S GD & ĐT T NH VĨNH PHÚC
TR NG THPT TAM ĐO 2 ƯỜ
BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
Tên sáng ki n: ế
TÍCH H P KI N TH C VĂN TH , T C NG , CA DAO Ơ
VÀO GI NG D Y M T S BÀI PH N T NHIÊN ĐA LÍ 10 – THPT THEO
ĐNH H NG PHÁT TRI N NĂNG L C VÀ PH M CH T H C SINH ƯỚ
Tác gi sáng ki n: ế Nguy n Th Mai
Mã sáng ki n: 11.58.02ế
Vĩnh Phúc, năm 2020
M C L C
Trang
1. L i gi i thi u……………………………….…………………………………….... 1
1.1. Lí do ch n đ tài ………….….………….….………….….………….….…… 1
1.2. M c đích………….….………….….………….….………….….………….…. 3
1.3. Đi m m i c a sáng ki n ế ………….….………….….………….….…………. 3
2. Tên sáng ki n……………………………….……………………………………….ế4
3. Tác gi sáng ki n………….…………………………………….…………………… ế 4
4. Ch đu t t o ra sáng ki n……………………………………………………….. ư ế
….
4
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ……………………………………………………….… ế 4
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng th ………………………….ế ượ
….
4
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n………………………………. ế
…………………………
4
7.1. V n i dung sáng ki n ế ………….….………….….………….….………….…. 5
7.1.1. C s lý lu n và th c ti n ơ ….….………….….………….….………….... 5
a. D y h c tích h p, liên môn ……………….……………….…………….. 5
b. D y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c ướ ……………….……….… 6
c. Th c tr ng tích h p ki n th c ế ……………….……………….………… 7
d. Nh ng đi u ki n cho vi c nghiên c u ……………….………………..…. 9
7.1.2. Các b c th c hi n gi i phápướ ……………….……………….…………… 9
a. B c 1 - Xây d ng h th ng n i dung c n tích h pướ ……………….……. 10
b. B c 2 - Biên so n h th ng văn th ướ ơ ……………….……………….…. 15
c. B c 3 – Cách khai thác n i dung ướ …………………………………………… 37
d. B c 4 - Thi t k giáo án, d y th c nghi mướ ế ế ……………………………. 41
e. B c 5 - Ki m tra, đánh giáướ …………………………….……………… 53
7.1.3. Ý nghĩa ……………….……………………………….………………… 54
7.2. Tính kh thi và kh năng áp d ng c a sáng ki n ế …………………….....……. 55
8. Nh ng thông tin c n đc b o m t ượ : ……………………………………………….. 56
9. Các đi u ki n c n thi t đ áp d ng sáng ế
ki n……………………………………ế….
56
9.1. Đi u ki n c n thi t ế ………….….………….….………….….………….….… 56
9.2. M t s v n đ c n l u ý ư ………….….………….….………….….…………… 57
9.3. Bài h c kinh nghi m ………….….………….….………….….………….….… 58
10. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n ượ ế …………………………………………..... 58
10.1. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ượ ế ượ
ki n theo ý ki n c a tác giế ế ………….….………….….………….….………….….
………
58
10.2. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ượ ế ượ 61
ki n theo ý ki n c a t ch c, cá nhânế ế ………….….………….….………….….
………….…
11. Danh sách nh ng t ch c/cá nhân đã tham gia áp d ng th …… ……………..….. 64
TÀI LI U THAM KH O ……………………………………………… …………….... 65
PH L C………………………………………………………… ……………………. 66
DANH M C VI T T T
Vi t t tế Vi t đy đế
DTNT Dân t c n i trú
GDPT Giáo d c ph thông
GV Giáo viên
HS H c sinh
SGK Sách giáo khoa
THPT Trung h c ph thông
BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1. L i gi i thi u
Th , ca dao, t c ng là nh ng sáng tác văn h c có v n, nh c đi u, giàuơ
hình nh, k t c u ng n g n d nh ph n ánh nh n th c tâm t c a con ng i ế ư ườ
tr c các hi n t ng đi s ng trong đó có các hi n t ng t nhiênướ ư ượ . Vi c s
d ng ki n th c văn h c, th , ca dao, t c ng vào bài d y là m t công c đ t o ế ơ
h ng thú cho h c sinh, đ minh h a cho bài h c, ... đ c ng c , ki m tra ki n ế
th c và đánh giá kh năng v n d ng c a các em vào nh ng tình hu ng c th ,
phù h p v i quan đi m “h c đi đôi v i hành” lý thuy t g n v i th c ti n cu c ế
s ng.
Vi c s d ng th , ca dao, t c ng trong d y h c Đa lí cũng mang nhi u ơ
ý nghĩa tích c c v i vi c h c môn Ng văn, làm cho các em hi u đc ph n ượ
hi n th c cu c s ng ph n ánh trong th , trong ca dao t c ng . H n n a, vi c ơ ơ
s d ng văn th , ca dao, t c ng trong d y h c Đa lí cũng hoàn toàn phù h p ơ
v i quan đi m tích h p liên môn c a B giáo d c và Đào t o hi n nay.
