MỤC LỤC Trang
MỞ ĐẦU……………………………………………………………………. 1
1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………………. 1
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………... 1
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu…………………………………………… 2
4. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………….. 2
5. Lịch sử nghiên cứu đề tài…………………………………………………. 2
PHẦN NỘI DUNG…………………………………………………………. 4
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về việc vận dụng kiến thức địa lí địa
phương………………………………………………………………….. 4
1.1. Cơ sở lý luận……………………………………………………………. 4
1.2. Cơ sở thực tiễn………………………………………………………….. 4
Chương 2. Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng thú
học tập cho học sinh……………………………… 6
2.1. Vì sao vận dụng kiến thức địa lí địa phương tạo hứng thú trong học tập 6
2.2. Xác định mức độ cần vận dụng kiến thức địa lí địa phương vào bài dạy 6
Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng
thú học tập cho học sinh 1
2.3. Quy trình vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 7
2.4. Một số phương pháp vận dụng kiến thức địa lí địa phương…………… 7
2.4.1. Phương pháp đàm thoại ……………………………………………… 8
2.4.2. Phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan……………………. 9
2.4.3. Phương pháp điều tra, sưu tầm………………………………………. 11
2.4.4. Phương pháp cho bài tập vận dụng và nghiên cứu…………………… 12
2.4.5. Sử dụng trò chơi trong dạy học………………………………………. 14
2.4.6. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo………………………………………. 15
2.5. Kết quả thực hiện………………………………………………………. 17
PHẦN KẾT LUẬN ………………………………………………………… 19
1. Ý nghĩa của đề tài…………………………………………………………. 19
2. Một số kiến nghị…………………………………………………………... 19
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………. 21
PHỤ LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng
thú học tập cho học sinh 2
1. Lý do chọn đề tài
Tại Điều 28 của luật giáo dục đã quy định: “Phương pháp giáo dục phổ thông
phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS phù hợp với đặc điểm
của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo
nhóm; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem
lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh”. Với phương hướng đổi mới phương pháp
trên, trong dạy học nói chung và dạy địa lý nói riêng, giáo viên không chỉ chú ý đến
việc truyền thụ kiến thức mà phải rèn luyện được kĩ năng và các năng lực hoạt động
cho học sinh, đặc biệt kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Địa lí là bộ môn khoa học thực nghiệm, có nhiều nội dung kiến thức găYn liêZn
vơYi thư[c tiê\n đơZi sôYng. Vì vậy trong dạy học viê[c rèn luyện và nâng cao cho HS kĩ
năng vận dụng kiến thức để giải quyết mô[t số vâYn đêZ thực tiễn là rất thiêYt thực và câZn
pha`i đặc biệt quan tâm. Việc học bộ môn Địa lí 10 của học sinh vẫn còn nặng về lí
thuyết, khả năng vận dụng vào thực tế của các em còn rất hạn chế. Có nhiều cách để
tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học Địa lí, riêng đối với bản thân tôi đã áp
dụng một trong những biện pháp đó là vận dụng kiến thức địa lí địa phương để dạy
học.
Do đó thay vì chỉ nói những nội dung cơ bản trong chương trình và sách giáo
khoa thì giáo viên liên hệ trực tiếp ngay ở địa phương học sinh giúp các em vừa nhanh
hiểu bài vừa có thể vận dụng kiến thức bài học vào thực tế quanh mình.
Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài “Vận dụng kiến thức địa lí địa
phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh” để nghiên
cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
- Nghiên cứu đề xuất, tìm ra những phương pháp vận dụng kiến thức địa lí địa
phương vào dạy học địa lí lớp 10 nhằm tạo hứng thú học tập môn Địa lí.
- Góp phần giáo dục tình yêu quê hương, đất nước cho học sinh.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, chọn lọc, hệ thống hoá cơ sở lý luận của vấn đề vận dụng kiến
thức thực tiễn dạy học địa lý.
Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng
thú học tập cho học sinh 3
- Điều tra, phân tích hiện trạng giảng dạy của giáo viên địa lý ở trường THPT.
- Nghiên cứu xây dựng các phương pháp vận dụng thực tiễn địa phương.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm kiểm chứng những kết quả đã nghiên cứu.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Vận dụng kiến thức thực tế Hà Tĩnh vào dạy học Địa lý 10.
- Học sinh lớp 10.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Áp dụng cho chương trình lớp 10.
- Giới hạn trong việc giáo viên xây dựng và vận dụng kiến thức thực tế địa lí địa
phương vào một số bài dạy.
+ Thời gian: Tiến hành từ tháng 10/2018 đến tháng 4/2019.
+ Không gian: Tại một số lớp 10 trường THPT.
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài
4.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Thu thập tài liệu về lý luận dạy học Địa lí, giáo dục học, tâm lý học, SGK,
một số tạp chí, báo, tin tức thời sự, Internet... trên cơ sở tổng hợp, chọn lọc, phân tích
để đúc kết, hệ thống hóa kiến thức.
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn
- Phương pháp thực nghiệm
- Phương pháp thống kê toán học
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
5. Lịch sử nghiên cứu đề tài
5.1. Điểm mới của đề tài
Đề tài đã được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học và sư phạm địa lý nhưng
chủ yếu đề cập đến nội dung còn chung chung và ở các vùng miền khác nhau, chưa
nhấn mạnh đến Hà Tĩnh. Đề tài mà tôi trình bày ngoài việc đề cập đến vấn đề nghiên
cứu các kiến thức địa lí địa phương tỉnh Hà Tĩnh để giảng dạy phần kiến thức liên
quan cụ thể còn đề cập đến một số phương pháp vận dụng kiến thức địa lí địa phương
này góp phần tạo hứng thú học tập cho HS.
Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng
thú học tập cho học sinh 4
5.2. Kết quả cần đạt
- Hệ thống và khái quát hóa những lý luận cơ bản của vận dụng kiến thức địa lí
địa phương trong giảng dạy Địa lí lớp 10 tạo hứng thú học tập cho HS.
- Nắm được thực trạng dạy học địa lí 10 qua điều tra mức độ nhận thức và cách
thức giảng dạy, học tập của giáo viên, học sinh ở các trường THPT.
- Đưa ra được một số phương pháp vận dụng kiến thức thực tế địa lí địa phương
vào dạy học địa lí 10 giúp cho các giáo viên có thể tham khảo để đạt kết quả cao nhất
trong dạy học, tạo hứng thú trong học tập cho học sinh, góp phần nâng cao ý thức,
trách nhiệm của học sinh trong việc xây dựng, phát triển địa phương mình, từ đó thêm
yêu quê hương, đất nước.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC VẬN DỤNG KIẾN
THỨC THỰC TẾ ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG
Vận dụng kiến thức địa lí địa phương trong dạy học Địa lí 10 nhằm tạo hứng
thú học tập cho học sinh 5