1
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
NGUYỄN THANH VŨ
TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH
THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17
CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Mã số: 8 34 03 01
Đà Nẵng - Năm 2022
2
Công trình được hoàn thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Huỳnh Thị Hồng Hạnh
Phản biện 1:…………………………………………….
Phản biện 2:…………………………………………….
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà
Nẵng vào ngày ……..tháng…….năm 2022.
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng
- Thư viện trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng
3
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực hiện chủ trương của các cấp, Bệnh viện Quân y 17
chuyển dịch từ việc quản lý thủ công sang ứng dụng công nghệ thông
tin trong các hoạt động quản lý mang lại hiệu quả rất lớn, tiết kiệm
được chi phí, giảm nhân lực gián tiếp, hoạt động khám chữa bệnh nói
chung và tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong chu trình thu viện
phí mang lại hiệu quả cao, giảm thiểu tối đa những rủi ro, phục vụ kịp
thời để Ban Giám đốc Bệnh viện đưa ra các quyết định xử lý nhanh
chóng… Vì vậy, việc quản lý nguồn thu từ viện phí và BHYT cần
được thực hiện một cách khoa học, đúng quy định, tránh thất thoát,
tăng doanh thu nâng cao hiệu quả hoạt động.
Do đặc thù về quốc phòng và bảo mật quân số nên ở Bệnh viện
Quân y 17 ngoài phần mềm quản lý bệnh viện VIMES còn sử dụng ba
phần mềm độc lập do Bộ quốc phòng cung cấp, chính vì tính độc lập
của các phần mềm nên chưa có sự liên kết cao giữa các khoa, ban dẫn
đến việc truy xuất còn chồng chéo… chưa tích hợp cùng lúc tất cả các
loại chi phí bao gồm tiền lương, các loại phụ cấp nên không phục vụ
kịp thời cho việc ra quyết định của nhà quản lý. Thêm vào đó phần
mềm chưa thực hiện được việc cảnh báo vì vậy còn để cơ quan bảo
hiểm xã hội xuất toán rất nhiều...
Chính vì vậy, việc khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức thông
tin kế toán đối với chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, trên
cơ sở đó đề xuất các giải pháp tiếp tục phát huy những ưu điểm, đồng
thời khắc phục những hạn chế tồn tại nhằm góp phần nâng cao hơn
4
nữa tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí của
bệnh viện. Đến nay, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến tổ chức thông
tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại đơn vị sự nghiệp y tế thuộc
lĩnh vực quốc phòng nói chung, tại Bệnh viện Quân y 17 nói riêng nên
tôi đã chọn đề tài: “Tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu
viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5” làm
đề tài nghiên cứu cho Luận văn Thạc sỹ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Khảo sát nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí
tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức thông tin kế toán trong chu trình
thu viện phí.
Phạm vi nghiên cứu: Tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần,
Quân khu 5.
Phạm vi số liệu thực tế: 6 tháng đầu năm 2022.
4. Phương pháp nghiên cứu
Khảo cứu tài liệu để tìm hiểu và tổng hợp cơ sở lý luận về quy
trình tổ chức HTTTKT nói chung ở các bệnh viện và HTTTKT trong
chu trình thu viện phí nói riêng, kết hợp khảo cứu tài liệu thực tế tại
đơn vị, kết hợp quan sát và thực hành các quy trình tại đơn vị đồng
thời phỏng vấn sâu với các cá nhân liên quan tại các Khoa, Ban tham
gia vào chu trình, để tìm hiểu cách thức quản lý, tổ chức thông tin kế
5
toán trong chu trình thu viện phí đang áp dụng tại Bệnh viện Quân y
17, Cục Hậu cần, Quân khu 5.
Phân tích, suy luận logic và tiếp cận hệ thống để đưa ra các đánh
giá cũng như đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện HTTTKT tại đơn
vị nghiên cứu.
