Đề cương ôn tập môn Chính trị học đại cương

Ọ Ệ H C VI N BÁO CHÍ&TUYÊN

TRUY NỀ

Ị Ọ KHOA CHÍNH TR  H C

Ấ

Ề Ậ   V N Đ  ÔN T P ị ọ ạ ươ   ng Môn: Chính tr  h c đ i c

ớ ạ ọ Dành cho các l p Đ i h c

ố ượ ụ ứ ệ ươ ứ ng, ch c năng, nhi m v , ph ng pháp nghiên c u

ệ I. Khái ni m, đ i t   ị ọ ủ c a chính tr  h c

1. Khái ni m:ệ

ệ ữ ấ

ề ữ ổ ứ

ị ố ự ớ ấ ủ ệ

ướ ằ ự ả

ễ ủ ự ệ ườ ữ ụ ằ ử ụ c; là s  tham gia c a nhân dân vào công vi c nhà n ấ ướ ố i và nh ng m c tiêu đã đ  ra nh m th a mãn l ng l

ộ   ự ạ ộ  Chính tr  là ho t đ ng trong lĩnh v c  quan h  gi a các giai c p; các dân t c ề ự  ch c và s  d ng các quy n l c nhà và các qu c gia v i v n đ  giành, gi   ,t ạ   ộ ướ c và xã h i; là ho t n ế ộ ữ   c nh m  tìm ki m nh ng đ ng th c ti n c a các giai c p, đ ng phái,, nhà n ợ   ỏ ề ả i kh  năng th c hi n đ ích.

ọ ị ọ ứ ằ ị

ự ấ ủ ờ ố ộ ị

ữ ữ ữ ậ ậ

ủ ộ ướ ấ ỏ  Chính tr  h c là khoa h c nghiên c u lĩnh v c chính tr    nh m làm sáng t ậ   nh ng quy lu t, tính quy lu t chung nh t c a đ i s ng chính tr ­ xã h i, cùng ự ậ nh ng th  thu t chính tr  đ  hi n th c hóa nh ng quy lu t, tính quy lu t đó   ượ ổ ứ trong xã h i có giai c p và đ ậ ị ể ệ c t ch c thành nhà n c.

ượ ể  ở hai góc đ :ộ CTH đ c hi u ạ ươ ng CTH đ i c tệ CTH chuyên bi

ố ượ 2. Đ i t ng:

ậ ơ ế ộ

ữ ữ ậ ộ ủ ế ậ ữ ệ

ậ

ữ ự ữ ị ị ọ ố ượ ủ ứ   ng nghiên c u c a Chính tr  h c là nh ng quy lu t, tính quy Đ i t ị ấ ủ ờ ố ậ lu t chung nh t c a đ i s ng chính tr  xã h i; nh ng c  ch  tác đ ng ,   ị  ứ ươ ụ ơ ng th c, th  thu t, công ngh  chính tr c  ch  v n d ng: nh ng ph ậ ậ   ệ ặ ự ể ệ t là quy lu t đ  hi n th c hóa nh ng quy lu t, tính quy lu t đó. Đ c bi ướ   ề ự ề ự ề c­ v  giành, gi và th c thi   quy n l c chính tr ,   quy n l c nhà n

ờ ố ộ trong đ i s ng xã h i.

ị ọ ­ Chính tr  h c nghiên c u:ứ

ụ ữ ụ ọ

ư ị ướ ườ ể ụ ể ạ ượ ữ ế ệ   ắ c m t và nh ng m c tiêu tri n v ng mang tính hi n ụ ả   c m c tiêu ng gi i quy t nh ng nghĩa v  đ  đ t đ

+ M c tiêu chính tr  tr ự th c, cũng nh  con đ đó.

ươ ươ ứ ổ ủ ệ ậ ộ ng ti n, th  thu t c ng hình th c t ứ  ch c đ ể

ng pháp, ph ề ữ  + Nh ng ph ụ ạ ượ đ t đ c m c tiêu đ  ra.

ệ ự ể ả ắ ọ ộ ợ ế ữ i quy t nh ng nghĩa v ụ

ế  + Vi c l a ch n và s p x p cán b  thích h p đ  gi đó.

ữ ặ ệ ề ấ ệ ã h iộ  đ c bi ế t liên quan đ n v n đ  nhà

­ M t h  th ng nh ng quan h  x ọ

ộ ệ ố ướ ứ : c: chính h c nghiên c u n

ố ệ ữ ệ ề ợ ự ấ i ích chính tr ị

ổ ấ  + M i quan h  gi a các giai c p ( th c ch t là quan h  v  l ấ mà các giai c p theo đu i).

ả ệ ố ệ ạ ị

ế ẫ ệ ậ ệ ậ

ố ị ộ ệ ữ ệ ữ i gi a chúng d n đ n hình    + H  th ng Đ ng chính tr , m i quan h  qua l ụ   ạ ộ thành: lý lu n chung chính tr  c ng kinh nghi m ho t đ ng và bi c v n d ng ị nh ng kinh nghi m đó vào vi c xác đ nh.

ướ ấ ướ ơ ế ử ụ ề ự ơ ấ c và tính ch t nhà n c; c  c u và c  ch  s  d ng quy n l c nhà

+ Nhà n ướ c.  n

ộ

ộ ớ ầ ướ c quan h  dân t c và các t ng l p xã h i khác nhau ( hình thành lý ệ ụ ể ủ ộ ệ ậ ụ ậ ỗ ộ + Nhà n ề lu n dân t c và v n d ng vào đi u ki n c  th  c a m i dân t c ).

ệ ự ử ụ ườ ể ả ế ợ i thích h p đ  gi ữ i quy t nh ng nghĩa

ọ + Vi c l a ch n và s  d ng con ng ị ụ ể ụ v  chính tr  c  th .

ệ ữ ố ế ế ố ọ ị + Quan h  gi a các qu c gia ( hình thành h c thuy t chính tr  qu c t ).

ứ ủ 3. Ch c năng c a Chính tr  h c ị ọ  :

ệ ự ậ

ố ế ạ ỗ ố ị ấ ủ ờ ố   ữ ­ Phát hi n, d  báo nh ng quy lu t, tính quy lu t c  b n nh t c a đ i s ng chính tr  trong ph m vi m i  qu c gia và qu c  t ậ ơ ả .

ệ ố ứ ứ ậ ọ ự   ­ Hình thành h  th ng tri th c có tính lý lu n, có căn c  khoa h c và th c

ậ ề ổ ứ ụ ữ ậ ị

ậ ủ ờ ố ệ ệ ị ị

ơ ế ậ ề ụ ề ự ụ ự ự ứ ệ ch c chính tr  và c  ch  v n d ng  nh ng quy lu t,   tính ậ ổ  ế ộ

ti nễ  : lý lu n v  t ậ quy lu t c a đ i s ng chính tr , lý lu n v  công ngh  chính tr , ngh  thu t t ị ự ch c và th c thi quy n l c chính tr , ph c v  s  nghi p xây d ng ch  đ ộ ị ế chính tr  ti n b .

ụ ủ ệ 4. Nhi m v  c a Chính tr  h c ị ọ  :

ị ộ ệ

ứ ậ ữ ớ ạ ộ ị ợ

ạ ủ ề ữ ầ   ­ Trang b  cho đ i ngũ lãnh đ o  chính tr  nh ng tri th c, kinh  nghi m c n ế   t, giúp cho ho t đ ng c a h  phù h p v i quy lu t khách quan, tránh thi ượ c nh ng sai l m đ ọ ủ ầ  : giáo đi u, ch  quan, duy ý chí…

ỗ ể ọ ơ ở ậ ọ

ể ơ ự ị

ữ ơ ở ự ộ ộ ỗ ể

ợ ư ộ ứ   ị ­ Trang b  cho m i công dân nh ng c  s  khoa h c đ  h  có th  nh n th c ắ   ề ự ệ v  các s  ki n chính tr , trên c  s  đó xây d ng thái đ , đ ng c  đúng đ n ớ ả phù h p v i  kh  năng  trong s  phát tri n chung mà m i công dân tham gia   ủ ể nh  m t ch  th .

ọ ị

ố

ữ ữ ụ ủ ụ ậ ằ ị ơ ở ệ   ươ ng trình chính tr , cho vi c ạ ộ ố ớ   c  v i nh ng m c  tiêu  đ i n i,  đ i  ngo i,  cùng các ạ ệ   ng ti n, nh ng th  thu t chính tr  nh m đ t m c tiêu ng pháp, ph

ầ ­ Góp ph n hình thành c  s  khoa h c cho các ch ạ ế ượ ị ho ch  đ ch chi n  l ươ ươ ph chính tr .ị

ữ ộ i gi a chúng,

ạ ể ủ ề ể ế ế ệ ự ự ậ ọ ị ầ ố ­ Phân tích các th  ch  chính tr  v  m i quan h , tác đ ng qua l ủ ị xây d ng h c thuy t, lý lu n chính tr , làm rõ s  phát tri n c a n n dân ch .

ươ ị ọ 5. Ph ứ ủ ng pháp nghiên c u c a Chính tr  h c.

ủ ồ ươ ươ ộ : ph ng pháp

ệ ố ậ ệ ươ ươ ữ H  th ng ph lu n, h  ph ị ọ ng pháp c a Chính tr  h c bao g m ba c p đ ng pháp riêng và nh ng ph ấ ụ ể ng pháp c  th .

ươ ệ ậ ng pháp lu n ậ  : Chính tr  h c l y ch  nghĩa duy v t bi n ch ng và ch

ử ứ ứ ệ ậ ị ọ ấ ươ ủ  ủ ự    lu n cho vi c nghiên c u lĩnh v c ng pháp

ộ ­Ph ậ ị nghĩa duy v t l ch s  làm ph ị ủ ờ ố chính tr  c a đ i s ng xã h i.

ươ ố ệ ể ươ t đ  ph ấ   ng pháp th ng nh t

: Chính tr  h c s  d ng tri ử ng pháp riêng ầ ị ị ọ ử ụ ệ ố ­ Ph ữ gi a loogic v  l ch s , phân tích và h  th ng.

ị ọ ng   pháp c  th

ụ ể : ph ệ ươ ạ ị ng   pháp so sánh ( chính tr  h c so sánh) ,   ụ : ng   pháp   công   c

ươ ươ ng   pháp   th c   nghi m   chính   tr   và   hàng   lo t   ph ả ­   Ph ự ươ ph ố th ng kê, mô hình hóa, miêu t …

ư ưở ị

II. T  t

ố ổ ạ . ng chính tr  Trung Qu c c  đ i

Tr  l iả ờ

ế ị ủ ố ờ ­ Chi nế chính tr  c a Trung Qu c th i Xuân Thu

ệ ề Đi u ki n kinh t Qu cố :

ữ ộ ố

­ Xã h i Trung Qu c chuy n t

ế ể ừ chi m h u nô lệ sang phong ki nế

ấ ấ ắ ẫ ộ ộ ệ ­ Đồ s t xu t hi n, năng xu t lao đ ng cao, mâu thu n xã ắ  h i gay g t

ố ứ ướ ị thiên hạ chỉ về hình th c, các n c ch

­ Nhà Chu th ng tr ữ ẫ tùng nhà Chu n a mà mang quân thôn tính l n nhau, xã ụ   ư h u không ph c ầ   ạ ạ  h iộ  đ i lo n

ế ề ọ ­Nhi u h c thuy t chính tr ị đã ra đ iờ  đ  đápể ng sứ ử ự đòi h i c a l ch s . ỏ ủ ị

Ư ƯỞ Ủ T  T NG C A PHÁI NHO GIA :

ư ưở  t

ổ ậ ộ ễ ị ổ ủ ấ ủ ng c a ông c th  hi n rõ nét trong b  Ngũ kinh ( Kinh D ch, Kinh Th , Kinh L  và

ư ưở ng n i b t nh t c a phái Nho gia. T  t ư ạ ứ ư ạ ọ ữ ử ậ ử ­ Kh ng T  là nhà t ể ệ ượ đ Kinh Xuân Thu) và T  th  ( Lu n ng , Trung dung, Đ i h c, M nh t ).

ử ướ ự ế ộ ộ ư ưở ủ ổ ng c a Kh ng T  tr ổ c h t là vì s  bình  n xã h i­ m t xã h i ộ  ‘’

ị ị ­ T  t Thái bình th nh tr ’’

ọ ị

ạ ệ ứ ủ ủ ấ ư  ế ử ề ơ ả ể ệ ậ   c th  hi n t p trung nh t trong quan ni m c a ông

ổ ế ủ ọ ­ H c thuy t c a Kh ng T  v  c  b n là h c thuy t chính tr  ­ đ o đ c. T ưở ử ượ ổ ng c a Kh ng T  đ t Ễ ề v  NHÂN, L , CHÍNH DANH .

ế ị ướ ạ ố ự ẩ ấ ủ   t hay x u c a

NHÂN :  Là th ị chính tr . Nó bao g m c đo, là chu n m c quy t đ nh thành b i, t ồ  :

ươ ng yêu con ng i và hình thành lên hai  nguyên t c

ườ ố ử ớ ố ườ ạ ố ề ắ  : ‘ Đi u mình i’’ ‘’ Mình mu n thành đ t thì làm cho

ườ ạ + Th ừ không mu n thì đ ng đ i x  v i ng ng i khác thành đ t’’

ưỡ ả ễ + Tu d ử ng b n thân, s a mình theo l là Nhân

ử ụ ọ ườ + Tôn tr ng và s  d ng ng ề i hi n.

ứ ị ế ươ , đây còn là ph ứ ng th c đ ể

ấ ả là nghi th c trong cúng t ộ ệ ề ố LỄ : v n là quy đ nh, ỉ đi u ch nh t t c  các quan h  xã h i.

ễ ạ ệ ướ ậ t trên d

ườ i bi ộ t phân bi ế i, bi ề ụ ợ ị   ế t thân ph n, vai trò, đ a ờ   ễ t ph c tùng theo đi u hành ( h p L ) và xa r i

ế + L  t o cho con ng ị ủ v  c a mình trong xã h i, bi ễ ề đi u ác ( trái L ).

ễ ượ ằ ộ ữ ệ ấ c r ng bu c trong Ngũ Luân : Quan h  vua­ tôi ( l y ch  Trung làm

+ L  đ đ u )ầ

ữ ế ệ ầ ấ Quan h  Cha­ con ( l y ch  Hi u làm đ u)

ệ ợ ữ ế ấ ầ ồ Quan h  V ­ ch ng ( l y ch  Ti t làm đ u)

ữ ễ ệ ầ ấ Quan h  Anh­ Em ( l y ch  Đ  làm đ u)

ệ ạ ữ ầ ấ Quan h  B n – bè ( l y ch  Tín làm đ u)

ự ố ữ ấ

ễ ể ệ ắ ậ ứ ẳ ị ệ   CHÍNH DANH : S  th ng nh t gi a Nhân và L  th  hi n trên bình di n chính tr  là Chính danh. Chính danh là danh ph n đ ng đ n ngay th ng.

ậ ấ ầ ớ

ầ ổ ẳ  v  trí nào thì làm tròn b n ph n ủ ừ  v  trí  y

ị ị    + Xác đ nh danh ph n, đ ng c p và v  tri c a t ng cá nhân trong t ng l p xã ộ ầ   ấ  ‘’ quân quân, th n th n, ậ ở ị ở ị h i. Ai  ụ ụ ử ử ‘’ ph  ph , t t

ự ả ợ ớ ờ ệ ả ớ + Danh ph i phù h p v i th c vì l i nói ph i đi đôi v i vi c làm.

ỏ ọ ả ự ệ

ườ ộ ầ ả

ng cho dân và ph i s  d ng con ng

ả ử ụ ủ ớ ằ ể ầ ố

ẩ   i ph i rèn luy n, nâng cao năng l c, ph m + Chính danh đòi h i m i ng ể làm  ch tấ  ; cũng nh  yêu c u xã h i, các nhà qu n lý ph i bi ả ế ư t tu thân đ ấ ủ   ẩ ự ườ ươ i đúng v i năng l c ph m ch t c a g ố ế   ộ ươ ề ọ h . Đây là m m m ng c a quan đi m v  công b ng xã h i t ng đ i ti n b .ộ

ố ộ ủ ổ i là t

ố ạ  : N i dung xuyên su t trong t ứ ng c a Kh ng t ỉ ư ưở  t ộ ạ

ẩ ị ư ưở    t ng ‘’ ị ‘’ dùng đ o đ c và luân lý đ  đi u ch nh các quan h  xã h i và nhà ể ề   ệ có quan h

ứ ế ẽ ạ ặ ớ ọ ử   Ch t l ệ Đ c trứ ế ố ố cướ  ; làm tiêu chu n chi ph i các hành vi chính tr .Ba y u t n ệ bi n ch ng v i nhau, t o thành tính ch t ch  cho h c thuy t.

Ạ Ử M NH T

ử ựơ ạ ườ ế ừ ấ ắ ọ ố M nh T  đ c coi là ng ế ủ   i k  th a xu t s c và chính th ng h c thuy t c a

ế ủ ự ạ ộ

ử ọ ướ ị ờ ọ i cho b n đ a ch

ẫ ế ướ ườ ả ươ ng c i l ọ ề ủ ự ả ổ   Kh ng T . H c thuy t c a ông là s  ph n ánh th c tr ng xã h i th i đó theo ủ  khuynh h ộ ơ quí t c h n là b n quí t c ch  nô đã đ n b ợ ấ ng đi u hòa mâu thu n giai c p có l ộ ng cùng. c đ

ư ưở ơ ả ủ ử ổ ồ ộ T  t ng c a Kh ng T  bao g m các n i dung c  b n sau đây :

ế ể ử ườ ư ưở ạ ng hai h ng( quân t

ổ ạ ủ ườ

ư ị

ơ ượ ụ

ể ườ ụ ị

i”. và đ ị ố ễ

t nhân, nghĩa, l ủ ế ờ ệ :  i và thuy t tính thi n ộ i trong xã h i là   ử    là  và ti u nhân, nh ng c  th  hóa h n, ông xác đ nh rõ ràng quân t i cung ph ng. Ti u nhân   ả   i. B n ố , trí. B n cái   ầ ủ c hay không là do tâm c a mình. N u tâm có đ y đ

và ti u nhân ) ng ử ề  v  phân chia hai h ng ng ể ụ ể ị ườ ườ c ng i “lao tâm cai tr  ng ả ườ ườ ự i cai tr  và ph i cung ph ng cho ng i lao l c b  ng ứ ố ệ ệ ườ i là thi n, tính thi n là b n đ c t ữ ượ  đ ườ ớ ờ ứ ợ + T  t ế ừ ể K  th a quan đi m c a kh ng t ử quân t ườ ữ nh ng ng ữ là nh ng ng tính con ng đó là tr i phú, có gi 4 đ c tính đó thì ng i v i tr i hòa h p.

