CHƯƠNG VI KHUYẾT TẬT VẬT ĐÚC

ngượ

tậ m tặ ngoài

ch c

ổ ứ

NG VI CH ƯƠ KHUY T T T V T ĐÚC Ậ Ế Ậ • Khuy t t c chia làm 7 nhóm t v t đúc đ ượ ế ậ ậ • NhómI : Sai hình dáng kích th cướ và tr ngọ l • Nhóm II: Khuy tế t • Nhóm III: N tứ • Nhóm IV: Lổ h ngổ trong v tậ đúc • Nhóm V: L nẫ t pạ ch tấ • Nhóm VI: Sai t • Nhóm VII: Sai thành ph nầ hoá h cọ và cơ tính

NhómI: Sai hình dáng kích th c và tr ng l ng ướ ọ ượ

ế ụ : Hình d ng v t đúc không đ y đ có ậ

ầ ủ

ạ

nhi u nguyên nhân:

1 - Thi u h t ề

ng kim lo i rót

Kim lo i l ng thoát ra do l p, l

ạ

ắ

ượ

ệ ộ

 Đ ch y lo ng th p nhi ả

ấ

ẹ

ấ ặ

ầ ạ

ạ ỏ không đ .ủ t đ rót th p, ráp ộ ả không kín, k p ch t hay đè khuôn thi u l c. ế ự  H th ng thoát khí không đ t yêu c u t o áp ạ ỏ

ạ ế

ứ

c.

ỏ.

ệ ố l c trong khuôn tâng lên đ n m c kim lo i l ng ự không đi n đ y đ ề ầ ựơ Kích th c h th ng rót nh ướ ệ ố Thành v t đúc l ng ỏ . ậ

Là s xê d ch t ng đ i gi a các ph n c a v t • 2 - L ch:ệ • ự ữ

ầ ủ ậ t, ươ ẫ ố ị

đúc. Có th đ t m u sai, đ nh v m u không t ố ráp khuôn thi u chính xác và k p khuôn l ng. ị ẫ ẹ ỏ ị ể ặ ế

ng hình thành • 3 - Ba via : • ầ Là ph n kim l ai th a ra. Nó th ọ ừ ườ

m t phân khuôn, g i lõi. ở ặ ố

• 4 - L i:ồ • ầ ầ

ậ ề

ạ ỏ ấ ầ ầ ặ

Là ph n nhô lên trên v t đúc do đ m ch t khuôn kém, không đi u. Áp su t tinh ặ c a kim lo i l ng ép nén lên ph n d m ch t ủ y u.ế

Là s thay đ i hình d ng, kích th ạ

• 5 - Vênh: • ự ế ấ

ả ổ ậ ữ ợ ị

ả ứ ệ ẫ ộ ợ

ứ ấ ậ

c v t ướ ậ đúc do k t c u v t đúc không h p lý, không đ m b o c ng v ng, do m u b cong vênh, do công ngh rót, làm ngu i không h p lý ho c do ng su t bên trong v t đúc khi k t ế ặ tinh.

• 6 - S tứ : •

ệ ố

ơ ọ ạ

Thao tác c h c khi phá khuôn, các h th ng rót, ư

ạ

ậ

ể

c và c ướ t k sai, l p ráp và ki m tra khuôn

đ u ngót, làm s ch ho c nh ng va ch m trong v n ặ ậ chuy n làm s t m v t đúc d n đ n sau khác hình ế ẫ ẻ ậ ứ c v t đúc . d ng, thi u h t kích th ướ ậ ế ụ ạ ng : S sai l ch kích th c tr ng l ệ ự ượ ọ ướ ướ ng là do kích th c m u, h p lõi kích th ộ ẫ ướ ể ắ

ế ế

• Sai kích th tr ng l ượ ọ m u, h p lõi thi ộ ẫ không c n th n. ẩ

ậ

Nhóm II : Khuy t t

ế ậ

t m t ặ

ngoài

ướ

ả

ệ ộ

nhi tr ng thái b m t. ạ

ề ặ

t c a h n h p kém, nhi u t p ch t.

ợ

ề ạ

ấ

ệ ộ

ệ ố

ể

đó.

