DIN BIN LM PHÁT VIT NAM VÀ
GII PHÁP KIM CH LINH HOT
PGS.TS. Phan Th Cúc
Khoa Tài chính – Ngân hàng - Trng H Công Nghip TP. HCM
TÓM TT
Vit Nam, sau 12 nm kim soát ơc lm phát (1995-2007), t tháng 12 nm
2007, lm phát quay tr li vi ch s CPI 2 con s. Giá c các mt hàng tiêu dùng thit
yu tng vt các tháng u nm 2008, Chính ph ã thc hin chin lc kim ch lm
phát “c gói” vi 8 gii pháp. Nh nhng bin pháp kp thi và linh hot ca Chính ph,
tình hình lm phát các tháng cui nm 2008 ã c kim ch, tuy vy giá c vn mc
cao và vn còn nhiu din bin phc tp. Lm phát mt hin tng c th gii u
quan tâm, nghiên cu v lm phát  t ó rút ra nhng bài hc v lý lun và thc tin
nhim v ca các hc gi, các nhà nghiên cu, c bit các din àn nghiên cu khoa
hc ca chuyên ngành Kinh t trong các trng i hc.  tài ã h thng hóa lun
cơ bn v lm phát, phân tích các din bin thc t ca lm phát Vit Nam qua ch
s CPI, lãi su t ngân hàng, t giá hi oái, tc  gim GDP….trong nc, ch s giá
vàng, USD trên th gii… trong giai on t tháng 12/2007 n 11/2008, d báo ri
ro, thách thc,  xu t h gii pháp trong thi gian ti vi k! vng tham gia hoch nh
chính sách v" mô, b# sung kin thc v lun thc tin, nâng cao ch t lng ging
dy, nghiên cu, hc tp cho sinh viên và các bn $ng nghip.
ABSTRACT
After 12 years of curbing inflation (1995-2007), Vietnam has seen inflation come
back with the two-digit CPI (Customer Price Index) since December 2007. The prices of
basic commodities sharply surged in the early 2008 when Vietnam’s government
implemented a inflation-curbing strategy with “a packet” of 8 solutions. Through the
government’s promptly and flexible solutions, the inflation in the late 2008 has been
under control; however, the prices have still been high and fluctuated. In fact, inflation is
known as a big concern of the world where inflation researches have been done to take
lessons, both theoretical and practical, by scholars, researchers, and especially science
research forums of economics at universities.
My research aims to systemize fundamental theories of inflation, and analyze the
inflation situation in Vietnam through the CPI, banks’ interest rates, foreign exchange
rates, the GDP contraction rate in the country as well as the prices of gold and US
dollars in the world in the period from December 2007 to November 2008. In addition,
the research makes predictions about the risks and challenges in the field of business.
Then it will suggest a variety of solutions to deal with them. Hopefully, this research
could be considered as a contribution to the government’s macro economic plans and a
supplement to theoretical and practical knowledge of economics in order to enhance the
quality of teaching, researches, and studies of my students and colleagues.
I. M U
Lch s ã chng minh rng trong quá trình phát trin kinh t, các quc gia u ã tng
i mt vi lm phát, nhưng không phi lúc nào lm phát cng gây ra nhng tác ng
tiêu cc, trong nn kinh t th trưng, nhiu quc gia còn s dng lm phát mt con s
làm ng lc  kích thích nn kinh t phát trin. Nưc ta sau 12 nm kim ch ưc lm
phát (1995-2007) mt con s, trong thi gian này chúng ta ã kim soát ưc lm phát.
Nhưng t tháng 12 nm 2007, do tác ng ca tình hình phát trin kinh t chung ca hi
nhp khu vc th gii, ch s giá tiêu dùng cho n nay vn mc 2 con s, trong 8
tháng u nm 2008, tình hình din bin ht sc cng thng, Chính ph ã kp thi ưa ra
8 gii pháp c gói  kim ch lm phát. vy, th nói tình hình ã phn du i
nhưng nn kinh t vn chưa n nh, giá c vn mc cao chưa tr v mc khi chưa
lm phát. Din bin ca tình hình lm phát Vi!t Nam vn ht sc phc tp, thm chí
xu"t hi!n nhng d"u hi!u gim phát cui nm 2008 còn r"t nhiu ri ro, thách thc cn
ưc ưa lên din àn nghiên cu khoa h#c  các $ng nghi!p cùng nghiên cu v c
mt lun thc tin, t ó ưa ra nhng gii pháp can thi!p mt cách linh hot có
hi!u qu, tham gia các ý kin thc hi!n các chính sách v% ca nưc ta trong thi k&
hi nhp quc t.