ạ ệ ượ ị ươ ng đ o, nhân chính và đ

ị ạ ạ ệ ươ ử ề ng đ o k ch li

ợ ạ ụ c lòng dân( quan ni m vua – t phê phán bá đ o. Ông coi ạ ố ủ ọ ố ồ

ạ ẫ ươ

ụ ắ ộ

ằ ấ

ằ ả

ư ậ ạ ị i dùng hình ph t ra mà tr  dân nh  v y là chăng l ẩ i r i l i l

+ Chính tr  “v ạ tôi – dân)”: M nh T  đ  cao v ị ươ ạ ự ể ng đ o là dùng nhân nghĩa mà tr  dân, còn bá đ o là dùng b o l c đ  cai   v ướ   ợ ị p i. Tranh l i là ngu n g c c a m i r i ren, c tr  mà m c đích là tranh l ị ượ   ạ ả đo t l n nhau. V ng đ o ph i thi hành nhân chính, thi hành chính tr  đ c ổ ế ủ lòng dân. M t câu nói n i ti ng c a ông là: dân là quí, xã t c là ph , vua là   ố ấ ườ ả   ng. Ông cho r ng ph i phân ph i đ t đai cho dân cày c y, làm cho dân no th ể  ớ ấ ệ ề m, sau đó v i thúc đ y dân làm đi u thi n. Không cho dân có h ng s n, đ ướ   ộ ỗ ồ ạ i cho dân sinh t ể ẫ đ  b y dân.

ư ể ọ ậ i đ u tiên đ a ra lu n đi m tôn tr ng dân : ‘’ Dân là quý

ườ ầ ứ ứ ạ ấ ử M nh T  là ng ố nh t, qu c gia đ c th  hai, vua là không đáng tr ng ọ  ‘’

Ư ƯỞ Ủ T  T NG C A PHÁI PHÁP GIA :

ọ ệ ị ủ Ng

ử ể ườ i làm theo l . Theo ông con ng i ích cá nhân bao gi

ợ ể ờ ị ằ i cho mình. Cho nên không th  cai tr  b ng nhân, l

ủ ề

ị ườ ậ ỉ ầ ấ ướ ấ

ế ề ậ ế   i hoàn thi n và phát tri n h c thuy t chính tr  c a phái Pháp gia là Hàn ư ợ  cũng m u mô,   ể ế ễ   , ố   c. Ông kiên quyêt ph  nh n lý lu n chính tr  th n quy n. Đ i ừ   c”. T  đó Pháp,   Th ,ế   ể ự   t y u   đ  th c

ủ ữ ộ ị ­ Tr ng pháp

: Pháp là nh ng quy đ nh, nh ng  lu t l ị ậ ệ , là n i  dung c a chính ả i đ u ph i tuân theo.

ử ầ ẳ ằ ậ

ổ

ề ề ố ọ ả   ủ ọ   +Ông kh ng đ nh t m quan tr ng c a pháp lu t và cho r ng, pháp lu t ph i ệ    ý thay đ i. Vi c làm cho t và không ai đ ị ả i cao cu  chính tr . ị ế công khai, ai cũng ph i bi pháp lu t không b  h ng nát là ti n đ  và m c đích t

ườ Phi t tính toán đ  ki m l ị ầ ậ ượ nghĩa đ ớ v i ông “ng t nhiên m t n i cai tr  mà mê tín qu  th n thì t ị ậ ông   t p   trung   vào   3   nguyên   lý   trong   chính   tr   đó   là   Thu tậ .Pháp là trung tâm và th t, th  là đi u ki n t ệ ấ ế hành pháp. ữ ọ ườ ề sách cai tr  do c a quan ban ra, m i ng ậ ượ ự c t ụ ấ ư ể ng sáng có th  soi th u tà gian; pháp ví nh  cán cân

ả ị ỏ ươ ằ ậ     + Pháp ví nh  t m g ể tiêu bi u cho l ư ấ ẽ  công b ng.

ủ ậ ạ ươ ư ượ ủ ứ ậ Thu t là th  đo n, ph ng pháp, cách th c, m u l c c a “

ọ ng i làm vua”

­ Tr ng thu t:  ườ ậ ầ ể ụ

ị ấ ẻ

ậ ể ậ ể ấ

ị ườ ị ế ặ   i cai tr . Nó là cái đ c ­ Tr ng th :

ệ ầ ế ế ố ớ t đ i v i ng ố ủ ự ệ   ằ  +Thu t là cái n m kín đáo trong b ng, đ  so sánh các đ u m i c a s  vi c ầ   và ng m ng m cai tr  các b  tôi …. Dùng thu t đ  làm cho k  thân yêu ầ c. Dùng thu t đ  th y rõ tính trung hay g n gũi cũng không ai bi   ể ượ ề gian c a b  tôi do đó mà đi u khi n đ ế ự ủ ọ ề bi

ế ề ế ượ t đ ủ ề ề c b  tôi. ề ế Th  là v  th , quy n uy, th  l c c a ng ườ ầ i c m quy n. ậ

ậ ườ ề ự ể ể ưỡ   + Ông cho r ng ch  có pháp và thu t mà thi u quy n l c đ  c ầ

ự

ợ ộ ầ ề ự

ộ ự ứ ứ ả ụ ặ ề ự ả t c n thi ỉ ằ ườ ẫ i thì d u ng ể ả ả ế ứ

ị ủ

ậ ứ   ng b c ề   i có làm vua có thu t đi u khi n các b y tôi cũng ng ị ủ ậ   không th  đ m b o cho các b y tôi ph c tùng s  cai tr  c a vua. Do v y ủ   ầ ớ theo ông Th  là m t th  quy n l c đ t ra cho phù h p v i yêu c u c a ậ    nhiên trong pháp lu t ch  không ph i th  quy n l c n y sinh m t cách t ch  nghĩa nhân tr ệ ữ

ế

ỏ c đ t cho nh ng ng

ế t gi

ượ ế ướ ổ ỏ ế ữ ạ

ị ế ề ưở ạ t y u đ  th c hành pháp. Ông cho r ng th

ậ

ụ ể ậ

ọ ự ạ ặ ạ i: b n hàng gi c ch y dài, s  ch t: b n t

ọ ế ọ

ạ ặ

ẻ ườ ế ạ ế

ể ố

ự ế ứ ữ

ữ ẳ

ườ ố ậ ặ ậ ế ờ ạ ừ i gi

ế  ­ Quan h  gi a pháp, thu t, và th :  ố   ạ ể ườ ế ằ i kém c i cũng có th  gây h i và làm r i   N u th  n m trong tay ng   ườ ữ ặ ề ự ấ ướ ọ   i trung bình. c. Nên quy n l c đ l an đ t n ấ ướ ờ ế   c yên  gìn pháp và th  thì đ t n Pháp và th  không tách r i nhau, bi ế  ậ c n i lo n. Pháp là trung tâm, thu t và th tr . N u trái pháp b  th  thì n ệ ấ ế ằ ể ự   ng ph t là là đi u ki n t ạ ặ ậ ủ ươ ấ   ng ph t n ng và công c  đ  ch p hành pháp lu t. Do v y, ông ch  ch ạ ắ ẽ ạ   ấ ể ưở ng h u đ  ch p hành pháp. Theo ông hình ph t nghiêm kh c s  lo i th ợ ế ọ   ườ ỏ ượ  cao h c c sáu lo i ng b  đ ỉ   ơ ọ ậ ọ ạ ự ậ  l p ra cá h c thuy t và b n lìa xã pháp lu t: b n ăn ch i xa x : đ i, t ọ ọ   ấ ứ ạ ượ ạ ọ c, ng o m n: b n dung th  lũ gi c, gi u gi m k  gian:b n b n b o ng ữ   ạ ể ố i: nh ng nói kheo d i trá. Dùng hình ph t đ  khuy n khích sau lo i ng ườ   ữ ườ i lăn mình vào ch n hi m nghèo, hy sinh thành th c: nh ng ng i ít ng ậ ờ ậ i d c h t s c mà làm ăn, nghe l i b y, tuân theo pháp lu t: nh ng ng   ợ ữ   ườ i   cho   đ i:   nh ng   ng làm   l i   trung   h u   th t   thà,   ngay   th ng:   nh ng ườ ữ ườ ọ i tr ng m ng mình: nh ng ng ng ơ ằ ể t gi c tr  gian. ườ

ố ổ ạ ư ồ ị ng phái chính tr   ệ ế  ng sau này.Vi c k

ặ ề ứ ọ ọ ữ ế ầ ị t cho th c ti n chính tr  hôm

Có th  nói r ng : Tuy còn mang tính s  khai, nh ng các tr ủ ư ưở  t c a Trung Qu c c  đ i đã đ t n n móng cho lu ng t ự ễ ừ th a có ch n l c nh ng tri th c đó là c n thi nay.

Ự Ả ƯỞ Ế Ờ Ố Ủ Ệ Ị S   NH H NG C A NÓ Đ N Đ I S NG CHÍNH TR  VI T NAM

ự ả ưở ủ ế ộ ị ệ S   nh h ở ố ng c a Nho Gia đ n đ i s ng chính tr  xã h i Vi t Nam

Ư ể u đi m :

ệ ề ả ữ ạ t Nam v ng m nh ( là n n t ng lý

ể ổ ứ ề ướ ế ậ ậ ể ế ộ + Nho gia đã giúp cho n n phong ki n Vi lu n đ  t ch c nhà n c, pháp  lu t, phát tri n kinh t ­ xã h i)

ờ ư ở ố ở ướ  n c

+ Th i nhà Lê, vua Lê Thánh Tông đ a Nho gia tr  thành qu c giáo  ta.

ờ ỳ ọ ề

ể ươ ừ ươ ế ế ộ ị + Trong th i k  đó, Lê Thánh Tông còn tuy n ch n nhân tài t ể ắ đ  s p x p vào b  máy nhà n ng đ n đ a ph ướ ừ c t trung nhi u khoa thi  ng.

ọ ỹ ậ ẫ ế

c đi m: + Nho gia không chú ý đ n phát tri n khoa h c k  thu t d n  ề ự ể ị ượ Nh ế ướ đ n n ể ể ế ỷ c ta b  kìm hãm s  phát tri n nhi u th  k .

ự ả ưở ờ ố ủ S   nh h ị ế ng c a Pháp gia đ n đ i s ng chính tr

Ư ể ứ ư ậ ậ ồ ậ u đi m :  Lu t Hình Th , Lu t H ng Đ c, Lu t Gia Long…

ượ ộ ậ ể ặ Nh c đi m: Các b  lu t khá nghiêm ng t.

ư ưở ạ ổ ạ ị ươ ậ ạ 3. T  t ng chính tr  Hy L p c  đ i và ph ng Tây c n đ i.

ả ờ Tr   l i

ạ ổ ạ ộ ủ ề ệ ế

­ Đi u ki n kinh t ­ xã h i c a Hy L p c  đ i :

ồ ắ ệ ấ ổ ế + Đ  s t xu t hi n ph  bi n

ấ ả ờ + S n xu t hàng hóa ra đ i

ươ ệ + Th ể ờ ng nghi p ra đ i và phát tri n

ộ ộ + Phân công  lao đ ng xã h i và phân hóa giàu nghèo

ị ơ ả ­ Các nhà t ư ưở  t ng chính tr  c  b n :

ố ướ 1. Hê rô đ t ( 484­425 tr c Công nguyên)

ườ ầ ị ọ ủ c coi là ng i cha c a chính tr  h c. Ông là ng i đ u tiên

ườ ể ế ị

ố ượ ệ ể ế t và so sánh các th  ch  chính tr  khác nhau. Theo ông, có ba th  ch   ị ủ ộ Hêrêđ t đ phân bi ủ chính tr : quân ch , quý t c và dân ch .

ề ủ ủ i là vua. Vua có công l p

ộ ề ấ ướ ố ườ ấ ả ữ ế ả ể ế ộ     ­ Quân ch : là th  ch  đ c quy n c a m t ng ố qu c, s ng vì n c, vì dân. Vua có quy n c m t ậ t c  nh ng ý ki n ph n

ả ề ự ễ ở ề ế ặ ạ

ụ ệ bi n, ph n kháng. Đ c quy n và l m d ng quy n l c khi n vua d  tr  thành  ộ ỗ i l t i.

ộ ơ ở ầ ề ủ ộ c xây d ng trên c  s  c m quy n c a m t nhóm

ể ế ễ i ích chung. Tuy nhiên, th  ch  này d ự ợ c, vì l

ế ệ ẫ ấ ể ế ượ ấ ủ ấ ướ i  u tú nh t c a đ t n ẫ t, b t hòa, chia bè kéo phái d n đ n tranh giành, tàn sát l n

­ Quý t c: là th  ch  đ ườ ư ng ự có s  khác bi nhau.

ả ủ ề ự ắ

ể ế ể ộ

ụ

ự ậ ư ẳ

ấ ả ề ễ ầ ữ ạ ộ

ữ ề ự ướ ườ ừ ề ầ ả ằ     ­ Dân ch : là th  ch  mà quy n l c do đông đ o nhân dân n m b ng con  ỏ ế ộ ắ ứ ụ ườ ng b  phi u đ  trao nh ng ch c v  công c ng m t cách đúng đ n và  đ ặ ự ạ ắ ơ ướ ngăn ch n s  l m d ng quy n l c, xây d ng nhà n c trên nguyên t c c   ả t c  đ u bình đ ng tr b n: t ấ th p thì d  b u ra nh ng ng ở b i các cá nhân c m quy n, t ộ c pháp lu t. Nh ng khi dân chúng có trình đ   ọ ễ ị ế ể t. H  d  b  kích đ ng  i lãnh đ o kém hi u bi ủ ạ  đó x y ra tình tr ng vô chính ph .

ả 2. Xênôphôn (kho ng 427 – 355 TCN)

ộ ớ ộ ầ ề ề

ả ệ ấ ộ

ậ ủ ậ ế ươ ệ

ườ ự ị ự ệ ậ ề ậ ứ ượ ấ ng. Ai nh n th c đ c các v n đ   ị ẽ ố ề ườ ố t. Ai ngu d t v  chính tr  s   i t i trung th c, ng

ị     ­ Ông thu c t ng l p quý t c. Khi bàn v  chính tr , ông bàn v  cách cai tr   ậ ị và cách qu n lý. Ông th y chính tr  có m t ngh  thu t th c hành, ngh  thu t  ấ cao nh t – ngh  thu t c a b c đ  v ị ẽ ở chính tr  s  tr  thành ng ơ r i vào hàng nô l ệ .

ị ủ ư ưở

ỏ ỹ ỏ ể t ch  huy, gi

ỉ ườ ủ ả

ị ề ủ  quan đi m v  th  lĩnh chính tr .  ế ậ i thuy t  i k  thu t, gi ữ i th  lĩnh cũng ph i có nh ng  ợ ứ ệ ậ ườ ư ế ả t nh  bi

ủ

ể ấ ẫ ớ ớ

s  kiên nh n, t ệ ể ệ ở ng chính tr  c a ông th  hi n      ­ T  t ế ườ ị ủ i bi Theo ông, th  lĩnh chính tr  là ng ư ế ả ụ t c m hóa ng ph c, bi i khác. Nh ng ng ả ệ ợ ấ ặ ẩ i ích chung, có kh  năng t p h p s c  t b o v  l ph m ch t đ c bi ủ ủ ả ự ầ ạ m nh c a qu n chúng. Thiên tài c a th  lĩnh không ph i t  nhiên mà có. Nó  ể ặ ị ự ừ ả ừ ự sinh ra t  kh  năng ch u đ ng l n v  m t th  ch t, v i ý chí ố s ng và rèn luy n theo phong cách thanh liêm.

3. Platôn (428 – 347 TCN)

ấ ắ ờ ồ ị t h c thiên tài, đ ng th i còn là nhà chính tr  xu t s c. T ư

ượ ả ướ ộ ế ọ ng chính tr  c a ông đ

ề ậ ạ ị ườ ầ ạ ớ ­ Platôn là nhà tri ị ủ ưở t “Các đ o lu t và N n chính tr ”. Ông là ng ẩ c ph n ánh trong tác ph m: “N c c ng hòa”,  i đ u tiên đ t t ệ i quan ni m giá

ổ ế ẩ ủ ạ ộ ủ ầ ị ị

ự ị tr  ph  bi n, t m vĩ mô c a chính tr  và ho t đ ng chính tr , tiêu chu n c a  ị ề n n chính tr  đích th c.

ị ằ ệ

ắ ệ ệ ố ườ ộ

ị ề ậ ẫ i cao, là ngh  thu t d n d t xã h i con ng ư ự ố ị ự i. Chính tr  t ệ ạ

ị ụ ứ ế ớ ị

ị ằ ị ự ả ả

ụ   t c  các cá nhân ph i ph c ờ ố ế ấ ả ọ ự ề ế ạ

ị     ­ Khi bàn v  khái ni m chính tr , Platôn cho r ng chính tr  là s  th ng tr   ủ  phân  c a trí tu  t ậ  pháp, ngo i giao… Chính tr  là ngh  thu t  chia thành pháp lý, hành chính, t ộ ạ ị ằ cai tr . Cai tr  b ng s c m nh là đ c tài, cai tr  b ng thuy t ph c m i đích  ị ự th c là chính tr . Chính tr  ph i là s  chuyên ch , t ỗ ỉ ẫ tùng quy n uy. T  do ch  d n đ n h n lo n, gây tai h a cho đ i s ng công  dân.

