Đổi mới phương pháp dạy học Thiết kế đồ họa: Tích hợp công nghệ số và thực tế ảo

ĐỔIMỚIPHƯƠNGPHÁPDẠYHỌCTHIẾTKẾĐỒHỌA

QUATÍCHHỢPCÔNGNGHỆSỐ,THỰCTẾẢO

DươngGiaLiêm



Email:Liemduongmedia@gmail.com

Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:29/09/2025

Ngàyphảnbiệnđánhgiá:15/10/2025

Ngàybàibáođượcduyệtđăng:24/10/2025

DOI:10.59266/houjs.2025.859

Tómtắt:Dạyhọcthiếtkếđồhoạtrongthờikỳpháttriểntíchhợpcôngnghệsốbao

gồm:phầnmềmvitính,internet,nềntảngweb,trítuệnhântạo(AI),kholưutrữdữliệu,thực

tếảo(VR),thựctếtăngcường(AR)đangthayđổisâusắc,mạnhmẽ,bềnvữnggiáodụcmỹ

thuật.Đặcbiệt,triểnkhaidạyhọctíchhợpcôngnghệsốthựctếảo,thựctếtăngcườngsẽ

tănghứngthúhọctậpchosinhviên,hỗtrợphươngphápgiảngdạycủagiảngviên.Công

nghệVR,ARbổtrợ,nângcaokhảnănghọctập,phântíchđốitượngtrongkhônggianba

chiều,sángtạonghệthuật,sinhviênđạihọcchưađượctiếpcậnnhiều,hiệnnayđưavàodạy

họclàthiếtthực.Đólànềntảngđểpháttriểntoàndiệntrithức,tàiđứccủacánhân,tậpthể

trongsựảnhhưởngnhưvũbãocủathờiđạicôngnghiệp4.0.Bàiviếtnàytrìnhbàylýluận,

phântíchphươngpháp,kếtquảcủatíchhợpcôngnghệVR,AR,AItronggiảngdạyđồhoạ

chosinhviênngànhthiếtkếđồhoạ.Tăngthêmchiềusâutronggiáodục,đẩynhanhquátrình

nghiêncứutíchhợpcôngnghệsốthiếtthực,quantrọngchogiảngviên,sinhviên;làmmới

kháiniệmvềtạohình,hiệnđạihoáphươngphápdạyhọcđồhoạhướngtớihộinhậpquốctế.

Từkhoá:dạyhọc,thiếtkếđồhoạ,tíchhợpcôngnghệsố,thựctếảo(VR),thựctếtăngcường(AR)

TrườngĐạihọcSưphạmNghệthuậtTrungương

I.Đặtvấnđề

ThiếtkếĐồhoạlàmộtngànhdạy

học mỹ thuật dựa trên các kiến thức cơ

bản về màu sắc, nghệ thuật chữ, đường

nét,mảng,chấm,bốcục,hìnhkhối,cách

điệu, giúp người học phát triển tư duy

thẩmmỹ, mỹ học, kỹ năng vẽ,sáng tạo

trong tạohình,ứngdụng,côngnghệsố.

Chúngtakhócóthểhìnhdungđượcthời

gian,khônggiannếukhôngtrựctiếptrải

nghiệmcôngnghệsốthựctếảo,thựctế

tăngcườngthôngquathẩmthị,thẩmâm.

Người học mỹ thuậtsẽ có được kếtquả

sángtạocaohơnkhicónhữngminhhoạ

sống động với chuyển động thông minh

củahìnhảnhthựctếảo3D.

