Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Nam Cao

Chia sẻ: Tiêu Sở Hà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Nam Cao được thực hiện với mục tiêu nhằm tìm hiểu sâu hơn các giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Nam Cao và giúp người đọc hiểu được những giá trị đó được hình thành từ những nguyên nhân nào, được biểu hiện ra sao trong truyện ngắn của Nam Cao. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Nam Cao

wmmmmmmmmmmmmmmmm TRUING Dfil HOC VO TRUING TO0N KHOA KHOA HOC CO BAN KHOA LUAN TOT NGHIEP CHUYEN NGANH VAN HOC GIA TRI HIEN THlTC VA GIA TRI NHAN DAO • • • • • TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO Giang vien hiring dan: Sinh ven thuc hif n: TANG TAN LOC N QUOC HUY Hdu Giang, thdng 06 nam 2012
LOI CAM TA De hoan thanh luan van hoan chinh nhir horn nay, toi xin goi lai cam an chan thanh din vai thay Tang Tan Lgc da nhiet tinh huang dan va chi day toi trong suot qua trinh nghien ciru. Toi xin goi lai cam an den qui thay co khoa Khoa hoc ca ban, cung nhu qui thay co thinh giang, da truyen dat kien thirc chuyen nganh that vfrng vang de giup toi lam nen tang luan van. Xin cam an gia dinh da tao moi dieu kien vat chat, tinh than de giup toi trong qua trinh nghien cuu. Cam on ban be da luon sat canh. dong vien va giup do toi trong thai gian tlnrc hien luan van. Sinn vien thuc hien TRAN quoc huy
LOI CAM DOAN T6i xin cam doan rang de tai nay la do chinh toi thirc hien, cac so lieu thu thap va ket qua phan tich trong de tai la trung thuc, de tai khong triing vai bat cu de tai nghien cuu khoa hoc nao. Sinh vien thuc hien TRAN QUOC HUY
PHIEU dAnh giA luan vAn tot nghiep (Giang vien hw&ng dan) 1. GlANG VIEN HUONG DAN: TANG TAN L()C 2. SINH VIEN THUC HIEN: TRAN QUOC HUY MSSV: 0856010018. KHOA: 01 3. TEN DE TAl: GiA TRI NHAN DAO VA GiA TRI HIEN THUC TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO NHAN XET CUA GlANG VIEN HUONG DAN 1. Danh gia chung qua trinh lam luan van tot nghiep: 1.1. Chuyen can: 1.2. Thai do: 1.3. Khac: 2. Danh gia luan van: 2.1. Dat van de (thco 5 buac): 2.2. Noi duns chinh: m
2.3. Chu thich, thu muc: 2.4. Hinh thuc trinh bay: 2.4.1. Dung lugng (trang): 2.4.2. Khuon kho: 2.4.3. In an: 2.4.4. Trinh bay: 2.4.5. Chinh la, ngu* phap: 3. Danh gia, xep loai: Danh sia: Xep loai: ngay thang nam 2012 Tans Tan Loc IV
tom t a t noi dung modAu 1. Li do chon de tai Nghien cuu de tai: "Gia tri hien thuc va gia tri nhdn dao trong truyen ngdn Nam Cao" giup cho nguai viet hieu biet them mot each khoa hoc ve sir nhin nhan va danh gia ve nha van Nam Cao. Qua cac truyen ngan, chung ta tiep can tirng nhan vat trong tac pham giup cho nguai viet nam vung de lam de tai luan van. Nghien cuu de tai: "Gia tri hien thuc va gid tri nhdn dao trong truyen ngdn Nam Cao" la mot van de can dugc quan tarn trong qua trinh giang day, cung nhu lam de tai nghien cuu luan van, nham de chung ta nhin nhan va danh gia. khai thac dao sau nhung van de ma nha van Nam Cao da the hien bang ngoi but cua minh trirac thuc tai cuoc song xa hoi ciia nhung con nguai ngheo kho. 2. Ljch sir van de Trong quyen Nam Cao ve tdc gia tac pham. cac tac gia da de cap va dira ra nhirng tieu chuan ca ban lam nen gia tri cua mot tac pham van chuang. 