40 nguyên tăc thu thuât sang tao c ban ơ
Thu thuât la thao tac t duy đ n le kiêu : hay đăc biêt hoa bai toan, hay phân ư ơ
nho đôi t ng, hay lam ng c lai…D a trên viêc phân tich hang trăm ngan ươ ươ ư
sang chê nh ng nghanh ky thuât mui nhon, ng i ta tim đ c 40 thu thuât ơ ư ươ ươ
c ban . Chung con co tên goi la cac thu thuât khăc phuc mâu thuân ky thuât.ơ
Cung v i s phat triên cua KHKT, sô l ng cac thu thuât co thê tăng thêm va ơ ư ươ
ban thân t ng thu thuât se đ c cu thê hoa h n n a cho phu h p v i cac ư ươ ơ ư ơ ơ
chuyên nghanh hep.
1) Nguyên tăc phân nho
a) Chia đôi t ng thanh cac phân đôc lâp. ươ
b) Lam đôi t ng tr nên thao lăp đ c. ươ ơ ươ
c) Tăng m c đô phân nho đôi t ng.ư ươ
2) Nguyên tăc “tach khoi”
a) Tach phân gây “phiên ph c” ( tinh chât “phiên ph c” ) hay ng c lai tach phân ư ư ươ
duy nhât “cân thiêt” ( tinh chât “cân thiêt” ) ra khoi đôi t ng. ươ
3) Nguyên tăc phâm chât cuc bô
a) Chuyên đôi t ng ( hay môi tr ng bên ngoai, tac đông bên ngoai) co câu truc ươ ươ
đông nhât thanh không đông nhât.
b) Cac phân khac nhau cua đôi t ng phai co cac ch c năng khac nhau. ươ ư
c) Môi phân cua đôi t ng phai trong nh ng điêu kiên thich h p nhât đôi v i ươ ơ ư ơ ơ
công viêc.
4) Nguyên tăc phan đôi x ng ư
Chuyên đôi t ng co hinh dang đôi x ng thanh không đôi x ng ( noi chung giam ươ ư ư
bât đôi x ng). ư
5) Nguyên tăc kêt h p ơ
a) Kêt h p cac đôi t ng đông nhât hoăc cac đôi t ng dung cho cac hoat đông kê ơ ươ ươ
cân.
b) Kêt h p vê măt th i gian cac hoat đông đông nhât hoăc kê cân. ơ ơ
6) Nguyên tăc van năng
đôi t ng th c hiên môt sô ch c năng khac nhau, do đo không cân s tham gia cua ươ ư ư ư
cac đôi t ng khac. ươ
7) Nguyên tăc “ch a trong” ư
a) Môt đôi t ng đ c đăt bên trong đôi t ng khac va ban thân no lai ch a đôi ươ ươ ươ ư
t ng th ba …ươ ư
b) Môt đôi t ng chuyên đông xuyên suôt bên trong đôi t ng khac. ươ ươ
Nguyên tăc phan trong l ng ươ
a) bu tr trong l ng cua đôi t ng băng cach găn no v i cac đôi t ng khac co ư ươ ươ ơ ươ
l c nâng.ư
b) Bu tr trong l ng cua đôi t ng băng t ng tac v i môi tr ng nh s dung ư ươ ươ ươ ơ ươ ư ư
cac l c thuy đông, khi đông… ư
9) Nguyên tăc gây ng suât s bô ư ơ
Gây ng suât tr c v i đôi t ng đê chông lai ng suât không cho phep hoăcư ươ ơ ươ ư
không mong muôn khi đôi t ng lam viêc ( hoăc gây ng suât tr c đê khi lam ươ ư ươ
viêc se dung ng suât ng c lai ). ư ươ
10) Nguyên tăc th c hiên s bô ư ơ
a) Th c hiên tr c s thay đôi cân co, hoan toan hoăc t ng phân, đôi v i đôiư ươ ư ư ơ
t ng.ươ
b) Cân săp xêp đôi t ng tr c, sao cho chung co thê hoat đông t vi tri thuân l i ươ ươ ư ơ
nhât, không mât th i gian dich chuyên. ơ
11) Nguyên tăc d phong ư
Bu đăp đô tin cây không l n cua đôi t ng băng cach chuân bi tr c cac ph ng ơ ươ ươ ươ
tiên bao đông, ng c u, an toan. ư ư
12) Nguyên tăc đăng thê
Thay đôi điêu kiên lam viêc đê không phai nâng lên hay ha xuông cac đôi t ng. ươ
13) Nguyên tăc đao ng c ươ
a) Thay vi hanh đông nh yêu câu bai toan, hanh đông ng c lai ( vi du, không lam ư ươ
nong ma lam lanh đôi t ng) ươ
b) Lam phân chuyên đông cua đôi t ng ( hay môi tr ng bên ngoai ) thanh đ ng ươ ươ ư
yên va ng c lai, phân đ ng yên thanh chuyên đông. ươ ư
14) Nguyên tăc câu ( tron ) hoa
a) Chuyên nh ng phân thăng cua đôi t ng thanh cong, măt phăng thanh măt câu, ư ươ
kêt câu hinh hôp thanh kêt câu hinh câu.
