wallingford sãng cùc h¹n do gi«ng b·o ë vïng
níc s©u ngoµi kh¬i c«ng tr×nh øng víi c¸c tÇn xuÊt kh¸c nhau ®îc thèng kª
trong b¶ng sau:
TÇn suÊt xuÊt hiÖn (n¨m) 10 20 50 100 200 Hs ( chiÒu cao ) (m) 6.65 7.90 9.35 10.55 11.45 B¶ng 3 Ts ( chu kú ) (s) 11.4 - 13.1 12.2 - 13.6 12.9 - 14.1 13.4 - 14.4 13.7 - 14.6
II. Giíi thiÖu quy m« cña khu liªn hîp nhµ m¸y läc dÇu Dung
QuÊt Vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.
Khu liªn hîp läc dÇu Dung QuÊt, n»m trong khu phøc hîp c«ng nghiÖp
Dung QuÊt lµ khu c«ng nghiÖp läc dÇu hiÖn ®¹i ®Çu tiªn cña níc ta trong ®ã
nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt ®îc thiÕt kÕ vµ thi c«ng víi sù hîp t¸c cña céng
hoµ Liªn Bang Nga. Nhµ m¸y cã nhiÖm vô tiªu thô chÕ biÕn s¶n lîng dÇu th«
®ang ®îc khai th¸c ë níc ta hoÆc cã tÝnh chÊt t¬ng ®¬ng. S¶n phÈm chÝnh
cña nhµ m¸y läc dÇu lµ Propylen, khÝ ho¸ láng, x¨ng kh«ng ch×, dÇu ho¶ d©n
dông, nhiªn liÖu ph¶n lùc, nhiªn liÖu diesel...
Nhng viÖc vËn chuyÓn cung cÊp dÇu th« ®Õn nhµ m¸y ®Ó chÕ biÕn t¹o ra
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 7
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
s¶n phÈm vµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm th× cÇn ph¶i cã nh÷ng c«ng tr×nh c¬ b¶n sau.
II.1. Khu nhµ m¸y läc dÇu
1. Khu nhµ m¸y chÝnh
Khu nhµ m¸y chÝnh ®îc bè trÝ ë ®é cao tõ 12.5 - 10 m so víi mÆt níc
biÓn trung b×nh. §é dèc tho¶i dÇn tõ khu vùc trung t©m c¸c ph©n xëng c«ng
nghÖ phÝa T©y xuèng híng §«ng Nam ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tho¸t níc vµ
chèng lò. C¸c khu ph©n xëng c«ng nghÖ chÕ biÕn ®îc bè trÝ t¹i vÞ trÝ cao nhÊt
cßn c¸c h¹ng môc kh¸c ®îc bè trÝ thÊp h¬n.
§©y lµ khu vùc cã tæng diÖn tÝch 151ha bao gåm nhiÒu ph©n xëng ®îc
l¾p ®Æt c«ng nghÖ chÕ biÕn s©u, hiÖn ®¹i :
+ Ph©n xëng chng cÊt dÇu th« b»ng ¸p suÊt khÝ quyÓn (CDU).
+ Ph©n xëng xö lý Napth b»ng hy®ro (HNT).
+ Ph©n xëng Reforming xóc t¸c liªn tôc (CCR).
+ Ph©n xëng Cracking xóc t¸c cÆn dÇu (RFCC).
+ Ph©n xëng xö lý khÝ ho¸ láng( LPG ).
+ Ph©n xëng thu håi Propylen.
Ngoµi ra cßn cã nhiÒu h¹ng môc kh¸c nh: khu xö lý níc th¶i, khu ®uèc
®èt, khu bÓ chøa s¶n phÈm trung gian, bÓ chøa c¸c thµnh phÇn pha trén, bÓ chøa
dÇu t¹p, khu hµnh chÝnh, ®êng èng dÉn dÇu trong nhµ m¸y nèi c¸c ph©n xëng.
Nhµ m¸y cßn cã c¸c hÖ thèng phô trî nh: C¸c tr¹m b¬m, hÖ thèng ®êng
giao th«ng, hÖ thèng ®iÖn, hÖ thèng t¹o vµ ph©n phèi h¬i cho nhµ m¸y, hÖ thèng
cung cÊp khÝ, hÖ thèng cung cÊp Nit¬, hÖ thèng cÊp nhiªn liÖu, hÖ thèng cøu háa
vµ ch÷a ch¸y, hÖ thèng xö lý chÊt th¶i r¾n, .v.v
2. Khu vùc bÓ chøa s¶n phÈm
§îc bè trÝ ë phÝa B¾c khu nhµ m¸y chÝnh vµ gÇn víi khu c¶ng dÇu. Khu
bÓ chøa s¶n phÈm cã diÖn tÝch 28 ha bao gåm c¸c bÓ chøa víi sè lîng vµ dung
tÝch nh sau:
+ 01 bÓ chøa khÝ ho¸ láng( LPG ) víi dung tÝch 10.000 m3.
+ 02 bÓ chøa x¨ng kh«ng ch× dung tÝch mçi bÓ 15.000 m3.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 8
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
+ 01 bÓ chøa Propylen víi dung tÝch 10.000 m3.
+ 02 bÓ chøa dÇu háa mçi bÓ cã dung tÝch 15.000 m3.
+ 02 bÓ chøa nhiªn liÖu ph¶n lùc mçi bÓ cã dung tÝch 15.000 m3.
+ 02 bÓ chøa diesel ®éng c¬ víi dung tÝch mçi bÓ 30.000 m3, 01 bÓ cã
dung tÝch 20.000 m3.
+ 02 bÓ chøa diesel c«ng nghiÖp mçi bÓ cã dung tÝch 3.000 m3.
+ 03 bÓ chøa F.O mçi bÓ cã dung tÝch 30.000 m3.
3. Khu vùc bÓ chøa dÇu th«
Khu vùc bÓ chøa dÇu th« ®îc bè trÝ gÇn nhµ m¸y vµ gÇn hÖ thèng phao
neo mét ®iÓm SPM. Cã diÖn tÝch 42 ha n»m trong khu vùc nhµ m¸y chÝnh cã
nhiÖm vô chøa dÇu th« dÉn tõ c¶ng ViÖt Thanh vµo nhµ m¸y. Khu bÓ chøa dÇu
th« cã c¸c bÓ chøa víi sè lîng vµ dung tÝch nh sau:
+ 06 bÓ chøa dÇu th« mçi bÓ cã dung tÝch 50.000 m3.
+ 02 bÓ chøa níc d»n mçi bÓ cã dung tÝch 10.000 m3.
4. TuyÕn èng dÉn s¶n phÈm
TuyÕn ®êng èng dÉn dµi 8 km bao gåm tuyÕn nèi tõ nhµ m¸y läc dÇu ®Õn
khu bÓ chøa s¶n phÈm vµ tuyÕn ®êng èng tõ bÓ chøa s¶n phÈm ®Õn c¶ng xuÊt
s¶n phÈm. Hµnh lang an toµn cña tuyÕn èng cã chiÒu réng 50 m vµ cã tæng diÖn
tÝch 40 ha. §©y lµ mét tuyÕn èng lín ®ßi hái ®é chÝnh x¸c bè trÝ vÒ ®é cao.
5. TuyÕn èng dÉn dÇu th«
TuyÕn èng dÉn dÇu th« cã chiÒu dµi 1,2 km dÉn dÇu th« tõ vÞnh ViÖt
Thanh vµo khu bÓ chøa dÇu th« cña nhµ m¸y chÝnh.
6. TuyÕn èng lÊy vµ x¶ níc biÓn
TuyÕn èng lÊy vµ x¶ níc biÓn cã diÖn tÝch 4 ha, cã nhiÖm vô cung cÊp
níc biÓn phôc vô nhµ m¸y.
II.2. C¸c c«ng tr×nh biÓn
1. Khu c¶ng xuÊt s¶n phÈm
Khu c¶ng kÝn xuÊt s¶n phÈm bè trÝ t¹i phÝa §«ng vÞnh lín Dung QuÊt
(®o¹n tõ cöa s«ng Trµ Bång ®Õn mòi Co Co) cã diÖn tÝch c¶ ®Êt vµ mÆt biÓn lµ
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 9
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
135 ha bao gåm c¸c h¹ng môc:
+ 02 bÕn cho tµu cã träng t¶i tõ 20.000 - 25.000 tÊn chë x¨ng vµ diesel.
+ 03 bÕn cho tµu cã träng t¶i tõ 3.000 - 5.000 tÊn chë x¨ng, diesel, Jet A1,
LPG, F.O.
+ 01 bÕn cho tµu dÞch vô ®Ó phôc vô ho¹t ®éng cña c¸c bÕn xuÊt s¶n
phÈm.
2. Khu c¶ng nhËp dÇu th«
Khu c¶ng nhËp dÇu th« ®îc bè trÝ trªn diÖn tÝch 336 ha t¹i vÞnh ViÖt
Thanh bao gåm c¸c h¹ng môc:
HÖ thèng c¶ng rãt dÇu kh«ng bÕn SPM (hÖ thèng bÕn phao 1 ®iÓm neo)
cho phÐp nhËn dÇu th« tõ c¸c tµu chë dÇu cã träng t¶i 80.000 - 110.000 tÊn. BÕn
phao mét ®iÓm neo ®îc ®Æt c¸ch bê 3 km. C¸c èng mÒm næi sÏ ®îc næi ®Ó
chuyÓn dÇu th« tõ tµu sang SPM, cïng víi mét côm thiÕt bÞ (PLEM) ®Ó nèi tõ
èng mÒm sang èng cøng.
§êng èng ngÇm díi biÓn vµ khu vùc vßng quay tµu. Tæng diÖn tÝch lµ
336 ha cho phÐp nhËn tµu cã träng t¶i tõ 80.000 - 100.000 tÊn. BÕn phao 1 ®iÓm
neo SPM sÏ ®îc nèi víi khu bÓ chøa dÇu th« cña nhµ m¸y läc dÇu b»ng mét
®êng èng dÉn dÇu th« díi biÓn cã ®êng kÝnh 42 inch vµ mét ®êng èng phôc
vô th«ng röa cho ®êng èng dÉn dÇu díi biÓn cã ®êng kÝnh 18 inch. C¶ hai
®êng èng nµy ®Òu ®îc b¶o «n, gia nhiÖt ®Ó t¨ng ®iÓm ®«ng ®Æc víi lo¹i dÇu cã
®iÓm ®«ng ®Æc cao.
3. Khu vùc ®ª ch¾n sãng
TuyÕn ®ª ®îc khèng chÕ bëi c¸c ®iÓm theo hÖ to¹ ®é nhµ níc nh sau:
To¹ ®é tuyÕn ®ª Dung QuÊt (B¶ng 4)
C¨n cø vµo hå s¬ lËp thiÕt kÕ ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt
tr×nh duyÖt, ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt ®îc thiÕt kÕ nh sau.
Ph¬ng ¸n 1: §ª ch¹y theo híng §«ng - T©y.
Ph¬ng ¸n 2: §ª ch¹y theo híng §«ng B¾c - T©y Nam.
Trô ®Ìn biÓn ®îc x©y dùng trªn mÆt ®ª cã to¹ ®é nh sau:
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 10
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
X = 1705448.0016m,
Y = 583843.8539m,
B¶ng 4
VÞ trÝ To¹ ®é
X (m) Y(m)
§iÓn ®Çu ®ª §iÓm gèc ®ª 1705455.0 1705455.0 583844.00 585389.07
Sau khi c©n nh¾c tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ, ph¬ng ¸n cuèi cïng ®îc
chän lµ ph¬ng ¸n 1.TuyÕn ®ª ®îc thiÕt kÕ cã chiÒu dµi1,6 km, chiÒu réng ch©n
®ª 100m, chiÒu réng mÆt ®ª 10 m, ®é cao cña ®ª lµ 25m.
CÊu t¹o c¸c tÊm Accropode vµ líp lãt (B¶ng 5)
C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt x©y dùng nh»m môc
®Ých ®¶m b¶o ®é an toµn cho tÇu thuyÒn ra vµo c¶ng Dung QuÊt trong ®iÒu kiÖn
thêi tiÕt thuËn lîi còng nh khã kh¨n. C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu
Dung QuÊt ®îc x©y dùng ë biÓn (vÞnh Dung QuÊt). ChÝnh v× vËy nªn ®ª ch¾n
sãng chÞu ¸p lùc rÊt lín cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh sãng, giã sÏ lµm cho c«ng
tr×nh bÞ biÕn d¹ng.
B¶ng 5
§o¹n §Çu ®ª Th©n ®ª 1 Th©n ®ª 2 Th©n ®ª 3 Gèc ®ª
52.5 150 600 450 275
ChiÒu dµi tõ ®Çu ®ª (m)
16 12 9 6.3 2
Lo¹i Accropode mÆt tríc ®ª (m3)
16 6.3 4.0 2.0 §¸ héc
Lo¹i Accropode mÆt sau ®ª ( m3)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 11
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
KÕt cÊu mÆt c¾t däc ®ª ch¾n sãng hoµn chØnh ( h×nh 1)
4. C¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng chÝnh.
+ HÖ thèng ®êng quèc lé nèi Quèc lé 1A víi nhµ m¸y vµ c¶ng dÇu cã
chiÒu dµi 12,5 km.
+ HÖ thèng cung cÊp níc ngät cho giai ®o¹n x©y dùng cã c«ng suÊt
15.000 m3/ ngµy vµ cho giai ®o¹n vËn hµnh víi c«ng suÊt 33.000 m3/ ngµy.
+ HÖ thèng cung cÊp ®iÖn.
+ HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c nèi nhµ m¸y víi m¹ng th«ng tin quèc gia t¹i
khu vùc.
+ Nhµ ë vµ c¸c dÞch vô cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vËn hµnh.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 12
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng II
Nh÷ng c¬ së chung vÒ lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh
II.1. Kh¸i niÖm vÒ quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh
II.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®é lón
§é lón tuyÖt ®èi cña mét ®iÓm lµ mét ®o¹n th¼ng (tÝnh theo chiÒu th¼ng
®øng). Tõ mÆt ph¼ng ban ®Çu cña nÒn mãng ®Õn mÆt ph¼ng lón ë thêi ®iÓm quan
tr¾c sau ®ã.
C¸c ®iÓm ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña c«ng tr×nh cã ®é lón b»ng nhau th×
qu¸ tr×nh lón ®îc coi lµ lón ®Òu. Lón ®Òu chØ x¶y ra khi ¸p lùc cña c«ng tr×nh vµ
møc ®é nÐn cña ®Êt ®¸ ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña nÒn lµ nh nhau.
§é lón kh«ng ®Òu x¶y ra do sù chªnh lÖch ¸p lùc lªn nÒn vµ møc ®é chÞu
nÐn cña ®Êt ®¸ lµ kh«ng nh nhau. Lón kh«ng ®Òu lµm cho c«ng tr×nh bÞ
nghiªng, cong, vÆn xo¸n vµ c¸c biÕn d¹ng kh¸c nghiªm träng cã thÕ x¶y ra.
II.1.2. Nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh
Nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh gåm 2 yÕu tè sau
- §iÒu kiÖn tù nhiªn
- Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh
1. T¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè tù nhiªn
- Kh¶ n¨ng lón trît cña líp ®Êt ®¸ díi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ c¸c hiÖn
tîng ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n kh¸c.
- Sù co gi·n cña ®Êt ®¸.
- Sù thay ®æi cña c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n theo nhiÖt ®é, ®é Èm vµ
mùc níc ngÇm.
2. C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng vËn hµnh c«ng tr×nh
- ¶nh hëng cña träng lîng b¶n th©n c«ng tr×nh
- Sù thay ®æi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý ®Êt ®¸ do viÖc cÊp tho¸t níc
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 13
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
- Sù sai lÖch trong ®iÒu kiÖn kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ®Þa chÊt thuû v¨n.
- Sù suy yÕu cña nÒn mãng c«ng tr×nh do thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ngÇm
díi c«ng tr×nh.
- Sù thay ®æi ¸p lùc lªn nÒn mãng c«ng tr×nh do x©y dùng c¸c c«ng tr×nh
kh¸c ë gÇn.
- Sù dung ®éng cña nÒn mãng c«ng tr×nh do vËn hµnh m¸y mãc vµ ho¹t
®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng.
HiÖn tîng c«ng tr×nh bÞ lón x¶y ra ngay tõ khi b¾t ®Çu x©y dùng c«ng
tr×nh. V× vËy, viÖc quan tr¾c lón ph¶i tiÕn hµnh ngay tõ khi c«ng tr×nh b¾t ®Çu
x©y dùng ®Õn khi c«ng tr×nh ®i vµo æn ®Þnh .
II.1.3. Môc ®Ých nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh
Quan tr¾c ®é lón vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh nãi chung, ®îc thùc hiÖn nh»m
®¸nh gi¸ møc ®é chuyÓn dÞch biÕn d¹ng, nghiªn cøu t×m ra nguyªn nh©n chuyÓn
dÞch biÕn d¹ng vµ tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, ®Ò phßng tai biÕn ®èi víi c«ng tr×nh.
1. Môc ®Ých quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh
- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é æn ®Þnh cña
c«ng tr×nh.
- KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n thiÕt kÕ c«ng tr×nh
- Nghiªn cøu quy luËt biÕn d¹ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vµ dù
®o¸n biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh trong t¬ng lai.
- X¸c ®Þnh c¸c lo¹i biÕn d¹ng cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vËn
hµnh c«ng tr×nh.
2. NhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh
- §Ó quan tr¾c biÕn d¹ng mét c«ng tr×nh, tríc hÕt cÇn ph¶i thiÕt kÕ
ph¬ng ¸n kinh tÕ - kü thuËt bao gåm:
+ NhiÖm vô kü thuËt
+ Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ chÕ ®é vËn hµnh
+ S¬ ®å ph©n bè mèc khèng chÕ vµ mèc kiÓm tra
+ S¬ ®å quan tr¾c
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 14
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
+ Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau
+ Ph¬ng ph¸p vµ dông cô ®o
+ Ph¬ng ph¸p chØnh lý kÕt qu¶ ®o
+ S¬ ®å lÞch cho c«ng t¸c quan tr¾c
+ Biªn chÕ nh©n lùc vµ dù to¸n kinh phÝ
II.1.4. Tham sè ®Æc trng ®é lón c«ng tr×nh
1. §é lón cña ®iÓm kiÓm tra i gi÷a hai chu kú j vµ j - 1
( 1) Si(j,j-1) = HÞj - Hij-1
2. §é lón cña ®iÓm i tÝnh tõ chu kú ®Çu tiªn (1) ®Õn kú j
( 2) Si(j,1) = Hi,j - Hi,1
n
n
S
i
SF i
i
3. §é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh
1
S
S
1
tb
tb
n
n
F i
hoÆc ( 3)
1
trong ®ã
Si - ®é lón cña ®iÓm thø i ( i = 1,2...n) Fi - DiÖn tÝch vïng nÕu n»m trong ph¹m vÞ lón cña ®iÓm i
4. Tèc ®é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh
V j
S Tb T
j
( 4)
Trong ®ã Tj thêi gian tÝnh tõ chu kú ®Çu ®Õn chu kú j
5. HiÖu ®é lón lín nhÊt gi÷a hai ®iÓm K vµ L
( 5) SKL = Sk - SL
KL
i
6. §é nghiªng cña nÒn mãng c«ng tr×nh trªn híng KL
Kl
S L
KL
( 6 )
trong ®ã LKl lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm K vµ L.
