NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU NHÓM 1 ĐỐI CHIẾU LỜI ĐỀ NGHỊ TRONG TIẾNG VIỆT VÀ
TIẾNG ANH
1. VŨ THÀNH TRUNG 2. LÊ THỊ PHƯƠNG DUNG 3. LÊ THỊ KIM THOA 4. NGUYỄN THỊ SƯƠNG 5. VANITH DALASIN 6. NGUYỄN THANH HẢI 7. NGUYỄN NGỌC CHIẾN 8. PHAN CẢNH VĂN 9. TRƯƠNG VĂN KỲ
Bước 1. Miêu tả - Lời đề nghị trong Tiếng Việt và Tiếng Anh thường được giải thích như
sau:
1. Đưa ra ý kiến về một việc nên làm nào đó để thảo luận, để xét. 2. Yêu cầu thường là việc riêng, và mong được chấp nhận, được giải
quyết (thường dùng trong đơn từ), như “yêu cầu” nhưng có vẻ khiêm nhường hơn.
3. Từ dùng ở đầu câu để nêu lên một yêu cầu, đòi hỏi phải làm theo (thường dùng để thay thế cho câu mệnh lệnh để cho có vẻ lịch sự hơn)”. - Lời đề nghị về những vấn đề cá nhân thường được đưa ra khi mối quan hệ của bạn và người nghe là rất thân thiết. + Trong Tiếng Việt, hành động đề nghị là một trong các kiểu hành động cầu khiến, hành động cầu khiến gồm có 16 hành động cụ thể. Trong đó, đề nghị là một trong các hành động cầu khiến có tính chất khiến trung bình, cầu thấp,được xếp ở vị trí thứ 5. Điều đó cũng có thể suy ra rằng, ở hành động này, vị thế giao tiếp của chủ ngôn có thể cao hơn hoặc ngang bằng với tiếp ngôn. Có thể tham khảo ở bảng sau :
Stt
Hành động cầu khiến
Mức độ cầu khiến
Nội dung mệnh lệnh
Hình thức biểu đạt điển hình
Ra lệnh
Cao nhất
Làm
Hãy, đi
1
Cấm
Cao nhất
Không làm
Không được
2
Cho/ cho phép Cao
Làm
Hãy, đi
3
Yêu cầu
Cao
Làm
Hãy, đi
4
Đề nghị
Trung bình
Làm
Hãy, nào, nhé
5
Dặn
Thấp
Làm
Nhé
6
Khuyên
Thấp
7
Làm/không làm
Nên/không nên
8 Rủ Thấp Làm nhé.,có…không
9 Mời Trung bình làm Nhé,có…không
10 Nhờ Cao làm Với
11 Chúc Cao làm Nhé
12 Xin phép Cao làm Với
13 Cầu Rất cao làm
(xin,van), với
14 Nài Rất cao làm Với
15 Van Rất cao làm Với
16 Lạy Cao nhất làm
Bước 2: Các tiêu chí so sánh
+ Về cách dùng + Về mức độ lịch sự + Về cấu trúc hội thoại + Về số lượng
Bước 3. Đối chiếu
* XL1 = XL2 - Trong Tiếng Việt và Tiếng Anh đều sử dụng
các lời đề nghị dưới dạng trực tiếp và gián tiếp để đưa ra ý kiến về một việc nên làm nào đó để thảo luận, để xét cũng như để đề nghị ai làm một việc gì đó. - Đều thể hiện thái độ lịch sự thông qua lời đề nghị
* XL1 ≠ XL2 - Hầu hết các lời đề nghị trong tiếng Anh là những lời nói gián tiếp, trong khi đó tiếng Việt lại sử dụng lời đề nghị trực tiếp nhiều hơn. Vd: Để đề nghị ai đó tối nay đi xem phim Người Việt nói: “Tối nay đi xem phim không?” Nhưng người Anh sẽ nói: “Why don’t we go to the cinema, tonight?” hay “is it OK if we go to the cinema, tonight?”
+ Mức độ lịch sự trong các câu cầu khiến trong tiếng Anh thường cao hơn tiếng Việt và điều đó làm cho người nghe cảm thấy dễ tiếp nhận và không cảm thấy quá nặng nề khi được cầu khiến. Các cấu trúc thường sử dụng trong tiếng Anh như Can you…,could you…,I think you should…, is it great if you…, I wonder if you…, excuse me hay please là những từ luôn luôn xuất hiện trong những câu hỏi mang tính đề nghị.
Trong khi đó, tiếng Việt luôn sử dụng những câu đề nghị trực tiếp khiến người được đề nghị cảm thấy mình bị ép buộc, bị mất quyền riêng tư cá nhân, một số trường hợp lại gây ác cảm với người nghe. Vd: để đề nghị ai đó đừng hút thuốc nữa Tiếng Việt sẽ nói: “Anh bỏ hút thuốc lá đi!” Tiếng Anh sẽ nói:” Do you think that will be better if you give up smoking? Rõ ràng trong hai cách nói, có thể nhận thấy cách nói trong tiếng Anh lịch sự, nhẹ nhàng và ít mang tính áp đặt hơn trong tiếng Việt rất nhiều.