Dạyhọcđồhoạtheohướngtíchhợp

côngnghệsốtiêntiếnthựctếảo,thựctế

tăngcường,trítuệnhântạochosinhviên

mỹthuậtlàhữuích,thiếtthựcđểnângcao

trìnhđộcủangườihọcngangtầmvớihệ

thống giáo dục trênthế giới. Sau khi ra

trườngsinhviêncóthểđápứngnhucầu

củaxãhộibaogồmcácngànhnghềkhác

nhaunhư:Yhọc,Anninhmạng,Inấn,In

3D, Kiến trúc, Thiết kế Nội Ngoạithất,

ThiếtkếĐồhoạVitính…Sinhviênđại

học được trải nghiệm nhiều không gian

khácbiệtnhư:khônggiantrítưởngtượng,

khônggianthựctại,tươnglai.Ngoàira,

thực tế ảo giúp ta nhìn thấy khônggian

ba chiều, đa chiều, nhiều phần của sự

vật,hiệntượngđưangườixemchạmđến

nhiềucungbậccảmxúckhácnhaunhư:

nỗi nhớ, niềm thương, sự bay bổngcủa

tìnhyêu,giấcmơ,sựdaidẳngcủakíức,

táihiệnđượcsựvậtđãtồntạitừrấtlâumà

bâygiờkhôngcòn.Thựctếảomôphỏng

nhữngcôngtrìnhkiếntrúccổđộcđáo,di

sảnvănhoávậtthể,phivậtthểđãbịphá

huỷbởithờigian,conngười;đồngthờitái

tạochânthực,sốngđộngnhữngbộtrang

phụccủavuaHùng.

II.Phươngphápnghiêncứu

2.1.Phươngphápphântích,tổng

hợpthốngkê

Quátrìnhnàyđượcsửdụngđểthu

thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu lý

luận, thực hành vềứng dụngcông nghệ

số, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường

(AR),trítuệnhântạo(AI)tronggiảngdạy

thiếtkếđồhoạ.Mụcđíchtìmranhữngxu

hướng,cơhội,tháchthứcsángtạotrong

cảitiếnphươngphápdạyhọcđồhoạcho

sinhviênmỹthuật;ứngdụngcôngnghệ

sốphùhợpcơsởhạtầngvớiconngười

ViệtNam.

2.2.Phươngphápsosánh

Giaiđoạnnàyđượcsửdụngđểso

sánhcácmôhình,phươngphápdạyhọc

đồhoạtíchhợpcôngnghệsốtrongnước,

nước ngoài. Mục đích tìm ra điểm khác

biệt, tương đồng để vận dụng hiệu quả

vàodạyhọcsinhviênmỹthuật,tìmracon

đườngphát triểnbềnvững,phùhợpvới

môitrườngsưphạm.

2.3. Phương pháp thực nghiệm

sưphạm

Đâylàgiaiđoạnđưalýluận,nghiên

cứuđivàothựctiễn.Triểnkhaidạyhọc

trongkhoađồhoạtíchhợpcôngnghệsố,

trí tuệnhân tạo,thựctế ảo,thựctếtăng

cường,phầnmềmđồhoạvitính.Mỗilớp

họctừ15đến20sinhviên,quátrìnhlàm

bàisẽđượcđánhgiábởigiảngviên.Giảng

viênsửdụngcôngcụAIđểphântíchkết

quảhọctập,tínhứngdụngcủacôngnghệ

hỗtrợsinhviêntrongthiếtkếsángtạo.

III.Kếtquảnghiêncứuvàthảoluận

3.1. Các nền tảng công nghệ số

ứngdụngchothiếtkếđồhoạ

Nền tảng Thực Tế Ảo(VR) viết

tắtcủatừVirtualRealitytrongtiếngAnh,

đâylàcôngnghệmôphỏngkhônggianba

chiều được thiếtlập bằng máytính,cho

phép sinhviênkhámphá,tươngtác,tạo

ratrảinghiệmnhậpvainhưthểhọđang

sốngtrongkhônggianđó;thôngquakính

VR,taycầmđiềukhiển,thiếtbịhỗtrợâm

thanh, cảm biến chuyển động, găng tay

haptictạoranhữngtiếthọcphùhợp,đặc

sắc.CôngcụVRgiúpngườihọctươngtác

vớithếgiớiảothôngquabộđiềukhiểnđể

tạohình,cáchđiệulấycảmhứngtừcon

người,độngvật,hoalá…Trongsángtác,

sinhviênđạihọcmỹthuậtsửdụngcâybút

TiltvớicôngnghệVRvẽmàusắc,hình

khốitrongmôitrường3Dthựctếảo.

