Bài giảng Quản lý dự án phần mềm: Chương 10

ƯỜ

Ạ Ọ

Ệ

NG Đ I H C CÔNG NGH TP.HCM Ệ

KHOA CÔNG NGH THÔNG TIN

ươ

Ch

ng X

Ả

Ấ

QU N LÝ C U HÌNH (Configuration Management CM)

Ộ

N I DUNG

•

• Qu n lý c u hình (Configuration Management CM) ấ

ấ

•

ả ậ ế

•

ả ả

•

ự

ả ấ ạ ả L p k ho ch qu n lý c u hình ổ ự Qu n lý s thay đ i ả Qu n lý phiên b n và phát hành ệ ố Xây d ng h th ng ụ Các công c CASE cho qu n lý c u hình

ấ

ả

Qu n lý c u hình

ự

ả ể ể ộ ả ứ ẩ

ủ ề ủ ụ ế

ầ ả ộ ủ c xem là m t ph n c a quy trình qu n lý

ệ ố ầ ớ

• Configuration Management CM là s phát tri n và ng ụ ẩ d ng c a các th t c và chu n đ qu n lý m t s n ph m ầ ph n m m đang ti n hóa ể ượ • CM có th đ ấ ượ ổ ng t ng quan h n ượ i CM, các h th ng ph n m m đôi c phát hành t ượ c g i là các baseline vì chúng là đi m b t đ u cho

ề ắ ầ ể

ơ ch t l • Khi đ ọ khi đ ể ự s phát tri n xa h n

ấ

ả

Qu n lý c u hình

ấ

ả

Qu n lý c u hình

ấ

ả

Qu n lý c u hình

•

ủ ụ Th t c CM đ nh nghĩa

•

ị ữ ư ử ổ ệ ố và x lý các thay đ i h th ng đ ượ ề c đ

ế ậ ổ ớ ộ

ươ ề ậ ể c s d ng đ nh n d ng ng th c đ

ả Cách l u gi nghị ầ Cách liên k t các thay đ i này v i các b ph n ph n ứ ượ ử ụ ạ m m và các ph ủ ệ ố các phiên b n khác nhau c a h th ng

ấ

ả

Qu n lý c u hình

•

ẩ ủ Các chu n c a CM

ị ẩ ấ ầ ế ể t đ

•

ấ ượ

•

ườ ợ ổ ẩ c d a trên các chu n CM bên t ng ụ ớ ng c c đi u ch nh cho phù h p v i môi tr

ầ ị

ổ ượ ể ậ ượ c c ki m soát và cách các

ử ụ Đ nh nghĩa và s d ng các chu n CM là r t c n thi ậ xác nh n ch t l ng ẩ ể ượ ự Các chu n có th đ ượ ỉ ề quát và đ ể ủ ổ ứ th c a t ch c ẩ Các chu n nên đ nh nghĩa các các thành ph n (item) đ ạ nh n d ng, cách các thay đ i đ ớ ượ ả phiên b n m i đ ả c qu n lý

ấ

ả

Qu n lý c u hình

• T i sao 1 h th ng t n t

ệ ố ồ ạ ở ạ ề ấ i nhi u c u hình khác nhau?

ấ

ả

Qu n lý c u hình

•

ấ Các c u hình đ

•

ấ

ệ ủ ứ ặ ầ ườ ượ ạ c t o ra: ệ ề Cho các máy/ h đi u hành khác nhau ứ Cung c p các ch c năng khác Đáp ng các yêu c u đ c bi t c a ng i dùng

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

ấ

ế ạ ị ầ ấ ả K ho ch qu n lý c u hình ượ • Đ nh nghĩa nh ng cái đ

ộ ơ ồ ượ ả ậ ạ ầ c qu n lý (thành ph n c u hình) ữ ể c dùng đ nh n d ng nh ng thành ph n

