M c l c
M c l c ................................................................................................................. 1
1. L i gi i thi u ................................................................................................... 2
2. Tên sáng ki n: T ch c ho t đng d y h c bài L C ĐÀN H I C A LÒ ế
XO. ĐNH LU T HÚC nh m giúp h c sinh t lĩnh h i ki n th c. ế .................. 2
3. Tác gi sáng ki n ế .............................................................................................. 2
4. Ch đu t t o ra sáng ki n: Doãn Th Ngân ư ế ................................................ 2
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n: Gi ng d y môn V t lí ế ...................................... 2
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng th : 5 – 12 – 2019 ế ượ ... 2
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế ......................................................................... 2
8. Nh ng thông tin c n đc b o m t (n u có). ượ ế ............................................. 12
9. Các đi u ki n c n thi t đ áp d ng sáng ki n: ế ế ............................................ 12
10. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ượ ế ượ
ki n theo ý ki n c a tác gi và theo ý ki n c a t ch c, cá nhân đã tham gia ế ế ế
áp d ng sáng ki n l n đu, k c áp d ng th (n u có) theo các n i dung sau: ế ế
............................................................................................................................. 12
11. Danh sách nh ng t ch c/cá nhân đã tham gia áp d ng th ho c áp d ng
sáng ki n l n đu:ế .............................................................................................. 12
BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1
1. L i gi i thi u
Trong quá trình gi ng d y V t lí đc bi t là d y xong ph n ĐNG L C
H C CH T ĐI M đc bi t là ph n CÁC L C C H C C B N tôi có m t vài Ơ Ơ
suy nghĩ, m t s nh ng kinh nghi m nh thu đc t quá trình d y, tham kh o tài ượ
li u c a các th y, cô t ki n th c thu nh n đc qua các bu i t p hu n, tham kh o ế ượ
t các tài li u trên các di n đàn, t m t s bài vi t. Tôi m n phép g i t i các th y ế
cô và các em h c sinh m t s kinh nghi m v vi c t ch c ho t đng h c t p cho
h c sinh bài L C ĐÀN H I C A LÒ XO. ĐNH LU T HÚC nh m giúp h c sinh
t lĩnh h i ki n th c. ế
2. Tên sáng ki n:ế T ch c ho t đng d y h c bài L C ĐÀN H I C A LÒ XO.
ĐNH LU T HÚC nh m giúp h c sinh t lĩnh h i ki n th c. ế
3. Tác gi sáng ki n ế
- H và tên: Doãn Th Ngân
- Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ng THPT Tam Đo 2 – B Lý – Tam Đo – ế ườ
Vĩnh Phúc.
- S đi n tho i: 0974449383
- E_mail: doanthingan.gvtamdao2@vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t t o ra sáng ki n: ư ế Doãn Th Ngân
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n: ế Gi ng d y môn V t lí
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng thế ượ : 5 – 12 – 2019
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế
- V n i dung c a sáng ki n: ế
Trong khuôn kh c a bài vi t, đ giúp giáo viên đt đc hi u qu cao trong ế ượ
quá trình t ch c ho t đng h c cho h c sinh, tôi xin chia s m t s kinh nghi m
nh sau:ư
7.1. Chia nhóm h c t p
Nhóm h c t p r t c n thi t trong d y h c theo đnh h ng phát tri n năng ế ướ
l c ng i h c. Khi h c theo nhóm các em đc chia s ý ki n cho nhau, đc h ườ ượ ế ượ
tr giúp đ nhau đ cùng ti n b nh m phát tri n năng l c và ph m ch t, hoàn ế
thi n b n thân trong quá trình h c t p.
Vi c chia nhóm ph i đm b o cho các em h c sinh đc h c t p thu n l i, ượ
ch ng i c a nhóm ph i d trao đi th o lu n v i nhau đ cùng nhau h c t p xây
d ng bài h c d i s đi u khi n c a giáo viên. Các em ph i đc thu n l i trong ướ ượ
vi c ghi v và đc các t li u bài h c cũng nh thu n l i khi th c hành thí nghi m. ư ư
Nhóm h c t p có th 2 em, 3 em, t t nh t là 4 em đ đm b o các em d h p tác
v i nhau.
