Báo cáo khoa học: Đặc thù của giao thông đô thị phụ thuộc xe máy và ảnh hưởng của nó tới nạn ùn tắc & tai nạn giao thông, giải pháp đối với giao thông xe máy trong đô thị Hà Nội

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

183
lượt xem 48
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung Báo cáo khoa học: Đặc thù của giao thông đô thị phụ thuộc xe máy và ảnh hưởng của nó tới nạn ùn tắc & tai nạn giao thông, giải pháp đối với giao thông xe máy trong đô thị Hà Nội chỉ ra những đặc thù của một đô thị mà giao thông phụ thuộc chủ yếu vào phương tiện xe máy, mối quan hệ đối với nạn ùn tắc và tai nạn giao thông, từ đó đưa ra 1 số giải pháp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Đặc thù của giao thông đô thị phụ thuộc xe máy và ảnh hưởng của nó tới nạn ùn tắc & tai nạn giao thông, giải pháp đối với giao thông xe máy trong đô thị Hà Nội

ĐẶC THÙ CỦA GIAO THÔNG ĐÔ THỊ PHỤ THUỘC XE MÁY VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ TỚI NẠN ÙN TẮC & TAI NẠN GIAO THÔNG, GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI GIAO THÔNG XE MÁY TRONG ĐÔ THỊ HÀ NỘI ThS. NGUYỄN HUY HÙNG KS. PHẠM VŨ HÀ Bộ môn Công trình GTCC & Môi trường Khoa Công trình Trường Đại học Giao thông Vận tải Tóm tắt: Bài báo chỉ ra những đặc thù của một đô thị mà giao thông phụ thuộc chủ yếu vào phương tiện xe máy, mối quan hệ đối với nạn ùn tắc và tai nạn giao thông. Bên cạnh đó bài báo sẽ đưa ra một số giải pháp đối với dòng giao thông xe máy cho Đô thị Hà Nội. Summary: The article points out specific of urban which depends primarily on motorcycles, relationship with congestion and traffic accidents. Besides, the article will offer some solution for the transport motorcycles for urban Hanoi. chuyến đi của người dân thành phố. Như vậy, I. ĐẶT VẤN ĐỀ tại thời điểm thông kê cũng như hiện tại thì xe máy đã trở thành phương tiện giao thông Đô thị phụ thuộc xe máy là đô thị có không thể thiếu của người dân, và thực tế nó những đặc điểm nổi bật về giao thông như: có đã đảm nhận tốt vai trò của mình trên phương tỷ lệ xe máy/đầu người cao nhất so với các diện vận chuyển. Bên cạnh mặt tích cực đó, phương tiện giao thông khác - xe máy là giao thông xe máy cũng luôn đặt ra những trở phương tiện giao thông chủ yếu chiếm phần ngại về ách tắc giao thông, tai nạn giao thông lớn trong các phương tiện tham gia giao cũng như ô nhiễm môi trường đô thị, … và thông; có phần lớn chuyến đi (sự di chuyển) đòi hỏi phải có một quan điểm cũng như một của người dân trong đô thị đó được thực hiện chiến lược hợp lý đối với loại hình phương bằng phương tiện xe máy. Các đô thị như vậy tiện này. thường là thuộc về các nước đang phát triển, nơi mà quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh II. NỘI DUNG mẽ với một hệ thống giao thông đang trên đà phát triển và hoàn thiện. 1. Giao thông xe máy và những đặc thù của đô thị phụ thuộc xe máy, mối quan hệ đối Theo kết quả nghiên cứu do Bộ Giao với nạn ùn tắc và TNGT thông Vận tải và tổ chức JICA (Nhật Bản) về Có thể nói, đối với các đô thị mà giao quy hoạch đô thị của Hà Nội và TP. HCM cho thông phụ thuộc xe máy thì đặc thù của đô thị thấy xe máy là phương tiện giao thông chính đó ít nhiều là hệ quả của chính những đặc của người dân tại các thành phố này. Cụ thể, điểm riêng biệt, đặc thù của loại phương tiện theo thống kê trong năm 2007, Hà Nội có này. Ta có thể chỉ ra một số nét đặc thù sau: khoảng 2 triệu xe gắn máy đảm nhận gần 70%