7. §é cong tuþªt ®èi vµ ®é cong t¬ng ®èi däc theo trôc c«ng tr×nh
§é cong tuyÖt ®èi
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 15
2
s
s
2
3
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
s 1 2
f = ( 7 )
§é cong t¬ng ®èi
f 3,1L
f = ( 8 )
Trong ®ã 1,2,3 lµ sè hiÖu cña ba ®iÓm kiÓm tra ph©n bè däc theo trôc c«ng
tr×nh theo thø tù 1, 2, 3 (§Çu - Gi÷a - Cuèi).
II.1.5. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh.
§é lón cña mét ®iÓm trªn c«ng tr×nh lµ sù chuyÓn dÞch theo ph¬ng th¼ng
®øng so víi vÞ trÝ ban ®Çu.
Cô thÓ, ®é lón c«ng tr×nh lµ hiÖu ®é cao cña cïng mét ®iÓm ë hai thêi
®iÓm ®o kh¸c nhau.
NÕu ë hai thêi ®iÓm t vµ t0 ®é cao cña ®iÓm quan tr¾c lµ Ht vµ Hto th× ®é
lón cña ®iÓm ®ã ®îc tÝnh theo c«ng thøc.
( 9 ) S = Ht - Hto
NhËn xÐt
S < 0 c«ng tr×nh bÞ lón
S > 0 c«ng tr×nh bÞ tråi
Nh vËy: Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón lµ x¸c ®Þnh ®é cao cña
®iÓm quan tr¾c qua c¸c thêi ®iÓm ®o lón kh¸c nhau.Thùc chÊt c«ng t¸c quan tr¾c
®é lón lµ c«ng t¸c ®o ®é cao.
II.2. yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®o lón c¸c
c«ng tr×nh x©y xùng
Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón c«ng tr×nh phô thuéc chñ yÕu vµo tÝnh chÊt
c¬ lý ®Êt ®¸ díi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm kÕt cÊu, vËn
hµnh c«ng tr×nh.
s
ti
1
Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón ®îc x¸c ®Þnh b»ng biÓu thøc:
s it
( 10) msti =
Trong ®ã msti - yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón ë thêi ®iÓm ti
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 16
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sti vµ St(i-1) §é lón dù b¸o ë thêi ®iÓm ti vµ ti-1
: HÖ sè ®Æc trng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c, th«ng thêng
= 4 6
Qóa tr×nh ®o lón ®îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn mçi lÇn ®o ®îc gäi lµ mét chu
kú. Thêi gian tiÕn hµnh c¸c chu kú ®o ®îc tiÕn hµnh trong khi thiÕt kÕ kü thuËt
quan tr¾c lón, chu kú quan tr¾c ph¶i ®îc tÝnh to¸n sao cho kÕt qu¶ quan tr¾c
ph¶n ¸nh ®îc thùc chÊt qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.
C«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt lµ mét c«ng tr×nh
mang tÝnh chÊt chiÕn lîc cho khu c«ng nghiÖp víi c¸c h¹ng môc quy m«, kÕt
cÊu phøc t¹p. V× vËy, c«ng t¸c quan tr¾c nh»m theo dâi, kiÓm tra tÝnh æn ®Þnh
c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh lµ rÊt cÇn thiÕt. KÕt qu¶ quan tr¾c ®é lón cung cÊp cho
c¬ quan thiÕt kÕ vµ qu¶n lý c«ng tr×nh, nh÷ng sè liÖu quan träng cho c«ng t¸c
tÝnh to¸n, thiÕt kÕ, duy tu vµ b¶o dìng c«ng tr×nh.T×m ra biÖn ph¸p b¶o ®¶m an
toµn cÇn thiÕt khi cã sù biÕn d¹ng vît qu¸ gíi h¹n cho phÐp, ®ång thêi th«ng tin
sè liÖu quan tr¾c ®é lón cßn cã t¸c dông trong viÖc dù phßng, ng¨n ngõa c¸c sù
cè do tÝnh kh«ng æn ®Þnh g©y ra, do tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng, ®é
chÝnh x¸c yªu cÇu quan tr¾c ®é lón lµ 3 mm.
II.3. íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý
¦íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng
trong toµn bé qu¸ tr×nh theo dâi lón cña c«ng tr×nh. NÕu c¸c chu kú quan tr¾c
qu¸ tha sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ tai h¹i lµ chóng ta kh«ng ph¸t hiÖn ®îc ®é lón mét
c¸ch kÞp thêi. Ngîc l¹i nÕu chu kú quan tr¾c qu¸ dÇy mµ tèc ®é lón cña c«ng
tr×nh kh«ng lín l¾m, sÏ dÉn ®Õn viÖc l·ng phÝ c«ng søc vµ kinh phÝ ®o ®¹c.
Tham sè quan träng nhÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh viÖc chän chu kú ®o lón
lµ tèc ®é lón cña c«ng tr×nh. Mét c¸ch s¬ lîc chóng ta thÊy lµ : Tèc ®é lón cµng
lín th× chu kú quan tr¾c cµng dÇy vµ ngîc l¹i, tèc ®é lón cµng nhá th× cã thÓ
chän chu kú quan tr¾c tha h¬n. Ngoµi ra chu kú quan tr¾c cßn ph¶i phô thuéc c¶
vµo ®é chÝnh x¸c mµ chóng ta cã thÓ thùc hiÖn ®îc. Díi ®©y chóng t«i xin
tr×nh bÇy ph¬ng ph¸p íc tÝnh chu kú quan tr¾c cô thÓ dùa vµo tham sè trªn.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 17
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
GØa sö S lµ ®é lón cña mét mèc nµo ®ã trong líi ®o lón vµ ms lµ sai sè x¸c ®Þnh ®é lón.Theo lý thuyÕt sai sè th× ®é lón S ®îc x¸c ®Þnh víi ®é tin cËy xÊp xØ
99% khi tho¶ m·n bÊt ®¼ng thøc.
S 5.2
( 11) ms <
ký hiÖu t lµ chu kú quan tr¾c ( kho¶ng thêi gian gi÷a hai chu kú quan tr¾c
liªn tiÕp) ta sÏ cã
S = v.t
Do ®ã
.tv 5.2
ms <
v× S = Hk - Hi
2 m Hk m
2 Hi
( 12) nªn ms =
trong ®ã
Hk vµ Hi lµ ®é cao cña mèc ®o lón trong chu kú thø i vµ thø k mHk vµ mHi lµ sai sè ®é cao cña mèc ®o lón trong chu kú thø i vµ thø k. V× c¸c chu kú ®o lón ®îc ®o b»ng cïng mét lo¹i m¸y, theo cïng mét s¬
®å ®o vµ gÇn nh trong cïng mét ®iÒu kiÖn nh nhau. Do ®ã ta cã thÓ coi.
mHk = mHi = mH
nªn ms =mH. 2
.tv 5.2
.5,2
.2
.
v× vËy mH. 2 <
mH v
mH.5,3 v
hay t > = ( 13)
Nh vËy, ®Ó íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý cÇn ph¶i cã hai tham sè chñ
yÕu lµ ( mH ) vµ ( v ) gi¸ trÞ mH nªn chän lµ sai sè trung ph¬ng ®iÓm yÕu nhÊt trong líi. Nh vËy mH cã thÓ nhËn ®îc tõ c¸c d÷ liÖu ®Çu vµo lµ m¸y mãc sö dông ®Ó ®o lón vµ s¬ ®å líi. Tèc ®é lón (v ) cã thÓ lÊy tõ ®é lón lý thuyÕt do c¬
quan thiÕt kÕ cung cÊp trong hå s¬ thiÕt kÕ cña c«ng tr×nh.
VÝ dô.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 18
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Theo hå s¬ thiÕt kÕ tèc ®é lón lý thuyÕt lµ 20 mm/ n¨m, víi sai sè trung
ph¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt lµ 2mm ta cã
2.5,3 mm mm / nam
20
T = = 0,3 n¨m = 4 th¸ng
Nh vËy víi c¸c d÷ liÖu trªn, chu kú quan tr¾c lµ 4 th¸ng mét lÇn ®o sÏ
cho chóng ta kÕt qu¶ ®é lón tin cËy.
II.3.1. Chu kú quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc
dÇu Dung QuÊt.
Do ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng ®îc x©y dông phÇn lín n»m díi
biÓn víi chiÒu dµi lµ 1600m. Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng sù biÕn d¹ng lón, c¸c chu
kú quan tr¾c ®îc ph©n lµm hai giai ®o¹n.
Giai ®o¹n 1. §o ®é lón c«ng tr×nh trong giai ®o¹n thi c«ng
Giai ®o¹n 2. §o ®é lón c«ng tr×nh trong thêi gian khai th¸c sö dông.
Tuy nhiªn do ®ª ch¾n sãng lµ mét c«ng tr×nh ®Æc biÖt ®îc x©y dùng phÇn
lín th©n ®ª n»m díi níc biÓn nªn viÖc ®o ®¹c quan tr¾c ®é lón trong giai ®o¹n
x©y dùng lµ rÊt khã kh¨n.Trong trêng hîp nµy chóng ta kh«ng thÓ sö dông
ph¬ng ph¸p quan tr¾c th«ng thêng mµ ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ vµ c¸c ph¬ng
ph¸p ®Æc biÖt. Khi c«ng tr×nh lªn khái mÆt níc th× ¸p dông ph¬ng ph¸p ®o cao
h×nh häc ®Ó quan tr¾c ®é lón.
Do cÊu t¹o cña th©n ®ª x©y dùng b»ng ®¸, nªn diÔn biÕn ®é lón cña ®ª rÊt
phøc t¹p.Chóng t«i dù kiÕn chia qu¸ tr×nh quan tr¾c ®é lón thµnh hai phÇn, mét
phÇn g©y ra do ®é lón cña ®¸y biÓn díi t¸c dông cña t¶i träng c«ng tr×nh, mét
thµnh phÇn g©y ra do ®é lón cña b¶n th©n vËt liÖu x©y dùng ®ª díi t¸c dông cña
thêi gian vµ sãng biÓn còng nh c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c. Nh vËy míi ®¸nh gi¸ ®é
lón cña ®ª mét c¸ch chÝnh x¸c.
Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn chóng t«i dù kiÕn quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n
sãng lµ hai th¸ng mét lÇn ( 6 chu kú trong mét n¨m). Do ®Æc ®iÓm cña ®ª rÊt
phøc t¹p nªn ph¶i tiÕn hµnh quan tr¾c ®é lón Ýt nhÊt lµ 2 n¨m ®Çu khai th¸c, sö
dông. Sau ®ã tuú theo diÔn biÕn ®é lón cña ®ª mµ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh tiÕp theo.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 19
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
II.4. c¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ
kh¶ n¨ng øng dông ®Ó quan tr¾c ®é lón cña ®ª ch¾n sãng
Dung QuÊt
Trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh, c¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®é
lón chñ yÕu hiÖn nay bao gåm.
- Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc .
- Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c.
- Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh .
- Ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ.
- Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû ®éng häc.
II.4.1. Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc .
Cã thÓ nãi trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh th× ph¬ng ph¸p ®o
cao h×nh häc lµ mét ph¬ng ph¸p ®ang ®îc øng dông phæ biÕn ë ViÖt Nam.
Trong qu¸ tr×nh quan tr¾c ®ª ch¾n sãng th× ph¬ng ph¸p nµy lµ mét trong nh÷ng
ph¬ng ph¸p ®îc øng dông.
1. Quan tr¾c ®é lón b»ng ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n.
- M¸y mãc vµ dông cô ®o.
C¸c lo¹i m¸y thêng dïng trong ®o lón lµ H - 05, Ni 002, H1, H2, Ni004,
vµ c¸c lo¹i m¸y kh¸c cã ®é chÝnh x¸c t¬ng ®¬ng.
Mia ®îc sö dông lµ mia invar thêng hoÆc lµ mia invar chuyªn dông cã
kÝch thíc ng¾n h¬n, c¸c dông cô cÇn kh¸c nh nhiÖt kÕ, cãc mia vµ « che n¾ng
Tríc vµ sau mçi chu kú ®o, m¸y vµ mia ph¶i ®îc kiÓm nghiÖm theo
®óng quy ®Þnh, ®Æc biÖt ph¶i x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh cña gãc i.
2. Mét sè chØ tiªu kü thuËt chñ yÕu trong ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n.
ChiÒu dµi tia ng¾m kh«ng vît qu¸ 25 m, chiÒu cao tia ng¾m kh«ng díi
0.8m ®èi víi ®o cao h¹ng I vµ chiÒu cao tia ng¾m kh«ng díi 0.5m víi ®o cao
h¹ng II. Chªnh lÖch chiÒu dµi tia ng¾m tríc vµ sau trªn mét tr¹m m¸y vµ tÝch
luü trªn tuyÕn kh«ng vît qu¸ 0.4m vµ 2m ®èi víi ®o cao h¹ng I, ®èi víi ®o cao
h¹nh II lµ 1m vµ 4m.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 20
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sai sè giíi h¹n khÐp tuyÕn .
§èi víi h¹ng I.
fhI = 0.3 n (mm)
§èi víi h¹ng II .
fhII= 1.0 n (mm).
Víi n lµ sè tr¹m ®o trªn tuyÕn.
§èi víi c¸c c«ng tr×nh ®îc x©y dùng trªn nÒn ®Êt yÕu vµ c¸c ®Ëp ®Êt ®¸,
yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón t¬ng t¬ng víi ®é chÝnh x¸c ®o cao h¹ng III vµ cã
thÓ thÊp h¬n .
Khi ®o cao h¹ng III cÇn tu©n theo c¸c chØ tiªu kü thuËt sau ®©y.
ChiÒu dµi tia ng¾m kh«ng vît qu¸ 40m, chiÒu cao tia ng¾m kh«ng díi
0.3m. Chªnh lÖch chiÒu dµi tia ng¾m tríc vµ sau trªn mét tr¹m m¸y vµ tÝch luü
trªn toµn tuyÕn kh«ng vît qu¸ 2m vµ 5m.
Sai sè giíi h¹n khÐp tuyÕn.
fhIII =2.0 n (mm)
trong ®ã n lµ sè tr¹m ®o trªn tuyÕn
Nguyªn lý ®o cao h×nh häc lµ dùa vµo tia ng¾m n»m ngang ®Ó x¸c ®Þnh
chªnh cao gi÷a hai ®iÓm ®Æt mia.
t
s
o
a
H×nh II.4.1
3. nguyªn lý ®o cao h×nh häc tõ gi÷a.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 21
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Gäi ®é cao t¬ng ®èi g÷a hai ®iÓm 0 vµ A lµ hoa cßn gäi lµ chªnh cao hoa.Trong ®o cao h×nh häc tõ gi÷a chªnh cao h×nh häc hoa ®îc x¸c ®Þnh nh sau. T¹i ®iÓm 0 vµ A ®Æt hai mia th¼ng ®øng, gi÷a hai mÆt mia ®Æt m¸y ®o cao,
sau ®ã ®a tia ng¾m vÒ vÞ trÝ n»m ngang. VÞ trÝ tia ng¾m n»m ngang ®i qua mia 0
gäi lµ sè ®äc mia sau (S), qua mia A gäi lµ sè ®äc mia tríc (T). Sè ®äc mia lµ
kho¶ng c¸ch theo ph¬ng d©y däi tõ ®Õ mia ®Õn vÞ trÝ tia ng¾m n»m ngang ®i
qua mia, chªnh cao cña hai ®iÓm lµ hiÖu kho¶ng c¸ch cña hai ®iÓm ®Õn mÆt
ph¼ng n»m ngang ®îc x¸c ®Þnh bëi tia ng¾m. C¸c kho¶ng c¸ch ®îc x¸c ®Þnh
b»ng sè ®äc trªn mia, ®ã lµ kho¶ng c¸ch tõ ®Õ mia ®Õn vÞ trÝ ng¾m n»m ngang ®i
qua mia.
Chªnh lÖch ®é cao gi÷a hai ®iÓm 0 vµ A ®îc x¸c ®Þnh nh sau.
hoa = (S) - (T) ( 14)
§é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm (A) ®îc x¸c ®Þnh nhê ®é cao tuyÖt ®èi cña
®iÓm (0) lµ H0 vµ chªnh cao gi÷a hai ®iÓm lµ.
( 15) HA = H0+ h0A
H×nh II.4.2
Khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm lín cÇn thùc hiÖn nhiÒu tr¹m ®o.
Sau mçi tr¹m ®o gi÷a hai ®iÓm (i) vµ (i+1) x¸c ®Þnh ®îc chªnh cao
n
1
hi,i+1.§é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm cuèi ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
0
( 16) hi,i+1 Hn = Ho+
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 22
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
4. C¸c nguån sai sè trong ®o cao h×nh häc.
- Sai sè do m¸y vµ mia.
+ Sai sè do trôc èng thuû dµi kh«ng song song víi trôc èng ng¾m (sai sè
gãc i).
+ Sai sè do ®iÒu quang .
+ Sai sè do kh¾c v¹ch trªn bé ®o cùc nhá .
+ Sai sè do v¹ch chia trªn mia kh«ng chÝnh x¸c
+ Sai sè do trôc èng thuû trßn kh«ng song song víi trôc ®øng cña mia khi
mia ë vÞ trÝ th¼ng ®øng .
+ Sai sè do mia nghiªng .
+ Sai sè do mia cong.
- Sai sè do ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh.
+ ¶nh hëng cña nhiÖt ®é
+ ¶nh hëng cña chiÕt quang
+ ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thêi tiÕt do: n¾ng, ma, giã..
+ ¶nh hëng cña nÒn ®Êt, ®¸ kh«ng æn ®Þnh.
- Sai sè do ngêi ®o
+ Sai sè th« ( do ®äc sè nhÇm sè ).
+ Sai sè do kÑp v¹ch trªn mia .
+ Sai sè do íc ®äc trªn bé ®o cùc nhá .
+ Sai sè do c©n m¸y dùng mia.
5. Tr×nh tù ®o ng¾m t¹i mét tr¹m m¸y.
- §o ®i ë tr¹m lÎ.
+ §äc sè thang chÝnh cña mia sau.
+ §äc sè thang chÝnh cña mia tríc .
+ §äc sè thang phô cña mia tríc .
+ §äc sè thang phô cña mia sau.
Tr×nh tù ®äc sè t¹i mét tr¹m lÎ ®îc tãm t¾t nh sau: ST - TS (sau - tríc
- tríc - sau)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 23
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
- §o ®i ë tr¹m ch½n
- Tr×nh tù thao t¸c ®îc tãm t¾t nh sau: TS - ST (tríc - sau - sau - tríc)
- Khi ®o vÒ hai mia ®æi chç cho nhau, tr×nh tù ®äc sè ë tr¹m lÎ vµ tr¹m
ch½n ®îc ®æi l¹i nh ë tr¹m ch½n vµ tr¹m lÎ khi ®o ®i.
II.4.2. Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ®èi
víi ®o cao h×nh häc vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón kh«ng cao th× ¸p dông
ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c tia ng¾m ng¾n kh«ng qu¸ 100m
1. Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c.
Dùa vµo mèi quan hÖ lîng gi¸c trong tam gi¸c t¹o bëi tia ng¾m nghiªng,
kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm vµ ph¬ng d©y däi ®i qua ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao .
Dông cô ®o trong ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c: M¸y kinh vÜ cã ®é
chÝnh x¸c cao nh: Theo 010, Wild T2 T1 T2... vµ c¸c m¸y cã ®é chÝnh x¸c
b
z
h
i
b
H×nh II.4.3
t¬ng ®¬ng.
Ta cÇn x¸c ®Þnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm Avµ B. Muèn vËy ta ®Æt m¸y
kinh vÜ ë A vµ mia ë B hoÆc tiªu cã chiÒu cao (l) x¸c ®Þnh, ®o chiÒu cao m¸y i
sau ®ã híng èng ng¾m vµo ®iÓm B' bÊt kú trªn mia. Chªnh cao ®îc x¸c ®Þnh
theo c«ng thøc .
HAB =h' +i - l (17 )
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 24
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
NÕu tÝnh c¶ ¶nh hëng cña ®é cong tr¸i ®Êt vµ chiÕt quang ®øng cña tia
S
ng¾m ng¾n.
(18 ) f = 0,42 R
Ta sÏ cã chªnh cao cña AB lµ
hAB = h' + i - l +f (19 )
NÕu ta tiÕn hµnh ®o gãc nghiªng vµ kho¶ng c¸ch (d) th×.
h' = dtg() (20)
khi ®ã
hAB = dtg() +i - l + f (21)
NÕu ta tiÕn hµnh ®o gãc thiªn ®Ønh (z) vµ kho¶ng c¸ch (d)
hAB = d cotg(Z) + i - l + f (22)
2. ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c
c«ng thøc
2 (
hAB = d cotg(Z) + i - l + f (23)
2 =md
2. Cotg2(z) + mz
z
d sin.
)2 ( 24) ta cã mh
§é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c ®o kho¶ng
c¸ch vµ ®é chÝnh x¸c ®o gãc ®øng. NÕu kho¶ng c¸ch ®o b»ng m¸y ®o dµi ®iÖn tö
th× sai sè chñ yÕu lµ do ®o gãc ®øng.
II.4.3. Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh
Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh thêng ®îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c lón cña
nÒn c¸c kÕt cÊu x©y dùng trong ®iÒu kiÖn chËt hÑp khi kh«ng thÓ quan tr¾c b»ng
ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.
1. nguyªn lý ®o
Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chªnh cao dùa trªn
®Þnh luËt c¬ b¶n cña thuû tÜnh häc '' MÆt tho¸ng cña chÊt láng lu«n lu«n vu«ng
gãc víi híng cña träng lùc vµ trong c¸c b×nh th«ng nhau th× lu«n n»m trªn mét
mÆt thuû chuÈn, kh«ng phô thuéc vµo khèi lîng chÊt láng vµ tiÕt diÖn ngang
cña b×nh ''.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 25
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Chªnh cao t¹i mét tr¹m ®o sÏ ®îc ®o b»ng 2 vÞ trÝ thuËn vµ nghÞch cña
c¸c b×nh .
Gi¶ sö hÖ thèng ®o cao thuû tÜnh gåm 2 b×nh N1 vµ N2, dïng ®Ó x¸c ®Þnh
chªnh cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B chªnh cao ®îc x¸c ®Þnh h ®îc tÝnh t¬ng tù
nh trong thuû chuÈn h×nh häc.
n
n
n
s
n
s
t
d
t
d
d
d
h
A
A
R
R
H×nh II.4.4
h = (d1 -S1) - (d2 -T2) (25)
Trong ®ã d1, d 2 lµ chiÒu cao cña c¸c b×nh vµ chÝnh lµ kho¶ng c¸ch tõ
®iÓm (i) cña thang v¹ch ®Õn mÆt ph¼ng tùa cña c¸c b×nh N1 vµ N2.
S1 vµ T1 lµ sè ®äc trªn vµnh ®äc sè cña b×nh sau vµ b×nh tríc. Nh vËy ë vÞ trÝ thuËn ta cã: ( vÞ trÝ thø nhÊt )
h = ( T1 - S 1 ) + ( d1 - d2 ) ( 26)
Khi ®æi chç c¸c b×nh cho nhau ( vÞ trÝ nghÞch )
h = ( d2 - S 2 ) + ( d1 - T2 ) ( 27) h = ( T2 - S 2 ) - ( d1 - d2 ) ( 28 ) HiÖu nµy ( d2 - d1 ) lµ sai sè vÞ trÝ ®iÓm 0 cña dông cô ®o hay cßn gäi h»ng sè cña dông cô vµ nã thÓ hiÖn ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c l¾p r¸p chÕ t¹o dông cô.
Khi l¾p r¸p chÕ t¹o ngíi ta cè g¾ng ®a gi¸ trÞ h»ng sè vÒ vÞ trÝ nhá nhÊt khi
céng trung b×nh c¸c kÕt qu¶ thuËn vµ nghÞch ta ®îc gi¸ trÞ trung b×nh cña chªnh
cao x¸c ®Þnh t¹i mét tr¹m ®o.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 26
S
S
T 1
1
T 2
2
h
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
2
( 29)
S
S
T 1
1
T 2
2
h
2. C¸c nguån sai sè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ®o thuû tÜnh
2
2
m
(
m
m
( 30)
2 h
S
2 m T 1
2 S 1
2 m T 2
2
1 4
m
m
m
m
) ( 31)
h
S
0
m T 1
S 1
m T 2
2
NÕu lÊy
Ta cã mh = m0 Sai sè x¸c ®Þnh chªnh cao khi dïng dông cô thuû tÜnh b»ng sai sè ®äc sè
trªn mçi b×nh.
+ Sù kh«ng c©n b»ng cña chÊt láng trong c¸c b×nh vµ ¶nh hëng cña hiÖn
tîng mao dÉn.
+ Sù tiÕp xóc thiÕu chÝnh x¸c gi÷a ®Çu nhän cña vÝt ®o cùc nhá víi mÆt
khum cña chÊt láng.
+ ¶nh hëng cña sai sè ®Æt dông cô vµo bÒ mÆt ®o thuû chuÈn
+ ¶nh hëng cña sù thay ®æi ¸p xuÊt vµ nhiÖt ®é
C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy r»ng qu¸ tr×nh dao ®éng cña chÊt láng trong
hÖ thèng thuû tÜnh sÏ dõng l¹i sau khi ®Æt dông cô ®o kho¶ng 2 ®Õn 3 phót. Khi
®êng kÝnh cña c¸c b×nh lín h¬n 30 ®Õn 40 mm vµ ®iÒu kiÖn quan tr¾c nh nhau
th× t¸c dông mao dÉn ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o thuû chuÈn nhá kh«ng ®¸ng kÓ. Do
vËy khi tæ chøc ®o ®¹c tèt th× ¶nh hëng cña nguån sai sè ®Çu kh«ng ®¸ng kÓ.
Sai sè do tiÕp xóc ®Çu nhän cña vÝt ®o víi mÆt cña chÊt láng khi vÆn vµo tõ tõ lµ
kho¶ng 23 m.
¶nh hëng cña sai sè ®Æt dông cô ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o chªnh cao phô
thuéc vµo viÖc ra c«ng bÒ mÆt cÇn kiÓm tra cã s¹ch vµ nh½n hay kh«ng, bëi v×
c¸c b×nh ®ùng chÊt láng tiÕp xóc víi ®iÓm kiÓm tra b»ng c¸c bÒ mÆt nhá cho nªn
møc ®é nh¸m cña bÒ mÆt nµy cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o thuû
tÜnh.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 27
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Trong c¸c hÖ thèng kÝn th× nguån sai sè chñ yÕu ®o thuû chuÈn thuû tÜnh
lµ sù thay ®æi cña nhiÖt ®é. Dông cô thuû chuÈn thuû tÜnh rÊt nh¹y víi sù thay
®æi cña nhiÖt ®é m«i trêng nªn khi ®o ngoµi trêi tho¸ng hoÆc díi trêi n¾ng th×
cã thÓ cã sai sè hÖ thèng t¬ng ®èi lín.
Mét trong nh÷ng dông cô thuû tÜnh tèt nhÊt lµ HMC do viÖn khoa häc thùc
nghiÖm chÕ t¹o m¸y cña Liªn X« cò chÕ t¹o. Lo¹i dông cô nµy cã thÓ ®o hiÖu ®é
cao ®Õn 25mm.
C¸c nguån sai sè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p
®o cao thuû tÜnh lµ sai sè do ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. V× vËy, trong qu¸ tr×nh ®o cÇn
ph¶i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó lµm gi¶m ¶nh hëng cña c¸c nguån
sai sè nãi trªn.
+ Lùa chän hîp lý chÊt láng trong m¸y thuû tÜnh
+ Lùa chän tuyÕn ®o cã Gradien nhiÖt ®é thÊp
+ TÝnh sè hiÖu chØnh cho kÕt qu¶ ®o do sù thay ®æi nhiÖt ®é ¸p xuÊt däc
theo tuyÕn èng dÉn cña m¸y thuû tÜnh.
+ §äc sè ®ång thêi trªn c¸c m¸y thuû tÜnh ®Ó gi¶m ¶nh hëng dao ®éng
trong c¸c m¸y.
NhËn xÐt: Ph¬ng ph¸p ®o thuû tÜnh cã ®é chÝnh x¸c cao nhng dông cô
®o cång kÒnh vµ di chuyÓn khã kh¨n cho nªn Ýt ®îc sö dông .
II.4.4. Quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ
HiÖn nay c«ng t¸c quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc thùc hiÖn chñ yÕu
b»ng c¸c ph¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ tr¾c ®Þa th«ng thêng. Tuy nhiªn, mét sè c«ng
nghÖ quan tr¾c kh¸c cã thÓ ®îc ¸p dông rÊt hiÖu qu¶ ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh
chuyÓn dÞch cña c¸c d¹ng c«ng tr×nh cã cÊu tróc ®Æc biÖt. §Üa tõ lµ lo¹i thiÕt bÞ
chuyªn dïng ®Ó quan tr¾c biÕn d¹ng theo líp vµ bíc ®Çu ®· ®îc sö dông ë
níc ta ®Ó quan tr¾c t¹i mét sè c«ng tr×nh nh: ®Ëp thuû ®iÖn, ®êng giao
th«ng... ë ®©y chóng t«i giíi thiÖu vÒ nh÷ng nghiªn cøu bíc ®Çu vÒ øng dông
c«ng nghÖ ®Üa tõ trong ®o lón c¸c c«ng tr×nh nªu trªn.( T¸c gi¶: TrÇn Kh¸nh -
NguyÔn Quang Phóc: Trêng ®¹i häc Má - §Þa chÊt)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 28
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
1. Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p ®Üa tõ.
Ph¬ng ph¸p ®Üa tõ ®îc dùa trªn hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ, trong ®ã
nguyªn lý x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm quan tr¾c ®îc thùc hiÖn nh sau ( h×nh 5.1).
T¹i ®iÓm quan tr¾c P ®Æt ®Üa tõ sao cho mÆt ph¼ng cña ®Üa ë vÞ trÝ n»m
ngang, t¹i mÆt ph¼ng cña ®Üa xuÊt hiÖn mét tõ trêng, khi ®a khung d©y dÉn
®iÖn kÝn ( ®îc ®Æt trong ®Çu dß cña thiÕt bÞ ) vµo mÆt ph¼ng ®Üa, trong khung
d©y xuÊt hiÖn dßng c¶m øng, dßng ®iÖn nµy lËp tøc kÝch thÝch hoÆt ®éng cña c¸c
thiÕt bÞ ngo¹i vi ( ®Ìn b¸o, chu«ng) vµ ngêi quan tr¾c x¸c ®Þnh ®îc thêi ®iÓm
mµ khung d©y n»m trong mÆt ph¼ng cña ®Üa tõ. Cuén thíc treo ®Çu dß víi v¹ch
kh¾c mm cho phÐp x¸c ®Þnh ®îc chªnh lÖch ®é cao cña ®iÓm quan tr¾c P so víi
v¹ch chuÈn ®äc sè t¹i ®iÓm A hoÆc so víi mét ®iÓm bÊt kú nµo kh¸c (0) ®· ®îc
®Æt trong cïng èng dÊn híng.
NÕu sè ®äc trªn thíc khi ®o t¹i c¸c ®iÓm O vµ P t¬ng øng lµ LO vµ LP th×
®é cao ®iÓm P ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
- Dùa vµo ®é cao ®iÓm A ( HA)
(32) HP = HA -LP
- Dùa vµo ®é cao ®iÓm O ( HO)
(33) HP = Ho +Lo - LP
Gi¸ trÞ ®é lón cña ®iÓm quan tr¾c ®îc x¸c ®Þnh b»ng so s¸nh ®é cao ®iÓm
®ã ë hai chu kú ®o kh¸c nhau nh ®èi víi c¸ch tÝnh trong ph¬ng ph¸p tr¾c ®Þa
truyÒn thèng.
2. S¬ ®å cÊu t¹o thiÕt bÞ quan tr¾c
C¸c thiÕt bÞ ®o ®Üa tõ ®îc l¾p ®Æt trong c¸c hè khoan hoÆc c¸c khèi ®Êt
®¾p ®Ó theo dâi chuyÓn dÞch th¼ng ®øng cã liªn quan ®Õn viÖc thi c«ng c¸c c«ng
tr×nh x©y dùng. Kü thuËt nµy còng cã thÓ ®îc ¸p dông quan tr¾c lón t¹i c¸c hè
®µo, nÒn mãng c«ng tr×nh, ®Ëp vµ c¸c bê ®¾p ..v..v.. .
HÖ thèng thiÕt bÞ ®Üa tõ bao gåm mét ®Çu dß, ®îc nèi víi thiÕt bÞ c¶nh
b¸o ngo¹i vi( ®Ìn hiÖu vµ cßi) b»ng mét cuén d©y ®o. Trong thµnh phÇn cña thiÕt
bÞ ®Üa tõ cßn cã mét sè ®Üa nam ch©m ®îc ®Æt däc theo chiÒu dµi cña èng dÉn
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 29
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
víi vai trß lµ c¸c ®iÓm mèc quan tr¾c, c¸c ®Üa nam ch©m ®îc g¾n víi ®Êt bao
quanh vµ cã thÓ dÞch chuyÓn lªn xuèng khi hiÖn tîng tråi lón xuÊt hiÖn
( h×nh6.1).
1.1. èng dÊn híng
Thêng ®îc sö dông lµ èng nhùa PVC ®êng kÝnh 2.5cm, gåm nhiÒu
®o¹n nèi víi nhau b»ng khíp trît, thÝch hîp víi viÖc ®o tråi lón.
1.2. Nam ch©m chuÈn
G¾n cè ®Þnh vµo phÇn ®¸y cña èng dÊn ®Ó lµm mèc chuÈn vµ ®îc sö dông
khi ®¸y èng ®îc neo vµo nÒn ®Êt ®¸ æn ®Þnh. S¬ ®å kÕt cÊu vµ g¾n nam ch©m
chuÈn ®îc ®a ra trong( h×nh 6.2.)
1.3. Nam ch©m nhÖn
Nam ch©m nµy cã c¸c ch©n ®µn håi nh lß xo ®îc sö dông trong hè
khoan. C¸c ch©n ®îc bãp vµo ®Ó l¾p ®Æt vµ sau ®ã th¶ ra khi nam ch©m ®· ®îc
®a ®Õn ®é s©u thiÕt kÕ. Nam ch©m nhÖn thêng ®îc g¾n chÆt vµo èng dÉn vµ
®îc l¾p ®Æt cïng víi èng dÉn. Sau khi èng dÉn ®îc l¾p ®Æt, c¸c ch©n b»ng thÐp
cña nam ch©m nhÖn ®îc th¶ ra ®Ó b¸m vµo ®Êt xung quanh t¹i cao ®é ®o ( h×nh
6.3).Sau ®ã, khè khoan ®îc phun ®µy v÷a cã cïng cêng ®é víi ®Òn ®Êt xung
quanh.
1.4. Nam ch©m ®Üa
Nam ch©m ®Üa ®îc sö dông trong c¸c líp ®Êt lÊp, cã diÖn tÝch bÒ mÆt
réng ®Ó t¸c ®éng kÕt hîp cïng víi ®Êt vµ cã thÓ trît däc theo èng dÉn khi c¸c
líp ®Êt bÞ tråi hoÆc lón. T¹i mçi líp ®Êt ®¾p, cÇn l¾p ®Æt thªm èng nèi cã khíp
trît vµ nam ch©m ®Üa , ®Üa nam ch©m ph¶i ë vÞ trÝ thËt n»m ngang, ®Êt ®¾p xung
quanh èng ph¶i ®îc ®Çm chÆt( h×nh 6.4).
1.5. C¸c ®o¹n èng d¹ng tªlª
C¸c ®o¹n èng d¹ng tªlª ( gièng nh cÇn ¨ng ten cña ®µi ) ®îc l¾p ®Æt khi
hiÖn tîng tråi lón cña c¸c líp dù ®o¸n cã thÓ vît qu¸ 3% ( h×nh 6.1)
3. Ph¬ng ph¸p quan tr¾c ngo¹i nghiÖp.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 30
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sau khi l¾p ®Æt song hÖ thèng, cã thÓ triÓn khai ®o ®¹c ngo¹i nghiÖp.C¸c
sè liÖu ®îc ghi nhËn khi kÐo ®Çu dß trong èng dÊn híng ®Ó t×m ®é s©u cña c¸c
nam ch©m. Khi ®Çu dß ®i vµo tõ trêng cña nam ch©m, c«ng t¾c cña guång quay
sÏ dõng, ®Ìn bËt s¸ng vµ cßi kªu, ngêi vËn hµnh sau ®ã sÏ c¨n cø vµo c¸c v¹ch
mm trªn d©y ®o ®Ó ghi nhËn ®é s©u cña nam ch©m. Tr×nh tù thao t¸c nh sau:
BËt m¸y th¶ ®Çu dß xuèng ®¸y èng dÉn, kÐo ®Çu dß lªn cho ®Õn khi cßi
kªu( lÇn thø1) sau ®ã tiÕp tôc kÐo tõ tõ ®Çu dß lªn cho ®Õn khi cßi kªu (lÇn thø
2) LÇn thø nhÊt cßi kªu c¶nh b¸o, lµ ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ s¬ bé cña nam ch©m vµ
híng sù chó ý cña ngêi quan tr¾c. Cßi kªu lÇn hai sÏ x¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh x¸c
cña nam ch©m, ®é s©u cña nam ch©m ®îc ghi nhËn b»ng d©y ®o cã v¹ch kh¾c
sè.TiÕp tôc kÐo ®Çu dß ®Ó ®o t¹i vÞ trÝ c¸c nam ch©m kh¸c, c«ng viÖc nµy kÐo dµi
cho ®Õn khi ®é s©u cña nam ch©m trªn cïng nhÊt ®îc x¸c ®Þnh.
Khi èng dÉn ®îc neo vµo nÒn æn ®Þnh th× ®é s©u cña mçi nam ch©m sÏ
®îc so s¸nh víi nam ch©m chuÈn g¾n cè ®Þnh ë ®¸y èng dÉn. §é tråi lón ®îc
x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh ®é cao hiÖn t¹i cña tõng nam ch©m víi ®é cao ban
®Çu cu¶ chóng.
V× c¸c sè ®o lÇn ®Çu rÊt quan träng nªn cÇn ph¶i ®o ba lÇn liªn tiÕp t¹i mét
®iÓm, sau ®ã lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. Trong mçi chu kú ®o cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc
gi¸ trÞ ®é cao hiÖn t¹i vµ gi¸ trÞ thay ®æi cña mçi nam ch©m.
