intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Khởi nghiệp và những kinh nghiệm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST
Báo xấu
19
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong điều kiện Việt Nam hiện tại thì chỉ có đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam mới hy vọng tăng tốc để phát triển đất nước, đây là con đường duy nhất để chúng ta sớm đạt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong tương lai không xa. Trong thời điểm hiện tại, rõ ràng việc trở thành một quốc gia khởi nghiệp là lối thoát duy nhất cho nền kinh tế Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khởi nghiệp và những kinh nghiệm

  1. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… KHỞI NGHIỆP VÀ NHỮNG KINH NGHIỆM Trần Thanh Toàn1,* 1 Trường Đại học Văn Lang, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam Ngày nhận bài:09/03/2021 Biên tập xong:15/04/2021 Duyệt đăng:14/06/2021 TÓM TẮT Trở thành đất nước khởi nghiệp cũng đồng nghĩa với việc tận dụng tối đa tất cả tiềm năng của người dân trong việc phát triển kinh tế, dựa trên việc mỗi người tự tìm lấy lợi thế sở trường của mình với sự hỗ trợ tối đa của Chính phủ. Trong điều kiện Việt Nam hiện tại thì chỉ có đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam mới hy vọng tăng tốc để phát triển đất nước, đây là con đường duy nhất để chúng ta sớm đạt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong tương lai không xa. Trong thời điểm hiện tại, rõ ràng việc trở thành một quốc gia khởi nghiệp là lối thoát duy nhất cho nền kinh tế Việt Nam. Từ khóa: khởi nghiệp, starup 1. Giới Thiệu một quãng thời gian nhất định một Khởi nghiệp là một nghề nên người doanh nghiệp mới vươn được từ vị trí khởi nghiệp được hiểu là người có can khởi nghiệp lên vị trí một doanh nghiệp đảm chấp nhận thách thức, rủi ro, bỏ thành công. vốn hay hùn vốn để kinh doanh trên cơ Trong điều kiện Việt Nam hiện tại sở dám cạnh tranh, và tạo ra giá trị cho thì chỉ có đầu tư cho hoạt động khởi xã hội. nghiệp sáng tạo Việt Nam mới hy vọng Bằng hành động này hy vọng có cơ tăng tốc để phát triển đất nước, đây là hội trở nên giàu có, hoặc là tự chủ kinh con đường duy nhất để chúng ta sớm tế. Tuy vậy, cũng bằng hành động dám đạt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại chịu rủi ro, cá nhân hay tổ chức nhân hóa đất nước trong tương lai không xa. vật khởi nghiệp có thể phải hứng chịu Trong thời điểm hiện tại, rõ ràng việc kết cục phá sản, hay kinh doanh khó trở thành một quốc gia khởi nghiệp là khăn với lãi suất còn thấp hơn cả gửi lối thoát duy nhất cho nền kinh tế Việt tiền ngân hàng Nam. Việc biết khả năng xảy ra kết cục thất Nhận thức về khởi nghiệp thì dễ, bại mà vẫn dám làm chính là tinh thần nhưng triển khai thực hiện không phải cốt yếu của việc khởi nghiệp, tinh thần chuyện đơn giản. Chương trình khởi khởi nghiệp này là phần thiết yếu của nghiệp đã được VCCI bắt tay triển khai tinh thần doanh nghiệp phải trải qua từ nhiều năm trước gắn với các hoạt 163
  2. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự động như ươm tạo doanh nghiệp, tổ nghiệp bằng việc thành lập doanh chức đào tạo tại các địa phương…. Việc nghiệp sẽ tạo tăng trưởng kinh tế và ứng dụng các mô hình, sáng kiến thành dưới một góc độ nào đó sẽ tham gia vào công vào thực tiễn và để nhân rộng lại việc phát triển kinh tế và xã hội. là việc làm chưa nhiều. Vì vậy, việc Trên thế giới, vấn đề khởi nghiệp đã triển khai các hoạt động khởi nghiệp được đặt ra từ lâu. Năm 1947, Trường cần thực tế hơn. Đại học Harvard (Mỹ) đã mở Chương Với nhiều người, hoạt động khởi trình “Giáo dục khởi nghiệp”, đến năm nghiệp được hiểu đơn giản là theo đuổi 1989 thì UNESCO chính thức đưa ra những quyết định mạo hiểm trong khái niệm “Chương trình khởi nghiệp”. tương lai, đây là quá trình gần như Tiếp sau Mỹ có một số quốc gia lần lượt không thể thiếu trong kinh doanh đưa Chương trình giáo dục khởi nghiệp nhưng do tính chất rủi ro nên không vào kế hoạch đào tạo ở các trường phải doanh nghiệp nào khởi nghiệp Trường Đại học [1]. cũng thành công. Riêng Việt Nam, gần đây chúng