
64
GIẢIPHÁPNÂNGCAOCHẤTLƯỢNG
ĐÀOTẠOMỸTHUẬT-KIẾNTRÚC
NguyễnCôngTrí
Email:trinc@hcmute.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:29/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:15/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:24/10/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.858
Tómtắt:Hiệnnay,lĩnhvựcđàotạoMỹthuậtvàKiếntrúcđangđốimặtvớinhucầu
cấpthiếtvềđổimớiđểthíchứngvớibốicảnhpháttriểntoàncầuvàcôngnghệsố.Thựctế
chothấy,chươngtrìnhgiảngdạyvẫnchưađượccậpnhậtkịpthời,phươngphápgiảngdạy
thiếusựtươngtác,vàcơsởvậtchấtchưađápứngđủyêucầu.Trongkhiđó,thịtrườnglao
độnglạicầnnhữngnguồnnhânlựcsángtạo,linhhoạtvàcóhiểubiếtvềcôngnghệ.Bàiviết
nàysửdụngcácphươngphápnghiêncứutổnghợp,baogồmphântíchsosánh,điềutrathực
tiễnquakhảosátvàphỏngvấngiảngviên,sinhviên,kếthợpvớitổnghợptàiliệulýluậnvà
chínhsáchgiáodụchiệnhành.Cácphươngphápnàyđượcvậndụngnhằmđánhgiáthực
trạngcôngtácđàotạo,xácđịnhnhữnghạnchếtrongchươngtrình,độingũvàcơsởvật
chất,đồngthờiđềxuấtcácgiảiphápmangtínhkhảthivàphùhợpvớibốicảnhchuyểnđổi
số,đểtạoramôitrườnghọctậpthựctiễn.Nhữngđịnhhướngnàykhôngchỉnângcaohiệu
quảđàotạomàcòngópphầnhìnhthànhnguồnnhânlựcnghệthuậtvàkiếntrúccóbảnsắc,
sángtạo,đápứngyêucầupháttriểnbềnvữngvàhộinhậpquốctế.
Từkhóa:giảipháp,kiếntrúc,mỹthuật,nângcaochấtlượngđàotạo
1
KhoaXâyDựng,TrườngĐạihọcsưphạmKỹthuậtThànhPhốHồChíMinh
I.Đặtvấnđề
Trongnhữngnămgầnđây,chuyển
đổi số đã trở thành xu thế tất yếu trên
phạm vi toàn cầu, tác động sâu sắc đến
mọilĩnhvựccủađờisốngkinhtế,xãhội.
Giáo dục và đào tạo, đặc biệt trong các
ngànhgắnvớisángtạonghệthuậtvàthiết
kếkiếntrúc,cũngkhôngnằmngoàidòng
chảy ấy. Công nghệ số không chỉmang
đến những phương tiện mới tronggiảng
dạyvàhọctập,màcònthayđổicáchthức
sáng tạo, mở rộng không gian biểu đạt
vàđặtranhữngyêucầumớivềkỹnăng
nghềnghiệp.Tuynhiên,thựctếchothấy
công tác đào tạo Mỹ thuật và Kiến trúc
vẫncònnhiềubấtcập.Chươngtrìnhgiảng
dạychưađượccậpnhậtthườngxuyênđể
đápứngsựthayđổicủacôngnghệvànhu

65
cầu xã hội,phương pháp giảngdạy vẫn
nặngtínhtruyềnthụ,thiếutínhtươngtác
vàtrảinghiệmthựchành,môitrườnghọc
tậpchưatạođiềukiệnđủchotưduysáng
tạopháttriển,đồngthời,sựliênkếtgiữa
nhàtrường,doanhnghiệpvàcáctổchức
quốctếcònhạnchế.Dođó,việcnghiên
cứuvàđềxuấtcácgiảiphápnhằmnâng
caochấtlượngđàotạo,thíchứngvớibối
cảnhcôngnghệvàyêucầupháttriểnmới,
lànhiệmvụmangtínhcấpthiếthiệnnay.
