Đề tài: Thực hiện và giải pháp phát triển kinh tế nông hộ ở Việt Nam

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Ạ Ạ Ọ Ẵ Ẵ Ạ

Ụ Ộ Đ I H C ĐÀ N NG PHÂN HI U Đ I H C ĐÀ N NG T I KON TUM Ạ Ọ Ệ Khoa Tài Chính Doanh Nghi pệ ------------

Ạ

Ả

Đ tàiề : TH C TR NG VÀ GI Ự PHÁT TRI N KINH T NÔNG H

I PHÁP VI T NAM

Ể

Ế

Ộ Ở Ệ

KINH T H VÀ KINH T TRANG TR I Ạ

Ế Ộ

Ế

: NGUY N BÁ TRUNG Ễ : NHÓM FRIENDS : K309TC

GVHD SVTH L pớ

Kontum 11/2011

M c l c ụ ụ

t Nam trong vi c phát tri n kinh t

nông h

ệ

ệ

ế

̀ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣

t “ B c tranh kinh t

ộ ố ấ

ế ộ

ứ

ế

1

ỡ

ể ầ

ủ

ệ

ế

ầ

ả ơ ự ể ầ

ể ả ơ

M c l c 2 ........................................................................................................................................... ụ ụ I. M đâuở 1 .......................................................................................................................................... 1 ................................................................................................................ 1. Tinh câp thiêt cua đê tai 2. Muc tiêu 1 ........................................................................................................................................ II. Th c trang 2 ................................................................................................................................... ự 2 1. Tình hình chung ............................................................................................................................ 2. Thu n l 4 ............................... i và c h i c a Vi ộ ể ơ ộ ủ ậ ợ 3. Khó khăn và thách th cứ 5 ................................................................................................................ III. Kêt luân 10 .................................................................................................................................... ề ặ h nông dân hiên nay và m t s v n đ đ t http://agriviet.com. Bài vi ra” Trên đây là bài ti u lu n c a nhóm FRIENDS l p K309TC, chúng em xin c m n s giúp đ ớ ậ ủ ậ t tình c a th y. Bài ti u lu n khó tránh kh i thi u sót mong th y góp ý đ bài ti u lu n nhi ỏ ậ ể chúng em có th hoàn thi n t t h n. M t l n n a chúng em xin chân thành c m n th y! 2 ........ ệ ố ơ ộ ầ ữ ể 3 ............................................................................................................. B ng phân công công vi c ệ

ả

́ ̣

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

I. M đâuở ̀

1. Tinh câp thiêt cua đê tai ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀

Nông nghi p là m t trong hai ngành s n xu t v t ch t ch y u, gi ấ ậ ủ ế ệ ả ấ ộ ữ ị ọ v trí quan tr ng

trong n n kinh t ề ế ớ ầ qu c dân. Nó càng tr lên quan tr ng đ i v i m t qu c gia v i g n ọ ố ớ ố ở ộ ố

80% dân s s ng nông thôn và g n 70% lao đ ng làm vi c trong các ngành thu c lĩnh ố ố ở ệ ầ ộ ộ

c Vi t Nam ta. v c nông nghi p nh đ t n ự ư ấ ướ ệ ệ

Có th kh ng đ nh trong quá trình phát tri n nông nghi p nông thôn, kinh t h gia ể ể ệ ẳ ị ế ộ

đình gi ữ vai trò quan tr ng không th thi u. Nó là đ n v kinh t ể ế ọ ơ ị ế ặ ớ đ c thù và phù h p v i ợ

th c tr ng phát tri n s n xu t nông nghi p c ta hi n nay. Nh v y kinh t h đã n ệ ở ướ ự ể ạ ả ấ ư ậ ệ ế ộ

ra là m t đ n v kinh t t ỏ ộ ơ ị ế ầ phù h p v i đ c thù trong s n xu t nông nghi p, nó góp ph n ợ ớ ặ ệ ả ấ

gi i quy t v n đ vi c làm và xây d ng cu c s ng m i nông thôn, đáp ng t t nhu ả ộ ố ề ệ ế ấ ớ ở ự ứ ố

ng th c, th c ph m. c u ngày càng cao và phong phú c a con ng ầ ủ i v l ườ ề ươ ự ự ẩ

h đã đ t đ M c dù trong nh ng năm qua kinh t ữ ặ ế ộ ạ ượ c nh ng thành t u to l n, song ự ữ ớ

chính trong b n thân nó v n đang t n t i quy t ồ ạ ả ẫ i nh ng mâu thu n c b n c n gi ẫ ơ ả ữ ầ ả ế .C nầ

có ph ng pháp phân tích phù h p đ làm sáng t ươ ể ợ ỏ các khó khăn c a h đ có chính sách ủ ộ ể

kinh t xã h i phù h p góp nông dân phát tri n kinh t ế ể ộ ợ ế ả ờ ố , c i thi n và nâng cao đ i s ng ệ

trong t ng lai , làm c s cho vi c xem xét, phân tích, đánh giá và xây d ng chi n l ươ ơ ở ế ượ c ự ệ

phát tri n nông nghi p, nông thôn

v các m t:

ể ệ ề ặ

 V ph

 Kinh t ế , văn hoá, xã h i và nhân văn ộ

ng cu c s ng ề ươ ng th c s d ng ngu n l c và hoàn thi n ch t l ồ ự ứ ử ụ ấ ượ ệ ộ ố