ta Trong điều kiện, hoàn cảnh hiện tại, nói đến khởi nghiệp, còn chương trình có lẽ chỉ đầu tư cho hoạt động khởi giáo dục khởi nghiệp thì trong các văn nghiệp sáng tạo, Việt Nam mới hy vọng bản của Chính phủ và Bộ Giáo dục và tăng tốc để phát triển đất nước - đây là Đào tạo đã có. So với các nước trên thế con đường duy nhất để chúng ta sớm giới, Việt Nam đặt vấn đề khởi nghiệp đạt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại chậm hơn, nhưng đặt ra chậm mà tìm hóa đất nước trong tương lai không xa. được cách làm hay thì cũng là biểu hiện Khởi nghiệp hay còn gọi là Start-up đổi mới tư duy, bởi vì nói đến phát triển có thể được hiểu là có ý định tự mình kinh tế thị trường mà không khởi có một công việc kinh doanh riêng, nghiệp, chắc chắn thị trường sẽ không muốn tự mình làm và quản lý tự kiếm có. thu nhập cho mình hay cung cấp và phát Về con người khởi nghiệp, thực tế, triển một sản phẩm hay dịch vụ nào đó, Việt Nam có lợi thế rất lớn là người mua bán lại một sản phẩm hay cửa hàng Việt Nam thông minh, học hỏi nhanh, đang hoạt động hoặc hoạt động sinh lợi năng động, yêu độc lập, tự do, chịu hy nào đó. sinh, thường nghĩ lớn và tham vọng. Khởi nghiệp cũng có nghĩa là tự tạo Tuy nhiên, người Việt Nam có những ra giá trị có lợi cho người cho xã hội yếu điểm lớn đối với khởi nghiệp là hoặc nhóm khởi nghiệp, cho các cổ thiếu kiến thức về kinh doanh nói chung đông của công ty, cho người lao động, và đặc biệt là khởi nghiệp nói riêng, cho cộng đồng và nhà nước. Khởi thiếu tinh thần hợp tác và cộng đồng, 164
  3. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… thiếu ý thức chuyên nghiệp và đạo đức mẽ của sự phát triển kinh tế - xã hội. kinh doanh. Với từ khởi nghiệp, ai cũng nghĩ đến Việt Nam là một đất nước với vô vàn việc lập ra doanh nghiệp mới với những cơ hội kinh doanh, bắt nguồn từ các yếu quy mô to, nhỏ khác nhau, nhưng vấn tố quan trọng như dân số, sự chuyển đổi đề có ý nghĩa rộng hơn nếu ta coi khởi thành quốc gia có thu nhập trung bình, nghiệp như giải pháp để giải quyết việc từ trình độ kinh doanh và quản lý sơ làm, khắc phục tình trạng thất nghiệp, khai tiến tới chuyên nghiệp và quy mô, tăng trưởng kinh tế, phát triển xã sự thiếu vắng của nhiều sản phẩm và hội.v.v… dịch vụ đã phổ biến tại nhiều nước trên Tất cả các doanh nhân khi khởi thế giới. Tuy nhiên, các cơ hội kinh nghiệp đều có chung một khát vọng doanh này chưa được khai thác xứng thành công không ai muốn mình thất đáng, và vô số trường hợp bị bỏ lỡ do bại. Thực tế rất nhiều người đã khởi sự thiếu của 2 yếu tố là con người khởi nghiệp thành công, nhưng cũng không nghiệp và tài chính. ít người thất bại, có người khắc phục Nếu chúng ta vẫn phát triển với một được, nhưng nhiều người không thể tốc độ như hiện nay, thì theo ước tính vực dậy được. Vậy muốn khởi nghiệp chúng ta có thể trở thành nước công thành công thì phải đánh gía đúng và nghiệp vào năm 2050 (tức là cần đến đầy đủ những thách thức khi khởi khoảng 30 năm nữa). Để đất nước có nghiệp. thể đạt được mục tiêu trên sớm hơn, chỉ Năm 2016 được chọn là năm Quốc có con đường duy nhất là chúng ta phải gia khởi nghiệp của Việt Nam. Đây là hành động, đó là tạo dựng một quốc gia những tín hiệu vui cho thấy sự quan tâm khởi nghiệp. của Chính phủ trong việc thúc đẩy tinh Tuy nhiên, để làm được điều này còn thần khởi nghiệp cho các doanh nghiệp rất nhiều việc để làm và phải làm, với và thế hệ trẻ Việt Nam. một tinh thần rất quyết liệt, và tập trung Cho đến nay, hầu hết các quốc gia cao độ. Việc đầu tiên là tạo dựng môi đều khẳng định rằng, khởi nghiệp có vai trường thuận lợi cho các doanh nghiệp trò rất lớn với tư cách là động lực mạnh khởi nghiệp sáng tạo được sinh ra và mẽ của sự phát triển kinh tế - xã hội. phát triển, hay nói một cách khác là xây Với thuật ngữ “khởi nghiệp”, ai cũng dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng nghĩ đến việc lập ra doanh nghiệp mới tạo. với những quy mô to, nhỏ khác nhau, Cho đến nay, hầu hết các quốc gia nhưng vấn đề có ý nghĩa rộng hơn nếu đều khẳng định rằng, khởi nghiệp có vai ta coi khởi nghiệp như giải pháp để giải trò rất lớn với tư cách là động lực mạnh quyết việc làm, khắc phục tình trạng 165