ưở ộ ượ ở ự ị c tr  vì b i s  thông thái. Ông

ng c a Platôn là xã h i đ ườ ộ ộ ủ ạ ­ Xã h i lý t chia xã h i thành ba h ng ng i:

ế ọ ả ậ ạ ả ị t h c thông thái đ m nh n vai trò lãnh đ o, cai tr , qu n lý

+ Các nhà tri c.ướ nhà n

ế ệ ả ầ ớ ộ + T ng l p chi n binh b o v  an ninh xã h i.

ầ ủ ả ợ ủ ậ ấ ả ả ớ

ộ ố ộ + T ng l p nông dân, th  th  công làm ra c a c i, v t ch t, đ m b o  cu c s ng cho xã h i.

ế ườ

ợ

ủ ị ở c cai tr  b i nh ng ng

ồ ườ ủ ươ

ồ ề ố ổ

ưở ồ ộ ữ   ế   ng, Platôn đã bi n

ư ậ ụ

ở ng ti n thành m c đích. Đó là kh i ngu n c a “ch  nghĩa c ng s n  ạ ộ ồ ủ ướ ả ộ ệ ưở ng”. Ông cho r ng, khi lãnh đ o nhà n ộ c, c n g t sang m t bên ý

ạ ự ướ ể

ự ố ề ậ ộ c tiên ph i d a vào tôn giáo và pháp lu t. S  chuy n hóa  ữ i và nh ng v n

ỗ ạ ở ỗ ủ ạ ệ  ch , m i h ng ng i làm h t trách nhi m c a mình, ho t      ­ Công lý là  ứ ớ ơ ở ể ệ ề ộ đ ng phù h p v i ch c năng c a mình. Theo Platôn, đi u ki n và c  s  đ   ệ ự ả ữ ộ ượ ộ i thông thái là ph i th c hi n  duy trì m t xã h i đ ỏ ở ữ ả ộ c ng đ ng v  tài s n và hôn nhân. Ông ch  tr ng xóa b  s  h u cá nhân (vì  nó là ngu n g c sinh ra cái ác) và tình yêu gia đình, thay vào đó là nh ng t ứ ộ ch c c ng đ ng. Nh  v y, xóa cá nhân vì m t xã h i lý t ủ ươ ph ầ ằ không t ậ ả ự chí cá nhân, tr ề ợ ề ự quy n l c trong xã h i là do có s  đ i kháng v  quy n l ị ề ộ đ ng v  chính tr .

ể ị ủ ừ ề ẫ ỏ

ố ừ ư ộ

ủ ầ ồ ế ộ ẳ ư ng và công lý nh ng đ ng th i l

ớ i ích c a t ng l p quý t c,  ệ ố ụ ể ấ ờ ạ ả i b o v  l ữ ệ ợ ệ ề

ể ủ ự ộ ị ỏ => Quan đi m chính tr  c a Platôn còn nhi u mâu thu n: v a đòi h i xóa b   ư ữ  h u, v a mu n duy trì ch  đ  đ ng c p. Ông đ a ra mô hình xã h i lý  t ưở ộ t ủ ch  nô. Tuy nhiên, ông đã có nh ng quan ni m c  th  và h  th ng v  chính  tr  và s  phát tri n c a xã h i nói chung.

ố 4. Arixt t (384 – 322 TCN)

ọ ạ

ạ ủ ị ổ ị

ể ế ậ ả ố ồ

ậ ủ ủ ố ề ề ứ ấ ố t là nhà bác h c vĩ đ i c a văn minh Hy L p. Trong hai công trình      ­ Arixt ế ế ứ nghiên c u và chính tr  là “Chính tr ” và “Hi n pháp Aten”, ông đã t ng k t và   ề phát tri n tài tình các k t lu n c a các b c ti n b i v  ngu n g c và b n  ướ c pháp quy n. ch t, hình th c và vai trò c a nhà n

ố ượ ướ

nhiên, đ ủ

ộ ườ ộ ử c hình thành do l ch s .  ố ộ ể ế

ướ ơ ở ồ ờ ề ấ c xu t hi n t ị i là “đ ng v t chính tr ” B n tính c a con ng ộ ố c. Nhà n

ệ ự ị ả i là s ng trong c ng  ấ   ộ  ch c cu c s ng c ng đ ng trong m t th  ch  xã h i nh t c ra đ i trên c  s  gia đình, chính quy n  c không ph i là

ậ ữ ướ ề ọ ườ ớ ự

ượ ể ế ậ ự

gia đình và làng xã. Th  ch  chính tr  là tr t t ể ế ướ

ả ướ ủ ọ i v i nhau d a trên ý chí c a h .  ơ ị  làm c   ị ề ả   c. Th  ch  chính tr  đi u hành, qu n lý xã ử ứ ệ ủ ệ ng di n: l p pháp, hành pháp và phân x . S  m nh c a nhà

ạ ậ ủ ề i các quy n chung c a

ề ậ ớ c là lãnh đ o t p th  các công dân, quan tâm t ề ạ ạ ả ấ ọ i s ng h nh phúc. Đi u đó l

ườ ố ậ ứ ủ ộ

ượ ủ ề ậ

ủ ệ t, nhà n     ­ Theo Arixt ậ ộ ườ Con ng ứ ổ ứ ồ đ ng. Hình th c t ượ ọ ị c g i là nhà n đ nh đ ướ ự ế ụ nhà n c và s  ti p t c chính quy n trong gia đình. Nhà n ả ủ ự ỏ ế k t qu  c a s  th a thu n gi a m i ng ể ừ c phát tri n t Nó đ ố ở ể s  đ  phân b  chính quy n nhà n ươ ộ ề h i v  ba ph ể ướ n i chính là b n ch t  công dân, làm cho m i ng ằ ộ và ch c năng c a pháp lu t. Công lý chính là hành đ ng m t cách công b ng  ể ậ theo pháp lu t. Thông qua pháp lu t, các quy n chung c a công dân đ c th   ố hi n và c ng c .

ộ ạ ằ ủ ể ấ

ớ ấ ả ọ ủ

ủ ự ầ ng (ng

ờ ạ t c  m i th i đ i và các n ề ườ ầ i c m quy n) và ch t l ặ ấ ượ ế ạ ụ ủ ế ợ

ể ắ ộ ạ ấ ộ

ủ ế ủ ư ệ

ị ướ ầ ­ Ông cho r ng, không m t lo i hình chính ph  nào là duy nh t có th  phù  ướ ợ c. Ông phân lo i chính ph  theo tiêu  h p v i t ẩ ố ượ chu n s  l ng (m c đích c a s  c m  ề quy n). K t h p hai m t đó, có th  s p x p chính ph  theo hai lo i: chính  ộ ủ ủ ph  chân chính là: quân ch , quý t c, c ng hòa, chính ph  bi n ch t là: đ c  ủ tài, qu  đ u, dân tr . Ông nhi t thành  ng h  ch  đ  quân ch , coi nh  hình  ư th c t ả ầ ứ ổ ứ  ch c nhà n ộ ế ộ ấ ệ t nh t. c th n thánh và  u vi

ư ưở ị ủ ố ứ ự ữ ự ị => T  t ng chính tr  c a Arixt t ch a đ ng nh ng giá tr  tích c c sau:

ướ ự ớ ộ ng t

ệ ậ ộ ộ ắ  nhiên g n bó v i nhau thành xã h i. Do  i có khuynh h ị ố ậ i là đ ng v t công dân, đ ng v t chính tr , s ng có trách nhi m

ườ ườ ồ ­ Con ng đó, con ng ớ ộ v i c ng đ ng.

ờ ố ả ơ ộ

ườ ố ệ ị       ­ Chính tr  là làm sao trong đ i s ng c ng đ ng, cái chung cao c  h n cái cá nhân riêng bi i s ng ngày càng t ồ ố ơ t h n. t, con ng

ả ẩ ấ ị ượ ụ ạ ứ     ­ Chính tr  ph i giáo d c đ o đ c và ph m ch t cao th ng cho công dân.

ạ ọ ị ườ ộ ủ ế ọ i, khoa h c ki n trúc xã h i c a

ọ ­ Chính tr  là khoa h c lãnh đ o con ng m i công dân.

ủ ẽ ế ộ ế ộ ị ế ể

ặ ộ ị ế ộ ị ữ ậ ả ợ

ề ự ­ Ch  đ  dân ch  s  chuy n thành ch  đ  m  dân ho c đ c tài n u: ý chí  ế cá nhân thay th  pháp lu t, ch  đ  b  trao cho nh ng tên n nh b , gian x o,  ham quy n l c…

ị ụ ọ ủ ả ạ ộ ị ế ể ố

ự ố       ­ Không th  ho t đ ng chính tr  n u b  d c v ng c a c i chi ph i và s  d t ế ự nát ch  ng .

ủ ứ ơ ụ

ế ộ ắ ườ ư ể ỏ ằ   ề i có nhi u thì ườ ố i t t, ng i gi

ế ế ộ ả ­ Ch  đ  quân ch  là hình th c s  khai vì không có ai uy tín b ng lãnh t ộ chi n th ng. Nh ng khi xã h i phát tri n, ng ổ ị ch  đ  chính tr  ph i thay đ i.

ạ ụ ế ở ể

ặ ề ự ộ

ố ổ ạ ẹ ở ớ ệ  và lao đ ng… song v i nhãn  ự ị ủ t có ý nghĩa là s

ị ơ ả ủ ư ưở ườ ng chính tr  c a Arixt  t ạ   ị ng chính tr  Hy L p

ấ ề     M c dù h n ch  b i m c tiêu giai c p, b i quan đi m c  đ i h p hòi v   ữ  do cá nhân cho nh ng ng quy n t i nô l ắ ư ưở  t quan uyên thâm và sâu s c, t ữ ợ ổ t ng h p và khái quát hóa nh ng giá tr  c  b n c a t ổ ạ c  đ i.

Ư ƯỞ Ị Ủ ƯƠ Ậ T  T NG CHÍNH TR  C A PH Ạ NG TÂY C N Đ I

ề ế ươ ạ ệ Đi u ki n kinh t ộ  xã h i ph ậ ng Tây c n đ i :

ủ ư ả ờ ớ ả ể ấ ạ ẽ + Ch  nghĩa t b n  ra đ i v i s n xu t hàng hóa phát tri n m nh m

ế ư ừ ự ể ấ + Kinh t ạ  có s  phát tri n m nh ch a t ng th y

ủ ự ữ ị ư ữ ượ ề + Nh ng giá tr  dân ch , t do, t h u đ c đ  cao

ể Các t ư ưở  t ị ng chính tr  tiêu bi u :

ư ưở ị ố ơ

1. T  t

ng chính tr  J.l c c

ị ủ ị ử ề nhiên. Đó là   nhiên trong l ch s , là chuy n pháp quy n

ọ ự ề ự ự + T  do là giá tr  ch  đ o c a chính tr  c a pháp quy n t ể ư ưở  t t ự  nhiên sang t t ị ủ ạ ủ ề ự ng coi tr ng quy n t  do cá nhân.

ự ề ố ị ư ưở  t ồ ng c a  ông  còn nêu ra ngu n g c, quy n  l c chính tr ,

+Trong t ề ự quy n l c nhà n ủ ướ c:

ự ư ữ

ề ầ ườ  nhiên thì con ng ề ố  h u­ đó là quy n t ẳ i sinh ra đ u có quy n bình đ ng và c n ph i đ ề ự ề ượ ố c s ng, quy n t i có các quy n đ ạ ấ ọ ả i cao và b t kh  xâm ph m “ M i  ề ẳ ả ượ c bình đ ng v

ạ ­ Trong tr ng thái t ẳ do,bình đ ng và t ề ườ ng quy n”ề

ướ ề ả ề ự ủ ấ ề ự ­ Quy n l c nhà n c v  b n ch t là quy n l c c a dân

ướ ế ướ ự ấ ộ ộ ộ ị c – xã h i chính tr  xã h i công dân th c ch t là m t “ Kh c xã

­ Nhà n h i”.ộ

ề ự ả ỗ ị ớ

­ B o toàn quy n t

i

nhiên  c a m i cá nhân là tiêu chí căn b n xác đ nh gi ạ ộ ủ ủ ướ ạ ả ạ h n và ph m vi ho t đ ng c a nhà n c.

ấ ế ậ ủ ị ự ỹ

­ Phân quy n là t

ệ ự ề ự ự ả ề ể ữ  dovà đ   t y u k  thu t c a nh ng th  ch  chính tr  t ả ạ ộ i đ c tài , ph i th c hi n s  phân quy n, quy n l c ph i phân

ự ậ ợ ể ế ề ố ch ng l theo ba lĩnh v c : l p pháp, hành pháp, liên h p.

ộ ế ộ ủ ậ ế ộ ủ ủ ế ủ ­ Ông  ph  nh n ch  đ  quân ch  chuyên ch  và  ng h  ch  đ  quân ch

ế ậ l p hi n..

ự ậ ả ở ộ i cho các cu c cách m ng t

ế ủ ữ ộ ậ ủ ướ ớ ư ả  s n  ỹ c M

ề ủ ạ ọ H c thuy t c a ông tr  thành s  lu n gi ổ ế ớ l n v i nh ng tuyên ngôn n i ti ng ( Tuyên ngôn đ c l p c a n ề 1776, Tuyên ngôn nhân quy n và dân quy n c a Pháp 1789).

ư ưở ủ ơ

2. T  t

ng c a SL Mông tét xki ( 1689­1775)

ố ằ

­ H c thuy t v  ngu n g c nhà n

ế ề ộ ướ c : Ông cho r ng nhà n ủ ấ ị ườ ộ ướ i. Nhà n

ọ ộ ệ ồ ể ấ ế ế ộ

ệ ở ấ c xu t hi n    ấ   ỉ ướ c ch  xu t ấ   t y u khi mà trong xã h i xu t hi n tình tr ng chi n tranh ướ ứ ằ ạ ự ủ ả ạ ẩ c là s n ph m c a mâu

ể ề ẫ m t trình đ  phát tri n nh t đ nh c a xã h i loài ng ệ ộ hi n m t cách t ể ấ mà không th  ch m d t b ng b o l c­ nhà n thu n và không th  đi u hòa.

ạ ỉ ế ố ng ch ng l ư ưở  t c chuyên ch  và có

­ Lý lu n ch nh th  : Ông có t ớ

ể ể ế ộ i nhà n ộ ậ ệ ả ủ ướ thi n c m v i th  ch  c ng hòa ( dân ch  và quý t c)

ng trong tay nhân

ề ự ố ộ ượ i th ự ề ộ ặ ủ ư ậ ẳ ủ + N n c ng hòa dân ch  theo ông là quy n l c t dân.Đ c tr ng c a pháp lu t trong xã h i là duy trì s  bình đ ng trong

sáng.

ề ự ố ề ộ ộ ằ ộ ườ + N n c ng hòa quý t c : Quy n l c t i cao n m trong tay m t vài ng i.

ủ ộ ườ ị ằ ữ i, cai tr  b ng nh ng

ậ ệ ố ị ế ậ ề ự ằ ề + N n quân ch  : Quy n l c n m trong tay m t ng t l p. lu t l c  đ nh đã thi

ế ề ự ề ọ ị ự ả

­ H c thuy t v  s  phân quy n : Th  ch  chính tr  t

ề ề ự ố ể ế ể ế  do ph i là th  ch   ậ i cao phân chia thành ba quy n : l p

ư ị chính tr  mà trong đó, quy n l c t pháp, hành pháp, t pháp.

ề ậ ể ố ệ + Quy n l p pháp : là bi u hi n chung ý chí chung qu c gia.

ự ữ ệ ệ ề ậ ượ ế ậ + Quy n hành pháp : là vi c th c hi n nh ng lu t pháp đã đ c thi t l p.

ề ư ể ừ ị ộ ạ ả ế ự ộ pháp : là đ  tr ng tr  t i ph m và gi i quy t s  xung đ t cá

+ Quy n t nhân.

ệ ỏ ư ưở  t ng quý t c th a hi p( b o v  t ệ ư ưở  t ủ ng quân ch

ế ự ả ả ề ủ ộ ư ưở  t

ư ộ ế ị ử ng phân quy n c a ông có s   nh  ị ạ ẫ Tuy là v n mang t ậ l p hi n) nh ng nhìn chung, t ưở h ng sâu r ng đ n l ch s  chính tr  nhân lo i.

ư ưở ơ ả ủ ề ồ ị 4.T  t ng c  b n c a H  Chí Minh v  chính tr ?

ả ờ Tr  l i :

ị ấ ộ

ố ạ ộ ề ấ ề ự ệ ữ  ch c và s  d ng quy n l c nhà n

ạ ộ

ướ c, là  ự ễ ủ   c và ho t đ ng th c ti n c a ữ ự ử ụ ướ ế

ằ ố ỏ Chính tr  là ho t đ ng trong quan h  gi a các giai c p, các dân t c và các  qu c gia trong v n đ  giành, gi ủ ự s  tham gia c a nhân dân vào quy n l c nhà n ả ả các giai c p, đ ng ph i, nhà n ụ ữ ườ đ ữ ổ ứ , t ề ự ấ ả ằ ướ c nh m tìm ki m kh  năng th c thi nh ng  ợ ề i, nh ng m c tiêu đã đ  ra nh m th a mãn l i ích. ng l

ồ ệ ắ ề

ề ơ ả ủ ư ưở ấ ệ ạ ộ t Nam, t

ế

ạ ủ ạ c

ằ ờ ồ

ể ự ế ả ườ ấ ộ ể ộ ệ ố     T  t ng H  Chí Minh là m t h  th ng quan đi m toàn di n và sâu s c v ạ ữ ừ  cách m ng dân t c dân  nh ng v n đ  c  b n c a cách m ng Vi ả ủ ự ậ ụ ế ủ ộ ủ ch  nhân dân đ n cách m ng xã h i ch  nghĩa, là k t qu  c a s  v n d ng  ề ệ ụ ể ủ ướ sáng t o và phát tri n ch  nghĩa Mác – Lênin vào đi u ki n c  th  c a n ệ ờ ạ ả ta, đ ng th i là s  k t tinh tinh hoa dân t c và trí tu  th i đ i nh m gi i  i. phóng giai c p, gi ộ ả i phóng con ng i phóng dân t c và gi

ộ ộ t

ặ

ồ ng H  Chí Minh, t ở ẽ ả ị

ủ ư ưở ọ t quan tr ng. B i l ệ ộ ượ ự ồ ắ ề

ộ ồ

ượ ưở ả ng tích c c t ộ i, đ

ậ ư ưở ị ậ ấ ng chính tr    t     Là m t b  ph n c u thành c a t ồ ồ ệ ị : B n thân H  Chí Minh là  H  Chí Minh có v  trí đ c bi ề ị ộ ớ ệ m t “nhà chính tr  chuyên nghi p”. Lĩnh v c chính tr  Vi t Nam g n li n v i  ơ ả ể ả ộ ấ c H  Chí Minh đ  tâm nhi u h n c .  i phóng dân t c đ cu c đ u tranh gi ề ấ ạ ự ị Chính tr  là m t lĩnh v c mà H  Chí Minh có nhi u sáng t o đ c đáo, nh t là  ự ố ế ế ớ ạ ự ớ ạ ấ s  sáng t o  y có  nh h   c qu c t i cách m ng th  gi ừ th a nh n.

