SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN XUÂN ÔN
----------------
ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
DẠY HỌC CHỦ ĐỀ : “SỰ CHUYỂN THỂ CỦA CÁC CHẤT”
VẬT LÍ 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG GẮN VỚI SẢN
XUẤT, KINH DOANH TẠI ĐỊA PHƯƠNG
Tác giả: LÊ THỊ THU
Môn: Vật Lí
ĐT: 0976256117
Diễn Châu, tháng 12 năm 2020
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ĐC
Đối chứng
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KN
Kĩ năng
KHTN&XH
Khoa học tự nhiên và xã hội
SGK
Sách giáo khoa
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
TN
Thực nghiệm
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
MỤC LỤC
Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1
PHẦN II: NỘI DUNG
2
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
2
1. Khái niệm về hoạt động sản xuất kinh doanh
2
2. Ý nghĩa của hoạt động sản xuất, kinh doanh đối với hoạt động giáo
dục ở trường phổ thông
2
3. Dạy học môn Vật lí gắn với sản xuất, kinh doanh tại địa phương
3
3.1. Môn Vật lí trong chương trình giáo dục phổ thông mới
3
3.1.1. Đặc điểm môn học
3
3.1.2. Mục tiêu chương trình môn vật lí
4
3.2. Phương pháp và hình thức dạy học môn Vật lí gắn với sản xuất, kinh
doanh tại địa phương
4
3.3. Quy trình tổ chức hoạt động dạy học gắn với sản xuất, kinh doanh
tại địa phương
5
4. Những yêu cầu về dạy học nhà trường gắn với sản xuất, kinh doanh
6
4.1. Đảm bảo mục tiêu của dạy học và mục tiêu sản xuất kinh doanh
6
4.2.Xác định nội dung và thực hiện các bước chuẩn bị chu đáo
6
4.3. Phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, tạo điều kiện cho học
sinh trải nghiệm
7
5. Các hình thức dạy học, tổ chức hoạt động giáo dục gắn với sản xuất,
kinh doanh
7
5.1. Khai thác, sử dụng tài liệu về sản xuất, kinh doanh để tiến hành bài
học ở trường phổ thông
7
5.2. Tiến hành bài học tại cơ sở sản xuất, kinh doanh
8
5.3. Tổ chức tham quan học tập tại cơ sở sản xuất, kinh doanh
9
5.4. Sử dụng cơ sở sản xuất, kinh doanh để tổ chức hoạt động giáo dục
khác
9
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
9
1. Thực trạng dạy học môn Vật lí gắn với sản xuất, kinh doanh tại địa
phương
11
2. Thực trạng dạy học chương “Chất rắn và chất lỏng. Sự chuyển thể”
12
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “SỰ CHUYỂN
THỂ CỦA CÁC CHẤT” GẮN VỚI SẢN XUẤT, KINH DOANH
TẠI ĐỊA PHƯƠNG
13
1. Thiết kế tiến trình dạy học
13
1.1. Xác định mối liên hệ giữa nội dung bài học và sản xuất, kinh doanh
tại địa phương
13
1.2. Những công việc chuẩn bị cho phương án tổ chức dạy học
14
1.3. Kế hoạch dạy học
15
1.3.1. Giáo án 1: Sự chuyển thể của các chất – Sản xuất phôi thép tại
Diễn Hồng, Diễn Châu, Nghệ An
15
1.3.2. Giáo án 2: Sự chuyển thể của các chất - Nghề làm muối Diễn Kim,
Diễn Châu, Nghệ An
23
1.3.3. Câu hỏi kiểm tra, đánh giá
31
2. Thực nghiệm sư phạm
32
2.1. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
32
2.2. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm
33
2.3. Nội dung thực nghiệm
34
2.4. Kết quả thực nghiệm
34
2.5. Các hình ảnh thực nghiệm
38
2.6. Một số bài báo cáo của học sinh
40
PHẦN III. KẾT LUẬN
44
1.Kết luận
44
2. Kiến nghị
44
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất nước ta đang trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn liền với
phát triển kinh tế. Điều đó đặt ra cho ngành giáo dục những nhiệm vụ và thách
thức mới. Trước hết, đó là yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao, vừa có
phẩm chất vừa có năng lực. Trong nghị quyết số 29-NQ/TW “về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nhiệp hóa, hiện đại hóa trong
điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã
được hội nghị Trung ương 8 khóa XI thông qua có quan điểm chỉ đạo: “Phát triển
giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn
diện năng lực và phẩm chất người học. Phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và
học theo hướng hiện đại, coi trọng dạy cách học; phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền đạt áp
đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình
thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khoá, nghiên cứu khoa
học”.
Mô hình dạy học gắn với sản xuất, kinh doanh là mô hình dạy học giúp học
sinh được trải nghiệm với thực tiễn, được tìm hiểu và tham gia vào sản xuất kinh
doanh tại địa phương, tạo ra môi trường học tập thân thiện; việc triển khai chương
trình giáo dục nhà trường gắn với sản xuất, kinh doanh mặc dù mới được triển khai
thí điểm, song nhiều địa phương, cơ sở giáo dục đã chủ động, sáng tạo triển khai
thực hiện và đã đạt được những kết quả ban đầu khả quan, đã góp phần đổi mới
hoạt động dạy học/giáo dục trong nhà trường; giúp học sinh được trải nghiệm thực
tiễn cuộc sống và sản xuất, kinh doanh, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết
các vấn đề của thực tiễn cuộc sống, gắn các nội dung dạy học của các môn học với
thực tiễn cuộc sống; tạo được không khí học tập thoải mái, phát huy được tính sáng
tạo, tích cực của học sinh, giúp học sinh phát triển toàn diện, nâng cao kiến thức, kĩ
năng sống, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, bổ sung về kiến
thức thực tế, vốn sống; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp.
Vật lí là một môn khoa học thực nghiệm, phần lớn kiến thức vật lí trong
chương trình phổ thông liên hệ chặt chẽ với thực tế đời sống và sản xuất. Do đó
dạy học Vật lí không đơn thuần là dạy học lí thuyết mà còn hướng dẫn học sinh
biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn. Chương trình Vật lí coi trọng
việc rèn luyện, khả năng nhận thức, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để tìm
hiểu, giải quyết vấn đề của thực tiễn, đáp ứng đòi hỏi cuộc sống; vừa bảo đảm phát
triển năng lực Vật lí - biểu hiện của năng lực khoa học tự nhiên, vừa đáp ứng yêu
cầu định hướng nghề nghiệp của học sinh (Chương trình Giáo dục phổ thông tổng
thể ban hành 26/12/2018). Là một giáo viên giảng dạy môn Vật lí ở trường THPT