Bài thuyết trình: Bát cháo hành, liều thuốc giải độc

Bài thuyết trình

BÁT CHÁO HÀNH, LIỀU THUỐC GIẢI ĐỘC

Nguyễn Thị Thanh Mai

Khái quát:

1. Chi ti t ế

Khái ni mệ

Vai trò

ế 2. Chi ti t bát cháo hành

ướ ị ở Chí Phèo tr ặ c khi g p th N

ủ ể ệ ậ Bi u hi n c a Chí khi nh n bát cháo hành

ụ ủ Công d ng c a bát cháo hành

Ý nghĩa bát cháo hành

ớ ồ ế

ợ So sánh chi ti t bát cháo hành v i n i cháo cám ặ ủ c a V nh t Kim Lân

ế ổ 3. T ng k t

1. CHI TIẾT

 Chi tiết là gì?

Tầm quan trọng của chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm văn chương .

ẫ ầ

ạ ẳ

ể ế

ả  Không ph i ng u nhiên ườ i mà văn hào vĩ đ i ng Nga Macxim Gorki t ng ừ ỏ phát bi u: “Chi ti t nh làm nên nhà văn l n”.ớ

 Trong tác ph m văn

ỏ ủ  Cái làm nên t m vóc c a nhà văn không h n là ẩ quy mô tác ph m mà ế ế chính là “chi ti t” – y u ượ ố t đôi khi đ c coi là ặ nh , là v t vãnh…

ẩ ể ế ng, chi ti t có th

ầ ự ả ớ ươ ch ỏ ề nh v quy mô, t m vóc ư ứ ư nh ng nó ch a đ ng t ớ ưở t ng l n, tình c m l n.

ủ

2. Chi ti t ế BÁT CHÁO HÀNH trong CHÍ PHÈO c a Nam Cao

ộ ệ

ộ

ườ ọ ạ ữ ủ

ầ ề

ữ ủ

ử ữ

ữ ở

ợ

ả

 Toàn truy n Chí Phèo là m t ứ s c căng, Nam Cao đã đ a ậ i đ c l c vào m t cung b c ng ẳ ự khác c a nh ng s căng th ng ở v th n kinh b i nh ng câu ở ch i choang choang c a Chí, b i ố ượ ư ướ ơ u nh n c, nh ng c n n c r ặ ạ ạ ầ b i nh ng l n r ch m t ăn v ể ế ố ghê r n và cu i cùng đ k t ả ạ ủ thúc b n nh c c a mình, c trang nh rung lên khi Chí vung ế ườ i Bá Ki n và dao chém vào ng ự ế ờ ộ t k t thúc cu c đ i mình. ẩ ư Nh ng xuyên su t tác ph m

ố

ữ ả không ph i toàn nh ng hành

ộ ượ ủ đ ng ngang ng c c a Chí, Chí

ứ ươ đã có ý th c v n lên khao khát

ượ ườ ươ ệ . đ c làm ng i l ng thi n

ự ẩ ộ Đ ng l c thúc đ y Chí chính là

ươ ị ở ủ tình th ng c a Th N và bát

ủ ị cháo hành c a th .

2.1 Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở

Từng là một người nông dân hiền lành, lương thiện và trọng danh dự

Cơn ghen vu vơ của Bá Kiến đã đẩy Chí vào tù.Cái thế lực phong kiến cấu kết với nhà tù thực dân tước bỏ quyền tự do của Chí gần 7- 8 năm và biến Chí thành con người khác.

Chí trở thành con quỷ của làng Vũ Đại. Chỉ biết rạch mặt ăn vạ và chửi đổng. Cuộc đời hắn trượt dài trong cơn say.

ộ ơ

ẽ ắ ể ờ

ờ ỉ ắ ữ

ộ

ườ

ấ ắ ừ

ậ

ộ

ả ờ ắ Nam Cao đã mô t đ i h n là m t c n say dài, mênh ư mông “ và có l h n ch a ớ bao gi t nh táo, đ nh ự ằ r ng h n có trên đ i”. S ở ủ ệ hi n h u c a Chí Phèo ố ạ làng Vũ Đ i là m t con s “ không” tròn trĩnh. Không ử nhà không c a, không ng ộ ấ thân thích, không m t t c ượ c đ t c m dùi, không đ ườ th a nh n là m t con ng