ể ủ ế ủ ư ưở ồ t ư ng H  Chí Minh nh

ộ ố ộ     Có th  khái quát m t s  n i dung ch  y u c a t sau:

ộ ắ ộ ậ ủ ớ ộ ề 1. Đ c l p dân t c g n li n v i ch  nghĩa xã h i:

ấ

ơ

ư ưở  t ng đó đ ạ ạ ộ ậ ộ ư ưở  t i quán tri

ủ ớ

ể ệ ề ị ồ ọ ồ ng chính tr  H  Chí Minh, đ ng th i là t ư ưở  t ư ưở  t

ộ ệ ố ộ ộ ế ủ ng bao      Trong toàn b  ti n trình đ u tranh cách m ng c a dân t c ta, t ượ ư ưở ự c   do”. T  t ng “Không có gì quý h n đ c l p, t trùm là t ạ ệ ườ t và th  hi n trong toàn b  quá trình lãnh đ o cách m ng là  Ng ộ ấ ố ạ ộ ắ ộ ậ “đ c l p dân t c g n li n v i ch  nghĩa xã h i”. Đây là h t nhân c t lõi nh t  ờ ng tr ng tâm xuyên  trong t ố su t toàn b  h  th ng.

ộ ậ ủ ị ữ ộ ồ ộ ồ     Đ c l p dân t c, theo Ch  t ch H  Chí Minh bao g m nh ng n i dung:

ộ ỏ ằ ọ ườ ứ i m i hình th c) b ng con đ ng

ạ ộ ệ ướ ả     ­ Dân t c đó ph i thoát kh i nô l  (d ế cách m ng do chính dân t c đó ti n hành.

ộ ề ự ẹ ề ả ả ổ

ủ ể ủ ế ị ự ộ ­ Dân t c đó ph i có ch  quy n và toàn v n lãnh th , ph i có quy n t quy t đ nh s  phát tri n c a dân t c mình.

ộ ả ệ ộ ậ ả ả

ộ ậ ự ả ẳ ậ ự ứ  hi u,  ố ớ ằ ủ  do, dân ch , công b ng, bình đ ng đ i v i

ị ư ự ỉ ệ ứ ữ ả ờ ề     ­ Đ c l p dân t c ph i là n n đ c l p th t s  ch  không ph i gi ph i th c hi n các giá tr  nh  t nhân dân ch  không ph i ch  là nh ng l ỹ ố i tuyên b  hoa m .

ộ ậ ớ ự ồ ả ắ ề ọ ề ề ặ ị ị

ộ ­ Đ c l p v  chính tr  ph i g n li n v i s  ph n th nh v  m i m t: kinh  ế t , văn hóa, xã h i.

ự ự ự ườ ạ ng cách m ng, t l c t c

ườ ấ  giành l y con đ ộ ộ ằ ả ả ự ng và t i cho r ng, m t dân t c không có kh  năng ý th c đ c l p, t ự ọ  tr ng.  ự ự ự  l c t

ứ ộ ­ Ph i t ườ Ng ườ ng thì dân t c đó không x ng đáng đ c ứ ộ ậ ộ ậ ng đ c l p. ượ ưở c h

ộ ồ ậ ờ ạ

ề ề ề ế ủ ộ ậ ề

ả ủ

ấ ề ộ ậ ộ ắ ự ự ắ ệ ể ấ ắ ắ  b n ch t

ử

ậ ế ấ ộ ộ ả c. Ng ữ c, H  Chí Minh đã nh n th c đ

ấ ướ i dân m t n ế

ạ ị ỉ

i

ộ ộ ộ ậ ộ

ủ ạ ể ớ ướ ộ ắ ng mang tính cách m ng ph  bi n c a cách m ng th  gi

ả ị ỉ i kh ng đ nh: “Ch  có gi

ả ả

ườ ả c dân t c, c  hai cu c gi ộ i phóng giai  ỉ i phong này ch   ế ớ ẳ ộ ả ộ ạ i”. Đó là

ộ

ườ ng cách m ng đó c a Ng

ờ ạ i phóng đ ủ ộ ị ụ ấ ể ả i phóng dân t c ta và các dân t c b  ph   ặ ề ả ắ ủ ạ ạ ệ ộ ố ả       H  Chí Minh rút ra k t lu n: Trong th i đ i ngày nay, đ c l p dân t c ph i ộ ớ th c s  g n li n v i ch  nghĩa xã h i, trong đó đ c l p là ti n đ , là đi u  ả ộ ủ ki n đ  đi đ n ch  nghĩa xã h i, còn ch  nghĩa xã h i là b o đ m ch c ch n  ồ ừ ả ộ ộ ậ ự ấ nh t, th c ch t nh t cho đ c l p dân t c. Đi u này b t ngu n t ự ế ủ ự ậ ị   c a s  v n đ ng l ch s  mà sau nh ng tìm tòi công phu cùng s  n m tr i thân ườ ứ ượ ậ ủ ồ ườ ph n c a m t ng i  ư   ộ ậ ằ ỉ ấ ư ả ấ  s n cũng giành đ c l p, nh ng ch  rõ r ng, giai c p phong ki n và giai c p t ố ấ ứ sau đó nó quay l i th ng tr  dân t c, áp b c nhân dân. Ch  có giai c p công  ả ỉ ả ộ ậ i phóng mình mà còn gi nhân sau khi giành đ c l p dân t c thì không ch  gi ộ ở ớ ề phóng toàn xã h i. Do đó, đ c l p dân t c g n li n v i ch  nghĩa xã h i tr   ổ ế ủ ạ thành xu h i,  ậ ủ mang tính quy lu t c a th i đ i. Ng ượ ả ớ ấ c p vô s n thì m i gi ệ ủ ể ự có th  là s  nghi p c a ch  nghĩa c ng s n và cách m ng th  gi ắ ườ ng đúng đ n nh t đ  gi con đ ư ưở ộ thu c. T  t ố ườ i xuyên su t toàn b  quá trình cách m ng Vi ng l đ ữ i đã đ t n n t ng v ng ch c cho  t Nam.

ư ưở ề ạ ế 2. T  t ng v  đ i đoàn k t:

ạ ế ớ ồ

ị ủ ng chính tr  c a H  Chí  ộ ng l n trong t ế ủ

ầ ợ ư ưở ộ ư ưở  t  t ả ế ượ ạ c đ i đoàn k t c a Đ ng ta và là m t nhân t ng xuyên góp ph n quy t đ nh th ng l ố ự  c c  ệ ự i trong s  nghi p

ế ị ọ ườ ả ủ Đ i đoàn k t là m t t ở Minh, tr  thành  chi n l ắ ọ ỳ k  quan tr ng th ờ ỳ ạ cách m ng c a Đ ng và nhân dân ta qua m i th i k .

ồ ệ ạ

ế ở ạ  đ i đoàn k t toàn dân,  ườ ậ

ở ự ồ ấ ng c a giai c p công nhân, đ ế ứ ế ệ ủ ấ ươ ọ ộ s  đ ng  ượ c  ế   ng di n: đoàn k t giai c p, đoàn k t dân t c, đoàn k t

H  Chí Minh quan ni m s c m nh là  ủ ộ lòng c a toàn xã h i. Đoàn k t trên l p tr ế ể ệ th  hi n trên m i ph ố ế .  qu c t

ườ Ng ỉ i ch  rõ:

ặ ộ ơ “Quan s n muôn d m m t nhà

ề ố ể       Vì trong b n bi n đ u là an hem”

ị ẳ     Và kh ng đ nh:

ế ế ạ ế      “Đoàn k t, đoàn k t, đ i đoàn k t

ạ Thành công, thành công, đ i thành công”

ồ ế

ơ ở ụ ể ạ ạ

ắ

ụ ể ả ế ố ủ ể ộ i cao c a dân t c làm đi m quy t i ích t

ả ự     Đoàn k t, theo H  Chí Minh, ph i d a trên c  s  có lý, có tình, có nghĩa,  ể ệ ố ơ ể ế t h n nhi m v  cách m ng, cách m ng  đoàn k t là đ  phát tri n, đ  làm t ả ợ ố ế ấ i thì ph i đoàn k t, đoàn k t l y liên minh công – nông – trí  mu n th ng l ề ả ấ ợ ứ th c làm n n t ng, l y l  đ  đ m  ợ ữ ả b o hài hòa gi a các l i ích.

ồ ế ự ừ ế ủ

ự ế ủ c đoàn k t c a H  Chí Minh v a là s  đúc k t và phát huy  ướ ữ c, gi

ạ ể ấ ủ ủ ộ ể ệ

ứ ừ ướ ấ ướ ả

ệ

ạ

ộ ồ

ệ ấ ạ

ọ ờ ạ ở ộ  ch , m  r ng đa ph ớ ấ ả ướ t c  các n t Nam “dân giàu, n ộ ậ ắ ọ

ủ ề ẹ

ươ ẳ ợ i, thông qua th

ề ợ ệ ể ượ ng đ  tìm  ng l ả ả ấ i và tranh ch p, b o đ m ấ i quy t các v n đ  còn t n t i pháp phù h p gi

ồ ạ ể ế ợ ổ ị ế ượ     Chi n l ố ề truy n th ng đ i đoàn k t c a dân t c ta qua hàng nghìn năm d ng n ủ ướ ầ c, v a th  hi n tinh th n b t h  c a ch  nghĩa  n c và phát tri n đ t n ộ ị ế ớ i đoàn  c và các dân t c b  áp b c toàn th  gi Mác – Lênin là “Vô s n các n ờ ơ ả ớ ổ ự ế ạ i”. Trong s  nghi p đ i m i hôm nay, Đ ng và nhân dân ta h n bao gi k t l ệ ự ế ươ ế ng cao ng n c  đ i đoàn k t toàn dân, th c hi n chính  h t, đã và đang gi ớ ươ ạ ộ ậ ự ủ ố ng hóa và đa d ng hóa v i  sách đ i ngo i đ c l p t ầ ế ớ ạ ệ i,  c trong c ng đ ng th  gi t Nam là b n v i t tinh th n Vi ướ ầ ằ ộ ộ ướ ph n đ u vì m t n c m nh, xã h i công b ng,  c Vi ể ủ dân ch , văn minh” vì hòa bình, đ c l p, phát tri n trên nguyên t c tôn tr ng  ộ ậ ổ ủ đ c l p, ch  quy n, toàn v n lãnh th  c a nhau, không can thi p vào công  ệ ộ ộ ủ vi c n i b  c a nhau, bình đ ng, cùng có l ả ả gi hòa bình,  n đ nh, an ninh, h p tác, và phát tri n.

ư ưở ướ ủ 3. T  t ề ng v  Nhà n c c a dân, do dân, vì dân:

ọ ồ ấ ể

ướ ớ c ki u m i – nhà n ấ ề ặ

ướ ủ ế ộ ả c đó có ph i là nhà n

ủ ộ c. Nhà n ợ ế ộ ướ ướ ự ớ i xây d ng Nhà n     H  Chí Minh r t chú tr ng t c  ệ ồ t quan tâm là tính ch t nhà  dân ch  c ng hòa. Đi u mà H  Chí Minh đ c bi ướ ủ ướ n c c a dân hay không? Ch  đ  dân ch   ớ có phù h p v i ch  đ  nhà n c hay không?

ị ằ ạ ố

i kh ng đ nh r ng: Cách m ng Vi ườ ườ ệ ạ t Nam mu n thành công thì không  ườ ủ ả ườ     Ng có con đ ẳ ng nào khác con đ ng cách m ng vô s n, con đ ng c a Cách

ạ ườ ế ị ự ể i quy t đ nh l a ch n ki u nhà n

ọ ể ướ ủ c theo ch   t vào

ướ ộ ủ ươ ế ủ ứ ướ ườ ậ ng l p nhà n ướ c Xô Vi   c c ng hòa dân ch  (t c là

ủ ườ m ng Tháng M i Nga. Ng nghĩa Mác – Lênin nh ng không “bê nguyên xi” ki u nhà n ả hoàn c nh n i ch  tr ướ nhà n ư c ta. Ng c dân ch  nhân dân).

ồ ủ ủ

ả ủ ặ ọ ỉ ị ự i ch  rõ vai trò

ủ ự ủ ủ ế ộ

ủ ộ ụ ự ệ

ủ ắ ụ ủ ậ ớ

ớ ậ ệ ậ ắ ớ ộ

ề ệ     Dân ch  có nghĩa là “dân làm ch ”. H  Chí Minh quan ni m, giá tr  th c  ườ ơ ấ ủ ch t c a dân ch  là ph i có c m ăn, áo m c, h c hành… Ng ộ ườ ộ ủ i  đ ng l c c a dân ch , xem dân ch  là chìa khóa c a ti n b  xã h i. Ng ủ ươ ng th c hi n dân ch  r ng rãi trong nhân dân, giáo d c nhân dân ý  ch  tr ứ ề ấ th c ch p hành pháp lu t, dân ch  g n li n v i nghĩa v  c a công dân, dân  ồ ủ ắ ch  g n v i pháp lu t, g n v i t p trung. H  Chí Minh phê phán b nh đ c  ủ đoán, chuyên quy n, quan liêu, vô chính ph .

ị ồ ướ ủ

ớ

ề ợ c dân ch . Bao nhiêu quy n l ự ệ ủ ệ ổ ố ệ

ề ự ế ử ướ ạ ế ệ  xã đ n Chính ph  Trung

ổ ứ ọ ươ  ch c nên. Nói tóm l ng đ n xã do dân t

ẳ     H  Chí Minh kh ng đ nh: N c ta là n i  ề ủ ề ề đ u vì dân, bao nhi u quy n h n đ u c a dân, công vi c đ i m i, xây d ng  ủ ế là trách nhi m c a dân, s  nghi p kháng chi n ki n qu c là công vi c c a  ể ừ ủ ề ừ ng do dân c  ra, Đoàn th  t dân, chính quy n t ự ề ạ ế ươ Trung  i, m i quy n hành và l c  ề ở ơ ượ  n i dân. ng đ u  l

ớ ợ ồ ằ ệ ủ ế ộ

ộ

ượ ướ ấ ủ ướ c ta. Đó là m t nhà n ấ c ta đ c c a nhân dân, do nhân dân, và vì nhân dân.  c H  Chí Minh

ồ ứ i cùng toàn Đ ng, toàn dân, ra s c xây

ướ ườ ườ t Nam là m t n

ủ i ch  rõ: “N c Vi ướ ấ ả ủ ộ t c   c dân ch  c ng hòa, t ổ ệ t Nam…” và “Do t ng

ủ ủ ậ ố ộ ẽ ử ư ưở  t

ồ ướ ườ ề ể c c a dân cũng có nghĩa là dân có quy n ki m soát nhà n

ủ ủ ủ ộ ỉ

ủ ồ ố

ủ ấ ệ ụ ủ ể

ề

ả ừ     T  quan ni m này, H  Chí Minh cho r ng: ch  đ  dân ch  phù h p v i  ướ ủ nhà n ấ ả Tính ch t nhân dân và b n ch t giai c p c a nhà n ả ị xác đ nh rõ ràng và đích thân Ng ộ ướ ệ ỉ ự d ng. Ng ể ề quy n bính trong n c là c a toàn th  nhân dân Vi ể ử ố ộ ầ ủ tuy n c  mà toàn dân b u ra Qu c h i. Qu c h i s  c  ra chính ph . Chính  ủ ph  đó là th t, là chính ph  c a toàn dân”. Trong t ng H  Chí Minh, nhà  ướ ủ ế   i vi n c. Ng t: ự ợ   ụ ụ “Chính ph  ta là chính ph  c a nhân dân, ch  có m t m c đích là ph ng s  l i ể ỡ ích c a nhân dân. Chính ph  r t mong đ ng bào giúp đ , đôn đ c, ki m soát  ậ ớ ườ i đày t và phê bình đ  làm tròn nhi m v  c a mình là ng  trung thành t n  ượ ố ượ ặ ở ị ư ậ ụ ủ c đ t  ng và quy n có  i th  v  trí t t y c a nhân dân”. Nh  v y, dân đ ờ ỉ ở ự ế ượ ả i nói.   trên l c b o đ m trong th c t đ không ch

ướ ủ ệ ồ

ể ệ ở ỗ  ch   ạ ề ể ề ễ

ố ộ ỉ ồ ề ễ ể ạ ủ c c a dân, theo quan ni m c a H  Chí Minh còn th  hi n      Nhà n ể   dân không ch  có quy n giám sát, ki m tra mà còn có quy n bãi mi n đ i bi u ố Qu c h i. H  Chí Minh nêu rõ: “Nhân dân có quy n bãi mi n đ i bi u Qu c

ế

ủ ạ ấ ộ ồ ệ ướ

ằ ữ ề ả ả ướ ề

ả ạ ớ ứ  ra không x ng đáng v i  ồ c ta, H  Chí  ả c ta do Đ ng C ng  ự

ạ ộ

ộ ỉ ệ ố ạ t Nam lãnh đ o, mang tính ch t dân ch  nh ng d a trên kh i đ i  ế ứ ấ ủ ắ ậ ệ ự ố ạ ộ ằ ự

ả ề ự ư ấ ấ ể ấ ỏ ộ h i và H i đ ng nhân dân n u nh ng đ i bi u  y t ấ ủ ự s  tín nhi m c a nhân dân”. V  b n ch t giai c p c a nhà n ầ Minh ch  rõ r ng, Đ ng ta là Đ ng c m quy n, nhà n ủ ư ấ ả s n Vi ố đoàn k t toàn dân mà nòng c t là liên minh công nhân – nông dân – trí th c, do ổ ứ  ch c và ho t đ ng theo nguyên t c t p trung  giai c p công nhân lãnh đ o, t ậ ế dân ch , qu n lý xã h i b ng hi n pháp và pháp lu t, th c hi n s  th ng  nh t quy n l c nh ng phân công, phân c p rõ ràng.

