Bài giảng Chương 9: Kế toán các khoản đầu tư dài hạn - Phạm Tú Anh

Chöông 9

KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ

DAØI HAÏN

Muïc tieâu Chöông 9

 Nhaän bieát ñöôïc caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn vaø phaân bieät ñöôïc caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn vôùi baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng.

 Bieát ñöôïc nguyeân taéc, ñieàu kieän vaø phöông phaùp ghi nhaän

caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn.

 Naém ñöôïc phöông phaùp haïch toaùn tình hình bieán ñoäng

cuûa caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn.

9.1. KEÁ TOAÙN BAÁT ÑOÄNG SAÛN ÑAÀU TÖ

 9.1.1. Khaùi nieäm  Baát ñoäng saûn (BÑS) ñaàu tö laø BÑS, goàm: quyeàn söû duïng ñaát; nhaø hoaëc moät phaàn cuûa nhaø hoaëc caû nhaø vaø ñaát; cô sôû haï taàng do ngöôøi chuû sôû höõu hoaëc ngöôøi ñi thueâ taøi saûn theo hôïp ñoàng thueâ taøi chính, naém giöõ nhaèm muïc ñích thu lôïi töø vieäc cho thueâ hoaëc chôø taêng giaù maø khoâng phaûi ñeå: - Söû duïng trong saûn xuaát, cung caáp haøng hoùa, dòch vuï hoaëc söû duïng cho caùc muïc ñích quaûn lyù; - Baùn trong kyø saûn xuaát, kinh doanh thoâng thöôøng.

9.1.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 Moät baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän laø taøi saûn phaûi thoûa

maõn ñoàng thôøi hai ñieàu kieän sau: a) Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai; b) Nguyeân giaù cuûa BÑS ñaàu tö phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy.

9.1.3. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn veà baát ñoäng saûn ñaàu tö

 1. BÑS ñaàu tö phaûi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu theo nguyeân giaù. Nguyeân giaù cuûa BÑS ñaàu tö bao goàm caû caùc chi phí giao dòch lieân quan tröïc tieáp ban ñaàu.

 2. Caùc chi phí lieân quan ñeán BÑS ñaàu tö phaùt sinh sau ghi

nhaän ban ñaàu ñöôïc ghi nhaän laø CPSX, KD trong kyø.

 Nếu khi chi phí naøy coù khaû naêng chaéc chaén laøm cho BÑS ñaàu tö taïo ra lôïi ích kinh teá trong töông lai nhieàu hôn möùc hoaït ñoäng ñöôïc ñaùnh giaù ban ñaàu thì ñöôïc ghi taêng nguyeân giaù BÑS ñaàu tö.

9.1.3. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn veà baát ñoäng saûn ñaàu tö

 3. Sau ghi nhaän ban ñaàu, trong thôøi gian naém giöõ, cho thueâ

hoaït ñoäng BĐS ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh theo nguyeân giaù, soá

khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi.

 4. Vieäc chuyeån töø BĐS ñaàu tö sang BĐS chuû sôû höõu söû duïng

hay HTK vaø ngöôïc laïi chæ ñöôïc thöïc hieän khi coù söï thay ñoåi

veà muïc ñích söû duïng.

9.1.3. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn veà baát ñoäng saûn ñaàu tö  5. Khi quyeát ñònh baùn moät BÑS ñaàu tö maø khoâng coù giai

ñoaïn söõa chöõa, caûi taïo naâng caáp thì vaãn tieáp tuïc ghi

nhaän laø BÑS ñaàu tö cho ñeán khi BÑS ñaàu tö ñoù ñöôïc

baùn maø khoâng chuyeån thaønh HTK.

9.1.3. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn veà baát ñoäng saûn ñaàu tö

 6. Doanh thu töø vieäc baùn BÑS ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän laø

toaøn boä giaù baùn.

