ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÂM ĐỒNG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐÀ LẠT
_____________oOo_____________
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
NĂM 2015-2016
SƯU TẬP VÀ XÂY DỰNG QUỸ GEN INVITRO
MỘT SỐ GIỐNG HOA CÚC PHỔ BIẾN
TẠI ĐÀ LẠT
CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI: Th. S Nguyễn Đình Tiến
Đà Lạt, tháng 02 năm 2017.
i
TÓM TẮT
Hiện nay ở Việt Nam, nguồn gen invitro cây hoa cúc không thể tìm mua bên
ngoài thị trường. Các nhà khoa học hoặc các doanh nghiệp nuôi cấy mô phải tự thu
thập, đánh giá, xây dựng và lưu giữ nguồn gen invitro cây hoa cúc bản địa cũng như
nguồn gen nhập nội nhằm phục vụ cho mục đích bảo tồn, sử dụng và khai thác trong đó
bao gồm cả công tác nghiên cứu và giảng dạy. Nhằm góp phần phục vụ tốt cho công
tác giảng dạy của giáo viên cũng như quá trình học tập của học sinh/sinh viên thuộc
nghề Công nghệ sinh học và Bảo vệ thực vật tại trường Cao đẳng Nghề Đà Lạt, tôi đã
tiến hành Sưu tập và xây dựng thành công 10 giống cúc invitro phổ biến tại Đà Lạt.
ABSTRACT
Currently in Vietnam, asteraceae in vitro breed is unavailable to purchase.
Scientists or plant tissue culture laboratories themselves have to accumulate and
evaluate, develop and reserve local and imported asteraceae genetic resources in order
to conserve and put to use in research projects and academic training. In the interest of
improving the quality of teaching and learning of Biotechnology and Plant Protection
concentrations at Dalat Vocational College, I have successfully collected and produced
10 prevalent asteraceae in vitro breeds in Dalat.
ii
MỤC LỤC
TÓM TẮT ................................................................................................................................... i
MỤC LỤC ................................................................................................................................. ii
CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................................. v
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................................. vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề ....................................................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................................... 1
3. Khả năng ứng dụng và phương thức chuyển giao kết quả nghiên cứu .................... 1
4. Tác động và lợi ích mang lại của kết quả nghiên cứu ................................................ 2
5. Tính mới của đề tài ........................................................................................................ 2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN LÝ THUYẾT ............................................................................ 3
1.1. Sơ lược về kỹ thuật nuôi cấy mô trong công tác nhân giống cây trồng ................ 3
1.1.1. Tính toàn năng của tế bào thực vật trong nuôi cấy mô ............................................ 3
1.1.2. Công nghệ sinh học thực vật trong nhân giống cây trồng ....................................... 4
1.1.3. Vai trò của chất điều tiết sinh trưởng trong nuôi cấy mô ........................................ 5
1.1.4. Kỹ thuật vi nhân giống (micropropagation) ............................................................. 8
1.2. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu, đặc điểm chung và phân loại về họ cúc .............. 13
1.2.1. Tình hình sản xuất hoa cúc ..................................................................................... 13
1.2.2. Đặc điểm sinh học họ cúc (Asteraceae hay Compositae) ...................................... 14
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............ 19
2.1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................... 19
2.2.1 Vật liệu nghiên cứu ............................................................................................. 19
2.2.2. Hóa chất nghiên cứu ........................................................................................... 19
2.2.3. Thiết bị nghiên cứu ............................................................................................. 20
2.2 Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 20
2.2.1. Phương pháp vô trùng mô nuôi cây .................................................................... 20
2.2.2. Phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật ......................................................... 21
iii
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................................... 21
2.3 Nội dung nghiên cứu ................................................................................................ 21
CHƯƠNG 3 : KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ........................................................................... 23
3.1. Thu thập và lựa chọn mẫu giống cúc ..................................................................... 23
3.2. Xây dựng hệ thống tái sinh thích hợp cho các giống hoa cúc .............................. 25
3.2.1. Kết quả nghiên cứu khử trùng mẫu..................................................................... 25
3.2.2. Kết quả tạo callus ............................................................................................... 27
3.2.3. Kết quả nghiên cứu tái sinh cây từ callus ........................................................... 29
3.2.4. Kết quả nhân nhanh đối với chồi hoa cúc .......................................................... 31
3.2.5. Kết quả nghiên cứu ra rễ tạo cây hoàn chỉnh ..................................................... 33
3.2.6. Kết quả nghiên cứu môi trường lưu giữ quỹ gen invitro .................................... 35
3.3. Thiết lập quy trình xây dựng, cấy chuyền lưu giữ, bảo quản và sử dụng quỹ gen
invitro giống hoa cúc ........................................................................................................... 36
CHƯƠNG 4 : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 38
4.1. Kết luận ..................................................................................................................... 38
4.1.1. Về khối lượng công việc và mục tiêu của đề tài ................................................. 38
4.1.2. Về các nội dung khoa học của đề tài .................................................................. 38
4.2. Đề nghị....................................................................................................................... 40
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................... 41
iv
CHỮ VIẾT TẮT
2,4-D : 2,4 - diclophenoxyl axetic axit - Chất điều hòa sinh trưởng
BAP/BA : 6-benzyl aminopurin - Chất điều hòa sinh trưởng
NAA : Naphtyl axetic axit - Chất điều hòa sinh trưởng
MS : Murahige & Skoog, 1962 với 6,5 g/l agar, 30 g/l saccarose và pH = 5.8
KIN/KI : Kinetin - Chất điều hòa sinh trưởng
KH&CN : Khoa học và Công nghệ
IAA : Indol axetic axit - Chất điều hòa sinh trưởng
IBA : Indol butyric acid - Chất điều hòa sinh trưởng
THT : Than hoạt tính