ồ ể ể ữ

ợ ướ

ạ ộ ệ

ả ế ế ề ợ ướ ế ậ ự ế ự i thi ề   ả ế ứ c. Vi c gì có h i cho dân, thì ph i h t s c tránh. Chú ý th t s  đ n quy n c h t ph i quan tâm đ n quy n l

ủ

ắ ườ ướ ố ạ ề i th

ứ c không

ạ ứ c ta không ph i b  máy áp b c dân, cán b  viên ch c nhà n i “làm quan cách m ng” bóc l

ự ở ằ ướ ể ộ t nhân dân, kéo bè cánh đ   ợ ả ườ ặ ọ ọ ặ ậ c th t trong s ch. Ng ả ộ ữ ườ i ích cá nhân. Ng ộ i căn d n, cán b  ph i tôn tr ng l

ự ầ

ử ỗ ủ ế ế ể ạ i ích chính  ư ế i nói:

ườ i c a mình. Ng ả ứ ử ư ầ

ữ ữ ạ ậ

ậ t sai l m thì ph i ra s c s a  ỗ ầ i l m trên này thì nên chú ý tránh đi,  ữ ả ế ứ ắ ạ ỗ i này, thì ph i h t s c

ữ ủ ườ ế ố

ữ ủ ư i nh n m nh: “C  quan c a chính ph  t ệ ứ

ạ ộ ủ ầ ư ề ố ụ ụ     Cùng nh ng quan đi m trên, H  Chí Minh còn nêu lên quan đi m ph c v   ỳ ệ ủ i cho dân, thì làm cho k   c là: Vi c gì có l c a cán b  nhân viên nhà n ượ đ ợ ủ t th c hàng  l i c a nhân dân thì tr ỗ ở ặ ngày c a dân, “làm cho dân có ăn, làm dân cho có m c, làm cho dân có ch   ,  ặ ợ ữ làm cho dân có h c hành”, ch ng đ c quy n đ c l   i và các tiêu c c khác, gi ườ ộ ng xuyên nh c nh  r ng, Nhà  b  máy nhà n ộ ướ n ả ph i là nh ng ng ợ thu vén l ệ ủ đáng c a nhân dân, th c hành “c n, ki m, liêm, chính, chí công, vô t ”, n u  ả ph m khuy t đi m thì c  quy t công khai s a l ế ầ ợ “Chúng ta không s  sai l m, nh ng đã nh n bi ch a. V y nên, ai không ph m nh ng l ầ ộ ứ ế và g ng s c ti n b  thêm. Ai đã ph m nh ng l m l ủ ẽ ự ử ế ử  s a ch a thì Chính ph  s  không khoan dung.”  s a ch a, n u không t ơ ấ Ng    toàn qu c cho đ n các làng xã ể ề đ u là công b c c a dân, nghĩa là đ  gánh vi c chung cho dân, ch  không  ậ ờ ỳ ướ ả ể ph i đ  đè đ u dân nh  trong th i k  d ị ủ i quy n th ng tr  c a Pháp, Nh t”.

ồ ư ưở ướ ủ ng c a H  Chí Minh v  Nhà n

ề ộ ề ả ấ ủ ủ ắ ố ở c c a dân, do dân, vì dân đã tr   ướ  năm 1945

ừ ướ ừ ề ấ ộ T  t thành nguyên t c xuyên su t, thu c v  b n ch t c a nhà n c ta t ế đ n này và mãi v  sau này, ch ng nào xã h i còn giai c p và nhà n c.

ề ả ề ầ ậ 4. Lý lu n v  Đ ng c m quy n:

ạ ậ ủ ề ả ủ

ủ ấ ồ

ụ ự ỳ ệ ả ọ ộ

ướ ế ố ớ ắ ạ ọ ể ị       Phát tri n sáng t o lý lu n c a ch  nghĩa Mác – Lênin v  đ ng chính tr  nói ả ự   chung, đ ng c a giai c p công nhân nói riêng, H  Chí Minh luôn coi xây d ng ấ ủ Đ ng c a giai c p công nhân Vi t Nam là m t nhi m v  c c k  quan tr ng,  ế ị ố  quy t đ nh tr là nhân t ệ ợ ủ c h t đ i v i m i th ng l i c a cách m ng.

ị ả ướ ế ể c h t ph i có đ ng cách m nh, đ  trong

ệ ộ ị ứ

ấ ả

ườ ầ ề

ả ạ ớ ớ ố ữ ấ ả ả ủ ố

ả ư ườ ủ ỉ i không có chí khôn, tàu không có bàn ch

ồ ẳ     H  Chí Minh kh ng đ nh: “Tr ậ ổ ứ ộ  ch c dân chung, ngoài thì liên l c v i dân t c v  áp b c và  thì v n đ ng và t ạ ữ ọ ơ ư ả vô s n giai c p m i n i. Đ ng có v ng cách m ng m i thành công cũng nh   ủ ả ạ ớ ữ i c m lái có v ng thuy n m i ch y. Đ ng mu n v ng ph i có ch   có ng ả nghĩa làm nòng c t, trong đ ng ai cũng ph i theo ch  nghĩa  y. Đ ng mà  không có ch  nghĩa cũng nh  ng nam”

ồ ệ

ấ ả ả ấ ủ ể ệ ủ ả ự

ả ủ ớ ủ ộ ắ ề ả ủ

ơ ở ữ ủ ề ả ổ

ọ ư ưở  t ả ạ ộ ủ ả ấ

ỉ ư ậ ồ

ế ạ

ỉ ng và kim ch  nam cho t ấ ủ ả ủ ể ư ướ c ta thì  c thu c đ a n a phong ki n nh  n ộ ẳ ị ở ộ ướ i thì cách m ng   m t n ấ ề ợ ủ ộ ị ử i c a giai c p công nhân và nhân dân lao đ ng và c a dân t c là

ộ ủ ộ ộ t Nam là đ ng c a giai c p công nân và

ả ủ ệ ả ộ ộ Theo cách th  hi n c a H  Chí Minh, thì “đ ng cách m nh” có nghĩa là  “đ ng c a giai c p vô s n”, “đ i tiên phong c a vô s n giai c p”, xây d ng  ể trên c  s  nh ng nguyên t c v  đ ng ki u m i c a ch  nghĩa Mác – Lênin,  ấ l y ch  nghĩa Mác – Lênin làm n n t ng t ư ậ ứ ch c và m i ho t đ ng c a Đ ng. Nh  v y, b n ch t giai c p c a đ ng đã  ượ đ c H  Chí Minh kh ng đ nh. Không ch  nh  v y, theo quan đi m c a  ườ Ng “quy n l ệ ả m t”. Chính vì Đ ng Lao đ ng Vi ả nhân dân lao đ ng, cho nên nó ph i là đ ng c a dân t c Vi ủ ấ t Nam.

ộ ồ ể ộ

ộ

ừ ợ

ớ ố ộ ướ ướ ờ ủ ề ể ơ ơ ố ượ ng giai c p

ẽ ỏ ố

ệ ế ả ộ đ u. Đ ng C ng s n Vi

ả ủ ự ế ợ ệ ướ ư ả ớ ả ở ề ự ủ     Quan đi m c a H  Chí Minh v  s  hình thành m t Đ ng C ng s n  ế ả ệ ầ ủ ọ Nam v a quán tri ộ ị ạ ậ phù h p v i hoàn c nh m t n ấ truy n th ng đ u tranh yêu n công nhân còn ít  ừ ầ ướ c ngay t n nghĩa Mác – Lênin v i phong trào công nhân, phong trào yêu n ệ ả  Vi t  ề ả ừ t đ y đ  h c thuy t Mác – Lênin v  Đ ng C ng s n, v a  ậ ả c thu c đ a l c h u ch m phát tri n, n i có  ấ c lâu đ i c a nhân dân, n i s  l ệ ặ i nh ng đã có m i quan h  ch t ch  trong phong trào yêu  ủ t Nam là k t qu  c a s  k t h p ch   t Nam. c Vi

ể ủ ự ỳ t Nam, quan đi m trên c a H  Chí Minh có ý nghĩa c c k  quan

ử ố ớ ế ộ

ấ ố

ố ớ ủ ầ ệ ấ ấ ạ ủ ố ớ ệ

ệ ệ ả ộ ộ ồ Ở ệ       Vi ị ạ ọ tr ng đ i v i chính sách đ i đoàn k t dân t c trong l ch s , đ i v i vi c xây  ườ ự ng kh i liên minh giai c p công nhân, giai c p nông d ng c ng c  và tăng c ườ ố ớ ứ ng lãnh đ o c a giai c p công  dân và t ng l p trí th c, đ i v i vi c tăng c ố ớ ả ả t Nam, đ i v i vi c gi nhân mà đ i tiên phong đó là Đ ng C ng s n Vi i

ế ệ ữ ấ

ề ố ủ ộ ả ủ ấ ộ ạ ạ ộ ả quy t các v n đ  m i quan h  gi a Đ ng – giai c p – dân t c c  trong cách  m ng dân t c dân ch  nhân dân và trong cách m ng xã h i ch  nghĩa.

ươ ạ 5. Ph ng pháp cách cách m ng:

ả

ạ ề ươ ư ư ầ i là b c th y v  ph

ọ ờ ỳ

ủ ồ ể ườ ng pháp cách m ng, song Ng ạ ẩ ữ i, nh ng t ư ưở  t

ườ ậ ọ ộ ề ng v      ch c, cách làm cách h c. cách v n đ ng nhân dân, cách

ạ ạ ụ ẻ ặ

ả ư c cũng nh  cách b o v  đ t n

ươ ủ

ấ ả ạ ng pháp cách m ng c a  ự ễ

ạ ủ ươ ữ

ộ ế ừ ộ ừ ng pháp chung đ

ệ ư ộ ị     Cũng nh  các nhà kinh đi n, b n thân H  Chí Minh ch a đ a ra m t đ nh  ậ ề ươ ng pháp  nghĩa v  ph ọ ộ ế ạ ạ cách m ng trong m i th i k , m i giai đo n cách m ng, trong toàn b  ti n  ệ t Nam. Qua các tác ph m c a Ng trình cách m ng Vi ổ ứ cách lãnh đ o, cách t ế ế thuy t ph c k  thù, cũng nh  cách ti n cách lùi trong đánh gi c, cách xây  ư ệ ấ ướ ấ ướ ự c… T t c  đã toát lên “linh  d ng đ t n ủ ộ ộ ộ ồ ỉ h n và n i dung” c a m t n i dung hoàn ch nh ph ệ ậ ạ ừ ồ H  Chí Minh v a là cách m ng v a là ngh  thu t mang tính th c ti n sâu  ắ ờ ỳ ừ s c. Có nh ng ph ng pháp thu c t ng th i k , t ng giai đo n c a cách  ượ ậ ụ ữ ạ c v n d ng cho toàn b  ti n trình  m ng, có nh ng ph ạ cách m ng Vi ươ t Nam.

ạ ng pháp cách m ng Vi ng pháp cách m ng vô s n

ể ươ ạ ộ ướ ạ c thu c đ a n a

ệ ế ợ

ồ ắ ộ ề ằ ỉ

ủ ể ộ ị ạ ủ

ả ầ

ự ượ ng lãnh đ o, qu n chúng nhân dân là l c  ụ ự ộ ắ ộ ậ ề ạ ạ ấ ạ ng ti n hành cách m ng. M c tiêu cách m ng là đ c l p dân t c g n li n

ủ ộ ả ệ ươ     Ph t Nam là ph ộ ộ ị ử ượ ậ ụ c v n d ng và phát tri n m t cách sáng t o vào m t n đ ớ ệ ố ướ c đi thích h p v i h  th ng các nguyên t c  phong ki n. Các bi n pháp, b ộ ướ H  Chí Minh nh m đ nh h   ng, đi u ch nh hành đ ng. Ch  th  hành đ ng là ự ượ các l c l ng cách m ng, trong đó, giai c p công nhân và đ i tiên phong c a  ộ ả nó là Đ ng C ng s n là l c l ượ ế l ớ v i ch  nghĩa xã h i.

ể ươ ơ ả ạ ng pháp cách m ng chung, c  b n

ộ ệ ố ư ồ Có th  khái quát m t h  th ng các ph ủ c a H  Chí Minh nh  sau:

ự ệ ổ ệ ế t Nam, l y c i t o bi n đ i hi n th c Vi t Nam

ừ ự ế  th c t ọ ấ ả ạ ạ ệ  Vi ạ ộ ấ     ­ Xu t phát t ụ làm m c tiêu cho m i ho t đ ng cách m ng.

ế ệ ậ ự ượ ng toàn

ộ ộ ớ ứ ộ ờ ạ ự ế ợ ạ ớ ứ ợ ạ ạ ­ Th c hi n đ i đoàn k t toàn dân t c, t p h p, huy đ ng l c l dân, k t h p v i s c m nh dân t c v i s c m nh th i đ i.

ạ ấ ế ế ứ     ­ Dĩ b t bi n  ng v n bi n

ắ ờ ơ ữ ả ệ ữ ế ế ắ ố ờ i quy t đúng đ n m i quan h  gi a th i, th  và

­ N m v ng th i c , gi l c.ự

ế ừ ắ ướ ế ế ế ế ­ Bi t th ng t ng b c, bi ộ t phát đ ng và bi t k t thúc chi n tranh.

ế ợ ươ ấ ạ ạ ộ ­ K t h p các ph ng pháp đ u tranh cách m ng m t cách sáng t o.

ộ ộ ị ồ ng chính tr  H  Chí Minh mà n i dung c t lõi là “đ c l p dân t c

ủ ư ố ộ ệ ố

ủ ộ ậ ư ưở  t ể

ộ ướ t  ế c thu c đ a n a phong ki n ti n lên ch  nghĩa xã h i b  qua

ủ ư ưở ế ồ ư ưở ớ ề ủ ng c a  ệ ệ ự ậ ụ i là s  v n d ng sáng t o ch  nghĩa Mác – Lênin vào đi u ki n Vi ộ ỏ ả ở b n ch  nghĩa. T  t

ủ ng H  Chí Minh đã tr  thành tài s n tinh  ự ượ ế ả

ấ ạ ỉ

ủ ậ ủ ị ế ố ử t

ắ ị ủ ồ

ụ ạ ộ

ộ ẫ ố ủ ị

ủ ự ệ =>> T  t ắ ộ g n li n v i ch  nghĩa xã h i” cũng nh  toàn b  h  th ng t ạ ườ ng ộ ị ử Nam, m t n ế ộ ư ả ch  đ  t ầ ng  th n quý báu c a toàn Đ ng, toàn dân ta. Nó đã và đang bi n thành l c l ệ ả ậ t Nam. Tr i qua bao  v t ch t hùng h u và là kim ch  nam cho cách m ng Vi ờ ạ ư ưở ệ ủ ữ t c a th i đ i, t ng  khúc quanh c a l ch s  và nh ng bi n c  kh c nghi ẫ ườ ư ưở i nói riêng v n có trong   t H  Chí Minh nói chung, t ng chính tr  c a ng ướ ớ ủ hành trang c a dân t c ta đi t c m nh, xã h i công  i m c tiêu “dân giàu, n ớ ồ ủ ằ b ng, dân ch , văn minh”. V i ý nghĩa đó, Ch  t ch H  Chí Minh v n s ng  ạ mãi trong s  nghi p cách m ng c a chúng ta.

ể ệ ọ ậ ư ưở ẳ ằ t

ầ ọ

ươ ể ồ ạ ng, quan đi m và ph

ọ ị ồ     Ngày nay, chúng ta có th  kh ng đ nh r ng vi c h c t p t ng H  Chí  ồ ọ ậ ả ủ Minh là h c t p tinh th n cách m ng, khoa h c và nhân văn cao c  c a H   ủ ắ Chí Minh, là n m v ng l p tr ng pháp c a H  Chí  ệ ể ử Minh đ  x  trí tr ữ ườ ậ ướ c m i vi c.

ề ự ề ự ự ệ ể ấ ị

ề ự ướ ị 5. Quy n l c chính tr : Khái ni m, c u trúc. S  chuy n hoá quy n l c chính tr  thành quy n l c nhà n c.

ề ự ị 1. Quy n l c chính tr  là gì?

ị ủ ạ

ề ử ụ ự ộ ị ự ằ

ề ự ậ ự ộ

ộ ị i pháp phân b  giá tr  xã h i có l ữ ợ ề ự ự ứ     Quy n l c chính tr  là quy n s  d ng s c m nh c a m t hay liên minh giai   ệ ự ố ấ c p, t p đoàn xã h i nh m th c hi n s  th ng tr  chính tr , là năng l c áp đ t  ị ổ ả và th c thi các gi ấ ế y u thông qua đ u tranh giành, gi ặ ủ ấ i cho giai c p mình ch   ướ  và th c thi quy n l c nhà n c.

