Thúc đẩy năng lực nhận biết cơ hội đổi mới sáng tạo của sinh viên hướng đến xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao trở thành ưu tiên hàng đầu của Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Sinh viên đại học, với vai trò là nhóm nhân lực trẻ tiềm năng, đóng vai trò then chốt trong quá trình phát triển nền kinh tế số. Tuy nhiên, sự hiểu biết về các yếu tố quyết định năng lực nhận diện cơ hội đổi mới sáng tạo của họ vẫn còn hạn chế. Nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực nhận diện cơ hội đổi mới của sinh viên, từ đó cung cấp những gợi ý quan trọng cho chiến lược phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao tại Việt Nam.

Các nhà nghiên cứu, quản lý giáo dục đại học, các nhà hoạch định chính sách về phát triển nguồn nhân lực số tại Việt Nam, và các tổ chức quan tâm đến thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong sinh viên.

Nghiên cứu này khám phá các yếu tố tác động đến năng lực nhận diện cơ hội đổi mới (IOR) của sinh viên đại học Việt Nam, nhằm mục tiêu đóng góp vào chiến lược phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao trong bối cảnh chuyển đổi số. Dựa trên dữ liệu khảo sát 374 sinh viên từ bốn trường đại học trọng điểm, phương pháp mô hình phương trình cấu trúc dựa trên hiệp phương sai (CB-SEM) đã được áp dụng để phân tích. Kết quả cho thấy, năng lực đổi mới cá nhân (PI) là yếu tố tác động mạnh nhất đến IOR (β = 0.972), khẳng định hành vi đổi mới và các kỹ năng đổi mới phổ quát là nền tảng cốt lõi hình thành năng lực số. Sự hỗ trợ đổi mới từ bên ngoài (EIS) có tác động tích cực nhưng ở mức độ vừa phải (β = 0.169), nhấn mạnh vai trò của chính sách, hỗ trợ và môi trường học thuật. Ngược lại, kỹ năng làm việc nhóm (TWS) có ảnh hưởng tiêu cực (β = -0.270), cho thấy rủi ro của xu hướng đồng thuận quá mức và hạn chế sáng tạo cá nhân trong các phương thức làm việc nhóm truyền thống. Nghiên cứu này đóng góp về lý luận bằng cách tích hợp các khía cạnh đổi mới sáng tạo cá nhân, kỹ năng xã hội và bối cảnh thể chế vào khung phân tích phát triển nguồn nhân lực số. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu khuyến nghị các trường đại học ưu tiên đào tạo năng lực đổi mới sáng tạo, tái cấu trúc phương pháp làm việc nhóm theo hướng hợp tác số và xây dựng hệ sinh thái số hỗ trợ khởi nghiệp, cung cấp cơ sở quan trọng cho hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao phục vụ nền kinh tế số Việt Nam.