1
1
Cơ ch
Cơ chế
ết
tá
ác d
c dụ
ụng c
ng củ
ủa
a
enzyme
enzyme
V
Vậ
ận t
n tố
ốc ph
c phả
ản
n ứ
ứng h
ng hó
óa h
a họ
ọc đư
c đượ
ợc x
c xá
ác đ
c đị
ịnh b
nh bở
ởi gi
i giá
átr
trị
ị
năng lư
năng lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa
at
tứ
ức l
c là
àm
mứ
ức năng lư
c năng lượ
ợng c
ng cá
ác
c
ch
chấ
ất tham gia ph
t tham gia phả
ản
n ứ
ứng ph
ng phả
ải đ
i đạ
ạt đư
t đượ
ợc đ
c để
ểc
cắ
ắt đ
t đứ
ứt liên
t liên
k
kế
ết c
t cầ
ần thi
n thiế
ết v
t và
àh
hì
ình th
nh thà
ành c
nh cá
ác liên k
c liên kế
ết m
t mớ
ới.
i. Năng
Năng
lư
lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa c
a cà
àng l
ng lớ
ớn th
n thì
ìv
vậ
ận t
n tố
ốc ph
c phả
ản
n ứ
ứng c
ng cà
àng
ng
ch
chậ
ậm v
m và
à ngư
ngượ
ợc l
c lạ
ại. Do l
i. Do là
àm gi
m giả
ảm năng lư
m năng lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa
a
ph
phả
ản
n ứ
ứng, c
ng, cá
ác ch
c chấ
ất x
t xú
úc t
c tá
ác c
c có
ót
tá
ác d
c dụ
ụng th
ng thú
úc đ
c đẩ
ẩy v
y vậ
ận
n
t
tố
ốc ph
c phả
ản
n ứ
ứng h
ng hó
óa h
a họ
ọc.
c.
V
Ví
íd
d
ụ
ụ
: b
: b
ộ
ộ
t platin l
t platin là
àm
m
ộ
ộ
t ch
t ch
ấ
ấ
t x
t xú
úc t
c tá
ác h
c hó
óa h
a h
ọ
ọc đư
c đượ
ợ
c s
c s
ử
ử
d
d
ụ
ụ
ng r
ng r
ộ
ộ
ng rãi. V
ng rãi. Vì
ìc
cá
ác ch
c ch
ấ
ấ
t tham gia ph
t tham gia ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng trên b
ng trên b
ề
ề
m
m
ặ
ặt platin đ
t platin đề
ều đư
u đượ
ợ
c chuy
c chuy
ể
ể
n sang tr
n sang tr
ạ
ạ
ng th
ng thá
ái c
i có
ókh
kh
ả
ả
năng ph
năng phả
ả
n
n
ứ
ứng cao hơn
ng cao hơn
. Do v
. Do v
ậ
ậy năng lư
y năng lượ
ợ
ng ho
ng ho
ạ
ạ
t h
t hó
óa
a
s
s
ẽ
ẽ
nh
nh
ỏ
ỏ hơn v
hơn v
à
àt
t
ố
ốc đ
c độ
ộ
ph
ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng s
ng s
ẽ
ẽ cao hơn
cao hơn
.
.
2
2
Cơ ch
Cơ chế
ết
tá
ác d
c dụ
ụng c
ng củ
ủa
a
enzyme
enzyme
Như v
Như vậ
ậy, trong c
y, trong cá
ác ph
c phả
ản
n ứ
ứng c
ng có
óx
xú
úc t
c tá
ác,
c,
ch
ch
ấ
ấ
t x
t xú
úc t
c tá
ác l
c là
àm gi
m gi
ả
ảm năng lư
m năng lượ
ợ
ng ho
ng ho
ạ
ạ
t
t
h
hó
óa c
a c
ủ
ủ
a ph
a ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng h
ng hó
óa h
a h
ọ
ọ
c
c, c
, có
óngh
nghĩ
ĩa l
a là
à
n
nó
óch
chỉ
ỉtham gia v
tham gia và
ào c
o cá
ác ph
c phả
ản
n ứ
ứng trung
ng trung
gian m
gian mà
à không đ
không đó
óng vai trò l
ng vai trò là
àch
chấ
ất tham
t tham
gia ph
gia phả
ản
n ứ
ứng. Sau ph
ng. Sau phả
ản
n ứ
ứng, ch
ng, chấ
ất x
t xú
úc
c
t
tá
ác l
c lạ
ại ph
i phụ
ục h
c hồ
ồi v
i về
ềtr
trạ
ạng th
ng thá
ái ban đ
i ban đầ
ầu đ
u để
ể
ti
tiế
ếp t
p tụ
ục x
c xú
úc t
c tá
ác.
c.
3
3
Cơ ch
Cơ chế
ếc
củ
ủa x
a xú
úc t
c tá
ác
c
enzyme
enzyme
H
Hầ
ầu như t
u như tấ
ất c
t cả
ảc
cá
ác bi
c biế
ến đ
n đổ
ổi h
i hó
óa sinh trong t
a sinh trong tế
ế
b
bà
ào v
o và
à cơ th
cơ thể
ểs
số
ống đ
ng đề
ều đư
u đượ
ợc x
c xú
úc t
c tá
ác b
c bở
ởi
i
enzyme
enzyme ở
ởpH trung t
pH trung tí
ính, nhi
nh, nhiệ
ệt đ
t độ
ộv
và
àá
áp su
p suấ
ất
t
b
bì
ình thư
nh thườ
ờng trong khi đa s
ng trong khi đa số
ốc
cá
ác ch
c chấ
ất x
t xú
úc t
c tá
ác
c
h
hó
óa h
a họ
ọc kh
c khá
ác l
c lạ
ại ch
i chỉ
ỉx
xú
úc t
c tá
ác
c ở
ởnhi
nhiệ
ệt đ
t độ
ộv
và
àá
áp
p
su
suấ
ất cao.
t cao.