Hình1:Nữsinhviênđangsửdụngkính

VRhọcĐồhoạtạorabởiMetaAI.

NguồnảnhInternet

Nền tảng Thực Tế Tăng Cường

(AR)viếttắtcủatừtiếngAnh:Augmented

Reality,côngnghệ nàychophép kếthợp

cácyếutốảodomáytínhtạoravàothế

giớithựcthôngquathiếtbịnhưđiệnthoại,

máy tính bảng hoặc kính chuyên dụng.

CôngnghệARkếthợpvớithếgiớithực,bổ

sungthôngtinbaogồmhìnhảnh2D,các

đốitượng,vậtthể3D,âmthanhsốngđộng

giúpngườidùngcónhậnthức,trảinghiệm

sâu sắc hơn về môi trường xung quanh.

Thựcvậy,sinhviêntrangtrímộtngôinhà,

có thể tương tác, thay đổi, sửa sang đối

tượngtrướckhiđưavàohoànthiệnđồán

họcthuật.Thiếtkếthoảmãnnhucầucủa

conngườibaogồm:làmviệc,họctập,nghỉ

ngơi,giảitrí,sinhhoạtgiađình.

Nền tảng Web, là nền tảng quan

trọngđểhọctậpvàthiếtkếđồhoạ.Website

nhưnhữngcửasổlưutrữ,hiểnthịthông

tin, hình ảnh, video, âm thanh… Sự kết

nốivàtruyềntảithôngtindựavàonhững

hiểnthịtrênmànhìnhmáytính,điệnthoại

tớinhậnthứccủangườidùng.Sửdụngcác

trangwebhọcđồhoạnhư:CanvaDesign

School,Skillshare. Ngoàira cácwebsite

hìnhảnh đểđăng bàiviết hoặcxem thư

viện cảm hứng như: Behance, Dribbble,

Pinterest.

NềntảngInternetlàmộtmạnglưới

kếtnốitoàncầu,mọidịchvụkếtnốionline

đềuthôngquanó.Cácwebsitehoặccác

apphọctậpnhư:Youtube,GoogleMeet,

Zoom…phảinhấtthiếtcóinternetđểhoạt

động.Internetnhưmộtđạilộthôngtinkết

nốivớicơsởhạtầngvàthiếtbịmáytính.

Phần mềm thiết kế chung

Photoshop, Illustrator, 3D Blender là

nhữngphầnmềmthiếtkếxửlýảnh,hình

vector,3Dchosinhviênđồhoạ.Cácphần

mềmtạorasựliênkếtvớinhautrongxử

lý hình ảnh, quá trình thiết kế đồ hoạ,

nộithất3D.Kếthợpvớimáyvẽwacom,

chúngtacónhữngphươngphápứngdụng

đồhoạkhácnhaunhưvẽhoạthình,vẽbao

bì,nghệthuậtchữ,videoquảngcáo.

NềntảngAI,tạodựngthiếtkếhình

ảnhtừnhữngbứcảnhcũphụchồithành

nhữngbứcảnhmớiđẹp,độphângiảicao,

rõnéthơn.Tạonhữnghìnhảnhđộngnhư

nhữngthướcphimhoạthìnhchỉnhờvào

những bức ảnh chân dung.Tự động sắp

xếp,bốcụclạinhữngbứcảnhchụpđẹp

hơn,độchânthựccaotheoyêucầutừđoạn

vănmôtả.Phântíchxuhướngđểthiếtkế

đồhoạtheothịhiếucủađámđông.Tiết

kiệmthờigianchocáccôngviệclặpđilặp

lạinhưghépảnh,xoáphôngnền,táchtóc

maiđốitượng.

