Bài giảng Đại cương ký sinh trùng: Giun ký sinh

8/22/2017<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG<br /> •<br /> <br /> Giun tròn<br /> <br /> Ống dẫn trứng<br /> <br /> • Tiểu bì: dày, cứng, bằng<br /> <br /> GIUN KÍ SINH<br /> <br /> protein<br /> <br /> Ruột<br /> <br /> • Hạ bì: một lớp tế bào hạt<br /> <br /> Buồng trứng<br /> <br /> • Lớp cơ: các tế bào chưa<br /> Trứng<br /> trong tử<br /> cung<br /> <br /> phân hóa hoàn toàn<br /> • Xoang: chứa cơ quan<br /> <br /> Thân giun cắt ngang đoạn ở ruột<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG<br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> Cơ quan<br /> <br /> Đơn tính<br /> • ♂: nhỏ, đuôi cong<br /> <br /> • Tiêu hóa<br /> <br /> • ♀: đuôi thẳng<br /> <br /> • Bài tiết<br /> • Thần kinh<br /> • Sinh dục<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG<br /> • Sinh sản<br /> <br /> 1. Đẻ ra trứng<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG<br /> •<br /> <br /> Chu trình phát triển<br /> 1.<br /> <br /> Trực tiếp, ngắn<br /> <br /> • Trứng có phôi bào<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Trực tiếp, dài<br /> <br /> • Trứng có phôi<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Gián tiếp<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Tự nhiễm<br /> <br /> 2. Đẻ ra phôi<br /> <br /> Ngoại cảnh<br /> (2)<br /> <br /> Người<br /> bệnh<br /> <br /> (1)<br /> <br /> Người<br /> lành<br /> <br /> Ký chủ TG/Dạng tự do<br /> (3)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 8/22/2017<br /> <br /> PHÂN LOẠI<br /> 1. Nhóm giun ký sinh ở ruột<br /> • Giun đũa (Ascaris lum<br /> bricoides)<br /> • Giun kim (Enterobius verm<br /> icularis)<br /> • Giun móc (Necator / Ancyolostom<br /> a)<br /> • Giun tóc (Trichuris trichiura)<br /> • Giun lươn (Strongyloides stercoralis)<br /> 2. Nhóm giun ký sinh ở ruột v à tổ chức<br /> • Giun xoắn (Trichinella spiralis)<br /> 3. Nhóm giun ký sinh ở máu v à tổ chức<br /> • Giun chỉ Bancroft (Wuchereria bancrofti)<br /> • Giun chỉ Mã Lai (Brugia m<br /> alayi)<br /> <br /> GIUN ĐŨA<br /> ASCARIS LUMBRICOIDES<br /> <br /> 4. Nhóm giun lạc chủ<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> Con trưởng thành<br /> • Vân ngang, miệng 3 môi<br /> • ♂: đuôi cong, 2 gai giao hợp<br /> • ♀: đuôi thẳng, có lỗ đẻ<br /> <br /> • Tuổi thọ: ~ 1 năm<br /> <br /> ♂<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ♀<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> Trứng<br /> <br /> Trứng<br /> <br /> • Lớn, # 40x70 μm<br /> <br /> • Vỏ albumin  trứng điển hình/không điển hình<br /> <br /> • Trứng có phôi bào  trứng có phôi<br /> • Con cái có khả năng tự đẻ trứng không cần thụ tinh  trứng<br /> <br /> không thụ tinh (trứng lép)<br /> <br /> 2<br /> <br /> 8/22/2017<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN<br /> - Kiểu?<br /> - Đường lây truyền?<br /> - Con trưởng thành: nơi<br /> cư trú? Sinh sản?<br /> - Đường di chuyển của<br /> ấu trùng?