0 muc Nam Cao con nguai va xa hoi, Le Dinh Ki da noi den: "Nhuac diem cua Nam Cao la da chi dung lai a nhung kiep song quan quanh, quan quqi, kho nhuc da danh la pho hien ; nhuac diem ciia Nam Cao Id khong nhin thay huang di den tuang lai cua lich su va nhung lire luang quan chung lam nen tuang lai ay : Nam Cao chira phdi Id nha vo san. Do Id noi chung. Con noi rieng, tin hen canh su dong cam sau sac ciia Nam Cao doi vai nhung con nguai hi hat hid, khong phdi la khong co chut phd phdeh. chut it khinh bqc, va khd nhieu chua chat". [23; tr.60] Khi ban ve so phan nguai tri thuc trong sang tac Nam Cao, Vii Tuan Anh cho rang: "Cdi hien thuc han ddu vet tren nhung trang viet cua Nam Cao Id mot hien thuc cu the, ddc thu: xa hoi Viet Nam vdo nhung nam 40 dang xdo iron, quan quqi trong chdng cuoi ciia qua trinh ban cung hoa. Nhung can doi trien mien, nhung lang xom quan he con nguai, sir tuyet vong do va ciia nhirng cd nhdn, sir tha hoa nhdn cdch... van hoc hien thuc phe phan giai doan trirac chua phdi doi mat vai mot thuc te nhu the, dang chung lai. Nam Cao co nhirng tarn niem mai ciia ong ve nghe thudt: "Cir dirng trong lao kho, ma hdn ra don lay tat cd nhirng vang dong ciia dai", "ngoi viet giira tieng khdc, tieng va gat gong, tieng leo xeo doi na ngodi ddu xom" (Trang sang) ".[26; tr. 193] Trong quyen Khao luan van chuang (the loai-tac gia, cua Ha Minh Dire NXB khoa hgc xa hoi), da cho ta thay Nam Cao da nhin dung sir that cuoc song nhung con nguai trong tac pham
cua Nam Cao luon co nhung ma uac, khat vgng chan chinh cho tuang lai ciia minh, nhung nhirng uac ma cao ca bi cai thap hen de bep dua con nguai den be tac. Tom lai: cac cong trinh nghien cuu tieu bieu tren, cac tac gia da danh nhieu trang de ban ve van de "Gia tri hien thuc va gia tri nhdn dao" trong cac tac pham cua Nam Cao. Tuy nhien van con it cong trinh nghien cuu sau ve van de nay. Nguai viet se co gang tim hieu va thuc hien trong luan van nay. 3. Muc dich nghien cuu Vai luan van nay, nguai viet nham tim hieu sau han "Gia tri hien thuc va gia tri nhdn dao trong truyen ngdn Nam Cao" va giup nguai dgc hieu dugc nhung gia tri do dugc hinh thanh tu nhung nguyen nhan nao, dugc bieu hien ra sao trong truyen ngan cua Nam Cao. Nghien cuu de tai "Gia tri hien thuc va gia tri nhdn dao trong truyen ngdn ciia Nam Cao" nguai viet se rut ra dugc kinh nghiem va each thuc trien khai cong trinh khoa hgc. Hieu dugc each tiep can cac tac pham van hgc, rut ra nhirng van de co tinh chat phuo'ng phap luan trong nghien ciru khoa hgc. 4. Gioi han van de De van de nay dugc sang to, thi trong qua trinh trien khai luan van, nguai viet se doi chieu, so Sciuh nhung tac pham cua Nam Cao vai cac tac gia khac thuoc cimg trao luu dong van hgc hien thirc phe phan Viet Nam 1930-1945 nhu Ngo Tat To, Nguyen Cong Hoan, Vii Trong Phung... Do dieu kien thai gian co han nen nguai viefchi chgn mot so tac pham tieu bieu cua Nam Cao the hien noi dung vai hai de tai ve nguai nong dan va nguai tri thirc tieu tu san de nghien cuu: Chi Pheo (1941), Lao Mac (1942), Trang sdng (1942), Mot bira no (1943), Dai thira (1943)... 5. Phuong phap nghien cuu Tap trung phan tich nhung bieu hien khac nhau ve nhirng so phan ciia moi nguai trong tac pham, dgc nhung cong trinh ciia cac nha nghien ciru de he thong khai quat hoa lai cac van de can dugc trien khai. Trong each nghien cuu, nguai viet se van dung nhung phuong phap nghien cuu khoa hgc a nhieu cap do, van dung nhung van de co lien quan vao qua trinh nghien cuu, ben canh do nguai viet con van dung cac phuong phap nhu: phuong phap so sanh, phuong phap thong ke, phan tich va long hap va tra ciru nhung tai lieu lich su van hoa van hgc de hoan thanh de tai VI
CHUONG 1 VAl NET VE NAM CAO 1.1. CUOCDOIVASU NGHIEP SANGTAC Nam Cao ten that la Tran Him Tri, sinh ngay 29-10-1917 trong mot gia dinh trung nong, tai lang Dai Hoang thuoc tong Cao Da, huyen Nam Sang, phu Ly Nhan. tinh Ha Nam (nay la xa Hoa Hau, huyen Ly Nhan. tinh Ha Nam). Nam Cao la con trai ca ciia mot gia dinh dong anh em. co bon em trai va ba em gai. Trong so do chi minh Nam Cao dugc an hgc. Nam 1922 ong hgc tai trirong tu a lang, sau do theo hgc bac Tieu hgc va Thanh chung a thanh pho Nam Djnh. Tii 1936 Nam Cao bat dan sang tac. Ong viet van. lam tha, viet kich. Cac tac pham ciia ong dugc dang bao Ui 1936 vai cac but danh Nguyel. Thuy