Đất không cưu mang
Nén nhang đã tàn trên lư hương người chồng sau. Một cây nhang uốn cong lại thành hình
số 9, con số của điềm lành. Nhưng lòng bà Năm bất ổn, luôn luôn bất ổn mỗi khi đứng
trước bàn thờ hai người chồng. Khi ấy, dù cố quên đi, trong bà vẫn cuồn cuộn niềm hạnh
phúc lẫn nỗi bất hạnh xưa. "Ôi, phải chi lớp đất nhầy nhụa của đợt pháo khủng khiếp
trong chiều mưa dầm dề ngày đó vùi ta cùng chồng, thì đâu gây nên bao nỗi khổ đau chất
ngất cho người, cho ta…". Bà thắp thêm nén nhang cắm kề con số 9. Tay run run bà
chạm phải, làm tan ra, tàn rơi lả tả. Bà đứng bất động, nhìn không chớp vào những mẩu
tro tàn…
Với người chồng trước vẫn mãi là phần ký ức dịu ngọt, nồng nàn đã hoà tan trong từng
mạch máu và luân chuyển không ngơi trong cơ thể bà. Nhưng cũng vì thế mà không phải
không có những lúc trong bà mất đi cảm giác đó, ấn tượng đó.
Còn với người chồng sau lại là những chuỗi ký ức sắc nhọn thường cứa vào bà buốt nhói,
như lúc này. Và bà chỉ biết bấu víu vào ánh mắt khoan dung, u buồn của ông từ khung
hình vàng úa…
** *
Ánh mắt ấy, ba mươi năm trước là ánh mắt bạo dạn cuồng nhiệt của người đàn ông tóc
điểm sương, người vạm vỡ, nổi tiếng phiêu bạt nhiều nơi, đang ngồi đối diện với bà trong
nhịp thở dứt quãng, hào hển:
- Đừng bắt tôi nói nhiều. Ừ đi Năm! Ừ một tiếng đi! Ừ đi, tôi cưới Năm liền. Ừ đi Năm,
ừ đi…
Sau giây phút ngỡ ngàng, bà Năm không thể từ chối quyết liệt. Bà lưỡng lự. Nhìn qua vai
ông, trời đen kịt, vẳng tiếng bìm bịp kêu nước lớn, nẫu lòng. Con nước này, không biết
bờ rẫy có chịu nổi không, thằng Hai thì ngủ như chết, đường lại tối om om, công bí mới
trổ bông… Bà nhè nhẹ gỡ đôi tay thô nóng đang siết chặt tay bà:
- Tỉnh lại đi anh Mười! Chắc hồi chiều anh uống nhiều rượu…
Đôi mắt ông Mười quắc lên. Ông bóp mạnh tay bà làm bà ứa nước mắt.
- Phải, tôi say - Đột nhiên, khuôn mặt rắn rỏi gió sương của ông méo xệch - Tôi say. Say
vì Năm.
- Trời ơi, ừ đi Năm, tôi van Năm…
Cơn xúc động ấy làm bà Năm bối rối:
- Nghĩ kỹ đi anh Mười! Anh quên tôi là đàn bà ba con…
- Ba con, hay ba chục con tôi cũng thương, cũng cưới! Sao Năm ác quá, không chịu hiểu
ruột gan tôi, nè trời! Ừ đi Năm, ừ một tiếng đi. Nếu không, tôi không về!
- Ý chết, không được! Anh Mười về đi, kẻo sắp nhỏ…
- Sợ gì! Tôi cho tụi nó hay bây giờ. Tụi nó sắp có cha. Một người cha ngon lành!
- Đừng, đừng! Tôi van anh, anh Mười! Nếu anh thiệt lòng thương tôi thì anh về đi. Còn
chuyện đó để… thủng thẳng tính sau.
Ông buông bà ra, ngồi phịch xuống thềm nhà. Đầu ông rủ xuống. Lâu sau, ông đứng lên
thẫn thờ, đau đớn:
- Tôi về! Nhưng Năm đừng hành hạ tôi lâu. Trời ơi, tôi thương Năm! Tôi thương Năm!
Tôi thương…
Ông tiếp tục thì thầm, rên rỉ và có lúc như gào lên trên đường: "Tôi thương Năm! Tôi
thương Năm! Tôi thương…".
** *
Tình cảm của ông Mười đã bật dậy như cái lò xo từ lâu bị nén. Cứ mỗi lần không ghìm
được, ông lại háo hức như chàng trai mới biết yêu lần đầu, sải bước đến nhà bà Năm.