• Đ nh nghĩa ng ử

ữ và m t s đ đ đó ị

ủ ụ ấ ầ ấ ả ệ ườ và g i các thành ph n c u hình t

ể ả ị ố ớ i có trách nhi m đ i v i các th t c CM ớ i nhóm qu n lý c u hình ả ể • Đ nh nghĩa các chính sách đ qu n lý phiên b n và ki m

ổ soát s thay đ i

• Xác đ nh các công c mà ta nên đ

ự ị ụ ượ ử ụ ể ả c s d ng đ qu n lý

ử ụ

• Đ nh nghĩa c s d li u CM đ

ượ ử ụ

ấ c u hình và quy trình s d ng chúng ơ ở ữ ệ ị ữ ể ư c s d ng đ l u thông ượ ư c l u trong

ấ tin c u hình và nh ng thông tin khác nên đ CSDL đó

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

ậ

ệ ớ ầ ấ ạ ng t o ra hàng ngàn tài li u mà chúng

ả ố ờ c b o qu n trong su t th i

ậ ệ • M t s tài li u này ph i đ ủ gian s ng c a ph n m m ấ ấ c nh n d ng là duy nh t ả ượ ả ầ ề ớ ớ ứ ể ộ

• S đ phân c p v i v i các tên đa m c có th là m t ể

ạ Nh n d ng các thành ph n c u hình ườ ự • Các d án l n th ạ ả ượ ph i đ ộ ố ố ơ ồ ươ ể ấ ng pháp uy n chuy n nh t ph

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

•

ậ ạ ầ ấ

•

Nh n d ng các thành ph n c u hình ầ ấ

•

t kế ế ươ

ườ ử ụ Các thành ph n c u hình: Các đ c tặ ả Các thi ng trình Các ch ử ể ữ ệ D li u ki m th ẫ ệ ướ ng d n ng Tài li u h i s d ng

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

ấ ấ Phân c p c u hình

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

ơ ở ữ ệ ủ ả ấ

ượ ư ơ ở ữ ệ C s d li u c a qu n lý c u hình • T t c các thông tin CM nên đ c l u trong c s d li u

ấ ả ấ c u hình

ấ

•

ầ ầ ộ ư ấ ả ề • Nó còn cho phép các truy v n v qu n lý c u hình nh : ụ ể ệ ố ả • Ai có m t phiên b n h th ng c th ? ượ ệ ề • Ph n c ng và h đi u hành nào đ c yêu c u cho m t

ị ả ữ ưở ổ ủ ở ự ng b i s thay đ i c a

•

ầ

ả ộ ứ ả ụ ể phiên b n c th ? ả Nh ng phiên b n nào b nh h thành ph n X? Có bao nhiêu l ỗ ượ i đ c báo cáo trong phiên b n T?

ế ạ

ậ

ả

ấ

L p k ho ch qu n lý c u hình

ấ ơ ở ữ ệ ủ

ằ ượ ườ ng đ ợ c tích h p nh m

ề ả ầ ủ ầ

• C s d li u CM và các tài li u đ

ượ ả c qu n lý t ấ ả t c

đ ệ trong cùng h th ng

ợ ệ ộ ậ ế ộ

ở ự ưở

ượ ư ổ ế c l u tách

C s d li u c a qu n lý c u hình ộ ể • Có th là m t ph n c a môi tr ể ỗ ợ h tr phát tri n ph n m m ơ ở ữ ệ ệ ố ữ ượ ư c l u gi ể ể ượ ụ c tích h p đ liên k t m t • Các công c CASE có th đ ổ ớ ự ế cách tr c ti p các thay đ i v i các tài li u và các b ph n ổ ị ả b nh h ng b i s thay đ i ơ ở ữ ệ ơ ộ • M t cách ph bi n h n, c s d li u CM đ ơ ộ ệ ẻ ơ t vì nó r h n và linh đ ng h n bi

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ườ ư

ổ ố ớ

ầ i đ a ra các yêu c u thay đ i đ i v i

• Ai là ng ệ ố h th ng?