1.1. Lí do ch n đ tài
Ngh quyêt Đi hôi XII c a Đng đã xác đnh môt trong nh ng nhiêm v
tr ng tâm "đt phá chi n l c" đó là: Đi m i căn b n và toàn di n giáo d c, ế ượ
đào t o; phát tri n ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c ch t l ng cao”. ượ
Đi m i nên giáo d c theo h ng ti p c n năng l c, phù h p v i xu th phát ướ ế ế
tri n ch ng trình giáo d c c a thê gi i và b t k p nên giáo d c c a các n c ươ ướ
tiên ti n.ế
Chính vì thê, vi c đi m i t duy giáo d c trong th i đi tri th c nh m ư
đáp ng s thay đi c a cu c s ng phát triên không ng ng là m t t t y u. # ế Đi
m i ph ng pháp d y h c tr c hêt là đáp ng yêu câu cân đt vê phâm ươ ướ
chât, năng l c ng i h c ườ và cuôi cùng là vì m c tiêu đáp ng bôi c nh c a
th i đi, nhu c u phát tri n đt n c. ướ
Có th xem đây là m t đi u ki n tiên quy t trong vi c th c hiên Ngh quy t ế ế
s 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 c a Qu c h i khóa 13: "T o chuy n bi n căn ế
b n, toàn di n v ch t l ng và hi u qu giáo d c ph thông; k t h p d y ch , ượ ế
d y ng i và đnh h ng ngh nghi p; góp ph n chuy n n n giáo d c n ng v ườ ướ
truy n th ki n th c sang n n giáo d c phát tri n toàn di n c v ph m ch t và ế
năng l c, hài hòa trí, đc, th , m và phát huy t t nh t ti m năng c a m i h c
sinh".
1
Đi m i ph ng pháp d y h c Đa lí là m t nhi m v quan tr ng c a ươ
ng i giáo viên Đa lí trong nhà tr ng ph thông, góp ph n vào vi c vào vi cườ ườ
th c hi n thành công công cu c đi m i giáo d c c n c. ướ
D y h c t ng môn riêng r nh hi n nay có tác d ng cung c p ki n th c ư ế
khoa h c, loogic, có h th ng c a t ng lĩnh v c vào đi u ki n phân hóa theo
đnh h ng ngh nghi p c a h c sinh. Tuy nhiên đi u này cũng n y sinh nh ng ướ
b t c p nh khó phát tri n năng l c h c sinh d n đn tâm lí giáo viên nào cũng ư ế
coi môn c a mình là quan tr ng, môn nào cũng mu n đa nhi u ki n th c vào ư ế
sách giáo khoa d n đn quá t i đi v i h c sinh. Tích h p và d y h c tích h p ế
s kh c ph c đc nh ng b t c p trên. ượ
Đa lí h c là môn h c có tính khái quát cao và ki n th c đa lí có m i liên ế
h , s d ng các thành t u c a các môn h c khác nh toán h c, hóa h c… trong ư
đó th , t c ng , ca dao có m i quan h ch t ch v i đa lí h c. Chính vì v y,ơ
s d ng th , t c ng , ca dao trong gi ng d y đa lí giúp cho giáo viên và h c ơ
sinh ch đng trong quá trình d y và h c, đem l i hi u qu tích c c, nâng cao
ch t l ng giáo d c b môn. ượ
T c ng , ca dao, dân ca - M t lo i hình văn hóa đc đáo c a ng i dân ườ
Vi t Nam; là nh ng sáng tác dân gian đc truy n mi ng, ph bi n r ng rãi t ượ ế
đi này qua đi khác. Nó th hi n m i m t c a cu c s ng. Trong quá trình lao
đng, lý trí c a con ng i, c m quan th m m đc tôi luy n, th hi n nh ng ườ ượ
quan sát, nh ng kinh nghi m v s n xu t, v th i ti t, v tr ng tr t, chăn ế
nuôi... M c dù cho đn nay v i s phát tri n c a khoa h c, k thu t công ngh ế
hi n đi, s hi u bi t c a loài ng i v th gi i đã có nhi u ti n b , song ế ườ ế ế
nh ng câu t c ng , ca dao v n còn nguyên giá tr đi v i môn Đa lí.
Vi c s d ng th , ca dao, t c ng trong d y h c Đa lí t nhiên là hoàn ơ
toàn có c s lí lu n và th c ti n. Đi m giao hòa gi a th , ca dao t c ng vàơ ơ
Đa lí t nhiên là đu ph n ánh đc đi m c a t nhiên, m i quan h gi a t
nhiên v i t nhiên, nh h ng c a t nhiên đn đi s ng kinh t xã h i. So v i ưở ế ế
Đa lí thì th , ca dao, t c ng mô t t nhiên mang tính ch t hình nh, ngh ơ
thu t làm cho ng i đc, ng i nghe d nh h n. ườ ườ ơ
Nói cách khác, v n d ng văn th , ca dao, t c ng trong d y h c Đa lí ơ
b n ch t là vi c d y h c tích h p, liên môn theo đnh h ng phát tri n năng ướ
l c và ph m ch t ng i h c. ườ V n đ đt ra là s d ng văn th , ca dao, t c ng ơ
trong d y h c Đa lí nh th nào, sao cho hi u qu ? ư ế
Đ tr l i câu h i này, tôi xin đc đa ra kinh nghi m c a mình chia s ượ ư
v i các b n đng nghi p thông qua đ tài: Tích h p ki n th c văn th , t c ế ơ
2