  4. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự thất nghiệp, tăng trưởng kinh tế, phát cách tuyệt vời để phát triển đất nước triển xã hội.v.v… của họ như ngày nay. Để khởi nghiệp tạo ra hướng đi đúng 2. Kinh nghiệm các quốc gia khởi đắn và phát triển mạnh mẽ, người ta đặc nghiệp biệt chú ý đến giáo dục khởi nghiệp 2.1 Giáo dục khởi nghiệp ở Mỹ (Entrepreneurship Education) nhằm đào tạo ra những con người có phẩm - Là bộ phận cấu thành hữu cơ của chất và năng lực tạo dựng doanh nghiệp giáo dục Trường Đại học, giáo dục khởi như tinh thần đổi mới, tư duy sáng tạo, nghiệp vừa có thuộc tính chung của tinh thần mạo hiểm, năng lực giao tiếp, giáo dục lại vừa tương quan mật thiết những tri thức về khoa học và công với hoạt động kinh tế. Hoạt động khởi nghệ, đạo đức kinh doanh.v.v… nghiệp phụ thuộc vào nhiều nhân tố như tình hình kinh tế trong và ngoài nước, Con người muốn có năng lực khởi kết cấu kinh tế khu vực, chính sách khởi nghiệp phải được đào tạo sâu rộng về nghiệp khu vực… nên chương trình chuyên ngành, nhưng lại phải có vốn tri giáo dục khởi nghiệp phải được thiết kế thức phong phú về kinh tế học, triết khác nhau cho phù hợp với tình hình học, tâm lý học, xã hội học, đạo đức kinh tế luôn chuyển động (2). học, khoa học và công nghệ… Cùng với yêu cầu này, con người muốn khởi - Do tinh năng động của quá trình nghiệp phải năng động sáng tạo, dám khởi nghiệp mà chương trình giáo dục chấp nhận rủi ro, luôn luôn học hỏi để khởi nghiệp luôn phải điều chỉnh. Để vươn lên, vượt qua chính mình. chỉ đạo chương trình khởi nghiệp trong trường Trường Đại học, năm 2004, Các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp là Hiệp hội Giáo dục khởi nghiệp Mỹ đã nơi liên kết các nhà đầu tư với các quy định “Tiêu chuẩn nội dung quốc gia doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Họ về giáo dục khởi nghiệp”. là một tổ chức trung gian độc lập nhằm tư vấn, hỗ trợ cho các doanh nghiệp Những chủ đề cơ bản là quá trình khởi nghiệp về ý tưởng kinh doanh, tìm khởi nghiệp, hành vi khởi nghiệp, cơ sở kiếm các nhà đầu tư, các vấn đề liên thương mại, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quan đến pháp lý, sở hữu trí tuệ... số, quản lý tài vụ, quản lý kinh doanh, quản lý rủi ro, quản lý vận hành.v.v… Các nền kinh tế phát triển trên thế mà chương trình giáo dục xác định các giới như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, loại kỹ năng phải có. Ba loại kỹ năng Singapore... đều bắt đầu từ các hoạt mà chương trình giáo dục khởi nghiệp động tạo dựng hệ sinh thái khởi nghiệp phải xây dựng là: Kỹ năng khởi nghiệp, và biết nắm bắt các cơ hội sáng tạo một kỹ năng dự bị và kỹ năng doanh nghiệp. 166
  5. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… Nguyên tắc chung về xây dựng khởi nghiệp kinh doanh; mở rộng hợp chương trình giáo dục khởi nghiệp là: tác giữa các công ty lớn và công ty khởi - Xây dựng nhóm chương trình giáo nghiệp. dục khởi nghiệp dựa trên quá trình khởi 2.2 Giáo dục khởi nghiệp ở Anh nghiệp. Tại Anh quốc, có tới 45% trường - Xây dựng nhóm chương trình giáo Trường Đại học mở một hoặc nhiều dục khởi nghiệp xung quanh chuyên chương trình giáo dục khởi nghiệp, ngành khởi nghiệp. trong đó có Oxford, Cambride… Có thể - Xây dựng nhóm chương trình giáo nói, giáo dục khởi nghiệp ở Anh phát dục khởi nghiệp dựa vào tri thức triển nhanh do 3 yêu cầu sau: chuyên ngành. - Các doanh nghiệp tuyển sinh viên - Xây dựng nhóm chương trình giáo tốt nghiệp Trường Đại học thường đòi dục khởi nghiệp nhằm vào các chuyên hỏi ở họ năng lực làm sự nghiệp, biết đề cụ thể. Các chuyên đề cụ thể mà sinh giải quyết vấn đề nhanh và sáng tạo, có viên nhiều trường cần được tiếp cận là nhiều kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng di khởi nghiệp công nghệ, khởi nghiệp chuyển công việc; doanh nghiệp gia đình và khởi nghiệp - Nhiều sinh viên đã không còn cam xã hội. chịu đi làm thuê, mà hy vọng có doanh Ở Mỹ có Quỹ Kauffman chuyên ủng nghiệp riêng. Trường Trường Đại học hộ giáo dục khởi nghiệp. Quỹ đã thành Anh đã nhận thấy phải giúp cho sinh lập một nhóm đề tài nghiên cứu về địa viên tinh thần khởi nghiệp, năng lực vị và vai trò của giáo dục khởi nghiệp sáng tạo để ứng phó với tương lai bất trong các trường Trường Đại học của định. Chính phủ Anh đã có quy định và Mỹ. Những đề tài này có thể khơi dậy chính sách đối với giáo dục khởi nghiệp và xúc tiến cải cách giáo dục, phát triển để các trường Trường Đại học phục vụ giáo dục khởi nghiệp mà tương lai của tốt hơn đối với sự phát triển kinh tế - xã nước Mỹ phải dựa vào. hội. Nhiều trường Trường Đại học của Anh đã coi trọng những tài năng khởi Chương trình khởi nghiệp bao gồm nghiệp, một số trường còn chuyển việc mở rộng các hoạt động thúc đẩy hướng theo mô hình Trường Đại học tinh thần kinh doanh và tăng cường khởi nghiệp (The Entrepreneuriall thương mại hóa khoảng 148 tỷ USD University) [1, 2] được Chính phủ liên bang đầu tư hàng năm, với tham vọng tạo ra những lĩnh Đặc điểm của sự phát triển giáo dục vực kinh doanh hoàn toàn mới; loại bỏ khởi nghiệp trong các trường Trường các rào cản không cần thiết cho việc Đại học của Anh là: 167
  6. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự ● Làm rõ mục đích giáo dục khởi các trường rất chú ý các giảng viên đã nghiệp: Lúc đầu, trường Trường Đại từng trải về khởi nghiệp. Mặt khác, học Anh hướng giáo dục khởi nghiệp ngoài giảng viên bộ môn kinh doanh, vào việc đào tạo sinh viên thành những các trường còn tận dụng giảng viên các ông chủ. Về sau, họ xác định lại mục lĩnh vực khoa học khác để giúp sinh tiêu giáo dục khởi nghiệp có tính chiến viên kinh nghiệm và cơ hội khởi nghiệp lược hơn: Làm rõ quy luật chung, trong từng lĩnh vực cụ thể. nguyên lý và phương pháp khởi nghiệp, 2.3. Giáo dục khởi nghiệp ở ý thức và phẩm chất ý chí trước thách Australia thức của toàn cầu hóa, tố chất khởi nghiệp và tinh thần khởi nghiệp… Đến nay, tại nhiều trường Trường Đại học, người ta mở ra những chuyên ● Khuyến khích sinh viên tích cực ngành và chương trình giáo dục khởi tham gia hoạt động thực tiễn khởi nghiệp ở các bậc Trường Đại học và sau nghiệp: Trong các trường Trường Đại Trường Đại học. Hầu như các bộ môn học của Anh, người ta có phương án được giảng dạy ở trường Trường Đại giáo dục khởi nghiệp trong giảng học đều có chương trình giáo dục khởi đường và ngoài giảng đường. Trường nghiệp. Đại học Oxford có dự án “Thách thức doanh nghiệp thế kỷ XXI” – đó là một Về nội dung giáo dục khởi nghiệp ở cuộc đua khởi nghiệp có tính chất quốc các trường Trường Đại học của tế. Trường Đại học Manchester có dự Australia, ta thấy có 5 lĩnh vực tri thức: án “Venture Out” (Khởi nghiệp bước ● Mạo hiểm khởi nghiệp; đầu), “Venture Further” (Khởi nghiệp ● Năng lực đổi mới và sáng tạo khởi tương lai), khuyến khích sinh viên tham nghiệp; gia để sáng lập doanh nghiệp mới. ● Mạo hiểm doanh nghiệp mới; ● Thành lập các Trung tâm khởi nghiệp để thực thi giáo dục khởi ● Kỹ năng phân tích khởi nghiệp; nghiệp: Các trường Trường Đại học ● Đào tạo và lãnh đạo về quản lý Anh thường mở ra các Trung tâm khởi khởi nghiệp. nghiệp để bồi dưỡng sinh viên năng lực Bộ Việc làm, Giáo dục, Đào tạo và phát hiện cơ hội thương mại, cơ hội Công tác thanh niên Australia định khởi nghiệp, liên kết nguồn lực, chịu nghĩa: "Giáo dục khởi nghiệp là giáo đựng rủi ro…, từ đó thúc đẩy sinh viên dục, bồi dưỡng năng lực, kỹ xảo và các tham gia thực tiễn khởi nghiệp. phẩm chất cá nhân như tính cách tân ● Chuyên nghiệp hóa giảng viên tiến, tính sáng tạo, tính đổi mới cho thế giáo dục khởi nghiệp: Theo hướng này, hệ trẻ. Nó không chỉ giúp người học 168