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ề ầ ể ổ ố ớ ệ ố • Các yêu c u thay đ i đ i v i h th ng ph n m m có th

ườ ầ ồ ừ ắ b t ngu n t i dùng

ớ i vi c theo dõi các thay

ổ ả ằ ự ệ ệ ượ c th c hi n theo cách

• Ng • Nhà phát tri nể ị ườ ự • Áp l c th tr ự ả • Qu n lý s thay đ i liên quan t ả ổ đ i này và đ m b o r ng chúng đ ấ ề ệ hi u qu nh t v chi phí

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ự ổ ả • Qui trình qu n lý s thay đ i

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ể ẫ ầ

ủ ầ ộ ẫ Bi u m u yêu c u thay đ i (change request form) ổ • S đ nh nghĩa c a m t bi u m u yêu c u thay đ i là m t

• Bi u m u này l u s thay đ i đ

ổ ể ế

c đ ngh , ng ổ ạ ườ ị ổ ượ ề i yêu ị ượ ề ự c đ ngh i sao s thay đ i này đ

ộ ậ ph n c a quy trình l p k ho ch CM ư ự ạ ủ ự

• Nó còn l u

ề ự ả ự ị ầ ủ ẫ ể ổ ầ c u thay đ i, lý do t ổ ấ và tính c p bách c a s thay đ i ư ướ ượ c l

ề ưở ổ ng v s thay đ i, phân tích nh ị ổ ng, chi phí thay đ i và các đ ngh h

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ự ụ

ự ả ổ ổ Các công c theo dõi s thay đ i • M t v n đ chính trong qu n lý s thay đ i là theo dõi

ộ ấ ạ ổ tr ng thái c a s thay đ i

ổ ự ủ ạ

ả ằ ầ

ể ờ i, đúng th i đi m

• Các công c theo dõi s thay đ i theo dõi tr ng thái c a ả ừ t ng yêu c u thay đ i và đ m b o r ng các yêu c u thay ườ ổ ượ ử ớ đ i đ ự ệ ố ượ • Đ c tích h p v i các h th ng email đ cho phép s ổ

ổ i đúng ng ớ ể ề ủ ự ụ ầ c g i t ợ

ệ ử ầ phân phát các yêu c u thay đ i đi n t

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ể ự

ạ ở ộ

c xem l ế ị ữ ượ i quy t đ nh xem chúng có mang l i

ế ượ ậ i b i m t nhóm bên bên ạ ợ i l ổ ứ ch c c và t

• Ban ki m soát s thay đ i nên là m t nhóm đ c l p c a

ổ Ban ki m soát s thay đ i ổ • Các thay đ i nên đ ườ ngoài nh ng ng ể nhu n hay không theo quan đi m chi n l ậ ể ơ h n là theo quan đi m k thu t ự ộ ậ ủ ỹ ổ ể ộ

d ánự

• Ban ki m soát s thay đ i có th g m m t đ i di n c p

ệ ấ ể ồ ự

ừ ấ ộ ạ ể ổ ầ phía khách hàng và nhân viên đ u th u cao t

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ị

ổ ượ ụ c áp d ng cho các thành

ầ ử ế L ch s ti n hóa ồ ơ ề • Là h s v các thay đ i đ ph n mã l nh

ệ ư ự ổ ượ ạ

• Nó nên l u (nh ng nét chính) s thay đ i đ ự

ố ạ ổ

ự

ệ

ẩ ượ ử ụ ộ c t o ra, ổ m i quan h đ i v i s thay đ i, ai t o ra s thay đ và khi nào nó đ • Nó có th đ ầ • N u m t m u ph n m đ u chu n đ

ể ử ộ ữ ệ ố ớ ự ệ ượ c th c hi n ư ộ ể ượ c xem nh m t chú thích trong mã l nh. ở ầ ế ẫ ụ ử ế s ti n hóa, các công c có th x lý nó m t cách t ị c s d ng cho l ch ự ộ đ ng

ả

ổ ự Qu n lý s thay đ i

ị

ủ ủ ầ ầ ộ ị ử ế L ch s ti n hóa • L ch s ti n hóa – Thông tin c a ph n đ u trang c a m t

ử ế thành ph nầ

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ộ ơ ồ ị ể ả ủ ệ • Phát tri n m t s đ đ nh danh cho các phiên b n c a h

• L p k ho ch khi m t phiên b n c a h th ng m i đ

ả ủ ệ ố ớ ượ ế ạ ộ c

ủ ụ ả ả ụ • Đ m b o r ng các công c và th t c qu n lý phiên b n

•

ắ ộ c áp d ng m t cách đúng đ n

ủ ệ ố ế ố ả ằ ụ ạ th ngố ậ t o raạ ả ượ ậ đ ớ L p k ho ch phân ph i các phát hành c a h th ng m i

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ữ

ự

ả

• Nêu s khác nhau gi a phiên b n, phát hành và

ế

ể bi n th ?

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ả

ế

ể

ộ

Phiên b n / Bi n th / Phát hành ả • Phiên b n (version):

ứ

ể ệ

M t th hi n c a h th ng t ch c năng v i các th hi n khác

ủ

ể ệ ư

ề

ứ

ớ

ủ ệ ố ể ệ ủ ệ ố

ườ

ượ

ể ệ ủ ệ ố ớ ệ mà nó khác bi ủ ệ ố c a h th ng theo cách nào đó ệ ố ộ ể ế M t th hi n c a h th ng • Bi n th (variant): ề ứ ố mà nó gi ng v ch c năng nh ng khác v phi ể ệ ch c năng v i các th hi n khác c a h th ng ộ • Phát hành (release): M t th hi n c a h th ng i dùng bên ngoài

ố c phân ph i cho ng

mà nó đ nhóm phát tri nể

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ị

ả ạ

ệ

ậ

ộ

Xác minh phiên b nả ủ ụ • Các th t c xác minh phiên b n nên đ nh nghĩa ả m t cách rõ ràng vi c nh n d ng các phiên b n thành ph nầ ỹ

ầ

ể • Ba k thu t c b n đ xác minh thành ph n

ậ ơ ả – Đánh s phiên b n ả ố – Xác minh d a trên thu c tính ự – Xác minh h ướ

ộ ớ ự ng t ổ i s thay đ i

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ố ơ ồ ấ ử ụ ự ế ế ả ả Đánh s phiên b n ố ơ • S đ đánh s đ n gi n nh t s d ng s ti n hóa tuy n

tính

• V1, V1.1, V1.2, V2.1, v.v ự ế ế • C u trúc ti n hóa th c t

ạ ộ ộ ơ là m t cây hay m t m ng h n là

ấ ộ ự ụ m t s liên t c

• Các tên không có ý nghĩa • S đ đ t tên phân c p đ a đ n ít l

ấ ư ế ơ ồ ặ ỗ ơ ệ i h n trong vi c xác

minh phiên b nả

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ố ả

ủ ế ấ ả Đánh s phiên b n ả ố • Đánh s phiên b n – C u trúc ti n hóa c a phiên b n

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ự ộ

ộ ể ượ ử ụ ể ậ ạ Xác minh d a trên thu c tính • Các thu c tính có th đ c s d ng đ nh n d ng phiên

b nả

• Các thu c tính có th là ngày, ng trình, khách hàng, tr ng thái, v.v

ộ ườ ạ ữ ậ i t o ra, ngôn ng l p

• Cách làm này có th gây ra các v n đ v tính đ n nh t

ể ạ ể

ề ề ể ấ ả ả ượ ấ ọ c ch n đ t ấ ơ t c các phiên

ộ ậ t p các thu c tính ph i đ ả b n có th đ ấ c đ nh danh duy nh t

• Trong th c ti n, m t phiên b n còn c n m t tên k t h p

ế ợ ả ầ ộ

ễ ể ượ ị ộ ự ễ ả ể đ tham kh o d dàng

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ộ

ự ậ ợ ộ ọ ự ủ ộ Xác minh d a trên thu c tính • M t thu n l

ấ

i quan tr ng c a xác minh d a trên thu c ể ỗ ợ tính là nó có th h tr các truy v n. ụ ả ấ ộ ọ ộ ị • Truy v n ch n ra m t phiên b n ph thu c vào các giá tr

