Bài giảng Thương mại điện tử: Chương 2

Chương 2 Cơ sở hạ tầng Kinh tế - Xã hội của Thương mại Điện tử

9 April 2016

Nội dung

hoạt động EC

 Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của

hiện EC

 Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực

 Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập

9 April 2016

Khái niệm

 Mạng Internet  Cơ sở pháp lý  Trí thức của người dùng  …

 Hạ tầng KT-XH của EC là toàn bộ nhân tố, điều kiện cơ bản về Kinh tế - Xã hội nhằm tạo ra môi trường cho sự hình thành và phát triển của EC.  Ví dụ:

9 April 2016

Lợi ích của EC

chóng

 Đơn giản hóa truyền thông  Giúp các doanh nghiệp có được thông tin nhanh

 Phong phú về thị trường  Giúp khách hàng dễ dàng trong lựa chọn mua hàng  Giảm các chi phí quản lý  Bán hàng và giao dịch nhiều lần  Rút ngắn thời gian sản xuất sản phẩm  Đưa nền kinh tế tiếp cận với nền kinh tế số

9 April 2016

Vai trò của hạ tầng KT-XH

hiện được một số nội dung của EC

 Thiếu hoặc chưa có hạ tầng KT thì không thể thực

 Thay đổi nếp sống;  Thay đổi nếp suy nghĩ;  Thay đổi lề lối làm việc công nghiệp;  Có sự hợp tác trên qui mô rộng lớn.

 Để EC thực sự đi vào đời sống thì xã hội phải:

9 April 2016

Nội dung

hoạt động EC

 Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của

hiện EC

 Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực

 Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

đến hoạt động EC là:  Tiềm năng kinh tế  Tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự thay đổi cơ cấu kinh tế

của nền kinh tế

 Lạm phát và khả năng kiềm chế lạm phát của nền kinh

tế

 Tỷ giá hối đoái và khả năng chuyển đổi của tiền đồng  Thu nhập và phân bố thu nhập của dân cư

 Các yếu tố kinh tế chủ yếu có ảnh hưởng mạnh mẽ

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Tiềm năng kinh tế

 Phản ánh các nguồn lực có thể huy động được vào

phát triển nền kinh tế.

 Liên quan đến định hướng vĩ mô về phát triển thương mại -> ảnh hưởng đến sự phát triển của EC và các cơ hội kinh doanh.

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự thay đổi cơ cấu

kinh tế của nền kinh tế  Liên quan trực tiếp đến quy mô và cơ cấu của thương

mại.

 Việc gia tăng quy mô và cơ cấu hàng hóa kinh doanh -> thay đổi các phương thức giao dịch trong đó có EC.

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Lạm phát và khả năng kiềm chế lạm phát của

nền kinh tế, ảnh hưởng đến:  Xu hướng đầu tư  Xu hướng tiêu dùng  Thu nhập  Tích lũy  Khả năng cân đối tiền-hàng trong thương mại

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Tỷ giá hối đoái và khả năng chuyển đổi của tiền đồng

 Ipad Mini

 Việt Nam:

– 7.699.000 VNĐ – 9.200.000 VNĐ

 Malaysia: 999 RM ~ 7.000.000 VNĐ  USA: 329$ ~ 7.000.000 VNĐ

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Thu nhập và phân bố thu nhập của dân cư

 Ảnh hưởng tới nhu cầu tiêu dùng của người tiêu dùng.

 Ví dụ: phân bố thu nhập của dân cư

 Hà Nội  Đà Lạt  Hồ Chí Minh

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Các yếu tố văn hóa – xã hội chủ yếu có ảnh

hưởng mạnh mẽ đến hoạt động EC là:  Dân số và sự biến động dân số  Nghề nghiệp, tầng lớp xã hội  Dân tộc, chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo và nền văn hóa

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Dân số và sự biến động dân số

 Số lượng dân số

 Ảnh hưởng đến độ lớn của thị trường  Dân số đông -> khối lượng tiêu thụ sản phẩm tăng

-> giao dịch EC lớn.

 Ví dụ:

 Trung Quốc  Việt Nam

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Dân số và sự biến động dân số  Cơ cấu dân số ảnh hưởng tới:

 Cơ cấu tiêu dùng  Phương tiện giao dịch  Thông tin  Thương mại điện tử

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Dân số và sự biến động dân số

 Sự dịch chuyển dân cư theo khu vực địa lý  Ví dụ:

 Sự dịch chuyển dân cư ảnh sẽ ảnh hưởng đến sàn

giao dịch bất động sản.

 …

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Nghề nghiệp tầng lớp xã hội ảnh hưởng đến quan điểm và phương thức ứng xử của họ đến với thương mại điện tử

 Ví dụ:

 Các nước phát triển -> thu nhập cao -> sẵn sàng chi

trả cho chi phí vận chuyển

 Các nước chậm phát triển -> thu nhập thấp -> sẵn sàng tự đi mua hàng hóa để giảm chi phí vận chuyển hàng hóa.