<br /> <br /> BỆNH LÝ<br /> <br /> CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN<br /> <br /> - Giai đoạn di chuyển: Hội chứng Loeffler<br /> Con trưởng thành<br /> Trứng có phôi<br /> Ngoại<br /> cảnh<br /> <br /> Ống tiêu hóa<br /> <br /> - Giai đoạn trưởng thành: Rối loạn tiêu hóa, ở trẻ em<br /> <br /> Ấu trùng<br /> <br /> có rối loạn thần kinh<br /> Tĩnh mạch gan<br /> <br /> Tim<br /> <br /> - Biến chứng: tắc ruột, thủng ruột…<br /> - Lạc chỗ: gan, ruột thừa, ống tụy mật…<br /> <br /> - Lạc chủ<br /> Hầu<br /> <br /> Phổi<br /> (lột xác 2 lần)<br /> <br /> BỆNH LÝ<br /> <br /> CHẨN ĐOÁN – ĐIỀU TRỊ<br /> - Lâm sàng, xét nghiệm máu, phân (tìm trứng)<br /> -<br /> <br /> Bạch cầu toan tính tăng cao  giảm<br /> <br /> -<br /> <br /> Chỉ nhiễm con cái  trứng không thụ tinh<br /> <br /> -<br /> <br /> Chỉ nhiễm con đực  không có trứng<br /> <br /> - Pamoat<br /> <br /> pyrantel, benzimidazol<br /> <br /> (không dùng<br /> <br /> Thiabendazol)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8/22/2017<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> GIUN KIM<br /> ENTEROBIUS VERMICULARIS<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> Con trưởng thành<br /> <br /> -<br /> <br /> Con trưởng thành<br /> <br /> • Hai gân dọc thân<br /> <br /> Thực quản ụ phình<br /> <br /> • Miệng 3 môi, thực quản ụ phình<br /> • ♂: đuôi cong, 1 gai giao hợp,<br /> <br /> • ♀: đuôi thẳng, có lỗ đẻ<br /> • Tuổi thọ: ~ 1 – 2 tháng<br /> <br /> ♀<br /> <br /> Trứng<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ♂<br /> <br /> CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN<br /> <br /> • Về đêm, con cái bò ra đẻ trứng ở rìa nếp hậu môn<br /> <br /> người bệnh và chết sau đó<br /> • Hình bầu dục, méo<br /> <br /> T rứng nở ra ấu<br /> trùng ở ruột non<br /> <br /> • Có phôi lúc mới sinh  tự nhiễm<br /> <br /> - Kiểu?<br /> - Đường lây truyền?<br /> - Con trưởng thành: nơi<br /> cư trú? Sinh sản?<br /> - Đường di chuyển của<br /> ấu trùng?<br /> <br /> T rứng có phôi<br /> <br /> Con trưởng thành<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8/22/2017<br /> <br /> CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN<br /> <br /> BỆNH LÝ<br /> - Đối tượng: chủ y ếu là trẻ em<br /> <br /> TỰ NHIỄM Ở TRẺ EM<br /> <br /> - Rối loạn tiêu hóa: ngứa (đêm) v à chàm hóa hậu môn,<br /> <br /> v iêm ruột mạn tính, biếng ăn, bụng to…<br /> - Rối loạn thần kinh<br /> - Viêm cơ quan sinh dục nữ<br /> <br /> BỆNH LÝ<br /> <br /> CHẨN ĐOÁN – ĐIỀU TRỊ<br /> - Lâm sàng, xét nghiệm bằng phương pháp Graham<br /> - Dấu hiệu chính: Ngứa hậu môn<br /> - Xét nghiệm lặp lại nếu lần đầu không có kết quả<br /> <br /> - Điều trị tập thể bằng pyrantel pamoat, benzimidazol…<br /> - Vệ sinh cá nhân, môi trường …<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> Con trưởng thành<br /> - ♂: đuôi xòe tạo túi giao<br /> <br /> hợp có lỗ sinh dục v à gai<br /> giao hợp<br /> <br /> GIUN MÓC (MỎ)<br /> Necator americanus<br /> 2. Ancylostoma duodenale<br /> 1.<br /> <br /> - ♀: đuôi cùn<br /> - Tuổi thọ: Ancylostoma 4– 5<br /> <br /> năm, Necator 10-15 năm<br /> <br /> 5<br /> <br />