ộ thu c tính

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ậ ướ ng t

ạ ợ ổ ượ ự ệ ể c th c hi n đ

Nh n d ng h • Tích h p các phiên b n và các thay đ i đ ả

ị ổ ượ ầ ệ ố • Đ c s d ng cho h th ng h n là cho thành ph n ộ ậ ổ ệ ố c đ ngh có m t t p thay • M i m t thay đ i h th ng đ ệ ự ả c th c hi n cho ơ ượ ề các thay đ i đ

ầ ủ ệ ố ổ ớ ự i s thay đ i ả ạ t o ra các phiên b n đó ượ ử ụ ộ ỗ ổ ế ợ đ i k t h p mà nó mô t các thành ph n c a h th ng

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ả

ả ủ ệ ố

ượ ố ớ đ ộ i khách hàng

• Nhà cung c p s n ph m ph n m m th

ườ ề ầ ẩ

ề ớ

Qu n lý phát hành ệ ố • Phát hành h th ng là m t phiên b n c a h th ng mà nó c phân ph i t ấ ả ỉ ư ng ch đ a ra các ứ ớ phát hành m i cho các n n m i hay thêm các ch c năng m i r t c n thi

• Các h th ng hi n nay th

ượ

ớ ấ ầ ệ ố ặ ế t ệ ậ ườ ng đ ặ ừ c phát hành trên đĩa ể ả trang ố i xu ng t

quang ho c các t p tin cài đ t có th t web

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ấ

• Qu n lý phát hành không nên gi

ể ả ố ề Các v n đ phát hành ớ ủ ệ • Khách hàng có th không mu n b n phát hành m i c a h

ượ ấ ả ậ ậ

ầ ớ ạ ả ử ằ t c các phát s r ng t ữ ấ ả c ch p nh n. T t c nh ng t p tin c n ộ c tái t o khi m t phát hành m i

th ngố ả ấ ướ hành tr c đó đ ượ ộ cho m t phát hành nên đ ặ ượ c cài đ t đ

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ệ ố ộ ả ệ ế ị Đ a ra quy t đ nh phát hành ố ị ẩ • Vi c chu n b và phân ph i m t b n phát hành h th ng

ố ộ

• Các y u t

ổ ứ ậ ng k thu t và t

là m t quy trình t n kém ế ố ư ấ ượ nh ch t l ế ị ệ ộ

ộ ỹ ch c tác đ ng ế ủ ệ ư đ n vi c quy t đ nh khi nào đ a ra m t phát hành c a h ớ ố th ng m i

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

• Nh ng thành ph n đi kèm khi phát hành m t h th ng?

ộ ệ ố ữ ầ

ả

Qu n lý phát hành và phiên b n

ệ ố ỉ ộ ậ ươ ể ự Phát hành h th ng • Không ch là m t t p các ch ng trình có th th c thi

đ cượ

ồ

ứ ậ ấ ị ượ ể • Mà có th bao g m • Các t p tin c u hình đ nh nghĩa cách th c phát hành đ c

ậ

ệ ố ệ ể

ặ ụ ể ộ ự ấ c u hình cho m t s cài đ t c th ự ậ ữ ệ ầ • Các t p tin d li u c n cho s v n hành h th ng ộ ộ ặ ươ ng trình cài đ t hay m t script ti n ích đ cài • M t ch ầ ứ ặ ệ ố đ t h th ng lên ph n c ng đích ạ ấ ệ ử d ng gi y hay d ng đi n t li u

ư ệ ở ạ • Các t ả • Đóng gói và qu ng cáo liên quan