Ru. Xuan Du, Nhieu Khe. Trong thai gian day hgc a trirong tir thuc Ky Giang, Thai Binh ong viet cac truyen ngfm Di Hao, Nira dem. Nam 1942, Nam Cao tra ve lang que Dai Hoang sang tac va dugc in hang loat tac pham tren Tieu thrivet thir bay : Cdi mat khong chai duac, Nho nhen. Con meo, Nhung truyen khong mudn viet, Nhin nguai ta sung suang, Don chdng, Trang sdng, Doi mdng gio, Tre con khong dirac an (hit cho, Don khdeh. Ong cho in cac truyen thieu nhi tren sach Hoa Mai : Nhung ke khon nan, Nguai tha ren, Nit cudi, Con meo mat ngoc, Ba nguai ban. Thang 5-1950 Nam Cao nhan cong tac a toa soan tap chi Van nghe, co quan ciia Hoi Van nghe Viet Nam. Sau do ong dugc chi dinh lam uy vien Tieu ban Van nghe Trung uang. Ngay 30-11-1951 Nam Cao anh dung hi sinh a Muau Giap, Hoang Dan, tinh Ninh Binh. Hai cot cua Nam Cao Ian vdi hai cot cac dong chi ciing hi sinh dat tai nghTa trang Gia Vien. Ninh Binh. L2. CAC TAC PHAM TIEU BIEU Chi Pheo (ten cu Doi lira xirng doi). NXB Doi mdi, 1941. Nira dem (tap truyen). NXB Cong lire. 1943. Truyen nguai hangxom (truyen dai) in tren bao Trung Bac chu nhdt tir thang 4 den thang 9. 1944. Cudi (tap truyen), NXB Minh Dire, 1946. Doi mat dang bao nam 1948. in thanh tap cung mot so truyen ki khac viet trong khoang 1947 - 1948, NXB Van nghe. 1954 Chuyen hien giai (tap ki) NXB Van nghe, 1951. Dong gdp (kich), NXB Van nghe, 1951. Song mdn (tieu thuyet) viet 1944, NXB Van nghe, 1956. VII
1.3. VAl NET DAC DIEM NGHE THUAT 1.3.1. Phan anh nhung khia canh chan that Sir mieu ta tir nhirng su viec rat muc tam thudng quen thuoc trong cuoc song hang ngay, da dat v§n de xa hoi cd y nghia to Ion ciia Nam Cao. Dgc truyen ngan Nam Cao, nhiing chi tiet chan thuc cu the dugc the hien ciing vdi nhirng suy nghT triet li ma tac gia giri gam vao trong truyen. Truyen Nam Cao thudng dam da y vi triet li, mang nang suy nghT. Do la nhung suy nghT dugc vat ra tir cuoc sdng vat va, lam than, tir nhung giang xe ciia mot tam hon trung thuc co bam sat vao nhirng khia canh chan that ciia cuoc song. La mot nha van chan chinh, Nam Cao bao gid cung dat cuoc song len tren nghe thuat. Nam Cao tir nhu phai sdng cho dung tin viet mdi dung. 1.3.2. Chat trfr tinh Dgc suot cau chuyen Chi Pheo, de thay mot gigng lanh lung, mot thai do sac lanh. thieu thien cam cua ngirdi ke chuyen khi ke nhan vat. Tuy nhien sau sir lanh lung ay ta co the nhan thay sir cam thong sau sac ciia tac gia danh cho cuoc ddi va so phan ciia Chi Pheo. Chat trfr tinh tham thiet thudng an dang sau moi tac pham ciia Nam Cao. Dgc tac pham ciia ong ta thudng cam nhan tinh cam ciia ong doi vdi nhan vat rat it, thudng la noi dung mieu ta chan thuc sau sac thi nhieu. 1.3.3. Mieu ta tam li nhan vat Tam li nhan vat trong tac pham ciia Nam Cao cung dugc tac gia mieu ta het sire sang tao. Tir ngoai hinh den gigng dieu, mdi nhan vat deu co mot dien mao rieng ve tam li va tinh each. Nam Cao khong chi dimg mieu ta tam li nhan vat nhu each hieu, each lam thong thudng, ma ong da tiep can tam li eon ngudi vdi y thirc triet hgc, va ve mat nghe thuat, vdi Nam Cao. tam li la diem tira ciia kien tao van ban, noi tam nhan vat la doi tugng mieu ta true tiep, tinh each nhan vat chii yeu dugc khac hoa bang dudng day tam li. VIII
CHUONG 2 GiA TRI HIEN THUC TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO 2 1 KHAI NIEM TINH HIEN THUC VA GIA TRI HIEN THUC TRONG TAC PHAM VAN CHUONG 2.1.1. Khai niem tinh hien thuc "Tirdien thuat ngirvdn hoc" gidi thuyet ve tinh hien thuc nhu sau: "Vai nghia rong, thuat ngu nay bieu hien mot thudc tinh ciia van hoc trong mdi lien he vai hien thuc, khdng dinh su phu thudc ciia van hoc vao hien thuc khach quan " [19; tr.284). Van hgc chinh la sir phan c4nh hien thuc khach quan vao dau 6c nha van. Vi the, doi tugng ciia van hgc la hien thuc khach quan. con