1
KHÓA LUN TT NGHIP C NHÂN VĂN HÓA
CHUYÊN NGÀNH VĂN HÓA DÂN TC THIU S
SINH VIÊN THC HIN: NGUYN TH THƯỜNG
GING VIÊN HƯỚNG DN: NGUYN TH VIT HƯƠNG
T VĂN THÔNG
HÀ NI, 2011
TRƯỜNG ĐẠI HC VĂN HOÁ HÀ NÔI
KHOA VĂN HOÁ DÂN TC THIU S
-----------o0o-----------
TÌM HIU V “ KHP” CUA NGƯỜI THÁI
HUYN MƯỜNG LA
2
LI CM ƠN
Đầu tiên, em xin gi li cm ơn chân thành ti cô Nguyn Th Vit Hương
và thy T Văn Thông, thy cô đã hướng dn, ch bo cho em trong sut quá
trình thc hin khóa lun. Em xin chân thành cm ơn gia đình, các thy cô trong
khoa Văn hóa Dân tc thiu s đã động viên và to điu kin giúp đỡ em hoàn
thành khóa lun. Qua đây, em cũng xin gi li cm ơn ti cán bđồng bào
Mường xã Tiến Xuân đã nhit tình cung cp tư liu cho em .
Do trình độ kiến thc chưa sâu, thi gian thu thp tài liu ti địa phương
chưa nhiu, người viết còn nhiu thiếu sót trong bài khóa lun này. Kính mong
các thy cô và các bn đóng góp ý kiến để công trình đầu tay này được hoàn thin
hơn.
Hà Ni, ngày 10 tháng 5 năm 2011
Sinh viên thc hin
Nguyn Th Thường
3
MC LC:
Li cm ơn
Mc lc
M ĐẦU Trang
1. Lí do chn đề tài 5
2. Mc đích và nhim v ca đề tài 7
3. Đối tượng nghiên cu và phm vi nghiên cu 8
4. Lch s nghiên cu đề tài 8
5. Phương pháp thc hin đề tài 11
6. Đóng góp ca đề tài 11
7. B cc đề tài 12
NI DUNG 13
Chương 1: VĂN HÓA TRUYN THNG CA NGƯỜI MƯỜNG
TIN XUÂN
1.1. Khái quát v người Mường xã Tiến Xuân 13
1.1.1. Khái quát v xã Tiến Xuân 13
1.1.2. Dân tc Mường và quá trình cư trú 19
1.2. Mt s đặc đim cơ bn trong văn hóa truyn thng cu người Mường
Tiến Xuân 24
1.2.1. Văn hóa mưu sinh 24
1.2.2. Văn hóa vt cht 26
1.2.3. Văn hóa tinh thn 27
1.2.4. Văn hóa xã hi 29
Chương 2: THC TRNG VĂN HÓA TRUYN THNG CA NGƯỜI
MƯỜNG TIN XUÂN SAU KHI SÁP NHP HÀ NI 36
2.1. Khái quát v quá trình sáp nhp Hà Ni 36
4
2.2. Biến đổi trong văn hóa mưu sinh 37
2.3. Biến đổi trong văn hóa vt cht 41
2.3.1. Nhà 41
2.3.2. Trang phc 47
2.3.3. m thc 49
2.3.4. Phương tin đi li 51
2.4. Biến đổi trong văn hóa tinh thn 52
2.4.1. Ngôn ng 52
2.4.2. Tín ngưỡng 56
2.4.3. L hi 57
2.4.3. Văn ngh, trò chơi dân gian 59
2.5. Biến đổi trong văn hóa xã hi 61
2.5.1. Thiết chế xã hi 62
2.5.2. Thiết chế gia đình, dòng h 65
2.5.3. Hôn nhân, tang ma 68
2.5.4. Tp quán sinh đẻ nuôi con 72
Chương 3: BO TN VÀ PHÁT HUY GIÁ TR VĂN HÓA TRUYN
THNG CA NGƯỜI MƯỜNG TIN XUÂN 75
3.1. Xu hướng biến đổi ca văn hóa truyn thng người Mường Tiến Xuân
trong điu kin hin nay 75
3.1.1. S giao lưu và tiếp nhn mnh m các yếu t văn hóa mi 75
3.1.2. S mai mt bn sc văn hóa dân tc 78
3.1.3. Xu hướng bo lưu và khôi phc văn hóa tc người 80
3.2. Thi cơ và nhng vn đề đặt ra đối vi văn hóa truyn thng ca người
Mường Tiến Xuân. 82
3.2.1. Thi cơ 82
5
3.2.2. Nhng vn đề đặt ra đối vi văn hóa truyn thng ca người Mường
Tiến Xuân 85
3.3. Nguyên nhân ca s biến đổi văn hóa Mường 88
3.3.1. Nguyên nhân ch quan 89
3.3.2. Nguyên nhân khách quan 90
3.4. Gii pháp và kiến ngh nhm bo tn văn hóa truyn thng ca người
Mường Tiến Xuân 92
3.4.1. Quan đim chung 92
3.4.2. Nhng gii pháp c th 94
3.4.3. Mt s kiến ngh 99
KT LUN 104
TÀI LIU THAM KHO 106
PH LC 109