xuất kinh doanh, tài sản lưu động đóng một vai trò quan trọng trong việc phân tích
và đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản lưu động, ta dựa vào các chỉ tiêu phân tích
sau:
Sức sản xuất của VLĐ = Tổng doanh thu thuần/VLĐ bình quân
Chỉ tiêu này phản ánh 1 đồng VLĐ bình quân đem lại mấy đồng doanh thu.
Sức sinh lợi của VLĐ = Lợi nhuận trước thuế/VLĐ bình quân
Chỉ tiêu này phản ánh 1 đồng VLĐ bình quân làm ra mấy đồng lợi nhuận hay lãi
gộp trong kỳ. Đây là chỉ tiêu rất quan trọng trong hệ thống chỉ tiêu chung đánh giá
hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp. Để nâng cao chỉ tiêu này cần phải tăng
tổng lợi nhuận thuần hay lãi gộp đồng thời đẩy mạnh tốc độ chu chuyển của VLĐ.
Tuy nhiên, để có kết luận chính xác về hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ta cần
phải tiến hành phân tích tốc độ luân chuyển của VLĐ.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, VLĐ vận động không
ngừng, thường xuyên qua các giai đoạn của quá trình tái sản xuất (dự trữ - sản xuất
- tiêu thụ). Đẩy mạnh tốc độ luân chuyển của vốn lưu động sẽ góp phần giải quyết
nhu cầu về vốn cho doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn nói chung và vốn lưu động nói riêng. Để xác định tốc độ luân
chuyển của vốn lưu động cần xem xét các chỉ tiêu sau:
Số vòng quay của VLĐ = Tổng doanh thu thuần/VLĐ bình quân
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Chỉ tiêu này phản ánh vốn lưu động quay được mấy vòng trong kỳ. Nếu số vòng
tăng, chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn tăng và ngược lại. Chỉ tiêu này còn được gọi là
“hệ số luân chuyển”.
Thời gian của 1 vòng luân chuyển = Thời gian của kỳ phân tích/Số vòng quay
của VLĐ trong kỳ
Chỉ tiêu này thể hiện số ngày cần thiết cho vốn lưu động quay được 1 vòng. Thời
gian của một vòng (kỳ) luân chuyển càng nhỏ thì tốc độ luân chuyển càng lớn.
Trong công thức này, thời gian của kỳ phân tích được tính theo ngày và được quy
định 1 tháng: 30 ngày; 1 quý=90 ngày; 1 năm =360 ngày
Hệ số đảm nhiệm của VLĐ = VLĐ bình quân/Tổng doanh thu thuần
Chỉ tiêu này cho biết để có 1 đồng doanh thu thuần thì cần mấy đồng vốn lưu
động. Hệ số này tỷ lệ nghịch với chỉ tiêu sức sản xuất của vốn lưu động cho nên
càng nhỏ càng tốt.
Sau khi phân tích tốc độ luân chuyển của vốn lưu động cần phải xác định các
nhân tố ảnh hưởng đến tốc độ luân chuyển. Tốc độ luân chuyển có thể chịu ảnh
hưởng của các nhân tố sau: tình hình thu mua, cung cấp, dự trữ nguyên vật liệu,
tiến độ sản xuất, tốc độ tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, tình hình thanh toán công nợ…
Để tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động lại ở từng khâu, từng giai đoạn trong quá
trình sản xuất kinh doanh.
Việc tăng tốc độ luân chuyển của vốn lưu động có tác dụng làm giảm nhu cầu về
vốn, cho phép làm ra nhiều sản phẩm hơn và tiết kiệm vốn hơn cụ thể là:
Với một số VLĐ không tăng có thể tăng doanh thu, cụ thể là nếu tăng nhanh hơn
tốc độ luân chuyển của nó. Từ công thức trên ta có :
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Tổng doanh thu thuần = VLĐ bình quân * Hệ số luân chuyển.
Khi tốc độ luân chuyển thay đổi:
Số doanh thu thuần tăng thêm (+) hoặc mất đi (-) = Vốn lưu động bình quân * Tốc
độ luân chuyển của VLĐ kỳ phân tích - Tốc độ luân chuyển của VLĐ kỳ gốc
Đẳng thức này cho thấy doanh thu thuần sẽ tăng lên hoặc mất đi là do sự thay đổi
tốc độ luân chuyển của VLĐ
Với một số VLĐ ít hơn, nếu tăng tốc độ luân chuyển sẽ thu được doanh thu như cũ
(kỳ gốc). Điều này nghĩa là doanh nghiệp đã tiết kiệm được VLĐ so với kỳ gốc.