ngudi va cuoc song xa hoi. I'ac pham van hgc nao cung phan anh hien thuc, co sire rung dong long ngudi va co tac dung giao due cao. 2.1.2. Gia tri hien thuc trong vac pham van chiro'ng Bat ki mot tac pham van chuang nao, bat ki mot nen van hgc nao cung dugc hinh thanh tren co sd mot hien thuc xa hgi nhat dinh. Mien thuc ddi song la manh dat nuoi dudng van chuang. la chia khoa de giai thich moi hien tugng van chuang du la phirc tap nhat. Gia tri ciia tac pham nghe thuat la d the gidi chii quan ciia ngudi nghe sT nhu: tinh cam, tir tudng, li tudng, ea tinh, tai nang... dugc hoc lo thong qua phan anh hien thuc. Thai do phan anh trung thuc doi vdi su that ciia cuoc song la nguyen tac sang tac co ban ciia nhieu nha van hien thuc. 2.2. GiA TRI HIEN THUC VE BE TAl NGUOI NONG DAN 2.2.1. To cao che do thong tri, ap biic tan bao xa hoi thuc dan Nguyen nhan chinh de gay ra so phan dau kho ciia ngudi ndng dan la do sir boc lot, de nen, each cai tri doc ac ciia giai cap dia chii. cudng hao Viet Nam trirdc Cach mang thang lain. Co the noi ca cuoc ddi Chi Pheo la mot sir to cao xa hoi thirc dan phong kien. Chi Pheo la mot dura tre bj bo roi giira canh man trdi chieu dat. Trong the gidi nhung nhan vat phan dien ciia Nam Cao co the noi Ba Kien la noi bat nhat, la ten dien hinh tieu bieu nhat. Dd la mot ten cao gia doc ac.Doi vdi bgn dau bo dau budu lieu ITnh trong lang nhu Nam Tho, Binh Chirc, Chi Pheo. Ngoai bgn dia chii cudng hao. huong li nhu Ba Kien, nhu Li Cudng, Doi Tao.... Nam Cao da vach ra nhieu ve nham hiem. lham doc ciia bgn giau cd d nong thon nhu kieu ba Pho Thu.
Nhu vay, ta thay truyen ngan ciia Nam Cao da vach tran ban chat cua bo phan dia chii, phii ho nong thong. Hg dien hinh cho the lire bdc lot, sdng bang md hoi nude mat ciia ngudi dan. 2.2.2. Bi k|ch doi ngheo ban ciing ciia nguoi nong dan Viet ve nong dan, Nam Cao chu y trudc het nhung con ngudi thap cd be hgng, bj ap buc bat cong nhieu nhat, cam chiu sd phan ham hiu nhat. Nhung con ngudi dang thuong do la Lao Hac {Lao Hgc), ba cai DT (Mot bua no), di Hao (Di Hao), Chi Pheo (Chi Pheo). Truyen ngan "Lao Hac " la mot thien truyen mang tinh hien thirc sau sac. Day la mot truyen ngan dac sac viet ve ngudi nong dan ma dac biet la ngudi nong dan gia yeu cd don, ngheo doi va dang lam vao nan doi. Hoan canh ciia ba cai DT dien hinh cho nhung kiep ngudi be nhd d nong thon, hoan canh nay cho thay nhung mau thuan co ban trong xa hoi luc bay gid, no phanh phui ban chat ciia tang lap giau co, song bang mo hoi nude mat ciia ngudi khac. Truyen ngan "Mot ddm cudi" mang tinh hien thuc cao bdi le md ra trudc mat ngudi dgc cuoc song mil xam, quan quanh, thieu nao ciia tang lap ngheo. ma dac biet la sd phan bat hanh ciia tre em. Nam Cao da len tieng to cao xa hoi phong kien da boc lot, cha dap con ngudi. day ngudi nong dan den budc dudng cimg khong loi thoat. 2.3. GiA TRI HIEN THU C VE DE TAl NGU'6'1 TRI THUC TIEU TU* SAN 2.3.1. Bi kjch vo mong vi mieng com manh ao Bat dau tii bi kich "va mong" ciia nhung nhan vat nhu Ho trong Dai Thira, Dien trong Trang Sang, Hai trong Quen dieu dd va ca nhirng toi, han.. .tat ca dcu co chung con dudng xuat than giong nhau. Tir bi kich "va mong" nhan vat tieu tu san ciia Nam Cao roi vao bi kich "song mdn", khi mieu ta nhan vat nay. Nam Cao da di den tan cimg ngoc ngach trong tam hon va suy nghT ciia mot lap ngudi va qua lap ngudi dd da the hien sir be tac, cimg quan ciia mot xa hoi. 0 do, dudi cai ve be ngoai bat dong, dudng nhu dam chan tai cho, nhan vat ciia Nam Cao song, hanh dong, dan vat, lo au, quan quai trong be tac va tuyet vong. Khi li tudng khong giu dugc, con ngudi tieu tu san ngay cang roi dan vao cai bi kich chet mon tham hai, cuoc sdng tri tre, tii tung, ngheo nang da day con ngudi den cho tam thudng, tan nhan va doc ac.