 V đ ng thái c a phát tri n ể ề ộ ủ

2. Muc tiêu ̣

nông h , tìm ra nh ng nhân t nh h - N m đ ắ ượ c th c tr ng kinh t ạ ự ế ữ ộ ố ả ưở ng đ n phát ế

tri n kinh t nông h c a n c ta. ể ế ộ ủ ướ

đó giúp ta hi u rõ - H th ng hóa nh ng lý lu n và th c v phát tri n kinh t ậ ự ề ệ ố ữ ể h , t ế ộ ừ ể

và đ y đ h n v quan đi m, chính sách c a Đ ng và Nhà n c. ầ ủ ơ ề ủ ể ả ướ

- Đ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n kinh t nông h t Nam hi n nay . ề ấ ộ ố ả ể ằ ế Vi ộ ở ệ ệ

Trang 1

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

II. Th c trang ự ̣

1. Tình hình chung

a. Nh ng nhân t nh h ng chi ph i đ n s hình thành và phát tri n kinh t h nông dân ữ ố ả ưở ố ế ự ể ế ộ

Có hai nhân t ng: ố chính nh h ả ưở

nhiên, đ c đi m c a nông nghi p nông thôn  Th nh t là đi u ki n t ứ ấ ệ ự ề ủ ệ ể ặ

xã h i: Chính sách vĩ mô và vi mô đ i v i nông nghi p nông thôn,  Hai là đi u ki n kinh t ề ệ ế ố ớ ệ ộ

trình đ phát tri n kinh t ể ộ ế ấ xã h i đ i s ng, s phân công lao đ ng xã h i, trình đ s n xu t ộ ờ ố ộ ả ự ộ ộ

hàng hóa và quan h th tr ệ ị ườ ng, trình đ nh n th c c a ng ậ ứ ủ ộ ườ ạ i nông dân và các c p lãnh đ o ấ

h nông dân, s phân hóa giàu nghèo c a nông thôn. v vai trò kinh t ề ế ộ ủ ự

b. Thành t u đ t đ c và xu h ự ạ ượ ướ ng phát tri n ể

Trong nh ng năm qua, cùng v i s chuy n đ i m nh m v c c u t ẽ ề ơ ấ ổ ứ ể ổ ạ ớ ự ch c qu n lý kinh ả ữ

c a Nhà n c, kinh t t ế ủ ướ h đ ế ộ ượ c coi tr ng và nó đã thúc đ y s phát tri n c a ngành nông ẩ ự ể ủ ọ

nghi p n c ta đóng vai trò chính trong vi c t o ra l ệ ướ ệ ạ ượ ể ụ ụ ấ ng hàng hóa l n đ ph c v xu t ớ

c ta t ch thi u l c có kh i l kh u. ẩ Đ a n ư ướ ừ ỗ ế ươ ng th c th c ph m tr thành n ẩ ự ự ở ướ ố ượ ạ ng g o

xu t kh u đ ng th hai trên th gi ẩ ứ ế ớ i. ứ ấ

Nông nghi p Vi t Nam đã t ng b c tr ng thành , di n m o đã thay đ i m t cách ệ ệ ừ ướ ưở ệ ạ ổ ộ

c a đ t n c ơ ả và đóng góp nhi u thành t u vào s phát tri n kinh t c b n ự ự ề ể ế ủ ấ ướ nh :ư

 Huy đ ng và s d ng có hi u qu h n ngu n l c c a h

 Nông h tr thành đ n v kinh t t ộ ở ơ ị ch . ế ự ủ

ồ ự ủ ử ụ ả ơ ệ ộ ộ, gi ả ứ ả i phóng s c s n

xu t.ấ

 Gi i quy t đ ng th c h ả ế ượ ấ c v n đ an ninh l ề ươ ự ướ ạ ng ra xu t kh u, xu t kh u g o ấ ẩ ấ ẩ

 Thu nh p ng

i. đ ng th 2 trên th gi ứ ế ớ ứ

 Kinh t

i dân ngày càng tăng, đ i s ng văn hóa xã h i đ c c i thi n. ậ ườ ờ ố ộ ượ ả ệ

nông h ngày càng đa d ng hóa các lo i hình nông s n cũng nh các ế ư ạ ạ ả ộ

ph ng th c s n xu t, áp d ng khoa h c công ngh , ti n b k thu t góp ph n nâng ươ ứ ả ệ ế ộ ỹ ụ ậ ầ ấ ọ

cao năng su t ch t l ng, s n l ng s n ph m. ấ ượ ấ ả ượ ả ẩ

c m t s thành t u c th sau: Nông nghi pệ mà nông h là nòng c t ố đã đ t đ ạ ượ ộ ự ụ ể ộ ố

Trang 2

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

ấ - Vào năm 2010, t c đ phát tri n toàn ngành nông nghi p đ t 2,8%. Giá tr s n xu t ố ộ ị ả ệ ể ạ

toàn ngành c tính tăng 4,69 % , bình quân 5 năm tăng 4,93 %/ năm. Đ m b o an ninh ướ ả ả

ng th c trong n c và xu t kh u 6,7 tri u t n g o. l ươ ự ướ ệ ấ ạ ẩ ấ

- S n l ng các lo i cây công nghi p lâu năm tăng qua các năm. ả ượ ệ ạ

B ng: S n l ng m t s cây công nghi p lâu năm ả ượ ả ộ ố ệ

( ĐVT: nghìn t n)ấ

Lo i cây ạ H tiêu ồ Cao su Cà phê Chè 2007 89,3 605,8 915,8 705,9 2008 98,3 660,0 1055,8 746,2 2009 108,0 711,3 1057,5 771,0 2010 111,2 754,5 1105,7 823,7

- Ngành chăn nuôi đang ti p t c phát tri n nhân r ng hình th c trang tr i. T ng giá tr ế ụ ứ ể ạ ộ ổ ị

ng 7% năm 2010. S n l s n xu t ngành chăn nuôi tăng tr ả ấ ưở ả ượ ạ ng khai thác năm 2010 đ t