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3
chương: Chương 1, Chương 2, Chương 3
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Nghiên cứu liên quan đến tổ chức thông tin kế toán trong lĩnh
vực y tế, trong đó có các bệnh viện công nói chung, tổ chức thông tin
kế toán trong chu trình thu viện phí nói riêng cũng đã được một số nhà
khoa học quan tâm nghiên cứu nhưng chưa được nhiều, đặc biệt ở các
bệnh viện thuộc lĩnh vực Quốc phòng. Có các nghiên cứu tiêu biểu
như của Huỳnh Thị Hồng Hạnh (2015), Lê Thị Thanh Hương (2012),
Bùi Thị Yến Linh (2014), Vũ Thị Thanh Thuỷ (2017), ngoài ra, còn
có khá nhiều các nghiên cứu ở phạm vi hẹp hơn như nghiên cứu của
Nguyễn Thị Trà My (2019), Nguyễn Thị Thanh Vân (2019), Phan Thị
Tâm (2020), Nguyễn Thị Thương (2021). Các nghiên cứu của các tác
giả này có ý nghĩa khoa học ít nhưng có ý nghĩa thực tiễn đối với từng
đơn vị cụ thể và chưa có nghiên cứu trong một bệnh viện đặc thù ở
lĩnh vực quốc phòng nên việc tác giả chọn đề tài: “Tổ chức thông tin
kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, Cục
Hậu cần, Quân khu 5” là không trùng lắp và có ý nghĩa nhất định.
6
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ
TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
1.1 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
1.1.1 Các cách tiếp cận về hệ thống thông tin kế toán
Trên thế giới, có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm,
chức năng của hệ thống thông tin kế toán nhưng tựu chung lại, hệ
thống thông tin kế toán là một hệ thống được thiết lập nhằm thu thập,
xử lý, lưu trữ dữ liệu và cung cấp thông tin kế toán cho người sử dụng.
Hiện nay để theo dõi, hạch toán, quản lý và cung cấp thông tin
về các đối tượng kế toán người ta thường tổ chức HTTTKT theo các
phần hành và tiếp cận HTTTKT theo chu kỳ kinh doanh. Để các hoạt
động diễn ra nhịp nhàng, đồng bộ và đạt hiệu quả cao, các hoạt động
phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận chức năng tham gia
trong cùng một chu trình. Vì vậy, không chỉ tổ chức HTTTKT theo
phần hành mà còn phải tiếp cận hệ HTTTKT theo chu trình theo dõi
và cung cấp thông tin cho từng đối tượng kế toán (Nguyễn Mạnh Toàn,
2011).
1.1.2 Các yếu tố cấu thành hệ thống thông tin kế toán
Một hệ thống thông tin kế toán có sáu (6) yếu tố cấu thành cơ
bản sau: (1) Con người; (2) Các quy trình, thủ tục sử dụng; (3) Dữ liệu
về các hoạt động; (4) Phần mềm kế toán kể cả cơ sở dữ liệu kế toán;
(5) Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin; (6) Kiểm soát nội bộ và các
phương thức an toàn tài liệu.
7
1.2 BỆNH VIỆN VÀ HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TẠI
BỆNH VIỆN
1.2.1 Khái quát hoạt động của Bệnh viện
Bệnh viện là cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và chăm sóc sức
khỏe cho người bệnh. Bệnh viện được chia thành bệnh viện đa khoa
và bệnh viện chuyên khoa với nhiệm vụ là đảm bảo cho người dân
được khám chữa bệnh toàn diện, phòng bệnh, chữa bệnh, đào tạo cán
bộ, nghiên cứu khoa học trong y học, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật
tuyến thấp, phòng chống dịch bệnh, quản lý kinh tế bệnh viện.
Với mục tiêu phát triển ngành y tế theo định hướng công bằng,
hiệu quả thì ngoài chú trọng đến việc phát triển đầu tư cơ sở vật chất
thì cần phải đổi mới cơ chế quản lý, hoàn thiện hệ thống thông tin quản
lý được đặt lên hàng đầu.
1.2.2 Hoạt động khám, chữa bệnh tại bệnh viện
Các bệnh viện có thể khác nhau về quy mô, loại hình khám chữa
bệnh, cơ chế quản lý tài chính... nhưng với chức năng cơ bản là thực
hiện hoạt động cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh.