 Tröôøng hôïp baùn BÑS ñaàu tö theo phöông thöùc traû

chaäm thì doanh thu ñöôïc xaùc ñònh theo giaù baùn traû

ngay. Khoaûn cheânh leäch giöõa giaù baùn traû chaäm vaø giaù

baùn traû ngay vaø thueá GTGT ñöôïc ghi nhaän laø doanh

thu tieàn laõi chöa thöïc hieän theo quy ñònh cuûa Chuaån

möïc keá toaùn soá 14 - "Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc".

Chöùng töø keá toaùn

 - Caùc hoùa ñôn, Phieáu chi, uûy nhieäm chi,… lieân quan ñeán vieäc

mua baát ñoäng saûn ñaàu tö.

 - Caùc hôïp ñoàng kinh teá (mua, thueâ, nhöôïng baùn,…) lieân quan

ñeán baát ñoäng saûn ñaàu tö.

 - Hoà sô giao nhaän baát ñoäng saûn ñaàu tö.  - Bieân baûn thanh lyù baát ñoäng saûn ñaàu tö.  - Bieân baûn kieåm keâ baát ñoäng saûn ñaàu tö.  - Phieáu thu, giaáy baùo coù cuûa ngaân haøng.

Phöông phaùp haïch toaùn  1. Haïch toaùn caùc nghieäp vuï mua BÑS ñaàu tö theo

phöông thöùc traû tieàn ngay:

217”baát ñoäng saûn ñaàu tö 111,112,331… Mua BĐS đầu tư

133

Phöông phaùp haïch toaùn

 Haïch toaùn nghieäp vuï mua BÑS ñaàu tö theo phöông thöùc traû chaäm

(doanh nghiệp tính thuế GTGT theo PP khấu trừ):

331 111,112,.. 217

Nguyên giá theo

Khi thanh toán giá mua trả ngay

242 635

Định kỳ phân bổ lãi Phần lãi trả chậm

133

Thuế GTGT

Phöông phaùp haïch toaùn

 Haïch toaùn nghieäp vuï mua BÑS ñaàu tö theo phöông thöùc traû chaäm

(doanh nghiệp tính thuế GTGT theo PP trực tiếp):

331 111,112,.. 217

Nguyên giá theo giá

Khi thanh toán mua trả ngay đã có VAT

635 242

Phần lãi trả chậm Định kỳ phân bổ lãi

Phöông phaùp haïch toaùn

 BÑS ñaàu tö hình thaønh do xaây döïng cô baûn hoaøn thaønh baøn giao:

111,112,331,… 241 217

Mua BĐS đầu tư đưa vào XDCB,

và các chi phí liên quan Đủ đk để hình thành BĐS đầu tư

1567 133

Thuế GTGT

Không đủ đk để hình thành BĐS đầu tư

Phöông phaùp haïch toaùn

 Khi chuyeån töø BÑS chuû sôû höõu söû duïng thaønh BÑS ñaàu tö

211,213 217

2147 2141,2143

Kết chuyển hao mòn lũy kế

8.1.7. Phöông phaùp haïch toaùn  Khi chuyeån töø haøng toàn kho thaønh BÑS ñaàu tö

1567 217

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn baùn, thanh lyù BÑS ñaàu tö

5117 111,112,131

Doanh thu

3331

Thueá GTGT đầu ra

Phöông phaùp haïch toaùn

Baùn BÑS ñaàu tö theo phöông thöùc traû chaäm, traû goùp

5117 111,112,131

Doanh thu theo giá trả ngay

3331

Thueá GTGT đầu ra

3387 515

Lãi trả chậm Định kỳ

phân bổ lãi

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn baùn, thanh lyù BÑS ñaàu tö

217 632 Giaù trò coøn laïi

2147

Giaù trò khaáu hao

Phöông phaùp haïch toaùn

Caùc chi phí baùn, thanh lyù BÑS ñaàu tö

217 632 Chi phí thanh lý

133

Thueá GTGT

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn chuyeån BÑS ñaàu tö thaønh haøng toàn kho