Số VLĐ tiết kiệm (-) hoặc lãng phí(+) = Tổng doanh thu thuần kỳ phân tích
* Thời gian của 1 vòng luân chuyển kỳ phân tích - Thời gian của 1
vòng luân chuyển kỳ gốc
Thời gian kỳ phân tích
Phương pháp phân tích tốc độ luân chuyển của vốn lưu động như sau:
+ Đánh giá chung tốc độ luân chuyển: tính ra và so sánh các chỉ tiêu phản ánh
tốc độ luân chuyển kỳ phân tích với kỳ gốc.
+ Xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến
tốc độ luân chuyển bằng phương pháp loại trừ.
+ Tính ra số vốn tiết kiệm (-) hoặc lãng phí do thay đổi tốc độ luân chuyển của
vốn lưu động.
+ Xác định các nguyên nhân ảnh hưởng và biện pháp đẩy nhanh tốc độ luân
chuyển vốn lưu động.
Ngoài ra, để có thể phân tích đánh giá chính xác hơn về liệu quả sử dụng vốn lưu
động, người ta còn sử dụng các chỉ tiêu sau:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Hệ số quay kho Nguyên vậy liệu = Giá thực tế NVL sử dụng trong kỳ/Giá thực tế
NVL tồn kho bình quân
Hệ số quay kho của sản phẩm hàng hoá = Giá vốn hàng tiêu thụ trong kỳ/Giá vốn
hàng tồn kho bình quân
Thời gian 1 vòng quay = Thời gian theo lịch/Hệ số quay số
Trong đó:
Thời gian theo lịch được tính tròn 1 tháng= 30 ngày, 1 quý = 90 ngày, 1 năm =
360 ngày. Trị giá vật liệu, hàng hoá thành phẩm tồn kho bình quân được tính theo
công thức trung bình cộng(lấy tổng số tồn cuối kỳ và đầu kỳ chia cho 2).
Hệ số quay kho càng lớn thì hiệu quả sử dụng NVL hay lượng hàng tiêu thụ càng
cao, doanh nghiệp làm ăn phát đạt. Ngược lại, chứng tỏ dự trữ vật tư không hợp lý,
hàng hoá ế ẩm, tồn đọng nhiều làm giảm tốc độ của vốn kinh doanh.
2.4. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán của doanh
nghiệp.
Tình hình công nợ và khả năng thanh toán của doanh nghiệp phản ánh rõ nét chất
lượng công tác tài chính. Nếu như tình hình tài chính tốt, doanh nghiệp sẽ ít công
nợ, khả năng thanh toán dồi dào, ít bị chiếm dụng vốn cũng như ít đi chiếm dụng
vốn. Ngược lại, nếu tình hình tài chính kém thì dẫn đến tình trạng chiếm dụng vốn
lẫn nhau, các khoản công nợ phải thu, phải trả sẽ dây dưa kéo dài. Tài liệu chủ yếu
được sử dụng để phân tích là bảng CĐKT.
Từ số liệu của bảng CĐKT ta có bảng phân tích sau:
Bảng 3: Bảng phân tích tình hình thanh toán
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
1. Phải thu khách hàng
2. Trả trước người bán
3. Các khoản phải thu nội bộ
4. Tạm ứng
5. Tài sản thiếu
6. Thế chấp, ký cược
7. Các khoản phải thu khác
2. Phải trả người bán
3. Người mua trả trước
4. Phải nộp ngân sách
5. Phải trả CNV
6. Phải trả nội bộ
7. Nợ DH đến hạn trả
8. Các khoản phải trả khác
Tổng cộng
Để xem xét các khoản phải thu biến động có ảnh hưởng đến tình hình tài chính
của doanh nghiệp hay không ta cần so sánh các chỉ tiêu:
Tỷ lệ các khoản (T) phải thu so với phải trả = Tổng số nợ phải thu/Tổng số nợ phải
trả
Tỷ lệ này càng lớn chứng tỏ doanh nghiệp bị chiếm dụng vốn càng nhiều và
ngược lại:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