3.2.Ứngdụngthiếtkếđồhoạtheo

hướngtíchhợpcôngnghệthựctếảoVR

Sinh viên mỹ thuật không chỉ thiết

kế truyện tranh đề tài lịch sử, mà còn

dựng phimhoạthình tích hợp thực tế ảo

ngày càng hoàn thiện, phongphú về các

truyềnthuyết:SơnTinhThuỷTinh,Thánh

Gióng.Công nghệthựctế ảo dựng phim

3D truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh với hình

ảnh thuỷ cung,núi non, những trậnthuỷ

chiếnbaytrênnúigiữabầutrờicao,tạonên

trảinghiệmmớimẻ,sốngđộng.Nhữngtrò

chơiđượcđưavàoVRbaogồm:tròchơi

mạohiểmnhảyxuốngvựcsâu,cầutrượt

siêutốc,đuaôtôtốcđộcao,tạoracảmgiác

chânthựcchongườichơi.CôngnghệVR

ứngdụngphùhợpvớibảotàngDânTộc

Họcchophéptáihiệncuộcsốngcủanhững

ngườidânbảnđịabaogồm:vănhoá,lễhội,

trangphục.BảotàngDânTộcHọccòntái

hiệnkiếntrúcthựctếảocủa nhữngngôi

nhà rông, nhà sàn, nhà trình tường; kết

hợpvớikhônggianvănhoáđặcsắc.Bảo

tàng tranh 3D, gallery trực tuyến có thể

xâydựnghoànhtrángtrêntrangArtsteps.

comgiúpsinhviêndễdàngtruyềntảitác

phẩm của mình đến với bạn bè quốc tế.

Ngườihọccóthểnghiêncứugiảiphẫucơ

thểngườibằngxoay,tươngtácvớinhững

hình3Dmôphỏng;vẽ,tảilênSketchfab.

comvớimụcđíchchiasẻkiếnthức,nghiên

cứu,trảinghiệmsángtạo.

Côngnghệthựctếảophụcvụdạy

họcthiếtkếđồhoạthànhcônghơn.Phần

lớn sinh viên học tập trong môi trường

thựctếảo,cótrínhớbàigiảnghiệuquả

hơnthayvìchỉhọclýthuyết.Họcóýthức

thựcnghiệmkỹnăng,sángtạovượtqua

giới hạn thông thường, tư duy đa dạng

hơnvềkhônggian.Ngườihọcứngdụng

sốhoámôhìnhthựctếảo:lâu đài,lăng

tẩmcổ kính của Cố Đô Huế. Ứng dụng

AIphụcdựngmáingóiởNgọMônHuế

từngóiâmdươngmenxanhlam,ởgiữa

làngóihoànglưuly,đếnnhữngmáiđao

hình đầu rồng. Sử dụng công nghệ VR

kếthợpAImôphỏngtựnhiêntáitạoThế

giớiloàibướmởFlorida,Mỹ.Ngườihọc

xoaynhữngchúbướmtrêntay,quansát,

triển khaiAI tạora hàng nghìn mẫuvật

sinh động, sửa màu sắc hoàn chỉnh, lưu

trữhìnhảnhvàomáytínhphụcvụnghiên

cứu. Những lớp học 3D mô phỏng bởi

VR,AIdựngvideotime-lapsetáihiệnquá

trìnhxâydựngcôngtrìnhcổnhưThành

Ốc củaAnDươngVương,vẽMỵChâu,

Trọng Thuỷ với mối tình lãng mạn bi

thươngđậmtínhnghệthuật.Nhờnhững

lớphọctíchhợpcôngnghệsố,sinhviên

sángtạoranhữngtácphẩmnghệthuậtấn

tượng, đặc sắc phù hợp với xu thế thời

đạicáchmạng4.0.Cáctácphẩmsángtạo

đượctriển lãmtrong khônggianthựctế

ảo, giúp giảng viên phân tích,phê bình,

phản biệntrựctuyếnvôcùngtrựcquan,

sinhđộng.