2.395 ngìn t n tăng 5,2% so v i năm tr c. ấ ớ ướ

B ng: Giá tr xu t kh u m t s m t hàng nông s n chính ộ ố ặ ị ấ ả ẩ ả

M t hàng Giá tr xu t kh u năm 2010 ặ ị ấ ẩ Tăng so v i năm 2009 ớ

(t USD) (%) ỷ

Nông s nả 9,95 24,22

Lâm s nả 4.94 16,3

Th y s n ủ ả 3,36 29,8

D a trên m c tiêu chung c a ngành nông nghi p trong giai đo n 2011-2015 là : “xây ự ủ ụ ệ ạ

d ng n n nông nghi p toàn di n, đa d ng theo h ự ệ ệ ề ạ ướ ệ ng s n xu t hàng hóa t p trung, hi n ả ấ ậ

đ i, b n v ng, thân thi n v i môi tr ạ ữ ề ệ ớ ườ ự ng; g n phát tri n nông nghi p v i xây d ng ể ệ ắ ớ

nông thôn m i và nâng cao đ i s ng nhân dân” . Kinh t nông h đang phát tri n d a trên ờ ố ớ ế ể ự ộ

nh ng xu h ng chính sau: ữ ướ

Th nh t, ứ ấ đ y m nh phát tri n theo h ể ẩ ạ ướ ế ng chuyên canh t p trung, ng d ng các ti n ứ ụ ậ

ng, hi u qu trên m t đ n v di n tích canh tác. b k thu t nh m nâng cao ch t l ộ ỹ ấ ượ ậ ằ ộ ơ ị ệ ệ ả

, phát tri n m nh nuôi tr ng th y s n đa d ng theo quy ho ch, phát huy l Th hai ứ ủ ả ể ạ ạ ạ ồ ợ i

th t ng vùng g n v i th tr ế ừ ị ườ ắ ớ ng xu t kh u. ấ ẩ

Trang 3

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

, phát tri n nh ng s n ph m ch l c nh lúa, cà phê,… đáp ng h n n a nhu Th baứ ủ ự ữ ữ ư ứ ể ẩ ả ơ

c, đ m b o an ninh qu c gia và h ng ra xu t kh u. Bên c nh đó, đa c u trong n ầ ướ ả ả ố ướ ấ ẩ ạ

ng đi m i có ti m năng phát tri n. d ng hoá s n ph m, tìm ki m nh ng h ạ ữ ế ả ẩ ướ ề ể ớ

Th tứ ư, quá trình hình thành các nông tr i hay trang tr i gia đình. T h gia đình nông ừ ộ ạ ạ

dân t cung t c p, s n xu t mang n ng tính ch t hi n v t sang n n kinh t ự ự ấ ệ ề ặ ấ ậ ả ấ ế ạ trang tr i

s n xu t hàng hóa. ả ấ

2. Thu n l t Nam trong vi c phát tri n kinh t nông h ậ ợ i và c h i c a Vi ơ ộ ủ ệ ệ ể ế ộ

Vi t Nam là m t n ệ ộ ướ c đang phát tri n và đang h i nh p m nh m v i th gi ộ ẽ ớ ế ớ i. ể ậ ạ

Trong b i c nh hi n nay, n i và ngày càng có nhi u c h i đ ố ả ệ ướ c ta có nhi u thu n l ề ậ ợ ơ ộ ể ề

đ c bi t là kinh t phát tri n kinh t ể ế ặ ệ t ế ế nông h . ộ

* M t s thu n l i c a n c ta đ phát tri n kinh t ộ ố ậ ợ ủ ướ ể ể ế nông h nh : ộ ư

- N c ta có ngu n lao đ ng nông nghi p d i dào. Ng i nông dân vôn xuât thân t ệ ồ ướ ồ ộ ườ ừ ̀ nên ́ ́

văn hoa lua n c, cân cu, chăm chi va co nhiêu kinh nghiêm trong san xuât nông nghiêp. ́ ướ ́ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣

- Đang va nha n c luôn quan tâm va giup đ phat triên đ i sông cua ng ̀ ướ ́ ỡ ̉ ờ ườ ự i nông dân. Th c ̉ ̀ ̀ ́ ́ ̉

hiên cac chinh sach hô tr khuyên khich san xuât va tiêu thu. ̃ ợ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ̀ ̣

- Điêu kiên t nhiên ( đât đai, khi hâu, sông ngoi…) la môt thê manh to l n cho đât n c ta ̣ ự ́ ướ ớ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̣

phat triên san xuât nông nghiêp. ́ ̉ ̉ ́ ̣

- Viêt Nam đang trên đ ng hôi nhâp v i nên kinh tê quôc tê vi thê đa m ra nh ng c ườ ̃ ở ữ ớ ơ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́

hôi đê giao th ng, tiêp cân nên văn hoa tiên tiên, hiên đai, khoa hoc ky thuât ap dung cho ươ ̣ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̃ ̣ ́ ̣

san xuât va chê biên. ̉ ́ ̀ ́ ́

Trên n n t ng là nh ng thu n l i s n có, kinh t nông h Vi ề ả ậ ợ ẵ ữ ế ộ ệ ữ t Nam đang có nh ng

c h i thu n l ơ ộ ậ ợ i nh : ư

 Khi hôi nhâp sâu rông vao nên kinh tê quôc tê, tham gia vao tât ca cac tô ch c kinh ̉ ứ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ̉ ́

tê, th ng mai l n cua thê gi ươ ̣ ớ ́ ớ ́ i va khu v c c hôi cung se cang m ra nhiêu h n, năm băt ự ơ ở ơ ́ ̉ ̀ ̣ ̃ ̃ ̀ ̀ ́