Trong đó: X, Y (m) – chiều rộng và chiều - Giao thông xe máy có tính cơ động cao: xe máy là phương tiện có tính cơ động cao, nó dài xe; có thể đi đến mọi địa điểm, có thể dừng đỗ tức L1 ≈ 0.4 + 0.005V thời tại vị trí mong muốn. Như vậy, rõ ràng là (m) - khoảng cách an toàn theo chiều nó rất cơ động và tiện lợi, nhưng chính sự cơ ngang xe; [Công thức Zamakhaev] động và tiện lợi này lại gây ra những hậu quả xấu. Ví dụ, khi đang đi trên đường xe máy có kV 2 V L2 = + + l0 thể tự ý dừng lại trên đường hoặc leo lên vỉa 3.6 254 ( jd ± i d ) hè hoặc chuyển hướng rẽ đột ngột vì các mục đích như để mua hàng được bán rong dọc (m) - khoảng cách an toàn theo chiều dọc đường, bán trong cửa hàng mặt phố, … gây xe (tầm nhìn trước chướng ngại vật cố định, lộn xộn, cản trở dòng giao thông và có thể dẫn S1); đến ùn tắc đường. Có lẽ hiệu ứng “nhà mặt V (km/h) – tốc độ xe chạy; phố” hay “bán hàng vỉa hẻ, bán hàng rong” cũng từ đó mà sinh ra. Thiết nghĩ vấn đề này l0 = 5 ÷ 1 0 cũng có tính hai chiều, nếu các phương tiện m – khoảng cách an toàn dự trữ; tham gia giao thông (xe máy) không thể đậu, đỗ một cách tự do để thực hiện mục đích cá k – hệ số sử dụng phanh; ϕd – hệ số bám nhân của mình (mua bán) thì gánh hàng rong dọc; id – độ dốc dọc của đường. sẽ không ra đời hoặc người ta cũng không cố Diện tích S tính theo công thức (**) nêu tình lấn chiếm vỉa hè để buôn bán, kinh doanh trên là diện tích mặt đường cần thiết dành cho làm gì hoặc đặt vấn đề ngược lại nhưng luật mỗi phương tiện, khi nó chuyển động với vận giao thông rõ ràng, chặt chẽ không cho tốc V(km/h), để đảm bảo an toàn, tiện lợi. Giá phương tiện tham gia giao thông đậu đỗ tùy trị của S tỷ lệ thuận với tốc độ chuyển động V. tiện với các chế tài đủ mạnh hoặc ý thức của người dân ở mức cao thì việc buôn bán, lấn Theo đó ta thấy rằng, trong điều kiện chiếm lòng đường vỉa hè cũng không thể tồn chuyển động bình thường một xe máy cần tại. Do đó, ta có thể đưa ra công thức sau: 8 ÷ 12m2 mặt đường để hoạt động và chở được trung bình 1.14 người. Trong khi đó, Tính cơ động + Ý thức chấp hành luật một xe bus chở 35 người chỉ chiếm khoảng GT kém + Việc tổ chức, quản lý giao thông 50m2 mặt đường. Như vậy, nếu xét theo đơn yếu kém = Lộn xộn, tắc đường. (*) vị là số m2 đường/1hkhách thì xe máy là - Giao thông xe máy chiếm dụng đường phương tiện chiếm dụng mặt đường nhiều (diện tích mặt đường) lớn: nhất. Khi chạy với vận tốc V (km/h) trên Hệ quả: việc xe máy là loại phương tiện đường, diện tích mặt đường mà mỗi phương chiếm dụng mặt đường lớn dẫn đến một đặc tiện cần có để đảm bảo an toàn, tiện nghi được tính gần đúng theo công thức sau: thù là trong các đô thị phụ thuộc xe máy người ta luôn có cảm giác về một không gian S = (X+L1) x (Y+L2) = (X + 0.4 + 0.005V) đường chật trội, cảm giác về sự thiếu hụt cơ kV 2 V sở hạ tầng giao thông (mặt đường) và sự lộn x (Y + + l0 ); (m). (**) + 3.6 254 ( jd ± i d ) xộn trong dòng giao thông.