ế

ườ

ủ i ta t

ề

ộ

ử

ố

ị

ọ

i “d h i, x u

ồ

ế

ạ

ờ

ấ Đúng lúc Chí d n thân đ n ự ộ t t cùng c a s tha hóa, đúng ẽ ưở ng Chí s lúc ng ờ ộ ề tri n miên trong cu c đ i ỷ ữ ộ m t con qu d thì Nam Cao ệ đã phát hi n trong chi u sâu ủ ậ tâm linh c a nhân v t m t ỏ ừ đ m l a nh nhoi b ng sáng. ị ở ủ Vai trò, v trí c a Th N ấ ẩ trong tác ph m là r t quan ở ơ ấ ườ tr ng.Con ng ạ ỷ ờ ma chê qu h n”, l i là ạ ấ ngu n sáng duy nh t còn l i ể ở làng Vũ Đ i có th chi u ố ủ sáng cõi đ i tăm t i c a Chí

ủ

Ch nhân

Bát cháo hành

ườ

ạ

ỉ

ấ ấ ủ ị ạ

ườ

ứ

ả

Th Nị ở: ng ộ ụ ấ i đàn bà x u nh t làng Vũ Đ i, h i t ầ ủ đ y đ nh ng nét m a mai nh t c a hóa công dành cho ộ ở ộ Th l i có m t th tài s n m t ng

ữ i đàn bà. Nh ng

vô giá: tình ng

i.ườ

ủ

2.2 Bi u hi n c a Chí khi

ệ ượ

ể ậ nh n đ

c bát cháo

 K bát cháo hành lên mi ng, h n đã khóc. Nam

ề ắ

ớ ườ

ệ ắ ủ ể ệ ướ ướ ắ

c m t c a con ng ủ ườ ườ ướ i. V i c m t là bi u hi n c a tính ng ọ i, gi t n i. c

ạ

ố ắ ư ẳ

ng đã khô c n, tiêu tan. Hóa ra ị ả ẫ ầ ỏ

ấ Cao r t tin vào n Nam Cao, n ộ S ng trong xã h i khô héo tình ng ưở m t trong Chí t ấ ỉ ẳ ch a h n. Nó ch b vùi l p trong sâu th m lòng Chí, nó v n còn ch y len l i, âm th m, trong su t.ố

ừ ế ườ ố ạ V a ch m đ n tình ng i thì cái l t

ỷ ữ ủ ườ ư ượ ng nh đ c trút

qu d c a Chí Phèo d b .ỏ

 Bên c nh Chí, th N múc cháo “ nhìn tr m h n

ị ở ắ

ị

ế ế ế ầ

ườ ủ ộ ộ ạ ồ ạ ườ i toe toét. Trông th th mà có r i l i c ầ duyên…” L n đ u tiên, Chí đã bi t đ n cái duyên c a m t con ng i.

 S chăm sóc gi n d đ y

ị ầ ự ả

ươ ân tình và tình yêu th ng

ủ ạ ộ ị m c m c chân thành c a th

ứ ả ậ ở N đã đánh th c d y b n

ấ ươ ủ ệ ườ ch t l ng thi n c a ng i

ộ nông dân lao đ ng.

2.3 Công dụng của bát cháo hành

Giúp Chí Phèo thoát ra khỏi cơn ốm sau khi say rượu.

Khơi dậy bản chất ý thức con người ở Chí.

 Khi ăn bát cháo y, ấ

ồ ắ

ề

ườ ả ượ ề

“h n càng ăn m hôi ạ l i càng nhi u”. Và ớ ộ ấ t t nhiên là v i m t ồ i c m gió, m hôi ng ẽ c nhi u là s ra đ ế ắ ỏ kh i. H n cũng th , ỏ ệ đã kh i b nh.

ị ả  H n đã c m nh n đ

ớ ậ ơ ườ ờ c v ngon c a cháo “ Tr i ố i su t

ủ ữ ế ằ

ư ế ạ

ị ờ ắ ư ở

ắ ượ ơ i! Cháo m i th m làm sao… nh ng ng ờ đ i không ăn cháo hành không bi t r ng cháo ăn ấ ờ ắ r t ngon…Nh ng t i sao mãi đ n bây gi h n ự ỏ ạ ự ả ắ ớ ế m i n m v mùi cháo”. “H n t h i l i t tr ờ ượ ờ l i…Đ i h n ch a bao gi đ c săn sóc b i tay đàn bà…”

ả ờ ủ ữ ầ ẳ

ị Câu tr l i c a Chí l n n a kh ng đ nh

ị ở ự ệ ế s kì di u mà Th N đã đem đ n cho

ộ

ả ố ườ ả ộ Chí Phèo. M t tình c m ngàn vàng gi a hai con ng ữ i cùng c nh ng kh n cùng.