đ c nhu câu cua khach hang trên thê gi ượ ́ ớ ́ i môt cach nhanh nhay va đây đu băng cac ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ̉ ̀

ph ng tiên truyên thông, công nghê thông tin. ươ ̣ ̀ ̣

hôi nhâp đem đên cho ng i nông dân Viêt Nam khi xuât khâu hang ừ ườ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̉ ̀

 L i ich t ợ

nông san, thuy san ra thê gi i la se chiu m c hang rao thuê quan thâp nhât, nhiêu hang rao ́ ớ ứ ̉ ̉ ̉ ̀ ̃ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀

phi thuê quan se đ ̃ ượ ứ c bai bo. Khi tham gia va th c hiên cac cam kêt cua cac tô ch c ̀ ự ́ ̃ ̉ ̣ ́ ́ ̉ ́ ̉

ng i nông dân cung se biêt đ c lô trinh căt giam thuê xuât khâu, khi nao măt hang nao ườ ́ ượ ̃ ̃ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀

Trang 4

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

co thuê băng 0% đê đinh h ng phat triên theo tinh thân canh tranh vê chât l ng va gia. ướ ́ ượ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ ́

i nông dân n c ta se đ i t viêc tiêp cân, chuyên đôi cac tiên bô công ườ ướ c l ̃ ượ ợ ừ ̣ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ́ ̣

 Ng

nghê, ph ng tiên san xuât, chê biên hiên đai nhăm nâng cao hiêu qua san xuât. Cac hang ươ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ̉ ́ ́ ̀

công nghê hiên đai phuc vu trong linh v c công nghiêp se đ c nhâp khâu vao Viêt Nam, ̃ ượ ự ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̃ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣

đem đên cho ng i nông dân s l a chon tôt nhât. ườ ự ự ́ ̣ ́ ́

c, cùng v i s phát tri n c a các ngành trong c c u n n kinh t ướ ể ủ ớ ự ơ ấ ề ế ớ v i

 Trong n

m i quan h t ệ ươ ố ệ ng tác thúc đ y l n nhau nh ngành nông nghi p và ngành công nghi p ẩ ẫ ư ệ

ố s n xu t máy móc, ngành công nghi p ch bi n, h th ng d ch v thu mua và phân ph i ế ế ả ệ ố ụ ệ ấ ị

nông s n… đã t o nhi u c h i đ ng i nông dân nâng cao năng su t, ch t l ề ơ ộ ể ườ ả ạ ấ ượ ấ ả ng s n

ph m cũng nh m r ng th tr ư ở ộ ị ườ ẩ ng tiêu th . ụ

3. Khó khăn và thách th cứ

a. Chênh l ch giàu ngèo và m c s ng gi a nông thôn và thành th ngày càng l n ớ ữ ứ ố ệ ị

Năng su t trong s n xu t kinh t ả ấ ấ ế ộ h còn th p d n đ n thu nh p th p l ế ấ ạ ấ ẫ ậ ổ i không n

đ nh bên c nh đó chênh l ch l n v năng su t lao đ ng gi a công nghi p, d ch v và ị ụ ữ ệ ề ệ ấ ạ ớ ộ ị

nông nghi p là m t trong các nguyên nhân chính đang làm tăng thêm kho ng cách thu ệ ả ộ

nh p và m c chi tiêu gi a nông thôn và thành th . T l ị ỷ ệ ứ ữ ậ ả nghèo khu v c nông thôn gi m ự

m nh, trong kho ng th i gian 1993- 2004, t ạ ả ờ ừ ầ 66,4% xu ng còn 25%. Nh ng năm g n ữ ố

đây, t h nghèo c a c n l c đã gi m t ỷ ệ ộ ủ ả ướ ả ừ 15,47% năm 2006 xu ng còn 14,75% năm ố

2007. Nh ng m t s t nh mi n núi, vùng đ ng bào dân t c ít ng ộ ố ỉ ư ề ồ ộ ườ ẫ i, s h nghèo v n ố ộ

còn chi m t tr ng cao: ế ỷ ọ ở ề Lai Châu hi n nay là 55,32%; Đi n Biên 40,77%... Tính b n ệ ệ

v ng trong các tr ữ ườ ắ ng h p thoát đói nghèo trong nông nghi p, nông thôn không ch c ệ ợ

ủ ch n, do thiên tai, d ch b nh, m đau... Đi m xu t phát th p, t c đ phát tri n ch m, r i ố ộ ệ ể ể ấ ấ ậ ắ ố ị

ro l n, thì kho ng cách khó không th rút ng n n u không có nh ng gi i pháp mang tính ữ ể ế ắ ả ớ ả

đ t phá. ộ

b. H th ng th tr ệ ố ị ườ ng ch a phát tri n, thông tin nhi u lo n ạ ư ể ễ

V nguyên lý, th tr ng mang l i c h i cho t t c m i ng i, nh ng không ph i ai ị ườ ề ạ ơ ộ ấ ả ọ ườ ư ả

cũng có đ kh năng nh nhau đ t n d ng c h i đó. Ng i n m thông tin, ng ơ ộ ể ậ ủ ư ụ ả ườ ắ ườ i

nhi u v n, ng i lanh l i và ph i có chút "tinh quái" m i t n d ng c h i t t h n và do ề ố ườ ợ ớ ậ ụ ơ ộ ố ơ ả

đó giàu lên nhanh h n.ơ

Trang 5

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

Đây là nguyên nhân chính s ng ố i t ườ ự do di c ra thành th ki m vi c làm đang tăng ị ế ư ệ

lên. H luôn trong tâm lý lo s r i ro, vì v y, t ợ ủ ậ ọ ư duy "ăn ch c, m c b n" là ph bi n, có ặ ề ổ ế ắ