2.3.2. Bi kich chet mon ve tinh than Thong qua nhan vat Ho trong truyen ngan "Dai thira ", Nam Cao da cho ta thay mdi lo thudng true ciia ngudi tri thirc trudc cuoc dau tranh dang dien ra va con keo dai giua anh ta va cuoc song. "Dai thira " cho ta thay dugc tam bi kich cua ngudi tri thuc ngheo va li tudng trong xa hoi cu. Nam Cao la mot nha van hien thirc sau sac, dug da cd mot y nghT ve nhiem vu ciia mot nha van la phai viet ve sir thuc ciia ddi song. Nhan vat tri thirc tieu tu san ciia Nam Cao vira dang thuong vira dang gian, dang thuong a cho hg co nhieu khat vgng to dep, cao qui; dang gian d chd hg co liic buong xuoi theo so phan. CHUONG3 GIA TRI NHANBAO TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO 3.1. KHAl NIEM NHAN BAG Hien thuc cuoc song la bao la, muon hinh. muon ve, la thien nhicn. la xa hoi. con ngudi. la hien tai, dT vang va tuang lai, la 16 Qudc va ca the gidi... Fat nhien. trong cai bao la ky con ngudi van la trung tam. vi nhu ngudi ta thudng noi: "Van hoc Id nhdn hoc" (M. Gorki). Chii nghTa nhan dao truyen thong the hien chii yen d long yen thuong con ngudi ngheo kho. bi ap hire; d sir phat hien noi nhung con ngudi "tam thudng", "nho be ", nhirng dire tinh cao qui; d sir dau tranh ciia hg cho quyen song va hanh phiic chong lai nhirng the lire thong tri doc ac. 3.2 NHAN BAG BIEU HIEN BE TAl NGUOI NONG BAN Nam Cao da sdng "het minh" vdi sir kien, bien co va nhan vat, noi len dugc tam tir tinh cam ciia quan chung nhan dan lao dong, nhirng ddi hoi co tinh chat thai cuoc va dong thai con the hien dugc thai do tran trong vdi nhung gia tri thudc ve con ngudi. 3.2.1. Bieu hien noi xot xa, tran trong ngudi nong dan lao dong ngheo Nhirng tac pham viet ve de tai ngudi nong dan chiem mot vi tri dac biet quan trong trong toan bd sang tac ciia Nam Cao ve sd lugng cung nhu chat lugng. Nam Cao rat tran trong va yeu qui nhung ngudi nhu the. trudc can bao xd day ciia cuoc ddi hg cd the roi vao cai chet bi tham nhung van giir nguyen dugc pham chat luang thien. xi
Ngudi ndng dan vdi ddi sdng khd khan phai vat ldn de kiem sdng vay ma cai ddi van cir that chat lay hg. Dgc nhung truyen ngan ciia Nam Cao nhu "Ngheo", "Mot dam cudi", "Qudi di",... chiing ta deu bat gap mot hoan canh chung, ndng thdn xa xac dieu tan, nha ciia lua thira. 3.2.2. Bieu hien moi quan he tinh yeu Tinh than nhan dao ciia Nam Cao con dugc the hien d thai dd tran trgng. yen thuong ciia cac em nho "trong nhirng sang tdc ve ndng thdn, Nam Cao dac bietyen throng va quan tam den nhirng sd phan dau khd ciia nhirng nguai phi nir va cac em nho " [19; tr. 106J. Nam Cao da ggi len trong long ngudi dgc bao noi thuong cam chan thanh sau sac ddi vdi than phan khdn khd ciia ngudi ndng dan bi che dd thuc dan phong kien cudp mat linh hdn va hinh hai ciia mot con ngudi. 3.3 NHAN BAO BIEU HIEN BE TAl NGU'O'I TRI THU'C TIEU TU' SAN ?y.3A. Bieu hien hoai bao tieu tan Nhan vat tri thirc tieu tu san ludn Iran trd vdi nghe nghiep. Idi sdng ciia minh. Hg khong thda hiep vdi hoan canh hien tai. Ho plni nhan no va vuon tdi ddi sdng khac tot dep han. phe phan minh mot each gay gat. Hg cam ghet sir bat cong vi trong quan niem, hg tha thiet vdi le sdng cong bang va trong thuc te hg de xiic dong trudc nhung hanh dong ngirac dai, day doa con ngudi. Thong qua nhan vat "1Id'", Nam Cao da cho ta thay rd nhirng dieu dd. Rd rang Nam Cao hay viet tudng nhu chang cd gi dang de cho ta ban tam nhung ngam nghT ta cang kham phuc tinh nhan dao cao ca ciia Nam Cao, tir do ta cd thai dd xdt xa cho nhirng so phan, nhirng kiep ngudi kem may man trong cuoc ddi. 3.3.2. Sir tir y thirc, khat vong vuon len ciia ngudi tri thirc ngheo