II.Cơsởlýthuyết
Trong bối cảnh giáo dục đang
chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hội
nhậpvàchuyểnđổisố,việcnângcaochất
lượngđàotạotrởthànhyêucầucấpthiết
đốivớicáccơsởđàotạoMỹthuậtvàKiến
trúc.Chấtlượngđàotạođượchiểulàmức
độđạtđượccủamụctiêugiáodụcsovới
yêu cầu xã hội,thểhiệnở kiếnthức,kỹ
năng, thái độ và năng lực sáng tạo của
ngườihọcsaukhitốtnghiệp.
Đánhgiáchấtlượngkhôngchỉdựa
trênkếtquảđầuramàcònphụthuộcvào
nhiều yếu tố như: chương trìnhđào tạo,
phương pháp giảng dạy, đội ngũ giảng
viên,cơsởvậtchấtvàmôitrườnghọctập.
Mục tiêu cuối cùng là hình thànhngười
họccókhảnăngtưduyđộclập,biếtvận
dụngkiếnthứcvàothựctiễnvàcónăng
lựcthíchứngvớisựthayđổicủaxãhội.
Trong lĩnh vực Mỹ thuật và Kiến
trúc, đặc thù đào tạo là sự kết hợp giữa
kiến thức lý thuyết, kỹ năng thực hành
vàtưduysángtạo.Ngườihọckhôngchỉ
đượctrangbịkỹnăngnghềnghiệpmàcòn
đượckhuyếnkhíchkhámphácátínhthẩm
mỹ,khảnăngbiểuđạtýtưởngvàtưduy
khônggian.Cácnguyên tắc đàotạocủa
ngànhhướngđếnviệcpháttriểntoàndiện
nănglựcsángtạo,khảnăngcảmthụcái
đẹpvàtráchnhiệmxãhộicủangườilàm
nghệthuật.Trongxuhướnghiệnnay,ứng
dụngcôngnghệsố vàphươngphápđào
tạomởlàyếutốquantrọng,giúpngười
họctiếpcậntrithứcmới,tăngkhảnăng
tươngtácvàhộinhậpquốctế.Đâychính
lànềntảnglýluậnđểnângcaochấtlượng
đàotạoMỹthuật,Kiếntrúctrongthờikỳ
đổimớivàpháttriểnbềnvững.
III.Phươngphápnghiêncứu
Bàiviếtsửdụngphươngphápphân
tích,tổnghợptàiliệuvàsosánhđốichiếu
giữađàotạotruyềnthốngvớiđàotạotrong
môitrườngsốđểlàmrõxuhướngđổimới
tronglĩnhvựcMỹthuậtvàKiếntrúc.Đồng
thời,quansátvàkhảosátthựctiễntạimột
sốcơsởđàotạođượcthựchiệnnhằmthu
thậpthôngtinvềchươngtrìnhhọc,độingũ
giảngviênvàcơsởvậtchất.
Để đánh giá chất lượng đào tạo,
nghiêncứudựatrêncáctiêuchívềmục
tiêuđàotạo,nănglựcgiảngviên,hiệuquả
phươngphápgiảngdạy,chấtlượngngười
họcvàmôitrườnghọctập.Việcđốichiếu
các tiêuchí này giúpxácđịnhrõnhững
hạnchếvàtiềmnăngtrongcôngtácđào
tạohiệnnay,làmcơsởchoviệcđềxuất
cácgiảiphápnângcaochấtlượngđàotạo
Mỹthuật,Kiếntrúcphùhợpvớibốicảnh
chuyểnđổisốvàhộinhậpquốctế.
IV.Kếtquảnghiêncứuvàthảoluận
4.1. Đổi mới chương trình và
phươngphápđàotạo
ĐểnângcaochấtlượngđàotạoMỹ
thuậtvàKiếntrúctrongbốicảnhchuyển
đổisố,trướchếtcầnđổimớichươngtrình
vàphươngphápđàotạotheohướnglinh
hoạt, cập nhậtcác xu hướng nghệthuật
kiếntrúchiệnđại,đồngthờitíchhợpcông
nghệsốvàoquátrìnhdạyvàhọc.Phương
phápgiảngdạycầnkếthợpgiữatrựctiếp,
trựctuyếnvàhọcquadựánthựctiễn,giúp

66
sinhviên pháttriển tư duysángtạogắn
vớinănglựcnghềnghiệp.Songsongvới
đó,việcpháttriểnđộingũgiảngviênvà
xâydựngmôitrườngsángtạođóngvaitrò
thenchốt.Giảngviêncầnđượcbồidưỡng
kỹ năng công nghệ, thường xuyên tham
gianghiêncứu,hợptácvớidoanhnghiệp
để làm giàukinh nghiệm thực tiễn.Nhà
trường cần đầu tư không gian sáng tạo,
phòng studio, xưởng thực hành, khuyến
khích khởi nghiệp và tổ chức các triển
lãm,workshopđểsinhviêncócơhộithể
hiệnvàthửnghiệmýtưởng.
Gắnkếtđàotạovớithựctiễnxãhội
và định hướng hội nhập quốc tế là yêu
cầukhôngthểthiếu,cáccơsởđàotạocần
thiếtlậpmốiquanhệhợptácchặtchẽvới
doanhnghiệp,tổchứcnghềnghiệpnhằm
tạo cơ hội thực tập, trải nghiệm và việc
làm cho sinh viên. Đồng thời, việc xây
dựngchuẩnđầuracầnđặttrọngtâmvào
nănglựchộinhập,baogồmngoạingữ,kỹ
năngsố,khảnăngsángtạovàthíchứng
vớinhữngthayđổinhanh chóngcủathị
trườngtoàncầu.Chấtlượngđàotạophụ
thuộc trước hết vào sự cập nhật vàphù
hợpcủachươngtrình.Ởnhiềucơsởđào
tạohiệnnay,chươngtrìnhvẫnnặngvềlý
thuyết,trongkhithếgiớiđãchuyểnmạnh
sang hướng đào tạo ứng dụng gắn với
côngnghệ.
Chính vì vậy, việc rà soát và thiết
kếlạichươngtrìnhlàyêucầuhàngđầu.
Nộidungđàotạocầntíchhợpcôngnghệ
số.Ngoài các học phần về mỹ thuậtcơ
bản,bốcục,kýhọahaythiếtkếkiếntrúc
truyềnthống,cầnđưavàonhữnghọcphần
mớinhư:thiếtkế3D,kỹthuậtdựnghình
bằngphầnmềmsố,thựctếảo,thựctếtăng
cường,trítuệnhântạotrongsángtạohình
ảnhvàmôhình.Đâykhôngchỉlàxuhướng
toàncầu,màcòngiúpsinhviênthíchứng
nhanhvớicácphầnmềm,côngcụchuyên
nghiệp trongthựctếhành nghề.Phương
phápđàotạocầnđượcđổimớitheohướng
phát huy tính chủ động của người học.