đ ng nào đ vào "xây nhà xây c a" ch p vá... ồ ử ắ ổ

c. Thi u v n s n xu t , v n tích lũy c a các h gia đình có s phân bi ế ố ả ủ ự ấ ố ộ ệ ạ t gi a các lo i ữ

hình s n xu t ả ấ

Tình tr ng thi u ki n th c, thi u v n đ u t đang là tình tr ng chung c a các h gia ầ ư ứ ế ế ế ạ ố ủ ạ ộ

đình nên khi có chính sách cho vay v n h cũng không bi t s d ng sao cho có hi u qu ộ ố ế ử ụ ệ ả

ụ Theo s li u c a t ng đi u tra nông nghi p, nông thôn năm 2006 c a T ng c c ủ ổ ố ệ ủ ề ệ ổ

ệ Th ng kê, tính đ n gi a năm 2006 v n tích lũy bình quân m t h nông thôn là 6,7 tri u ộ ộ ữ ế ố ố

đ ng, tăng g p 2,1 l n so v i th i đi m tháng 10 năm 2001. Nh ng v n tích lũy c a các ồ ủ ư ể ầ ấ ớ ờ ố

t lên cao h n các h thu n nông. H v n t i tích h s n xu t phi nông nghi p v n v ộ ả ệ ẫ ấ ượ ộ ậ ả ầ ơ ộ

lũy bình quân là 14,9 tri u đ ng, h th ng nghi p là 12,1 tri u đ ng, h th y s n là ộ ươ ệ ồ ộ ủ ả ệ ệ ồ

11,3 tri u đ ng, trong khi đó h nông nghi p thu n ch tích lũy d i 4,8 tri u đ ng. Lý ệ ệ ầ ồ ộ ỉ ướ ệ ồ

do chính c a vi c ti ủ ệ ế ả t ki m ti n trong ph n đông các h gia đình nông thôn không ph i ề ệ ầ ộ

là đ tích lũy m r ng s n xu t, mà 82% là đ chi tr khám và ch a b nh và 70% là đ ữ ệ ở ộ ể ể ả ấ ả ể

i nhu n hay lãi su t. đ phòng các nhu c u chi tiêu đ t xu t khác, ch 6% mong đ i l ộ ề ợ ợ ấ ầ ỉ ậ ấ

d. Xác đ nh h ng s n xu t khó khăn, b t c trong khâu tiêu th ị ướ ế ắ ả ấ ụ

Trong kinh t th tr ế ị ườ ng, vi c tìm ra cây gì, con gì đ cho s n xu t hàng hóa l n đã ể ệ ả ấ ớ

khó, thì vi c ti p c n đ u vào và đ u ra cho s n xu t nông nghi p m y năm g n đây ệ ế ệ ầ ả ấ ấ ầ ậ ầ

cũng đang khó khăn không kém. Th tr ị ườ ế ng đ u vào c a s n xu t nông nghi p bi n ủ ả ệ ầ ấ

đ ng r t b t l ộ ấ ấ ợ ệ i cho các h nông dân, giá lên cao liên t c, v n ít nên khó khăn trong vi c ụ ộ ố

mua v i giá g c và thi u nh ng nhà cung c p tin c y, và còn thi u c thông tin đ có c ấ ế ả ữ ế ể ậ ố ớ ơ

ng án t i u. M c khác, sau khi thu ho ch ng h i l a ch n ph ộ ự ọ ươ ố ư ặ ạ ườ ả ố i nông dân ph i đ i

m t v i thách th c v đ u ra( vì khi s n l ặ ớ ề ầ ả ượ ứ ấ ng tăng thì b r t giá). M c khác, ch t ị ớ ặ

l ượ ớ ng s n ph m ch a cao, năng l c c nh tranh th p. Do đó r t khó đ c nh tranh v i ự ạ ể ạ ư ấ ấ ả ẩ

các s n ph m khác trên th tr ng trong và ngoài n c. ị ườ ả ẩ ướ

e. Công nghi p ch bi n kém phát tri n, nh h ng đ n kinh t ế ế ể ả ệ ưở ế h ế ộ

ố Khó khăn trong khâu s ch và ch bi n sau thu ho ch cũng là m t c n tr l n đ i ế ế ộ ả ở ớ ế ạ ơ

h nông dân. Ph n l n các h nông dân đ u thi u k thu t và kh năng s v i kinh t ớ ế ộ ầ ớ ề ế ậ ả ộ ỹ ơ

Trang 6

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

ch nông s n sau thu ho ch, thi u thông tin th tr ạ ị ườ ế ế ả ầ ng, chi phí giao d ch cao... Nên ph n ị

c thêm giá tr kinh t l n nông s n ch a nâng đ ớ ư ả ượ ị ế ủ đáng k trong các khâu ti p theo c a ể ế

quy trình s n xu t đ n tay ng ấ ế ả ườ ấ i tiêu dùng, k c m u mã, ti p th và tiêu th , xu t ể ả ẫ ụ ế ị

d ch v , công nghi p ít, vì th l kh u. Thu nh p ch y u t ậ ủ ế ừ ồ tr ng tr t, thu t ọ ẩ ừ ị ế ợ ụ ệ ậ i nhu n

ng i nông dân th ng th p. ườ ườ ấ

f. Kinh t ế ợ h p tác trong nông thôn kém phát tri n ể

ệ Nhi u h nông dân đang r t c n đ n nh ng s tr giúp có tính ch t c ng đ ng, hi p ấ ộ ấ ầ ự ợ ữ ế ề ộ ồ

h i ngành hàng hay h p tác trong các khâu, nh t là đ u vào và đ u ra c a s n xu t, chính ộ ủ ả ầ ầ ấ ấ ợ