  7. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… nắm được các cơ hội trong đời sống và Khắp nơi trên đất nước Israel, người công tác, mà còn giúp họ làm việc cho ta đều thấy một tinh thần doanh nhân mình". dám nghĩ, dám làm, dám mạo hiểm. 2.4. Giáo dục khởi nghiệp ở Israel Israel là đất nước chấp nhận sự thất Israel là một quốc gia được mệnh bại trong kinh doanh, coi thành công là danh là "Đất nước khởi nghiệp". Trước kết quả của sự thất bại, vì quốc gia này câu hỏi "Do đâu mà Israel trở thành một tự coi mình là “đất nước được hồi sinh”, cường quốc đổi mới và khởi nghiệp?", không xét theo ý nghĩa tôn giáo. câu trả lời xác đáng là: "Chủ yếu là do Vậy nên luật pháp và các quy định truyền thống văn hóa của người Do về phá sản và đăng ký thành lập mới Thái và quan niệm giáo dục nhân tài doanh nghiệp đều thuận lợi, cởi mở. của Israel". Thay vì ngồi nghĩ về những thất bại, Israel coi trọng giáo dục gia đình, coi người Israel luôn chú trọng tìm kiếm cơ trọng tri thức và đề cao trí tuệ. Có thể hội của tương lai. Văn hóa của họ nằm nói, dân Do Thái chịu khó đọc sách hơn ở 3 yếu tố then chốt là có sáng kiến, hẳn một số dân ở các nước phát triển. chấp nhận rủi ro và tốc độ. Israel có Chương trình đào tạo tinh Câu chuyện thần kỳ của nền kinh tế anh, gọi là Chương trình Talpiot. Israel không đơn giản chỉ là câu chuyện Những người được đào tạo mà vượt qua của một dân tộc mãnh liệt, của tinh thần sự sát hạch cực kỳ chặt chẽ sẽ trở thành doanh nhân chiến đấu, mà còn là những những chuyên gia đỉnh cao hoặc người chính sách hiệu quả và linh hoạt của sáng lập doanh nghiệp thành công của công tác quản lý nhà nước Israel. Những chương trình đào tạo tinh Chỉ với quy mô dân số khoảng 8 anh đã tạo ra các kênh vận chuyển nhân triệu người (hạng 95 thế giới), nhưng tài đổi mới và khởi nghiệp có hiệu quả Israel lại có đến 4.800 start up. Nếu tính rất cao. theo đầu người, Israel là quốc gia có Với Israel, chương trình giáo dục lượng vốn đầu tư mạo hiểm cao nhất thế khởi nghiệp chính là chương trình đào giới với 170 USD, vượt qua Mỹ với 70 tạo nhân tài lâu dài. Khởi nghiệp không USD. Điều đó lý giải vì sao Israel được tách rời vấn đề nhân tài, mà nhân tài coi là quốc gia khởi nghiệp hàng đầu luôn cần người phát hiện, cần đất thành trên thế giới. lập doanh nghiệp và môi trường để Mỗi năm, Văn phòng Khoa học trưởng thành. Quốc gia Israel (OCS) sử dụng 85% khoản tiền ngân sách 450 triệu USD để hỗ trợ cho gần 200 start up cũng như 169
  8. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự đầu tư cho nhiều dự án nghiên cứu, phát Trong khi đó, tại nhiều nước trong triển của những tập đoàn lớn. khu vực như Malaysia và Singapore, Kinh nghiệm phát triển thần kỳ của các cơ chế về đầu tư của họ quá tốt, nên quốc gia như Israel cho chúng ta thấy, đã tạo ra nền tảng để các dự án khởi cần có một tinh thần khởi nghiệp sáng nghiệp (start-up) phát triển mạnh mẽ. tạo để phát triển đất nước. Nếu ai đã Vấn đề lớn hơn là bản thân cơ chế từng một lần đặt chân đến đất nước này hiện nay lại đang tạo ra sự phân biệt đối đều có chung một câu hỏi: tại sao một xử giữa doanh nghiệp nước ngoài và quốc gia nghèo và nhỏ, luôn bị kẻ thù doanh nghiệp Việt Nam. bao vây như Israel lại có thể thành công Cùng một cơ chế chung, nhưng và được mệnh danh là quốc gia khởi doanh nghiệp Việt Nam vướng nhiều nghiệp sáng tạo, trong khi Việt Nam vấn đề, giấy phép con, nhiều thứ về thủ chúng ta tài nguyên nhiều hơn, đất đai tục hành chính rất lâu…. rộng lớn hơn, dân số đông hơn lại vẫn chỉ là một nước nghèo? Đó cũng chính Hiện nay có nhiều bạn trẻ không là lý do thôi thúc chúng ta phải thay đổi khởi nghiệp công nghệ thông tin tại tư duy, xây dựng đất nước theo mô hình Việt Nam, mà ra nước ngoài, vì thế, quốc gia khởi nghiệp sáng tạo. trong lĩnh vực này cần có các chính sách có hỗ trợ về thuế thu nhập doanh 3. Thực tế tình hình khởi nghiệp tại nghiệp, tạo ra môi trường hấp dẫn, để VN thu hút người trẻ khởi nghiệp trong - Thuế nước. Hiện vấn đề rất lớn với start-up là Bên cạnh đó, là cơ chế hỗ trợ cho các thuế, bởi chi phí đầu ra - đầu vào chỉ doanh nghiệp để họ dành ngân sách cho phù hợp với sản xuất thuơng mại, có các vườn ươm, đầu tư vào các chương đầu ra - đầu vào rõ ràng, trong khi start- trình nghiên cứu. Cộng đồng start-up up công nghệ thông tin chi phí đầu vào cũng đang thiếu sự kết nối. Mỗi người chỉ có mấy cái máy tính, còn lại toàn riêng lẻ làm rất tốt, nhưng không có liên nguời, vì thế phải đóng VAT rất lớn. kết trong một hệ sinh thái chung - Thời gian giấy phép. -Vốn. Một doanh nhân châu Âu hỏi, liệu Không phải có tiền là dẫn được mở một doanh nghiệp ở Việt Nam mất tới thành công, nhưng có tiền thì có thể bao lâu và bao nhiêu tiền? Tôi nói, mất làm việc để dẫn tới thành công, một khoảng 40 USD và 5 ngày, nhưng vị kia trong số đó là marketing. cho biết, ở châu Âu nhiều nơi chỉ tốn 30 Sản phẩm của chúng ta có nét tương phút và không mất chi phí. đồng vơi đối thủ, chúng ta cũng cần một 170