Lúc đầu, bà Năm lờ đi tiếng kêu sốt ruột, giục giã của ông Mười.
Bà là con gái duy nhất của một người phiêu bạt có ít nhiều chữ nghĩa. Với đôi tay bạt
rừng và cái đầu biết ghi nhớ lời cổ nhân, cha bà sống dễ dãi với mình nhưng lại quá
nghiêm khắc với các con. Là đứa con có hiếu, bà biết cha bà sẽ khổ nơi chín suối nếu con
cái sống ngược với điều ông răn dạy. Nhất là điều ông hằng ca cẩm: "Chết đói là chuyện
nhỏ, thất tiết mới là chuyện lớn.".
Chồng chết, bà đã không đủ gan, lại chẳng điên dại gì và cũng không thể chết theo. Đói
khổ, bà đã từng nếm trải. Còn tiết hạnh, bà đang khư khư giữ lấy.
Đóng cửa như mọi khi bà chưa yên tâm. Bà buộc thêm vào cánh cửa và cột nhà mấy vòng
dây lạt. Vẫn phấp phỏng, bà tấn thêm ở trong cánh cửa mấy cái cà vung, chứa đầy đậu
phộng.
Ông Mười không kêu cửa nữa. Ông đến, lặng lẽ ngồi xuống bãi cỏ trước sân nhà bà Năm.
Ngôi nhà quạnh hiu như chìm hút trong đêm tối nếu không hắt ra thứ ánh sáng vàng vọt
của ngọn đèn dầu lay lắt. Gió! Gió rậm rật đuổi nhau. Cánh cửa va đập. Ông lại nghe
tiếng sột soạt trên nền nhà. Có lẽ, sau cánh cửa bà Năm huy động tất cả cái gì có thể che
chắn được. Ngọn đèn vẫn kiên nhẫn cháy…
Bóng đêm loãng dần ra, mênh mông hơn. Ông Mười ngả người xuống cỏ, hai tay vòng
sau gáy. Sao mọc lưa thưa. Vầng trăng khuyết ngại ngùng không muốn phô hết mình, cứ
thập thò ẩn hiện để rơi rớt xuống trần gian thứ ánh sáng nhờ nhợt, mờ ảo. Trong màn đêm
mơ màng ấy, những ngôi sao thỉnh thoảng nhấp nháy với ông. Ông nheo mắt với nó. Các
vì sao cũng cô lẻ và thao thức thâu đêm! Cả tiếng gà gáy lác đác cũng lẻ loi. Tiếng gáy
xáo động không gian và con người. Còn tiếng thở dài của ông hoạ hoằn lắm mới làm con
mực giật mình, ngơ ngác. Ông ghét và sợ tiếng thở dài của mình.
Ông xoay người úp mặt xuống cỏ. Ông rưng rưng khi lớp cỏ non tơ, mềm mại cà cạ vào
mặt mình. Và liên tưởng, khát khao… Ông định sẽ nằm với cỏ suốt đêm. Như thế này
may ra chợp mắt được. Nhiều đêm liền ông thức trắng. Ông sợ mình mơ khi ngủ. Trong
mơ dồn hết sức lực để yêu thương. Tỉnh dậy trơ trọi, kiệt sức. Nhiều lần quáng quàng
chân vấp, chân ngã, và khi thấy ngôi nhà của bà Năm còn đứng vững trên mặt đất, ông
lầm lũi trở về. Đêm nay, cỏ mơn man và ông chợp mắt. Bỗng giọng đàn bà êm ngọt bên
tai ông:
- Sương xuống rồi, anh Mười! Nằm đây cảm chết!
Bàng hoàng, tim đập loạn xạ, ông mở mắt. Trước tiên, là một cặp chân. Một cặp chân
nõn nà tỏ mờ dưới vầng trăng khuyết. Cặp chân ấy di động gần ông. Ông không kịp lý
giải vì sao đường khô sạch như vầy mà hai ống quần đen lại xắn cao quá? Nhìn sự di
động bạo dạn của đôi chân, ông dần tỉnh. Ông đứng dậy tránh hướng di động quyết liệt
của đôi chân. Đôi chân ấy cứ tiến và dừng lại, rồi một cánh tay mềm mại, ấm áp chạm
vào người ông.
- Khuya lắm rồi. Về nhà em nghỉ đi, anh Mười!
Ông lựng khựng, lừng khừng. Cánh tay níu chặt ông, người ép sát vào ông. Ông thấy
mình như bị ma ám, để người đàn bà láng giềng kéo đi tuồn tuột. Đi một quãng, đến con
mương rộng với cây cầu bắc ngang là hai đoạn cây gút mắc chông chênh, ông dừng lại.
