Báo điện tử: "Đốt đuốc" tìm đường cho cuộc mưu sinh
Việc thu phí đọc báo mạng đã được gọi bằng đủ
biệt danh, từ "sự dại dột" cho tới "sự cứu rỗi"
của báo in. Tuy nhiên, hãy tới thành phố
Lancaster, bang Pennsylvania, Mỹ để có được
một cái nhìn chân xác.
"Ngôi sao" Press+ trên bầu trời u ám của ngành
báo in
Cụ thể, hãy nhìn Journal Intelligencer-Lancaster New
Era, một trong ít những cơ quan tin tức đã tuyên bố
rằng, họ dự định, trong vài tháng tới, sẽ bắt đầu sử
dụng một hệ thống phần mềm mang tên Press+ do
Steven Brill, L. Gordon Crovitz và các đối tác phát
triển. Một vài tờ báo khác cũng quan tâm đến phần
mềm này bao gồm Observer Fayetteville ở Bắc
Carolina và GlobalPost, một trang tin có trụ sở tại
Boston.
Một số ít các cơ quan tin tức, trong đó có Wall Street
Journal, Financial Times và Newsday, đã thu phí đọc
báo mạng thông qua một hệ thống phần mềm do mỗi
tờ tự phát triển. Mới đây New York Times tuyên bố tờ
báo này cũng đã lên kế hoạch tương tự.
Nhưng trước tình trạng quảng cáo sụt giảm, ngày
càng có thêm nhiều tờ báo khác đang rục rịch "theo
đuôi " nhằm tìm kiếm nguồn doanh thu mới, bất chấp
nguy cơ mất độc giả và quảng cáo.
Nắm bắt được xu thế đó, năm ngoái, Brill và các đồng
sự đã sáng lập công ty Journalism Online với mục
tiêu phát triển một hệ thống thu phí linh hoạt để làm
tiêu chuẩn cho ngành công nghiệp báo mạng. Khách
hàng của Journalism Online sẽ phải trích 20% doanh
thu từ độc giả mạng để trả cho công ty này.
Journalism Online cho biết đã làm việc với hơn 1.300
trang tin trên khắp thế giới. Tập đoàn News
Corporation, chủ sở hữu Wall Street Journal, cũng
đang tiếp thị một hệ thống thanh toán trực tuyến dành
cho báo mạng. Tuy nhiên, các lãnh đạo trong ngành
truyền thông cho rằng hệ thống này chưa có tiến bộ
gì đáng kể.
Vì vậy, nếu Lancaster trở thành một chiến binh trong
đội quân tiên phong của phong trào thu phí báo mạng
(trong khi rất nhiều người hoài nghi rằng cuộc thử
nghiệm này sẽ sớm thất bại) thì Press+ có thể trở
thành đầu tàu của phong trào này (nếu nó hoạt động
tốt).
Bước đầu: Chỉ thu phí... cáo phó
Nhưng trong cuộc phỏng vấn chi tiết đầu tiên trong
nhiều tháng, bên cạnh việc cung cấp cái nhìn tổng
quan về Press+, Crovitz và Brill cũng cảnh báo rằng
khách hàng không nên kỳ vọng quá nhiều mà hãy
thực hiện từng bước một. Phải mất nhiều năm để
việc thu phí báo mạng làm thay đổi đáng kể cơ chế
hoạt động của ngành công nghiệp báo chí đang rối
loạn, họ nói.
"Chúng tôi đang thử nghiệm từng chút một, để nếu
chẳng may thất bại, chúng tôi sẽ không mất quá
nhiều độc giả", ông Ernest J. Schreiber, Tổng biên tập
báo mạng LancasterOnline.com, cho biết. Trang web
này đã thử nghiệm Press+ được một thời gian và sẽ
chính thức sử dụng trong 1, 2 tháng tới.
Bước đầu, tờ báo này (do một công ty địa phương
là Steinman Enterprises sở hữu) sẽ chỉ thu phí của
độc giả ở vùng khác.
Về mặt nội dung, chỉ có mục Cáo phó là bị tính phí.
Press+ cho phép người đọc xem miễn phí một lượng
tin tức nhất định trước khi một cửa sổ pop-up hiện ra,
yêu cầu độc giả thanh toán một khoản tiền cố định để
được đọc tiếp. Những mẩu tin bị thu phí sẽ có logo
Press+ màu xanh đặt bên cạnh tít. Tuy nhiên, tờ báo
chưa quyết định sẽ cho miễn phí bao nhiêu tin, hoặc
sẽ thu bao nhiêu tiền.