2.4 Ý nghĩa c a ủ bát cháo hành

ể ệ

ự

ầ

ụ ợ

v Th hi n s chăm sóc ân c n, tình th

ng vô t , không v l i

ị ở

ố

ươ ơ ọ

ủ c a Th N khi Chí Phèo m đau, tr tr i.

ủ

ườ

ế

ượ

i hi m hoi mà Chí Phèo đ

ậ

ộ

ệ v Là bi u hi n c a tình ng ươ ạ ượ

ị ủ ưở

ể nh n, là h Chí Phèo đ

ng.

ng v c a h nh phúc, tình yêu mu n màng mà c h

ả ộ

ả ả

ề

ố

v Là li u thu c gi i c m và gi i đ c tâm hô n Chí.

ệ

ườ

ự

ử

ộ

ở ườ

ủ

ngoài v ng c a

ị ở ỉ ườ

ị ả ố ườ

ộ

v Vi c Th N chăm sóc Chí Phèo khi b c m gió ỉ ủ , th c ra, ch là c ch c a m t lòng t t bình th m t con ng

i dành cho m t con ng

ớ

ủ

ạ

ạ ế

ưở ấ ng

c h ề

ể ừ ế ớ ả

ế ế  Nh ng trong cái th gi i ngày càng vô tình, tha hóa c a làng Vũ Đ i, đây l i là lòng ố t t hi m hoi duy nh t ượ mà Chí đ k t ngày v làng. Vì ớ th nó m i quý giá, nó ộ m i c m đ ng Chí ế phèo sâu xa đ n th .

Gửi niềm tin vào lòng tốt bình thường, Nam cao đã tỏ rõ tầm cỡ của một nhà nhân đạo lớn.

ố ộ ạ

ế “Cái nhân lo i thi u là m t lòng t t ngườ ” bình th

ộ

ủ ậ

ở ẫ ậ ể ọ ơ ị ở ộ

ượ ệ ể ấ

ị ở ấ ọ ư

ấ ng, tình ầ

ị ở ế ệ  H n m t chi ti t ngh thu t, bát cháo hành c a ệ ộ ng ngh thu t, th N đã tr thành m t bi u t ạ ệ m t siêu m u trong văn h c hi n đ i Vi t Nam. ẳ Bát cháo y do th N n u có th ch ng m y ươ ngon nh ng quan tr ng nó là tình th ự ườ ấ i m áp. Nó là s chăm sóc ân c n yêu, tình ng ự ự ủ ấ ỗ ữ mang theo nh ng n i lo âu th c s c a t m lòng th N dành cho Chí.

ặ

ị ặ

ệ ướ

ườ ế i hi m

ượ

ằ

c, là h nh phúc ộ ầ

ờ

ưở ờ  Đ t trong quãng đ i ầ dài d c đ y bi k ch ủ c a Chí, trong hoàn ả c nh d i đáy hi n ạ ủ t i c a Chí, bát cháo ấ y là tình ng hoi mà Chí nh n ậ ạ đ tình yêu mu n m n, quý giá vô ng n mà ầ ầ l n đ u tiên trong đ i ượ ắ h n đ ng. c h

 Bát cháo hành có tác d ng di u k – c m hóa

ỳ

ầ ứ ỉ ệ ườ i, th c t nh ph n ng

ị ườ ấ

ứ ớ ồ

ứ ỉ ồ ề

ượ ư ế ế ấ

ẩ

ể ệ ả ắ

ả ụ ầ i, ph n nhân tính con ng ị ở b vùi l p bao lâu nay trong Chí Phèo. Th N đã th c t nh Chí, c u v t Chí, làm h i sinh tâm ả h n, nhân tính trong Chí. Đi u đó không ph i ai cũng làm đ c. Và nh th , ta th y chi ti t bát ế ể cháo hành không th thi u trong tác ph m. Nó ư ưở ng nhân văn sâu s c th hi n tình c m, t t ủ c a nhà văn Nam Cao.

 Không d ng l i

ạ ở ự ừ ứ ỉ

ờ ủ s th c t nh c a Chí Phèo nh ư i đ c đi

ế

ờ ướ ứ ố ơ ậ ướ ơ

ố

ườ

ữ ữ I (ch

ườ ọ bát cháo hành mà Nam Cao còn đ a ng ơ ủ ọ c m , hy v ng c a Chí. xa h n đ n chân tr i ơ ớ ướ c m quá kh s ng d y, V i c m trong ạ ệ hi n t i bùng cháy thiêu đ t tâm can, Chí đã ộ ự ự ồ i hoàn toàn th c s h i sinh, là m t con ng ƯỜ ủ theo đúng nghĩa c a hai ch CON NG ủ c a M.Gorki).