2
Khi chia nhóm, giáo viên c n tránh: Ch n s l ng nhóm quá l n làm c n tr ượ
s trao đi và đi u khi n c a nhóm tr ng cũng nh các thành viên trong nhóm, ưở ư
d n đn m t s em b b r i khi th o lu n ho c không có c h i trình bày ý ki n ế ơ ơ ế
c a mình khi th o lu n; l a ch n h c nhóm không phù h p v i ph ng pháp, k ươ
thu t mà giáo viên đa ra, ch ng h n nh thuy t trình, trình chi u, v n đáp, không ư ư ế ế
có th o lu n trong nhóm h c sinh.
Giáo viên nên: Chia nhóm m t cách t i u (n u đc 4 em m t nhóm là t t nh t) ư ế ượ
sao cho các em có th trao đi th o lu n và quán xuy n công vi c c a nhau trong ế
quá trình h c t p. Có th m i bàn h c 4 em là 1 nhóm, ho c ghép bàn t o các nhóm
4 em…; V trí đt bàn gh các nhóm ph i thu n l i cho vi c đi l i c a giáo viên và ế
h c sinh, nên đ không gian trong l p mà giáo viên có th đi l i đc xung quanh ượ
l p h c; Đi u ch nh nh ng đ đc không c n thi t đc c t đi n u gây c n tr khi ế ượ ế
t ch c ho t đng nhóm; Luân phiên ch đnh nhóm tr ng và thành viên trong ư
nhóm báo cáo k t qu ho t đng nhóm m t cách linh ho t phù h p trong các ho tế
đông c a t ng bài h c.
7.2. H ng d n h c sinh ghi vướ
V ghi h c sinh là tài li u quan tr ng, h tr cho h c sinh trong quá trình h c
t p. Vi c ghi v ph i khoa h c, rõ ràng, thi t th c trong quá trình h c t p trên l p ế
cũng nh nhà. V ghi giúp h c sinh tái hi n l i nh ng ki n th c, k năng và k tư ế ế
qu h c t p c a mình trong quá trình h c t p, giúp cho giáo viên cũng nh cha m ư
h c sinh bi t đc trình đ nh n th c cũng nh k t qu h c t p c a các em trong ế ượ ư ế
quá trình h c tr ng ph thông. Căn c vào v ghi h c sinh, giáo viên bi t đc ườ ế ượ
vi c h c hành c a các em đng th i có th s d ng đ đánh giá quá trình h c t p
c a h c sinh, đi u ch nh cách h c c a h c sinh sao cho đt đc hi u qu mong ượ
mu n.
Trong m i ho t đng h c, giáo viên c n chú ý h ng d n ngay t đu năm ướ
h c đu c p, rèn luy n cho các em thói quen ghi v , các ho t đng ghi chép này
hoàn toàn ch đng, sáng t o c a h c sinh, tránh tr ng h p ghi chép m t cách máy ườ
móc theo ý áp đt c a giáo viên nh chép b ng. màn hình... vào v mà h c sinh ư
không hi u gì.
Đ làm đc đi u này, ngay t đu, trong m i ho t đng h c giáo viên c n ượ
l u ý cho h c sinh ghi chép v theo nh ng b c sau đây:ư ướ
- Ghi chép nhi m v c a ho t đng mà th y, cô giáo chuy n giao vào v . Nhóm
tr ng cùng các b n h tr , nh c nh b n bên c nh trong vi c ghi nhi m v nàyưở
vào v cá nhân.
- Ghi chép ý ki n c a cá nhân h c sinh vào v . Giáo viên c n cho h c sinh đ th iế
gian đ các em suy nghĩ đc l p v nhi m v h c t p cũng nh suy nghĩ cá nhân ư
cách gi i quy t v n đ theo ý ki n ch quan và trình đ c a h c sinh. M i thành ế ế
viên đu ph i có ý ki n ghi v . H c sinh có th nhi u ý ki n ho c ít ý ki n, nh ng ế ế ế ư
b t bu c m i thành viên ph i có t i thi u m t ý ki n ghi v ế (dù ý ki n đó là đúngế
hay sai) thì sau đó nhóm tr ng m i đc quy n cho các b n th o lu n nhóm.ưở ượ
- Ghi chép ý ki n th o lu n c a nhóm vào v . M i em s ghi vào v các ý ki n đãế ế
th o lu n c a nhóm v nhi m v đc giao. Nên yêu c u h c sinh ghi ý ki n c a 3 ư ế
3
b n trong nhóm vào v , t đó phân tích so sánh các ý ki n đ đa ra ý ki n chung ế ư ế
c a nhóm trong vi c gi i quy t nhi m v đc giao. ế ượ
- Ghi chép ý ki n trình bày báo cáo k t qu c a nhóm vào v . Th o lu n và ch nế ế
ph ng án báo cáo. Ví d khi báo cáo dùng gi y A0, gi y A4 và đèn chi u, các slideươ ế
h tr hay ch báo cáo mi ng...