217 1567 Giaù trò coøn laïi

2147

Giaù trò khaáu hao

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn chuyeån BÑS ñaàu tö thaønh BÑS chuû sôû höõu söû duïng

217 211,213

2141,2143 2147

Kết chuyển hao mòn lũy kế

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn trích khaáu hao BÑS ñaàu tö

2147 632

Trích khaáu hao

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn cho thueâ hoaït ñoäng BÑS ñaàu tö

111,112,131 3387 5117

keát chuyeån doanh thu

Thu tieàn tröôùc cho nhieàu kyø keá toaùn

3331

Thueá GTGT đầu ra

Thu tieàn thueâ theo töøng kyø

9.2. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY CON

 9.2.1. Khaùi nieäm

 Coâng ty con laø doanh nghieäp chòu söï kieåm soaùt cuûa moät doanh

nghieäp khaùc (goïi laø coâng ty meï).

9.2.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 1/ Trên 50% quyền biểu quyết ở cty con  2/ Ít hơn 50% trong trường hợp:

a/ Có thỏa thuận dành >50% quyền biểu quyết b/ Có quyền chi phối theo qui chế thỏa thuận c/ Có quyền bổ nhiệm hoặc bãi miễn đa số các thành viên HĐQT hoặc cấp quản lý tương đương d/Có quyền bỏ đa số phiếu tại các cuộc họp HĐQT hoặc cấp quản lý tương đương

VD: KIỂM SOÁT?

Quyền kiểm soát gián tiếp X sở hữu 6.000 CP của Y và 2 tỷ trong Z

Quyền kiểm soát trực tiếp A: Sở hữu 26.000 CP của B

B: Có 50.000CP đang lưu hành

Z có 10 tỷ vốn

Y có 10.000CP và ĐT đầu tư 6 tỷ trong Z

VD: KIỂM SOÁT?

Quyền kiểm soát trực tiếp

A: Sở hữu 26.000 CP của B

Quyền kiểm soát gián tiếp X sở hữu 6.000 CP của Y và 2 tỷ trong Z

X kiểm soát Y Y kiểm soát Z X kiểm soát Z

A: Nắm giữ trực tiếp52% quyền biểu quyết=> A kiểm soát B

Z có 10 tỷ vốn

Y có 10.000CP và ĐT đầu tư 6 tỷ trong Z

B: Có 50.000CP đang lưu hành

KIỂM SOÁT?

M M sở hữu 60% C. C sở

60%

hữu 60% CC.

Quan hệ M và CC?

C

60% Lợi ích thực tế mà M nhận từ CC?

CC

KIỂM SOÁT?

M

60%

C

60%

CC

M Sở hữu 60% C. C sở hữu 60% CC. Kết luận : C là Công ty mẹ của CC. M là công ty mẹ của CC mặc dù M chỉ kiểm soát CC gián tiếp thông qua C. Lợi ích thực tế mà M nhận được từ CC là 60% x 60% = 36%

VD: Kiểm Soát ?

B là con của A

A

75% 20%

B

B nắm giữ trực tiếp 36% của C và A nắm giữ trực tiếp 20% của C

36% C

Quan hệ A,B và C? Lợi tích đích thực của A trong C

VD: Kiểm Soát ?

B là con của A

A

75%

20%

B

36% C

B nắm giữ trực tiếp 36% của C và A nắm giữ trực tiếp 20% của C A kiểm soát C thông qua số Cổ phần hiện đang nắm giữ Của A và B mặc dù lợi ích thực tế mà A có trong C chỉ là 47%

9.2. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY CON

 9.2.3. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn

 Treân BCTC rieâng cuûa coâng ty meï, caùc khoaûn ñaàu tö cuûa coâng ty

meï vaøo caùc coâng ty con ñaõ trình baøy treân BCTC hôïp nhaát ñöôïc

trình baøy theo phöông phaùp giaù goác.