ạ ộ sách hi n nay trong nông nghi p, nông thôn ch a đáp ng đ y đ , do ch a ho t đ ng ủ ư ư ứ ệ ệ ầ

g. T li u ch y u là đ t đai ngày càng b thu h p, BQ di n tích th p ấ

th t hi u qu và thi ệ ậ ả ế t th c. ự

ư ệ ủ ế ẹ ệ ấ ị

Đ t đai là t li u s n xu t đ c bi ấ ư ệ ả ấ ặ ệ ố ớ ư t đ i v i quá trình s n xu t nông nghi p. Nh ng ệ ả ấ

ệ khó khăn l n hi n nay là di n tích đ t nông nghi p đang m t vào các khu công nghi p, ệ ệ ệ ấ ấ ớ

khu đô th và giao thông. Đ t tr ng lúa n c năm 2005 đã gi m trên 302 ngàn héc-ta so ấ ồ ị ướ ả

c đã có kho ng 13% s h nông v i năm 2000. Theo th ng kê, trong 5 năm qua c n ớ ả ướ ố ố ộ ả

ạ dân b m t đ t. Bên c nh đó, tình tr ng lãng phí s d ng đ t di n ra khá ph bi n. T i ị ấ ấ ổ ế ử ụ ễ ạ ấ ạ

ộ huy n T S n, B c Ninh có 10.600 h nông dân m t đ t, làm cho 21.000 lao đ ng ấ ấ ừ ơ ệ ắ ộ

không có vi c làm, nh ng di n tích thu h i l ư ồ ạ ỏ ỉ ử ụ i b hoang, ch d án, ho c ch s d ng ờ ự ệ ệ ặ

kho ng 30%... ả

h. L l i làm ăn s n xu t nh c n tr kinh t ề ố ỏ ả ả ấ ở ế ộ h phát tri n ể

i dân s n xu t nh , t phát theo cái l c m t mà không theo quy Ph n l n ng ầ ớ ườ ỏ ự ả ấ i tr ợ ướ ắ

lu t th tr ng. Ch tín trong làm ăn là r t quan tr ng, th nh ng m t s đ a ph ị ườ ậ ộ ố ị ữ ư ế ấ ọ ươ ng

nông dân s n sàng "phá h p đ ng" đ đ i tr c m t do giá th tr ng đ t ng t lên c l ể ượ ợ ướ ẵ ợ ồ ị ườ ắ ộ ộ

cao so v i h p đ ng. Đ i v i s n xu t nông nghi p, tính ch t mùa v và s l ố ớ ả ớ ợ ự ệ ụ ệ ấ ấ ồ ộ thu c

vào đ t đai, ki u khí h u r t ch t ch , nên khó có th thành công n u c ch y theo s ế ứ ạ ậ ấ ể ẽ ể ặ ấ ự

"lên - xu ng" c a th tr ng. Th mà, m t s nông dân ị ườ ủ ố ộ ố ế ở ả huy n Đông Tri u, Qu ng ệ ề

Ninh, khi giá v i xu ng, thì ch t v i tr ng cây s a. Trong khi đó, các ngành ch c năng ặ ả ồ ứ ư ả ố

thi u s tuyên truy n, gi ng s n xu t. ế ự ề ả i thích h u hi u đ có đ nh h ệ ữ ể ị ướ ả ấ

nhiên đ n phát tri n kinh t nông h i. nh h Ả ưở ng c a đi u ki n t ề ệ ự ủ ế ể ế ộ

Trang 7

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

nh h ng c a th i ti ng và phát tri n c a cây tr ng, v t nuôi, Ả ưở ờ ế ủ t, khí h u, sinh tr ậ ưở ể ủ ậ ồ

mà chúng ta ch có th l s n xu t trên đ t đ i... là nh ng y u t ả ấ ồ ế ố ữ ấ ể ợ ụ ợ i d ng và làm phù h p ỉ

đó. Vi c s n xu t ph thu c nhi u vào đi u ki n t v i các yêu c u c a các y u t ầ ớ ế ố ủ ệ ả ệ ự ụ ề ề ấ ộ

nhiên, mà các h l ộ ạ i ch a th c s có nhi u kinh nghi m trong vi c thay đ i c c u cây ệ ổ ơ ấ ự ự ư ệ ề

tr ng cho phù h p. ợ ồ

k. Ch t l ấ ượ ấ ng s n ph m ch a cao, năng l c canh tranh th p, không có tính s n xu t ư ự ấ ả ả ẩ

hàng hoá cao.

Năng l c c nh tranh còn th p do: ch t l ự ạ ấ ượ ấ ng hàng hoá còn th p. Trong đó trinh đ ấ ộ

ki n th c c a ng i nông dân v ng d ng khoa h c kĩ thu t vào s n xu t đ nâng cao ứ ủ ế ườ ấ ể ề ứ ụ ả ậ ọ

ch t l ấ ượ ng s n ph m, đ y m nh s n xu t hàng hoá còn h n ch . ế ấ ạ ả ẩ ẩ ả ạ

Trang 8

Gi

i pháp

ả

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

Đ phát tri n kinh t nông h m t cách hi u qu thì ta c n ph i xem xét các gi ể ể ế ộ ộ ệ ả ầ ả ả i

i đa l i th c a n c ta có đ pháp nh m kh c ph c nh ng khó khăn và phát huy t ữ ụ ắ ằ ố ợ ế ủ ướ ượ c.