4. Kh¶o s¸t ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng ph¬ng ph¸p ®Üa tõ
Ph©n tÝch nguyªn lý ho¹t ®éng vµ quy tr×nh ®o ®é lón b»ng ph¬ng ph¸p
®Üa tõ, t¸c gi¶ x¸c ®Þnh ®îc: Cã ba nguån sai sè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn ®é
chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p lµ: Sai sè ®äc sè, sai sè do thiÕt bÞ dß t×m ( ®a ®iÓm
®o trªn ®Çu dß vµo mÆt ph¼ng ®Üa tõ ) vµ sai sè do biÕn ®éng chiÒu dµi thíc ®o.
Víi thíc kh¾c v¹ch ®Õn mm th× gi¸ trÞ cña sai sè ®äc sè sÏ kh«ng vît qóa
0.5mm. Sai sè do thiÕt bÞ ®o phô thuéc ®é chÝnh x¸c chÕ t¹o m¸y, ¶nh hëng cña
nguån sai sè nµy sÏ ®îc gi¶m ®¸ng kÓ nÕu t¹i mçi ®iÓm quan tr¾c trÞ ®o trung
b×nh ®îc x¸c ®Þnh tõ nhiÒu lÇn ®äc sè ( thùc tÕ quan tr¾c t¹i mét sè c«ng tr×nh
cho thÊy c¸c sè ®äc t¹i cïng ®iÓm ®o cã ®é chªnh lÖch kh«ng qu¸ 1 2mm ). Sai
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 31
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
sè thíc ®o ph¸t sinh do sù thay ®æi chiÒu dµi thíc theo nhiÖt ®é trong èng dÉn
híng vµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc :
L = L( t - t0 ) ( 34)
VÝ dô:
NÕu vËt liÖu lµm thíc ®o lµ hîp kim thÐp ( hÖ sè gi·n në = 1.25.10-5 )
víi chiÒu dµi ®o¹n L = 50m vµ khi nhiÖt ®é thay ®æi 5 10 th× chiÒu dµi thíc
thay ®æi cì 3 6 mm.
§Ó bíc ®Çu x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®Üa tõ,
chóng t«i nªu kÕt qu¶ thùc nghiÖm víi c«ng tr×nh quan tr¾c ë thùc tÕ s¶n xuÊt
b»ng c¸ch so s¸nh ®é lón ®o b»ng ®Üa tõ ( S§T ) vµ sè liÖu quan tr¾c b»ng ph¬ng
ph¸p tr¾c ®Þa ST§ ( víi sai sè kh«ng vît qu¸ 1.5mm, ®é lón x¸c ®Þnh ®îc
theo ph¬ng ph¬ng ph¸p tr¾c ®Þa cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n h¼n so víi ®é chÝnh
x¸c ®îc ®o b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ, v× vËy trong qu¸ tr×nh so s¸nh cã thÓ coi sè
liÖu lón tr¾c ®Þa lµ trÞ thùc ). Bèn ®iÓm quan tr¾c ký hiÖu N1, N2, N3, N4 ®îc
ph©n bè theo s¬ ®å nh sau.
o o o
o N1 N2 N3 N4
KÕt qu¶ quan tr¾c ®é lón trong n¨m chu kú ®îc ®a ra trong (B¶ng 6)
ViÖc so s¸nh ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch tÝnh c¸c tham sè sau:
- Chªnh lÖch ®é lón cña ph¬ng ph¸p ®Üa tõ so víi ph¬ng ph¸p tr¾c ®Þa
= S§T - ST§
- Sai sè trung ph¬ng ®é lón cña ph¬ng ph¸p ®Üa tõ trong mçi chu kú
n
2 m
m
m
quan tr¾c:
ck
1 n
( n: Sè l¬ng mèc) ( 35)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 32
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
KÕt qu¶ ®é lón t¹I c¸c chu kú quan tr¾c so v¬I chu kú 1 ( mm) Chu kú 5 Chu kú 2
B¶ng 6
Mèc quan tr¾c
SSTP Mmèc Mm
Chu kú 4 Chu kú 3
-97.9
-115.7
-34
-33.5
-0.5
-83
-78.2
-4.8
-101
-3.1
-115
0.7
2.9
S§T ST§ S§T ST§ S§T ST§ S§T ST§
-83.8
-102.3
-31
-31
0.0
-75
-67.1
-7.9
-90
-6.2
-106
-3.7
5.4
N1
-9507
-113.2
-36
-38
2.0
-76
-77.5
1.5
-92
3.7
-111
2.2
2.4
N2
-55.9
-68.9
-62
-17
-21.1
4.1
-40
-44.7
4.7
-50
5.9
6.9
5.5
N3
2.3
5.2
4.9
4.1
N4
mck
n
2 j
m
m
- Sai sè trung ph¬ng ®é lón cña tõng mèc quan tr¾c:
mèc
1 N
(N: Sè lîng chu kú) ( 36)
KÕt qu¶ tÝnh to¸n so s¸nh cho thÊy chªnh lÖch ®é lón lín nhÊt gi÷a hai
ph¬ng ph¸p ®¹t tíi gi¸ trÞ 7.9mm ( mèc 2 chu kú 3). Sai sè trung ph¬ng ®é lón
trong c¸c chu kú ®o dao ®éng tõ 2.3mm ®Õn 5.2mm. Sai sè trung ph¬ng ®é lón
tÝnh cho tõng mèc quan tr¾c n»m trong kho¶ng 2.5mm ®Õn 5.4mm.
KÕt qu¶ so s¸nh ®èi chøng sè liÖu lón t¹i c«ng tr×nh thùc nghiÖm cho phÐp
®a ra nhËn ®Þnh bíc ®Çu r»ng: ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ cã
thÓ ®¹t cì 5 8 mm.
Ph©n tÝch c¸c nguån sai sè ¶nh hëng ®Õn ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng
ph¬ng ph¸p ®Üa tõ chóng ta nhËn thÊy: ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p sÏ ®îc
n©ng cao nÕu chóng ta tÝnh ®îc sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi thíc do t¸c ®éng
nhiÖt ®é ë thêi ®iÓm ®o. Muèn vËy, cÇn thùc hiÖn kiÓm nghiÖm thíc ®Ó x¸c
®Þnh hÖ sè co d·n thùc tÕ vµ ®o nhiÖt ®é trong èng dÉn híng. KiÓm nghiÖm
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 33
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
thíc ®o chiÒu dµi cã thÓ thùc hiÖn t¹i c¸c(Trung t©m kiÓm ®Þnh thiÕt bÞ ®o dµi ),
riªng viÖc ®o nhiÖt ®é t¹i c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong èng dÉn híng lµ rÊt phøc
t¹p v× kh«ng nh÷ng ph¶i trang bÞ thªm thiÕt bÞ ®o nhiÖt ®é gi¸n tiÕp mµ quy tr×nh
®o còng ph¶i thay ®æi, tèn nhiÒu thêi gian h¬n trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®o ®¹c.
V× lý do nªu trªn ( T¸c gi¶: TrÇn Kh¸nh - NguyÔn Quang Phóc:Trêng ®¹i
häc Má - §Þa chÊt) ®Ò xuÊt ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp sè hiÖu chØnh chiÒu
dµi thíc nh sau: §iÓm O ®îc g¾n trong nÒn ®Êt cøng vµ cã ®é cao Ho kh«ng ®æi, trong mçi chu kú ®o chóng ta x¸c ®Þnh thªm ®é cao ®iÓm A ( lµ ®iÓm mèc
®äc sè trong mçi èng h×nh 51) theo ph¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc. Do chiÒu
dµi thùc tÕ gi÷a hai ®iÓm A vµ B ®îc tÝnh theo c«ng thøc.
LO = LO ®o + LO ®o.( t - to) (37)
H
L
A
Odo
O
vµ LO = HA - HO nªn chóng ta tÝnh ®îc
H L
Odo
(38) ( t - to) =
L
HL P
A
o
Odo
vËy sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi thíc t¹i ®iÓm quan tr¾c P bÊt kú lµ.
H L O
(39) LP =
Nh vËy, viÖc tÝnh sè hiÖu chØnh trùc tiÕp theo c«ng thøc (34) lµ rÊt khã
kh¨n ®· ®îc tr×nh bµy thay b»ng ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp víi quy tr×nh ®o ®¬n
gi¶n h¬n nhiÒu.
Qua ph©n tÝch quy tr×nh ®o lón b»ng ph¬ng ph¸p ®Üa tõ vµ kh¶o x¸t bíc
®Çu ë c«ng tr×nh quan tr¾c thùc tÕ, chóng t«i cã mét sè nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ s¬
bé nh sau:
C«ng nghÖ ®Üa tõ ®îc ¸p dông thuËn tiÖn nhÊt ®Ó quan tr¾c ®é lón ë nhiÒu
líp ®Êt kh¸c nhau t¹i cïng mét vÞ trÝ mÆt b»ng trªn c«ng tr×nh, trong tr¬ng hîp
nµy viÖc bè trÝ hÖ thèng ®iÓm quan tr¾c ( ®Üa tõ ) sÏ ®¬n gi¶n, gän h¬n so víi bè
trÝ mèc tr¾c ®Þa chuyÒn thèng.
Ph¬ng ph¸p tÝnh sè hiÖu chØnh ph¬ng tr×nh thíc ®o do ( T¸c gi¶: TrÇn
Kh¸nh - NguyÔn Quang Phóc:Trêng ®¹i häc Má - §Þa chÊt) ®Ò xuÊt cã t¸c dông
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 34
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
n©ng cao ®¸ng kÓ ®é chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®o cao b»ng ®Üa tõ. C¸ch thùc hiÖn trong
ph¬ng ph¸p nµy lµ ®¬n gi¶n, kh«ng ®ßi hái thiÕt bÞ ®o nhiÖt ®é bæ sung vµ v×
vËy rÊt rÔ triÓn khai trong thùc tÕ s¶n xuÊt.
II.4.5. Ph¬ng ph¸p ®o lón thuû ®éng häc
HiÖn nay ®a sè c¸c m¸y ®o lón thuû ®éng häc ®Òu do Mü chÕ t¹o. Nguyªn
lý ho¹t ®éng cña nã lµ x¸c ®Þnh ®é cao gi÷a hai ®iÓm th«ng qua chªnh lÖch ¸p
lùc cét níc.
Gi¶ sö t¹i ®iÓm A cÇn quan tr¾c ®é lón ta ®Æt bé phËn c¶m øng (C) bé
phËn nµy ®îc nèi víi mét ®Çu ®o ®Æt t¹i ®iÓm B ( cã ®é cao cè ®Þnh ) ChÖnh
lÖch ®é cao h sÏ lµ hµm cña chªnh lÖch cét ¸p nghÜa lµ: h = f (p )
Trong ®ã: f lµ hµm quan hÖ
b
dH
a
h×nh II.4.5
p lµ chªnh lÖch cét ¸p ®o ®îc
Víi thiÕt bÞ hiÖn nay cña Mü chÕ t¹o chªnh lÖch cét ¸p ®· ®îc sè ho¸ vµ
hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña ®Çu ®o ®Æt t¹i ®iÓm B. Nh vËy ®Þnh kú x¸c ®Þnh dH
ta sÏ tÝnh ®îc gi¸ trÞ ®é lón cña ®iÓm cÇn theo dâi t¹i thêi ®iÓm cÇn quan tr¾c
b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hiÖu cña dH ë t¹i thêi ®iÓm quan tr¾c so víi thêi ®iÓm ban
®Çu.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 35
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
KÕt qu¶ kh¶o x¸t ®é cao b»ng ph¬ng ph¸p thuû ®éng häc cho thÊy, trong
®iÒu kiÖn quan tr¾c thuËn lîi cã thÓ ®¹t ®îc ®é chÝnh x¸c cì 23mm.
Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ thiÕt bÞ ®o ®¹c rÊt ®¾t tiÒn.
II.5. Lùa chän ph¬ng ph¸p ®o tèi u ®Ó øng dông quan tr¾c
®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt.
Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®o chªnh cao ®îc sö dông trong
viÖc quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh. Nhng ®îc sö dông phæ biÕn h¬n c¶ lµ ba
ph¬ng ph¸p:
Ph¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc, ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c,
ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh.
Qua nghiªn cøu tõ thùc tÕ cho thÊy, mçi mét ph¬ng ph¸p cã nh÷ng u vµ
nhîc ®iÓm riªng biÖt, chóng ®îc øng dông trong tõng lÜnh vùc kh¸c nhau. Cho
nªn ®èi víi mçi mét c«ng tr×nh cô thÓ ta ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p quan tr¾c
cho phï hîp ®Ó ®¶m b¶o ®îc ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh
tÕ cao nhÊt .
§èi víi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt, ®©y lµ mét
h¹ng môc c«ng tr×nh quan träng cña khu c«ng nghiÖp. Nã ®ßi hái yªu cÇu kü
thuËt cao, v× vËy ®Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu nhiÖm vô ®Æt ra chóng ta sÏ ph©n tÝch
u vµ nhîc ®iÓm cña n¨m ph¬ng ph¸p trªn ®Ó lùa chän ra ph¬ng ph¸p hîp lý
¸p dông cho c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng.
II.5.1. Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông rÊt réng r·i vµ phæ biÕn trong c«ng t¸c
quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh. Ph¬ng ph¸p nµy ®¹t ®îc ®é chÝnh x¸c cao, dông
cô ®o ®¬n gi¶n rÔ vËn chuyÓn vµ cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc chØ ¸p dông cho ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thuËn lîi
cho viÖc ®Æt m¸y vµ th«ng híng. Kh«ng ¸p dông cho ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh chËt
hÑp, kh«ng ®Æt ®îc m¸y vµ mia.
II.5.2. Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c .
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 36
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
§©y lµ ph¬ng ph¸p ®o phæ biÕn , rÊt cã u thÕ trong trêng hîp ®o chªnh
cao gi÷a c¸c mèc cã ®é chªnh cao lín ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh phøc t¹p. Nhng ®é
chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy kh«ng cao, cho nªn ®èi víi c«ng t¸c quan tr¾c
®é chÝnh x¸c cao th× ph¬ng ph¸p nµy kh«ng ®îc ¸p dông.
II.5.3. Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh.
§é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy rÊt cao. §Æc biÖt ph¬ng ph¸p nµy Ýt
chÞu ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, nhng ph¬ng tiÖn, dông cô ®o ®¹c
cång kÒnh, vËn chuyÓn khã kh¨n. H¬n n÷a ph¬ng ph¸p nµy ®o ®îc nh÷ng
chªnh cao rÊt nhá, cho nªn khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy sÏ mÊt rÊt nhiÒu thêi
gian vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao.
II.5.4. Ph¬ng ph¸p ®o cao b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ.
§é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy kh«ng cao, qua kh¶o x¸t thùc nghiªm
cho thÊy, ®é chÝnh x¸c ®o lón b»ng c«ng nghÖ ®Üa tõ cã thÓ ®¹t cì (5 8)mm.
Ph¬ng ph¸p nµy kh«ng ¸p dông ®îc phæ biÕn mµ chØ ¸p dông thuËn tiÖn cho
c¸c c«ng tr×nh x©y dùng nhiÒu líp ®Êt ®¸ kh¸c nhau, sö dông ph¬ng ph¸p nµy
tèn kÐm nhiÒu kinh phÝ, quy tr×nh ®o phøc t¹p.
II.5.5. Ph¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc øng dông rÊt Ýt ë ViÖt Nam, u ®iÓm cña ph¬ng
ph¸p lµ quan tr¾c ®îc nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng b»ng nhiÒu líp ®Êt ®¸ kh¸c
nhau, trong trêng hîp nµy viÖc bè trÝ hÖ thèng ®iÓm quan tr¾c sÏ ®¬n gi¶n, gän
h¬n so víi bè trÝ mèc theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng.Nhîc ®iÓm cña ph¬ng
ph¸p lµ kinh phÝ sö dông mua thiÕt bÞ quan tr¾c lµ rÊt cao.
Qua ph©n tÝch ë trªn chóng t«i thÊy, ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc vµ
ph¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc, ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ yªu cÇu kü
thuËt vµ nhiÖm vô ®èi víi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt,
cho nªn hai ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh.Trong
®ã ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc ®îc ¸p dông ®Ó quan tr¾c ®é lón bÒ mÆt cña
®ª, ph¬ng ph¸p thuû ®éng häc ®îc sö dông ®Ó quan tr¾c ®é lón cña c¸c líp ®Êt
®¸ trong lßng ®ª.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 37
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng III
thiÕt kÕ líi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng
dung quÊt
III.1. §Æc ®iÓm thiÕt kÕ kü thuËt líi ®o lón
®ª ch¾n sãng
So víi c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông th«ng thêng, ®ª ch¾n
sãng cã thÓ xÕp vµo lo¹i c«ng tr×nh ®Æc biÖt. Nã cã bÒ ngang rÊt hÑp so víi chiÒu
dµi. Mét ®Çu cña ®ª gèi vµo ®Êt bê biÓn cßn ®Çu kia v¬n dµi ra ngoµi kh¬i v×
vËy viÖc thiÕt kÕ líi ®é cao c¬ së phôc phô ®o lón lµ t¬ng ®èi khã kh¨n v×
chóng ta chØ cã thÓ x©y dùng ®îc mét côm mèc chuÈn ë trªn bê cßn ®Çu kia cña
®ª sÏ kh«ng thÓ x©y dùng ®îc côm mèc chuÈn theo ®óng nghÜa cña nã. §Æc
®iÓm nµy cña ®ª sÏ dÉn ®Õn mét vµi ®iÒu ®Æc biÖt trong thiÕt kÕ líi c¬ së còng
nh íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña m¹ng líi ®o lón.
VÒ mËt ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt ph¶i ®o lón, víi tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh
nh trªn theo quy ®Þnh cña quy ph¹m ®o lón ®îc bé x©y dùng ban hµnh, ®é
chÝnh x¸c yªu cÇu lµ ms 3mm
III.1.1. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón ®ª ch¾n sãng
Theo quy ®Þnh cña quy ph¹m hiÖn hµnh, ®èi víi c¸c c«ng tr×nh b»ng ®Êt
®¸ nh ®ª ch¾n sãng ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón lµ ms = 3mm.
V× ®é lón cña mét mèc nµo ®ã ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
S = Hk - Hi Trong ®ã Hk, Hi lµ ®é cao cña mèc trong chu kú thø k vµ chu kú thø i. V× c¸c chu kú ®Òu ®îc ®o b»ng mét lo¹i m¸y, mét s¬ ®å ®o cã thÓ coi
m
m
m
mHK = mHi = mH
2 s
2 Hk
2 H
2 m 2 H
i
Suy ra:
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 38
m
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
m H
S 2
Hay (40)
Víi ms = 3mm th× sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt
trong líi ®o lón kh«ng ®îc vît qu¸ 3m/ 2 2mm
V× líi ®é cao ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón cña c¸c mèc bao gåm hai cÊp h¹ng: líi
c¬ së vµ líi ®o lón v× vËy sai sè ®é cao cña mét mèc bÊt kú nµo ®ã sÏ ®îc x¸c
m
m
m
®Þnh theo c«ng thøc.