3.3.Ứngdụngdạyhọcđồhoạtheo

hướngtíchhợpcôngnghệthựctếtăng

cường(AR)

Phương pháp dạy học thiết kế đồ

hoạtheohướngtíchhợpcôngnghệsốtạo

raquytrìnhlàmbàithuậntiệnhơntrong

côngđoạnlấymẫuvậtđểứngdụngtrang

trí,logo.Đầutiên,sinhviênđạihọcđược

giaonhiệmvụthiếtkếtrangtrí,logocho

mộtchiếcmáybaycủahãngmáybaytư

nhânGulfstream,HoaKỳ.Bướchai,phần

mềm3DBlenderđượcsinhviêndùngđể

thiếtkếngoạithấtchiếcmáybayvớichất

liệumàutrắng,sauđóứngdụngcôngnghệ

AR để chiếu chiếc máy bay ngay trong

phònghọc,xoaytấtcảcácgóc,phóngto

hoặc thu nhỏ kích thước. Bước ba, sinh

viêncóthểquansát,chỉnhsửa,didờivị

tríđốitượngtrangtrí,logovàotừngphần

của chiếc máy bay một cách phù hợp,

tối ưu với nhiều phương án khác nhau.

Bướcbốn,giảngviênnhậnxét,thảoluận

tácphẩmcủamỗisinhviênđểtạorasản

phẩmtạohìnhhàihoà,hợplý.Sựthuận

tiện của công nghệ thực tế tăng cường

thay đổicách sáng tác củacác nhà thiết

kếđồhoạ,họchủđộnghơntrongtiếpcận

nhữngkiếnthứcmới.

Hình2:Phầnmềm3DBlender-Ảnhtácgiả

Sựsángtạotrongdạyhọcthiếtkế

đồ hoạ ngày nay đã vượt qua giới hạn

củanhữnghìnhảnhphẳng2Dtrêngiấy.

CôngnghệARkhơidậysángtạovớiđối

tượng3Dsinhđộngtrênmànhình.Một

ứngdụngnhưgamePokemonGo,người

chơi điều khiển các con pokemon xuất

hiệntrongmôitrườngảotạoracảmgiác

bấtngờ,hồihộp.Khivậndụngcôngnghệ

thựctếảo,thựctếtăngcườngsinhviênmỹ

thuậtđãgiảiquyết,làmchủđượcnhững

kỹnăng 3D mà trước đây còn hạn chế.

Giảiphápchohoànthiệnnhữngkiếnthức

công nghệ số đó là những chương trình

nângcao,cảitiếntrongcáclớphọcphần

mềmđồhoạvitính.Đẩymạnhứngdụng

côngnghệsốtrongphươngphápdạyhọc

thiếtkếđồhoạsẽđápứngđượctínhmới

trong chươngtrìnhđàotạosưphạmcủa

nhàtrường.Đócũnglàcơhội,tháchthức

sángtạochosinhviênViệtNamtrongquá

trìnhhộinhậptoàncầu.Đổimớitưduy,

phươngphápdạyhọcsốhoáthiếtkếđồ

hoạlàviệclàmcấpbáchtrongbốicảnh

pháttriểntoàndiệncủanướctahiệnnay.

IV. Quy trình dạy học sinh viên

vậndụngthựctếảo(VR),thựctếtăng

cường(AR)chongànhĐồhoạ

4.1.DạyhọcsinhviênNgànhĐồ

hoạvậndụngthựctếảo(VR)

Hình3:HaisinhviênthựchànhVRđể

làmphimhoạthình.Đồhoạtạorabởi

MetaAI.

Nguồnảnhinternet

Quytrìnhứngdụngthựctếảolàm

phimhoạthìnhgồm4bước:tiềnkỳ,sản

xuất,hậukỳ,xuấtbản.Tiềnkỳ:xâydựng

Đổi mới phương pháp dạy học Thiết kế đồ họa qua tích hợp công nghệ số, thực tế ảo

Bài viết nghiên cứu về đổi mới dạy học thiết kế đồ họa bằng công nghệ số, VR/AR giúp tăng hứng thú, sáng tạo. Ứng dụng VR dựng phim, AR tạo quy trình thuận tiện.

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi