BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
-------------
ĐÀM THỊ VÂN ANH
GIÁO DỤC ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ GIA ĐÌNH
CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
TRONG BỐI CẢNH XÃ HỘI HIỆN NAY
Chuyên ngành: Lí luận và lịch sử giáo dục
Mã số: 9140102
TÓM TẮT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2025
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHAN THANH LONG
Phản biện 1: PGS.TS. TRẦN KHÁNH ĐỨC
Phản biện 2: PGS.TS. PHẠM QUANG TIỆP
Phản biện 3: PGS.TS. VŨ LỆ HOA
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp
tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng…
năm…
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội
hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
1
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
***
1. Đàm Thị Vân Anh (2023), Sự biến đổi giá trị gia đình trong giai đoạn hiện nay, Kỷ yếu
Hội thảo khoa học quốc tế “Tâm lý học, Giáo dục học trong bối cảnh biến đổi xã hội”;
tr.100 - 104.
2. Đàm Thị Vân Anh (2023), Quan niệm của sinh viên trường ĐHSP Hà Nội về những giá
trị gia đình trong quan hệ vợ chồng, Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế “Tâm lý học, Giáo
dục học trong bối cảnh biến đổi xã hội”; tr.112 - 119.
3. Đàm Thị Vân Anh (2023), Một số nội dung giáo dục định hướng giá trị gia đình cho
sinh viên trường ĐHSP trong bối cảnh xã hội hiện nay, Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế
“Tâm lý học, Giáo dục học trong bối cảnh biến đổi xã hội”; tr.105 - 111.
4. Đàm Thị Vân Anh, Trần Thị Cẩm Tú (2025), Nhận thức của sinh viên trường đại học sư
phạm về các giá trị cần có trong mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, Tạp chí
Tâm lý học Việt Nam, số 01, tháng 01 - 2025; tr. 149 - 159.
5. Đàm Thị Vân Anh, Phan Thanh Long, Phạm Công Chi (2025), Tích hợp nội dung giáo
dục định hướng giá trị gia đình cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội trong giảng
dạy các học phần thuộc khối kiến thức nghiệp vụ sư phạm. Tạp chí Tâm lý học Việt Nam,
số 02, tháng 02 - 2025; tr. 152 - 165.
6. Đàm Thị Vân Anh (2025), Nhận thức về nội dung giáo dục định hướng giá trị gia đình
của sinh viên: nghiên cứu tại một số trường đại học sư phạm, Tạp chí Giáo dục (2025), 25
(số đặc biệt 2), tr. 302 -307
7. Đàm Thị Vân Anh (2025), Thực trạng hoạt động giáo dục định hướng giá trị gia đình
cho sinh viên các trường đại học sư phạm, Tạp chí Giáo dục (2025), 25 (số đặc biệt 4), tr.
345 -350
2
MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Gia đình là một trong những thiết chế xã hội cơ bản nhất, có vai trò quan trọng đối với
sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Gia đình có một vai trò rất quan
trọng đối với việc hình thành nhân cách mỗi con người Việt Nam cũng như cung ứng nguồn
nhân lực cho xã hội mới.
Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, nhiều cơ hội được mở ra nhưng cũng không ít
thách thức gần kề. Một trong những thách thức đó là sự thay đổi các quan điểm về giá trị gia
đình. Những giá trị gia đình được xây dựng từ hàng nghìn năm nay đang đứng trước nguy
cơ bị lãng quên như đức hiếu thảo, nghĩa thuỷ chung, đạo nhà v.v... Bên cạnh đó gia đình
Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều vấn đề, trong đó, trong đó bạo lực gia đình và ly hôn
được coi như là hai “vấn nạn” quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến mối quan hệ giữa các
thành viên trong gia đình.
Sinh viên sư phạm là những giáo viên tương lai, ngoài vai trò là những người đang thực
hiện quyền và nghĩa vụ của đạo làm con, là một thành viên trong gia đình mình; và quan
trọng hơn, thì các bạn cũng sẽ đảm nhận một vai trò vô cùng quan trọng sau này, đó là
người giữ trọng trách góp phần đào tạo thế hệ học sinh tương lai. Vì vậy ngoài việc trau dồi
kiến thức và hình thành năng lực chuyên môn, sinh viên trường đại học sư phạm cần phải là
những tấm gương sáng, mẫu mực trong việc tôn vinh các giá trị gia đình, là người luôn luôn
nhận thức đúng đắn về những giá trị gia đình cơ bản và biết cách thể hiện những hành vi
tương ứng, phù hợp với các chuẩn mực ấy để sau này còn giáo dục học sinh.
Giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh viên các trường đại học sư phạm không
chỉ nhằm định hướng cho các bạn sinh viên trường đại học sư phạm có ý thức gìn giữ, phát
huy những giá trị gia đình truyền thống tích cực, điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu của xã
hội ngày nay, cũng như tiếp nhận có chọn lọc những giá trị gia đình mới, hiện đại mà còn
chuẩn bị cho các bạn hành trang trên con đường học tập rèn luyện trở thành những người
giáo viên tương lai, tiếp tục thực hiện công tác giáo dục nói chung và giáo dục giá trị gia
đình nói riêng cho các thế hệ học sinh sau này.
1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận án đề xuất các biện pháp giáo dục
định hướng giá trị gia đình cho sinh viên các trường sư phạm, nhằm giúp họ lựa chọn đúng
các giá trị để có cuộc sống gia đình hạnh phúc của riêng mình, bên cạnh đó, khi trở thành
những giáo viên tương lai, các em lại tiếp tục giáo dục cho thế hệ trẻ về những giá trị gia
đình.
2. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
2.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh viên các trường đại học sư
phạm.
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh viên trường đại học sư
phạm.
3. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Trong xã hội hiện đại với xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, một bộ phận thanh
niên, sinh viên chưa có nhận thức đúng đắn về những giá trị gia đình nên có những biểu
hiện hành vi ứng xử chưa phù hợp trong mối quan hệ với các thành viên trong gia đình.
Việc hình thành những định hướng giá trị gia đình cho sinh viên các trường ĐHSP
3
chịu ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan và khách quan. Nếu nhà trường sư phạm có những
biện pháp giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh viên như thông qua hoạt động dạy
học, thông qua các hoạt động trai nghiệm, thông qua hoạt động tham vấn, thông qua các
hoạt động Đoàn thanh niên, Hội sinh viên,...thì sẽ giúp các em có những định hướng giá trị
về gia đình đúng đắn, lành mạnh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục gia đình, tạo ra
những gia đình hạnh phúc, phát triển bền vững, góp phần ổn định và phát triển xã hội. Đặc
biệt, với tư cách là những giáo viên tương lai, sinh viên sư phạm sẽ tiếp tục giáo dục, hình
thành những giá trị gia đình tốt đẹp cho thế hệ học sinh sau này.
4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1. Nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận về giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh
viên các trường đại học sư phạm.
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh
viên các trường đại học sư phạm trong giai đoạn hiện nay.
5.3. Đề xuất và thực nghiệm biện pháp giáo dục định hướng giá trị gia đình cho sinh các
trường đại học sư phạm
6. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
6.1. Về nội dung nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu các các giá trị gia đình cần định
hướng cho sinh viên chủ yếu trong các mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.
6.2. Về khách thể khảo sát và thực nghiệm
- Khách thể khảo sát: 896 sinh viên năm thứ 2 và 159 cán bộ, giảng viên của 3 trường
ĐHSP Hà Nội, ĐHSP thuộc ĐHĐN và ĐHSP TPHCM. Trong đó:
SV trường ĐHSP HN: 297 em
SV trường ĐHSP - ĐHĐN: 303 em
SV trường ĐHSP TPHCM: 296 em
- Khách thể thực nghiệm: 35 sinh viên khóa 71 khoa Sinh học và 37 sinh viên khóa 71 khoa
Toán - Tin, khoa TLGD trường ĐHSP Hà Nội.
6.3. Nội dung thực nghiệm: Tiến hành thực nghiệm hai biện pháp là tổ chức diễn đàn về giá
trị gia đình cho sinh viên dưới hình thức tham vấn nhóm nhằm hình thành các giá trị về các
mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình: yêu thương, hiếu thảo, thủy chung tình
nghĩa, tôn trọng, tương thân tương ái.
7. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Phương pháp luận nghiên cứu
- Đề tài tiếp cận các quan điểm phương pháp luận sau: Quan điểm hệ thống - cấu trúc,
quan điểm lô gic - lịch sử, quan điểm thực tiễn, quan điểm khách quan, cụ thể, quan điểm
tiếp cận giá trị,quan điểm tiếp cận trải nghiệm, quan điểm tiếp cận giáo dục kĩ năng sống.
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết
- Phương pháp phân loại và hệ thống hoá lí thuyết
- Phương pháp mô hình hoá lí thuyết
- Phương pháp giả thuyết
7.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp trò chuyện, phỏng vấn
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn
- Phương pháp thực nghiệm
7.3. Các phương pháp nghiên cứu bổ trợ khác