Khi c n báo cáo ho t đng c a nhóm, giáo viên nên ch đnh m t h c sinh
(m t em nào đó, nh t là các em ch a t tin) đ báo cáo. Trong quá trình ho t đng ư
nhóm, giáo viên nên tránh: Nói to tr c l p, trình chi u, ho c gi ng gi i v n đ...ướ ế
làm m t t p trung ho t đng c a nhóm; Nói chung chung và đi l i quá nhi u trong
l p h c không rõ m c đích...
Giáo viên c n: Ch n v trí đng, quan sát ho t đng c a các nhóm và t ng
em, phát hi n k p th i khi h c sinh gi tay c n h tr ho c thông báo; B thói quen ơ
“gà bài” cho h c sinh, kh ng đnh chân lý, ch t ki n th c cho các nhóm khi các em ế
đang ho t đng nhóm, ch a báo cáo nhóm... ư
7.3. K thu t ghi b ng giáo viên
B ng là m t thi t b r t h u hi u, thi t th c c a l p h c trong quá trình d y ế ế
h c. Dù sau này các k thu t và ph ng pháp d y h c có tân ti n đn đâu thì b ng ươ ế ế
v n là d ng c g n gũi, thi t th c h tr giáo viên và h c sinh trong quá trình h c ế
t p m i n i m i ch . ơ
Đ s d ng b ng hi u qu , giáo viên nên tránh: Dùng b ng nh là bình ư
phong đ treo b ng ph và các tài li u khác mà đáng l ra giáo viên ho c h c sinh
có th k , v nhanh đc trên b ng...; chép t t c n i dung bài h c lên b ng... ượ
Giáo viên c n: Ghi b ng khi th y c n thi t nh n i dung ho t đng chung c ế ư
l p, tên bài h c, các nhi m v chuy n giao cho h c sinh, các ý ki n c a h c sinh ế
(n u c n thi t) và h th ng hóa ki n th c, nh ng g i ý ho t đng nh cách th cế ế ế ư
ho t đng, yêu c u thi t b và h c li u cũng nh s n ph m c a ho t đng…; Ghi ế ư
nh ng đi m c n kh c sâu nh công th c, m nh đ... đ các em l u ý khi h th ng ư ư
hóa ki n th c; tránh ghi trùng l p ki n th c đã có b ng ph , slide và các tài li uế ế
khác m t cách quá thái không c n thi t... ế
7.4. T ch c ho t đng kh i đng, nêu v n đ
Ho t đng kh i đng (t o tình hu ng xu t phát) r t c n thi t trong d y h c ế
nh m phát tri n năng l c cho h c sinh, phát tri n năng l c t duy nêu đ gi i quy t ư ế
v n đ. Ho t đng nà c n t o ra nh ng tình hu ng, nh ng v n đ đó ng i h c ườ
c n đc huy đng t t c các ki n th c hi n có, nh ng kinh nghi m, v n s ng c a ượ ế
mình đ c g ng nhìn nh n và gi i quy t theo cách riêng c a mình và c m th y ế
thi u h t ki n th c, thông tin đ gi i quy t.ế ế ế
Nh v y, ho t đng t o tình hu ng xu t phát làư m t ho t đng h c t p ,
nhi m v chuy n giao c a giáo viên ph i rõ ràng, h c sinh ph i đc bày t ý ki n ượ ế
riêng c a mình cũng nh ý ki n c a nhóm v v n đ đó cũng nh vi c trình bày ư ế ư
báo cáo k t qu .ế
Tuy nhiên, m t s giáo viên còn l m d ng ho t đng này. Ch ng h n nh t ch c ư
trò ch i, hát múa mà không ăn nh p v i bài h c ho c ch là đvào bài” v i cái tênơ
bài h c mà ai cũng bi t. ế
4
Đ t ch c hi u qu ho t đng này, giao viên tránh: Cho h c sinh ho t đng
trò ch i, múa hát không ăn nh p v i bài h c, nh t là l m d ng H i đng t qu nơ
đ đi u khi n vi c này; l a ch n các tình hu ng không đt giá d n đn các em có ế