 Giaù goác, bao goàm giaù mua coäng (+) caùc chi phí mua (neáu coù),

nhö: Chi phí moâi giôùi, giao dòch, leä phí, thueá vaø phí Ngaân haøng...

 Trong BCTC hôïp nhaát phaûi loaïi tröø ñaàu tö cuûa coâng ty meï vaøo

coâng ty con.

9.2. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY CON

 9.2.4. Chöùng töø keá toaùn

- Caùc hoùa ñôn, Phieáu chi, uûy nhieäm chi,… caùc hôïp ñoàng kinh teá

lieân quan ñeán caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con.

- Bieân baûn ñaùnh giaù laïi TSCÑ, vaät tö haøng hoùa ñem ñi goùp voán.

- Thoâng baùo chia laõi töø hoaït ñoäng ñaàu tö vaøo coâng ty con.

- Baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con.

- Phieáu thu, giaáy baùo coù cuûa ngaân haøng.

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn mua coå phieáu, goùp voán baèng tieàn, hoaëc mua khoaûn ñaàu tö taïi coâng ty con

111,112,341… 221”Ñaàu tö vaøo coâng ty con”

Soá tieàn thöïc teá ñaàu tö vaøo coâng ty con

Chi phí mua

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn chia coå töùc, lôïi nhuaän ñöôïc chia töø coâng ty con

515 111,112

Thu tieàn ngay

138

Chöa nhaän tieàn

Khi nhaän thoâng baùo chia coå töùc, lôïi nhuaän

221

Lôïi nhuaän ñöôïc chia ñeå laïi taêng voán ñaàu tö vaøo coâng ty con

Phöông phaùp haïch toaùn

Keá toaùn thu hoài, thanh lyù, nhöôïng baùn caùc khoaûn voán ñaàu tö vaøo coâng ty con

221 111,112

Khi thu hoài, thanh lyù, nhöôïng baùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con phaùt sinh loã

635

loã

515

Khi thu hoài, thanh lyù, nhöôïng baùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con phaùt sinh laõi

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH  9.3.1. Khaùi nieäm

 Lieân doanh laø thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng cuûa hai hoaëc nhieàu beân ñeå cuøng thöïc hieän hoaït ñoäng kinh teá, maø hoaït ñoäng naøy ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh.

 Coù 3 hình thöùc lieân doanh chuû yeáu sau:

 - Hôïp ñoàng lieân doanh hình thöùc lieân doanh hoaït ñoäng kinh

doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt;

 - Hôïp ñoàng lieân doanh hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng

kieåm soaùt;

 - Hôïp ñoàng lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû kinh doanh

ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

 9.3.1. Khaùi nieäm

 Kieåm soaùt laø quyeàn chi phoái caùc chính saùch taøi chính vaø

hoaït ñoäng ñoái vôùi moät hoaït ñoäng kinh teá lieân quan ñeán goùp

voán lieân doanh nhaèm thu ñöôïc lôïi ích töø hoaït ñoäng kinh teá

ñoù.

 Ñoàng kieåm soaùt laø quyeàn cuøng chi phoái cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh veà caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng ñoái vôùi moät hoaït ñoäng kinh teá treân cô sôû thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

 9.3.1. Khaùi nieäm

 Beân goùp voán lieân doanh laø moät beân tham gia vaøo lieân doanh

vaø coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi lieân doanh ñoù.

 Nhaø ñaàu tö trong lieân doanh laø moät beân tham gia vaøo lieân

doanh nhöng khoâng coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi lieân

doanh ñoù.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

 9.3.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 a. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc hoaït ñoäng kinh

doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc hoaït ñoäng kinh

doanh ñoàng kieåm soaùt laø hoaït ñoäng lieân doanh khoâng thaønh

laäp moät cô sôû kinh doanh môùi.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

 9.3.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 b. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc taøi saûn ñoàng kieåm

soaùt:

