1
S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O THANH HOÁ
TR NG THPT YÊN ĐNH 3ƯỜ
SÁNG KI N KINH NGHI M
PHÁT HUY TÍNH TÍCH C C
VÀ PHÁT TRI N NĂNG L C SÁNG T O C A H C SINH
THÔNG QUA VI C T CH C HO T ĐNG
T LÀM M T S THÍ NGHI M ĐN GI N Ơ
SAU KHI H C BÀI “CÁC D NG CÂN B NG. CÂN B NG
C A M T V T CÓ M T CHÂN Đ (SGK V T LÍ 10 THPT)
Ng i th c hi n: Nguy n Th Hoàng Thanhườ
Ch c v : Giáo viên, t tr ng chuyên môn ưở
SKKN thu c lĩnh v c (môn): V t lí
M C L C Trang
1. M ĐU 1
1.1 Lí do ch n đ tài …………............…...…….………………… 1
1.2 M c đích nghiên c u …………………...................………… 2
1.3 Đi t ng nghiên c u ượ ………………………………………… 2
1.4. Ph ng pháp nghiên c uươ …………….….......……………… 2
2. N I DUNG3
2.1 C s lí lu nơ .................................................................................. 3
2.1.1 Ch t o và s d ng các d ng c thí nghi m đn gi n trong d yế ơ
h c V t lí tr ng ph thông................................................................ ườ 3
2.1.1.1 Các yêu c u đi v i vi c ch t o các d ng c thí ế
nghi m đnơ
gi n.........................................................................................3
2.1.1.2 S c n thi t c a vi c s d ng các d ng c thí nghi m ế
đn ơgi n trong d y h c V t lí....................................................... 3
2.1.1.3 Thí nghi m V t lí nhà là m t lo i bài t p mà giáo viên
giao cho t ng h c sinh ho c nhóm h c sinh th c hi n
nhà.......
4
2.1.2 Tính tích c c và năng l c sáng t o c a h c sinh trong h c t p .. 5
2.1.2.1 Tính tích c c trong h c t p c a h c sinh.......................... 5
2.1.2.2. Năng l c sáng t o c a h c sinh trong ho t đng h c t p 5
2.2 Th c tr ng v n đ ………………………………….............. 6
2.2.1 Tình hình gi ng d y c a giáo viên................................................. 6
2.2.2 Tình hình h c t p c a h c sinh...................................................... 6
2.2.3 Tình hình thi t b thí nghi m..........................................................ế 6
2.2.4 Nguyên nhân v th c tr ng h c t p c a h c
sinh ................................ 6
2.3 Các gi i pháp đã s d ng đ gi i quy t v n ế
đ............................ 7
2.3.1 Quy trình th c hi n........................................................................ 7
2.3.2 Các nhi m v h c t p mà giáo viên đã giao cho h c sinh th c
hi n và m t s s n ph m c a h c
sinh....................................................
7
2.3.2.1 Thí nghi m nghiên c u v tr ng tâm v t r n............ 7
2.3.2.2 Thí nghi m nghiên c u các d ng cân b ng c a v t r n... 9
2.3.2.3 Thí nghi m nghiên c u m c v ng vàng c a v t có m t 10
chân đ..........................................................................................ế
2.3.3 T ch c cho các nhóm báo cáo s n ph m, ti n hành thí nghi m ế
v i thi t b đã ch t o............................................................................ ế ế 12
2.4 Hi u qu c a gi i pháp ................................................................... 12
2.4.1 Đi v i h c sinh............................................................................ 12
2.4.2 Đi v i b n thân giáo viên............................................................ 13
3. K T LU N VÀ KI N NGH 13
3.1 K t lu nế ........................................................................................... 13
3.2 Ki n nghế ......................................................................................... 13
TÀI LI U THAM KH O 15
1. M ĐU
1.1 Lí do ch n đ tài
Cùng v i s phát tri n nhanh chóng c a th gi i trên m i lĩnh v c và ế
đ đt đc m c tiêu xây d ng thành công Ch nghĩa Xã h i, Đng và nhà ượ
n c ta luôn coi “giáo d c là qu c sách hàng đu” và đang th c hi n quá trìnhư
đi m i giáo d c m t cách toàn di n nh m m c tiêu“ đào t o con ng i Vi t ườ
Nam phát tri n toàn di n, có đo đc, tri th c, s c kho , th m m và ngh
nghi p, trung thành v i lý t ng đc l p dân t c và ch nghĩa xã h i; hình ưở
thành và b i d ng nhân cách, ph m ch t và năng l c c a công dân, đáp ng ưỡ
yêu c u c a s nghi p xây d ng và b o v T qu c” [1] .
Lu t GD đã nêu Ph ng pháp giáo d c ph thông ph i phát huy tính ươ
tích c c, t giác, ch đng, sáng t o c a h c sinh; phù h p v i đc đi m c a
t ng l p h c, môn h c; b i d ng ph ng pháp t h c, kh năng làm vi c ưỡ ươ
theo nhóm; rèn luy n k năng v n d ng ki n th c vào th c ti n; tác đng đn ế ế
tình c m, đem l i ni m vui, h ng thú h c t p cho h c sinh.”