th tr l i đc m t cách d dàng v i các câu h i đt v n đ đn gi n (v n đ v i ượ ơ
câu l nh what?); Th i gian cho ho t đng này quá ít vì ch a coi đó là m t ho t đng ư
h c t p, ch a cho các em suy nghĩ, b y t ý ki n c a mình; c g ng gi ng gi i, ư ế
ch t ki n th c ngay ho t đng này... ế
Giáo viên c n: Nêu v n đ tìm hi u c a bài h c khi kh i đng g n li n v i
ho t đng ti p n i là hình thành ki n th c mà đã có trong tài li u, sách giáo khoa ế ế
c a bài h c; coi ho t đng này là m t ho t đng h c t p, có m c đích, th i gian
ho t đng và s n ph m ho t đng; b trí th i gian thích h p cho các em h c t p,
bày t quan đi m cũng nh s n ph m c a ho t đng. ư
7.5. H th ng hóa ki n th c bài h c ế
Khâu quan tr ng trong bài h c là h th ng hóa ki n th c đc hình thành ế ượ
trong bài h c. Thông th ng giáo viên t ch c ho t đng này trong m c “Hình ườ
thành ki n th c” ho c “Luy n t p”. Trong bài h c ng i giáo viênế ườ b t bu c ph i
h th ng hóa ki n th c ế . Bài h c có th là m t ch đ d y h c g m các ti t h c ế
v i các n i dung đòi h i ng i giáo viên ph i ch n th i đi m thích h p đ h ườ
th ng hóa ki n th c đm b o sao cho đt đc m c tiêu c a bài h c, đó là bài h c ế ượ
ph i đt đc m c tiêu c a chu n ki n th c, k năng trong ch ng trình giáo d c ượ ế ươ
ph thông quy đnh.
Đ t ch c h th ng hóa bài h c, giáo viên nên: Th o lu n chung toàn l p
v nh ng ki n th c m i đc hình thành ho t đng “hình thành ki n th c” v i ế ượ ế
nh ng v n đ mà các em phát hi n ra ban đu ho t đng “kh i đng” nêu v n
đ. Trên c s đó giáo viên có nh ng nh n xét đánh giá k t qu ho t đng c a các ơ ế
nhóm, ho c t ng cá nhân h c sinh, l a ch n và ghi vào “s tay lên l p” c a mình.
Đây chính là th i đi m hay nh t đ giúp giáo viên có s nhìn nh n, đánh giá, rút
kinh nghi m s t ch c ho t đng c a mình.
Giáo viên ph i là tr ng tài, giám kh o đ ch t l i ki n th c, giúp các em ế
nh n th c ra chân lý. N u các em còn g p khó khăn c n s d ng các k thu t ho c ế
ph ng pháp đ tr giúp các em, th m chí c n gi ng gi i đa ra nh ng minh ch ngươ ư
th c ti n v v n đ đó, ho c ti p t c cho các em nghiên c u tìm hi u ngoài l p ế
h c...
Khi h th ng hóa ki n th c, GV c n biên so n (có th làm phi u h c t p) các câu ế ế
h i lý thuy t, các bài t p c b n (t t nh t là câu h i t lu n) đm b o sao cho đt ế ơ
đc chu n ki n th c, k năng c a ch ng trình hi n hành mà m c tiêu bài h c đãượ ế ươ
đt ra. Có th t ch c cho các em tr i nghi m tr c khi “ch t” l i các ki n th c ướ ế
c a toàn bài h c.
7.6. K t thúc bài h c và h ng d n giao nhi m v v nhàế ướ
Trong gi d y, ng i giáo viên c n ch đng k t thúc và giao nhi m v v ườ ế
nhà cho h c sinh. Thông th ng ít nh t 3 đn 5 phút tr c khi k t thúc ti t d y ườ ế ướ ế ế
(n u không ti p t c d y ti t sau), giáo viên c n cho các em d ng vi c h c t p ế ế ế
trên l p l i, có th lúc đó công vi c trên l p v n còn dang d .
5