2 H
2 H
2 H
1
2
(41 )
1Hm - ¶nh hëng cña sai sè líi c¬ së
2Hm - ¶nh hëng cña sai sè líi ®o lón
trong ®ã:
m
m
4
m
m 5
2 H
2 H
2 H
2 H
1
1
m
c«ng thøc ( 39 ) cã thÓ ®îc viÕt
m H
1
H 5
suy ra (42 )
2
mm
1 mm
mH
1
5
7.1
mm
mH
.2
víi mH = 2mm nh ®· tÝnh ë trªn ta cã
Nh vËy ®Ó ®¶m b¶o ®îc ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón cña c¸c mèc
víi sai sè ms 3mm, th× ®é cao cña c¸c mèc c¬ së trong tõng chu kú ph¶i
®îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c 1mm, ®é cao cña c¸c mèc lón ph¶i x¸c
®Þnh víi ®é chÝnh x¸c 1,7mm. C¸c sè liÖu nµy sÏ ®îc sö dông cho viÖc
thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt cho líi c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng.
III.2. PH¦¥NG PH¸P ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng
¸n thiÕt kÕ
§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ¸n thiÕt kÕ lµ c«ng ®o¹n quan träng
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 39
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
nhÊt trong toµn bé qu¸ tr×nh thiÕt kÕ mét líi tr¾c ®Þa ( líi khèng chÕ mÆt b»ng
hoÆc ®é cao). KÕt qu¶ íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cho phÐp chóng ta lùa chän ®îc
ph¬ng ¸n ®o vµ thiÕt bÞ ®o hîp lý ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yªu cÇu c¶ vÒ
kinh tÕ vµ kü thuËt.
ViÖc íc tÝnh ®é chÝnh x¸c lµ mét c«ng ®o¹n rÊt phøc t¹p víi khèi lîng
tÝnh to¸n rÊt lín. Tríc ®©y khi c«ng nghÖ tin häc cßn cha ®îc sö dông réng
r·i th× ngêi ta ph¶i t×m c¸c ph¬ng ph¸p íc tÝnh gÇn ®óng víi c¸c c«ng thøc
®¬n gi¶n ( nhng kh«ng chÝnh x¸c ) ®Ó íc tÝnh. Ngµy nay cïng víi sù phæ cËp
cña m¸y tÝnh c¸ nh©n cã tèc ®é cao bµi to¸n íc tÝnh ®é chÝnh x¸c ®· ®îc thùc
hiÖn mét c¸ch dÔ dµng.
ViÖc íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c thuËt to¸n cña
hai ph¬ng ph¸p b×nh sai chñ yÕu: Ph¬ng ph¸p b×nh sai ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng
ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp. MÆc dï c¶ hai ph¬ng ph¸p nµy ®Òu cho kÕt qu¶ nh
nhau nhng hiÖn nay ph¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp ®îc sö dông nhiÒu h¬n v×
thuËt to¸n cña nã rÊt phï hîp víi viÖc sö dông c¸c c«ng cô tin häc. V× vËy trong
phÇn nµy chóng t«i chØ ®i s©u tr×nh bµy ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña
mét l¬Ý ®é cao b»ng c¸c thuËt to¸n cña ph¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp.
Tr×nh tù c¸c bíc cÇn thùc hiÖn ®Ó ®¸nh gi¸ mét ph¬ng ¸n thiÕt kÕ gåm:
1. ThiÕt kÕ s¬ bé líi
2. Dù kiÕn c¸c ®o¹n ®o trong líi
3. LËp ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cho c¸c ®o¹n ®o trùc tiÕp
4. LËp hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn cña líi
5. NghÞch ®¶o ma trËn hÖ sè cña hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh
c¸c hÖ sè träng sè
6. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña c¸c yÕu tè trong líi theo c«ng thøc
1 Fp
(43) MF =
trong ®ã
lµ sai sè trung ph¬ng ®¬n vÞ träng sè
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 40
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
1 FP
lµ träng sè ®¶o cña yÕu tè cÇn ®¸nh gi¸
Trong líi ®é cao, mçi ®o¹n ®o ( nçi gi÷a hai mèc ®é cao bÊt kú ) ta cã
thÓ viÕt ®îc mét ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh nh sau
k
i
(44) Vi,k = dHk - dHi + lik
Trong c«ng thøc (42)
Vi,k - Sè hiÖu chØnh vµo chªnh cao cña ®o¹n ®o nèi hai mèc ®é cao i vµ k dHi vµ dHk - Sè hiÖu chØnh vµo gi¸ trÞ ®é cao gÇn ®óng cña hai mèc ®é cao i vµ k, t¬ng øng lik lµ sè h¹ng tù do ( trong bµi to¸n íc tÝnh ®é chÝnh x¸c lik = 0) §èi víi c¸c mèc chuÈn ®· cã ®é cao dH = 0 sè l¬ng ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh ( 42 ) b»ng sè ®o¹n ®o trùc tiÕp trong líi, sè Èn sè dH b»ng sè ®iÓm ®é cao cÇn x¸c ®Þnh.
Ma trËn hÖ sè cña hÖ ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng
(
(45) A =
a11 a12 a13... a1t a21 a22 a23... a2t a31 a32 a33... a3t ------------------ an1 an2 an3... ant
( VÐc t¬ Èn sè x = (46)
dH1 dH2 dH3 ------ dHt
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 41
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
trong ®ã:
n lµ tæng sè trÞ ®o trùc tiÕp trong líi
t lµ sè Èn sè ( sè trÞ ®o cÇn thiÕt )
§èi víi líi ®é cao c¸c hÖ sè aij chØ cã thÓ cã ba gi¸ trÞ: -1, 0 vµ + 1. NÕu a ®i kÌm víi Èn sè lµ ®iÓm ®Çu cña ®o¹n ®o nã cã gi¸ trÞ lµ -1, nÕu a ®i kÌm víi Èn
sè lµ ®iÓm cuèi cña ®o¹n ®o nã cã gi¸ trÞ lµ + 1, c¸c trêng hîp kh¸c a = 0.
Nh vËy mçi dßng cña ma trËn A chØ cã nhiÒu nhÊt lµ hai gi¸ trÞ kh¸c 0.
Träng sè cña ®o¹n ®o tõ ®iÓm i ®Õn k ®îc tÝnh nh sau:
c P ik m 2 ik
(47 )
trong ®ã:
C lµ h»ng sè tuú chän
mik sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao cña ®o¹n ®o Ký hiÖu sè tr¹m m¸y trªn ®o¹n ®o ik lµ nik vµ gi¶ thiÕt r»ng sai sè trung
m
ph¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao trªn c¸c tr¹m ®o lµ nh nhau ta cã
2 ik
.2 nm tr
ik
( 48)
trong ®ã
mtr sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh chªnh cao trªn mét tr¹m ®o Thay ( 48 )vµo ( 47) ta cã
P ik
C .2 nm tr
tr
( 49)
ikm nh
V× c lµ h»ng sè tuú chän nªn ®Ó tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n ta chän c = 2
vËy ( 47 ) sÏ cã d¹ng
P ik
1 n
ik
( 50)
Víi c¸ch chän c nh trªn, ý nghÜa cña sai sè trung ph¬ng ®¬n vÞ träng sè
lµ sai sè x¸c ®Þnh chªnh cao trªn mét tr¹m m¸y.
Träng sè Pik cña tÊt c¶ c¸c ®o¹n ®o x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 48) t¹o thµnh
mét ma trËn ®êng chÐo.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 42
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
P1
p2 ( 51) p = p3
pn
Ma trËn hÖ sè ph¬ng tr×nh chuÈn ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
N = AT. P.A (52)
NghÞch ®¶o ma trËn N ta ®îc
Q = N -1 ( 53)
C¸c phÇn tö trªn ®êng chÐo chÝnh cña ma trËn Q chÝnh lµ träng sè ®¶o
cña c¸c Èn sè. Nh vËy sai sè ®é cao cña mèc thø i nµo ®ã ®îc x¸c ®Þnh theo
m
c«ng thøc.
Hi
Q ii
( 54)
Nh vËy theo c«ng thøc ( 54 ) cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh
®é cao cho tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong líi. §iÓm cã mH lín nhÊt sÏ lµ ®iÓm yÕu nhÊt trong líi.
NÕu thÊy sai sè trung ph¬ng ®iÓm yÕu nhÊt lín h¬n giíi h¹n cho tríc
chóng ta cã thÓ gi¶m nã b»ng hai c¸ch.
Thªm trÞ ®o trong líi lµm cho ®å h×nh cña líi v÷ng ch¾c h¬n.
Gi¶m sai sè trung ph¬ng ®¬n vÞ träng sè b»ng c¸ch n©ng cÊp chÝnh x¸c
®o.
§Ó ®¶m b¶o cho sai sè ®é cao cña ®iÓm yÕu nhÊt trong líi kh«ng vît qu¸ gi¸
trÞ mh cho tríc th×
m H Q
y
( 55)
trong ®ã Qy lµ träng sè ®¶o cña ®iÓm yÕu nhÊt mH lµ gi¸ trÞ cho tríc cña sai sè trung ph¬ng ®iÓm yÕu nhÊt.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 43
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sai sè trung ph¬ng chªnh cao sau b×nh sai cña mét ®o¹n ®o nèi hai ®iÓm
QQ
i vµ k ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
ii
kk
,2 Q ki
( 56) Mhi,k=
trong ®ã:
Qik thµnh phÇn ngoµi ®êng chÐo chÝnh øng víi c¸c Èn sè i vµ k Nh vËy chóng ta thÊy, ®Ó ®¸nh gi¸ mét ph¬ng ¸n thiÕt kÕ cÇn ph¶i thùc
hiÖn mét khèi lîng c«ng t¸c tÝnh to¸n rÊt lín. Ngµy nay víi sù trî gióp cña m¸y
vi tÝnh chóng ta cã thÓ dÔ dµng lËp ch¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña mét
ph¬ng ¸n thiÕt kÕ theo thuËt to¸n ®· nªu ë trªn, nhê ®ã viÖc ®¸nh gi¸ c¸c
ph¬ng ¸n trë nªn nhanh chãng, dÔ dµng.
III.3. ThiÕt kÕ líi quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh
®ª ch¾n sãng Dung QuÊt.
§Ó quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt, chóng t«i dù
kiÕn sö dông ph¬ng ph¸p ®o cao thuû ®éng häc.
Nh ®· biÕt ®ª ch¾n sãng cã chiÒu dµi 1600m, ®îc ph©n ra thµnh c¸c
®o¹n cã chiÒu dµi nh sau:
§Çu ®ª: 52,5m.
Th©n ®ª 1: 150m.
Th©n ®ª 2: 600m.
Th©n ®ª 3: 450m.
Gèc ®ª: 275m.
Theo tµi liÖu nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh cho biÕt, phÇn ®¸y biÓn gèc
®ª cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt t¬ng ®èi æn ®Þnh chñ yÕu lµ ®¸ héc. C¸c ®o¹n th©n ®ª
cã ®Þa h×nh ®¸y biÓn phøc t¹p.V× vËy, c«ng viÖc bè trÝ c¸c mèc quan tr¾c nÒn dù
kiÕn nh sau:
HÖ thèng mèc cè ®Þnh gåm 4 mèc, hÖ thèng mèc quan tr¾c ®îc ®Æt thµnh
4 côm, mçi côm 3 mèc. Tæng sè mèc lµ 12.VÞ trÝ ®Æt c¸c côm mèc ®îc bè trÝ
n»m ë líp ®Êt ®¸ ®Çu tiªn trong lßng ®ª c¸ch ®¸y biÓn kho¶ng (1m). Kho¶ng
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 44
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
c¸ch gi÷a c¸c côm mèc lµ 300 400m.T¹o thµnh 3 hµng däc, mét hµng ë gi÷a
hai hµng cßn l¹i ë hai bªn, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng lµ 20m
S¬ ®å bè trÝ ®îc thÓ hiÖn trªn H×nh III.3.1
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 45
10 11 12
r4
r3
7 8 9
r2
4 5 6
r1
1 2 3
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
S¬ ®å líi ®o lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng
H×nh III.3.1
III.4. ThiÕt kÕ líi c¬ së vµ líi ®o lón trªn c«ng tr×nh
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 46
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
®ª ch¾n sãng
III.4.1. ThiÕt kÕ líi c¬ së
Qua kh¶o s¸t cô thÓ t¹i khu vùc ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt líi c¬ së ®îc
x©y dùng thµnh mét côm gåm ba mèc chuÈn R6, DQ28 vµ MC1 trong ®ã 2 mèc
R6 vµ DQ28 ®· ®îc x©y dùng trªn nÒn ®¸ gèc næi lé thiªn trªn bê biÓn, ë ®©y
chóng t«i dù kiÕn x©y dùng thªm mèc chuÈn MC1 còng trªn nÒn ®¸ gèc lé thiªn.
§Þnh kú kiÓm tra ®é æn ®Þnh cña chóng chªnh cao gi÷a R6 vµ MC1, MC1
vµ DQ28 cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng mét tr¹m m¸y (kho¶ng c¸ch ~ 70m) tõ R6
®Õn DQ28 ph¶i ®o qua 2 tr¹m m¸y.
§Ó h¹n chÕ viÖc tÝch luü sai sè trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh ®é cao ®Õn c¸c
mèc ®o lón ë khu vùc cuèi cña ®ª ch¾n sãng chóng t«i sÏ chän 3 mèc R1, R2 vµ
R3 ( thùc chÊt còng lµ 3 mèc ®o lón ) nh÷ng ®îc chuyÒn ®é cao víi ®é chÝnh
x¸c cao h¬n líi ®o lón mét cÊp ë mçi chu kú ®o vµ ®é cao cña chóng ®îc x¸c
®Þnh trong mçi chu kú sÏ ®îc sö dông ®Ó xö lý ®o líi ®o lón nh ®é cao gèc.
DQ28
MC1
2200 m
4
N=28
800m
700
1
700 m
2
MC2
MC4
n=9
MC3
R6
3
N=9
H×nh III.4.2
S¬ ®å líi ®é cao c¬ së phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt nh sau.
ViÖc íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña líi c¬ së ®îc thùc hiÖn theo c¸c c«ng
thøc trong ph¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp, gåm c¸c bíc sau
1. LËp hÖ sè ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 47
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
B¶ng 7
N0 1 2 3 4 DHMC1 DHMC2 +1 -1 0 0 0 +1 -1 0 DHMC3 0 0 +1 -1 P = c/n ( c=1) 0.1000 0.1111 0.1111 0.0357
2. LËp hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn
B¶ng 8
DHMC1 0.2111
DHMC2 -0.1111 0.2222
[.L] DHMC3 0 0 -0.1111 0 0 0.1468
3. NghÞch ®¶o ma trËn träng sè ph¬ng tr×nh chuÈn ta ®îc.
-e
-e
-e
DHMC1
DHMC2
DHMC3
KÝ hiÖu dßng
c
a 0.2111 -1
b -0.1111 0.5263 0.2222 -0.0585
0 0 -0.1111 0
+1 -4.7371 0 +0.5263
0 0 0 0
0 0 +1 0
a E1 b E1b.a
0.1637 -1
b.1 E2 C E1c.a
E2c.b.1 C.2
-0.1111 0.6787 0.1468 0 -0.07554 0.0714 -1
+0.5263 -3.2150 0 0 +0.3572 +0.3572 -5.0028
+1 -6.1087 0 0 +0.6787 +0.6787 -9.5056
0 0 +1 0 0 +1 -14.0056
Q11 = 8.2161
Q22 = 12.5602
Q33 = 14.0056
B¶ng 9
4. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c
Tõ b¶ng 9 ta thÊy ®iÓm MC4 cã träng sè ®¶o Q33 lín nhÊt, nghÜa lµ ®iÓm MC4 lµ ®iÓm yÕu nhÊt trong líi c¬ së. §Ó tho¶ m·n yªu cÇu sai sè x¸c ®Þnh ®é
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 48
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
cao ®iÓm yÕu nhÊt trong líi c¬ së 1mm th× sai sè trung ph¬ng träng sè ®¬n
1
vÞ cña tuyÕn thuû chuÈn cÊp c¬ së ph¶i tho¶ m·n bÊt ®¼ng thøc
,14
0056
mH = 33Q
= 0.26 mm. cs <
III.5. Ph¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc chuÈn
III.5.1. Vai trß cña mèc chuÈn vµ yªu cÇu ®èi víi mèc chuÈn.
Mèc chuÈn hay mèc ®é cao gèc lµ mèc ®uîc dïng lµm c¬ së khëi tÝnh ®é
lón c«ng tr×nh.
Yªu cÇu: Gi÷ nguyªn ®é cao cña mèc trong qu¸ tr×nh quan tr¾c ®é lón.
Vai trß cña mèc chuÈn: NhiÖm vô ®Æt ra cho c«ng t¸c tr¾c ®Þa lµ ph¶i x¸c
®Þnh ®îc chØ sè biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh, ®Ó t×m ra nh÷ng hiÖn tîng biÕn d¹ng
tõ ®ã ®a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng b×nh thêng cña
c«ng tr×nh.
TrÞ sè biÕn d¹ng nµy x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc sö lý sè liÖu quan tr¾c lón vµ
tiÕn hµnh so s¸nh chªnh cao gi÷a c¸c ®iÓm mèc ®é cao gèc vµ c¸c ®iÓm kiÓm tra
ë mçi chu kú quan tr¾c .
Mét sù thay ®æi rÊt nhá cña mèc ®é cao gèc cã thÓ lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt
qu¶ quan s¸t, lµm cho trÞ sè biÕn d¹ng sÏ ®a thªm sai sè sè liÖu gèc .
VÞ trÝ ®Æt mèc chuÈn ph¶i æn ®Þnh trong suèt thêi gian quan tr¾c, ph¶i ®Æt
mèc chuÈn ë n¬i cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh, nÕu ®Æt trªn mÆt ®¸ gèc th× tèt
nhÊt .
C¸c mèc ®é cao kh«ng nªn bè trÝ riªng lÎ mµ ph¶i bè trÝ thµnh tõng côm
mèc Ýt nhÊt lµ ba mèc trë lªn. KiÓm tra ®Þnh kú mèc chuÈn t×m ra mèc cã ®é æn
®Þnh cao lÊy lµm mèc chuÈn ®é cao cho c«ng tr×nh cÇn quan tr¾c .
III.5.2. Giíi thiÖu mét sè lo¹i mèc chuÈn .
Trong quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh mèc chuÈn thêng ®îc thiÕt kÕ theo ba
lo¹i.
Mèc chuÈn lo¹i A
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 49
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Lµ mèc cã d¹ng cäc èng mèc nµy thêng ¸p dông khi ®o ®é lón c¸c c«ng
tr×nh quan träng x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¸ æn ®Þnh, chiÒu s©u kh¸ lín khu vùc thi
c«ng chÞu t¸c dông cña lùc ®éng häc. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o mèc chuÈn lo¹i A
®îc tr×nh bÇy ë h×nh A1, phô lôc A.
Mèc chuÈn lo¹i B
Lµ mèc d¹ng cäc bª t«ng cèt thÐp mèc nµy thêng ¸p dông khi ®o ®é lón
c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trªn mãng cäc chiÒu s©u ®¹t ®Õn líp ®Êt ®¸ tèt ®îc sö
dông ®Ó tùa cäc c«ng tr×nh. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o mèc chuÈn lo¹i B ®îc tr×nh
bÇy ë h×nh A2, phô lôc A. Mèc chuÈn lo¹i C
Lµ mèc cã d¹ng cäc ng¾n hoÆc khèi bª t«ng ®îc ch«n vµo líp ®Êt tèt
nguyªn thæ ®Çu tiªn. Lo¹i mèc nµy thêng ®îc ¸p dông khi ®é lón c¸c c«ng
tr×nh d©n dông ®îc x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¸ kÐm æn ®Þnh. H×nh d¹ng vµ cÊu t¹o
mèc chuÈn lo¹i C ®îc tr×nh bÇy ë h×nhA3a, h×nh A3b, h×nh A3c, phô lôc A.
