Phª chuÈn
Ngµy th¸ng n¨m 200
Chñ nhiÖm
Bµi 2
C¸c chñng téc trªn thÕ giíi
Më ®Çu
T×m hiÓu nguån gèc loµi ngêi lµ nhu cÇu tõ l©u cña con ngêi, trªn
thùc tÕ, ®· cã nhiÒu c¸ch gi¶i thÝch kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nµy.
D©n téc häc rÊt quan t©m nghiªn cøu ®Õn nguån gèc cña con ngêi
vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi. Theo quan ®iÓm cña D©n
téc häc, loµi ngêi ra ®êi vµ ph¸t triÓn lµ mét qu¸ tr×nh biÖn chøng l©u
dµi cña lÞch sö. Sù ®a d¹ng vµ phong phó cña c¸c d©n téc, téc ngêi
hiÖn nay ®Òu cã chung nguån gèc, ®ã lµ loµi vîn ngêi ph¸t triÓn thµnh
ngêi hiÖn ®¹i – ngêi H« m« sa piªng.
Nh÷ng kÕt luËn khoa häc vÒ nguån gèc loµi ngêi, sù h×nh hµnh
c¸c chñng téc trªn thÕ giíi cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc nhËn thøc vÒ sù
ph¸t triÓn cña loµi ngêi, kh¼ng ®Þnh quyÒn b×nh ®¼ng tù nhiªn gi÷a
c¸c d©n téc. §©y lµ c¬ së khoa häc gióp chóng ta qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn
tèt c¸c quan ®iÓm, chÝnh s¸ch d©n téc cña §¶ng vµ Nhµ níc ta.
Néi dung
I. Sù h×nh thµnh c¸c chñng téc trªn thÕ giíi
1. Kh¸i niÖm chñng téc
Chñng téc lµ mét quÇn thÓ hay mét tËp hîp quÇn thÓ ngêi, ®îc
ph©n biÖt bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm di truyÒn vÒ h×nh th¸i - sinh lý, mµ
nguån gèc vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh liªn quan ®Õn mét vïng ®Þa vùc
nhÊt ®Þnh.
-> QuÇn thÓ hay tËp hîp quÇn thÓ ngêi cã chung mét qu¸ tr×nh
ph¸t sinh, ph¸t triÓn, cã chung nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh th¸i - sinh lý.
-> Sèng trong cïng mét vïng ®Þa lý (®Þa vùc c tró), chÞu sù t¸c
®éng cña ®iÒu kiÖn ®Þa vùc c tró.
-> Nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh th¸i - sinh lý lóc ®Çu chÞu ¶nh hëng
nhiÒu cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Khi ®iÒu kiÖn m«i trêng x· héi ph¸t triÓn
th× ®iÒu kiÖn m«i trêng tù nhiªn n¬i c tró Ýt chÞu ¶nh hëng h¬n.
-> Trªn c¬ së tÝnh céng ®ång ®Þa vùc, c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i,
sù t¸c ®éng cña m«i trêng x· héi ®Ó ph©n ®Þnh ra c¸c ®Æc ®iÓm thø
cÊp ®Ó ph©n lo¹i c¸c chñng téc lín, ®¹i chñng, tiÓu chñng, lo¹i h×nh
nh©n chñng theo s¬ ®å sau:
H« m« sa piªng
C¸c chñng téc
TiÓu chñng
Lo¹i h×nh nh©n chñng
§Æc ®iÓm chung
§Æc ®iÓm s¬ cÊp
§Æc ®iÓm thø cÊp
-> Lµ c¬ së chèng l¹i nh÷ng ý kiÕn, quan ®iÓm dïng vÊn ®Ò
chñng téc ®Ó gi¶i thÝch c¸c vÊn ®Ò x· héi lµ hoµn toµn sai lÇm vµ
kh«ng cã c¨n cø. §ã lµ t tëng ph¶n ®éng phôc vô mu ®å vµ môc ®Ých
cña t b¶n ph¬ng t©y ®Ó cai trÞ vµ ¸p bøc c¸c téc ngêi da mµu.