"Chúng tôi có những mẩu tin không đâu có, ví dụ như
những cáo phó này", ông Schreiber nói. "Về sau
chúng tôi sẽ tiến hành tính phí cho các mục khác
nữa. Hiện nay tôi đang nghĩ tới mục Thể thao địa
phương ".
Hệ thống thu phí có thể chỉ đem lại doanh thu vài
trăm nghìn đô la một năm, ông nói, nhưng "như thế
cũng đủ trả lương cho vài phóng viên".
Philip S. Balboni, chủ tịch và giám đốc điều hành của
GlobalPost, một trang tin quốc tế mới thành lập được
1 năm, cho biết sẽ sử dụng Press+ theo cách khác.
Độc giả thân thiết sẽ nhận được các thông điệp kêu
gọi đóng góp tài chính tự nguyện. Sẽ có các chế độ
thành viên với các mức giá khác nhau.
Những người trả phí sẽ được quyền đóng góp đề tài
cho tòa soạn và đọc các nội dung cao cấp. Những
người không chịu mở hầu bao sẽ vẫn được tiếp cận
với phần lớn nội dung của trang web.
"Chúng tôi dự định sẽ khởi động chiến dịch thu phí
vào cuối tháng 3", và hy vọng sẽ có hàng chục nghìn
độc giả trả tiền cho đến cuối năm nay, ông nói. "Tới
cuối năm thứ 2, phí đọc báo mạng sẽ trở thành một
phần đáng kể trong doanh thu của chúng tôi, nhưng
tôi dự đoán quảng cáo vẫn sẽ là số 1".
Thời kỳ thử nghiệm của mọi phương án
Crovitz từng làm việc cho Wall Street Journal, nơi ông
giám sát hệ thống thanh toán trực tuyến và bắt đầu
phát triển phiên bản mới của hệ thống đó.
Brill rất giàu kinh nghiệm về kinh doanh mạo hiểm
trên những "địa hạt " chưa ai đặt chân tới. Trong các
cơ quan tin tức do ông sáng lập có tạp chí American
Lawyer (Luật gia Mỹ) và kênh truyền hình Court TV
rất thành công, còn Brill’s Content, một tạp chí về
truyền thông, thì không may mắn như vậy.
Ông cũng là người sáng lập công ty Verified Identity
Pass với một hệ thống có tên gọi Clear, cho phép
những hành khách quen thuộc làm thủ tục an ninh tại
sân bay nhanh hơn. Tuy nhiên, xung đột giữa ông và
các cộng sự đã khiến công ty này bị đóng cửa vào
năm ngoái.
Các cộng sự của Crovitz và Brill tại Journalism Online
gồm Leo Hindery Jr., một cựu giám đốc điều hành
của Tele-Communications Inc và YES Network, và
Ken Ficara, người đã giúp phát triển và điều hành
trang web của The Journal.
"Việc thu phí đọc báo trực tuyến mới ở giai đoạn thử
nghiệm, vì vậy bây giờ là quá sớm để kết luận về khả
năng thành công", ông Rick Edmonds, một nhà phân
tích kinh doanh truyền thông tại Viện Poynter ở St.
Petersburg, Florida, nhận định.
Tuy nhiên, ông cho rằng hầu hết các tờ báo sẽ không
muốn phát triển hệ thống phần mềm của riêng họ, và
nếu Press+ hoạt động tốt, cơ hội thành công của nó
không hề nhỏ.
"Theo tôi, cách họ [Journalism Online] xây dựng hệ
thống, cho phép các cơ quan tin tức tự pha trộn, kết
hợp và thiết kế hệ thống thu phí của riêng mình là rất
phù hợp bởi báo chí đang ở trong thời kỳ bắt đầu thử
nghiệm tất cả các phương án ", Edmonds nói.
Thà thất bại còn hơn ngồi im
Động thái thu phí nội dung báo mạng không phải là
một quyết định đơn lẻ mà là hàng chục quyết định
khác nhau.
Các trang web có thể cho độc giả không trả tiền xem
phần đầu của một bài viết, trong khi độc giả trả tiền
được xem toàn bộ; họ có thể cho phép đọc toàn bộ
một lượng tin tức nhất định trong khi tính phí cho các
tin khác; họ có thể tính phí theo tháng hoặc theo số
lần nhấp chuột; họ có thể cho độc giả đọc miễn phí
một số lượng tin tức mỗi tháng; họ có thể tính phí
khác nhau đối với độc giả tùy thuộc vào nơi cư trú; họ
có thể tính giá đơn hoặc có một hệ thống giá linh
hoạt; họ có thể cho người mua báo in được đọc miễn
phí báo mạng hoặc không.