 Taøi saûn ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh laø

taøi saûn ñöôïc goùp hoaëc do caùc beân tham gia lieân doanh mua,

ñöôïc söû duïng cho muïc ñích cuûa lieân doanh vaø mang laïi lôïi

ích cho caùc beân tham gia lieân doanh theo quy ñònh cuûa Hôïp

ñoàng lieân doanh.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

 c. Keá toaùn goùp voán lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû

kinh doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt ñöôïc thaønh laäp bôûi caùc

beân goùp voán lieân doanh

 Laø cô sôû kinh doanh môùi ñöôïc thaønh laäp coù hoaït ñoäng ñoäc

laäp gioáng nhö hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp,

 Vaãn chòu söï kieåm soaùt cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh theo

hôïp ñoàng lieân doanh.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH  9.3.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 c. Keá toaùn goùp voán lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû

kinh doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt ñöôïc thaønh laäp bôûi caùc

beân goùp voán lieân doanh

 Laø cô sôû kinh doanh môùi ñöôïc thaønh laäp coù hoaït ñoäng ñoäc

laäp gioáng nhö hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp,

 Vaãn chòu söï kieåm soaùt cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh theo

hôïp ñoàng lieân doanh.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH  9.3.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn

 a. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc hoaït ñoäng kinh

doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh quy ñònh caùc khoaûn chi phí

phaùt sinh rieâng cho hoaït ñoäng kinh doanh ñoàng kieåm soaùt do moãi beân lieân doanh boû ra thì beân ñoù phaûi gaùnh chòu;

 Ñoái vôùi caùc khoaûn chi phí chung (neáu coù) thì caên cöù vaøo caùc thoûa thuaän trong hôïp ñoàng ñeå phaân chia cho caùc beân goùp

voán.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn  a. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc hoaït ñoäng kinh

doanh ñoàng kieåm soaùt:

Caùc beân tham gia lieân doanh phaûi môû soå keá toaùn ñeå ghi cheùp vaø phaûn aùnh trong BCTC cuûa mình caùc noäi dung:

+ Taøi saûn goùp voán lieân doanh vaø chòu söï kieåm soaùt cuûa beân goùp voán lieân doanh;

+ Caùc khoaûn nôï phaûi traû phaûi gaùnh chòu;

+ Doanh thu ñöôïc chia töø vieäc baùn haøng hoaëc cung caáp dòch vuï cuûa lieân doanh;

+ Chi phí phaûi gaùnh chòu.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn  b. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc taøi saûn ñoàng kieåm

soaùt:

 - Moãi beân lieân doanh ñöôïc nhaän saûn phaåm töø vieäc söû duïng

taøi saûn ñoàng kieåm soaùt vaø chòu moät phaàn chi phí phaùt sinh

theo thoûa thuaän trong hôïp ñoàng.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn

 b. Tröôøng hôïp lieân doanh döôùi hình thöùc taøi saûn ñoàng kieåm soaùt:

- Caùc beân lieân doanh phaûi môû soå keá toaùn chi tieát treân cuøng heä

thoáng soå keá toaùn cuûa mình ñeå ghi cheùp vaø phaûn aùnh trong BCTC

cuûa mình nhöõng noäi dung:

+ Phaàn voán goùp vaøo taøi saûn ñoàng kieåm soaùt;

+ Khoaûn nôï phaûi traû phaùt sinh rieâng cuûa moãi beân goùp voán;

+ Phaàn nôï phaûi traû phaùt sinh chung;

+ Caùc khoaûn thu nhaäp cuøng vôùi phaàn chi phí phaùt sinh ñöôïc

phaân chia töø hoaït ñoäng cuûa lieân doanh;

+ Caùc khoaûn chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán vieäc goùp voán.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn  c. Keá toaùn goùp voán lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû

kinh doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Phaûi toå chöùc thöïc hieän coâng taùc keá toaùn rieâng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh veà keá toaùn nhö caùc doanh nghieäp khaùc.