ề ự ấ ị 2.C u trúc quy n l c chính tr  :

ề ự ồ ố ượ ụ ộ ng; m c tiêu và n i

ủ ể ệ ự ươ ụ ệ ị Quy n l c chính tr  bao g m : ch  th  và đ i t dung; công c  và ph ng ti n th c hi n.

ủ ể ề ự ề ự ị

ị ề ự ị ủ ổ ứ ị ủ ề ự ­ Ch  th  quy n l c chính tr  : quy n l c chính tr  chia ra thành quy n l c   ch c và quy n l c chính tr  c a cá nhân. chính tr  c a t

ề ự ấ ộ

ậ ề ự ủ ể ng c a quy n l c chính tr  : là nhóm xã h i, giai c p hay t p đoàn  i mà s  ph c tùng c a nó đ i v i ch  th  là cách mà quy n l c chính

ủ ự ụ ể ệ ủ ệ ự ố ượ ­ Đ i t ườ ng ị ượ tr  đ ị ố ớ c th  hi n trong vi c th c thi.

ề ự ị

­ M c tiêu c a quy n l c chính tr  : là nh m đ t t

ợ ủ ạ ớ ự i s  áp đ t ý chí c a ch   ủ ặ ủ ể ượ ủ ụ ể ố ớ ố ượ ằ ng và thông qua đó là l ủ ự c th c i ích c a ch  th  đ

th  đ i v i đ i t hi n.ệ

ọ ứ

ệ ủ ể ộ ạ ụ ề ự ­ N i dung c a vi c th c thi quy n l c chính tr  là vi c s  d ng m i s c  ượ ẻ ạ ớ c đ  đ t t ị ệ ử ụ ị i m c tiêu chính tr . ự ủ m nh mà ch  th  có đ

ị ổ ứ

ch c  ạ ự t l p và d a vào ho t

ụ ủ ư ẻ ự ị ở ữ ề ự ấ ị ị ề ự ­ Công c  c a quy n l c chính tr  : là các t ị ượ ộ khác nh ng có n i dung chính tr , đ ộ đ ng đ  th c thi quy n l c chính tr ổ ứ  ch c chính tr  và các t ế ậ ủ ể c ch  th  thi ứ ộ  nh ng m c đ  nh t đ nh.

ươ ứ ổ ứ ề ự ị

­ Ph

ng th c th c hi n quy n l c chính tr  : là hình th c t ụ ạ ộ ủ

ự ệ ủ ể ử ụ ề ự ứ ứ ủ ụ  ch c công c   ụ và cách th c ch  th  s  d ng cho ho t đ ng c a công c  theo m c tiêu và  ị ộ n i dung c a quy n l c chính tr .

ề ự ề ự ự ể ị ướ 3. S  chuy n hóa quy n l c chính tr  thành quy n l c nhà n c.

ơ ồ ể S  đ  chuy n hóa :

ướ ề ự ị c là quy n l c c a giai c p th ng tr , là b  ph n c  b n

ị ậ ơ ả ấ ố ộ ề ậ ướ ượ c chia thành quy n l p  c đ

ề ự ề ề ư ề ự ủ Quy n l c nhà n ề ự ủ c a quy n l c chính tr . Quy n l c nhà n  pháp. pháp, quy n hành pháp và quy n t

ề ơ ả ồ ạ ấ ấ ộ ố i hai

ề ự Trong xã h i có giai c p và còn đ i kháng giai c p, v  c  b n t n t ị quy n l c chính tr :

ề ự ề ự ị ủ ấ ố ị ướ ­ Quy n l c chính tr  c a giai c p th ng tr  (quy n l c nhà n c)

ị ủ ấ ộ

ề ự ị ề ự ứ ể ỏ

ở ị     ­ Quy n l c chính 2w2tr  c a các giai c p và các nhóm xã h i không   đ a  ị ố v  th ng tr . Nhóm quy n l c th  hai này có th  chia thành hai phân nhóm nh h n:ơ

ớ ấ

ợ ố ậ

ầ ơ ả ề ự ố ề ả ấ

ẫ i ích khác bi ấ ằ ầ ề ự ớ ợ ệ t (đ i l p) nh ng không đ i kháng v i l ớ ầ ộ ề ự ị ủ ạ ớ

ề ự ự ề ế t v  ch t v i quy n l c chính tr  c a

ư ậ ấ ố ị

ự ố ậ ề ề ự ộ ị

ệ ề ấ ớ ị ủ ng nh  trong s  “đ i l p  i d ọ c hi n t n. Cái g i là n n chính tr ệ ề ả ạ ị ủ ộ        + Phân nhóm quy n l c chính tr  c a các giai c p và các t ng l p xã h i  ư i ích c  b n  tuy có l ề ủ c a giai c p hay t ng l p c m quy n. Xét v  b n ch t thì nhóm quy n l c  ầ   này v n n m trong cùng m t ph m trù v i quy n l c chính tr  c a nhóm c m quy n, và vì th , không có s  khác bi giai c p th ng tr . Và do v y, nó v n t n t ớ m t cách dung hòa” v i quy n l c nhà n ố ậ ở ị “đa nguyên chính tr , đa đ ng đ i l p” ẫ ồ ạ ườ ướ  các n ệ ồ ướ ư ả c t b n hi n đ i là n n

ự ượ ị

ề ự ng chính tr  và các quy n l c chính tr  khác nhau  ứ ộ ị ề ề ạ ộ i thu c cùng m t ph m trù này mà thôi, ch  không h  có n n “đa

ị ố ị ị ớ chính tr  v i các l c l ạ ư nh ng l ả nguyên chính tr , đa đ ng chính tr  đ i kháng”.

ợ ầ ề ả ề

ề ự ớ ợ ướ ủ ệ ồ ố ượ ớ

c  y. Nh  v y, phân nhóm quy n l c

c xóa b  trong nhà n ẽ ỏ ộ ự ậ ộ ị ớ ộ ấ ị ủ        + Phân nhóm quy n l c chính tr  c a các giai c p hay các t ng l p xã h i  ấ ấ ầ ố i ích c a giai c p c m quy n. V  b n ch t, nhóm  i ích đ i kháng v i l có l ậ ố ả ị ấ ng ph i b  tr n  này đ i kháng v i nhà n c hi n t n, và vì v y, đó là đ i t ề ự ướ ấ ư ậ ả ượ áp, ph i đ ủ ế ụ chính tr  này s  có m t trong hai k t c c sau đây trong s  v n đ ng c a nó:

ẽ ị ỏ ệ ể ở ề ự t đ  b i quy n l c nhà

ướ n ▪ ặ  Ho c là nó s  b  xóa b  hoàn toàn và tri ệ ồ c hi n t n.

ấ ấ ự ấ ủ

ề ự

ề ự

ướ

ị ủ t đ  quy n l c chính tr  c a giai c p  c và đ p tan b  máy nhà n ệ ổ ứ ạ  ch c l ườ ạ ẽ ủ ứ ậ ổ ớ i lúc nó đ  s c l ướ ộ ậ ớ c m i dùng vào vi c t ấ ủ i ích giai c p c a nó. Khi đó, ng ấ ướ ủ c c a giai   ộ i xã h i theo   ề ự i ta nói quy n l c

ế ậ ợ ể ề ự ớ ị ướ ▪ ặ  Ho c là nó s  ngày càng m nh lên, b t ch p s  tr n áp c a nhà              ệ ồ ướ n c hi n t n, cho t ỏ ề ầ c m quy n, xóa b  quy n l c nhà n ộ ấ ấ c p  y, thi t l p b  máy nhà n ớ ợ cách m i phù h p v i l chính tr  đã chuy n hóa thành quy n l c nhà n c.

ộ

ứ ậ ậ ề

ướ ườ ể ề

ộ ế ỷ ẫ ộ

ị

ể ế ố ủ ấ

ế ượ ế ễ ệ ả c “di n bi n hòa bình” ph n

ự ệ ạ ứ ả ổ ể     ­ Ngoài hai hình th c v n đ ng c  đi n này, còn có hình th c đ o chính  ề ể ữ ằ c gi a  trung tính nh m giành gi t và chuy n giao quy n đi u khi n nhà n ấ   ấ ầ ộ ộ ng th y các nhóm xã h i khác nhau trong n i b  giai c p c m quy n v n th ố ở ử ứ ở  Liên Xô và Đông Âu. Đây cũng là m t hình th c và   n a cu i th  k  XIX  ọ ề   ề ự ể ị ề ộ m t bài h c chính tr  v  quá trình chuy n hóa quy n l c chính tr  thành quy n ướ ấ ợ ự c b t l i cho giai c p công nhân mà các th  ch  ch ng ch  nghĩa  l c nhà n ố ắ ộ xã h i đang c  g ng th c hi n trong chi n l ủ cách m ng c a chúng hi n nay.

ệ ớ ệ ố ề ự ổ ứ ề    ch c quy n

ệ ố 6. H  th ng t ị ở ự l c chính tr ị ổ ứ  ch c quy n l c chính tr . Liên h  v i h  th ng t ệ  Vi t Nam

Tr  l iả ờ

ề ệ ố ệ ổ ứ ị 1.Khái ni m v  h  th ng t ề ự  ch c quy n l c chính tr  :

ệ ­ Các quan ni m khác nhau :

ệ ố ệ ố ấ ố    ch c mà thông qua đó giai c p th ng

ị ự ệ ị ổ ứ ị + H  th ng chính tr   là h  th ng các t ộ ề ự tr  th c hi n quy n l c chính tr  trong xã h i.

ỉ ị ộ ứ ổ ị

ướ ể ị ể

c, các đ ng phái chính tr , các đoàn th  nhân dân và các t ế ớ ộ ợ ượ ệ ằ ị

ộ ế ộ ể

ộ ể ủ ủ ớ ợ ề ợ ờ ộ ệ ố    ch c chính tr  trong xã h i bao + H  th ng chính tr  là m t ch nh th  các t ổ ứ   ả ồ  ch c g m nhà n ọ   c li n k t v i nhau nh m tác đ ng vào m i chính tr ­ xã h i h p pháp đ ộ   ố ờ ố ặ ủ m t c a đ i s ng xã h i đ  c ng c  duy trì và phát tri n ch  đ  xã h i ủ ể ầ ươ i ích c a ch  th  c m quy n. ng th i phù h p v i l đ

ứ ổ ị c, Đ ng phái, các t

ả ộ ả ẫ ằ ợ ch c chính tr  xã ệ

ị ồ ố ủ i ích) và m i quan h  tác đ ng qua lai l n nhau nh m b o v ề ố ợ ướ ệ ố + H  th ng chính tr  g m : Nhà n ệ ộ h i( nhóm l ủ duy trì c ng c  l ủ ể ầ i ích c a ch  th  c m quy n.

ệ ể

ộ ủ ệ t Nam, Nhà n

ị c CHXHCN Vi ơ ế ả ướ ạ ộ ạ ả   ồ t Nam: H  th ng chính tr  là 1 chính th  bao g m Đ ng ố ậ ổ ệ    qu c và t Nam, M t tr n t ả   c qu n lý,Nhân ằ   c m nh, xã h i dân ch , công b ng, văn

ệ ố ệ Quan ni m c a Vi ặ ướ ả C ng s n Vi ướ ạ ộ ể các đoàn th . Ho t đ ng theo c  ch  Đ ng lãnh đ o, Nhà n ủ ụ ủ dân làm ch . M c tiêu dân giàu n minh.

ế ố ấ ề ự ệ ố ị 2.Các y u t c u thành h  th ng chính tr  quy n l c.

ả ự ủ ả ấ ầ ậ ộ ớ ị

ấ ­ Đ ng chính tr  : Đ ng là b  ph n tích c c c a  giai c p hay t ng l p nào đó ủ c a giai c p.

ả ẩ ả ấ ế ủ ộ ấ ấ Đ ng còn là s n ph m t t y u c a cu c đ u tranh giai c p.

ể ướ ề ự ơ ấ ữ ị

­ Th  ch    nhà n

ủ ộ ế ẩ ấ ự ề ữ ạ ơ ắ t c, chu n m c, quy ph m do các c  quan nhà n ạ ộ ấ ề ổ ứ nh ng v n đ  chung nh t v  t c trong c  c u quy n l c chính tr  : Là nh ng nguyên ề  c ban hành, quy đ nh v ướ c. ị ướ  ch c và ho t đ ng c a b  máy nhà n

ị

­ Các t

ộ ự ủ ớ ụ  ch  và nh m m c tiêu tác đ ng t

ệ  nguy n, t ộ ể ỏ ầ ộ ộ ủ ị ị ổ ứ ổ ứ  ch c chính tr  ­ xã h i : T  ch c mang tính qu n chúng, hình thành ằ ơ ở ự i các quá trình trên c  s  t ầ chính tr ­ xã h i đ  th a mãn nhu  c u chính tr ­ xã h i c a các thành viên.

ủ ệ ự ễ ệ ấ ẩ ị ệ   t

7. Th  lĩnh chính tr : Khái ni m, ph m ch t và vai trò. Liên h  th c ti n Vi Nam.

ả ờ Tr  l i:

ủ ị 1. Th  lĩnh chính tr  là gì?

ị ị ầ i đ ng đ u m t t

ủ ấ ắ ườ ứ ạ ộ ữ ự ề

ử ấ ị ưở

ậ ệ ả ấ ng giai c p, có kh   ợ ầ

ậ  ch c và t p h p qu n  ử ặ ị ự ử ụ ế ắ ể ả ụ ị ộ ổ ứ  ch c chính tr . Đó là nhân v t      Th  lĩnh chính tr  là ng ị ệ ấ xu t s c trong lĩnh v c ho t đ ng chính tr , xu t hi n trong nh ng đi u ki n  ụ ộ ợ ị i ích, m c tiêu, ý t l ch s  nh t đ nh, có s  giác ng  l ậ ự ổ ứ năng n m bát và s  d ng quy lu t, có năng l c t ệ ữ chúng đ  gi i quy t nh ng nhi m v  chính tr  do l ch s  đ t ra.

ữ ủ ẩ ị ấ ủ 2. Nh ng ph m ch t c a th  lĩnh chính tr :

ẩ ả

ấ ữ ị ề

ụ ị ở ỗ ở ấ ứ ế ộ ự ạ ớ ế ộ

ị ủ ữ ẩ

ị ẩ ữ ủ ớ

ế

ấ ư ả ủ ấ ủ ấ ả ế ộ  s n. Và t

ớ ấ ả

ứ t c  các lo i th  lĩnh trong xã h i d a trên ch  đ  áp b c  ị ầ ủ ề ấ ủ ẩ ạ t. B i v y, khi xem xét v  ph m ch t c a ng

ủ ị ệ

ể ệ ấ ả ấ t ph i có quan đi m giai c p rõ ràng vì chính tr  là đ u tranh cho l

ị ể ệ ậ ườ ị i ích  ể i th  hi n t p trung, tiêu bi u i th  lĩnh chính tr  luôn là ng

ấ ủ ị     Là th  lĩnh chính tr  thì dù   b t c  ch  đ  nào cũng ph i có nh ng ph m  ấ ị ệ ả ch t nh t đ nh: có trí tu , có năng l c đ t t i m c tiêu chính tr  đ  ra, có kh   ể ủ ị ạ ỗ năng cai tr … Tuy nhiên,   m i ch  đ  chính tr , m i giai đo n phát tri n c a  ấ ườ ấ ử ị i th  lĩnh chính tr  cũng có nh ng ph m ch t riêng. Ph m ch t  l ch s , ng ệ ế ộ ủ ườ ủ  khác v i th  lĩnh  i th  lĩnh chính tr  trong xã h i chi m h u nô l c a ng ố ị ớ ị chính tr  trong ch  đ  phong ki n và cũng không gi ng v i th  lĩnh chính tr   ủ ị ủ t nhiên, th  lĩnh chính tr  c a giai c p vô s n khác  c a giai c p t ế ộ ộ ự ề ấ v  ch t so v i t ườ ở ậ ộ i th  lĩnh chính tr  c n  bóc l ặ   ử ụ ể ả ự ể có quan đi m khách quan, toàn di n, d a vào hoàn c nh l ch s  c  th  và đ c ợ bi ấ ủ ườ giai c p, ng ợ i ích giai c p. cho l

ấ ủ ẩ ườ ạ ị ủ i lãnh đ o – th  lĩnh chính tr

ề ể     Có th  khái quát v  ph m ch t c a ng thành 5 nhóm sau:

ế ể ế ấ t: Nh t thi

i thông minh, hi u bi ượ ư ườ  duy khoa h c, n m v ng đ

ả t đó ph i là ng ắ ữ ị ượ ậ ọ ng v n đ ng c a quá trình chính tr , có kh  năng d  đoán đ ế t  ể   c quy lu t phát tri n c tình

ả ạ ệ ả ọ ộ ể ề     ­ V  trình đ  hi u bi ự ộ sâu r ng các lĩnh v c, có t ự ủ ộ ậ ướ theo h ủ ượ c khoa h c và công ngh  lãnh đ o, qu n lý. hình, làm ch  đ

ị ề ườ ấ ệ ộ ợ i giác ng  l i ích giai c p, đ i di n tiêu

ớ ưở i ích giai c p, trung thành v i m c tiêu lý t

ả ấ ụ ả ạ ọ ng đã ch n, dũng  ướ ị ữ i ích giai c p, có b n lĩnh chính tr  v ng vàng tr c

ữ ễ ế ẩ ấ     ­ V  ph m ch t chính tr : là ng ấ ợ ể bi u cho l ấ ệ ợ ả c m đ u tranh b o v  l ử ứ ạ ủ ị nh ng di n bi n ph c t p c a l ch s .

ề ườ ổ ứ ự ổ ứ ch c: là ng i có kh  năng v  công tác t

ứ ề ế ề t đ  ra m c tiêu đúng, phân công nhi m v  đúng ch c năng cho c p d

ụ ệ ị ườ i, bi

ả ệ ệ ạ ộ ự ườ ể ế ổ ứ ệ ọ ch c, nghĩa là  ấ ướ i  ả ụ  ch c th c hi n nhi m v  chính tr , có kh  năng   m i ng ả i ho t đ ng, có kh  năng ki m soát,

ệ ­ V  năng l c t ụ bi ừ và cho t ng ng t t ộ ổ đ ng viên, c  vũ, khích l ể ki m tra công vi c.