Nhin chung, nhan vat tri thirc tieu tu san trong tac pham ciia Nam Cao ludn dau tranh vdi hoan canh va chinh ban than minh de vuon tdi anh sang, giur gin gia tri nhan ban ngay trong hoan canh song cay nghiet. Niem tin ciia Nam Cao vao con ngudi, khat khao ciia tac gia ve mot cuoc sdng luong thien, cao qui. Theo Nam Cao, dieu dang budn nhat ddi vdi mot con ngudi cd hgc, cd ma udc, cd hoai bao la song khong ra song, sdng nhu mot ngudi thira, sdng ma nhu chet la "Song mdn\ Cd the ndi nhan vat tri thirc tieu tu san ciia Nam Cao vira dang thuong vira dang gian, dang thuong d chd hg cd nhieu khat vgng tot dep, cao qui; dang gian d chd nhieu liic hg buong xuoi mac cho sd phan. xii
KET LUAN Qua cac sang tac ciia Nam Cao, dng da phe phan manh dan, sac sao chua chat nhung mat tieu cue, gan gui yeu thuong nhung ngudi lao dong. Truyen ciia Nam Cao ohu yen xoay nnanh hai de tai: ngudi tri thirc tieu tir san ngheo va ngudi ndng dan. Dii viet ve de tai nao, truyen ngan ciia Nam Cao cung thudng the hien tu tudng chung, do la ndi ban khoan den dau ddn trudc tinh trang bj hiiy hoai ve nhan pham do cuoc sdng ddi ngheo day tdi va trong tirng de tai, truyen Nam Cao lai cd nhung kham pha rieng va dac sac. Nam Cao ra di nhirng da de lai cho ddi mot di san qui bau. Ong da de lai trong long ngudi dgc mot an tugng khd phai vdi hinh tugng Chi Pheo, "ngdt nguang" trong con say, Lao Hac vat va trong cai chet vi de danh tien cho con trai ciia minh. Vdi Ho, Dien, Thir,... phai sdng be tac trong xa hdi tii tirng chat hep, chinh vi the ma cac tac gia nghien ciru, tim hieu Nam Cao cung nhu tac pham ciia dng d nhieu gdc do khac nhau. Qua qua trinh nghien ciru, ta nhan thay: Nam Cao la mot trong nhirng nha van hien thirc xuat sac va nhan dao chii nghia ldn cua dong van hgc hien thuc phe phan 1930 - 1945. Thai gian roi cu* trdi, bia eta tuang dong roi se mai mot nhirng tac pham ciia Nam Cao de lai trong kho tang van hgc Viet Nam van con gia tri mai mai. xi 11
MUC LUC MO DAU i. i_vl uo Cilyn ue lai , I 2. Ljch sir van de , J 3. Muc dich nghien ciru 5 4. Gidi han van de 5 5. Phuong phap nghien ciru 6 CHUONG1 VAI NET VE NAM CAO 1.1. CUOC DOI VA SU NGHIEP SANG TAC 7 1.2. CAC TAC PHAM TIEU BIEU 10 1.3. VAI NET DAC DIEM NGHE THUAT 10 1.3.1. Phan anh nhung khia canh chan that 10 1.3.2. Chat trfr tinh \\ 1.3.3. Mieu ta tam li nhan vat 12 CHUONG2 GIA TRI HIEN THUC TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO 2.1. KHAl NIEM TINH HIEN THUC VA GiA TRI HIEN THUC TRONG tAc phAm vAn CHU'O'NG 16 2.1.1. Khai niem tinh hien thuc 16 2.1.2. Gia tri hien thirc trong tac pham van chuong 37 2.2. GiA TRI HIEN THU'C VE DE TAl NGU'6'1 NONG DAN 19 2.2.1. To cao che do thong tri, ap hue tan bao xa hoi thuc dan 20 2.2.2. Bi kjch doi ngheo ban cung ciia ngudi nong dan 23 2.3. GiA TRI HIEN THUC VE DE TAl NGUOI TRI THUC TIEU TU SAN 38 2.3.1. Bi kich vd mong vi mieng com manh ao 38 2.3.2. Bi kich chet mdn ve tinh than 41 xiv
CHUONG 3 GiA TRI NHAN DAO TRONG TRUYEN NGAN NAM CAO 3.1. KHAI NIEM NHAN DAO 52 3.2 NHAN DAO BIEU HIEN DE TAl NGUOI NONG DAN 55 3.2.1. Bieu hien noi xot xa, tran trong ngudi nong dan lao dong ngheo 56 3.2.2. Bieu hien moi quan he tinh yeu 61 3.3 NHAN DAO BIEU HIEN DE TAl NGUOI TRI THUC TIEU TU'SAN 69 3.3.1. Bieu hien hoai bao tieu tan 69 3.3.2. Sir tir y thirc, khat vong vuon len ciia ngudi tri thuc ngheo 71 KET LUAN 76 xv