b) S dung cac con lăn, viên bi, vong xoăn.ư
c) Chuyên sang chuyên đông quay, s dung l c ly tâm. ư ư
15) Nguyên tăc linh đông
a) Cân thay đôi cac đăt tr ng cua đôi t ng hay môi tr ng bên ngoai sao cho ư ươ ươ
chung tôi u trong t ng giai đoan lam viêc. ư ư
b) Phân chia đôi t ng thanh t ng phân, co kha năng dich chuyên v i nhau. ươ ư ơ
16) Nguyên tăc giai “thiêu” hoăc “th a” ư
Nêu nh kho nhân đ c 100% hiêu qua cân thiêt, nên nhân it h n hoăc nhiêu h n ư ươ ơ ơ
“môt chut”. Luc đo bai toan co thê tr nên đ n gian h n va dê giai h n. ơ ơ ơ ơ
17) Nguyên tăc chuyên sang chiêu khac
a) Nh ng kho khăn do chuyên đông ( hay săp xêp) đôi t ng theo đ ng (môtư ươ ươ
chiêu) se đ c khăc phuc nêu cho đôi t ng kha năng di chuyên trên măt phăng ươ ươ
( hai chiêu). T ng t , nh ng bai toan liên quan đên chuyên đông ( hay săp xêp) ươ ư ư
cac đôi t ng trên măt phăng se đ c đ n gian hoa khi chuyên sang không gian ươ ươ ơ
(ba chiêu).
b) Chuyên cac đôi t ng co kêt câu môt tâng thanh nhiêu tâng. ươ
c) Đăt đôi t ng năm nghiêng. ươ
d) S dung măt sau cua diên tich cho tr c.ư ươ
e) S dung cac luông anh sang t i diên tich bên canh hoăc t i măt sau cua diên tichư ơ ơ
cho tr c.ươ
18) Nguyên tăc s dung cac dao đông c hoc ư ơ
a) Lam đôi t ng dao đông. Nêu đa co dao đông, tăng tâng sô dao đông ( đên tâng ươ
sô siêu âm).
b) S dung tâng sô công h ng.ư ươ
c) Thay vi dung cac bô rung c hoc, dung cac bô rung ap điên. ơ
d) S dung siêu âm kêt h p v i tr ng điên t .ư ơ ơ ươ ư
19) Nguyên tăc tac đông theo chu ky
a) Chuyên tac đông liên tuc thanh tac đông theo chu ky (xung).
b) Nêu đa co tac đông theo chu ky, hay thay đôi chu ky.
c) S dung cac khoang th i gian gi a cac xung đê th c hiên tac đông khac.ư ơ ư ư
20) Nguyên tăc liên tuc tac đông co ich
a) Th c hiên công viêc môt cach liên tuc ( tât ca cac phân cua đôi t ng cân luônư ươ
luôn lam viêc chê đô đu tai ). ơ
b) Khăc phuc vân hanh không tai va trung gian.
c) Chuyên chuyên đông tinh tiên qua lai thanh chuyên đông quay.
21) Nguyên tăc “v t nhanh” ươ
a) V t qua cac giai đoan co hai hoăc nguy hiêm v i vân tôc l n.ươ ơ ơ
b) V t nhanh đê co đ c hiêu ng cân thiêt.ươ ươ ư
22) Nguyên tăc biên hai thanh l i ơ
a) S dung nh ng tac nhân co hai ( thi du tac đông co hai cua môi tr ng) đê thuư ư ươ
đ c hiêu ng co l i.ươ ư ơ
b) Khăc phuc tac nhân co hai băng cach kêt h p no v i tac nhân co hai khac. ơ ơ
c) Tăng c ng tac nhân co hai đên m c no không con co hai n a.ươ ư ư
23) Nguyên tăc quan hê phan hôi
a) Thiêt lâp quan hê phan hôi
b) Nêu đa co quan hê phan hôi, hay thay đôi no.