 Chòu traùch nhieäm kieåm soaùt taøi saûn, caùc khoaûn nôï phaûi traû, doanh thu, thu nhaäp khaùc vaø chi phí phaùt sinh taïi ñôn vò mình.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn  c. Keá toaùn goùp voán lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû

kinh doanh ñoàng kieåm soaùt:

 Moãi beân goùp voán ñöôïc höôûng moät phaàn keát quaû hoaït ñoäng cuûa cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt theo thoûa thuaän cuûa hôïp ñoàng lieân doanh.

 Caùc beân tham gia lieân doanh goùp voán baèng tieàn hoaëc baèng taøi saûn vaøo lieân doanh. Phaàn voán goùp naøy phaûi ñöôïc ghi soå keá toaùn vaø ñöôïc phaûn aùnh trong Baûng caân ñoái keá toaùn cuûa beân lieân doanh laø moät khoaûn muïc ñaàu tö vaøo cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt.

 9.3.4. Chöùng töø keá toaùn

 - Caùc hoùa ñôn, Phieáu chi, UNC,… caùc hôïp ñoàng kinh teá lieân

quan ñeán caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân doanh.

 - Bieân baûn ñaùnh giaù laïi, phieáu xuaát TSCÑ, vaät tö haøng hoùa

ñem ñi goùp voán.

 - Caùc hôïp ñoàng lieân doanh.

 - Thoâng baùo chia laõi töø hoaït ñoäng ñaàu tö vaøo coâng ty lieân

doanh

 - Phieáu thu, giaáy baùo coù cuûa ngaân haøng.

9.3. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

Phöông phaùp haïch toaùn

 Keá toaùn goùp voán lieân doanh vaøo cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt

222”goùp voán lieân doanh” 211,213 214

Goùp voán lieân doanh baèng TSCÑ

711

Soá cheânh leäch ñaùnh giaù laïi > giaù trò ghi soå töông öùng vôùi lôïi ích cuûa caùc beân khaùc trong lieân doanh

3387

phaân boå

111,112,515

Soá cheânh leäch ñaùnh giaù laïi > giaù trò ghi soå töông öùng vôùi lôïi ích cuûa mình trong lieân doanh

Goùp voán LD baèng tieàn, lôïi nhuaän ñöôïc chia

Phöông phaùp haïch toaùn

 Keá toaùn chi phí lieân doanh vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia

515 111,112

Thu tieàn ngay

138

Chöa nhaän tieàn

Khi nhaän thoâng baùo chia coå töùc, lôïi nhuaän

221

Boå sung voán lieân doanh

Phöông phaùp haïch toaùn

 Keá toaùn chi phí lieân doanh vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia

635 111,112,152…

Chi phí lieân quan ñeán hoaït ñoäng goùp voán lieân doanh

133

Thueá GTGT

(neáu coù)

Phöông phaùp haïch toaùn

 Keá toaùn thu hoài voán goùp

515 111,112,152,211…

Trò giaù thu hoài Soá laõi(giaù trò hôïp lyù thu hoài cao hôn soá voán ñaõ goùp)

222

635 Thu hoài voán goùp vaøo cô sôû ñoàng kieåm soaùt

Soá voán ñaõ goùp

Voán goác khoâng thu hoài ñöôïc do lieân doanh laøm aên thua loã

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT

 9.4.1. Khaùi nieäm  Coâng ty lieân keát laø coâng ty trong ñoù nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå nhöng khoâng phaûi laø coâng ty con hoaëc coâng ty lieân doanh cuûa nhaø ñaàu tö.

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY

LIEÂN KEÁT

 9.4.2. Ñieàu kieän ghi nhaän

 Nhaø ñaàu tö naém giöõ tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc

coâng ty con töø 20% ñeán döôùi 50% quyeàn bieåu quyeát trong

voán chuû sôû höõu cuûa beân nhaän ñaàu tö maø khoâng coù thoûa thuaän

khaùc thì ñöôïc coi laø coù aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi beân nhaän

ñaàu tö.

