Môn học: Kỹ năng tư vấn pháp luật
Nội dung: Hình thức tư vấn pháp luật
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
Khi xảy ra những tranh chấp về pháp luật, ắt hẳn phần lớn mọi người đều
không có đủ kiến thức hiểu biết nhất định về luật pháp để tự mình giải pháp vụ
việc đúng pháp luật và đảm bảo quyền lợi. Khi đó, họ sẽ cần nhờ đến sự trợ giúp
của luật sư, hay những chuyên gia tư vấn. Luật sư và chuyên gia tư vấn là
những người nắm vững các kiến thức về luật pháp và dày dặn kinh nghiệm sẽ
giải đáp những thắc mắc và hướng dẫn giúp khách hàng của mình giải quyết
được sự việc theo pháp luật và đảm bảo quyền lợi hợp pháp.
Hiện nay, trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, để thuận tiện cho khách hàng,
những văn phòng luật sư đem đến cho khách hàng nhiều những lựa chọn khách
nhau về hình thức tư vấn pháp luật như: tư vấn pháp luật trực tiếp, tư vấn pháp
luật qua điện thoại, tư vấn pháp luật qua mạng Internet. Mặc dù mỗi hình thức sẽ
có những ưu, nhược điểm khác nhau để phù hợp với từng đối tượng khách hàng
nhưng dù khách hàng lựa chọn hình thức tư vấn nào thì họ cũng sẽ được tư
vấn, hỗ trợ giải đáp một cách đầy đủ nhất những vấn đề pháp lý mà mình gặp
phải.
Thông qua việc trình bày sơ qua về những hình thức tư vấn pháp luật,
những ưu và nhược điểm của các hình thức tư vấn pháp luật chúng ta sẽ tìm
hiểu được những kỹ năng người luật sư cần phải có trong từng hình thức tư vấn.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ HÌNH THỨC TƯ VẤN PHÁP LUẬT.
1.1. Khái niệm về tư vấn pháp luật:
Theo Điều 28 Luật Luật sư năm 2006 quy định: “Tư vấn pháp luật là việc
luật sư hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên
quan đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của họ. Luật sư thực hiện tư vấn pháp
luật trong tất cả các lĩnh vực pháp luật”. Như vậy, tư vấn pháp luật được hiểu là
việc luật sư, một người có chuyên môn pháp luật đưa ra những ý kiến tham khảo
khi giải quyết sự việc cần lời giải đáp pháp luật, hướng dẫn ứng xử đúng pháp
luật, cung cấp dịch vụ pháp lý giúp người được tư vấn thực hiện và bảo vệ
quyền lợi của họ.
Khoản 1 Điều 32 Luật trợ giúp pháp lý năm 2017 cũng ghi nhận rằng:
“Người thực hiện trợ giúp pháp lý tư vấn pháp luật cho người được trợ giúp
pháp lý bằng việc hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp soạn thảo văn bản liên quan
đến tranh chấp, khiếu nại, vướng mắc pháp luật; hướng dẫn giúp các bên hòa
giải, thương lượng, thống nhất hướng giải quyết vụ việc”. Theo hai điều khoản
pháp luật đã nêu trên ta hiểu, tư vấn pháp luật là việc giải đáp, trợ giúp, hướng
dẫn cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài xử sự đúng theo pháp luật;
đồng thời cung cấp dịch vụ pháp lý giúp cho các cá nhân, tổ chức thực hiện và
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
1.2. Khái niệm hình thức tư vấn pháp luật
Khi khách hàng gặp phải những vấn đề vướng mắc về luật pháp và cần
đến sự giúp đỡ của luật sư thì có nhiều sự lựa chọn về hình thức tư vấn sao cho
phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh, thời gian của bản thân. Hình thức tư vấn pháp
luật chính là cách, phương thức người luật sư, văn phòng luật liên hệ với khách
hàng, cung cấp thông tin, đưa ra các giải pháp pháp luật, cung cấp những dịch
vụ pháp lý cho khách hàng. Hiện nay có 2 hình thức tư vấn pháp luật chủ yếu
được cung cấp tại các văn phòng luật chính là hình thức tư vấn pháp luật trực
tiếp và hình thức tư vấn gián tiếp. Hình thức tư vấn trực tiếp và hình thức tư vấn
gián tiếp (tư vấn thông qua điện thoại và tư vấn thông qua mạng thư điện tử).
