ỦY BAN DÂN TỘC
TÀI LIỆU
CHUYÊN ĐỀ 1
CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA PHÁT TRIỂN KINH TẾ -
XÃ HỘI VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI GIAI
ĐOẠN 2021 - 2030, GIAI ĐOẠN I: TỪ NĂM 2021 ĐẾN NĂM 2025 VÀ
CÁC CHÍNH SÁCH DÂN TỘC
(Lưu hành nội bộ - Nhóm Cán bộ)
Hà Nội 2023
LỜI NÓI ĐẦU
Trong giai đoạn 2021-2030, nhiều chính sách lớn về phát triển kinh tế - xã
hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được ban hành, thể hiện sự
quan tâm của Đảng và Nhà nước. Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh
tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là quyết sách lớn của Đảng,
Nhà nước, được xây dựng trên cơ sở rà soát, sửa đổi, bổ sung, tích hợp nhiều nội
dung chương trình, dự án, chính sách, là sự kiện nổi bật, trọng đại, có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng trong công tác dân tộc, lần đầu tiên nước ta có một Chương trình
mục tiêu quốc gia dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai
đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025.
Nội dung tài liệu được biên tập trên cơ sở các báo cáo đánh giá tình hình
thực hiện phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi,
hệ thống các văn bản quản lý, hướng dẫn thực hiện Chương trình, các nội dung
được trích dẫn điều khoản văn bản cụ thể để cán bộ thuận lợi trong việc tra cứu
tài liệu trong quá trình thực hiện sẽ giúp cán bộ triển khai thực hiện Chương trình
ở các cấp nắm bắt thông tin đầy đủ, kịp thời về chủ chương, chính sách và các văn
bản quản lý, hướng dẫn thực hiện Chương trình.
Kết cấu tài liệu gồm 3 phần:
1. Tổng quan chung về Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội
vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ
năm 2021 đến năm 2025 và các chính sách dân tộc
2. Hệ thống các văn bản quản lý, hướng dẫn triển khai thực hiện CTMTQG
giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021-2025 của Trung ương và địa phương
3. Trao đổi, thảo luận và giải đáp.
Tài liệu này mang tính chất tham khảo. Nội dung tài liệu cơ bản được xây
dựng trên cơ sở các văn bản liên quan có hiệu lực tại thời điểm biên tập. Vì vậy,
trong quá trình triển khai bồi dưỡng, tập huấn các chuyên gia, giảng viên cần
nghiên cứu, chắt lọc, cập nhật, bổ sung thông tin, ví dụ thực tiễn,... để phù hợp
với từng nhóm đối tượng, địa bàn, quy mô, thời lượng và hình thức tổ chức của
mỗi lớp tập huấn.
Trân trọng cảm ơn!
ỦY BAN DÂN TỘC
MỤC LỤC
I. TỔNG QUAN CHUNG VỀ CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU
SỐ VÀ MIỀN NÚI GIAI ĐOẠN 2021 – 2030; GIAI ĐOẠN I: TỪ NĂM 2021
ĐẾN NĂM 2025 VÀ CÁC CHÍNH SÁCH DÂN TỘC……………………….1
1. Tổng quan chung về CTMTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN
giai đoạn 2021-2030; giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 .................................. 1
1.1. Sự cần thiết ban hành CTMTQG vùng đồng bào DTTS&MN ...................... 1
1.2. Khái quát về CTMTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai
đoạn 2021-2030; giai đoạn 1: từ năm 2021 đến năm 2025 ................................... 5
2. Chính sách dân tộc ...................................................................................................... 22
2.1. Kết quả thực hiện chính sách dân tộc giai đoạn 2016-2020 ........................ 22
2.2. Chính sách dân tộc giai đoạn 2021-2025 ..................................................... 24
II. HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN QUẢN LÝ, HƯỚNG DẪN TRIỂN KHAI
THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA GIAI ĐOẠN 2021-
2030, GIAI ĐOẠN I: TỪ NĂM 2021 ĐẾN NĂM 2025 CỦA TRUNG ƯƠNG VÀ
ĐỊA PHƯƠNG ................................................................................................................ 27
1. Hệ thống văn bản ........................................................................................................ 28
1.1. Hệ thống văn bản quản lý, hướng dẫn của Trung ương ............................... 28
1.2. Hệ thống văn bản quản lý, hướng dẫn của địa phương ................................ 31
2. Cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG ............................................... 33
2.1. Công tác lập và giao kế hoạch thực hiện các CTMTQG ............................. 33
2.2. Huy động và sử dụng vốn ............................................................................ 36
2.3. Cơ chế đặc thù trong thực hiện dự án đầu tư xây dựng quy mô nhỏ, kỹ thuật
không phức tạp .................................................................................................... 41
2.4. Cơ chế thực hiện hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất ................................ 45
3. Quản lý và sử dụng vốn đầu tư, nguồn kinh phí sự nghiệp từ ngân sách nhà
nước thực hiện Chương trình ....................................................................................... 53
3.1. Quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư ................................................. 53
3.2. Quản lý và sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp từ ngân sách nhà nước thực
hiện Chương trình................................................................................................ 54
4. Hướng dẫn triển khai thực hiện các dự án thành phần thuộc CTMTQG phát
triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN .................................................................. 57
4.1. Dự án 1: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt…57
4.2. Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết 64
4.3. Dự án 3: PTSX nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh
của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị ................................ 66
4.4. Dự án 4: Đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng
đồng bào DTTS&MN và các đơn vị sự nghiệp công lập của lĩnh vực dân tộc ........ 79
4.5. Dự án 5: Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 83
4.6. Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS
gắn với phát triển du lịch ..................................................................................... 92
4.7. Dự án 7: Chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người
DTTS; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em ....................................................... 96
4.8. Dự án 8: Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối
với phụ nữ và trẻ em .......................................................................................... 103
4.9. Dự án 9: Đầu tư phát triển nhóm DTTS rất ít người và nhóm dân tộc còn
nhiều khó khăn .................................................................................................. 107
4.10. Dự án 10: Truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào
DTTS&MN. Kiểm tra, giám sát đánh giá việc tổ chức thực hiện Chương trình ...... 114
TRAO ĐỔI THẢO LUẬN VÀ GIẢI ĐÁP .............................................................. 121
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 122
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BHYT
Bảo hiểm y tế
CTMTQG
Chương trình mục tiêu quốc gia
DTTS
Dân tộc thiểu số
DTTS&MN
Dân tộc thiểu số và miền núi
ĐBKK
Đặc biệt khó khăn
HĐND
Hội đồng nhân dân
HTX
Hợp tác xã
KT-XH
Kinh tế - xã hội
PTSX
Phát triển sản xuất
UBND
Uỷ ban nhân dân