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT

 Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu

111,112 223

Mua coå phieáu hoaëc goùp voán baèng tieàn

152,153,155…

Goùp voán baèng vaät tö, haøng hoùa

711

Phaàn voán goùp ñöôïc ñaùnh giaù cao hôn giaù trò ghi soå

811

Phaàn voán goùp ñöôïc ñaùnh giaù thaáp hôn giaù trò ghi soå

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT

 Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu

223 211

214

Giaù trò hao moøn

Goùp voán baèng TSCÑ

711

Phaàn voán goùp ñöôïc ñaùnh giaù cao hôn giaù trò coøn laïi

811

Phaàn voán goùp ñöôïc ñaùnh giaù thaáp hôn giaù trò coøn laïi

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT

 Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu

223 128,228

Baùn moät phaàn voán ñaàu tö vaø khoâng coøn aûnh höôûng ñaùng keå

111,112,152,…

Thanh lyù, nhöôïng baùn

515 635

laõi loã

221

Goùp theâm voán ñeå trôû thaønh coâng ty coù quyeàn kieåm soaùt 111,112

9.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT  Keá toaùn doanh thu veà coå töùc, lôïi nhuaän ñöôïc chia

515 138 111,112

Khi thöïc thu

Nhaän thoâng baùo maø chöa thu tieàn

Thu tieàn ngay

Khi nhaän thoâng baùo chia coå töùc, lôïi nhuaän

223

Nhaän coå töùc baèng coå phieáu

9.5. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ DAØI HAÏN KHAÙC

 Caùc loaïi ñaàu tö taøi chính daøi haïn khaùc laø nhöõng khoaûn ñaàu tö daøi haïn ngoaøi caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con, coâng ty lieân keát, cô sôû kinh doanh ñoàng kieåm soaùt.  Caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn khaùc bao goàm: caùc khoaûn ñaàu tö voán vaøo ñôn vò khaùc maø doanh nghieäp naém giöõ ít hôn 20% quyeàn bieåu quyeát; ñaàu tö traùi phieáu, cho vay voán, caùc khoaûn ñaàu tö khaùc,... maø thôøi haïn naém giöõ, thu hoài hoaëc thanh toaùn treân 1 naêm.

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn

 1. Khi cho vay voán phaûi theo doõi chi tieát töøng khoaûn tieàn cho vay theo ñoái töôïng vay, phöông thöùc vay, thôøi haïn vaø laõi suaát cho vay.

 2. Chöùng khoaùn ñaàu tö daøi haïn phaûi ñöôïc ghi soå theo giaù goác (giaù thöïc teá mua chöùng khoaùn) goàm: giaù mua coäng (+) caùc chi phí mua

Caùc nguyeân taéc haïch toaùn

 3. Cuoái nieân ñoä keá toaùn, neáu giaù trò thò tröôøng cuûa chöùng khoaùn ñaàu tö daøi haïn bò giaûm xuoáng thaáp hôn giaù goác, keá toaùn ñöôïc laäp döï phoøng giaûm giaù ñaàu tö daøi haïn.

 4. Phaûi tính toaùn vaø thanh toaùn kòp thôøi moïi khoaûn laõi veà coå phieáu, traùi phieáu khi ñeán kyø haïn. Laõi coå phieáu, traùi phieáu ñöôïc haïch toaùn vaøo thu nhaäp hoaït ñoäng taøi chính haøng naêm cuûa doanh nghieäp.

Chöùng töø keá toaùn  - Caùc hoùa ñôn, Phieáu chi, uûy nhieäm chi,… caùc hôïp ñoàng kinh teá (mua, goùp voán) lieân quan ñeán caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn.

 - Bieân baûn ñaùnh giaù laïi, phieáu xuaát TSCÑ, vaät tö haøng

hoùa ñem ñi goùp voán.

 - Thoâng baùo chia laõi töø hoaït ñoäng ñaàu tö daøi haïn.  - Phieáu thu, giaáy baùo coù cuûa ngaân haøng.

Taøi khoaûn söû duïng Taøi khoaûn 228 - Ñaàu tö daøi haïn khaùc, coù 3 taøi khoaûn caáp 3:

- Taøi khoaûn 2281 - Coå phieáu - Taøi khoaûn 2282 - Traùi phieáu - Taøi khoaûn 2288 - Ñaàu tö daøi haïn khaùc

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn caùc khoaûn cho vay daøi haïn (nhaän laõi ñònh kyø)

515 111,112 2288

Khi cho vay Ñònh kyø thu laõi

Caùc khoaûn cho vay ñeán haïn thu hoài

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn mua traùi phieáu daøi haïn (nhaän laõi ñònh kyø)

515 111,112 2282

Ñònh kyø ghi nhaän doanh thu tieàn laõi Khi mua traùi phieáu

Khi thanh toaùn traùi phieáu ñeán kyø ñaùo haïn

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn mua traùi phieáu ñaàu tö daøi haïn (nhaän laõi tröôùc)

111,112 2282

Khi mua TP

Soá tieàn goác

515 3387

Laõi nhaän tröôùc

Ñònh kyø keát chuyeån laõi

Traùi phieáu ñeán kyø ñaùo haïn ñöôïc thanh toaùn

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn mua traùi phieáu ñaàu tö daøi haïn (nhaän laõi sau)

111,112 2282 111,112

Khi mua TP TP ñeán kyø ñaùo haïn

138 515

Tieàn laõi cuûa caùc kyø tröôùc Ñònh kyø ghi nhaän doanh thu tieàn laõi

Tieàn laõi cuûa kyø ñaùo haïn

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn baùn traùi phieáu ñaàu tö daøi haïn (nhaän laõi sau)

2282 111,112

Khi baùn TP

515

635

Cheânh leäch giöõa giaù baùn > meänh giaù+laõi chöa thu 138 Soá loã

Tieàn laõi ñaõ ghi nhaän doanh thu cuûa caùc kyø tröôùc nhaän tieàn vaøo kyø naøy

Phöông phaùp haïch toaùn  9.5.5. Keá toaùn baùn traùi phieáu ñaàu tö daøi haïn (nhaän tröôùc hoaëc

nhaän laõi ñònh kyø)

515 111,112

Giaù baùn Khi baùn TP coù laõi

Giaù baùn

635

228

Soá tieàn goác

Soá loã Khi baùn TP loã

9.6. LAÄP DÖÏ PHOØNG CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ DAØI HAÏN

 Nguyeân taéc laäp döï phoøng:  + Caùc chöùng khoaùn ñuû ñieàu kieän quy ñònh bò giaûm giaù  + Caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn bò giaûm giaù, hoaëc do DN

nhaän ñaàu tö voán bò loã

 + Laäp boå sung hoaëc hoaøn nhaäp giöõa soá caàn laäp vaø soá ñaõ

laäp

9.6. LAÄP DÖÏ PHOØNG CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ DAØI HAÏN  Nguyeân taéc laäp döï phoøng: DP phaûi laäp cho töøng loaïi chöùng khoaùn theo coâng thöùc:

=

x

–

Möùc DP giaûm giaù ñaàu tö chöùng khoaùn daøi haïn cho naêm sau

Giaù thò tröôøng cuûa CK ñaàu tö daøi haïn

Giaù goác chöùng khoaùn ghi treân soå keá toaùn

Soá löôïng chöùng khoaùn bò giaûm giaù taïi thôøi ñieåm laäp BCTC naêm

Phöông phaùp haïch toaùn

229 635 222,223,228

Soá ñaõ laäp DP

Cuoái kyø laäp DP caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn cho laàn ñaàu Khi toån thaát xaûy ra phaûi buø ñaép baèng caùc khoaûn DP

635

Laäp boå sung (DP kyø naøy > DP kyø tröôùc)

Soá chöa laäp DP

Ghi giaûm chi phí (DP kyø naøy < DP kyø tröôùc)