Globulin Miễn Dịch Tiêm Bắp
Tên chung quốc tế: Immune globulin IM. Mã ATC:J06B A01.
Loại thuốc: Thuốc gây miễn dịch thụ động.
Dạng thuốc và hàm lượng
Globulin miễn dịch tiêm bắp là dung dịch vô khuẩn, không chứa chí nhiệt tố,
gồm các globulin chứa nhiều loại kháng thể, có mặt bình thường trong máu
người trưởng thành.
Chế phẩm globulin miễn dịch có trên thị trường dùng tiêm bắp được gọi là
immune globulin IM (IGIM).
IGIM chứa 15 - 18% protein, trong đó immunoglobulin G (IgG, gamma
globulin) chiếm không dưới 90%. IGIM là dung dịch trong suốt hoặc hơi
đục, hầu như không mùi và không màu hoặc có thể có màu nâu nhạt do sự
có mặt của hemoglobin biến tính. IGIM được điều chỉnh tới pH 6,4 - 7,2
bằng natri carbonat, natri bicarbonat, và/hoặc đệm natri acetat acid acetic.
IGIM cũng còn chứa glycin như một tác nhân ổn định và thimerosal là chất
bảo quản (0,3 M glycin và 100 microgam/ml thimerosal).
Dược lý và cơ chế tác dụng
IGIM được dùng để tạo miễn dịch thụ động nhờ sự gia tăng hiệu giá kháng
thể và khả năng phản ứng kháng nguyên - kháng thể. Các kháng thể IgG có
trong IGIM có tác dụng phòng bệnh hoặc làm thay đổi một số bệnh nhiễm
khuẩn ở những người dễ mắc.
Sau khi tiêm bắp IGIM, nồng độ IgG huyết thanh đạt đỉnh trong vòng 2
ngày. IgG có trong IGIM được phân bố nhanh và ngang nhau giữa các khu
vực trong và ngoài mạch máu. Nửa đời của IgG ở những người có hàm
lượng IgG bình thường khoảng 23 ngày.
Chỉ định
Globulin miễn dịch tiêm bắp (IGIM) được dùng để tạo miễn dịch thụ động
cho những đối tượng nhạy cảm bị phơi nhiễm đối với một số bệnh nhiễm
khuẩn khi chưa có sẵn vaccin để gây miễn dịch chủ động đối với các bệnh
đó, hoặc khi người dễ mắc bệnh bị dị ứng đối với một thành phần nào đó
trong vaccin, hoặc khi không có đủ thời gian để kích thích hình thành kháng
thể tạo miễn dịch chủ động cho đối tượng. Còn dùng IGIM để điều trị thay
thế trong suy giảm khả năng sinh tổng hợp kháng thể.
Ðối với nhiễm virus viêm gan A IGIM được dùng để tạo miễn dịch thụ động
cho người dễ mắc bị phơi nhiễm với virus viêm gan A. Trước đây, cách lựa
chọn duy nhất để phòng virus viêm gan A cho những trường hợp trước hoặc
sau phơi nhiễm là gây miễn dịch thụ động bằng globulin miễn dịch. Mặc dầu
globulin miễn dịch vẫn còn là một tác nhân lựa chọn để phòng bệnh sau phơi
nhiễm nhằm bảo vệ ngắn hạn sau phơi nhiễm với virus viêm gan A, nhưng
việc gây miễn dịch chủ động bằng vaccin virus viêm gan A loại bất hoạt tạo
ra kết quả bảo vệ lâu dài hơn, do đó đã được khuyến cáo dùng cho những
người có nguy cơ cao để phòng bệnh trước phơi nhiễm. Việc phối hợp tạo
miễn dịch thụ động bằng IGIM cùng với tạo miễn dịch chủ động bằng
vaccin bất hoạt có thể được dùng cho những người mới bị phơi nhiễm với
virus viêm gan A nhằm mục đích bảo vệ lâu dài.