ViÖc x©y dùng mèc chuÈn lo¹i A lµ rÊt tèn kÐm ®Æc biÖt lµ x©y dùng ë c¸c
khu vùc mµ nÒn ®¸ gèc n»m ë ®é s©u lín. V× vËy mèc chuÈn lo¹i nµy chØ ®îc sö
dông ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®Æc biÖt. §èi víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c th«ng thêng
ngêi ta sö dông mèc chuÈn lo¹i B, x©y dùng b»ng c¸c cäc ma s¸t. Ngoµi ra, viÖc
chän kÕt cÊu cña mèc chuÈn phÇn lín cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cô
thÓ ë khu vùc ®o ®¹c.
III.5.3. CÊu t¹o cña mèc chuÈn phôc phô ®o lón c«ng tr×nh ®ª
ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt.
Qua nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt ®Þa h×nh khu vùc c«ng
tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt. Chóng t«i thÊy vïng nµy cã nÒn
®¸ gèc n»m rÊt n«ng so víi mÆt ®Êt, mét sè n¬i nÒn ®¸ gèc lé ra ngay trªn bÒ
mÆt. §©y lµ mét ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c mèc chuÈn
phôc phô ®o lón c«ng tr×nh, cÊu t¹o cña mèc chuÈn ®îc thÓ hiÖn trªn
H×nh III.5.3
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 50
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
H×nh III.5.3
Nh ®· nhÊn m¹nh ë phÇn trªn, ®èi víi ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt chóng ta
chØ cã thÓ x©y dùng ®îc mèc chuÈn theo ®óng nghÜa cña nã ë khu vùc gèc ®ª, ë
khu vùc nµy chóng t«i x©y dùng 1 côm 3 mèc chuÈn, ®Òu ®îc ®Æt trªn nÒn ®¸
gèc lé ra trªn mÆt ®Êt ®ã lµ:
1. Mèc ®é cao h¹ng II cã sè hiÖu lµ R6 n»m trong m¹ng líi ®é cao do viÖn
khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng thµnh lËp th¸ng 7- 200. Trªn mÆt mèc cã g¾n
hai dÊu ®é cao: DÊu chÝnh b»ng ®ång cã tiÖn h×nh chám cÇu vµ dÊu phô b»ng
sø do TC§C cung cÊp.
2. Mèc chuÈn DQ28 lµ mèc ®êng chuyÒn cÊp I trong hÖ thèng c¸c ®iÓm khèng
chÕ mÆt b»ng do viÖn khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng thµnh lËp th¸ng 7- 2001.
§Çu mèc b»ng ®ång tiÖn h×nh chám cÇu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®Æt
mia ®o ®é cao.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 51
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
3. Mèc chuÈn MC1lµ mèc dù kiÕn ®Æt thªm, c¸c mèc R6, MC1, DQ28 t¹o thµnh
mét tam gi¸c, trong ®ã tõ R6 ®Õn MC1 vµ MC1 ®Õn DQ28 cã thÓ ®o b»ng
mét tr¹m m¸y cßn tõ DQ28 ®Õn R6 ph¶i ®o qua hai tr¹m m¸y.
§Ó gi¶m tÝch luü sai sè x¸c ®Þnh ®é cao cho c¸c mèc lón ë khu vùc ®Çu ®ª
ch¾n sãng chóng t«i dù kiÕn cã 3 mèc c¬ së R1 R2 R3 trong líi ®é cao c¬ së.
III.6. Ph¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc ®o lón trªn c«ng tr×nh
®ª ch¾n song dung quÊt
III.6.1. Vai trß cña mèc ®o lón c«ng tr×nh vµ yªu cÇu ®èi víi
mèc ®o lón c«ng tr×nh
Mèc ®o lón c«ng tr×nh lµ nh÷ng mèc ®îc g¾n trùc tiÕp vµo nÒn mãng
c«ng tr×nh hoÆc th©n c«ng tr×nh.
Yªu cÇu cña mèc ®o lón ph¶i cã kÕt cÊu v÷ng ch¾c ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn
cho viÖc ®Æt mia nã ®îc ®Æt ë nh÷ng n¬i chÞu lùc vµ cïng khèi lón víi c«ng
tr×nh.
Mèc ®o lón cho ta biÕt ®îc trÞ sè biÕn d¹ng lón c«ng tr×nh, muèn biÕt
®îc sù tråi lón cña mèc ®o lón ta ph¶i chuyÒn ®é cao tõ mèc chuÈn tíi mèc ®o
lón. Qua c¸c chu kú quan s¸t ta x¸c ®Þnh trÞ sè lón cña ®iÓm quan tr¾c tõ ®ã t×m
®îc quy luËt biÕn d¹ng c«ng tr×nh vµ ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc ®Ó cho
c«ng tr×nh ho¹t ®éng b×nh thêng.
Khi thiÕt kÕ c¸c mèc ®o ®é lón ph¶i nghiªn cøu c¸c tµi liÖu mÆt b»ng bè
trÝ mãng, mÆt b»ng c«ng tr×nh ®Ó ®Æt mèc vµo ®óng vÞ trÝ cÇn thiÕt, tr¸nh ®îc sù
ph¸ háng hoÆc mÊt t¸c dông ®o ®¹c trong c¸c chu kú sau.
Mèc ®o ®é lón cÇn bè trÝ sao cho ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vÒ
®é lón cña toµn c«ng tr×nh vµ b¶o ®¶m ®îc c¸c ®iÒu kiÖn ®o ®¹c Khi bè trÝ ®îc
mèc ®o ®é lón cÇn tham kh¶o ý kiÕn c¬ quan thiÕt kÕ. Sè lîng mèc ®o lón mét
c«ng tr×nh cÇn ®îc tÝnh to¸n thÝch hîp sao cho võa ph¶n ¸nh ®îc ®Æc trng vÒ
®é lón cña c«ng tr×nh võa ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é
lón phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, cÊu t¹o cña m¸y ®o, gi¸ trÞ ®é
lón íc tÝnh vµ môc ®Ých cña viÖc ®o lón .. .vv.. .
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 52
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Mèc ®o lón ®îc ®Æt sao cho cã thÓ chuyÒn ®é cao tõ mèc nµy sang mèc
kh¸c. §Æc biÖt lµ c¸c vÞ trÝ cã liªn quan ®Õn mÆt kÕt cÊu, ®ång thêi cã thÓ ®o nèi
víi mèc chuÈn mét c¸ch thuËn tiÖn.
Mèc ®o ®é lón ph¶i ®îc ®Æt ë c¸c vÞ trÝ ®Æc trng vÒ ®é lón kh«ng ®Òu,
c¸c vÞ trÝ dù ®o¸n lµ lón m¹nh, c¸c kÕt cÊu chÞu lùc kh¸c nhau, nh÷ng vÞ trÝ thay
®æi vÒ ®Þa chÊt c«ng tr×nh hai bªn khe lón n¬i cã thay ®æi t¶i träng, vÞ trÝ tiÕp
gi¸p gi÷a hai c«ng tr×nh vµ nh÷ng vÞ trÝ c«ng tr×nh biÕn d¹ng ®ét xuÊt.
III.6.2. Ph¬ng ¸n bè trÝ mèc ®o lón bÒ mÆt ®ª ch¾n sãng
Dung QuÊt vµ s¬ ®å ®o.
Theo yªu cÇu cña liªn doanh dÇu khÝ ViÖt Nam c¸c mèc ®o lón ®îc bè trÝ
®o lón thµnh 3 hµng: mét hµng trªn ®Ønh ®ª vµ hai hµng ë hai m¸i bªn tr¸i vµ bªn
ph¶i ®ª, trªn mçi hµng, c¸c mèc ®îc bè trÝ c¸ch nhau kho¶ng 80m.Víi c¸ch bè
trÝ nh trªn chóng ta cã thÓ theo dâi ®îc ®é lón cña ®ª c¶ theo chiÒu däc vµ
theo chiÒu ngang.
§Ó t¨ng cêng ®é chÝnh x¸c cña líi, c¸c mèc ®îc ®o nèi víi nhau theo
c¶ híng däc vµ híng ngang cña ®ª t¹o thµnh c¸c vßng khÐp kÝn. Cµng t¨ng sè
®êng nèi ngang th× ®å h×nh cña líi cµng v÷ng. Trong s¬ ®å nµy chóng t«i sö
dông 4 ®êng nèi ngang nh h×nh 10.
ViÖc ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña líi ®îc thùc hiÖn theo c¸c c«ng thøc
cña ph¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp nh ®· tr×nh bÇy trong phÇn (III.2 ).
KÕt qu¶ íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña líi ®îc tr×nh bÇy trong
(b¶ng1a,2a,3a)
Tõ kÕt qu¶ íc tÝnh ®é chÝnh x¸c chóng ta thÊy,®Ó ®¶m b¶o sai sè x¸c ®Þnh
®é cao ®iÓm yÕu nhÊt trong líi cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®o thuû chuÈn víi sai sè
trung ph¬ng mtr<0,71mm ( gi÷a thuû chuÈn h¹ng II vµ h¹ng III ).
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 53
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
III.6.3. CÊu t¹o mèc ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng
Dung QuÊt.
C¸c mèc ®o lón chi tiÕt ®îc lµm b»ng sø (c¸c vËt liÖu kim lo¹i ®Òu
kh«ng chÞu ®îc níc biÓn).VÞ trÝ cña c¸c mèc ®îc ®Æt thµnh 3 hµng, mét hµng
trªn mÆt ®ª cßn hai hµng kia ë mÐp tr¸i vµ mÐp ph¶i ®ª gÇn x¸t mÐp níc. Trªn
mçi hµng c¸c ®iÓm ®o lón ®îc ®Æt c¸ch nhau 80m. cÊu t¹o cña mèc ®o lón nh
sau.
H×nh III.6.4
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 54
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng IV
Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®ª ch¾n sãng
IV.1. Chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng
Dung QuÊt vµ dù to¸n kinh phÝ
nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt
§Ó thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung
QuÊt chóng t«i dù kiÕn sö dông c¸c lo¹i thiÕt bÞ sau ®©y.
- M¸y ®o lón thuû ®éng häc.
( Hydraudinamic System ).
- M¸y ®o thuû chuÈn Ni 004 ( §øc )
- Mia Invar c¸c lo¹i.
iV.2. Quy tr×nh ®o lón b»ng m¸y thuû chuÈn
Ni - 004 ( §øc )
§Ó ®o ®é lón trªn c«ng tr×nh m¸y ®îc chän lµ Ni 004 víi c¸c tÝnh n¨ng
kü thuËt c¬ b¶n sau.
B¶ng10
TÝnh n¨ng §é phãng ®¹i èng kÝnh §é nh¹y cña bät thuû Kho¶ng ®iÒu quang ng¾n nhÊt Kho¶ng chia nhá nhÊt bé ®o cùc nhá Gi¸ trÞ 44 10''/2mm 3m 0.1mm
IV.2.1. KiÓm tra vµ kiÓm nghiÖm m¸y thuû chuÈn.
Tríc mçi chu kú ®o m¸y vµ mia ph¶i ®îc kiÓm nghiÖm, hiÖu chØnh c¸c
nguån sai sè ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng kü thuËt.
1. Xem xÐt vµ kiÓm tra c¸c bé phËn cña m¸y.
KÝnh vËt, kÝnh m¾t cña èng kÝnh vµ c¸c bé phËn quang häc kh¸c ph¶i s¹ch
sÏ kh«ng cã x©y s¸t. H×nh ¶nh cña líi chØ, hai ®Çu bät níc vµ c¸c v¹ch chia
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 55
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
kh¾c ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng. Nóm ®iÒu chØnh tiªu cù, vµnh ®iÒu chØnh kÝnh m¾t,
vµnh ®äc sè, èc nghiªng ph¶i chuyÓn ®éng nhÑ nhµng kh«ng cã hiÖn tîng bÞ
t¾c, bÞ r¬ hoÆc xéc x¹ch, khi ®iÒu chØnh tiªu cù cña èng kÝnh h×nh ¶nh ph¶i ®¹t
®é râ rµng. Khi ®äc sè g¬ng ph¶n chiÕu bät níc, c¸c èng bät níc c©n m¸y vµ
c¸c èc ®iÒu chØnh cã chÊt lîng ®¶m b¶o kh«ng bÞ h háng. Ch©n m¸y vµ c¸c bé
phËn kh¸c ph¶i hoµn h¶o, sau khi vÆn chÆt èc h·m m¸y ®Æt trªn ch©n m¸y ph¶i
v÷ng ch¾c.
2. Xem xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c èc c©n m¸y
Khi vÆn c¸c èc h·m vµo ch©n m¸y, c¸c èc c©n m¸y ph¶i ®îc vÆn vµo vÆn
ra nhÑ nhµng ®Òu ®Æn. NÕu chÆt qu¸ hoÆc láng qu¸ th× ®iÒu chØnh nh sau: VÆn
èc c©n m¸y theo chiÒu vÆn ra cho ®Õn khi nh×n râ èc ®iÒu chØnh n»m ngang sau
lç cña vµnh ®ai b¶o vÖ. Dïng que hiÖu chØnh ®Ó ®iÒu chØnh cho èc c©n m¸y chÆt
vµo hay láng ra theo ý ®Þnh, ph¶i ®iÒu chØnh tõng èc c©n m¸y vµ hiÖu chØnh tõ tõ
cho ®Õn khi ®¹t ®îc kÕt qu¶.
3. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh bé phËn quay quanh trôc quay cña m¸y.
NÕu m¸y quay quanh trôc ®øng rÊt chÆt th× dïng dÇu x¨ng ®Ó röa trôc m¸y
vµ cho dÇu m¸y vµo. C¸ch lµm nh sau: Th¸o cÈn thËn nhÑ nhµng bé phËn trªn
cña c¶ m¸y cïng víi trôc cña m¸y ra khái bÖ m¸y, dïng giÎ s¹ch tÈm x¨ng ®Ó
lau chïi bé phËn trôc vµ bé phËn vµnh ®ai ngoµi trôc g¾n liÒn víi bÖ m¸y. Khi ®·
xong, dïng giÎ thÊm kh« nh÷ng chç ®· lau vµ lÊy que thuû tinh nhá 5 ®Õn 6 giät
dÇu m¸y vµo trôc m¸y. Sau ®ã l¾p m¸y vµo cÈn thËn.
4. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh èng bät níc c©n m¸y.
ViÖc kiÓm tra vµ hiÖu chØnh nµy nh»m ®a trôc ®øng cña m¸y vÒ vÞ trÝ
th¼ng ®øng. C¸ch tiÕn hµnh nh sau: Dïng èc c©n m¸y ®a bät níc vµo chÝnh
gi÷a, sau ®ã quay m¸y ®i mét gãc 1800. NÕu bät níc lÖch ®i khái vÞ trÝ trung
t©m th× dïng èc hiÖu chØnh bät níc ®Ó hiÖu chØnh 1/2 ®é lÖch cßn 1/2 th× dïng
èc ch©n m¸y ®Ó hiÖu chØnh. Sau ®ã ph¶i quay m¸y ®i mét gãc 1800, nÕu bät níc
vÉn lÖch ®i khái vÞ trÝ trung t©m th× tiÕp tôc hiÖu chØnh lÇn hai. Cø tiÕp tôc hiÖu
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 56
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
chØnh nh thÕ cho ®Õn khi quay m¸y 1800 mµ bät níc kh«ng lÖch khái vÞ trÝ
trung t©m th× ®¹t yªu cÇu.
5. KiÓm tra vµ hiÖu chØnh vÞ trÝ líi chØ
Khi vÞ trÝ líi chØ ®· ®¹t ®óng th× chØ ®øng cña nã ph¶i ®Æt trïng khÝt víi
ph¬ng d©y däi. §Ó kiÓm tra tiÕn hµnh nh sau: T¹i n¬i khuÊt giã lÊy mét sîi chØ
trªn têng, ®Çu díi buéc qu¶ däi ®Ó nh×n râ d©y däi th× nªn gi¸n giÊy tr¾ng trªn
têng phÝa sau sîi chØ ®en. C¸ch têng 20 - 25m ®Æt m¸y thuû chuÈn vµ c©n m¸y
thËt chÝnh x¸c. Sau ®ã ®Ó mét ®Çu chØ ®øng cña líi chØ trïng víi d©y däi vµ nh×n
xem ®Çu kia cã trïng víi d©y däi kh«ng nÕu lÖch qu¸ 0.5mm th× ph¶i hiÖu chØnh
l¹i líi chØ. C¸ch lµm nh sau: VÆn láng c¸c èc hiÖu chØnh cña bé phËn líi chØ
sau ®ã xoay nhÑ nhµng bé phËn líi chØ ®Ó cho líi chØ thËt trïng khÝt víi d©y
däi, råi vÆn c¸c èc cè ®Þnh cña bé phËn líi chØ l¹i sau khi hiÖu chØnh líi chØ
ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gãc i.
6. KiÓm tra hiÖu chØnh gãc i
Ph¬ng ph¸p hai tr¹m m¸y gi÷a.
Chän mét m·i ®Êt t¬ng ®èi b»ng ph¼ng, bè trÝ hai cäc cè ®Þnh, trªn mçi
cäc dùng hai mia A vµ B. LÇn lît ®Æt m¸y t¹i tr¹m mét vµ hai víi c¸c kho¶ng
c¸ch ®o tríc b»ng thíc thÐp.
a
b
b2
a2
b1
a1
DA1 =45m; AA2 =55m DB1 =55m; DB2 =45m
H×nh IV.1.1
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 57
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
C¸ch tiÕn hµnh
T¹i tr¹m 1
+ C©n m¸y chÝnh x¸c, ®a bé ®o cùc nhá vÒ vÞ trÝ 50 ng¾m mia A ®äc
kho¶ng c¸ch DA1.
'
+ Dïng vÝt vi ®éng nghiªng lµm trïng ¶nh bät thuû, ®äc sè ®é cao trªn
1A .
mia vµ trªn bé ®o cùc nhá ®îc
+ Quay èng kÝnh sang mia B ®a bé ®o cùc nhá vÒ 50 vµ ®äc kho¶ng c¸ch
DB1 .
'
+ Dïng vÝt nghiªng c©n bät thuû vµ bé ®o cùc nhá lµm trïng v¹ch vµ ®äc
1B .
sè ®é cao
''
+ Dïng vÝt nghiªng lµm cho bät thuû thay ®æi, sau ®ã l¹i c©n l¹i cho bät
1B .