ự ằ i có tính trung th c, công b ng không

ở ả

ườ ế ng quy t, có l ườ ọ t v i m i ng

ả ế ủ  gìn và b o

ế ắ ả ế ủ ế ủ ệ ế

ệ ề ạ ứ     ­ V  đ o đ c, tác phong: là ng ị ố ố ươ ụ ợ ở i s ng gi n d , có kh  năng  i, c i m  và c tham lam, v  l ệ ố ớ ế ố ạ t l ng nghe ý ki n c a  i, bi giao ti p và t o m i quan h  t ả ữ ả ườ i khác, có lòng tin vào chính b n thân mình, có kh  năng gi ng ả ệ v  ý ki n c a mình, có chính ki n và b o v  chính ki n c a mình, có lòng  ấ ướ say mê công vi c và lòng tin vào c p d i.

ệ ề ỏ ố ệ ớ ườ ả t, kh  năng làm vi c v i c

ứ ọ ấ ề ộ ạ ộ ng đ   i quy t m i v n đ  m t cách sáng t o, nh ng lúc phong

ể ư ượ ữ ữ ế ị c nh ng quy t đ nh sáng

ế ủ ộ ạ ả ế ả ậ ố ấ ớ ớ ả     ­ V  kh  năng làm vi c: có s c kh e t ả ả cao, có kh  năng gi trào lâm vào khó khăn, th  lĩnh có th  đ a ra đ su t, nh y c m và năng đ ng, bi t c m nh n cái m i và đ u tranh vì cái m i.

ủ ị ủ 3. Vai trò c a th  lĩnh chính tr :

ậ ữ ữ ự ớ ị

ị ấ ắ ủ i chính tr  khác, th  lĩnh chính tr  có vai trò to l n đ i v i ti n trình phát

ố ớ ế ệ ị ớ ề ữ ử

ườ ể ủ ị ấ ủ ủ ấ ớ ị

ầ ự Là nh ng nhân v t xu t s c trong lĩnh v c chính tr , khác v i nh ng con  ị ng ử ị ế ộ tri n c a l ch s . Tuy nhiên, tuy thu c vào nh ng đi u ki n l ch s , v  th   ể giai c p hay t ng l p xu t thân mà vai trò c a th  lĩnh chính tr  có th  là tích  ự c c hay tiêu c c.

a. Vai trò tích c c:ự

ỉ ấ ả

ế ự ủ ộ ấ ợ ủ ậ

ủ ạ ộ ể ủ ị ệ ớ ệ ủ ớ ọ ợ

i ích c a  ọ ớ ậ c a qu n chúng. Ch  nh  v y, h  m i t p

ỉ ư ậ ủ ầ ượ ộ ứ ầ ầ ạ ộ ủ   c qu n chúng  ng h . S c m nh c a

ứ ủ ị    Vai trò tích c c c a th  lĩnh chính tr  ch  xu t hi n khi giai c p s n sinh ra  ủ ủ ớ   th  lĩnh ti n b , ho t đ ng c a th  lĩnh phù h p v i quy lu t khách quan, v i ế ợ ử ti n trình phát tri n c a l ch s , phù h p v i nguy n v ng và l ụ ủ ầ qu n chúng. Đó chính là lãnh t ượ ợ c qu n chúng và đ h p, đ ng viên đ ầ ạ ủ th  lĩnh là s c m nh c a qu n chúng.

ự ủ ủ ượ ể ệ ở ữ ể Vai trò tích c c c a th  lĩnh đ c th  hi n nh ng đi m sau:

ầ ậ ứ ể ủ ộ

ự ọ ổ

ủ ứ ề ự

ọ ụ ụ ằ ầ ộ

ề ự ộ ự ệ ả     ­ Do nh n th c đúng yêu c u phát tri n c a xã h i và kh  năng hi n có,  ệ ệ ệ ố th  lĩnh có vai trò quan tr ng trong vi c xây d ng, hoàn thi n h  th ng t   ệ ố ướ ồ ủ ệ ố ng h  th ng  ch c quy n l c mà h  chính là linh h n c a h  th ng đó, h ỏ ấ ầ ủ quy n l c ph c v  nh m th a mãn nhu c u c a xã h i, giai c p, góp ph n  ể ộ ẩ ạ t o đ ng l c thúc đ y xã h i phát tri n.

ủ ấ ậ ợ

ộ ế ủ ụ ứ ạ ầ

ị ủ ề ự ự ị

ữ  và th c thi quy n l c chính tr , phù h p  ấ ầ ợ ầ     ­ Cùng đ i tiên phong c a giai c p, th  lĩnh chính tr  lôi kéo, t p h p qu n  ụ chúng, thuy t ph c, giáo d c và phát huy s c m nh c a qu n chúng trong  ợ ằ ị ấ đ u tranh chính tr  nh m giành, gi ộ ớ v i nhu c u xã h i và l i ích giai c p.

ấ ị ủ ể ợ

ủ ủ ạ ộ ả ỉ

ả ạ ch c, t p h p l c l

ử ự

ụ ị ủ i ích c a giai      ­ Th  lĩnh chính tr  c a giai c p công nhân, đ i bi u cho l ộ ạ ấ c p, c a dân t c, do có kh  năng nhìn xa trông r ng lãnh đ o không ch  có  ả ợ ự ượ ổ ứ ậ ng, lãnh đ o phong trào mà còn có kh   kh  năng t ữ ư ệ ủ ị năng đ a phong trào v t qua nh ng khúc quanh co c a l ch s , th c hi n  ề ợ ắ th ng l ượ i m c tiêu chính tr  đã đ  ra.

ạ ị ạ   i

ế ạ ộ ủ ả ủ ệ ầ ẩ     ­ Th  lĩnh chính tr  có vai trò thúc đ y nhanh ti n trình cách m ng, mang l ạ hi u qu  cao cho phong trào cách m ng, cho ho t đ ng c a qu n chúng.

ưở ự Ả b.  nh h ng tiêu c c:

ườ ưở

ự ủ ị ở ng tiêu c c c a th  lĩnh chính tr  là do v  th  c a  ấ  giai c p ti n

ợ ủ ế ị ạ ế ặ

ề

ứ ậ

ậ

ớ ế ủ ườ ủ ầ ả ng,  nh h ủ ng h p, do ng ủ ắ ạ ộ ượ ớ c v i xu th  c a th i đ i. Trong tr ớ ợ i  ợ ng h p này,

ạ ậ ờ ạ ể ủ ị ườ ự ủ ủ ị ế ủ ị     Thông th ế ấ ả giai c p s n sinh ra th  lĩnh chính tr  quy t đ nh. Tuy nhiên,  ườ ộ ứ ườ i lãnh đ o thi u tài, kém đ c, ho c có tài  b  cũng có tr ứ ộ ư nh ng kém đ c, cá nhân ch  nghĩa, chuyên quy n đ c đoán, nên không có  ậ ả ậ ụ kh  năng nh n th c đúng đ n và v n d ng sáng t o quy lu t khách quan,  ứ ặ ho c nh n th c đúng mà ho t đ ng trái v i quy lu t khách quan, trái v i l ích c a qu n chúng, đi ng vai trò c a ng ử i th  lĩnh kìm hãm s  phát tri n c a l ch s .

ưở ị ể ệ ở ữ ự ủ ủ ể Ả      nh h ng tiêu c c c a th  lĩnh chính tr  th  hi n nh ng đi m sau:

ế ạ ả

ử ặ ụ ị

ặ ủ ị ử ườ ệ ớ t, tr ra b i r i, dao đ ng,

ầ ệ ng t ượ ạ ợ c l ố ố ủ i ích c a qu n ỏ i l

ứ     ­ Do thi u tài, kém đ c nên không có kh  năng lãnh đ o phong trào, không  ể ử ế ờ ơ ượ bi t “ch p th i c , v t th  thách” đ  hoàn thành nhi m v  l ch s  đ t ra,  ướ ướ ặ ộ ữ c nh ng b đ c bi c ngo t c a l ch s  th ộ ả ở ậ th m chí tr  nên ph n đ ng, lái phong trào đi ng chúng.

ấ ủ ề ợ ừ ợ  l i th  lĩnh không xu t phát t i ích chung mà vì quy n l

ườ ơ ườ ấ

ẽ ng gây bè phái chia r , m t đoàn k t trong  ạ ả  ch c quy n l c, làm suy gi m vai trò, s c m nh c a t i riêng,  ế  ch c,

ủ ổ ứ ả ả ứ ả ủ ế ệ ế ỗ i quy t

ổ ứ ả ụ ị ề ủ ụ ệ ­ Ng ộ đ ng c  không trong sáng nên th ề ự ệ ố h  th ng t ả ạ h n ch , ngăn c n kh  năng c a m i cá nhân, làm gi m hi u qu  gi ữ nh ng nhi m v , m c tiêu c a chính tr  đ  ra.

ệ ộ ề

ủ i th  lĩnh mà nguyên t c dân ch  trong t

ự ạ ặ ạ ộ ổ ứ ị  ch c và ho t đ ng b   ộ ế ạ ắ ạ ủ ề ị

ườ ng b  vi ph m, phong trào cách m ng thi u đ ng  ể ể ­ Do phong cách làm vi c đ c đoán, chuyên quy n ho c do năng l c h n  ườ ế ủ ch  c a ng ướ ỏ t c b , nhân quy n th ự l c và sinh khí đ  phát tri n.

ệ ế ớ ế ầ

ư ệ ế ữ

ể ườ ả ả ế ứ ạ ộ ề i bi n đ ng đ y ph c t p nh  hi n nay, quy t      ­ Trong đi u ki n th  gi ạ ị ủ ầ ủ ị đ nh sai trái c a “nh ng cái đ u nóng” c a các v  th  lĩnh khi n nhân lo i  ướ ượ ắ c đ c. ph i tr  giá đ t, đôi khi không th  l ủ ng tr

ộ ệ ớ ổ ị ớ ế ố ớ ế    và

ị ở ệ ớ 8. N i dung m i quan h  chính tr  v i kinh t ? Liên h  v i đ i m i kinh t ổ đ i m i chính tr ệ t Nam? Vi

ị ệ ữ ộ ấ

ớ ấ ạ ộ ề ữ ổ ứ ề ự ử ụ ch c và s  d ng quy n l c nhà n , t

ướ ủ

ố ự ễ ủ

ệ ướ ụ ữ ỏ ề ằ ướ   c, ự ạ ộ c, là ho t đ ng th c  ả ữ ế c nh m tìm ki m nh ng kh   i và nh ng m c tiêu đã đ  ra nh m th a mãn ng l

Chính tr  là ho t đ ng trong quan h  gi a các giai c p, các dân t c, các  qu c gia v i v n đ  giành, gi là s  tham gia c a nhân dân vào công vi c nhà n ằ ả ấ ti n c a các giai c p, đ ng phái, nhà n ố ệ ườ ự năng th c hi n đ ợ l i ích.

ế ầ ượ ọ ộ ạ ữ ể là m t ph m trù khoa h c, c n đ ầ ủ ớ c hi u đ y đ  v i nh ng

ộ Kinh t n i dung:

ệ ự

ộ ấ ị ế ộ ộ ế ủ ấ ạ ơ ở ộ ộ

ế ượ ạ ở

ổ  là t ng hoà các quan h  d a trên m t trình đ  nh t đ nh  ả ng s n xu t, t o thành c  s  kinh t ề ả  đ ệ ổ ứ c a m t ch  đ  xã h i  ệ ở ữ ề ư ệ ả ả ế     ­ Kinh t ủ ự ượ c a l c l ấ ị nh t đ nh. N n t ng kinh t ấ ệ ả li u s n xu t, quan h  t c t o b i các quan h  s  h u v  t ố   ấ  ch c và qu n lý s n xu t, quan h  phân ph i.

ế

ọ ế ổ ị ọ ả ấ ộ ế ị t

ọ ế ổ ể ế ị  là cái, suy cho cùng, quy t đ nh m i bi n đ i xã h i, m i      ­ Kinh t ộ ả ộ ả ộ đ o l n chính tr . M i bi n đ i xã h i, đ o l n chính tr  là k t qu  t ế ủ ự y u c a s  phát tri n kinh t ế .

ế ế ộ ỗ ộ ề ế ố ớ ầ    qu c dân, v i đ y

ủ ộ ủ ­ Kinh t m trong m i ch  đ  xã h i, là n n kinh t đ  n i dung c a nó.

ấ ủ ế ả là l , hi u qu  kinh t ự  và s

ế ả

ế ệ ề ớ ỗ ư ợ ế ủ ỗ ả ng s n xu t g n li n v i m i thành viên tham gia   c a m i i ích kinh t

ự ể ủ ự ượ ả ấ ấ ợ i ích kinh t ấ ắ ấ ộ => Th c ch t c a kinh t phát tri n c a l c l các quá trình s n xu t và tái s n xu t, cũng nh  l ậ t p đoàn, giai c p và các nhóm xã h i.

ị ế là quan h  c  b n nh t c a đ i

ệ ữ ộ ệ ơ ả ệ ữ ấ ủ ờ ề ự

ướ

ộ ề ự  quy n l c nhà n ề ự ế ớ ư  v i t ộ ố ớ ủ ở ủ

ộ ướ ớ ắ ơ ấ ơ

ề ự ả ằ ệ ế ộ ớ ự ế ộ c v i kinh  ị  ­ xã h i, nh m b o v  ch  đ  chính tr

i s  phát tri n ấ ầ ng t ủ Quan h  gi a chính tr  và kinh t ố s ng xã h i – nói m t cách khái quát, là quan h  gi a quy n l c chính  ơ ị ậ  cách là c   tr  (t p trung  c) đ i v i kinh t ị ở ề ả s  n n t ng c a quy n l c chính tr  và c a toàn xã h i. Nói m t cách  ệ ữ ự th c ch t h n, ng n h n là quan h  gi a quy n l c nhà n ể  kinh t ế ướ , h t ề ợ i ích c a giai c p c m quy n. và l

ị ớ ệ ấ ả ố ế 1. B n ch t m i quan h  chính tr  v i kinh t :

ệ ậ ủ ể ị a. Chính tr  là bi u hi n t p trung c a kinh t ế :

ố ệ ữ ộ ứ ị

ộ ứ ế ể

ứ , nh ng là hình th c bi u hi n t p  ứ ư ế ị ấ ọ

quy t  ộ ị ả ớ ư ế ả làm n y sinh chính tr  c  v i t

ế ộ ươ ụ ệ ị ­ Xét trong m i quan h  gi a n i dung và hình th c, theo Lênin, chính tr  là  ệ ủ ể m t hienhf th c bi u hi n c a kinh t ộ ấ trung nh t, cô đ ng nh t. N i dung quy t đ nh hình th c, nên kinh t ị ị đ nh chính tr . Nghĩa là, kinh t ể ế ồ ch  đ  bao g m: th  ch  chính tr , công c , ph ệ ậ ế ế  các là m t  ể ỏ ng ti n đ  th a mãn nhu

ấ ị ộ

ể ị ơ ở ề ế ớ ụ ấ ị  có m t trình đ  phát tri n nh t đ nh v  chính tr . C  s  kinh t ề ộ ng  ng v i m t trình đ  phát tri n nh t đ nh v   ế ư  nh

ị ươ ứ ộ ể ể ế ư ế ấ ứ ị ầ c u, m c đích chính tr . T ộ kinh t ơ ấ ế th  nào thì c  c u th  ch  chính tr  thích  ng nh  th   y.

ụ ướ ể

ị ế ế ứ  là g c c a chính tr , là th

ị . Kinh t ể ả ướ ượ ạ c l i, kinh t

ị ế ủ ộ ả ở ờ ợ

ướ ế ả ậ ằ   i ích nh m

ng vào gi ị ẽ , thì chính tr  s  không có c  s  t n t

ỏ ơ ở ồ ạ ớ ớ ế ả ợ . Chính

ướ ề ặ ị ự ng vào s  phát tri n      ­ Chính tr  không đ ng ngoài m c đích nào khác là h ị   ủ ợ ố ủ ủ c đo tính h p lý c a chính tr . c a kinh t ế ủ ế  kh ng ho ng,  Kinh t  phát tri n thì chính tr  ti n b  và ng ị  th i nào cũng v y,  chính tr  không h p lý cũng kh ng ho ng theo. Do đó,  ệ ợ ị ế i quy t th a đáng các quan h  l chính tr  n u không h ộ ế ể i, s m mu n cũng  phát tri n kinh t ơ ế ở ph i thay th  b i chính tr  m i ti n b  h n, phù h p h n v i kinh t ự tr  là xây d ng nhà n ị ớ ế c v  m t kinh t ộ ơ ế .