2. Nguyªn nh©n h×nh thµnh c¸c chñng téc
a. Nguån gèc loµi ngêi
Trªn thùc tÕ, ®· cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ nguån gèc loµi ng-
êi:
* Quan ®iÓm duy t©m t«n gi¸o cho r»ng: vò trô vµ con ngêi ®Òu
do c¸c lùc lîng siªu nhiªn, thÇn th¸nh s¸ng t¹o ra.
+ §¹o Ki t« : Chóa trêi sinh ra con ngêi (A §am vµ E va).
+ §¹o Håi : th¸nh A La ®· sinh ra con ngêi.
+ TruyÒn thuyÕt Trung Quèc, bµ N÷ Oa dïng bµn nÆn t¹o ra con
ngêi vµ thæi sinh khÝ vµo ®ã.
=> Nh÷ng quan ®iÓm trªn ®· ®îc giai cÊp phong kiÕn tËn dông
triÖt ®Ó, ®Ó b¶o vÖ lîi Ých vµ quyÒn lîi thèng trÞ cña Vua – Thiªn tö
(con Trêi) – thay Trêi trÞ d©n.
2
* Chñ nghÜa duy t ©m kh¸ch quan
(tiªu biÓu lµ Hª Ghen) cho
r»ng, sù vËn ®éng biÖn chøng cña "ý niÖm tuyÖt ®èi’’ tha ho¸
thµnh giíi tù nhiªn vµ con ngêi.
Theo «ng, con ngêi – thùc chÊt lµ h×nh ¶nh cña ‘‘ý niÖm tuyÖt
®èi’’. Do ®ã, mäi ®Æc ®iÓm vÒ h×nh thÓ, t©m sinh lý cña con ngêi
®Òu lµ nh÷ng kh¸i niÖm cña " ý niÖm tuyÖt ®èi ’’.
S¬ ®å: ’’ý niÖm tuyÖt ®èi’’ -> vËn ®éng -> kh¸i niÖm -> vËn
®éng -> tha ho¸ thµnh giíi tù nhiªn vµ con ngêi.
* Quan ®iÓm duy vËt tr íc M¸c :
- Chñ nghÜa duy vËt th« s¬ thêi cæ ®¹i cho r»ng, con ngêi ra ®êi
tõ giíi tù nhiªn. Hä phñ nhËn c¸c quan ®iÓm duy t©m.
. Trung Quèc: thuyÕt ¢m D¬ng Ngò Hµnh cho r»ng, con ngêi ®îc
cÊu t¹o bëi : Kim – Méc –Thuû – Ho¶ - Thæ.
. Ên §é: con ngêi ®îc cÊu t¹o bëi: §Êt – Níc – Löa – kh«ng khÝ.
. Pla t«n (La M·) cho r»ng, con ngêi lµ con vËt kh«ng cã l«ng vµ ®i
b»ng hai ch©n.
- Chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh (tiªu biÓu lµ Ph¬ B¸ch) cho r»ng,
con ngêi cã nguån gèc tõ giíi tù nhiªn, lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn, tr¶i
qua qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ l©u dµi trong lÞch sö.
-> §ã lµ quan niÖm ®óng, tuy nhiªn cã h¹n chÕ ë chç, xem xÐt sù
ra ®êi vµ tån t¹i cña con ngêi t¸ch biÖt víi lÞch sö, c« lËp trong c¸c mèi
quan hÖ x· héi, giai cÊp. Do ®ã, ®· gi¶i thÝch kh«ng ®óng qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi, cña téc ngêi, d©n téc. Kh«ng thÊy ®îc sù
bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c d©n téc, téc ngêi lµ tõ nh÷ng nguyªn nh©n x·
héi. Cho nªn, bÞ giai cÊp t s¶n lîi dông vµ trë thµnh nguyªn nh©n cho sù
ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña chñ nghÜa ph©n biÖt chñng téc.