ạ ậ ợ ở

ụ ộ

1 – Cháy cát • Do v t v t li u khuôn lõi b cháy d i tác d ng c a ủ ụ ị ậ ậ ệ t đ rót bám dính lên b m t v t đúc làm gi m ề ặ ậ

* Nguyên nhân cháy cát bao g m :ồ - Đ b n nhi ệ ủ ỗ ộ ề t đ rót quá cao. - Nhi - H th ng rót thi u h p lý đ kim lo i t p trung ợ ế c c b quá l n làm cháy h n h p ỗ ớ - L p s n khuôn không đ m b o.

ớ ơ

ả

ng không liên t c trên b m t v t

ề ặ ậ đ c do s ti p giáp các dòng ch y c a kim lo i. ặ

ụ ả ủ

ạ

ụ

t đ rót th p.

ộ ả

ệ ộ

ấ

ệ ố

ợ

• 2 –Kh p:ớ • Là hi n t ệ ượ ự ế

• * Nguyên nhân có th là:ể  Rót thi u liên t c. ế  Đ ch y loãng kém, nhi  H th ng rót không h p lý.

•

3-Lõm: Là nh ng l ữ

ỗ

có hình d ng, kích th ạ ả ề

c ướ khác nhau làm gi m chi u dày thành v t ậ đúc.

ng h n h p ỗ ợ

ị ỡ ể ạ ượ chi m ch trong lòng khuôn. • * Nguyên nhân chính là: • Do khuôn b v đ l i l ổ ế

Nhóm III. N tứ

ng đ i ph bi n và ố ứ ổ ế

nguy hi m đ i v i v t đúc. t t ế ậ ươ ố ớ ậ

t đ t o n t, ta có hai lo i ộ

• N t là khuy t t ể • Nguyên nhân: • Ch y u do ng su t bên trong, do có gi ọ ấ ứ ủ ế không đ âng đ u gi a các vùng khác nhau ữ ề ồ trong v t đúc c trong khi k t tinh và làm ế ả ậ ngu i. Theo nhi ạ ệ ộ ạ ứ chính: N t nóng và n t ngu i. ộ ứ ứ

: nhi

t đ cao do đó bên m t v t n t b oxy

• N t nóng ứ • Sinh ra ở

ặ ế ứ ị

ệ ộ hóa làm cho b m t không s ch. ề ặ

ạ • Lo i n t này sinh ra khi k t tinh. Nguyên nhân do kim ế

ạ ứ

lo i b kìm hãm b i đ lún c a khuôn và lõi kém. Nh ng h p kim có đ có chi u dài nh ít b m t nóng.

ị ứ

ủ ề

ỏ

ở ộ ộ

nhi

t đ th p nên b m t v t n t

ở

ệ ộ ấ

ề ặ ế ứ

ạ ị ữ ợ • N t ngu i ộ : ứ • N t ngu i x y ra ộ ả ứ s ch do không b oxy hoá. ạ

ị

ộ ố ệ

ắ

ụ M t s bi n pháp kh c ph c

:

t k v t đúc ph i đ m b o chi u dày thành

ả

ỉ

ặ

ế ế ậ ề

ề ạ n thích h p. ượ

ợ

ệ ố

ủ

ả

ố

• + K t c u v t đúc ế ấ ậ • Thi đ âng đ u ho c ch sai l ch trong ph m vi cho phép. ồ Nh ng ch giao nhau ph i có góc l

ả ả ệ ữ ổ ả • + V m t công ngh ệ: ề ặ • B o đ m đ lún c a khuôn lõi; b trí h th ng rót

ộ ươ

ề ặ

ặ

ả

ả thích h p. X ng lõi khuôn đ t sát b m t lõi làm gi m ợ tính lún.