luật lệ giao thông của người tham gia giao thông cũng như vấn đề quản lý đô thị hiện có trong mỗi đô thị đó. 2. Giải pháp đối với giao thông xe máy cho đô thị Hà Nội 2.1. Xác định tỷ lệ % xe máy thích hợp cho giao thông Hà Nội Có thể khẳng định rằng trong những năm sắp tới (giai đoạn 2010 – 2020), xe máy vẫn là Dòng giao thông xe máy rất khó kiểm phương tiện giao thông chủ đạo của Hà Nội, soát: Đó là sự khó khăn trong kiểm soát tốc bởi lẽ: độ dòng xe và trật tự giao thông trên đường. Mỗi xe máy như một cá thể độc lập mà chủ Thứ nhất, tính cơ động của xe máy rất thể của nó có những cách hành xử hoàn toàn phù hợp với cơ cấu ngành nghề của cư dân không giống nhau về vấn đề tốc độ cũng như Thủ đô hiện nay và một số năm sau cũng như quỹ đạo chuyển động. Mặc dù những vấn đề phù hợp với mạng lưới đường chưa hoàn này đã được ràng buộc bởi luật giao thông chỉnh như hiện tại; cũng như cách tổ chức giao thông trên đường. Tuy nhiên, đó vẫn là những vấn đề còn tồn tại Thứ hai, khi mà hệ thống giao thông và chưa được kiểm soát chặt chẽ. công chính còn chưa thực sự hoàn chỉnh và tiện lợi thì xe máy vẫn là phương tiện phù hợp - Xe máy là loại phương tiện tiềm ẩn với thu nhập của người dân hiện nay; nguy cơ tai nạn cao nhất: chính đặc điểm là một dòng giao thông khó kiểm soát, nhất là về Thứ ba, việc chuyển đổi cơ cấu phương vấn đề tốc độ và quỹ đạo chuyển động như đã tiện (từ gần 70% là xe máy xuống một tỷ lệ nói ở trên dẫn đến xe máy là loại phương tiện thấp hẳn) cần phải có lộ trình và là một vấn đề giao thông tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn cao phức tạp, không thể ngày một ngày hai mà nhất trong số các phương tiện tham gia giao thực hiện được. thông trên đường. Theo thống kê của Ủy Ban Theo Quy hoạch phát triển giao thông ATGT Quốc gia về nguyên nhân gây TNGT vận tải Thủ đô Hà Nội đến 2020 và định thì có tới 72% TNGT liên quan đến xe máy hướng sau 2020 (vừa bổ sung, trình duyệt), thị với các xung đột điển hình giữa: xe máy – xe phần vận tải đảm nhận dự kiến của các máy, xe máy – ô tô, xe máy – xe đạp hoặc phương thức vận tải tại thời điểm năm 2020 người đi bộ. là: xe đạp 4%; xe máy 30%; xe con (taxi) Tóm lại, trong những đô thị mà giao 17%; buýt thường 20%; buýt nhanh (BRT) thông phụ thuộc vào xe máy sẽ luôn tiềm ẩn 5%; đường sắt đô thị 20% và các loại xe khác nguy cơ xẩy ra ùn tắc, tai nạn giao thông. Mức 4%. Tỷ lệ 30% xe máy ở thời điểm năm 2020 độ cũng như tần suất xẩy ra những hiện tượng là một tỷ lệ thích hợp và để đạt được tỷ lệ này này chủ yếu phụ thuộc vào ý thức chấp hành