'ó cng chính là do tác gi ã la ch#n  tài y  trao i ng các bn $ng
nghi!p.
II. MC TIÊU NGHIÊN CU
' tài nhm mc ích h! thng hóa các kin thc cơ bn v lm phát c phm trù
liên quan n lm phát, c bi!t lun v các gii pháp gim thiu lm phát  n
nh phát trin kinh t ca mt quc gia, c bi!t  tài ã i vào thc tin v lm
phát Vi!t Nam trong giai on t tháng 12/2007 n cui nm 2008, t ó tìm ra tính
quy lut ph bin ca din bin r"t phc tp ca lm phát trong mt quc gia ang phát
trin như nưc ta các bài h#c kinh nghi!m,các gii pháp can thi!p v kim ch lm
phát trong nn kinh t ã có yu t hi nhp Vi!t Nam.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU
' tài ưc thc hi!n trên cơ s vn dng phương pháp lun ca ch ngh%a duy
vt bi!n chng ch ngh%a duy vt lch s các quan im v lm phát ca các nhà
kinh t hi!n i ca nưc ngoài Vi!t Nam, các quan im, ưng li chính sách ca
'ng Nhà Nưc v kim ch lm phát Vi!t Nam  phân tích, gii các ch s
 xu"t các gii pháp can thi!p thông qua các phương pháp:
Nghiên cu tài li!u, trao i, ph)ng v"n ti Hi tho ca Hi $ng Khoa h#c cơ
s Tài chính-K toán (c) vi lãnh o Vi!n Nghiên cu th trưng, giá c- B Tài Chính
ti TP.Nha Trang, Khánh Hòa vào tháng 8 nm 2008, tác gi phân tích t ng hp tư li!u
 hoàn thành  tài.
IV. NI DUNG NGHIÊN CU
C"u trúc ca  tài g$m 5 v"n  ln:
1. Din bin lm phát Vi!t Nam trong giai on 1995-2007
2. Din bin lm phát Vi!t Nam trong giai on 2007-2008
3. Bi!n pháp c gói v chng lm phát ca Vi!t Nam t quý II nm 2008
4. D báo v lm phát Vi!t Nam trong thi gian ti
5. Gii pháp can thi!p nhm kim ch lm phát trong thi gian ti
NI DUNG CHÍNH CA  TÀI:
1. Din bin lm phát Vit Nam giao on 1995-2007
Nưc ta kim soát ưc lm phát (giai on 1995-2007), lm phát ch dng li 1 con
s, tc  tng GDP và tc  tng CPI ưc th hi!n qua biu $ sau:
Biu $ 1.1:
(Ngu$n : Vi!n NCKH th trưng và giá c -BTC)
Nhưng n tháng 12/2007 thì lm phát ã tng lên 2 con s. 'iu ó cng ưc th hi!n
biu $ trên.
2. Din bin lm phát Vit Nam giao on 2007-2008
Biu $ 2.1
Tè c ®é t ¨ n g GDP v µ CPI g i a i ®o ¹ n 1995-2007
9.34
8.15
5.76
4.77
7.79 8.43 8.17 8.5
6.79 6.89 7.08
7.34
9.54
12.7
4.5
3.6
9.2
0.1 -0.6
0.8
4.0
3.0
8.4
9.5
12.63
6.6
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
%/n¨ m
c ®é ng GDP (%n¨ m) CPI (%/n¨ m)
Ngu$n: T ng Cc Thng Kê
Biu $ 2.2: Ch s giá tiêu dùng trong 10 tháng u nm 2008
Ngu$n:www.tuoitre.com.vn
Bng 2.1: Ch s giá tiêu dùng, ch s giá vàng ch s giá ôla M% c nc tháng 10
nm 2008
Ch s giá tháng 10 nm 2008 so vi (%)
K
! gc
nm
2005
Tháng
10 nm
2007
Tháng
12 nm
2007
Tháng 9
nm
2008
Ch s giá 10
tháng u nm
2008 so vi
cùng k& nm
2007
CH S GIÁ TIÊU DÙNG 148,20 126,72 121,64 99,81 123,15
1. Hàng n và dch v n ung 172,14 140,56 132,12 99,58 136,95
Trong ó: 1- Lơng thc 201,99 160,06 151,41 98,09 149,58
2- Thc ph&m 161,16 132,82 124,44 100,01 133,05
3. 'n ung ngoài gia
ình 169,86 139,54 131,37 100,47 131,92
2. '$ ung và thuc 128,32 113,27 111,34 100,67 110,21
3. May mc, m nón, giy dép 126,05 112,55 110,82 100,70 109,81
4. Nhà và vt li!u xây dng
(*)
148,40 122,84 116,76 98,92 122,39
5. Thit b$ dùng gia ình 125,94 111,99 111,26 100,73 108,36
6. Dưc ph*m, y t 123,00 109,76 108,75 100,58 108,72
7. Phương ti!n i li, bưu i!n 138,44 124,82 119,56 99,06 116,66
Trong ó: Bưu chính vin thông 83,46 89,21 90,39 99,82 88,44
8. Giáo dc 115,02 106,71 106,56 100,69 103,63
9. Vn hoá, th thao, gii trí 115,74 109,50 109,30 100,38 105,03
10. '$ dùng và dch v khác 132,35 114,65 111,69 100,85 113,11
CH S GIÁ VÀNG 206,76 125,15 112,53 103,21 137,43
CH S GIÁ Ô LA M 104,45 102,46 102,95 99,95 101,71
(*) Nhóm này bao g$m: nhà , i!n, nưc, ch"t t và vt li!u xây dng.
Như vy, sau 12 nm, tình hình lm phát li bùng phát Vi!t Nam và có nguy cơ
bùng phát mnh m+ vào nm 2008, tình hình c th th hi!n rõ biu $ 2.1, biu $ 2.2
và bng 2.1.
Ch s giá tiêu dùng mt s mt hàng tng vt trong nm 2007:
Nm 2007, giá lương thc, thc ph*m (LT-TP) trên th trưng Vi!t Nam tng cao t
mc 18.9%, cao hơn nhiu so vi mc lm phát 12,63%, trong ó nhóm lương thc tng
15,5%, thc ph*m tng 21,16%.
Ch s giá tiêu dùng mt s mt hàng tng vt trong các quý u nm 2008.
Trong 4 tháng u nm, giá LT-TP ã tng 18,01%, cao g"p rư,i mc 11,6% ca
lm phát CPI cao tương ương bng mc tng giá LT-TP ca c nm 2007, trong ó
lương thc tng 25%, còn thc ph*m tng 15,6%.
Nguyên nhân c!a tng lm phát:
Ngày 22/5/2008, tng giá xng du t 13.000 lên 14.500 (tương ương 11.5%).
- Cui tháng 3 u tháng 4, tình trng thiu lương thc trm tr#ng trên th gii làm
cho giá go trong nưc tng nhanh có thi im t 50% n 100%.
- K t tháng 5 giá go ã có xu hưng gim nhưng mc tng vn 15%-20% so vi
trưc khi st go. D báo t nay n cui nm giá go s+ bình n và không có s tng t
bin.
Trong hai quý u nm, giá các loi nguyên vt li!u tng mnh trên TG khin nưc ta
nh hưng bi NK lm phát.
Nu giá du n nh dưi 150 USD/ thùng, giá các nguyên, vt li!u s+ xu hưng
gim và n nh trong giai on còn li ca nm.
H"u qu# c!a tng lm phát:
- Gim ch tiêu tng trưng t 8.5% xung 7% làm gim tc  phát trin tin mt
trong XH không ưa ưc vào u tư gây #ng vn nguy cơ gây ra lm phát c chu
k& sau. Tuy nhiên, trong tình hình hi!n nay tc tng trưng có th s+ ưc gim xung
6%- 6.5%.