Thực phẩm “đẻ”… bướu cổ

Nhiều nghiên cứu y học cho thấy khoai mì, bắp

cải, sữa đậu nành... là những thủ phạm góp phần

gây ra bệnh bướu cổ.

Lạm dụng muối iốt và hải sản cũng sẽ gây ra bệnh

bướu cổ.

Bướu cổ hay nói chính xác hơn là bướu tuyến giáp là

một loại bệnh lý rất hay gặp trên thế giới và đặc biệt ở

Việt Nam. Có nhiều loại bướu cổ và cũng có nhiều

yếu tố gây ra bệnh như: di truyền, các tác nhân gây

nhiễm khuẩn, các rối loạn miễn dịch... Đặc biệt có

một nguyên nhân khác rất hay gặp là do chế độ dinh

dưỡng không khoa học.

Thiếu hay thừa iốt đều nguy hiểm

Nói đến bướu cổ, nguyên nhân hàng đầu liên quan

đến chế độ dinh dưỡng chính là tình trạng thiếu hoặc

thừa iốt trong khẩu phần ăn hàng ngày. Thiếu iốt,

ngoài việc gây ra bướu cổ còn gây nên tình trạng đần

độn ở trẻ em. Tuy nhiên nếu cung cấp quá nhiều iốt

trong khẩu phần ăn trong một thời gian dài cũng đưa

đến tình trạng gia tăng bướu cổ. Chính vì vậy ở các

thành phố lớn, các vùng ven biển... nơi mà trong bữa

ăn hàng ngày của người dân đã có hàm lượng iốt đủ

cho hoạt động sinh tổng hợp hormon của tuyến giáp

thì không cần cho thêm iốt vào muối ăn nữa vì lợi bất

cập hại. Kinh nghiệm này đã được chứng minh từ các

dân chài của Nhật Bản.

Theo nhiều công trình nghiên cứu của thế giới đã

được y văn ghi nhận, trong một số loại thức ăn như

khoai mì, hạt kê, các loại rau họ cải như bắp cải, sữa

đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành như đậu

phụ... luôn có tồn tại các tác nhân gây bệnh bướu cổ.

Các loại rong tảo biển, mặc dù nằm trong nhóm thực

phẩm có iốt nhưng do chứa quá nhiều nên cũng gây

nên tình trạng quá tải iốt và cũng làm cho bệnh nhân

bị bướu cổ. Ở một số vùng do người dân sử dụng

nước ở các mạch nước ngầm có chứa nhiều chất

disulfure để uống cũng có thể bị bệnh bướu cổ, do

chất disulfure ức chế sự hữu cơ hoá trong quá trình

tổng hợp hormon tuyến giáp và làm tăng thể tích

tuyến giáp. Ngoài ra, tình trạng suy dinh dưỡng trầm

trọng, đặc biệt thiếu vitamin A cũng gây ra hiện tượng

rối loạn sinh tổng hợp hormon tuyến giáp và cũng là

một trong những nguyên nhân gây ra bướu cổ.

Nấu chín để bớt nguy cơ

Biện pháp tốt nhất để phòng ngừa bướu cổ trước tiên

vẫn là bổ sung đầy đủ lượng iốt cho cơ thể. Theo

khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới, nếu một người

tiêu thụ iốt trên 1.000mcg/ngày sẽ dẫn đến tình trạng

thừa iốt. Đối với thể trạng của người Việt Nam,

ngưỡng an toàn cho mỗi người dùng là bổ sung

200mg iốt trong một ngày. Ngoài muối, có thể dùng

các loại dầu iốt đường tiêm hoặc đường uống

(lipiodol) theo chỉ định của bác sĩ để phòng bướu cổ

đơn thuần. Một số thực phẩm như cá, mắm tôm,

nước mắm... cũng rất giàu iốt nên có thể bổ sung

thêm từ nguồn thực phẩm này.

Trên nguyên tắc cái gì có hại thì nên tránh. Tuy nhiên

trong cuộc sống, không phải lúc nào người ta cũng có

thể làm theo ý mình. Ở những tiệc tùng hay đi ăn

ngoài, người bệnh rất khó kiểm soát lượng thực

phẩm ăn vào. Vì vậy nếu có thể hạn chế sử dụng các

loại thực phẩm gây ra bướu cổ bằng những thực

phẩm thay thế khác thì tốt. Còn không thì chỉ nên ăn

một lượng rất ít và nên nấu chín. Tác dụng gây bướu

cổ sẽ bị huỷ diệt phần lớn khi ăn đồ nấu chín. Ngoài

ra, trong khẩu phần ăn cũng phải chú ý bổ sung đầy

đủ lượng vitamin A cần thiết.

Không nên ăn nhiều các loại quả có chứa nhiều sắc

tố thực vật như cam, quít, táo, lê, nho… vì trong

những hoa quả này có chứa chất flavon, sẽ bị vi

khuẩn đường ruột phân giải thành axít

diglycerobenzoic và axít ferulic, đều là những chất

làm ức chế chức năng tuyến giáp trạng rất mạnh, làm

cho bệnh nặng thêm. Bên cạnh ăn uống đúng cách,

người bệnh cũng cần tránh buồn phiền giận dữ, giữ

cho tình cảm được ổn định, lạc quan. Nếu đã có dấu

hiệu bướu sưng to nên đến bác sĩ chuyên khoa hoặc

bệnh viện để xạ trị hay giải phẫu.