ngay từ bây giờ cần phải có lộ trình chặt chẽ thông của người điều khiển xe máy nói riêng mà một trong những điểm mấu chốt là phải và người tham gia giao thông nói chung, bằng đẩy nhanh các dự án trọng điểm về GTCC của các biện pháp: giáo dục (trong nhà trường, Thủ đô. trong cộng đồng), cưỡng chế (xử phạt thật mạnh và nghiêm minh đối với các lỗi vi 2.2. Giải pháp quản lý, tổ chức dòng giao phạm). Muốn vậy trước tiên hệ thống luật lệ thông xe máy giao thông đường bộ cần được hoàn chỉnh; Công thức (*) ở trên cho thấy nếu ta loại - Có biện pháp tổ chức giao thông hoàn bỏ được hai yếu tố ảnh hưởng có tính tiêu cực chỉnh, có xem xét đến đặc thù của dòng giao là “ý thức chấp hành luật lệ GT kém” của thông trên các tuyến phố khác nhau. Thí điểm người điều khiển xe máy và “việc tổ chức, tổ chức làn đường riêng cho xe máy trên một quản lý giao thông yếu kém” và giữ lại yếu tố số tuyến phố có tần xuất xe máy đi lại lớn “tính cơ động” thì phương tiện giao thông xe bằng hình thức như dùng giải phân cách nổi máy sẽ có rất nhiều ưu điểm và chưa hẳn nó để cưỡng chế dòng xe máy, … đã gây ra ùn tắc giao thông trên đường. Cụ thể, theo kết quả nghiên cứu của nhóm tác giả - Nghiên cứu bố trí các điểm, các bãi để Nguyễn Quốc Hiển (Tập đoàn Mouchel - xe máy phù hợp cả về quy mô cũng như vị trí. Vương quốc Anh), Frank Montgomery và Paul Timms (Trường ĐH Leeds - Vương quốc III. KẾT LUẬN Anh) được công bố tại Hội thảo quốc tế về Vấn đề giao thông xe máy nếu nhìn nhận giao thông đô thị khai mạc tại TPHCM ngày ở nhiều góc độ và có những cách giải quyết 12/11/08, chiều rộng lòng đường là 3,5 m sẽ thấu đáo thì bài toán về xe máy và giao thông có 12,28 xe gắn máy chạy qua giao lộ trong 4 trong các đô thị phụ thuộc vào loại phương giây đèn xanh, tương đương khoảng 11.000 xe tiện này sẽ bớt đi độ “căng thẳng” như nó gắn máy trong 1 giờ đèn xanh, tức 12.540 đang diễn ra hiện nay. người đi qua (trung bình mỗi xe gắn máy chở 1,14 người). Nếu thay một nửa xe gắn máy bằng ô tô thì tổng số người là 8.578 người/giờ, xấp xỉ 2/3 của xe gắn máy. Nếu thay một nửa xe máy bằng xe buýt nhỏ (giả sử 1 xe buýt nhỏ chở 10 hành khách) thì tổng số Tài liệu tham khảo [1]. Đỗ Bá Chương. Thiết kế đường ô tô, tập 1. người là 13.180 người/giờ, nhiều hơn so với NXB Giáo dục. xe gắn máy! [2]. UB ATGT Quốc gia. Các báo cáo về tình hình giao thông trên địa bàn hà Nội hiện nay. Như vậy, để phát huy được ưu điểm của [3]. Nguồn Website. Vietbao.com.vn, xe máy và chấp nhận được một tỷ lệ cao xe Dantri.com.vn, … máy trong dòng giao thông như hiện tại và [4]. Kỷ yếu Hội thảo quốc tế về giao thông đô thị. giai đoạn tới thì giải pháp đưa ra đó là: TP HCM, 11/2008♦ - Nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao