Copywriter - Thợ “đúc” chữ giàu ý tưởng
Bạn thường xem tivi, nghe đài báo chắc hẳn sẽ nhớ một số
câu slogan gắn liền với những sản phẩm như: “Biti’s Nâng
niu bàn chân Việt” của giày dép Biti’s, “Sống là không chờ
đợi” của Sunsilk…. Bạn có biết rằng chỉ có một câu với vài
chữ như vậy thôi nhưng những công ty phải bỏ ra không ít
dollar để mua nó? Vậy, họ mua từ ai? Đó chính là các
copywriter.
Những phác thảo đầu tiên về một copywriter
Khi được hỏi: “Có thể phác
thảo chân dung một copywriter như thế nào nhỉ?” thì ngay
tức khắc, anh Minh Toàn - copywriter của công ty Saatchi
& Saatchi trả lời: “Một người chỉ phát triển phần đầu và
chân”. Đây là câu nói hài hước về copywriter (người viết
lời quảng cáo) nhưng phần nào cũng có thể phác thảo lên
chân dung ngành nghề còn mới mẻ ở Việt Nam này. Đây là
nghề tàn sát nơ-ron thần kinh rất mạnh bởi 70% quỹ thời
gian mà copywriter dành ra là phục vụ cho việc nghĩ ra ý
tưởng mới. Bởi vậy, có thể bạn đã từng gặp những anh
chàng ăn mặc ngổ ngáo, tóc dài, quần áo chẳng giống ai,
lang thang trên phố hoặc la cà ở những quán café internet
tốc độ cao. Có thể đó là những copywriter đang đi tìm ý
tưởng cho chương trình quảng cáo đấy.
Một khi đã là copywriter chuyên nghiệp trong các tập đoàn
quảng cáo đa Quốc Gia, bạn hoàn toàn yên tâm với mức
lương được tính bằng đô la. Con số này có thể khởi đầu từ
400 - 500 USD và kết thúc bởi 4 con số không đằng sau. So
với mặt bằng chung của xã hội, đó thực sự là một mức
lương rất cao. Ngoài ra, copywriter còn có nhiều cơ hội đi
nước ngoài. Đó là chưa nói đến các khóa học nâng cao
nghề nghiệp, các festival ngành quảng cáo ở nước ngoài và
các kỳ du lịch cùng công ty. Chính vì vậy mà ở những nước
phát triển, nghề này là một trong 10 “most wanted” (được
mong muốn nhất).
Ở Việt Nam hiện nay, con số các copywriter hiện nay tuy
đã tăng rất nhanh so với trước đây, nhưng vẫn chưa thấm
tháp vào đâu so với nhu cầu ngày càng cao của ngành
quảng cáo. Hầu hết các công ty quảng cáo trong và ngoài
nước, dù đăng tuyển hay không, thì đều luôn có nhu cầu
tuyển copywriter. Thêm vào đó, hiện tại vẫn chưa có
trường lớp nào đào tạo nghề copywriter, nên ngành quảng
cáo thiếu hẳn nguồn nhân lực chính thống cho ngành này.
Các copywriter đang làm việc tại các công ty quảng cáo
cũng có xuất phát điểm từ đủ mọi ngành, nhưng nhiều nhất
vẫn là ngoại ngữ, báo chí, ngoại thương, thậm chí cả bách
khoa… Học nghề qua chính kinh nghiệm thực tiễn, đó
chính là cách nhanh nhất bước chân vào ngành này. Vì thế,
các bạn trẻ chưa có kinh nghiệm vẫn được chào đón nồng
nhiệt, miễn là bạn tự tin vào khả năng sáng tạo của mình.
Công việc của một copywriter
Một chuyên gia quảng cáo đã từng ví von rằng, copywriter
là những chuyên gia bán hàng sau màn hình máy tính và
nhiệm vụ chính của họ là BÁN HÀNG, BÁN HÀNG và
BÁN HÀNG thông qua ngôn từ mà họ viết. Họ được trả
lương để làm sao sản phẩm/dịch vụ mà họ đề cập đến phải
được người khác biết đến, để làm sao sản phẩm đó, dịch vụ
đó được tiêu thụ không chỉ một người mà là hàng trăm,
hàng nghìn, thậm chí là hàng triệu người.
Phần lớn thời gian làm việc của copywriter là suy tư tìm ý
tưởng lạ, độc đáo, hiệu quả cho việc quảng cáo sản phẩm.Ý
tưởng được nảy sinh thường rất tình cờ. Bạn lang thang
trên phố và bất chợt nghĩ ra một điều gì đó thú vị… Một
buổi sáng nào đó bạn thức dậy, vào nhà tắm và ý tưởng
chợt nảy sinh ngay dưới vòi sen. Và nếu đã là một chuyên
gia viết lời quảng cáo chuyên nghiệp, bạn sẽ cảm nhận
được ngay: đó chính là ý tưởng mà bạn đang cất công đi
tìm.
Copywriter không thể là chuyên gia trong tất cả các lĩnh
vực, trong khi đó họ lại phải quảng cáo nhiều chủng loại
sản phẩm khác nhau, từ xe hơi cho đến thỏi son dành cho
phụ nữ. Bởi vậy, công việc đầu tiên mà copywriter phải
thực hiện là làm quen với các thông tin về doanh nghiệp, về
lĩnh vực hoạt động cũng như thị trường sản phẩm/dịch vụ
của doanh nghiệp. Copywriter phải tìm hiểu kỹ hơn về tính
chất của sản phẩm/dịch vụ cũng như các đặc trưng, đặc thù
của doanh nghiệp. Và như vậy, ngoài khả năng chuyên
môn, copywriter phải là những người có kiến thức sâu rộng
trong nhiều lĩnh vực.
Sau khi đã có ý tưởng độc đáo, nhiệm vụ tiếp theo của 1
copywriter là viết kịch bản cho các quảng cáo, viết slogan
hoặc dịch kịch bản, slogun từ ngoại ngữ qua tiếng Việt.
Công việc này đòi hỏi copywriter phải là những tay “thợ
chữ” lành nghề không chỉ tiếng Việt mà còn một số ngoại
ngữ khác để đảm bảo cho việc biên dịch sang tiếng Việt
được đủ ý, đủ “hồn” của từng câu chữ. Từng câu, từng chữ
do copywriter viết ra là những câu hết sức kết tinh, đi thẳng
vào tâm lý người tiêu dùng và thôi thúc họ mua hàng.
Chính vì vậy, 1 câu do tay “thợ đẽo chữ” này viết ra có thể
có giá lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm dollar!