*Quan ®iÓm M¸c – XÝt
- C¬ së ®Ó h×nh thµnh nhËn thøc míi vÒ nguån gèc loµi ngêi :lµ
nh÷ng ph¸t minh quan träng trong viÖc nhËn thøc míi vÒ nguån gèc loµi
ngêi, ®· chøng minh ®îc nguån gèc cña loµi ngêi lµ tõ loµi vîn h×nh ng-
êi.
Do cã nh÷ng thµnh tùu khoa häc tù nhiªn ®Çu thÕ kû XIX :
. La M¸c (Ph¸p) cã "triÕt lý cña ®éng vËt häc’’.
3
. §¸c Uyn (Anh) cã "nguån gèc c¸c gièng loµi’’ vµ ‘‘nguån gèc cña
loµi ngêi vµ sù chän gièng’’.
=> Tuy nhiªn, c¸c nhµ khoa häc cha lµm râ rµng yÕu tè nµo quyÕt
®Þnh cho viÖc chuyÓn biÕn tõ vîn thµnh ngêi.
- ChØ ®Õn ¡ng Ghen, ®· ph¸t hiÖn vµ chøng minh ®îc, nh©n tè
quyÕt ®Þnh chuyÓn biÕn tõ vîn thµnh ngêi lµ do lao ®éng vµ ng«n ng÷.
+ Nguån gèc loµi ngêi ®îc b¾t nguån tõ loµi vîn ngêi.
. Loµi ngêi lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn, ®îc h×nh thµnh tõ mét
loµi vîn h×nh ngêi c¸ch ®©y kho¶ng 2 triÖu n¨m.
T¹i sao l¹i tõ mét loµi v în h×nh ng êi ?
-> Ngêi ta thÊy c¬ thÓ líp ®éng vËt cã vó (JÝp b«ng, G« ri l¬,
Sim p¨ng xª...) cã rÊt nhiÒu nÐt gièng víi ngêi hiÖn ®¹i.
-> B»ng c¸c kÕt qu¶ kh¶o cæ häc cho thÊy, tæ tiªn cña loµi ngêi
vµ c¶ nh÷ng gièng vîn h×nh ngêi hiÖn ®¹i trªn lµ gièng vîn h×nh ngêi :
§ai « pi tÕch (cao 1,5m, nÆng 50 kg), sèng ë cuèi kû thø ba cña §¹i t©n
sinh.
LÞch sö qu¶ ®Êt chia thµnh 5 ®¹i : - Th¸i cæ (sau vô næ PÝch mª)
– Nguyªn sinh – Cæ sinh – Trung sinh – T©n sinh gåm: kû Pa lª « ghen,
kû Nª « ghen, kû thø ba (2 triÖu n¨m) vµ kû thø t.
-> Vîn h×nh ngêi §ri « pi tÕch cã r¨ng cÊm gièng víi r¨ng cña ngêi,
tuy nhiªn cßn kh¸c xa víi c¬ thÓ ngêi, v× nã ®ang trong qu¸ tr×nh tiÕn
ho¸.
-> §Õn vîn h×nh ngêi ph¬ng Nam, ®îc t×m thÊy ë b¾c Ên §é, cã
thÓ tÝch ãc tíi : 520 cm3, tÇm vãc vµ ®Æc ®iÓm cña r¨ng, vÞ trÝ m¾t
gièng ngêi h¬n. §· ®i b»ng hai ch©n vµ tay cã thÓ cÇm, n¾m ®îc (Ph¸n
®o¸n ®©y cã thÓ do sù b¨ng gi¸ cña s«ng b¨ng, nªn ®· chuyÓn tõ trªn
c©y xuèng sèng díi ®Êt). §©y lµ mét yÕu tè bíc ngoÆt, rÊt quan träng
trong sù tiÕn ho¸ v×:
. D¸ng ®i th¼ng ®· gióp ®Çu cÊt th¼ng lªn.
. C¸ch kiÕm ¨n, kiÓu ¨n còng thay ®æi (c¶ ®éng vµ thùc vËt).