''
thuû chÝnh x¸c råi l¹i ®äc sè trªn mia B lÇn hai lµ
1A tõ ®ã tÝnh ra:
' h 1 '' h 1
' A 1 '' A 1
' B 1 '' B 1
(
)
+ Quay m¸y vÒ A, ®äc sè lÇn hai t¹i ®©y lµ
h 1
' h 1
'' h 1
1 2
Ta ®îc ( 57)
§èi víi tr¹m hai còng tiÕn hµnh t¬ng tù, chØ kh¸c lµ l¹i ng¾m mia B tríc
(
)
h 2
' h 2
'' h 2
mia A sau. Cuèi cïng ta t×m ®îc
1 2
( 58)
TÝnh to¸n
Gäi ¶nh hëng cña gãc i ®Õn sè ®äc lµ , øng víi mçi kho¶ng c¸ch sÏ cã
mét trÞ sè kh¸c nhau. T¹i tr¹m mét ta cã:
H1cx =( h1 + a1) = A1+ A1 - ( B1+ A1) =A1 +DA1.i -( B1 +DB1 .i)
= ( A1- B1) +i( DA1 - DB1) T¹i tr¹m hai
ta cã: h2cx =( A2 - B2) + i( DA2-DB2)
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 58
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
v× h1 =h2 nªn ta cã
2 D
h 1 d
h 2 d
D
A B 1 1 D
B
A 2 D
B
2
A
2
A 1
1
B
2
1
i = = ( 59)
’’ sÏ tÝnh ra ®îc sè ®äc
TÝnh ra , nÕu i > 20’’ ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nh sau:
Gi÷ nguyªn m¸y ë tr¹m hai, c¨n cø vµo sè ®äc B2
’’ nh sau B2cx
’’= B2
’’+i.DB2
’’ b»ng vÝt nghiªng
B2cx
§Æt sè ®äc trªn mia vµ bé ®o cùc nhá ®óng b»ng B2cx
khi ®ã bät thuû sÏ bÞ lÖch. Dïng t¨m chØnh èc n©ng ®Ó ®a bät thuû vÒ vÞ trÝ c©n
b»ng.
7. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ v¹ch chia cña vÝt nghiªng
Gäi n lµ sè v¹ch mµ vÝt nghiªng ®· di chuyÓn so víi v¹ch ®Çu tiªn.
l kho¶ng di ®éng t¬ng øng mµ tia ng¾m thay ®æi trªn mia.
''
Xn
D lµ kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi mia.
i D
X
Khi ®ã
l . nD
l
d
. ( 60)
C¸ch tiÕn hµnh
Trong môc nµy ta kiÓm nghiÖm 6 vßng ®o:
§Æt bé ®o cùc nhá ë vÞ trÝ 50. VÆn vÝt nghiªng theo híng vÆn vµo ®Ó cho
tia ng¾m chËp v¹ch ®äc sè liªn tiÕp ë 5 ph©n kho¶ng cña mia, mçi lÇn ®äc sè
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 59
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
trªn mia sÏ cã mét sè ®äc trªn vÝt nghiªng ( a), kÕt thóc 5 vÞ trÝ sÏ kÕt thóc mét
lît ®o ®i. Lît ®o vÒ ,vÆn vÝt nghiªng theo chiÒu ngîc l¹i còng ®o ®îc 5 sè
trªn vÝt nghiªng (b).
Qua 6 vßng ®o ë mçi vÞ trÝ ( 15) sÏ tÝnh ra ®îc mét trÞ trung b×nh a0 , b0
b 0
b 0
( 5 vÞ trÝ a0 vµ 5 vÞ trÝ b0). TiÕp ®ã sÏ tÝnh sè v¹ch trªn vÝt nghiªng t¬ng øng víi tõng vÞ trÝ.
a 0 2
a 0 2
n1 = .. .. .. n5 =
TÝnh ®îc sè ph©n kho¶ng vÝt nghiªng ®· xoay lµ ( n5 n1)
Kho¶ng di chuyÓn trªn mia lµ ( l5 - l1). VËy gi¸ trÞ ph©n kho¶ng cña vÝt
nghiªng sÏ lµ
l 5 nD
l 1 1 n
5
X’’= ”. ( 61)
NÕu( a0 - b0 ). X’’<10”chøng tá vÝt nghiªng chuyÓn ®éng chÝnh x¸c khi ( a0 - b0 ). X’’>10”, nÕu cÇn c©n bät níc th× chØ xoay mét chiÒu nhÊt
®Þnh.
IV.2.2. KiÓm nhhiÖm mia thuû chuÈn.
Khi kiÓm nghiÖm mia chÝnh x¸c ngêi ta sö dông thíc tiªu chuÈn Gi¬-ne
-ver. ChiÒu dµi cña thíc nµy dµi h¬n1m, cã hai c¹nh, mét c¹nh v¹ch chia 1mm,
cßn c¹nh kia v¹ch 0.2mm. Trªn thíc cã mét cÆp kÝnh phãng ®¹i cã thÓ di
chuyÓn ®îc ®Ó ®äc sè ë hai ®Çu. Tríc khi kiÓm nghiÖm ph¶i ®a thíc vµ mia
ra khái hßm kho¶ng mét giê ®Ó cho nhiÖt ®é cña chóng b»ng nhiÖt ®é ngoµi trêi.
1. X¸c ®Þnh chiÒu dµi thùc cña tõng mÐt trªn mia.
KiÓm nghiÖm v¹ch kh¾c trªn d©y invar. Mçi lÇn kiÓm nghiÖm cã ®o ®i vµ
®o vÒ. Khi ®o vÒ : Hai ngêi ®æi vÞ trÝ cho nhau. HiÖu sè gi÷a hai sè ®äc ë hai
®Çu thíc Gi¬ - ne - ver céng víi sè c¶i chÝnh chiÒu dµi, sè c¶i chÝnh nhiÖt ®é
sÏ lµ chiÒu dµi thùc cña 1m trªn mia
Gäi ltb chiÒu dµi trung b×nh tõ bèn lÇn kiÓm nghiÖm ftb sè chªnh gi÷a chiÒu dµi thùc vµ chiÒu dµi danh nghÜa cña 1m sÏ cã
ftb = ltb -1.00m
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 60
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
2. X¸c ®Þnh sai sè cña v¹ch kh¾c chia ®Ò xi mÐt.
Néi dung nµy còng tiÕn hµnh nh néi dung trªn, dïng thíc tiªu chuÈn
Gi¬ - ne - ver ®Ó kiÓm nghiÖm tõng ®o¹n. NÕu thÊy chªnh lÖch gi÷a trÞ thùc vµ trÞ
danh nghÜa < 0,15mm lµ ®¹t yªu cÇu.
3. KiÓm nghiÖm sai sè ®iÓm ( 0) cña mia.
Sai sè v¹ch kh«ng lµ sai sè cña v¹ch dm ®Çu tiªn trªn mia, ph¬ng ph¸p
kiÓm nghiÖm lµ dïng thíc Gi¬ - ne - ver ®o tõ v¹ch dm ®Çu tiªn trªn mia ®Õn
v¹ch sè kh«ng ( ®Õ mia).Sai sè v¹ch kh«ng cã thÓ bÞ lo¹i trõ b»ng viÖc bè trÝ tr¹m
m¸y ch½n nÕu ®o lón b»ng hai mia. NÕu ®o lón b»ng mét mia th× sai sè nµy lu«n
®îc lo¹i trõ.
X¸c ®Þnh hiÖu sè cña ®iÓm ( 0) cña mét cÆp mia vµ x¸c ®Þnh h»ng sè cña
mia.
NÕu ®iÓm kh«ng cña mét cÆp mia mµ kh«ng trïng nhau th× khi ®é chªnh
cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B mµ dùng b»ng hai mia kh¸c nhau th× kÕt qu¶ ®o chªnh
cao sÏ tån t¹i sai sè hÖ thèng. Sai sè hiÖu ®iÓm kh«ng cña mét cÆp mia chÝnh lµ
sù kh«ng trïng nhau cña v¹ch chia dm ®Çu trªn hai mia.
H»ng sè K cña mét mia lµ hiÖu sè gi÷a sè ®äc mÆt ®en vµ sè ®äc mÆt
®á trªn cïng mét mÆt ph¼ng tia ng¾m ( hoÆc lµ hiÖu hai sè ®äc thang chÝnh
vµ thang phô víi mia chÝnh x¸c ). ViÖc kiÓm nghiÖm hai h»ng sè trªn cã thÓ
tiÕn hµnh ®ång thêi :
Chän mét b·i ®Êt ph¼ng, c¸ch m¸y tõ 50 60m ®ãng ba cäc gç cã
®inh mò trßn, ba cäc nµy ®ãng cao thÊp h¬n nhau kho¶ng 10 20 cm, ®ãng
thµnh hµng ngang.
TiÕn hµnh ba vßng ®o tr×nh tù mçi vßng nh sau:
T¹i mçi cäc lÇn lît dùng hai mia nªn mçi mia sÏ ®äc ba lÇn thang
chÝnh vµ ba lÇn thang phô. HÕt cäc mét chuyÓn hai mia lªn cäc hai vµ cäc
ba. Cuèi cïng sÏ tÝnh nh sau:
TÝnh sè trung b×nh cña ba lÇn ®äc sè ë tõng cÆp mia.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 61
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
TÝnh hiÖu sè gi÷a sè trung b×nh cña thang chÝnh víi sè trung b×nh cña
thang phô ®îc h»ng sè K cña mét mia ë cäc thø i( i= 1 3). NÕu K cña
hai mia kh¸c nhau nhiÒu th× ph¶i lÊy trung b×nh lµm h»ng sè trung ®Ó kiÓm
tra sè ®äc.
TÝnh hiÖu sè cña hai sè trung b×nh h»ng sè chÝnh cña hai mia sÏ ®îc
hiÖu sè ®iÓm kh«ng cña cÆp mia.
TÝnh hiÖu sè cña hai sè trung b×nh h»ng sè phô, sÏ ®îc hai sè cña
v¹ch ®Çu tiªn cña h»ng sè phô ( gÇn gièng hiÖu ®iÓm (0) cña thang chÝnh ).
4. KiÓm nghiÖm vµ ®iÒu chØnh èng thuû trßn g¾n trªn mia.
Môc nµy thêng ®îc tiÕn hµnh tríc mçi lÇn ®o. C©n m¸y chÝnh
x¸c, dùng mia c¸ch m¸y chõng 5060m, ngêi ®øng m¸y ®iÒu khiÓn cho
ngêi dùng mia sao cho mét c¹nh cña mia trïng víi chØ ®øng cña m¸y.
Quan s¸t bät thuû, thÊy lÖch th× ®iÒu chØnh ngay cho c©n theo híng
chØ ®øng.TiÕp ®ã xoay mia ®i 900 råi l¹i ®iÒu chØnh cho c¹nh mia nµy trïng
víi chØ ®øng, lóc nµy bät thuû sÏ bÞ lÖch ®i mét ®¹i lîng, l¹i dïng èc ®a
bät thuû trßn vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng.
IV.2.3. C¸c chØ tiªu kü thuËt
C¸c chØ tiªu kü thuËt ®èi víi líi c¬ së t¬ng ®¬ng víi ®o cao h×nh häc
cÊp I ( hoÆc cÊp II) trë lªn. §èi víi líi quan tr¾c lón chØ tiªu kü thuËt t¬ng
®¬ng víi ®o cao h×nh häc cÊp II ( hoÆc cÊp III) trë lªn.
IV.2.4. Tr×nh tù ®o
1.Trêng hîp dïng 2 mia, thø tù ®äc nh sau
+ Tr¹m lÎ : Sc-Tc-Tp-Sp - Sè ®äc thang chÝnh mia sau
- Sè ®äc thang chÝnh mia tríc
- Sè ®äc thang phô mia tríc
- Sè ®äc thang phô mia sau
+ Tr¹m ch½n : Tc-Sc-Sp-Tp - Sè ®äc thang chÝnh mia tríc
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 62
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
- Sè ®äc thang chÝnh mia sau
- Sè ®äc thang phô mia sau
- Sè ®äc thang phô mia tríc
2.Trêng hîp dïng 1 mia ta tiÕn hµnh nh sau
Tr¹m lÎ : Sc-Sp-Tc-Tp Tr¹m ch½n : Tc-Tp - Sc-Sp §Æc ®iÓm cña ®o lón ë khu vùc ®ª ch¾n sãng lµ thêng xuyªn cã giã
IV.3. Xö lý sè liÖu ®o lón
m¹nh. Do vËy thao t¸c ph¶i nhanh gän, chuÈn x¸c.
IV.3.1.KiÓm tra kÕt qu¶ ®o tríc khi b×nh sai.
Tríc khi b×nh sai cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c sè liÖu ®o ®¹c ngo¹i nghiÖp
xem cã ®¹t yªu cÇu hay kh«ng. NÕu kÕt qu¶ ®o ®¹c ®¹t yªu cÇu míi ®a vµo b×nh
sai, trong trêng hîp kÕt qu¶ ®o kh«ng ®¹t yªu cÇu th× ph¶i xem xÐt, ph©n tÝch
xem tuyÕn ®o hoÆc vßng khÐp nµo kh«ng ®¹t yªu cÇu th× ph¶i tiÕn hµnh ®o l¹i.
Vßng khÐp ®îc coi lµ ®¹t yªu cÇu nÕu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn.
fh < 2mtr¹m n
trong ®ã
fh lµ sai sè khÐp cña vßng. mtr¹m sai sè trung ph¬ng mét tr¹m m¸y dù kiÕn ®o. CÇn lu ý r»ng, tríc khi thùc hiÖn bíc kiÓm tra trªn ®©y ph¶i kiÓm tra
l¹i toµn bé sæ ®o ngo¹i nghiÖp, tÝnh to¸n l¹i toµn bé chªnh cao ®· ®îc ngêi ghi
sæ tÝnh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh ®o.
IV.3.2. TÝnh to¸n b×nh sai líi ®é cao.
Líi ®é cao phôc phô viÖc ®o lón ( c¶ líi c¬ së vµ líi ®o lón) ®îc b×nh
sai chÆt chÏ theo ph¬ng ph¸p sè b×nh ph¬ng nhá nhÊt. HiÖn nay viÖc b×nh sai
líi tr¾c ®Þa nãi chung ®îc thùc hiÖn víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. V× vËy
ph¬ng ph¸p b×nh sai chñ yÕu ®îc ¸p dông lµ ph¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp.
Tr×nh tù c¸c bíc tÝnh to¸n b×nh sai líi ®é cao nh sau:
1. chän Èn sè.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 63
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
C¸c Èn sè ®îc chän ph¶i ®éc lËp víi líi ®é cao, sè Èn sè b»ng sè ®iÓm
cÇn x¸c ®Þnh. Th«ng thêng ngêi ta chän Èn sè lµ ®é cao cña c¸c ®iÓm cÇn x¸c
®Þnh. Ngoµi ra còng cã thÓ chän Èn sè lµ c¸c chªnh cao nhng ph¶i lu ý lµ sè Èn
sè b»ng sè ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh vµ c¸c Èn sè ph¶i ®éc lËp víi nhau.
2. LËp hÖ ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh.
( 62) V = AX + L
Trong ®ã
V- Vect¬ sè hiÖu chØnh
A- Ma trËn hÖ sè ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh
X- Vect¬ Èn sè
L-Vect¬ sè h¹ng tù do
3. LËp hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn
NX + B = 0 ( 63)
Trong ®ã
N - Ma trËn hÖ sè ph¬ng tr×nh chuÈn
N = ATPA ( 64)
B = ATPL ( 65)
Trong ®ã P lµ ma trËn träng sè cña c¸c trÞ ®o
P1
p2 p = p3
pn
4. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn x¸c ®Þnh c¸c Èn sè
ViÖc gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p
kh¸c nhau, víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®iÖn tö th× hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn
cã thÓ ®îc gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p khö Gaus hoÆc ph¬ng ph¸p khai c¨n.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 64
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
5. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ ®o
a. x¸c ®Þnh sai sè trung ph¬ng träng sè ®¬n vÞ.
Pvv tn
= ( 66)
b. X¸c ®Þnh sai sè trung ph¬ng cña c¸c Èn sè
iiQ
( 67) mH'i =
Q - Ma trËn hÖ sè träng sè
Q = N-1
Qii lµ phÇn tö n»m trªn ®êng chÐo chÝnh cña ma trËn träng sè ®¶o Q øng
QQ
víi Èn sè thø i
ii
jj
,2 Q ji
( 68) mhi,j=
mhi,j - sai sè chªnh cao ®o gi÷a hai ®iÓm i vµ j Nh vËy khèi lîng tÝnh to¸n b×nh sai lµ rÊt lín. §Ó gi¶m nhÑ c«ng t¸c
tÝnh to¸n b×nh sai chóng ta cÇn lËp ch¬ng tr×nh b×nh sai b»ng m¸y tÝnh.
IV.3.3. §ãng gãi vµ giao nép tµi liÖu.
1. Tµi liÖu cÇn giao nép sau mçi chu kú ®o lµ
- Sæ ®o thùc ®Þa ®· kiÓm tra
- KÕt qu¶ b×nh sai líi ®é cao vµ ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c
- KÕt qu¶ tÝnh ®é lón cña c¸c mèc
- NhËn xÐt s¬ bé vÒ ®é lón cña c«ng tr×nh trong nh÷ng chu kú ®Çu
2. Tµi liÖu giao nép khi kÕt thóc giai ®o¹n ®o lón
- C¸c tµi liÖu nh trong môc (a)
- B¶ng thèng kª ®é cao vµ ®é lón cña c¸c mèc
- §å thÞ ®é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh theo thêi gian
- §å thÞ ®é lón cña c¸c mèc ®Æc trng theo thêi gian ( mèc cã ®é lón
max vµ min vµ trung b×nh)
- §å thÞ ®é lón theo c¸c trôc ®Æc biÖt
- B¸o c¸o tæng kÕt giai ®o¹n
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 65
IV.4. Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, nã cho phÐp chóng
ta dùa vµo kÕt qu¶ ®o lón cña mét sè h÷u h¹n chu kú ®Ó ®a ra dù b¸o lón cho
c«ng tr×nh trong thêi gian tiÕp theo hoÆc cã thÓ dù b¸o ®îc khi nµo th× t¾t lón
®èi víi c«ng tr×nh.
Nh vËy, d÷ liÖu ®Çu vµo ®Ó dù ®o¸n lón lµ chuçi sè liÖu ®o lón ®· thùc hiÖn
Thêi gian ®o
§é lón t1, t2 ..... tn s1, s2 ....sn
CÇn x¸c ®Þnh ®é lón ë thêi ®iÓm t cã 2 ph¬ng ph¸p
IV.4.1. ph¬ng ph¸p hµm sè mò.
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn c¬ së lý thuyÕt c¬ häc ®Êt
( 69) St = Stp (1 - e-t)
Trong ®ã: Stp - §é lón toµn phÇn cña c«ng tr×nh
- HÖ sè nÐn t¬ng ®èi cña nÒn c«ng tr×nh
e - c¬ sè cña logarit tù nhiªn
t - Thêi gian dù b¸o.
KÕt qu¶ ®o lón sö dông ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè Stp vµ .
