TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ
SỜ CÓ SUY
TÌNH TRẠNG HÔN NHÂN QUA BIÊN GIỚI
CỦA NGƯỜI HÀ NHÌ Ở XÃ Y TÝ,
HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: QUảN LÝ NHÀ NƯớC Về VĂN HÓA DÂN TộC THIểU Số
MÃ SỐ : 52220110
Giảng viên hướng dẫn : ThS. Vũ Thị Uyên
Sinh viên thực hiện : Sờ Có Suy
Lớp : VHDT 18A
Hà Nội : 2016
LỜI CẢM ƠN
Em xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo khoa
Văn hóa Dân tộc thiểu số Trường Đại học văn hóa Hà Nội đã tạo điều kiện
thuận lợi, giúp đỡ em hoàn thành đề tài khóa luận. Đặc biệt là cô Vũ Thị Uyên
người trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo em trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Nhân đây em xin được gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo các ban nghành
đoàn thể xã Y Tý và bà con người Hà Nhì xã Y Tý, Viện Dân tộc học đã tận
tình giúp đỡ em trong quá trình thu thập tư liệu để hoàn thành khóa luận.
Do kiến thức còn nhiều hạn chế chắc chắn đề tài không tránh khỏi
những thiếu sót, em mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp để đề tài được
hoàn thiện.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 11 tháng 01 năm 2016
Sinh viên
Sờ Có Suy
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 5
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HÔN NHÂN QUA BIÊN
GIỚI VÀ NGƯỜI HÀ NHÌ Ở XÃ Y TÝ ....... Error! Bookmark not defined.
1.1. Hôn nhân qua biên giới ........................ Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm ...................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Tình hình hôn nhân qua biên giới của một số tộc người thiểu số
ở nước ta .................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Người Hà Nhì ở Y Tý, Bát Xát ............ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Lịch sử tộc người và quá trình chuyển cưError! Bookmark not defined.
1.2.2. Đặc điểm địa bàn cư trú ................. Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Đặc điểm về văn hóa ...................... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 1 ....................................... Error! Bookmark not defined.
Chương 2: THỰC TRẠNG HÔN NHÂN QUA BIÊN GIỚI NGƯỜI HÀ
NHÌ Ở XÃ Y TÝ VÀ NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA NÓError! Bookmark not defined.
2.1. Thực trạng hôn nhân qua biên giới ở xã Y TýError! Bookmark not defined.
2.1.1. Đặc điểm hôn nhân qua biên giới của người Hà Nhì ở xã Y TýError! Bookmark not defined.
2.1.2. Mục đích và cách thức kết hôn ....... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Điều kiện sinh sống của người kết hôn trái phép qua biên giớiError! Bookmark not defined.
2.2. Những tác động tiêu cực của hôn nhân qua Biên giới tới đời sống
kinh tế, văn hóa xã hội ................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Tác động đến đời sống kinh tế ........ Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Tác động tới đời sống văn hóa ....... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Tác động tới đời sống xã hội .......... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 2 ....................................... Error! Bookmark not defined.
Chương 3: NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI TÌNH TRẠNG
HÔN NHÂN QUA BIÊN GIỚI CỦA NGƯỜI HÀ NHÌ Ở XÃ Y TÝError! Bookmark not defined.
3.1. Nguyên nhân kết hôn qua biên giới của người Hà NhìError! Bookmark not defined.
3.1.1. Nguyên nhân khách quan ............... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nguyên nhân chủ quan ................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Một số khuyến nghị và giải pháp nhằm hạn chế tình trạng kết hôn
trái phép qua biên giới của người Hà Nhì ở Y TýError! Bookmark not defined.
3.2.1. Khuyến nghị ................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Giải pháp ........................................ Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 3 ....................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................13
PHỤ LỤC ...................................................... Error! Bookmark not defined.
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hôn nhân mang ý nghĩa văn hóa và mang những đặc tính xã hội -
kinh tế sâu sắc. Đó là một phương thức để xây dựng, duy trì, củng cố và
phát triển gia đình. Nó vừa liên quan chặt chẽ tới toàn bộ hệ thống xã hội,
ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của mỗi cá nhân, vừa là biểu hiện sinh
động sắc thái văn hóa của tộc người. Vì vậy hôn nhân không chỉ là sự
thừa nhận tính hợp pháp của quan hệ giới tính mà còn mang nhiều ý
nghĩa văn hóa- xã hội.
Tùy vào điều kiện kinh tế - xã hội và những yếu tố văn hóa mà hôn
nhân diễn ra theo nhiều hình thức khác nhau, vừa phản ánh quy luật
chung nhất về sự phát triển của xã hội loài người vừa mang những đặc
thù văn hóa của tộc người đó. Vì vậy muốn tìm hiểu văn hóa của một tộc
người, việc tìm hiểu hôn nhân là một việc làm cần thiết.
Xã Y Tý, huyện Bát Xát là một xã biên giới giáp Trung Quốc, do
sống chung cùng đường biên giới với nhau nên quan hệ giao lưu, làm ăn
buôn bán sinh sống giữa người vùng biên của hai nuớc diễn ra thường
xuyên. Không chỉ dừng lại ở đây, việc kết hôn giữa người Hà Nhì ở Bát
Xát và người Hà Nhì ở Trung Quốc cũng diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên
hôn nhân qua biên giới của người Hà Nhì ở nơi đây hầu hết không tuân
thủ luật pháp, không được xã hội thừa nhận. Họ đến với nhau một cách tự
nhiên qua những lần gặp gỡ ở phiên chợ hay đi làm chung và đôi khi
cũng có sự gượng ép. Hôn nhân qua biên giới hầu hết phổ biến ở phụ nữ
lứa tuổi 16 đến 40 và thường là hôn nhân một chiều (chỉ có phụ nữ Việt
Nam lấy đàn ông Trung Quốc). Hiện tượng kết hôn này sẽ có ảnh hưởng
không nhỏ đến trật tự, an ninh xã hội. Tuy vậy, cho đến nay vấn đề này