Gia tri hien thuc va ?id tri nhan dao trnn trvyfin npjn run Nan, r„„ MO DAU 1. Li do chon de tai Nha van M.Gorki khang djnh "Van hoc la nhdn hoc" fie van hoc la mon hoc ve con nguai, cho nen tir lau nguai ta thuong nhdn manh tinh chit nhan van cua van chuang. Gia tri nhan van trong van hpc la linh h6n cua van chuang nghe thuat Nhan dao la truyen th6ng cua dan toe Viet Nam tra thanh noi dung xuyen su6t trong nen van hoc dan toe. Van hoc phan anh hien thuc cuoc s6ng khdn kh6, be tac, ngheo nan cua con nguai To cao che do xa hoi da b6c lpt, da day con nguai vao buac duang cung cua xa hoi, lam cho hoan canh tra nen nhan dao doi vai con nguai. Nghien cuu de tai: "Gia tri hien thuc va gid tri nhdn dao trong truyen ngdn Nam Cao "g,up cho nguai viet hieu biet them mot each khoa hpc ve su nhin nhan va danh g.a ve nha van Nam Cao. Qua cac truyen ngan, chung ta tiep can tirng nhan vat trong tac pham giup cho nguai viet nam vung de lam dg tai luan van. Tir nhung trang viet ve de tai nguai nong dan, tri thuc tieu tu san ngheo, ve nhung lang que nong thon vai nhung cuoc s6„g him hiu,... Nam Cao da phan anh thuc trang cua xa hp. luc bay gia mot each chan thuc va sinh dong. Vai ngoi but cua minh, ong da nghiem khac to cao cupc song lam than vo li cua xa hpi ay. Gia tri chu yeu cua tac pham Nam Cao truac Cach mang thang Tam la gia tri t6 cao va nhan dao, la sue manh cam hoa con nguai, giau long xot thuong con nguai, co cai nhin sang tao doc dao Vai nhung pham chat do, Nam Cao duac xem la mpt trong nhirng nha van hien thuc xuat sac nhat cua dong van hpc hien thuc phe phan thai ki nay. Nghien cuu de tai: "Gid tri hien thuc va gid tri nhdn dao trong truyen ngdn Nam Cao" la mot van de can duac quan tam trong qua trinh giang day, cung nhu lam de tai ngh.en cuu luan van, nham de chung ta nhin nhan va danh gia, khai thac dao sau nhung van de ma nha van Nam Cao da the hien bang ngoi but cua minh truac thuc tai cuoc song xa hpi ciia nhung con nguai ngheo kho. 2. L|ch sir van de Trong quyen Nam Cao vi tac gia tac phdm, cac tac gia da de cap va dua ra nhirng tieu chuan ca ban lam nen gia tri cua mot tac pham van chuang. 6 muc Nam Cao con nguai vd xa hoi, Le Dinh Kj da noi den: "Nhuac diim cua Nam Cao Id da chi dung lai anhung kiep song qudn quanh, quan quai, khd nhuc da danh IdphS bi&n •nhuac diim cua Nam Cao Id khong nhin thdy huang di din tuang lai cua lich su vd nhirng luc GVHD: Tang Tin Loc i svth- Tran o ' Huy bVTH: t * Quoc t,
Gid tri hien thuc vn rid tri „hn„ ^ , ^ trm,,„ „„A„ . •„ Af„„, n__ lupng qudn chung lam nen tuang lai dy •Nam Cao chuaphdi Id nha vd san. Dd Id ndi chung Con noi rieng, thi ben canh su ddng cam sdu sdc cua Nam Cao ddi vdi nhung con nguai bi hat Mi, khongphdi Id khong co chutphd phdch, chut it khinh bac vd khd nhieu chua chat". [23; tr.60] Ben canh do, tam long cua Nam Cao luon huong ve nhirng cuoc dai dau kh6, bat hanh. Kh, no, den van de nhan dao, Dinh Tri Dung da nhan dinh net doc dao trong cam hung nhan dao cua Nam Cao nhu sau: "Suphe phan nghiem khdc nhung thdi hu tat xau bao gia cung kern vdi su cam thong ndng do vdi con ngudi. Tiing cudi cua Nam Cao khong bao gid Id cai cudi mia mai, chdm choc tu ben ngoai, tiing cudi thudng chuyen dan sang sdc thdi bi, cat len trdm Idng chua xot tu thigidi ndi tdm con nji theo da cua qua trinh tu ythuc cua nhdn vd, Ro rang Nam Cao quan tdm din viec chdy chua, bang bd cho vet thuang cua tdm hdn con ngudi nhiiu han Id xody sdu vao nhung vet thuang dy ". [23; tr. 151 ] Cung trong quyen Nam Cao vi tac gia tac phdm, Tran Dang Xuyen da cho nguai dpc thay dupe su thong cam va tinh yeu thuang sau sac cua Nam Cao d6i vai nhung nguai nong dan ngheo kho, bat hanh nhu the nao: "Trong md, trang vdn ban cua Nam Cao deu bQc lo tam long cua mpt con ngudi dau ddi vd thuang ddi da diit. Nam Cao yeu thuang nhung• con ngudi bi cuoc ddi day dpa. Xa hdi cu lam cho dng dau xdt khi ma da so nhung nhan vat cua dng bi day