CHƯƠNG 2: CÁC HÌNH THỨC TƯ VẤN PHÁP LUẬT.
2.1. Hình thức tư vấn pháp luật trực tiếp.
2.1.1. Phương thức diễn ra hình thức tư vấn pháp luật trực tiếp.
Hình thức tư vấn pháp luật trực tiếp là hình thức tư vấn phổ biến và mang
lại hiệu quả tốt nhất cho những yêu cầu của khách hàng. Theo hình tư vấn này
khách hàng sẽ đến trực tiếp văn phòng luật gặp gỡ và trao đổi trực tiếp với luật
sư. Khách hàng sẽ hoặc là hẹn trước hoặc không có hẹn trước đến văn phòng
luật nhờ tư vấn. Thông thường, khi đến văn phòng luật, khách hàng sẽ được tiếp
đón tại bàn lễ tân văn phòng luật, sau đó kiểm tra thông tin lịch hẹn và sắp xếp
vào văn phòng làm việc của luật sư. Tại đây, sau khi chào hỏi thì khách hàng và
luật sư sẽ có những trao đổi: Khách hàng sẽ trình bày lại cho luật sư vấn đề
mình cần tư vấn và đặt ra câu hỏi tư vấn cho luật sư, sau đó người luật sư sẽ có
thêm những câu hỏi để định hướng cuộc nói chuyện vào những vấn đề mình
muốn khai thác. Sau khi nắm bắt được một phần câu chuyện của khách hàng và
đã chắt lọc được các sự kiện mấu chốt, câu hỏi pháp lý mấu chốt thì luật sư sẽ
bắt đầu đưa ra cho khách hàng những hướng giải quyết sự việc. Tất nhiên đó
chỉ là những hướng chung khách hàng lựa chọn để nhờ luật sư tư vấn, từ đó
luật sư đưa cho khách hàng một khung phí dịch vụ pháp lý và thảo thuận với
khách hàng về hợp đồng dịch vụ pháp lý. Sau đó là kết thúc buổi làm việc với
khách hàng, luật sư hẹn cho buổi làm việc tiếp theo1.
1 Nguyễn Ngọc Linh (2021). Kỹ năng tiếp xúc và tư vấn khách hàng của luật sư?, Luật Minh Khuê,
https://luatminhkhue.vn/ky-nang-tiep-xuc-va-tu-van-khach-hang-cua-luat-su.aspx, xem ngày 18/6/2021.
2.1.2. Ưu điểm và nhược điểm của hình thức
Ưu điểm của hình thức này là luật sư được nghe trực tiếp lời trình bày của
người cần tư vấn, được cung cấp những tài liệu có liên quan nên có độ tin cậy
cao. Nhược điểm của hình thức này là người khách hàng phải trực tiếp đến văn
phòng luật, bất tiện cho những người ở xa và mong muốn có phương án giải
đáp pháp luật một cách nhanh chóng.
2.1.3. Những yêu cầu đối với kỹ năng của luật sư
Đầu tiên, khi chuẩn bị cho buổi tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, luật sư
phải hệ thống lại những yêu cầu của khách hàng, thông tin khách hàng cung
cấp, từ đó dự liệu các tình huống phát sinh trong buổi trò chuyện cùng khách
hàng, dự kiến danh sách những câu hỏi sẽ hỏi trong buổi làm việc. Không chỉ
chuẩn bị những câu hỏi để định hướng cuộc nói chuyện mà luật sư cũng cần
phải tìm hiểu về những văn bản pháp luật có liên quan điều chỉnh vụ việc của
khách hàng. Dựa trên các yêu cầu của khách hàng thông báo, luật sự chuẩn bị
một biểu phí và một bản dự thảo hợp đồng dịch vụ pháp lý để khách hàng có thể
xem xét kí kết. Ngoài những chuẩn bị về mặt chuyên môn, luật sư cũng cần có
chuẩn bị về địa điểm gặp giao tiếp với khách hàng, sổ sách ghi chép tình tiết,
chuẩn bị card đưa cho khách hàng. Thông qua một số thông tin khách hàng đã
cung cấp, luật sư có thể tìm kiếm một chút chủ đề liên quan để khiến không khí
giao tiếp cởi mở và thân thiện hơn.