Thayvìtruyềnđạtmộtchiều,giảngviên
có thể sử dụng phương pháp “học qua
dựán”(project-basedlearning),trongđó
sinhviêntrựctiếpgiảiquyếtnhữngđềbài
gắnvớinhucầuxãhội,phươngphápnày
khôngchỉtạorasảnphẩmthựctiễn,mà
cònrènluyệnkỹnănggiảiquyếtvấnđề,
tưduyphảnbiện,làmviệcnhómvàthuyết
trình,nhữngnănglựcthiếtyếucủathếkỷ
XXI.Hìnhthứchọctậpcũngcầnđượcđa
dạnghóa,bêncạnhgiảngdạytrựctiếptại
lớp,cầnkhaitháchiệuquảnềntảngtrực
tuyến:thưviệnsố,phònghọcảo,khohọc
liệumở.Môhìnhhọctậpkếthợp(blended
learning) sẽ tạo điều kiện cho sinh viên
tiếpcậnkiếnthứcmọilúc,mọinơi,đồng
thờinângcaokhảnăngtựhọc,vốnlàkỹ
năngquantrọngđểpháttriểnlâudàitrong
nghề nghiệp sáng tạo. Tại chương trình
“Chuyểnđổisốquốcgiađếnnăm2025,
định hướng đến năm 2030” được phê
duyệttạiQuyếtđịnhsố749/QĐ-TTgngày
3.6/2020củaThủtướngChínhphủcóđề
cậpđến:“Pháttriểnnềntảnghỗtrợdạyvà
họctừxa,ứngdụngtriệtđểcôngnghệsố
trongcôngtácquảnlý,giảngdạyvàhọc
tập;sốhóatàiliệu,giáotrình;xâydựng
nềntảngchiasẻtàinguyêngiảngdạyvà
họctậptheocảhìnhthứctrựctiếpvàtrực
tuyến.Pháttriểncôngnghệphụcvụgiáo
dục,hướngtớiđàotạocáthểhóa.....”
[8]
4.2.Pháttriểnđộingũgiảngviên
vàmôitrườngsángtạo
Nếuchươngtrìnhđàotạolà“xương
sống”, thì giảng viên chính là“trái tim”
của quá trình giáo dục. Đội ngũ giảng
viên trong các ngành Mỹ thuậtvà Kiến
trúckhôngchỉcầngiỏichuyênmônnghệ

67
thuật,màcònphảiamhiểucôngnghệvà
cókhảnăngtruyềncảmhứngsángtạocho
sinhviên.Thựctế chothấy, nhiều giảng
viênvẫnquenvớiphươngphápgiảngdạy
truyềnthống,thiếusựcậpnhậtcôngnghệ
mới.Dođó,cầncókếhoạchđàotạo,bồi
dưỡnggiảngviênmộtcáchthườngxuyên
và cóhệthống. Nhàtrường nêntổchức
cáckhóahọcvềphầnmềmthiếtkếmới,
phươngphápdạyhọchiệnđại,kỹnăngsố
vànghiêncứukhoahọcliênngành.Đồng
thời, cần khuyến khích giảng viên tham
giacácdựánthựctế,cộngtácvớidoanh
nghiệp, hoặc thựchiện nghiên cứu sáng
tạođểlàmgiàuthêmvốnkinhnghiệmvà
khẳngđịnhuytínchuyênmôn,giúpcho
giảngviêngiữđượctaynghềvữngchắc,
khẳngđịnhđượctruyềnđạtchosinhviên
mộtcáchđúngđắng.
Cùngvớipháttriểnđộingũ,việcxây
dựngmôi trườngsángtạo chosinhviên
cũngvôcùngquantrọng.Sinhviênngành
Mỹthuật và Kiếntrúc cần nhiềuhơn là
nhữnggiờhọctrênlớp,cácemcầnkhông
gianđểthửnghiệm,thấtbạivàsángtạo.
Chínhvìvậy,nhàtrườngnênđầutưcác
studio,xưởngsángtạo,phòngthựchành
đachứcnăng,thưviệnsốvàkhônggian
mởđểsinhviênthỏasứcthểhiệnýtưởng.
Ngoàicơsởvậtchất,môitrườngsángtạo
cònđếntừcáchoạtđộngngoạikhóa:triển
lãm,cuộcthithiếtkế,chươngtrìnhkhởi
nghiệpsángtạo.Nhữngsânchơinàygiúp
sinhviênrènluyệnsựtựtin,bảnlĩnhnghề
nghiệpvàtinhthầnđổimới,đồngthờitạo
cầunốiđểcácemcọxátvớithịtrường,
nângcaokhảnăngkhẳngđịnhbảnthân.