§iÒu ®ã cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc thay ®æi vÒ lèi sèng vµ gióp cho bé
ãc ph¸t triÓn. Lµm cho (theo ¡ng Ghen) :
’’ §· lµm thay ®æi lèi sèng, chuyÓn thãi quen cò tõ ®i b»ng 4
ch©n thµnh 2 ch©n, 2 tay thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau -> tiÕn
4
®Õn ngêi cã thÓ ®i th¼ng ®îc -> bíc quyÕt ®Þnh cho sù chuyÓn biÕn
tõ vîn thµnh ngêi ®· diÔn ra nh thÕ’’.
ThÕ nhng, ®©y míi chØ lµ loµi vîn gièng ngêi, chø cha ph¶i lµ ng-
êi mµ ph¶i tr¶i qua bíc chuyÓn tõ vîn thµnh ngêi. Mµ c¸c yÕu tè c¬ b¶n
cña nã lµ:
+ Do t¸c ®éng cña lao ®éng vµ ng«n ng÷ ®· lµm cho vîn trë thµnh ng-
êi.
Tr¶i qua qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ l©u dµi trong lÞch sö, sù ph¸t triÓn vµ
hoµn thiÖn kh«ng ngõng tõ vîn ngêi -> ngêi vîn -> ngêi tèi cæ -> ngêi cæ ->
ngêi hiÖn ®¹i (H«m« sa piªng) lµ do nh©n tè lao ®éng vµ ng«n ng÷ quyÕt
®Þnh.
V× sao lao ®éng vµ ng«n ng÷ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh v în -> ng êi?
. Kh¸c víi c¸c loµi ®éng vËt, con ngêi biÕt lao ®éng, s¶n xuÊt, b¾t
thiªn nhiªn phôc vô cho cuéc sèng con ngêi (lao ®éng ®îc b¾t ®Çu tõ
viÖc chÕ t¹o c«ng cô).
. Hai bµn tay ®· ®îc gi¶i phãng vµ thùc hiÖn chøc n¨ng míi lµ lao
®éng. Con ngêi sö dông bµn tay ®Ó chÕ t¹o c«ng cô -> trë nªn khÐo
lÐo h¬n, lµm cho bé ãc ph¸t triÓn, lao ®éng ngµy cµng mang ý thøc râ
rÖt (cã môc ®Ých, cã ph¬ng ph¸p, cã c«ng cô) -> §· kÝch thÝch t duy
ph¸t triÓn.
. Trong lao ®éng vµ sinh sèng, con ngêi kh«ng thÓ sèng riªng rÏ
mµ ph¶i liªn kÕt víi nhau -> n¶y sinh nhu cÇu giao tiÕp. §Æc biÖt, khi
con ngêi t×m thÊy löa, biÕt níng chÝn thøc ¨n -> ¨n thøc ¨n chÝn, pr«tªin
lµm bé ãc ph¸t triÓn -> lµm ng«n ng÷ xuÊt hiÖn. Theo ¡ng Ghen: “Tríc hÕt
lµ lao ®éng, sau ®ã cïng víi lao ®éng cßn cã tiÕng nãi ph¸t ©m râ rµng, hai
c¸i ®ã lµ ®éng lùc chñ yÕu nhÊt thóc ®Èy bé ãc cña vîn dÇn dÇn biÕn
thµnh bé ãc cña ngêi”.
. Lao ®éng vµ ng«n ng÷ cµng ph¸t triÓn -> trÝ th«ng minh cña con
ngêi cµng cao.
. XuÊt hiÖn kh¶ n¨ng trõu tîng ho¸ cña con ngêi (kh¸i qu¸t kinh
nghiÖm, c¸ch thøc s¶n xuÊt…). Vµ theo ¡ng Ghen: “lao ®éng lµ ®iÒu
kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn cña toµn bé sinh ho¹t loµi ngêi… lao ®éng ®· s¸ng
t¹o ra chÝnh b¶n th©n con ngêi”.
Qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ ®ã diÔn ra nh thÕ nµo?
5