Bên c nh đó c n ph i có nh ng gi i pháp s d ng hi u qu ngu n l c nh sau: ữ ạ ả ầ ả ồ ự ử ụ ư ệ ả

Ru ng đ t: v a là đ i t ố ượ ừ ấ ộ ng, v a là t ừ ư ệ ế li u s n xu t quan tr ng quy t đ nh đ n ế ị ấ ả ọ

năng su t s n ph m vì th c n c ng c quy n s d ng đ t đai, th c hi n t ề ử ụ ế ầ ủ ấ ả ệ ố ự ấ ẩ ố ề t các quy n

là v n đ đ c đ t ra hàng đ u. ề ượ ặ ầ Gi ấ ả i quy t quan h ru ng đ t trong nông thôn cho phù ấ ệ ộ ế

ng. Gi i quy t mâu thu n gi a tích t nông h p v i kinh t ớ ợ th tr ế ị ườ ả ữ ế ẫ ụ ộ ru ng đ t và t l ấ ỉ ệ

ứ dân không có đ t ho c thi u đ t s n xu t tăng.V n đ s d ng đ t đai ph i đáp ng ề ử ụ ấ ả ế ấ ấ ấ ả ấ ặ

yêu c u c a s n xu t hàng hoá và công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn. ệ ầ ủ ả ệ ệ ạ ấ

V v n đ k thu t: H u h t n n kinh t h n ế ề ề ấ ề ỹ ậ ầ ế ộ ở ướ ệ c ta mang n ng n n nông nghi p ề ặ

l c h u do đó tăng c ạ ậ ườ ng nh ng ti n b k thu t k t h p k thu t hi n đ i và c ậ ế ợ ộ ỹ ữ ế ệ ậ ạ ỹ ổ

i quy t các y u t v sinh h c, gi i quy t các y u t liên quan đ n c gi truy n. Gi ề ả ế ố ề ế ọ ả ế ố ế ế ơ ớ i,

th c hi n ch đ canh tác m i. ế ộ ự ệ ớ

Ngoài ra hoàn thi n h th ng khuy n nông: T ch c t ổ ứ ố ệ ố ơ ở t h th ng khuy n nông c s ; ế ệ ố ệ ế

Tăng c i đ a ph ng; Làm t t công tác biên so n tài ườ ng đào t o khuy n nông viên ng ế ạ ườ ị ươ ố ạ

ng d n; Th c hi n khuy n nông có s tham gia c a nông dân ;L ng ghép công li u h ệ ướ ự ủ ự ế ệ ẫ ồ

tác khuy n nông vào nhi m v c a chính quy n và các t ch c xã h i. ụ ủ ề ế ệ ổ ứ ộ

Bên c nh đó tăng c ng liên k t 4 nhà: nhà nông, nhà khoa h c, nhà n ạ ườ ế ọ ướ ế c/khuy n

ấ nông, nhà kinh doanh/doanh nghi p. Xây d ng và hoàn thi n h th ng d ch v s n xu t. ự ệ ố ụ ả ệ ệ ị

Tăng c ườ ả ng d ch v h tr nông nghi p ti p c n đ n h : gi ng, phân bón, thu c B o ậ ụ ỗ ợ ệ ế ế ố ộ ố ị

v th c v t, ch bi n, b o qu n… ế ế ệ ự ậ ả ả

V n đ v v n cũng là m t v n đ quan tr ng: ề ề ố ộ ấ ề ấ ọ

t cho s g p g gi a ng i th a và thi u v n.  T o đi u ki n t ề ệ ố ạ ỡ ữ ự ặ ườ ừ ế ố

 Đa d ng hóa hình th c huy đ ng. ứ ạ ộ

 Xúc ti n th tr ị ườ ế ng v n trung h n và dài h n. ạ ạ ố

Hình thành quĩ b o lãnh tín d ng, th c hi n b o lãnh: ệ ả ự ụ ả

 Khuy n khích h t o v n b ng liên doanh. ộ ạ ế ằ ố

 Kêu g i v n t ch c. ọ ố ừ các c quan, t ơ ổ ứ

 Thông qua các đoàn th đ tìm hi u, giúp đ các h khó khăn. ể ể ể ỡ ộ

Trang 9

Kinh t ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i ạ

ệ Chuy n đ i c c u s n xu t: Phát tri n m nh ngành ngh , d ch v và công nghi p. ổ ơ ấ ả ề ị ụ ể ể ạ ấ

ấ Tăng c s v t ch t cho phát tri n ngành ngh , d ch v đ nâng cao hi u qu s n xu t ơ ở ậ ụ ể ề ị ả ả ể ệ ấ

ngành ngh và d ch v . ( u tiên xây d ng các tr ng đi m kinh t c a đ a ph ng… khu ụ Ư ự ề ể ọ ị ế ủ ị ươ

trung tâm, ch , b n c ng ….). ợ ế ả

Tăng c ng h p tác kinh t gi a các h : H p tác trong l u thông, ch bi n, d ch v ườ ợ ế ữ ế ế ư ộ ợ ị ụ

i các y u t b t l k thu t đ t o ra s c m nh m i đ ch ng l ỹ ớ ể ố ậ ể ạ ứ ạ ạ ế ố ấ ợ ế i và ti p nh n các y u ậ ế

thu n l i. t ố ậ ợ

ng đ u ra: Khuy n khích phát tri n s n xu t đa d ng, t o l p 1 h Tìm ki m th tr ế ị ườ ể ả ạ ậ ế ấ ạ ầ ệ

th ng th tr ng sôi đ ng đ a ph ng. Phát tri n h th ng ch , giao thông, trung tâm ị ườ ố ộ ở ị ươ ệ ố ể ợ

buôn bán, m r ng ho t đ ng tiêu th ra bên ngoài. ạ ộ ở ộ ụ

Tăng c ng c s h t ng: Tính h th ng, tính ki n trúc, tính tiên phong trong đ nh ườ ơ ở ạ ầ ệ ố ế ị

ng : Đi n, đ ng, tr ng, h th ng thông tin. h ướ ệ ườ ườ ng, tr m, n ạ ướ ạ c s ch, h th ng th tr ệ ố ị ườ ệ ố