Tronglĩnhvựcmỹthuậtkiếntrúc,
độingũgiảngviênvàmôitrườngsángtạo
giữ vai trò đặc biệt quan trọng, bởi đây
là ngành học gắn liền với tư duy nghệ
thuật,cảmxúcthẩmmỹvànănglựcsáng
tạo không ngừng. Họ không chỉ truyền
thụkiếnthứchànlâmmàcònphảiđịnh
hướng thẩm mỹ, khơi gợi cảm hứng và
rènluyệnkhảnăngsángtạochosinhviên.
Điều này đòi hỏi giảng viên phải hội tụ
nhiềuphẩmchấtđặcthù.Khácvớinhiều
ngànhkhoahọctựnhiên,kiếnthứctrong
mỹthuậtvà kiếntrúc khôngchỉdừngở
lý thuyết, mà còn thể hiện ở khả năng
vậndụngsángtạovàothựchành,quađó
hìnhthànhnêncáccôngtrìnhnghệthuật,
thiếtkế,haytácphẩmmangdấuấnvăn
hóa.Vìvậy,việcpháttriểnđộingũgiảng
viênsonghànhvớixâydựngmôitrường
sángtạolàyếutốcốtlõiđểnângcaochất
lượngđàotạo vànghiên cứu tronglĩnh
vực này. Giảng viên trong lĩnh vực mỹ
thuật,kiếntrúcvừalàngườithầy,vừalà
người nghệ sĩ, đồng thời là nhà nghiên
cứuvàsángtạo.Phảicónănglựcchuyên
mônsâurộng,khảnăngsángtạovàcập
nhậtxuhướng,tưduysưphạmkếthợp
nghệthuậtvàđạođứcnghềnghiệpcũng
nhưcảmhứngsángtạophảiđặtlênhàng
đầu.Pháttriểnđộingũgiảngviênvàxây
dựngmôitrườngsángtạotrongmỹthuật,
kiếntrúckhôngchỉnhằmnângcaochất
lượngđàotạo,màcònđểtạoramộtthế
hệnghệsĩ,kiếntrúcsưvừacótàinăng,
vừacótráchnhiệmvớixãhội.Khigiảng
viên được bồi dưỡng toàn diện và môi
trường sángtạo được nuôi dưỡng đúng
cách, các trường mỹthuật,kiếntrúc sẽ
trởthànhnơisảnsinhnhữngýtưởngđột
phá,nhữngcôngtrìnhnghệthuậtvàkiến
trúcmangdấuấnthờiđại,gópphầnvào
sựpháttriểnvănhóavàxãhộiđấtnước.
Trong kỷ nguyên hội nhập, đầu tư cho
giảngviênvàmôitrườngsángtạotrong
mỹthuật,kiếntrúcchínhlàđầutưchosự
pháttriểnbềnvữngcủanềnvănhóa và
bảnsắcdântộc.

68
4.3.Gắnkếtthựctiễnvàhộinhập
quốctế
Trongthờiđạitoàncầuhóa,gắnkết
thựctiễnvàhộinhậpquốctếlàmộtyêu
cầutấtyếucủagiáodụcđạihọc,đặcbiệt
trongcácngànhnghệthuật,mỹthuậtvà
kiếntrúc.Nếutrướcđây,đàotạothường
thiênvề lýthuyết,thìnay việchọcphải
gắn liền với đời sống, với nhu cầu của
xãhộivàthịtrườnglaođộng,đồngthời
mởrộngrakhônggianhọcthuậtvànghề
nghiệpquốctế.Chỉkhisinhviênvàgiảng
viên có cơ hội trải nghiệm thực tiễn và
thamgiamôitrườngquốctế,họmớihình
thànhđượcnănglựcsángtạo,tưduyhội
nhậpvàbảnlĩnhnghềnghiệpvữngchắc.