Ch
Chí
ính nh
nh nhờ
ờvi
việ
ệc t
c tạ
ạo đư
o đượ
ợc môi trư
c môi trườ
ờng đ
ng đặ
ặc hi
c hiệ
ệu
u
(b
(bở
ởi trung tâm ho
i trung tâm hoạ
ạt đ
t độ
ộng c
ng củ
ủa enzyme liên k
a enzyme liên kế
ết
t
v
vớ
ới cơ ch
i cơ chấ
ất) c
t) có
ól
lợ
ợi nh
i nhấ
ất v
t về
ềm
mậ
ật năng lư
t năng lượ
ợng đ
ng để
ể
th
thự
ực hi
c hiệ
ện ph
n phả
ản
n ứ
ứng m
ng mà
àenzyme c
enzyme có
ó đư
đượ
ợc
c
nh
nhữ
ững kh
ng khả
ả năng đ
năng đặ
ặc bi
c biệ
ệt đã nêu trên
t đã nêu trên
4
4
Cơ ch
Cơ chế
ếc
củ
ủa x
a xú
úc t
c tá
ác
c
enzyme
enzyme
Trong ph
Trong phả
ản
n ứ
ứng c
ng có
ós
sự
ựx
xú
úc t
c tá
ác c
c củ
ủa enzyme,
a enzyme,
nh
nhờ
ờs
sự
ựt
tạ
ạo th
o thà
ành ph
nh phứ
ức h
c hợ
ợp trung gian enzyme
p trung gian enzyme
-
- cơ ch
cơ chấ
ất m
t mà
à cơ ch
cơ chấ
ất đư
t đượ
ợc ho
c hoạ
ạt h
t hó
óa.
a. Khi cơ
Khi cơ
ch
chấ
ất k
t kế
ết h
t hợ
ợp v
p và
ào enzyme, do k
o enzyme, do kế
ết qu
t quả
ảc
củ
ủa s
a sự
ự
c
cự
ực h
c hó
óa, s
a, sự
ựchuy
chuyể
ển d
n dị
ịch c
ch củ
ủa c
a cá
ác electron v
c electron và
às
sự
ự
bi
biế
ến d
n dạ
ạng c
ng củ
ủa c
a cá
ác liên k
c liên kế
ết tham gia tr
t tham gia trự
ực ti
c tiế
ếp
p
v
và
ào ph
o phả
ản
n ứ
ứng d
ng dẫ
ẫn t
n tớ
ới l
i là
àm thay đ
m thay đổ
ổi đ
i độ
ộng năng
ng năng
c
cũ
ũng như th
ng như thế
ế năng
năng, k
, kế
ết qu
t quả
ảl
là
àl
là
àm cho phân
m cho phân
t
tử
ử cơ ch
cơ chấ
ất tr
t trở
ởnên ho
nên hoạ
ạt đ
t độ
ộng hơn
ng hơn, nh
, nhờ
ờ đ
đó
ó
tham gia ph
tham gia phả
ản
n ứ
ứng d
ng dễ
ễd
dà
àng.
ng.
5
5
Cơ ch
Cơ chế
ếc
củ
ủa x
a xú
úc t
c tá
ác
c
enzyme
enzyme
Năng lư
Năng lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa khi c
a khi có
óx
xú
úc t
c tá
ác enzyme
c enzyme
không nh
không nhữ
ững nh
ng nhỏ
ỏ hơn
hơn
r
rấ
ất nhi
t nhiề
ều so v
u so vớ
ới trư
i trườ
ờng h
ng hợ
ợp không c
p không có
óx
xú
úc t
c tá
ác
c
m
mà
àc
cũ
ũng nh
ng nhỏ
ỏ hơn so v
hơn so vớ
ới c
i cả
ả trư
trườ
ờng h
ng hợ
ợp c
p có
óch
chấ
ất
t
x
xú
úc t
c tá
ác thông thư
c thông thườ
ờng.
ng.
V
Ví
íd
dụ
ụtrong ph
trong phả
ản
n ứ
ứng phân h
ng phân hủ
ủy H
y H2
2O
O2
2th
thà
ành
nh
H
H2
2O v
O và
àO
O2
2n
nế
ếu không c
u không có
óch
chấ
ất x
t xú
úc t
c tá
ác th
c thì
ì năng
năng
lư
lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa l
a là
à18 Kcal/mol, n
18 Kcal/mol, nế
ếu c
u có
óch
chấ
ất x
t xú
úc
c
t
tá
ác l
c là
àplatin th
platin thì
ì năng lư
năng lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa l
a là
à11,7
11,7
Kcal/mol, còn n
Kcal/mol, còn nế
ếu c
u có
óenzyme catalase x
enzyme catalase xú
úc t
c tá
ác
c
th
thì
ì năng lư
năng lượ
ợng ho
ng hoạ
ạt h
t hó
óa ch
a chỉ
ỉcòn 5,5 Kcal/mol.
còn 5,5 Kcal/mol.