§Ó t×m Stp vµ cÇn lËp 2 ph¬ng tr×nh víi thêi ®iÓm t1 ta cã S1 = Stp (1 - et1)
Víi t2: S2 = Stp (1 - et2)
Khi sè ph¬ng tr×nh lín h¬n 2 th× bµi to¸n gi¶i theo ph¬ng ph¸p sè b×nh
o vµ o
ph¬ng nhá nhÊt nh sau:
1/ Chän gi¸ trÞ gÇn ®óng cña Stp vµ ký hiÖu lµ Stp 2/ Tõ St = Stp (1 - et) ta khai triÓn tuyÕn tÝnh vµ gi÷ l¹i ®Õn sè h¹ng bËc
ti
S
tp
0
nhÊt.
s ti
S S
tp
0
Sti = (Sti)0 +
Trong ®ã = - 0
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 66
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Stp = Stp - Stp0
..0 it
ti
S
. et i
tpo
a i
(Sti)0 = Stp0 (1 - e-0ti)
S
0
..0 it
ti
1
e
b i
S S
tp
0
NÕu ký hiÖu
Lóc nµy ph¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng
i = ai + bi Stp + li
Trong ®ã i = Sti - S’ti
Li = (Sti)0 - S’ti S’ti lµ trÞ ®o Tõ ®©y ta lËp ®îc hÖ ph¬ng tr×nh chuÈn ab
aa
S
al
0
tp
ab
bb
S
bl
0
tp
Gi¶i hÖ trªn ta cã x vµ Stp, tõ ®ã tÝnh
= o +
Stp = Stp0 + Stp
t
t
S
. e tp
Tèc ®é lón cña c«ng tr×nh ®îc tÝnh theo c«ng thøc
dS dt
V = ( 70)
Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy r»ng tèc ®é lón lín nhÊt khi b¾t ®Çu quan s¸t vµ
gi¶m dÇn theo thêi gian t.
Khi t 6 th× c«ng tr×nh ®îc coi lµ æn ®Þnh vµ ngõng ®o lón.
§å thÞ biÓu diÔn ®é lón tuyÖt ®èi vµ tèc ®é lón theo thêi gian cã d¹ng sau
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 67
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
te
St
) St = Stp(1-
2 4 6 t
IV.4.2. Ph¬ng ph¸p dù b¸o lón theo ®a thøc
( 71)
Ta cã : St = ao + a2t + a2t2 + ... + antn trong ®ã :
St : ®é lón t : kho¶ng thêi gian gi÷a c¸c chu kú
ao, a1, a2 ... an : c¸c hÖ sè - NÕu bËc cña ®a thøc ®· ®îc x¸c ®Þnh th× c¸c hÖ sè ai ®îc x¸c ®Þnh theo
ph¬ng ph¸p b×nh ph¬ng nhá nhÊt.
- NÕu bËc cña ®a thøc ®îc x¸c ®Þnh ®ång thêi víi viÖc x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè
ai th× bµi to¸n ®îc gi¶i theo ph¬ng ph¸p nhÝch dÇn.
§a thøc nµo ®îc sö dông ®Ó tÝnh mµ cã [(S®o - StÝnh)2] = min th× ®a thøc ®ã
®îc chän ®Ó dù ®o¸n lón.
IV.5. Dù To¸n kinh phÝ.
IV.5.1. C¬ së ®Ó lËp dù to¸n.
A. C¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan.
1. QuyÕt ®Þnh 866Q§-§C ngµy 29/12/1997 cña Tæng côc §Þa chÝnh vµ quyÕt
®Þnh 303/Q§ ngµy 28/11/1998 cña Côc ®o ®¹c vµ B¶n ®å Nhµ níc.
2. C¨n cø th«ng t liªn tÞch sè 113/119TTL-BTC-TC§C ngµy 23/9/1999 cña Bé
Tµi chÝnh - Tæng côc §Þa chÝnh híng dÉn viÖc ph©n cÊp, qu¶n lý, cÊp ph¸t vµ
thanh to¸n kinh phÝ ®o ®¹c b¶n ®å vµ qu¶n lý ®Êt ®ai.
4. §Þnh møc kh¶o s¸t x©y dùng sè 177/BXD-VKT vµ th«ng t híng dÉn sè
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 68
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
22/BXD-VKT ngµy 17/7/1995.
5. Th«ng t sè 151/BXD-VKT ngµy 18/9/1996 cña Bé X©y dùng
6. Th«ng t híng dÉn ®iÒu chØnh dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n sè
02/TT/BXD ngµy 19/6/2000.
7. Th«ng t híng dÉn lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n theo luËt thuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp sè 01/199/TT-BXD.
8. C«ng v¨n sè 3121/BXD-VKT vÒ viÖc ®Þnh gi¸ mét sè c«ng t¸c kh¶o s¸t x©y
dùng.
9. §Þnh møc dù to¸n kh¶o s¸t x©y dùng TCVN2000.
10. §Þnh møc dù to¸n kh¶o x¸t x©y dùng( hìng dÉn viÖc lËp ®¬n gi¸ kh¶o s¸t vµ
qu¶n lý chi phÝ kh¶o x¸t x©y dùng- bé x©y dùng- nhµ xuÊt b¶n x©y dùng).
11.§¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng tØnh Qu¶ng Ng·i
12.§¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng thµnh phè Hµ Néi( ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh
sè 30/2001Q§- Ubngµy 30/5/2001)
B. Chi phÝ nh©n c«ng.
1.l¬ng tèi thiÓu : HÖ sè l¬ng x 210.
2. phô cÊp lu ®éng kh¶o x¸t : 40% l¬ng tèi thiÓu
3. Phô cÊp tr¸ch nhiÖm : 2% l¬ng tèi thiÓu.
4. Phô cÊp kh«ng æn ®Þnh s¶n xuÊt: 15% l¬ng c¬ b¶n.
5. L¬ng phô( nghØ phÐp, ngµy lÔ tÕt.. .. ..): 23% l¬ng c¬ b¶n.
6. Chi phÝ kho¸n cho c«ng nh©n: 6% l¬ng c¬ b¶n.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 69
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Chi phÝ nh©n c«ng cho ®o lón trªn c«ng tr×nh
TT
Tªn c«ng viÖc
§¬n vÞ tÝnh
Khèi lîng
Sè ngêi
Sè ngµy
Thµnh tiÒn 1000®
L¬ng ngµy 1000 ®
§iÓm
1
Ch«n mèc líi c¬ së
4
27120
325440
3
4
§iÓm
2
Ch«n mèc líi quan tr¾c
60
27120
650880
6
4
§o ®¹c
Tr¹m
71
3
29680 27120
3 3
1 4
89040 325440
TÝnh to¸n
4
29680
1
1
29680
Tæng
5
1420480
B¶ng 11
VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ:
1420480 x 12 = 17045760 ®
Chi phÝ nh©n c«ng cho ®o lón nÒn c«ng tr×nh
B¶ng 12
TT
Tªn c«ng viÖc §¬n vÞ tÝnh Khèi lîng Sè ngêi Sè ngµy Thµnh tiÒn 1000®
L¬ng ngµy 1000®
§iÓm 4 552640 1
§iÓm 12 690800 2
Ch«n mèc cè ®Þnh Ch«n mèc líi quan tr¾c §o ®¹c Tr¹m 16 138160 3
TÝnh to¸n 29680 27120 29680 27120 29680 27120 29680 4 4 5 5 1 1 1 1 4 1 4 1 4 1 29680 4
Tæng 1411280 5
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 70
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ: 1411280 x 12 = 16935360®
Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thi c«ng (cho 10 tr¹m m¸y)
B¶ng 13
TT Tªn thiÕt bÞ §¬n vÞ Nguyªn Sè ca
% khÊu hao
gi¸ 33000000 KhÊu hao 1 ca 18883 1 M¸y Ni 004 vµ Bé Chi phÝ khÊu hao 94415 5
C¸i 10 200 5
mia invar 2 M¸y tÝnh 3 Tæng 1000 95415
VËy chi phÝ nh©n c«ng cho 12 chu kú lµ:
95415 x 12= 1144980®
Chi phÝ vËt liÖu cho c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng
B¶ng 14
TT Tªn mèc §¬n vÞ Khèi lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
1 C¸i 4 400000 1600000
2 C¸i 60 25000 1500000
Mèc c¬ së trªn c«ng tr×nh Mèc quan tr¾c trªn c«ng tr×nh
3 C¸i 4 500000 2000000
4 C¸i 12 90000000
5 Mèc cè ®Þnh lón nÒn Mèc kiÓm tra lón nÒn D©y dÉn ( m) 1000 900000000
500 (UAS) 60 (UAS)
6 Tæng 1013180340
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 71
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Tæng dù to¸n kinh phÝ quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu
Dung QuÊt
B¶ng15
I. Chi phÝ trùc tiÕp Nh©n c«ng M¸y mãc VËt liÖu Tæng
16935360 1144980 1013180340 1031260680
II. Chi phÝ gi¸n tiÕp (70% chi phÝ nh©n c«ng) : 11854752
III. L·i vµ thuÕ 10%(I+II) : 104311543,2
IV. Chi phÝ chç ë t¹m thêi : 6%(I+II+III) : 68845618,51
V. ViÕt ph¬ng ¸n vµ b¸o c¸o kü thuËt : 6%(I+II+III+IV) : 72976355,62
VI. C¸c chi phÝ kh¸c : 1%(I+II+III+IV+V) 12892489,49
Tæng céng 1302141439
ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng : 10% 130214143,9
Gi¸ ®· tÝnh thuÕ 1432355583
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 72
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
Trong thêi gian võa qua t«i ®· ®îc giao nhiÖm vô lµm b¶n ®å ¸n tèt
nghiÖp víi ®Ò tµi : "ThiÕt kÕ ph¬ng ¸n quan tr¾c lón ®ª ch¾n sãng nhµ
m¸y läc dÇu Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i''. Sau mét thêi gian t×m hiÓu nghiªn
cøu c¸c tµi liÖu trong níc vµ níc ngoµi, ®i thùc ®Þa kh¶o x¸t khu vùc x©y
dùng ®ª ch¾n sãng. Chóng t«i cã mét sè kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ sau.
I. KÕt luËn.
Nguyªn nh©n g©y ra biÕn d¹ng c«ng tr×nh lµ do ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu
kiÖn nh©n t¹o vµ c¸c ®iÒu kiÖn x· héi kh¸c trong viÖc sö dông c«ng tr×nh.. ..
tÝnh chÊt phøc t¹p m« h×nh kh«ng ®ång nhÊt cña líp ®Êt ®¸, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt
c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n.
ViÖc lùa chän ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c dùa trªn gi¸ trÞ ®é lón cho phÐp theo
thêi gian. Nã ®îc tÝnh to¸n dùa vµo kho¶ng thêi gian liªn tiÕp gi÷a hai chu
kú ®o, tõ ®ã cho phÐp ta x¸c ®Þnh cÊp ®o thÝch hîp ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ,
kü thuËt cao nhÊt. Dùa vµo ®é chÝnh x¸c cña cÊp ®o ®· chän chóng ta lùa
chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ ®o cho thÝch hîp.
HÖ thèng mèc chuÈn ®îc bè trÝ ngoµi c«ng tr×nh ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu
kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh, cã tÇm nh×n th«ng tho¸ng rÔ ®i l¹i, rÔ b¶o qu¶n, ®é s©u
®¸y mèc ®îc bè trÝ ë tÇng ®¸ gèc hoÆc tÇng ®Êt chÞu lùc tèt. §èi víi c«ng
tr×nh ®ª ch¾n sãng hÖ thèng mèc chuÈn ®îc bè trÝ thµnh hai côm, mét côm
trung gian vµ mét côm n»m ngoµi chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®îc liªn kÕt
víi nhau b»ng hÖ thèng mèc ®é cao thèng nhÊt, c¸c mèc kiÓm tra ®îc g¾n
trªn mÆt ®ª t¹o thµnh ba hµng, c¸c mèc quan tr¾c lón nÒn ®îc ®Æt trong lßng
®ª.
II. KiÕn nghÞ
ViÖc thiÕt kÕ m¹ng líi quan tr¾c lón nÒn c«ng tr×nh ph¶i ®îc tiÕn hµnh
song song víi qu¸ tr×nh x©y dùng ®ª.
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 73
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
§èi víi m¹ng líi quan tr¾c lón trªn c«ng tr×nh ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vËt
t, thiÕt bÞ ®Ó x©y dùng hÖ thèng mèc chuÈn, mèc kiÓm tra, m¸y mãc dông cô
®ñ ®é chÝnh x¸c yªu cÇu ®Æt ra.
Tõ ®ã, chóng t«i ®· x¸c ®Þnh ®îc c¸c chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n cña c«ng
t¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt. Tuy vËy ®iÒu kiÖn khÝ
hËu miÒn trung rÊt kh¾c nhiÖt nªn dÉn ®Õn viÖc ®o ®¹c sÏ gÆp khã kh¨n, nªn
chóng t«i ®Ò nghÞ ban qu¶n lý hÕt søc gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó
chóng t«i hoµn thµnh nhiÖm vô tèt nhÊt.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o híng dÉn TS. Ng« V¨n Hîi vµ c¸c thÇy
c« gi¸o trong khoa Tr¾c §Þa C«ng tr×nh ®© tËn t×nh gióp ®¬c t«i hoµn thµnh
®å ¸n.
Do ®iÒu kiÖn thêi gian cßn h¹n chÕ vµ kiÕn thøc cña b¶n th©n cã h¹n nªn
b¶n ®å ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× thÕ t«i rÊt mong ®îc sù
®ãng gãp ý kiÕn ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å
¸n cña t«i ®îc hoµn thiÖn h¬n, kiÕn thøc ®îc më réng h¬n
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 74
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
C¸c tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa C«ng tr×nh: ( Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).
T¸c gi¶: Phan V¨n HiÕn( chñ biªn) Ng« V¨n Hîi, TrÇn Kh¸nh,
NguyÔn Quang Phóc, NguyÔn Quang Th¾ng, Phan Hång TiÕn,TrÇn ViÕt
TuÊn.
2. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa Phæ th«ng: tËp 1,2,3 ( Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).
T¸c gi¶: NguyÔn Träng San, §inh C«ng Hoµ, Tr¬ng Quang HiÕu, §µo
Quang HiÕu, NguyÔn TiÕn N¨ng.
3. Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa Cao cÊp ( Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).
4. TuyÓn tËp ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc 1999 – 2000 ( Trêng ®¹i häc Má -
§Þa ChÊt ).
5. C¬ së to¸n häc xö lý sè liÖu tr¾c ®Þa ( Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt ).
T¸c gi¶: Hoµng Ngäc Hµ, Tr¬ng Quang HiÕu.
6. Tiªu chuÈn x©y dùng X¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p ®o
cao h×nh häc” ( ViÖn nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng - Bé x©y
dùng).
7. §Þnh møc dù to¸n x©y dùng tØnh Qu¶ng Ng·i.
8. §¬n gi¸ kh¶o x¸t x©y dùng thµnh phè Hµ Néi.( Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh
sè 30/2001Q§-UB ngµy 30 - 5- 2001).
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 75
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Môc Lôc
Néi dung
1
Trang
Më ®Çu
Ch¬ng I
Giíi thiÖu chung
4
I.1. T×nh h×nh ®Æc ®iÓm khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc
dÇu Dung QuÊt
4
I. §Æc ®iÓm chung 4
II. Giíi thiÖu quy m« cña khu liªn hîp nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt vµ c¸c h¹ng
môc c«ng tr×nh
7
Ch¬ng II
Nh÷ng c¬ së chung vÒ lý thuyÕt ®o lón c«ng tr×nh 13
II.1. Kh¸i niÖm vÒ quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 13
II.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®é lón
13
II.1.2. Nguyªn nh©n g©y ra ®é lón c«ng tr×nh 13
II.1.3. Môc ®Ých nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 14
II.1.4. Tham sè ®Æc trng ®é lón c«ng tr×nh 15
II.1.5. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh 16
II.2. yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®o lón c¸c c«ng tr×nh x©y xùng 16
II.3. íc tÝnh chu kú quan tr¾c hîp lý 17
II.3.1.Chu kú quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt
19
II.4. c¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ kh¶ n¨ng øng dông ®Ó quan
tr¾c ®é lón cña ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 20
II.4.1. Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc
20
II.4.2. Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c 24
II.4.3. Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh
25
II.4.4. Quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ 28
II.4.5. Ph¬ng ph¸p ®o lón thuû ®éng häc 35
II.5. Lùa chän ph¬ng ph¸p ®o tèi u ®Ó øng dông quan tr¾c ®ª ch¾n sãng
nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt 36
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 76
II.5.1. Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc
36
II.5.2. Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c 36
II.5.3. Ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh
37
II.5.4. Ph¬ng ph¸p ®o cao b»ng thiÕt bÞ ®Üa tõ 37
II.5.5. Ph¬ng ph¸p ®o cao b»ng m¸y thuû ®éng häc 37
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng III
thiÕt kÕ líi quan tr¾c ®é lón ®ª ch¾n sãng dung quÊt 38
III.1. §Æc ®iÓm thiÕt kÕ kü thuËt líi ®o lón ®ª ch¾n sãng 38
III.1.1. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh ®é lón ®ª ch¾n sãng
38
III.2. Ph¬ng Ph¸p ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ph¬ng ¸n thiÕt kÕ 39
III.3. ThiÕt kÕ líi quan tr¾c ®é lón nÒn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 44
III.4.ThiÕt kÕ líi c¬ së vµ líi ®o lón trªn c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng 47
III.4.1. ThiÕt kÕ líi c¬ së 47
III.5. Ph¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc chuÈn
49
III.5.1. Vai trß cña mèc chuÈn vµ yªu cÇu ®èi víi mèc chuÈn 49
III.5.2. Giíi thiÖu mét sè lo¹i mèc chuÈn
49
III.5.3. CÊu t¹o cña mèc chuÈn phôc phô ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y
läc dÇu Dung QuÊt 50
III.6. Ph¬ng ¸n bè trÝ c¸c mèc ®o lón trªn c«ng tr×nh ®ª ch¾n song
Dung QuÊt
52
III.6.1. Vai trß cña mèc ®o lón c«ng tr×nh vµ yªu cÇu ®èi víi mèc ®o lón
c«ng tr×nh
52
III.6.2. Ph¬ng ¸n bè trÝ mèc ®o lón bÒ mÆt ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt vµ
s¬ ®å ®o
53
III.6.3. CÊu t¹o mèc ®o lón c«ng tr×nh ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt 54
Ch¬ng IV
Tæ chøc thùc hiÖn viÖc quan tr¾c ®ª ch¾n sãng Dung QuÊt vµ dù to¸n
kinh phÝ
55
IV.1. Chän m¸y mãc vµ thiÕt bÞ phôc vô ®o lón ®ª ch¾n sãng nhµ m¸y läc dÇu
Dung QuÊt
55
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 77
IV.2. Quy tr×nh ®o lón b»ng m¸y thuû chuÈn Ni - 004 ( §øc ) 55
IV.2.1 KiÓm tra vµ kiÓm nghiÖm m¸y thuû chuÈn 55
IV.2.2. KiÓm nhhiÖm mia thuû chuÈn 60
IV.2.3. C¸c chØ tiªu kü thuËt 62
IV.2.4. Tr×nh tù ®o
62
IV.3. Xö lý sè liÖu ®o lón 63
IV.3.1.KiÓm tra kÕt qu¶ ®o tríc khi b×nh sai 63
IV.3.2. TÝnh to¸n b×nh sai líi ®é cao 63
IV.3.3. §ãng gãi vµ giao nép tµi liÖu
65
IV.4. Dù ®o¸n lón c«ng tr×nh 66
IV.4.1. ph¬ng ph¸p hµm sè mò
66
IV.4.2. Ph¬ng ph¸p dù b¸o lón theo ®a thøc 68
IV.5. Dù To¸n kinh phÝ
68
IV.5.1. C¬ së ®Ó lËp dù to¸n 68
A.C¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan
68
B.Chi phÝ nh©n c«ng 69
73
Trêng ®¹i häc Má - §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
75
C¸c tµi liÖu tham kh¶o
Diªm C«ng Trang Tr¾c ®Þa K - 43 78