. Nhóm IV: L h ng trong v t đúc

ổ ổ

ậ

ồ ạ

i nh ng không gian c

ướ

•

ỗ

ữ ấ ớ ả

ộ ề

ố

ấ ộ ẻ ủ ậ c s b d n nén và ấ

ế

ấ

- R khíỗ ẵ ầ

: Trong v t đúc t n t ậ d ng c u nh n bóng ch a khí có áp su t v i kích th ứ ạ khác nhau đó là r khí. R khí làm m t kh năng liên ỗ t c c a kim lo i, làm gi m đ b n, đ d o c a v t đúc. ụ ủ ả ạ N u khí không thoát ra ngoài đ ượ ẽ ị ồ ế phân b phân tán trong kim lo i cho đ n khi áp su t khí ạ cân b ng ằ ạ ỏ ệ

v i áp su t kim lo i l ng. ớ • Bi n pháp kh c ph c r khí : ụ ỗ ắ • Nguyên t c chung là gi m l ả

ượ

ắ

ấ

ừ

ả

ạ ỏ

ớ

ậ ầ

ả ả

ng khí sinh ra khi n u ch y và rót kim lo i l ng vào khuôn, ngăn ng a không ạ ỏ cho ngu n t o khí ti p xúc v i kim lo i l ng khi rót.Vì ồ ạ ế ả : v y c n ph i đ m b o

  V t li u n u s ch, khô.   Rút ng n th i gian n u ch y, nh t là th i ờ ậ ệ ắ ả ấ ấ

gian quá nhi ấ ạ ờ t.ệ

t. ả ố

ợ ằ ổ

ấ

  H n h p khuôn và lõi ph i thông khí t ợ ỗ   Đ t đ u h i đúng và h p lý. ơ ặ ậ   Kh khí tr c khi rót b ng cách th i vào ướ ử kim lo i l ng nh ng ch t khí hòa tan có áp ạ ỏ su t riêng nh h n. ữ ỏ ơ

• T t n u ch y kim lo i trong chân không. ạ ả ấ ố ấ

ỏ ậ ầ

ứ

ầ ướ ẵ

ậ ỗ

ặ ậ

ế ấ ậ ủ ế ệ ố ố

• - R coỗ : • Là nh ng ph n không gian nh trong v t đúc ữ không đi n đ y kim lo i, không ch a khí, hình ạ ề d ng kích th c khác nhau và không nh n bóng ạ nh r khí.Tuỳ theo tính ch t c a h p kim đúc và ấ ủ ợ ư ỗ k t c u v t đúc mà r co t p trung ho c phân tán. ậ ế ấ Nguyên nhân ch y u là do k t c u v t đúc không h p lý, b trí h th ng rót, đ u ngót không đúng ợ nên không đón đ ặ ng đông đ c. c h ượ ướ

ấ . Nhóm V: L n t p ch t

ẫ ạ

• ứ

ữ ấ Đó là nh ng ph n không ch a kim lo i mà ứ ạ ặ

ọ ỉ

t, không ộ ề ệ ộ ử ế

ầ ạ ch a t p ch t nh x , cát ho c các phi kim ư ỉ khác. Nguyên nhân do l c x không t kh h t oxy khi n u, nhi ấ c a khuôn kém, h th ng rót thi u h p lý. ệ ố ủ ố t đ rót th p, đ b n ấ ợ ế

Nhóm VI: Sai t

c c ổ ứ

• Nhóm này có t ch c kim lo i, hình d ng, kích ạ

ạ ướ ổ ứ ạ

ạ ng h t kim lo i không đúng theo ạ

th yêu c u. Nh ng ph n v t đúc ngu i nhanh thì h t ậ ầ nh , đ c ng l n khó gia công c t g t.

• ộ ắ ọ ố ế

ớ ộ ẽ

ọ

c và s l ố ượ ữ ầ ỏ ộ ứ T c đ ngu i không đ u, kh ng ch ngu i ộ ề ố ộ không h p lý s gây ra thiên tích v thành ph n ầ ề ợ ch c trong kim lo i v t hoá h c và thiên tích t ạ ậ ổ ứ đúc.

Nhóm VII : Sai thành ph n hoá h c và c tính. ơ ọ ầ

• ầ ầ ớ

ề ẫ

ẻ ệ ư ế ả ậ ơ

Thành ph n hoá h c sai v i yêu c u là do ọ m li u đ a vào tính toán sai. Đi u này d n đ n sai l ch c lý hoá tính, c tính v t đúc. ệ