Ở góc độ hội nhập, cần nhìn nhận
rằngmỹ thuật và kiến trúclà những lĩnh
vựcgắnchặtvớigiaolưuvănhóatoàncầu,
ởđókhôngchỉquảngbáhìnhảnhđấtnước
màcònthểhiệnmộtcáchnhìnhộinhập,
cùngnhaupháttriển.Sinhviênngàynay
khôngchỉcạnhtranhtrongnước,màcòn
đốidiệnvớithịtrườnglaođộngquốctế.Vì
thế,chuẩnđầuraphảibaogồmngoạingữ,
kỹnăngsố,tưduysángtạovàkhảnăng
thíchứngđavănhóa,tạotiềnđềvữngchắc
khibướcrangoàicộngđồng.Đồngthời,
cáccơsởđàotạocầnmởrộnghợptácquốc
tếthôngquachươngtrìnhliênkết,traođổi
sinh viên, giảng viên, tham gia hội thảo,
triểnlãmquốctế.Điềunàykhôngchỉgiúp
cậpnhậtxuhướngmớimàcòntạocơhội
đểsinhviêntiếpcậntrithức,côngnghệ,
phongcáchnghệ thuậttừ nhiềuquốc gia
khácnhau,nângcaotínhcạnhtranhvàhội
nhập.Gắnkếtthựctiễnnghĩalàđưanhững
vấnđềcụthểcủađờisốngvànghềnghiệp
vào trong nhà trường, biến giảng đường
thànhnơikếtnốichặtchẽvớixãhội.
Trong ngành kiến trúc, có thể tổ
chứcchosinhviênthamgiacácdựánquy
hoạch, cải tạo cảnh quan, thiết kế công
trìnhcôngcộnghaynghiêncứugiảipháp
nhàởbềnvững.Tronglĩnhvựcmỹthuật,
gắn kết thực tiễnthể hiện qua việc đưa
sinhviênthamgiatriểnlãm,sángtáctại
cộngđồng,hoặcthựctậptạicáccôngty
thiếtkếvàbảo tàng.Nhữngtrảinghiệm
nhưvậygiúpsinhviênkhôngchỉhọclý
thuyếtmàcònhiểurõyêucầucủanghề
nghiệp,đồngthờinhậnthứcsâusắctrách
nhiệm xã hội của nghệ sĩ, kiến trúc sư
trong việc tạo dựngkhông gian sốngvà
giátrịthẩmmỹchocộngđồng.Ởchiều
ngượclại,việcgắnkếtvớithựctiễncũng
giúpgiảngviêncậpnhậttrithứcmớivà
hoàn thiện phươngpháp giảng dạy.Khi
thamgiacácdựánthựctế,giảngviêncó
cơ hội tiếp cận xu hướngphát triển của
kiếntrúcxanh,nghệthuậtđươngđạihay
thiếtkếsố,từđótruyềntảichosinhviên
nhữngkiếnthứcthiếtthực.Điềunàytạo
nênvòngtrònkhépkín,thựctiễncungcấp
chấtliệuchogiảngdạy,giảngdạylạiđào
tạonênnguồnnhânlựcđápứngthựctiễn.
Songsongvớiviệcgắnkếtthựctiễn,hội
nhậpquốctếlàconđườngtấtyếuđểnâng
cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.
Trongbốicảnhcôngnghệvànghệthuật
thay đổi từngngày, việc kết nối với thế
giớikhôngchỉgiúptiếpnhậntrithứctiên
tiếnmàcònlàcơhộiđểgiớithiệuvănhóa,
nghệ thuật Việt Nam ra bên ngoài. Các
chương trình traođổisinh viên, liênkết
đào tạo vớitrường nướcngoài, hội thảo
và triển lãm quốc tếlà nhữnghình thức
phổbiếnđểthựchiệnhộinhập[9].Thông
quađó,sinhviênvàgiảngviêncóthểhọc
hỏiphươngphápmới,mởrộngtầmnhìn
vàxâydựngmạnglướihọcthuậttoàncầu.
Trong nghệ thuật và kiến trúc, hội nhập
quốctếcònmangđếncơhộitiếpcậncác
chuẩnmựcthiếtkếhiệnđạinhưkiếntrúc
bềnvững,kiếntrúcthânthiệnmôitrường,