Đôi chân người đàn bà nhún nhảy, thoăn thoắt và khi tới đầu cầu bên kia, một đầu của
đoạn cây bên này nhổng lên chới với rồi rớt tỏm xuống nước. Nước văng tung tóe. Nước
bắn vào ông. Rùng mình. Ông tỉnh. Không, ngôi nhà ông tìm đến muốn đến đang nằm
thiêm thiếp sau lưng ông kìa! Ông quày quả trở lại. Lập tức, giọng nói tức tối đuổi theo
ông:
- Hứ!… Như chó chực xương! Để rồi coi…
Không chỉ bằng linh cảm mà còn bằng tiếng sủa hậm hực của con Phèn, dù đóng chặt cửa
bà Năm vẫn biết sự có mặt của ông Mười hàng đêm trước nhà mình.
Dần dần, con Phèn chỉ sủa sủa, khịt khịt chiếu lệ theo thói quen như sủa gốc cây hay sủa
mặt trăng. Sự lười nhác của con Phèn làm bà Năm không còn giữ được vẻ dửng dưng. Bà
lắng nghe tiếng bước chân. Bà thấy như khắc khoải, như chờ Út vào lòng mỗi lần thấy
con Phèn cong đuôi rối rít nhảy bổ ra khi nghe loáng thoáng bước chân ông Mười từ
ngoài đường.
Sự gần gũi của con Phèn làm ông Mười thấy được an ủi phần nào. Vừa ngồi xuống bãi
cỏ, con Phèn lập tức chạy lại bên ông và ngoan ngoãn để ông vỗ về, âu yếm. Là con cái
tơ, nó nhạy cảm. Nó luôn xoắn xuýt bên ông, lúc ngồi, lúc quỳ, lúc chồm lên liếm vào
vai, vào cổ, vào má ông.
Khi ông chuếnh choáng tiếp nhận tình cảm của con Phèn thì con Mực của ông như giận
dỗi. Tránh ra xa xa, nó chạy loanh quanh, mũi khịt khịt, hít hít lối đi của chuột len lỏi
trong các đám cỏ, lâu lâu nhảy cỡn lên như vừa hù dọa vừa đùa giỡn với lũ chuột. Lùi lũi
một thoáng nó lại quay về với chủ. Một tay vẫn giữ con Phèn, một tay ông vuốt vuốt cái
mõm ướt rượt của con Mực. Nó nhắm mắt lại, rạp đầu xuống rồi khéo léo, lặng lẽ rút
mõm khỏi bàn tay ông. Cố lấp đi sự ganh tỵ bằng hành vi hào hiệp, nó lại chạy loanh
quanh, đánh hơi, nghe ngóng và sẵn sàng nghinh chiến bảo vệ chủ và cô bạn chưa thân.
Chỉ ít lâu, con Mực và con Phèn mê nhau. Thi thoảng chúng cũng nhớ ông và dành cho
ông những cử chỉ âu yếm quen thuộc. Ông nhận ra đó chỉ là tình thương hại. Ông đẩy
chúng ra. Chúng cong đuôi rối rít rồi lập tức nô đùa, đuổi bắt và xoắn lấy nhau. Ông thấy
mình như mất hết! Cả chiếc bóng đơn độc cũng đang từ từ thoát khỏi ông. Một cảm giác
nghẹn ngào trỗi dậy và ngực ông nhói đau khi nhận ra mình đang hờn ghen với hạnh
phúc của đôi chó. Ông cố xua cảm giác đó nhưng nó cứ bám riết, bám riết, không sao rứt
ra được…
** *
- Chắc trời mưa!
Ông Mười lầm bầm như thế khi thấy mây đen ùn ùn kéo tới.
Trong nhà, bà Năm vặn ngọn đèn to hơn. Bà đi đi, lại lại, bồn chồn. Bưng đèn lên, lại để
xuống. Lại thắp nhang cho chồng. Lại xê dịch đèn. Xê dịch bước chân… Đến khi cơn gió
rùng rình mái nhà rồi cơn mưa ập xuống, bà run run mở cửa…
Ông Mười vẫn trơ gan ngồi một chỗ như không hề biết trời đang mưa, mà lại mưa to.
Người ông sũng nước. Râu tóc nước chảy thành dòng. Bà Năm muốn gọi ông nhưng sợ
ông không nghe được tiếng bà. Bà chạy ào ra mưa.