2.5 So sánh: ớ ồ Bát cháo hành v i n i cháo cám

̀ i.̀ươ ̀

̉ ̣ ̉

̣ ượ

̉ ̣

c bi kich ự

̉ ̣ ̣

̣ ̣ ̣

ặ ́

̉ ̣ ̣

ợ ̀ ́

́ư

̉ ̣

ề

̉ ̣ ̣

̣ ̉

Giô nǵ + Đê u la biêu hiên cua ti nh ng + Đê u thê hiên đ cua nhân vât, hiên th c xa ̃ hôi: Chí Phèo: bi kich bi tha hoa + bi ự c tuyêt quyê n làm ng ̃ ự V nh t: thê hiên ro hiên th c ́ ́ ta n khô c cua nan đo i : ca m vô n la th c ăn cua con vât + Đ u thê hiên ca i nhìn hiên ự th c va nhân đao cua 2 nhà văn.

Khác nhau

 Bát cháo hành

 N i cháo cám

ồ

 Biêu t

ượ ượ ̉

ng tình thân, ề i, ni m tin ̀ ̉

̉ ̣ ̣ ̣ ̉

̃ ấ ́ ườ ̣ ̣ i dân lao đông

̣ ể ủ  Bi u t ng c a tình ị ở ươ th ng mà th N dành cho Chí Phèo > ́ ̃ thê hiên ro đinh kiê n xa hôi không ch p nhân Chí ườ tình ng ọ và hy v ng va o phâm ́ châ t tô t đep cua ng trong n n đo í ạ

 >xã h i vô nhân đao

ộ ̣

ế

ổ

3. T ng k t:

ỗ

ể

ộ ậ

ế

ỉ y ch có đ ố ợ ố ỉ

ề ộ

ấ

ậ

ế ớ ệ ậ

ọ ẩ  M i tác ph m văn h c ệ ỉ là m t ch nh th ngh ể ỉ thu t song ch nh th ấ ượ ừ ự c t s ph i h p hài hòa các ậ ỏ ơ y u t nh h n, th m ế ộ chí ch là m t chi ti t. ế M t chi ti t nhi u khi ặ ứ mang s c n ng, c t ộ ư ứ ch a toàn b t ưở ệ ng, ngh thu t t ẩ ủ c a tác ph m, là chìa khóa thâm ngh p vào th gi i ngh thu t trong tác ph mẩ

ế ậ ị ở  . Chi ti t bát cháo hành mà nhân v t th N

ẩ

ề ng, mang nhi u ý nghĩa

ẩ ậ ự ậ ấ ắ

ố ặ ồ ờ

ướ ầ ể ệ c ngo t cho c t truy n. Đ ng th i, nó ế ọ

ợ ể ễ ắ ạ ế

ồ ủ ế

ớ ứ ạ ổ ừ ủ ậ

ả ồ ọ

ư ả ườ ề mang cho Chí Phèo trong tác ph m “Chí Phèo” ượ ủ c a Nam Cao th t n t ệ ngh thu t sâu s c. Nó thúc đ y s phát tri n, ạ t o b ế ắ cũng đ y ám g i đ kh c h a s c nét, tinh t th gi i tâm h n, di n bi n tâm tr ng phong phú, ậ ph c t p c a các nhân v t. T đó, chi ti t làm ậ ấ ị b t n i tính cách và bi k ch c a các nhân v t y ầ ữ nh nh ng h i chuông gióng gi , vang v ng đ y ám nh v con ng i.

 Tình yêu th ứ ỉ ủ ồ

ươ

ả

ế ể ổ ấ

ở ề

ề

ượ

ng đã th c t nh Chí. Linh h n c a chí lâu nay ỷ ữ ph i bán cho qu d ơ đ đ i l y mi ng c m manh áo thì nay đã tr v bát cháo hành.Bát cháo hành ộ chính là m t li u ố thu c quý không gì so sánh đ c mà nhà văn đã ban cho Chí ấ ằ Phèo b ng t m lòng ạ ủ nhân đ o c a mình.

Bài thuyết trình: Bát cháo hành, liều thuốc giải độc - Nguyễn Thị Thanh Mai