9 April 2016

Các yếu tố KT-XH

 Dân tộc, chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo và nền văn hóa cũng ảnh hưởng đến quan điểm và cách ứng xử với EC và các sản phẩm của EC.

 Ví dụ 1: Đặc điểm của người Việt là không lấy uy tín lên làm đầu -> quan điểm của người dùng Việt là không tin tưởng EC.

 Ví dụ 2: Đặc điểm của người Malaysia là chủ yếu là người hồi giáo -> không thể mua sắm những quần áo thời trang -> không làm cho EC phong phú.

9 April 2016

Nội dung

hoạt động EC

 Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của

hiện EC

 Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực

 Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập

9 April 2016

Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở

 Chuẩn quốc tế và chuẩn quốc gia

 Chuẩn thanh toán  Chuẩn vận chuyển  Chuẩn về hải quan  Chuẩn về tài chính

 Tổ chức tốt các hoạt động thông tin kinh tế,

thông tin thương mại

9 April 2016

Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)

 Xây dựng và phát triển một hạ tầng về kỹ thuật

 Về công nghệ thông tin  Viễn thông  Internet  Công nghiệp điện tử - viễn thông và công nghệ thông

tin

 Hạ tầng về điện năng

9 April 2016

Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)

 Nhân lực

 Cần nâng cao khả năng sử dụng các thiết bị điện tử

cho người dân.

 Xây dựng và đào tạo đội ngũ những chuyên gia về tin

học

9 April 2016

Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)

 Xây dựng hệ thống thanh toán tự động

 Internet Banking  Phone Banking  SMS Banking  Anywhere Banking  ATM  …

9 April 2016

Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)

 Xây dựng và thực thi hệ thống:

 Bảo vệ người tiêu dùng  Rủi ro trong giao dịch  Rủi ro về hàng hóa  Bảo vệ sở hữu trí tuệ  Quyền tác giả  Sáng chế  Giải phát hữu ích  Nhãn hiệu hàng hóa  Kiểm dáng công nghiệp  …

9 April 2016

Nội dung

hoạt động EC

 Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của

hiện EC

 Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực

 Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập

9 April 2016

Tạo lập môi trường KT-XH

 Môi trường KT-XH cho EC là một hệ thống tổng thể các nhân tố KT-XH mang tính khách quan và chủ quan, vận động và tương tác lẫn nhau, tác động trực tiếp và gián tiếp đến sự ra đời, phát triển của hoạt động EC. Sự tác động này có thể thuận lợi hoặc khó khăn, trở ngại cho hoạt động EC.

9 April 2016

Tạo lập môi trường KT-XH

hiện qua các bước cơ bản sau:  Khai thác và thu thập thông tin liên quan đến môi trường

KT-XH.

 Phản ánh được đầy đủ các nhân tố ảnh hưởng đến EC.  Định lượng càng cụ thể càng tốt.  [ví dụ]

 Sắp xếp các nhân tố theo những tiêu chí nhất định, chỉ rõ những nhân tố tác động trực tiếp, những nhân tố tác động gián tiếp, tác động trước mắt và lâu dài.

 Trình tự phân tích môi trường KT-XH được thực

9 April 2016

Tạo lập môi trường KT-XH

 Sử dụng các phương pháp phân tích khoa học hữu hiệu nhất để phân tích, tính toán tìm ra các nhân tố tích cực tác động đến EC

 Tạo ra các biện pháp tác động vào các nhân tố này nhằm tạo

ra cơ sở hạ tầng vững chắc về KT-XH cho EC.

 Tìm ra những rủi ro, bất cập và hạn chế nảy sinh từ những nhân tố tiêu cực của nền KT-XH đã kìm hãm và gây ra những tác hại không đáng có trong quá trình sử dụng EC.  Cần có sự quan tâm, đóng góp của nhà nước, các tổ chức

và doanh nghiệp.

 Trình tự phân tích môi trường KT-XH

9 April 2016

Về phía Nhà nước

điện tử tin học.

 Xây dựng và thực thi chiến lược phát triển ngành

 Có một định hướng tổng thể cho các nhà hoạch định chính sách và chương trình cụ thể phát triển tin học và EC.

và cân đối cho sự phát triển của EC.

 Có kế hoạch trước mắt và lâu dài một cách đầy đủ

9 April 2016

Về phía Nhà nước (tt)

 Ban hành hệ thống chính sách cụ thể, hợp lý nhằm tạo điều kiện phát triển ngành công nghệ thông tin và thương mại điện tử.

 Hình thành nên những quy tắc hoạt động kinh tế  Ban hành các chính sách kinh tế, các nguyên tắc tổ chức, các chuẩn mực, cơ chế điều hành và phương thức quan hệ của các đơn vị kinh tế

9 April 2016

Về phía Nhà nước (tt)

tử

 Thừa nhận tính pháp lý của chữ ký điện tử  Bảo vệ pháp lý

 Hợpđồng điện tử,  Thanh toán điện tử  Cơ sở dữ liệu có xuất xứ từ Nhà nước  Sở hữu trí tuệ

 Bảo vệ pháp lý đối với mạng lưới thông tin nhằm chống

mọi sự xâm nhập với mục đích bất hợp pháp.