  9. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… chiến dịch marketing hoành tráng để thuế và tự do hoạt động, thì cộng đồng chiếm lòng tin người dùng. Kể cả khi startup Việt lại nớm nớp lo sợ bị bỏ tù sản phẩm của chúng ta cực kỳ tốt, ta vẫn khi khởi nghiệp. Đó là chưa kể đến cần marketing để cho người tiêu dùng nhiều rắc rối gặp phải trong hành trình biết đến cái tố đặc biệt đó. Và còn nhiều khởi nghiệp liên quan đến thủ tục pháp thứ chi phí phát sinh khi duy trì sản lý, khả năng tiếp cận vốn còn hạn chế... phẩm nữa, chưa kể gì đến việc phát Điều đó lý giải vì sao Việt Nam chưa triển nó. thể trở thành quốc gia khởi nghiệp, cho -Tầm nhìn, dù được đánh giá cao về cơ hội hiện thực hóa mục tiêu này. Trong khi hầu Định hướng cho sản phẩm chưa tốt. như hiếm có start up nào ở Israel bị bỏ Cần nhìn vào thực tế và lấy các ứng rơi, chính sách của chính phủ gần như dụng này khi áp dụng vào hoàn cảnh phủ toàn bộ lĩnh vực kinh tế của đất thục tế của người Việt Nam nêu không nước nhằm thúc đẩy sự phát triển của sẽ mất chổ đứng và người khác sẽ vào cộng đồng startup nói riêng, kinh tế tư dành chổ chúng ta. nhân, thì ở Việt Nam cộng đồng startup -Kinh nghiệm triển khai sản phẩm Việt vẫn đang khởi nghiệp trong hoàn cảnh rất khó khăn. So với các đối thủ nước ngoài, những Công ty xâm nhập vào Việt Nam hầu -Bắt chước. hết đều đã thành công với thị trường Thống kê của Topica Founder ban đầu của họ, vậy nên họ có kinh Institute về các mô hình khởi nghiệp nghiệm triển khai sản phẩm, họ nắm rõ thành công ở Việt Nam đã chỉ ra rằng: những quy trình, họ đọc vị được người 100% startup học hỏi và bản địa hoá dùng và giảm thiểu được rủi ro, chi phí. thành công từ mô hình tương tự ở nước Trong khi đó những khởi nghiệp Việt ngoài. Tuy nhiên, đây là câu chuyện Nam đa số đều còn lạ lẫm với thị không của riêng Việt Nam. Dave trường. McClure - nhà đầu tư thiên thần người Khởi nghiệp tại Việt Nam dù đã phát Mỹ từng “chắp cánh” cho hơn 500 start triển và khởi tạo song chủ yếu ở các up cho biết: Có thể bắt chước đến 99% thành phố lớn, trong lĩnh vực công nghệ và chỉ cần 1% sáng tạo cũng đủ để đánh thông tin, công nghệ ứng dụng, còn đối bật đối thủ. Vậy nên, bắt chước ý tưởng với nhiều ngành khác, nghề khởi chưa hẳn đã xấu. nghiệp vẫn còn khá ít, nhận thức khởi Tương tự ở nhiều nước khác và nhất nghiệp còn mơ hồ. là tại Hoa Kỳ, các doanh nghiệp khởi Trong khi người Israel khởi nghiệp nghiệp tại Việt Nam cũng chủ yếu hoạt được chính phủ đầu tư triệu USD, miễn động trong lĩnh vực công nghệ, môi 171
  10. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự trường thuận lợi chắp cánh cho các ý câu trả lời không khích lệ đối với các tưởng mới bay cao. Tuy nhiên, thay vì nhà đầu tư. Tuy nhiên, đó là câu trả lời mặc sức sáng tạo để khẳng định mình, về cơ bản là đúng cho môi trường khởi rất nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp nghiệp Việt Nam: Không có cơ chế tài Việt Nam lại đang lựa chọn việc sao chính phù hợp cho doanh nghiệp khởi chép lại các “Ý tưởng” có sẵn. nghiệp, đặc biệt là những khởi nghiệp Điều này có thể đem lại thành công có tính đột phá, thí dụ trong lĩnh vực và những thu nhập bước đầu, nhưng công nghệ, nhất là công nghệ thông tin. đồng thời cũng vi phạm thuộc tính cơ -Ngoại ngữ, giao tiếp kém. bản trong định nghĩa về khởi nghiệp là Các doanh nhân khởi nghiệp đang “Sáng tạo”. đánh mất cơ hội của mình trước các Một nguyên nhân dẫn đến tình trạng khởi nghiệp nước ngoài do khả năng trên là “tinh thần khởi nghiệp” của các ngôn ngữ kém, khả năng biểu đạt ý doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam tưởng kém và thiếu sự tự tin cần thiết dường như quá chú trọng vào việc làm khi giao tiếp bằng ngôn ngữ nước giàu mà thiếu khát vọng được khẳng ngoài. Nhiều người hoạt động trong định mình bằng việc chinh phục các lĩnh vực khởi nghiệp có chung nhận đỉnh cao mới. định rằng, việc không tự vượt qua rào Muốn khởi nghiệp thành công, cần cản ngôn ngữ thể hiện sức ì rất lớn trong phải có được kế hoạch rất chi tiết, xác tâm lý của các doanh nghiệp khởi định rõ “Tôi giỏi việc gì?” để từ đó mới nghiệp Việt Nam. đưa ra câu hỏi “Tôi muốn làm gì?” và -Thiếu và yếu kiến thức nền tảng. “Tôi sẽ làm việc đó như thế nào?”