Về mặt tổ chức thông tin quản lý, các hoạt động khám chữa
bệnh tại một bệnh viện gồm: Tiếp nhận bệnh nhân, Khám bệnh và thực
hiện các xét nghiệm, Điều trị nội trú, Thanh toán ra viện…
1.3 TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG
CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
1.3.1 Tổ chức thông tin kế toán theo định hướng giải pháp
quản lý tổng thể bệnh viện
8
Giải pháp quản lý tổng thể bệnh viện là phần mềm tích hợp tất
cả chức năng của các phòng ban trong bệnh viện vào một hệ thống cơ
sở dữ liệu chung. Lúc này, bộ phận chức năng kế toán không được tổ
chức độc lập mà phải được tổ chức trong mối quan hệ với các bộ phận
chức năng khác. (Huỳnh Thị Hồng Hạnh, 2015)
1.3.2 Tổ chức hệ thống thông tin kế toán theo chu trình
Phương pháp nghiên cứu HTTTKT theo chu trình là một
phương pháp tiếp cận mới nhằm nâng cao khả năng phối hợp, trao đổi
dữ liệu, thông tin giữa các phòng kế toán và giữa kế toán với các phòng
ban chức năng trong bệnh viện phù hợp. Hệ thống thông tin nghiệp vụ
của bệnh viện có thể được chia thành 4 vòng dựa trên đặc điểm cung
cấp dịch vụ y tế của bệnh viện và mối quan hệ chức năng giữa các
phần của hoạt động hành nghề và điều trị: chu trình cung ứng, chu
trình khám và điều trị, chu trình thu viện phí, chu trình tài chính.
1.4 TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU
TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
1.4.1 Chức năng của chu trình thu viện phí
Chu trình thu viện phí có chức năng chính là kế thừa dữ liệu sử
dụng thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật đã sử dụng trong điều trị của
người bệnh được ghi nhận trong chu trình khám, chữa bệnh và tính
toán số tiền chi phí nằm viện theo yêu cầu của từng người bệnh, đưa
ra những quyết định chính xác, thanh toán và thu. Và để nâng cao chất
lượng của các công đoạn trên thì việc ứng dụng HTTTKT vào chu trình
thu là rất cần thiết.
1.4.4 Tổ chức thông tin kế toán hoạt động thu viện phí
9
Việc tổ chức thông tin kế toán hoạt động thu viện phí tại bệnh
viện được xây dựng chặt chẽ đối với từng đối tượng bệnh nhân, ở bệnh
viện Quân y 17 thu viện phí bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Hiện
nay, theo Thông tư 107/2017/TT-BTC quy định, để theo dõi và phản
ánh các khoản doanh thu mà chủ yếu là hoạt động khám chữa bệnh,
SXKD, dịch vụ của bệnh viện, kế toán sử dụng TK 531 – Doanh thu
hoạt động SXKD, dịch vụ.
1.4.5 Tổ chức thông tin kế toán hoạt động báo cáo viện phí
Sau khi đã xác định viện phí và tiến hành thu thì kế toán tập hợp
làm các báo cáo tổng hợp.
10
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Chương cơ sở lý thuyết về tổ chức thông tin kế toán trong chu
trình thu viện phí tại các bệnh viện được bắt đầu bằng phần giới thiệu
tổng quan về HTTTKT qua các cách tiếp cận khác nhau để hiểu rõ bản
chất của HTTTKT. Sau đó, mô tả khái quát hoạt động khám chữa bệnh
tại bệnh viện và trình bày tổ chức thông tin kế toán bệnh viện theo
định hướng giải pháp tổng thể quản lý bệnh viện. Trên cơ sở tiếp cận
tổ chức thông tin kế toán theo chu trình, nội dung tiếp theo của chương
giới thiệu 4 chu trình cơ bản trong bệnh viện. Nội dung còn lại của
chương tập trung trình bày cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, mối quan
hệ của các bộ phận chức năng tham gia vào chu trình thu viện phí, sau
đó tập trung trình bày cụ thể việc tổ chức thông tin của chu trình qua
các bước xác định viện phí, tổ chức thu viện phí và báo cáo viện phí.
Cơ sở lý thuyết trong chương này là căn cứ để tìm hiểu và đánh
giá thực trạng tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại
Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5.
