CHƯƠNG 3: KHUÔN MẪU HTKSNB THEO
BÁO CÁO COSO
GV: Trần Phan Khánh Trang – Bộ môn
Kiểm toán – Khoa Kế toán – Kiểm toán –
ĐHKT Huế - 2018
MỤC ĐÍCH
Giới thiệu 5 bộ phận cấu thành hệ thống Kiểm soát nội bộ theo Báo cáo Coso (2013).
Giới thiệu 17 nguyên tắc mở rộng dựa trên 5 bộ phận cấu thành hệ thống KSNB.
Cơ sở để thiết kế và đánh giá sự hữu hiệu của hệ thống Kiểm soát nội bộ.
Case study
HÃY NHƯ BỘI BỘI
Mình có một cô bạn làm ở văn phòng thu mua một công ty thủy sản
của Mỹ. Cô cho biết, các nhân viên quản lý đơn hàng XNK của Việt
Nam học hành lý thuyết rất kinh, điều khoản Incoterms hay LC nào
cũng biết, tiếng Anh thành thạo nhưng không có năng động. Cô kể, có
lần công ty cô đặt một món mới là cá ngừ ngâm nước muối đóng hộp.
Cô mail qua một loạt các đối tác và so sánh thử khả năng bán hàng
của của doanh nghiệp các nước. Cô gửi cho một công ty thuỷ sản Việt
Nam lớn, hôm sau, cô nhận được email trả lời “chúng tôi chỉ có cá ngừ
ngâm dầu, không có sản phẩm cá ngừ ngâm muối. Cám ơn. Lê Văn
Tèo”. Cô gửi vào 2-3 công ty thủy sản nữa, và bặt vô âm tín. Khi gọi
điện lại hỏi, thì nhân viên tiếp tân kêu “để em hỏi ai nhận được email
đó nha chụy". Sau 5 phút hỏi vang rền trong điện thoại, “Lan mày có
đọc email gì của cái bà bên Mỹ đòi mua cá ngừ hem”, Lan nói “không
thấy, mày hỏi con Tuyết đi”, rồi sau đó tiếng của Tuyết “tao có nhận,
nhưng công ty mình làm gì có cá ngừ ngâm muối, nên tao không có trả
lời”. Sau đó tiếp tân nói lại “chuỵ thông cảm, bên em không có sản
phẩm đó ạ”, rồi cúp máy, rủ cái Lan cái Tuyết ăn xoài chấm muối ớt
bàn chuyện Hồ Ngọc Hà, cười hí hí, sếp hay khách tới thì vội giấu trái
Cô bạn (công ty Mỹ) gửi nhu cầu trên sang một công ty Thái
Lan. Chỉ 1h sau, cô nhận được 1 bức meo như sau “mặt hàng
cá ngừ ngâm nước muối chúng tôi chưa sản xuất, nhưng
chúng tôi muốn thử nghiệm. Bạn gửi quy cách, chúng tôi sẽ
làm mẫu, nếu mẫu đạt, chúng tôi sẽ báo giá. Kob Khun. Kẹo La
Thon”.
Cô cũng gửi qua một công ty ở Quảng Châu, chỉ sau 30 phút, email trả
lời “Cám ơn đã hỏi hàng. Tôi vừa họp ngay với phòng kỹ thuật, họ xác
nhận là làm được. Chúng tôi đã cho phòng thí nghiệm làm theo 3 công
thức phổ biến trên mạng là 1% muối, 2% muối và 10% muối. Quý
khách cho biết quy cách, chúng tôi sẽ gửi kết quả và báo giá trước 5
giờ chiều nay. Xie xie nị đã đọc meo. Lý Bội Bội”. Đâu mấy h sau, trên
website công ty Quảng Châu này lẫn trên mạng thương mại alibaba
hiện ra danh mục sản phẩm mới của họ là cá ngừ ngâm nước muối
đóng hộp, “cá ngừ ngâm đường, ngâm dấm, ngâm nước tương…”…đủ
loại cả. Họ email, gọi điện, video call sang Mỹ liên tục để ép mua làm
công ty Mỹ ấy sợ quá, phải bay qua ký hợp đồng độc quyền liền. Giả sử
công ty Mỹ ấy ký với công ty Thái Lan thì công ty Quảng Châu sẽ vẫn
có thể nhận được đơn hàng từ các khách hàng khác, của nước khác. Cứ
một hỏi hàng (inquiry) tới tay họ, thì không bao giờ thoát ra được, cái
gì chưa có thì họ sẽ làm cho có. Thậm chí họ còn nhân lên hàng chục
inquiry khác, tạo ra nhu cầu để bán hàng. Tất cả là nhờ nhân viên bán
hàng thông minh, giỏi giang, lanh lợi. Doanh nghiệp càng ngày càng
nhiều đơn hàng, nhiều mặt hàng mới, nhân viên ngày càng đông, nhà
xưởng càng mở rộng ra, doanh số càng tăng cao, lương bổng cũng
tăng theo ào ào theo cấp số bội. Vì toàn nhân viên như Lý Bội Bội,