Ðối với bệnh sởi
IGIM được dùng để phòng bệnh hoặc làm thay đổi các triệu chứng của bệnh
sởi cho những đối tượng dễ mắc bị phơi nhiễm với tác nhân gây bệnh trước
đó dưới 6 ngày. Có thể dùng IGIM để phòng bệnh cho trẻ em chưa được
miễn dịch (hay người lớn chưa có miễn dịch, tức là chưa có kháng thể chống
sởi); dùng IGIM càng sớm càng tốt sau khi có tiếp xúc với người bị sởi.
Cũng dùng IGIM cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi mới mắc bệnh nặng với mục
đích phòng tránh bệnh sởi; sau đó dùng vaccin virus sởi, quai bị, rubella
(MMR) sống (ít nhất sau 3 tháng), ở lứa tuổi thường dùng.
Miễn dịch thụ động đối với sởi sau khi tiêm IGIM thường tồn tại khoảng 3 -
4 tuần lễ, còn miễn dịch chủ động bằng vaccin virus sởi sống cần được bắt
đầu 3 tháng sau khi tiêm IGIM, miễn là trẻ ít nhất được 15 tháng tuổi và
không có chống chỉ định dùng vaccin. Không dùng IGIM đồng thời với
vaccin virus sởi sống.
Ðối với bệnh rubella
Mặc dù các biểu hiện lâm sàng của rubella ở người mang thai có giảm thiểu
do được gây miễn dịch thụ động sau phơi nhiễm bằng globulin miễn dịch,
cách tiếp cận này có thể không ngăn ngừa được nhiễm virus trong máu
người mẹ, nhiễm virus ở thai, và hội chứng rubella bẩm sinh (với những dấu
hiệu kinh điển như đục thủy tinh thể, bệnh tim, điếc hoặc các khuyết tật
khác). Vì vậy, globulin miễn dịch chỉ được khuyến cáo dùng cho những phụ
nữ mắc rubella trong khi mang thai mà không muốn phá thai trong bất cứ
hoàn cảnh nào.
Ðối với các bệnh suy giảm miễn dịch tiên phát
IGIM được dùng như liệu pháp thay thế trong điều trị dự phòng nhiễm
khuẩn cho những người bị mắc các bệnh thiếu hụt IgG và các kháng thể
khác (như không có gamma globulin huyết, giảm gamma globulin huyết, rối
loạn gamma globulin huyết). IGIM không nên dùng cho những đối tượng
thiếu hụt IgA chọn lọc.
IGIM có thể phòng các bệnh nhiễm khuẩn nặng cho những người mắc các
bệnh suy giảm globulin miễn dịch nếu như hàm lượng IgG trong huyết thanh
có thể duy trì ở mức trên 200 mg/dL. IGIM không có tác dụng phòng các
nhiễm khuẩn mạn tính ở các mô ngoại tiết như đường hô hấp và tiêu hóa.
Ðiều trị dự phòng bằng IGIM, đặc biệt là nhằm chống lại các nhiễm khuẩn
do các vi khuẩn có vỏ (nang hóa) gây ra, thường có hiệu quả trong bệnh
không có gamma globulin huyết bẩm sinh liên quan đến giới tính typ
Bruton, không có gamma globulin huyết liên quan đến u tuyến ức, và không
có gamma globulin huyết dạng mắc phải.
Các sử dụng khác
Không được dùng IGIM một cách thường quy để dự phòng hoặc điều trị
quai bị hoặc bệnh bại liệt. IGIM đã được dùng để phòng nhiễm khuẩn cho
người bệnh bị bỏng và để điều trị bệnh hen hoặc các bệnh dị ứng; tuy nhiên,
hiệu quả của IGIM trong các trường hợp này còn chưa được xác định, và do
đó việc dùng IGIM cho các mục đích nói trên hiện không được khuyến nghị.