11
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG
CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17,
CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
2.1 TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU
CẦN, QUÂN KHU 5
2.1.1 Giới thiệu khái quát về Bệnh viện Quân y 17, Cục
Hậu cần, Quân khu 5
Bệnh viện Quân y 17 là bệnh viện đa khoa hạng I, trực thuộc
Cục Hậu cần, Quân khu 5 quản lý và chỉ đạo toàn diện, đồng thời chịu
sự chỉ đạo về chuyên môn ngành y của Phòng Quân y/Cục Hậu cần,
Cục Quân y/ Bộ Quốc phòng và Sở Y tế thành phố Đà Nẵng. Bệnh
viện đóng quân tại số 02 Nguyễn Hữu Thọ, Hòa Thuận Tây, Hải Châu,
Đà Nẵng.
2.1.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Bệnh viện:
a. Chức năng:
b. Nhiệm vụ:
c. Bộ máy tổ chức của bệnh viện:
2.1.3 Tổ chức công tác kế toán tại bệnh viện:
a. Bộ máy kế toán
b. Quy trình ghi sổ kế toán
2.2 GIỚI THIỆU HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TẠI
BỆNH VIỆN
2.2.1 Mô tả quy trình khám chữa bệnh tại bệnh viện
a. Quy trình tiếp nhận
12
b. Thực hiện khám bệnh
c. Điều trị nội trú
d. Thanh toán ra viện
2.3 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN
TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN
Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
a. Tổ chức thông tin thống kê dịch vụ y tế
Thông tin thống kê ghi trên hóa đơn được sử dụng để xác định
viện phí bao gồm thuốc, vật tư y tế, hóa chất được sử dụng trong quy
trình, kế hoạch điều trị, thông tin về các xét nghiệm được thực hiện,
phẫu thuật được thực hiện và thông tin về xử lý hình ảnh.
b. Tổ chức thông tin áp giá dịch vụ
Hiện nay, giá viện phí ở Bệnh viện áp dụng dựa trên một khung
giá tối đa - tối thiểu của Bộ Y tế ban hành. Việc áp giá hiện nay tại
bệnh viện do khoa Trang bị thực hiện khi có quyết nghị của Thường
vụ Đảng ủy Bệnh viện.
c. Tổ chức thông tin xác định số tiền bệnh nhân chi trả
𝑛
Viện Viện phí Đơn giá phí bệnh nhân X ) x % 𝑙𝑜ạ𝑖 𝑑ị𝑐ℎ 𝑣ụ 𝑦 𝑡ế 𝐵𝑁 𝑠ử 𝑑ụ𝑛𝑔 dịch vụ phải = ( ∑ 𝑟=1 phải trả nộp
2.3.2 Thực trạng tổ chức thông tin kế toán hoạt động thu
viện phí
Trước đây khi chưa có phần mềm quản lý hỗ trợ thì tại bộ phận
thu viện phí chủ yếu thu bằng tiền mặt, đến tháng 10 năm 2021 có triển
13
khai thêm hình thức thanh toán đa phương tiện qua máy Post (thanh
toán qua thẻ). Đối với thu phí qua Post thì bệnh nhân quét thẻ tại máy,
sau khi số tiền chuyển vào tài khoản của bệnh viện, máy Post sẽ in
phiếu xác nhận, nhân viên thu phí kiểm tra và đóng dấu đã thu tiền.
Việc áp dụng và tổ chức kế toán bệnh viện thu viện phí thông
qua các nghiệp vụ kế toán bệnh viện rất chi tiết và tuân thủ đầy đủ các
quy định tại Thông tư 107/2017/TT-BTC đáp ứng nhu cầu quản trị
tiếp theo.
2.3.3 Thực trạng tổ chức thông tin kế toán hoạt động báo
cáo viện phí
Qua thực tế thu cho thấy, việc tổ chức thông tin hóa đơn phục
vụ hoạt động báo cáo viện phí tại bệnh viện thực hiện đúng quy định.
Nhìn chung, hầu hết các báo cáo về viện phí ngoại trú/nội trú – yêu
cầu thanh toán viện phí bảo hiểm y tế tuân theo hướng dẫn của các cơ
quan chuyên ngành. Tuy nhiên, công tác báo cáo của đơn vị còn một
số hạn chế cần khắc phục như chưa thật sự chú trọng và đầu tư công
sức cho việc lập báo cáo quyết toán BHYT, dẫn đến một số sai sót để
BHXH từ chối thanh toán.