ộ ố ế ị ử ậ xét đ n cùng là nhân t quy t đ nh toàn b  l ch s  v n đ ng c a

ấ ấ ế ử

ị ộ ị ấ ả

ạ ộ ướ ế ố kinh t

ế ờ ố ấ t nó, h

ị ấ ủ ệ ả

ộ ị ế ổ ấ   ng s n xu t

ổ ề ở ườ ng cho l c l ỉ ấ ế ộ ấ

ệ

i ích kinh t ế ữ ấ ắ ị

ế ế ủ     ­ Kinh t ị ừ ị ờ ố  l ch s  hình thành giai c p và đ u tranh giai c p đ n  đ i s ng chính tr , t ử ả ử ủ ị l ch s  các chính đ ng và ho t đ ng c a các chính đ ng, l ch s  hình thành  ế ị ề ự ế    có tính quy t đ nh nh t tác c. Nhân t t ch  quy n l c nhà n các thi ệ ố ộ ệ  ế ượ ệ ở ữ ế đ ng đ n đ i s ng chính tr  là h  th ng các quan h  s  h u. Đ n l ả ẽ ộ ố th ng các quan h  s n xu t c a m t xã h i khi đã thay đ i v  căn b n s   ự ượ ả ả ẫ d n đ n thay đ i căn b n ch  đ  chính tr , m  đ ự ả ệ ể ấ phát tri n. Các quan h  giai c p và đ u tranh giai c p ch  là s  ph n ánh các  ấ ế ẫ ế ệ ợ . Giai c p  , nh ng mâu thu n trong các quan h  kinh t quan h  l ố ờ ố ề ự ắ nào n m kinh t    thì giai c p đó n m quy n l c chính tr , chi ph i đ i s ng xã h i.ộ

ế ủ ệ ậ ự ả

ị ả ị ệ ố ỏ , đòi h i chính  khách

ệ ị

ữ ợ

ả ậ

ị ớ ị ấ ế ủ t y u c a các quy lu t kinh t ư ế , mà thông qua lăng kính t

ế ả ậ ủ ệ ố  khách quan, nghĩa là, chính

ủ ả ấ ả ả ị ự ể     ­ Chính tr  là s  ph n ánh, s  bi u hi n t p trung c a kinh t ị ế ữ ị tr  và h  th ng chính tr  ph i mang trong nó nh ng quy đ nh kinh t ứ ạ ộ ươ ấ ng th c ho t đ ng chính tr quan. Nghĩa là trong c u trúc, các quan h  và ph ế ả ủ ị ph i phù h p v i nh ng quy đ nh khách quan c a kinh t . Chính tr  trong khi  ụ ả ả ế  không ph i là b n sao th   ph n ánh tính t ủ ộ đ ng c a kinh t  duy c a h  th ng chính tr .  ị Chính tr  ph i mang trong nó tính quy lu t kinh t tr  ph i ph n ánh trong c u trúc c a chính b n thân nó.

ườ ủ ả ầ

ề ắ ủ ườ ộ ố

ệ ể  vai trò quy t đ nh. Cũng trên c  s  đó, Đ ng C ng s n Vi

ng l ộ ế ấ ớ ừ ư ề ệ ố ớ ổ ộ ố ng l i, chính sách c a đ ng c m quy n tác đ ng vào quá      ­ Trong các đ ế i, chính sách   ­ xã h i thì tính đúng đ n c a đ trình phát tri n kinh t ơ ở ả ế ị ế ữ kinh t  gi ậ ắ ầ ự  duy lý lu n v  kinh t b t đ u s  nghi p đ i m i t ả , l y đ i m i kinh t t Nam  ế t

ừ ướ ổ ể ầ ớ ớ ị ợ c đ i m i chính tr  phù h p v i yêu c u phát tri n

làm tr ng tâm, t ng b kinh t ọ .ế

ể ầ ớ ị ị ế ế b. Chính tr  không th  không chi m v  trí hàng đ u so v i kinh t :

ị ắ ạ ế ợ ủ

ể ề ế ữ ề ế ệ  di n ra ti p theo. Đi u này,

ấ ạ

ộ ở

ả ướ ế ị c quy n l c chính tr ,

ượ ề ể ả ạ ệ

ề ư ệ ả ẽ

ủ ở ữ ể ủ ề ế ế

ề ệ

ượ ế ớ ự ề ế ộ

ề ề i c a cách m ng chính tr  là ti n đ , là đi u ki n tiên quy t cho      ­ Th ng l ế ễ ổ ề ấ nh ng bi n đ i v  ch t và phát tri n kinh t ủ ộ ố ớ hoàn toàn rõ ràng đ i v i cách m ng xã h i ch  nghĩa. Giai c p công nhân và  ộ ỏ ự ố t và tha hóa b i quan  nhân dân lao đ ng mu n gi i phóng mình kh i s  bóc l ề ự ề ư ả ệ ư ả ả  s n và ti n t  s n, tr h  t c h t ph i giành đ ề ự ỉ ướ ọ ớ quy n l c nhà n c. Ch  sau đó h  m i có ti n đ  đ  c i t o quan h  kinh  ở ấ ơ ả ế ế  li u s n xu t c  b n. S  không  , bi n mình tr  thành ch  s  h u các t t ự ế ủ ộ ổ ể  xã h i ch  nghĩa, n u  th  có s  bi n đ i và phát tri n nào c a n n kinh t ướ ư ư ả ấ c – đi u ki n tiên  c chính quy n nhà n nh  giai c p vô s n ch a giành đ ế ể ế ậ ữ ơ ở ủ ề ả t l p n n t ng kinh t quy t đ  thi  m i d a trên c  s  c a ch  đ  công h u  ủ ế ấ ộ ề ư ệ ả  li u s n xu t ch  y u. xã h i v  t

ộ ố

ộ ậ ươ ướ ở ạ ố ớ ị ng đ i, chính tr  có tác đ ng tr  l ộ ặ ng khác nhau, thúc đ y ho c kìm hãm. Tác đ ng ng

ể ể có th  có ba lo i: Nó có

ẩ ế c đ i v i s  phát tri n kinh t ể ng – khi  y s  phát tri n di n ra nhanh h n, nó  ấ ệ

ể ộ ớ ế ấ ị ộ

ướ ố ớ ự ề ướ ượ ạ ự c l ỡ ế ở ữ nh ng h

ướ ế ớ i đ i v i kinh t      ­ V i tính đ c l p t ượ ạ ữ i  c l theo nh ng h ạ ủ ề ư c a quy n l c nhà n ấ ự ơ ộ ể ễ th  tác đ ng cùng chi u h ở ỗ ể ộ  m i  i s  phát tri n kinh t có th  tác đ ng ng  ­ khi  y thì hi n nay  ặ ờ ể ả ẽ dân t c l n, nó s  tan v  sau m t th i gian nh t đ nh ho c là nó có th  c n  ể ở ẩ ự ướ ở ự   ng nào đó và thúc đ y s  phát tri n  tr  s  phát tri n kinh t ữ nh ng h ể ng khác.

ể ế

ớ ự ươ ủ ườ ớ ả ố ộ ệ ng di n: đ ng l i

ế ế ở ậ ố ồ ể       B i v y, mu n đ  kinh t ế ả ỏ ị , đòi h i ph i quan tâm t chính tr  vào kinh t ể ế ế , th  ch  kinh t chính sách kinh t ậ  phát tri n đ ng thu n v i s  tác đ ng c a  i c  ba ph . ủ ể , và ch  th  kinh t

ệ c  b n

ị ế ơ ả ủ ị

ế

ị ị ố ị c nh m duy trì đ a v  c a giai c p th ng tr . Thông qua t

ầ ị

ế ứ ệ t là nhà n t tr

ớ c so v i kinh t ế ồ ậ ệ ư ữ ế ệ ố  cũng nh  nh ng quan h  kinh t     ­ H  th ng các quan h  kinh t ề ữ ự ồ ạ ổ ơ ở ế ậ i,  n đ nh, b n v ng c a chính  t l p ra là c  s  cho s  t n t cho chính tr  thi ả ệ ữ ị ướ ế ả ả  mà chính  c h t ph i b o v  nh ng thành qu  kinh t tr . Do đó, chính tr  tr ị ủ ổ ứ ấ ằ ạ ượ ị  ch c,  tr  đã đ t đ ặ ấ ự ậ ữ ch c năng và nh ng năng l c v t ch t, tinh th n, chính tr  nói chung và đ c  ứ ượ ướ ậ ể c nói riêng, có th  nh n th c v bi , có th ủ ờ ố ộ ng lai v n đ ng c a đ i s ng kinh t tiên đoán đ ể  ị ờ . Đ ng th i, chính tr ướ ượ ươ c t

ữ ữ ứ ệ ề

ể ạ ế ị ữ ướ ấ ị ữ ế có th  t o ra nh ng nhân t kinh t ộ ố , nh ng hình th c, nh ng đi u ki n tác đ ng vào  ụ ể  theo nh ng m c tiêu nh t đ nh.  ng phát tri n kinh t , đ nh h

ị ộ ổ ị ng và tr

ủ

ị ế ự ị . S  đ nh h ể ườ

ị ườ ướ ị ể ệ ng chính tr  th  hi n trên t ể ế ướ ộ ng l ng xã h i cho phát tri n kinh t , đ nh h

ướ ự ể ấ

ự ổ ệ ạ ng chính tr  ­ xã h i  n đ nh cho  ấ ả t c  các khâu c a  ể ố i phát tri n kinh  ế ể  đ   ị ể ợ i ích c a giai c p th ng tr   ị i cho

ầ ư ế ể ọ ­ Chính tr  đóng vai trò đ nh h ướ ể phát tri n kinh t ự ế quá trình phát tri n kinh t : xây d ng, th  ch  hóa đ ổ ứ ị ế ị t  ch c đ nh h ng quá trình t ố không có s  hy sinh cái này cho cái kia, và đ  l ậ ợ ơ ữ ị không b  vi ph m. H n n a, s   n đ nh chính tr  là đi u ki n thu n l ạ ộ m i ho t đ ng đ u t ị , kinh doanh, phát tri n kinh t ủ ề .

ị ế ặ

ữ ạ ộ ế

ự

không ch  mang tính đ nh h

ạ ự ổ ề ả ế ế ị ỉ ạ ố ủ ế ố ị  mà h n n a chính tr  còn tham gia qu n lý n n kinh t

ạ ộ ế ệ ế ỉ ẽ ể     ­ Chính tr  không ch  lãnh đ o kinh t  mà còn tham gia ki m soát ch t ch   ấ ề ơ ả ố : ngân sách, v n, ho t đ ng tài  nh ng v n đ  c  b n, then ch t c a kinh t ị ố ạ ủ ạ ề ệ , chính sách kinh t chính ti n t , đ i ngo i… S  lãnh đ o c a chính tr  đ i  ể ị ướ ỉ ế ớ ng, t o s   n đ nh cho phát tri n  v i kinh t kinh t ấ c u kinh t ơ ữ ả , nâng cao hi u qu  ho t đ ng kinh t ề ế ẩ , thúc đ y kinh t ơ , đi u ch nh c   ể    phát tri n.

ệ ữ

ộ ạ ả ệ ế ố

ứ ạ ả ầ ệ ố

ướ ướ ủ ể ặ

ế ấ

ng th  hai, n n kinh t ậ ị ở ồ ề ứ ẽ ị ệ ơ ả ế ố   => Quan h  gi a chính tr  và kinh t  là m i quan h  c  b n, nh y c m và  ệ ố ể ả ph c t p trong các quan h  xã h i. Đ  gi t m i quan h  này, c n  i quy t t ả ướ ế ầ ệ ố ph i tránh c  hai khuynh h ng sai l m: tuy t đ i hóa kinh t  và tuy t đ i  ứ ấ ướ ị ể ự ế ẽ ng th  nh t, kinh t hóa chính tr . Đi theo h  phát, vô chính   s  phát tri n t ế ẽ ề ứ ng áp đ t,  ph . Đi theo h  s  phát tri n theo h ư ị ớ ế không theo quy lu t khách quan. Nh ng n u đ ng nh t chính tr  v i kinh t ắ thì s  làm chính tr  tr  nên c ng nh c, giáo đi u.

ế ạ

ị ấ ủ ự ả là t o môi tr ế ị ố ớ ộ ể ườ   ng  và

i phóng s c s n xu t, t o đ ng l c phát tri n kinh t ể ấ ạ ộ ự ư ả ủ   ng phát tri n. S  phát tri n xã h i còn đòi h i ph i có s   u tiên c a

ế ả .

ự ỏ ế ị ể i pháp chính tr  đ  phát tri n kinh t ề ự ể ả , ph i có gi ị ể ớ ạ ở ộ ế ả ổ

ể ộ ủ ự        Th c ch t c a s  tác đ ng c a chính tr  đ i v i kinh t ứ ả ộ ổ xã h i  n đ nh, gi ướ ị đ nh h ị ố ớ chính tr  đ i v i kinh t ề ể  càng phát tri n thì chính tr  càng ph i m  r ng, đ i m i, t o ti n đ   Kinh t ế ế tiên quy t cho kinh t phát tri n.

ứ ệ ị ươ ướ 9. Văn hoá chính tr : Khái ni m, ch c năng, ph ng h ng.

ả ờ Tr  l i

ệ ị 1. Khái ni m văn hóa chính tr

ộ ộ ể ị ử ấ ị

ự i

ươ ườ ườ ộ ị ủ ạ ủ ứ ổ ứ ờ ố ộ ữ

ườ ế ị i sáng t o nên trong ti n tình l ch

ẽ ụ Văn hóa: là trình đ  phát tri n l ch s  nh t đ nh c a xã h i, trình  ả ể ộ đ  phát tri n năng l c và kh  năng sáng t o c a con ng ằ ể ệ ng th c t bi u hi n b ng các ph  ch c đ i s ng xã h i và  ư ủ ạ ộ ho t đ ng c a con ng i cũng nh  toàn b  nh ng giá tr  tinh  ấ ậ ầ th n và v t ch t do loài ng ồ ử s  vì l

ự ệ ặ ị sinh t n và m c đích cu c s ng. ể Văn hóa chính tr  : là m t lĩnh v c, m t bi u hi n đ c bi

ể ệ ở ộ ườ i th  hi n ạ ộ ố ộ ộ  trình đ  hi u bi

ộ ổ ứ ệ ố

ệ t văn  ộ ấ i trong xã h i có giai c p, là trình đ  phát  ộ ể ị t v  chính tr ,  ề ự  ch c quy n l c theo m t chu n  ữ ẩ i ích gi a

ổ ứ ề ủ ấ

ế ớ ộ ủ hoasaa c a loài ng ế ề ườ ể ủ tri n c a con ng ộ  ch c h  th ng t trình đ  t ấ ị ệ ợ ằ ộ ị gái tr  xã h i nh t đ nh nh m đi u hòa các quan h  l ấ ầ ề ệ ợ ả các giai c p và b o v  l i ích c a giai c p c m quy n, phù  ộ ể ợ h p v i xu th  phát tri n và tiên b  xã h i.

qu n lýả xã h iộ

ỉ ề ủ ườ đi u ch nh các hành vi c a con ng i và các quan ­ Tổ ch c vàứ ị   ­ Đ nh h ng,

ộ ọ ị ề chính tr , làm cho m i công dân quen

ộ

ẩ ạ ủ ườ ộ ướ hệ xã h iộ ạ ẩ    ­ Đ y m nh xã  h i hóa v ị ạ  đ ng chính tr ớ v i ho t ộ   ­ Cổ vũ, đ ng viên, thúc  đ y ho t ạ  đ ng sáng t o c a con ng

ạ

ươ ướ ụ i,  hình thành nhân cách công dân, nhân cách các nhà lãnh đ o chính trị 3.Ph ng giáo d c : ng h

ớ

ồ ưỡ ụ ứ ậ ổ ng vào đ i m i  ồ ạ ng tình c m, trau d i đ o

ệ ử ấ ị ướ Th  nh t, Công tác giáo d c văn hóa chính tr  h ả ư  duy , nâng cao nh n th c, b i d t ứ đ c, rèn luy n hành vi có văn hóa.

ụ

ứ ệ ế ượ ắ ự ị ộ ị ướ ồ ể c phát tri n đ ng b  kinh t ự ng vào xây d ng và th c  ế , chính tr , văn

Th  hai, Giáo d c văn hóa chính tr  h i chi n l hi n th ng l hóa, con ng ợ i.ườ

ứ ụ ớ

ệ ổ ng vào vi c đ i m i, ki n  ị ệ ồ ị ả ấ ạ ả ệ ị ướ Th  ba, Giáo d c văn hóa chính tr  h ự toàn h  th ng chính tr , b o đ m s  lãnh đ o chính tr  duy nh t

ệ

ả ị ụ ộ ủ t Nam, vai trò tr  c t c a Nhà n ữ ệ ố

ướ c trong  ộ ả t các ch  năng qu n lý xã h i, phât  ố ệ ả ị

ự ể ộ

ộ ả ủ c a Đ ng c ng s n Vi ự ệ ồ h  th ng chính tr , th c hi n t ộ ổ ứ  ch c  chính t ­xã h i trong vi c lôi cu n  huy vai trò c u các t ệ nhân dân lao đ ng vào vi c xây d ng và phát tri n văn hóa chính  tr .ị

ớ ệ 4.Liên hệ v iVi t Nam

ệ t Nam

ệ ệ t Nam hi n nay

ủ ệ ệ Sự hình thành văn hóa chính trị Vi   Cơ sở hình thành văn hóa chính trị Vi   Vai trò c a văn hóa chính tr ị Vi t Nam hi n nay

ủ ệ ấ ị ạ 10. Khái ni m, c u trúc c a chính tr  qu c t ố ế ươ  đ ng đ i.

ả ờ Tr  l i :

ể c tri n khai trên quy mô toàn 1.Khái ni m:ệ  là n n chính tr

ố iớ   đ ị đ ề ượ ở ượ ấ c c u thành b i các qu c gia có ộ ậ  đ c l p ch ủ quy n ề

ự ứ ế ị qu c tố ế

thế gi và các tổ ch c kinh t ­chính tri, quân s ­chính tr ướ ế ạ c chi n tranh l nh: 2.Sự hình thành th i kờ ỳ tr hình thành các

ộ ướ nhà n

ớ ự i hai c c i thớ ứ hai: tr t tậ ự thế gi

c­ dân t c. Từ sau chi n tranh th ế Sau sự s pụ  đổ c a chủ ế gi ế độ xã h i chộ ủ nghĩa ở Liên Xô và sự ta

cướ  Đông Âu (1989­1991): tr t tậ ự thế gi

ề ề rã các n N n chính tr c ượ

ủ ố iớ  đa c cự ị qu c tố ế đ ộ

ướ ứ ố ế ng tác c a các qu c gia dân t c   n ổ ch c qu c t , các

ấ ngươ  đ i làạ  n n chính tr ị qu c tố ế đ hình thành b i sở ự t ươ ề có chủ quy n, các nhà ố  Đó là tr t tậ ự thế gi ườ ng qu c. c ị qu c tố ế đ ủ ộ c­dân t c, các t iớ  đa c cự ngươ  đ iạ 3.C u trúc c a chính tr

ướ ộ c­ dân t c

ố ế ố ệ ế Các nhà n ứ Các tổ ch c qu c t : Li n hi p qu c; NATO; ASEAN;

ƯỜ Ạ NG I BIÊN SO N

ễ Nguy n Xuân Phong