V t lí là m t môn khoa h c th c nghi m vì v y m t trong nh ng khâu
quan tr ng c a quá trình đi m i ph ng pháp d y h c V t lí là ph i tăng ươ
c ng các ho t đng th c nghi m c a h c sinh trong quá trình h c t p. H cườ
sinh không nh ng c n đc làm quen và ti n hành thí nghi m trong gi h c ượ ế
chính khóa mà còn các gi h c t ch n, không nh ng trên l p h c mà còn
ngoài l p, nhà. Vi c đa thí nghi m vào d y h c làm cho h c sinh ti p c n ư ế
v i con đng nghiên c u khoa h c c a các nhà khoa h c và ti p thu các ki n ườ ế ế
th c m t cách d dàng và sâu s c h n. Thông qua ho t đng th c nghi m v t ơ
lý, h c sinh s đc ượ c ng c , m r ng ki n th c, rèn luy n kh năng v n ế
d ng ki n th c vào th c ti n; rèn luy n kĩ ế năng, kĩ x o; giáo d c t ng h p và
tinh th n làm vi c t p th ; kích thích s h ng thú, phát huy cao đ tính tích
c c và phát tri n năng l c sáng t o.
Đc bi t, hình th c t ch c cho h c sinh t thi t k , ch t o d ng c và ế ế ế
ti n hành các thí nghi m đn gi n s đem l i hi u qu d y h c r t cao vì nóế ơ
phù h p v i đc thù b môn, đáp ng đc yêu c u đi m i d y h c hi n ư
nay là l y ng i h c làm trung tâm. Lúc này h c sinh ti n hành thí nghi m ườ ế
V t lí trong đi u ki n không có s giúp đ, ki m tra tr c ti p c a giáo viên ế
vì v y đòi h i cao đ tính t giác, t l c, tích c c c a h c sinh trong h c t p.
Cũng khác v i các lo i thí nghi m khác, thí nghi m V t lí nhà ch đòi h i
h c sinh s d ng các d ng c thông d ng trong đi s ng, nh ng v t li u d
ki m, r ti n ho c các d ng c thí nghi m đn gi n đc h c sinh ch t oế ơ ượ ế
t nh ng v t li u này. Chính đc đi m này t o nhi u c h i phát tri n năng ơ
l c sáng t o c a h c sinh trong vi c thi t k , ch t o và s d ng các d ng ế ế ế
c nh m hoàn thành nhi m v đc giao. [3] ượ
1
Qua quá trình d y h c bài Các d ng cân b ng. Cân b ng c a m t v t
có m t chân đ ế (SGK V t lí 10 THPT), tôi nh n th y bài h c này không có
thí nghi m theo yêu c u c a SGK, tuy nhiên ki n th c bài h c có s liên h ế
th c ti n r t phong phú, r t g n gũi và có nhi u ng d ng trong đi s ng và kĩ
thu t. Có th s d ng r t nhi u d ng c và thí nghi m đn gi n, d ki m t ơ ế
cu c s ng đ minh h a cho bài h c. Chính vì v y tôi đã giao nhi m v v nhà
cho h c sinh t thi t k , ch t o và ti n hành m t s thí nghi m đn gi n liên ế ế ế ế ơ
quan đn n i dung bài h c và nh n th y hi u qu r t t t c a ho t đng này. Vìế
v y tôi xin trao đi kinh nghi m v i các b n đng nghi p qua đ tài SKKN
năm 2017 c a tôi là: PHÁT HUY TÍNH TÍCH C C VÀ PHÁT TRI N NĂNG
L C SÁNG T O C A H C SINH THÔNG QUA VI C T CH C HO T
ĐNG T LÀM M T S THÍ NGHI M ĐN GI N SAU KHI H C BÀI Ơ
“CÁC D NG CÂN B NG. CÂN B NG C A M T V T CÓ M T CHÂN Đ
(SGK V T LÍ 10 THPT).
1.2 M c đích nghiên c u
Nghiên c u vi c t ch c ho t đng cho h c sinh thi t k , ch t o và ế ế ế
ti n hành các thí nghi m đn gi n sau khi h c bài ế ơ Các d ng cân b ng. Cân
b ng c a m t v t có m t chân đ ế (SGK V t lí 10 THPT) nh m c ng c , đào
sâu, m r ng các ki n th c đã h c, phát huy tính tích c c và phát tri n năng ế
l c sáng t o c a h c sinh.
1.3 Đi t ng nghiên c u ượ
Ho t đng thi t k , ch t o và ti n hành các thí nghi m đn gi n liên ế ế ế ế ơ
quan đn n i dung bài h c ế “Các d ng cân b ng. Cân b ng c a m t v t có
m t chân đ ế (SGK V t lí 10).
1.4. Ph ng pháp nghiên c uươ
Ph ng pháp phân tích và t ng h p lý thuy t.ươ ế
Ph ng pháp th c hành thí nghi m.ươ
Ph ng pháp nghiên c u th c ti nươ
2