Ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhằm phát triển tư duy thiết kế và năng lực sáng tạo trong học phần đồ án tốt nghiệp ngành Thiết kế thời trang

Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, ngành thiết kế thời trang đứng trước nhiều cơ hội đổi mới, đặc biệt là từ trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, việc tích hợp hiệu quả AI vào chương trình đào tạo, nhất là trong học phần đồ án tốt nghiệp, nơi sinh viên phát triển tư duy thiết kế độc lập và năng lực sáng tạo, vẫn còn nhiều thách thức tại Việt Nam. AI có tiềm năng hỗ trợ sinh viên vượt qua khó khăn trong quá trình sáng tạo, từ phác thảo ý tưởng đến mô phỏng sản phẩm. Nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích tác động của AI đối với tư duy thiết kế và năng lực sáng tạo của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp thiết thực để ứng dụng công nghệ này vào giảng dạy đồ án tốt nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và tối ưu hóa tiềm năng sáng tạo.

Giảng viên, sinh viên ngành thiết kế thời trang, và các nhà quản lý giáo dục quan tâm đến việc ứng dụng AI trong đào tạo thiết kế.

Nghiên cứu này khám phá vai trò ngày càng tăng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật và thiết kế, tập trung đặc biệt vào ứng dụng của AI trong học phần Đồ án tốt nghiệp ngành Thiết kế thời trang. Mục tiêu là phát triển tư duy thiết kế độc lập và năng lực sáng tạo cá nhân của sinh viên. Tác giả đã tiến hành nghiên cứu bằng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, bao gồm phỏng vấn sâu giảng viên và sinh viên, khảo sát 100 sinh viên về việc sử dụng các công cụ AI như Clo3D, Midjourney, Optitex, Daz3D trong các giai đoạn thiết kế, cùng với phân tích các mô hình đào tạo quốc tế. Các công cụ AI được đánh giá thông qua khả năng tạo phác thảo, gợi ý chất liệu, mô phỏng vải và trình diễn ảo, từ đó đề xuất tích hợp chúng vào hướng dẫn đồ án. Kết quả ban đầu cho thấy AI, khi được định hướng chính xác, có khả năng khơi gợi ý tưởng mới mẻ và hỗ trợ tiếp cận xu hướng thiết kế hiện đại, giúp sinh viên phát triển tư duy thiết kế lặp đi lặp lại (iterative thinking) và thiết kế dựa trên dữ liệu (data-driven design). Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra các thách thức đáng kể như nguy cơ phụ thuộc quá mức vào công cụ, vấn đề pháp lý liên quan đến dữ liệu và yêu cầu về năng lực công nghệ của giảng viên. Ứng dụng AI không chỉ thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục mà còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sáng tạo, giúp sinh viên thích nghi với môi trường nghề nghiệp biến động. Bài viết đề xuất các giải pháp như xây dựng học phần chuyên biệt về AI trong thiết kế thời trang, tập huấn cho giảng viên, khuyến khích sự kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống và công nghệ số, và thúc đẩy nghiên cứu định lượng về hiệu quả của AI. Những hàm ý này giúp các cơ sở đào tạo phát triển chương trình giảng dạy, chuẩn bị cho sinh viên năng lực cần thiết trong ngành thời trang hiện đại, nơi công nghệ và sáng tạo luôn song hành.