Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 2 năm 2020
495
XUẤT KHẨU HÀNG HÓA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY: CƠ HỘI VÀ
THÁCH THỨC
VIETNAM’S EXPORTS OF GOODS IN THE CURRENT CONTEXT: OPPORTUNITIES AND
CHALLENGES
TS. Lê Trung Hiếu
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng
Email: hieult@due.edu.vn
Tóm tắt
Trong những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam liên tục gia tăng, thị trường xuất
khẩu ngày càng mở rộng. Trong bối cảnh Việt Nam tham gia ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, bên cạnh
những cơ hội mới mở ra, xuất khẩu nước ta cũng gặp phải không ít khó khăn và thách thức. Bài viết đi sâu phân
tích thực trạng hoạt động xuất khẩu, những thuận lợi và khó khăn, đồng thời đề xuất một số hàm ý chính sách
thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của nước ta trong thời gian tới.
Từ khóa: xuất khẩu, hiệp định thương mại tự do, cơ hội, thách thức.
Abstract
In recent years, export turnover of Vietnam’s goods has continuously increased, the export market has
been expanding. Vietnam has signed many free trade agreements which bring many opportunities and
challenges to export activities. The paper analyzes the current situation of export activities, opportunities and
challenges, and proposes some solutions to improve export activities in the coming time.
Keywords: export, Free trade agreement, opportunities, challenges
1. Đặt vấn đề
Sau đại hội Đảng năm 1986, với quyết tâm đổi mới kinh tế, Việt Nam đã đạt được nhiều thành
tựu nổi bật về kinh tế - xã hội. Từ một quốc gia phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài, Việt Nam đã từng
bước đổi mới sản xuất, đáp ứng nhu cầu về hàng hóa trong nước và xuất khẩu hàng hóa ra thị trường
thế giới. Hàng hóa nước ta từng bước chinh phục thị trường thế giới, từ các quốc gia châu Á, châu Phi,
Châu đại dương, đến những thị trường khó tính như Mỹ và châu Âu. Hiện nay hàng hóa Việt Nam đã
có mặt ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Mặt hàng xuất khẩu nước ta ngày càng phong phú và đa
dạng, từ các sản phẩm truyền thống như hàng dệt may, dày da, nông sản, thủy sản, các sản phẩm từ
gỗ,… cho đến các sản phẩm đòi hỏi công nghệ sản xuất tiên tiến như hàng điện tử, điện thoại, máy vi
tính và linh kiện. Hoạt động xuất khẩu ngày càng mở rộng đã góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển
kinh tế nước nhà. Năm 2018 kim ngạch xuất khẩu đạt mức kỷ lục 243,5 tỷ USD, tăng 2,51 lần so với
năm 2011, đánh dấu sự thành công vượt bậc của hoạt động xuất khẩu Việt Nam.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng mở ra nhiều cơ hội mới, tạo động
lực cho sự tăng tốc của hoạt động xuất khẩu hàng hóa. Những thành tựu đạt được trong những năm
gần đây là nhờ sự hội nhập mạnh mẽ của nền kinh tế, đặc biệt là việc tham gia ký kết nhiều hiệp định
thương mại song phương và đa phương. Tuy nhiên trong quá trình hội nhập kinh tế, hoạt động xuất
khẩu hàng hóa cũng gặp phải không ít những khó khăn và thách thức như sức ép cạnh tranh ngày càng
lớn, yêu cầu về chất lượng hàng hóa, xuất xứ, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi
trường,… ngày càng nghiêm ngặt.
Trước những yêu cầu phát triển mới, việc nghiên cứu thực trạng xuất khẩu, để từ đó có cái nhìn
đúng đắn và đầy đủ về những tiềm năng, cơ hội cũng như thách thức và hạn chế là hết sức cần thiết,
đồng thời là cơ sở đề xuất một số giải pháp góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu nước ta trong bối
cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