 Xây dựng và hoàn thiện các đạo luật văn bản dưới luật có liên quan đến hoạt động thương mại điện tử.  Thừa nhận tính pháp lý của giao dịch Thương mại điện

9 April 2016

Về phía Nhà nước (tt)

vững sự ổn định của tiền tệ

 Xây dựng, hoàn thiện và có các biện pháp để giữ

chứng khoán

 Phát triển thị trường tài chính – tiền tệ  Tạo lập và thúc đẩy sự phát triển của thị trường

 Phát triển các hình thức thanh toán điện tử

9 April 2016

Về phía Nhà nước (tt)

 Xây dựng, ban hành qui chế, biện pháp kiểm tra giám sát trong sử dụng công nghệ thông tin nhằm tránh những ảnh hưởng của việc truyền bá văn hóa phẩm không lành mạnh.

9 April 2016

Về phía Nhà nước (tt)

nghiệp

 Xây dựng nếp sống, cách làm việc và giao dịch công

giao dịch trực tiếp

 Xóa bỏ buôn bán trao tay, thanh toán bằng tiền mặt

 Xóa bỏ những hình thức giao dịch không phù hợp,

9 April 2016

Về phía nhà nước (tt)

 Có kế hoạch và chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng đặc biệt là hệ thống thông tin cho sự phát triển kinh tế lẫn thương mại điện tử

9 April 2016

Về phía các tổ chức - doanh nghiệp

luật trong hoạt động EC.  Đào tạo nhân lực cho EC  Tích cực tăng cường các mối liên kết kinh tế, hợp

tác kinh tế - kỹ thuật trong và ngoài nước

 Tuyệt đối tuân thủ pháp luật và các chế định pháp

 Xây dựng cho mình nguồn số liệu cần thiết, mạng lưới thông tin vi mô đủ sức cung cấp những thông tin số liệu có liên quan đến hoạt động thương mại điện tử.

9 April 2016

Về phía các tổ chức - doanh nghiệp

doanh nghiệp

 Xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa uy tín  Xây dựng thương hiệu cho tên miền và website của

 Xây dựng các phần mềm  Tổ chức dữ liệu phù hợp với chuẩn quốc tế

 Có bộ phận công nghệ thông tin để

dàng nhận biết doanh nghiệp hơn.

 Tạo ra các logo sản phẩm  giúp người dùng dễ

9 April 2016

Nội dung

hoạt động EC

 Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của

hiện EC

 Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực

 Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập

9 April 2016

 Nền kinh tế: sản xuất nông nghiệp lạc hậu  Mua bán hàng hóa, dịch vụ, thương mại còn ở mức thấp

 Kinh tế

 Các chế định của hoàn cảnh lịch sử  chưa thể mở cửa

như những nền kinh tế khác

 Những thế lực thù địch sử dụng Internet để chống phá nhà nước  có những biện pháp để bảo vệ đất nước  không thể mở cửa hoàn toàn cho thương mại điện tử.

 Chính trị, xã hội

9 April 2016

 Quen với giao dịch văn bản giấy tờ.  Mua hàng phải nhìn, sờ, thử…  Quen với thanh toán bằng tiền mặt  Chưa quen với tác phong làm việc trên qui mô lớn

 Về cách sống và làm việc

9 April 2016

Kết luận

 Hạ tầng cơ sở KT-XH đề cập ở trên cho thấy môi trường cho ứng dụng và phát triển EC chưa hình thành đầy đủ ở VN.

9 April 2016

Kết luận

 Hệ thống tiêu chuẩn vẫn chưa được hình thành. Hệ thống thông tin kinh tế quốc gia không tương thích với chuẩn quốc tế. Hệ thống này cũng mâu thuẫn và không thống nhất.

 Mức sống thấp  không dễ tiếp cận với những phương

tiện của kinh tế số

 Chưa hình thành hệ thống thanh toán tự động  Hệ thống pháp luật đang ở giai đoạn hình thành và thực

sự chưa hoàn thiện.

 Vì thế đặt ra hàng loạt vấn đề

9 April 2016

Lực lượng tin học

 Thông minh, sáng tạo  Có khả năng nhận biết và thích ứng nhanh với các xu

hướng phát triển của CNTT

 Cần cụ chịu khó, có khả năng làm việc trong những điều kiện thiếu thốn, khó khăn, đặt biệt là có khả năng và ý chí tự học để nâng cao trình độ.

 Ưu điểm

9 April 2016

Lực lượng tin học

 Trong lĩnh vực phần mềm, chuyên gia ở VN chưa đủ năng lực xử lý các hệ thống và các phần mềm ứng dụng toàn cục qui mô lớn.

 Chưa tận dụng được nguồn nhân lực có trình độ cao  Còn khoảng cách giữa kiến thức máy tính điện tử, các ứng dụng công nghệ thông tin với ứng dụng chúng trong thực tế.

 Nhược điểm