24) Nguyên tăc s dung trung gian ư
S dung đôi t ng trung gian, chuyên tiêp.ư ươ
25) Nguyên tăc t phuc vu ư
a) đôi t ng phai t phuc vu băng cach th c hiên cac thao tac phu tr , s a ch a. ươ ư ư ơ ư ư
b) S dung phê liêu, chat thai, năng l ng d .ư ươ ư
26) Nguyên tăc sao chep ( copy)
a) Thay vi s dung nh ng cai không đ c phep, ph c tap, đăt tiên, không tiên l i ư ư ươ ư ơ
hoăc dê v , s dung ban sao. ơ ư
b) Thay thê đôi t ng hoăc hê cac đôi t ng băng ban sao quang hoc (anh, hinh ve) ươ ươ
v i cac ty lê cân thiêt.ơ
c) Nêu không thê s dung ban sao quang hoc vung bieu kiên ( vung anh sang nhin ư ơ
thây đ c băng măt th ng ), chuyên sang s dung cac ban sao hông ngoai hoăc ươ ươ ư
t ngoai.ư
27) Nguyên tăc “re” thay cho “đăt”
Thay thê đôi t ng đăt tiên băng bô cac đôi t ng re co chât l ng kem h n ( thi ươ ươ ươ ơ
du nh vê tuôi tho). ư
28) Thay thê s đô c hoc ơ ơ
a) Thay thê s đô c hoc băng điên, quang, nhiêt, âm hoăc mui vi. ơ ơ
b) S dung điên tr ng, t tr ng va điên t tr ng trong t ng tac v i đôiư ươ ư ươ ư ươ ươ ơ
t ng .ươ
c) Chuyên cac tr ng đ ng yên sang chuyên đông, cac tr ng cô đinh sang thay ươ ư ươ
đôi theo th i gian, cac tr ng đông nhât sang co câu truc nhât đinh . ơ ươ
d) S dung cac tr ng kêt h p v i cac hat săt t .ư ươ ơ ơ ư
29) S dung cac kêt câu khi va longư
Thay cho cac phân cua đôi t ng thê răn, s dung cac chât khi va long : nap khi, ươ ơ ư
nap chât long, đêm không khi, thuy tinh, thuy phan l c. ư
30) S dung vo deo va mang mongư
a) S dung cac vo deo va mang mong thay cho cac kêt câu khôi.ư
b) Cach ly đôi t ng v i môi tr ng bên ngoai băng cac vo deo va mang mong. ươ ơ ươ
31) S dung cac vât liêu nhiêu lôư
a) Lam đôi t ng co nhiêu lô hoăc s dung thêm nh ng chi tiêt co nhiêu lô ( miêng ươ ư ư
đêm, tâm phu..)
b) Nêu đôi t ng đa co nhiêu lô, s bô tâm no băng chât nao đo. ươ ơ
32) Nguyên tăc thay đôi mau săc
a) Thay đôi mau săc cua đôi t ng hay môi tr ng bên ngoai ươ ươ
b) Thay đôi đô trong suôt cua cua đôi t ng hay môi tr ng bên ngoai. ươ ươ
c) Đê co thê quan sat đ c nh ng đôi t ng hoăc nh ng qua trinh, s dung cac ươ ư ươ ư ư
chât phu gia mau, huynh quang.
d) Nêu cac chât phu gia đo đa đ c s dung, dung cac nguyên t đanh dâu. ươ ư ư
e) S dung cac hinh ve, ky hiêu thich h p.ư ơ
33) Nguyên tăc đông nhât
Nh ng đôi t ng, t ng tac v i đôi t ng cho tr c, phai đ c lam t cung môtư ươ ươ ơ ươ ươ ươ ư
vât liêu ( hoăc t vât liêu gân vê cac tinh chât) v i vât liêu chê tao đôi t ng cho ư ơ ươ
tr c.ươ
34) Nguyên tăc phân huy hoăc tai sinh cac phân