2.3.4 Đánh giá về thực trạng tổ chức thông tin kế toán
trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu
cần, Quân khu 5
a. Những kết quả đạt được
Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5 luôn áp dụng
dựa vào bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam (phiên bản 2.0)
ban hành theo Quyết định số 6858/QĐ-BYT ngày 18/11/2016 của Bộ
14
trưởng Bộ Y tế nhằm đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và người
nhà bệnh nhân cũng như các quy định hiện hành.
b. Những hạn chế
Tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí
tại Bệnh viện Quân y 17 hiện nay vẫn còn tồn tại một số hạn chế sau:
Về tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán,
tài chính: Chương trình kế toán bệnh viện đang áp dụng hiện nay sử
dụng đồng thời bốn (4) phần mềm khác nhau nên việc chuyển giao số
liệu chưa được đồng bộ, chưa có tính liên kết cao...
Một số các nội dung của phần hành trên phần mềm đã có nhưng
chưa tích hợp, do thiếu tính đồng bộ, thiếu liên kết giữa phần mềm
quản lý bệnh viện với các phần mềm khác nên khi cần biết một số
thông tin phục vụ yêu cầu quản lý thì chưa đáp ứng được như tính lời,
lỗ trên từng bệnh nhân. Bên cạnh đó hệ thống công nghệ thông tin
trong bệnh viện chưa đồng bộ, vẫn còn nhiều thiết bị lỗi thời, hệ thống
hạ tầng mạng không được củng cố kịp thời, bệnh viện chưa có bộ phận
công nghệ thông tin, chưa có kỹ sư tin học vì không có biên chế, đa
phần là kiêm nhiệm, tự học thêm dẫn đến việc quản lý còn nhiều hạn
chế và triển khai các hoạt động ứng dụng giám sát, phát hiện, cảnh báo
còn nhiều sai sót để cho cơ quan bảo hiểm xã hội từ chối thanh toán
còn nhiều..
Về tổ chức thông tin kế toán hoạt động xác định viện phí: Đối
với hoạt động xác định viện phí vẫn còn xảy ra nhiều trường hợp tại
các khoa điều trị thống kê xác định sót các dịch vụ kỹ thuật dẫn đến
nguy cơ bệnh nhân ra về,
15
Về tổ chức thông tin kế toán hoạt động thu viện phí: tổ chức
chưa đồng bộ, tại các tầng nhà chưa bố trí nhân viên thu viện phí mà
chỉ có một khu vực thu tập trung tại tầng 1 nên gây phiền hà cho người
bệnh phải lên xuống đóng phí nhiều lần.
Về tổ chức thông tin kế toán hoạt động báo cáo viện phí: bệnh
viện chưa chú trọng vào việc lập báo cáo tài chính nhằm mục đích
cung cấp thông tin quản lý nội bộ. Các báo cáo đơn vị này ít được quan
tâm đến chất lượng. ....Việc theo dõi, đánh giá kết quả hoạt động của
khoa dựa trên thu nhập, chi phí, lợi ích của từng bộ phận chưa được
báo cáo kịp thời dẫn đến không đánh giá đầy đủ kết quả hoạt động của
từng bộ phận, từ đó có biểu dương, động viên các bộ phận, chưa có
chính sách khuyến khích hợp lý để tăng năng suất.
16
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Chương 2 trước hết giới thiệu khái quát, chức năng nhiệm vụ,
tổ chức bộ máy quản lý và công tác kế toán tại Bênh viện Quân Y 17,
Cục Hậu cần, Quân khu 5. Để tìm hiểu tổ chức thông tin chu trình thu
viện phí, chương này cũng mô tả cụ thể hoạt động khám chữa bệnh tại
bệnh viện từ khâu tiếp nhận bệnh nhân, tổ chức khám và điều trị, đến
thanh toán viện phí và thực hiện báo cáo liên quan.
Nội dung chính của chương là trình bày thực trạng tổ chức thông
tin chu trình thu viện phí tại bệnh viện qua 4 chức năng cơ bản (1) Xác
định viện phí gồm tổ chức thông tin thống kê dịch vụ y tế bệnh nhân
sử dụng, áp giá viện phí, xác định phần bệnh nhân và BHYT chi trả;
(2) Tổ chức thông tin hoạt động thu viện phí và (3) tổ chức thông tin
báo cáo viện phí.
Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng, chương này đưa ra các đánh giá
về tổ chức thông tin trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viên. Nhìn
chung việc tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin đã phần nào đáp ứng
yêu cầu thu đúng, thu đủ và kịp thời viện phí, thông tin được cung cấp
công khai, minh bạch và trung thực, có tác động tích cực đến công tác
kế toán của đơn vị.. Đồng thời, chương này cũng chỉ ra những hạn chế
trong tổ chức thông tin kế toán chu trình thu viện phí hiện nay tại bệnh
viện cần phải khắc phục, bổ sung để ngày càng phù hợp hơn với yêu
cầu quản lý và cơ chế tự chủ tài chính, hạn chế việc thực hiện thủ công,
tiến đến ứng dụng toàn bộ công nghệ vào tất cả các khâu để chu trình
được đồng bộ tốt hơn.
17
Những hạn chế được nhận diện là cơ sở để luận văn đưa ra một
số định hướng và đề xuất một số giải pháp cụ thể để hoàn thiện tổ chức
thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện ở Chương
3.
18
CHƯƠNG 3
ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ
TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH
VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
3.1 ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ
TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
Với yêu cầu đặt ra là phải thu đúng, thu đủ và thu kịp thời tránh
thất thu thì bệnh viện cần thực hiện theo những định hướng sau:
Tuân thủ và cập nhật kịp thời theo đúng các quy định hiện hành
của Nhà nước, Bộ Quốc phòng về Luật Kế toán, Luật BHYT và các
văn bản hướng dẫn có liên quan…cũng như phải thống nhất về hệ
thống chứng từ, hệ thống tài khoản, hệ thống sổ sách báo cáo và phần
mềm kế toán.
Ứng dụng công nghệ thông tin cần xem là yếu tố quan trọng,
tiên quyết để nâng cao HTTTKT
Việc ứng dụng công nghệ thông tin phải theo hướng tích hợp,
đồng bộ các phần mềm, thường xuyên rà soát, hoàn thiện các quy trình
phù hợp theo hướng tinh, gọn, trong đó ưu tiên hàng đầu là tính đồng
bộ và hiệu quả ở tất cả các bước của chu trình.
Công khai thông tin kịp thời bảng giá, vật tư, thuốc, các dịch vụ
kỹ thuật góp phần tăng cường sự giám sát từ các bên liên quan và các
tiện ích mà người bệnh được hưởng khi đến khám và chữa trị tại đây.
Phải tiến hành xây dựng giá bổ sung một số loại dịch vụ kỹ thuật
trình cấp có thẩm quyền phê duyêt để bù lỗ.
19
3.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ
TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
3.2.1 Nâng cấp hệ thống CNTT trong công tác kế toán:
Việc sử dụng bốn (4) phần mềm kế toán tách rời như hiện nay
rất là bất tiện vì không thể truy xuất số liệu đồng thời và nhanh chóng,
còn nhập thủ công từ bộ phận thu phí sang nên ngoài quy định bảo mật
về quân số và tiền lương cần nâng cấp bổ sung đầy đủ các phân hệ còn
lại và tích hợp thêm các phân hệ khác của phần mềm chưa được mở
như tiền ăn, tiền điều hòa, oxy cao áp…chú trọng đến phân hệ quản lý
thu nhằm thống nhất cơ sở dữ liệu dùng chung, tích hợp các phần mềm
để thống nhất các biểu mẫu báo cáo cũng như tiết kiệm thời gian làm
việc, nâng cao hiệu quả hoạt động cho bệnh viện, trách thất thoát viện
phí, phục vụ kịp thời cho việc ra quyết định của Ban Giám đốc.
Đồng thời cần chú ý nâng cấp kịp thời hạ tầng CNTT, hệ thông
máy và phần mềm phải tích hợp với nhau
3.2.2 Hoàn thiện quy trình xác định viện phí:
Quy trình khi bệnh nhân vào viện khám bệnh, chữa bệnh, cho
đến khi kết thúc áp dụng cho cả nội và ngoại trú: đầu tiên bộ phận tiếp
nhận lưu giữ thẻ BHYT và chứng minh nhân dân hoặc các giấy tờ tùy
thân có hình ảnh, khi bệnh nhân hoàn tất các thủ tục thanh toán ra viện,
bộ phận tiếp nhận này trả lại thẻ BHYT và các giấy tờ đó cho bệnh
nhân. Tuy nhiên để tránh thất thu viện phí thìviệc xác định các chi phí
điều trị của bệnh nhân phải được thống kê đầy đủ và chính xác, khi
xuất viện sẽ được chuyển đến bộ phận kế toán viện phí; Số thu tạm
20
ứng từ người bệnh luôn lớn hơn phần chi phí thực tế của bệnh nhân..