Xây d ng m i và nâng c p h th ng đi n. Hi n đ i hóa h th ng th y l ệ ố ệ ố ủ ợ ự ệ ệ ạ ấ ớ ạ i, qui ho ch

ng h th ng thông tin. xây d ng đ ự ườ ng s n xu t, tăng c ấ ả ườ ệ ố

Th c hi n c nông dân đ t lên hàng đ u: Vì chi n l c ch đ t đ c khi ệ chi n l ế ượ ự ặ ầ ế ượ ỉ ạ ượ

dân đ c tham gia vào phát tri n, l y dân là trung tâm. M l p tăng c ng trình đ cho ượ ở ớ ể ấ ườ ộ

ng d n chăn nuôi, tr ng tr t nh m tìm ki m nh ng nông dân nông dân v : thú y, h ề ướ ữ ế ằ ẫ ồ ọ

gi i, giúp h phát huy m t cách t ỏ ọ ộ ố i đa nh t và nâng cao trình đ lao đ ng trong nông h . ộ ấ ộ ộ

III. Kêt luân ́ ̣

c ta h ng theo CNH- HĐH, kinh t h v n đóng vai trò quan Trong đi u ki n n ề ệ ướ ướ ế ộ ẫ

tr ng, là m u ch t trong phát tri n m i quan h gi a nông nghi p- Nông thôn- Nông dân. ệ ữ ể ệ ấ ố ọ ố

M c dù có nh ng b c ti n trong quá trình phát tri n tuy nhiên kinh t ữ ặ ướ ế ể ế ộ ẫ ồ nông h v n t n

i nhi u v n đ c n gi i quy t đ khai thác và s d ng ngu n l c nh đ t đai, con t ạ ề ầ ề ấ ả ồ ự ế ể ử ụ ư ấ

ng i... Đ gi i quy t nh ng khó khăn trên, v ườ ể ả ữ ế ượ ắ ơ ộ t qua thách th c và n m b t c h i ứ ắ

ng hi n t i c n có s n l c và ph i h p đ ng b gi a nhà trong n n kinh t ề th tr ế ị ườ ệ ạ ầ ự ổ ự ộ ữ ố ợ ồ

nông, nhà khoa h c, nhà n c và nhà kinh doanh. ọ ướ

i pháp thi t th c trong ng n h n và đ ng b trong dài h n chúng ta có V i nh ng gi ữ ớ ả ế ự ắ ạ ạ ồ ộ

th tin t ng khai thác hi u qu ti m năng phát tri n và nâng cao đ i s ng ng i nông ể ưở ờ ố ả ề ệ ể ườ

dân trong t ng lai không xa. ươ

Trang 10

Ngu n tài liêu: ồ

- http://www.gso.gov.vn ( T NG C C TH NG KÊ)

Ố Ổ Ụ

- Bài gi ng môn kinh t ả ế nông h và kinh t ộ ế trang tr i c a th y giáo Nguy n Bá ầ ạ ủ ễ

Trung.

- http://nongthonngaynay.com

- http://agriviet.com. Bài vi h nông dân hiên nay và m t s t “ ế B c tranh kinh t ứ ế ộ ộ ố

v n đ đ t ra” ề ặ ấ

ả Trên đây là bài ti u lu n c a nhóm FRIENDS l p K309TC, chúng em xin c m

ậ ủ

ể

ớ

n s giúp đ nhi

t tình c a th y. Bài ti u lu n khó tránh kh i thi u sót mong

ơ ự

ỡ

ệ

ủ

ể

ế

ầ

ậ

ỏ

th y góp ý đ bài ti u lu n ể

ậ chúng em có th hoàn thi n t

ệ ố ơ

ữ t h n. M t l n n a

ộ ầ

ể

ể

ầ

chúng em xin chân thành c m n th y!

ả ơ

ầ

B ng phân công công vi c ệ

ả

Công vi cệ

STT Thành viên 1 Nguy n Th H ng Ng c ọ ị ồ ễ - Ph n II. 3. Khó khăn và thách th c ứ ầ

2 ị - Ph n II. 3. Khó khăn và thách th c ứ ầ Nguy n Th Lan Ph ễ ngươ

3

ở ̀ t Nam trong Tr n Th Kim Loan ị ầ ầ ầ ệ - Ph n I. M đâu i và c h i c a Vi - Ph n II. 2. Thu n l ơ ộ ủ ậ ợ nông h vi c phát tri n kinh t ộ ế ể ệ

4

ở ̀ Nguy n Th H i Y ng t Nam trong ị ả ế ễ ầ ầ ệ - Ph n I. M đâu i và c h i c a Vi - Ph n II. 2. Thu n l ơ ộ ủ ậ ợ nông h vi c phát tri n kinh t ộ ế ể ệ

5 Tr - Ph n III. Gi i pháp ươ ng Th H ng Loan ị ồ ầ ả

6 - Ph n III. Gi i pháp Hà Văn Tuy nế ầ ả

7

Lê Th Ái Trang ị ́ ̣ - Ph n II.1. Tình hình chung - Ph n IV. Kêt luân - S a bài word ầ ầ ử

8 Lê Th Kim Trâm - Ph n II.1. Tình hình chung ị ầ

9

ử Nguy n Th Ng c M ị ễ ọ ỹ - S a bài word. - Tìm s li u ố ệ