Cho đến ngày gặp gỡ khách hàng, luật sư nên chào hỏi giới thiệu với
khách hàng, đưa card cho khách hàng. Luật sư trình bày cho khách hàng những
thống nhất về nội dung của buổi giao tiếp, quy trình và phương thức trao đổi
giữa hai bên. Những thống nhất này sẽ giúp cho thời gian tiếp khách hàng đi
đúng hướng và khách hàng sẽ tập trung vào những nội dung cần cung cấp mà
không quá sa đà vào những nội dung ngoài lề. Trong quá trình người khách
hàng trình bày, luật sư cần phải có kỹ năng lắng nghe và kỹ năng ghi chép.
Người luật sư phải đặt ra những câu hỏi thêm để định hướng cuộc trờ chuyện,
ngoài những câu hỏi thông thường thì người luật sư cũng phải có thêm những
câu hỏi để xác định như là: Sự việc này có thể hòa giải được hay không? Đã hòa
giải chưa? Hòa giải rồi thì hai bên có chấp nhận không? Ngoài đặt thêm câu hỏi
để hiểu rõ tình hình sự việc của khách hàng, luật sư phải yêu cầu bổ sung thêm
những loại tài liệu liên quan đến vụ việc, có ích cho giải quyết vụ việc của khách
hàng.
Đối với hình thức tư vấn pháp luật trực tiếp, cũng có đôi khi khách hàng
không có hẹn trước mà đến hoặc là chưa tình bày bất cứ một thông tin nào cho
luật sư. Đối với tình huống này, người luật sư phải thể hiện sự tự tin, lịch sử, cởi
mở, nhiệt tình để tạo niềm tin cho khách hàng. Trong quá trình trao đổi sự việc,
do chưa có bất kỳ liên lạc nào trước đó nên người luật sư phải phán đoán loại
việc khách hàng yêu cầu, đưa ra những dẫn dắt để khách hàng tập trung vào
những vấn đề chính của buổi nói chuyện, dẫn dắt khách hàng trình bày ngắn
gọn, súc tích, đúng trọng tâm vấn đề. Sau khi nghe khách hàng trình bày và bản
thân đưa ra những câu hỏi để làm rõ hơn vấn đề thì luật sư đưa ra cho khách
hàng một số phương án giải quyết vụ việc, những phương án này giúp khách
hàng lựa chọn về cách giải quyết vụ việc mình gặp phải. Luật sư cũng đưa cho
khách hàng xem bản chào dịch vụ và thông báo cho khách hàng nghĩa vụ bảo
mật thông tin đến từ phía của mình và hẹn phương thức liên lạc thuận tiện, hẹn
một buổi làm việc tiếp theo để hai bên thống nhất mức phí tư vấn, kí hợp đồng
dịch vụ.
Như vậy, dù khách hàng có chưa cung cấp bất cứ thông tin nào cho luật
sư do người khác giới thiệu đến trực tiếp văn phòng luật khiến người luật sư
không có sự chuẩn bị hay người luật sư đã có sự chuẩn bị thì những kỹ năng
sau đây cần phải đảm bảo những điều sau đây: đảm bảo về địa điểm gặp gỡ và
trang phục chuyên nghiệp của luật sư (địa điểm gặp gỡ nên là văn phòng và
trang phục văn phòng lịch sự); chào hỏi và đưa card khi khách hàng đến văn
phòng luật; kỹ năng lắng nghe, kỹ năng ghi chép khi khách hàng trình bày câu