Với việc thu giữ thẻ BHYT, đối với những trường hợp trốn viện, bỏ
về không thanh toán, bệnh viện lập danh sách gửi cơ quan BHXH đề
nghị không cấp lại thẻ đối với những người còn lưu lại thẻ tại bệnh
viện. Những trường hợp bệnh nhân trốn viện khi đến khám bệnh lại,
phần mềm quản lý khám chữa bệnh VMES nên có cảnh báo để người
bệnh phải hoàn thành việc đóng viện phí cho lần khám bệnh trước và
có những trường hợp bệnh nhân mượn thẻ BHYT của người khác để
khám bệnh phần mềm cũng nên có chức năng chụp hình bệnh nhân để
đối chiếu hình ảnh, kịp thời phát hiện những trường hợp này.
Hoàn thiện quy trình tiếp nhận bệnh nhân:
Hoàn thiện quy trình tổ chức khám:
3.2.3 Hoàn thiện tổ chức thông tin quy trình thu viện phí:
Thu viện phí là công việc rất quan trọng nên phải cần công cụ
và phương tiện để hỗ trợ nhằm giảm các công đoạn thủ công chuyển
hoàn toàn sang ứng dụng công nghệ thông tin, hiện nay ở bộ phận thu
phí vẫn còn rất nhiều kẻ hở nếu không có giải pháp thì rất dễ xảy ra
các sai phạm do cố ý như việc nhân viên kế toán vừa là người tiếp
nhận thu tạm ứng vừa là người thanh toán khi bệnh nhân ra viện mà
không thông qua kế toán tổng hợp và thủ quỹ, riêng nội dung này tác
giải đề xuất phải tách rời việc thu tạm ứng và thanh toán ở hai bộ phận
khác nhau, có sự giám sát chéo; Tất cả mọi khoản thu của người bệnh
bắt buộc phải nộp về bệnh viện thông qua Ban Tài chính, thực tế hiện
nay vẫn còn hiện tượng một số các khoa thu ngoài không nộp về bệnh
viện do bệnh nhân không lấy hóa đơn nên Ban Tài chính không thể
21
kiểm soát được vì vậy mọi khoản chi phí phát sinh đều phải được kê
trên hệ thống để tránh thất thu viện phí như dịch vụ oxy cao áp, tiền
phòng điều hòa…
Hạn chế thu bằng tiền mặt để dễ kiểm soát, đa dạng các loại
hình phương tiện thanh toán, tạm ứng tiền phải nhiều hơn số tiền thực
tế
3.2.4 Hoàn thiện tổ chức thông tin quy trình báo cáo viện
phí, thanh quyết toán BHYT
Theo Thông tư 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ tài
chính được áp dụng kể từ ngày 01/01/2018 thì chứng từ kế toán được
phân loại và quy định cụ thể thành hai loại: chứng từ thuộc loại bắt
buộc và chứng từ hướng dẫn. Theo đó chứng từ bắt buộc bao gồm 4
loại: Phiếu thu; Phiếu chi; Giấy đề nghị thanh toán tạm ứng; Biên lai
thu tiền. Ngoài 4 loại chứng từ kế toán bắt buộc kể trên thì từng bệnh
viện được phép tự thiết kế chứng từ kế toán phù hợp với đặc thù của
bệnh viện đó.
Từ năm 2016 khi bắt đầu ứng dụng CNTT vào công tác quản lý,
đã thực hiện việc cập nhật dữ liệu bệnh nhân có thẻ BHYT lên hệ thống
cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam nhưng vẫn chưa đáp ứng
được hết các yêu cầu về cung cấp số liệu trong công tác giám định
BHYT.
Để đánh giá được hiệu quả cũng như hiệu suất làm việc của từng
Khoa, Ban trong toàn bệnh viện thì cần phải có các báo cáo kịp thời
để đánh giá phân tích thì còn chưa được chú trọng nhiều nhất là báo
cáo nội bộ, cho nên cần thiết lập một kế toán kiểm soát nội bộ từ bộ
22
phận thu viện phí nhằm đánh giá hiệu quả công tác thu viện phí, nhiệm
vụ là tham mưu xây dựng các mẫu biểu, các báo cáo đánh giá từng
khoa, Ban, qua đó giúp cho Ban Giám đốc có cái nhìn cụ thể, tổng
quát để điều chỉnh và đưa ra các giải pháp phù hợp với bệnh viện hơn.
Ngoài ra, người bệnh khi nhập viện được cung cấp thẻ thông
minh hoặc thẻ thanh toán điện tử (gọi chung là thẻ từ) dùng để lưu trữ
các thông tin cá nhân, mã người bệnh, tình hình sử dụng dịch vụ cận
lâm sàng, thuốc, vật tư… và chi phí điều trị.
3.2.5 Các giải pháp khác:
Tổ chức lại bộ phận thu phí hợp lý, khoa học:
Thành lập Tổ công nghệ thông tin:
Thành lập Tổ Giám định Bảo hiểm y tế:
Bảo mật thông tin trong các phần mềm kế toán
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
Trong chương này, tác giả đã trình bày một số định hướng nhằm
hoàn thiện HTTTKT và đưa ra biện pháp khắc phục các mặt còn hạn
chế trong chu trình thu viện phí tại bệnh viện. Đồng thời cũng đã đưa
ra những giải pháp tiến đến hoàn thiện HTTTKT trong chu trình thu
viện phí như đồng bộ các phần mềm với nhau, hoàn thiện quy trình
tiếp nhận, quy trình tổ chức khám bệnh, đa dạng hóa các loại phương
tiện thanh toán nhằm hạn chế thu tiền mặt vừa khó quản lý vừa tránh
rủi ro, xây dựng củng cố hệ thống báo cáo nội bộ, đề xuất thành lập bộ
phận kiểm soát, kiểm tra, bộ phận CNTT, bố trí lại bộ phận thu phí
hợp lý, khoa học, tăng cường công khai thông tin góp phần kiểm soát
lẫn nhau từ các bộ phận liên quan…
23
KẾT LUẬN
Để từng bước nâng cao hiệu quả của HTTTKT trong chu trình
thu viện phí, giúp cho Ban Giám đốc kịp thời đưa ra những quyết định
phù hợp nhằm đánh giá chất lượng khám chữa bệnh, uy tín của bệnh
viện thông qua nguồn thu từ hoạt động khám chữa bệnh thì việc tổ
chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện là
một việc làm rất cần thiết. Xuất phát từ thực tiễn của bệnh viện là việc
tổ chức thông tin kế toán chưa được đồng bộ dữ liệu dùng chung nên
khi truy xuất hoặc thực hiện các yêu cầu của Ban Giám đốc còn chậm
dẫn đến đưa ra các đánh giá chưa sát, các quyết định chưa phù hợp
thông qua hệ thống báo cáo bán tự động.
Bằng phương pháp định tính, tác giả đã nghiên cứu thực trạng
tổ chức HTTTKT tại bệnh viện, từ đó đã đưa ra được những hạn chế
nhất định và đề xuất các giải pháp hoàn thiện, luận văn đã hoàn thành
được các nội dung chính sau:
Thứ nhất, đã làm rõ thêm một số cơ sở lý luận cũng như đặc thù
tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại bệnh viện
thuộc lĩnh vực quốc phòng.
Thứ hai, luận văn đã làm rõ những yếu tố tích cực mà tổ chức
thông tin kế toán mang lại và cũng đã chỉ ra những mặt còn hạn chế
trong tổ chức thông tin kế toán hiện nay.
Thứ ba, từ thực trạng của bệnh viện, luận văn đã đề ra những
định hướng cụ thể và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ
chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí.
24
Trong quá trình nghiên cứu, luận văn vẫn còn nhiều thiếu sót
nhất định, với tinh thần cầu thị, tác giả rất mong muốn nhận được
những ý kiến đóng góp, chỉ dẫn từ các nhà chuyên môn và những độc
giả quan tâm để đề tài có ý nghĩa thiết thực hơn.