vao canh khdn cung, khong dat duac gi trong cuoc dai, khong co du dieu kien di phdt huy nhung khd ndng tiim tdng uu viet cua minh. Nam Cao Id nha vdn cua nhung ngudi ndng ddn ngheo khd vd bdt hanh, nhd vdn cua nhung nguai khdn khd, tui nhuc nhdt trong xa hdi thuc ddn -phong kiin Trai tim nhan dao va cai nhin sdc sdo cua dng thdu hiiu nhung hoan canh thiiu nhdn tinh lam cho con nguai bi tha hda. Viet vi nhung con nguai dual day xa hdi, Nam Cao da boc 10 su cam thong la lung cua mot trai tim nhdn dao Ian" [23- tr 159] Khi ban v8 s6 phan nguai tri thuc trong sang tac Nam Cao, Vu Tuan Anh cho rang- Cai hitnthvc hdn ddu vet tren nhung trang viit cua Nam Cao la mot hien thuc cu te, dac tu: xd hdi V,et Nam vdo nhung ndm 40 dang xdo iron, qudn quai ^ c^ngcuot cua qud S¥ ntuy,t VQng d,hda. ^ ^^ ^ triin mi^n, nhjgIdng xm ,uanh?con , tri h bdn cung vd Nhung can ddi e * iom van hoc hicnthvephephdngiaidoan trudc chuaphdi ddi mdt vdi mdt thuc tinh^hi tong cungf,ma h6nCao d6nnhtngtd(tdm niem mdi cua dng ^ nghe•thud, "Cu *2 ang lao kho Nam ra cd ldy cd ^ ^ vi ^ d*g nengkhoc, nengvogdtgdng, tiing Uo xeo ddinpngodidduxdm" (Trdngsdng) "Z CVHD: Tang Tin Loc t^ppcro^ SVTH: Tran Quoc Huy
Gid tri hien thuc vn rig M ,nn ,,„„„ ,„,,,,„ __^ .. | „| | „ ,hdn Trong quyen Nam Cao con ngud, vd tdcphdm, Nguyen Hong co de cap den nhung dcu ma chung ta can phai chu y: "Ben canh cuoc sdng cua nhung con n'^di ndngZt cung c«c ma Nam Cao tao nen kia, cdn cd Mm nh*ng con fgudi Jng u^h Ttu 8'aTxong nhirngnhung mh thu'c vithua, Nude mdt, Mua*"41Idp tieu tusan, dpc " ^ Trdng sang, Ddi t{ms ">>kMc: *» nha. ta JngZ ngacnhien Dd la nhung canh ddi. O ben c,nh ta, nhung cdnh ddi u7Z ngay tung lap cua nhieu chung ta, md din nay nhd dpc Nam Cao chung ta md £t £ sau sac han. Chung ta cdng bdng hodng dau xdt vi thdy bao Lu udc Zgme say, thuang yeu, tha thitt nhdt cua nhung con ngudi ho, cua chinh chung dd tiZ canh xuong, gidp ndt. Cung vi ngheo khd!". [26; tr.62-63] Ciing trong quyen nay, muc Nam Cao va khat vong ve mot cuoc s6„g luang thien ung dang. Nguyen Van Hanh cOng da ban ve nhirng con nguai nh6 be, ngh' ^ dang song trong mot xa hpi that du dan, cay nghiet, hoan canh do nhu mu6 nghl^ sZToo"?;^^^ Zcaokh' chi the hi?n dlong cam thong, xdtVlthuang cho nhung ngudi ngheo khd Nam Ca khong li , ^ ^^ CWnh ^ "* "
em dan ba ngheo, xlu, tan ta nhung hien lanh, chit phac song ca ro, vlt va ca cue Do vnythu ve han phan, y„ghra cuoc song, nhung nhung con nguai nay khong khoi dau don ve tinh than bai trong hp ton tai nhieu s, mau thuln chua gi/quyet\! Zt cdh z i:ro ach6: Mu nhucM viit vi cdi*** ^ - *»*-** vi len nhung cu de cdynghTa xd hdi vd nhdn vdn sdu sdc, thdm ddm muivi triit li 'khi nguai dpc la khdng chi mdt thdi md nhiiu thdi dpc di dpc hi tdc phdm cua dngZ Pam cua Nam Cao nhunhung cdu hdicuxodysdu vdo tdm tringudidpc, khdn^, cm hoi cu xoaysau vdo tdm tri ngudi dpc, khdngphdi cdu hdi "tdn tai hay khltdn tdi song hay khong sdng", • Id sdng nhu thi nao cho ra sdng, sdng thi nao cho 'ma copham pa. co tu cdch, md mudn nhu vdy con ngudiphdi 1dm gi?» [18- tr 4501 rJ'wlT ^ nhin thang vdo su that vdChWng XXI' °*C han gi tdm hdn cua cho rang. Nam Cao da ? ?m( 19°°-1945)' ndi len dupe su "" "^ c* lap nguai tri thuc titu tusd, Dd Id mdt cdch nhin sdu sdc vd dUng cdm, nhd vdn ddm nZ sau vao minh, vao tang lap minh diphan tich vd khdng ngdn ngai ndi len su that. Nam Caodaneu len nhung dau xdt, tui nhuc trong ddi sdng vat chd, vd tinh thdn nhung nguai tieu tu san tri,hue. Tuy nhung mat nay chua dupe gidi quyit triet di, nhung du saocungla mpt vice Idm cdy nghia. Bdi vi th¥c chdt vdn di khdng chi Id mdt Dii hay "h^'l Z^^^ ^^ ^ ^