. Thiếu hiểu biết về tài chính trong khi Quay ngược lại vấn đề, quan trọng hơn các nhà đầu tư cần con số về tiềm năng là phải làm rõ “Tôi không giỏi việc công việc kinh doanh một cách thực gì?”, “Tôi cần thêm những gì?” và “Tôi tiễn để có thể ra những quyết định trên phải khắc phục những điểm yếu của khoản tiền đầu tư của họ. Họ thiếu hiểu mình như thế nào?” biết nên vướng vào nhiều vấn đề như Người khởi nghiệp, họ không dừng thiếu cân nhắc về loại hình công ty khi lại khi thất bại, mà tiếp tục nắm bắt các thành lập, không bảo hộ tài sản sở hữu cơ hội mới, tiếp tục khởi nghiệp một khi trí tuệ. Họ thiếu hiểu biết về thị trường, có cơ hội và điều kiện phù hợp. các con số về đối thủ cạnh tranh, khách Phần lớn các doanh nhân khởi hàng tiềm năng. nghiệp khi được hỏi yếu tố nào là quan -Các nhà đầu tư nước ngoài mặc dù trọng nhất đối với khởi nghiệp của họ nhìn thị trường Việt Nam rất là tiềm thì câu trả lời thường là… Tiền. Đó là năng nhưng họ rất sợ đầu tư vào Việt 172
  11. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… Nam bởi chúng ta chưa có cơ chế bảo 4.3. Tích hợp giáo dục khởi nghiệp vệ tiền vốn, bảo vệ quyền sở hữu của với các chiến lược phát triển khác là các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh một cách làm vô cùng cần thiết như vực khởi nghiệp. Đây cũng là một trong chiến lược học tập suốt đời, chiến lược những khó khăn cho các doanh nghiệp tăng trưởng kinh tế, chiến lược đổi mới khởi nghiệp. khoa học và công nghệ… Trong chiến 4. Nhận xét về xu hướng phát triển lược học tập suốt đời mà Liên minh giáo dục khởi nghiệp Châu Âu đề xuất có 8 năng lực then chốt (Key competences) mà mỗi cá 4.1. Về thực chất, giáo dục khởi nhân trong xã hội tri thức phải có, trong nghiệp là một cuộc cải cách giáo dục đó, năng lực khởi nghiệp là không thể lớn, nó đòi hỏi phải có một trình độ tư thiếu. duy phản biện và sáng tạo cao, đoạn tuyệt với cải cách giáo dục và đào tạo 4.4. Giáo dục khởi nghiệp phải được mang tính áp đặt, nhồi nhét, khuôn tiến hành từ cấp vi mô đến cấp vĩ mô. mẫu, mài mòn những đặc điểm riêng Giáo dục khởi nghiệp không chỉ hướng của nhân cách người học, mà cách đào vào những sinh viên có khuynh hướng tạo này còn khá phổ biến ở nước ta. Sự khởi nghiệp trong các học viện và các tụt hậu của giáo dục Trường Đại học ở trường Trường Đại học đào tạo về kinh Việt Nam là ở chỗ không bắt kịp với xu doanh và kỹ thuật, mà là một hình thái hướng khởi nghiệp của giáo dục giáo dục bồi dưỡng tinh thần đổi mới và Trường Đại học trên thế giới. năng lực đổi mói cho mọi sinh viên theo học các khoa, các bộ môn khác nhau. 4.2. Các quốc gia phải có chế độ chiến lược phát triển giáo dục khởi Việc dung hợp chương trình giáo nghiệp chuyên biệt từ cấp độ quốc gia, dục khởi nghiệp với giáo dục các bộ coi giáo dục khởi nghiệp như một bộ môn sẽ thu hút đông đảo các doanh phận hợp thành của chiến lược chỉnh nhân, các nhà quản lý tham gia giảng thể quốc gia, triển khai từ giai đoạn giáo dạy các chương trình khởi nghiệp. dục tiểu học và giáo dục trung học, coi Trường Trường Đại học phải đóng vai giáo dục khởi nghiệp là công việc cơ trò người tạo lập môi trường xúc tiến bản bảo đảm động lực phát triển kinh tế đổi mới và khởi nghiệp. Các công việc và năng lực cạnh tranh lâu dài. Nhiều khoa học công nghệ, các tổ chức hợp nước đã xây dựng phát triển giáo dục tác nhà trường – doanh nghiệp có tác khởi nghiệp suốt đời và đã có những dụng kích thích tinh thần khởi nghiệp chế định ủng hộ giáo dục khởi nghiệp của sinh viên thông qua việc bồi dưỡng về các phương diện chính sách, vốn đầu cho họ và tri thức khởi nghiệp và kỹ tư cùng các nguồn lực khác. năng khởi nghiệp. 173
  12. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự 5. Giải pháp để khởi nghiệp thành - Kêu gọi sự tham gia của các doanh công. nghiệp có năng lực, trình độ và tâm -Trước nhất cần sự thay đổi nhận huyết gây dựng đội ngũ doanh nhân thức và chuyển biến thành những việc khởi nghiệp. Không chỉ bằng đóng góp làm thiết thực hơn so với chỉ hô hào tài chính, việc truyền thụ các kiến thức khẩu hiệu. kinh doanh, các bài học kinh nghiệm thực tiễn mà họ đã trải qua sẽ giúp các Cần có nhiều cuộc nói chuyện học viên và khơi gợi ở họ tinh thần khởi chuyên sâu và quy mô lớn, làm sao để nghiệp; từ đó sẽ kích thích thành các người dân, các tầng lớp thanh niên hiểu phong trào khởi nghiệp. rằng ngoài con đường đi làm thuê, còn có con đường tự làm việc cho mình và - Trước tiên là nghiên cứu thị trường tạo việc làm cho người khác; phải làm và đối thủ kỹ càng trước khi tung ra sản cho họ tự tin; phải chỉ cho họ cách thức phẩm. Việc này sẽ giúp bạn chọn ra đâu để đăng ký thành lập doanh nghiệp như là kênh tiếp thị hiệu quả nhất, đâu là thế nào, vốn tìm ở đâu, quản lý một thói quen người dùng… từ đó sẽ vạch doanh nghiệp bằng cách nào, có khó ra được một chiến thuật hợp lí và tiết lắm không…. Bước đầu, đơn giản là kiệm nhất để đưa sản phẩm đến với phải làm cho họ rõ, họ hiểu… người dùng. Một kế hoạch tốt đáng để bỏ công sức và thời gian để vạch ra. - Luôn luôn phải lên kế hoạch - Để khởi nghiệp tạo ra hướng đi Khi ta làm việc đã có sẵn một kế đúng đắn và phát triển mạnh mẽ, người hoạch kinh doanh tổng thể và đã tạo ta đặc biệt chú ý đến giáo dục khởi được những cơ chế vận hành hữu hiệu. nghiệp (Entrepreneurship Education) Ở những công ty lớn đa quốc gia, kế nhằm đào tạo ra những con người có hoạch là nhóm chuyên gia làm nghiên phẩm chất và năng lực tạo dựng doanh cứu khảo sát về đủ mọi vấn đề và đề nghiệp như tinh thần đổi mới, tư duy nghị giải pháp lên cấp trên. sáng tạo, tinh thần mạo hiểm, năng lực Người chủ doanh nghiệp thường vấp giao tiếp, những tri thức về khoa học và ngã và làm những quyết định kém vì công nghệ, đạo đức kinh doanh.v.v… thiếu thì giờ cũng như chuyên viên để - Con người muốn có năng lực khởi lên kế hoạch. Tầm nhìn bị giới hạn tạo nghiệp phải được đào tạo sâu rộng về ra những lạc quan vô lối vì thiếu sót một chuyên ngành, nhưng lại phải có vốn tri kế hoạch kinh doanh bài bản khi khởi thức phong phú về kinh tế học, triết nghiệp. Họ thường đổ lỗi cho việc thiếu học, tâm lý học, xã hội học, đạo đức tiền để đốt ngắn nhu cầu tối ưu này. học, khoa học và công nghệ… Cùng với yêu cầu này, con người muốn khởi 174
  13. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… nghiệp phải năng động sáng tạo, dám Kinh nghiệm phát triển thần kỳ của chấp nhận rủi ro, luôn luôn học hỏi để quốc gia như Israel cho chúng ta thấy, vươn lên, vượt qua chính mình. cần có một tinh thần khởi nghiệp sáng - Cần đẩy mạnh nghiên cứu và triển tạo để phát triển đất nước. khai phát triển (R&D) nhằm nâng cao Trong thời đại hiện nay, thế giới đã chất lượng và hiệu quả, nâng cao giá trị trở nên phẳng nhưng không hề công gia tăng, tăng nhanh giá trị nội địa và bằng. Cuộc đối đầu giữa doanh nghiệp tham gia có hiệu quả vào chuỗi giá trị và các đối thủ đến từ nước ngoài ngày toàn cầu đối với doanh nghiệp khởi càng trở nên khắc nghiệt. Hơn hết, các nghiệp. doanh nhân cần hiểu rõ được cách thức Các nền kinh tế phát triển trên thế đứng vững trên vai người khổng lồ và giới như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, tạo lập cho mình lợi thế cạnh tranh sắc Singapore... đều bắt đầu từ các hoạt bén mà bền vững để chiến thắng trong động tạo dựng khởi nghiệp và biết nắm các cuộc đối đầu không khoan nhượng. bắt các cơ hội sáng tạo một cách tuyệt Đó cũng chính là lý do thôi thúc vời để phát triển đất nước của họ như chúng ta phải thay đổi tư duy, xây dựng ngày nay. đất nước theo mô hình quốc gia khởi Kết luận nghiệp sáng tạo. Thành công và bài học của các quốc gia có phong trào khởi Khởi nghiệp đã được hình thành nghiệp mạnh mẽ và thành công cho hàng chục năm qua như dòng chảy tự thấy, yếu tố quan trọng hàng đầu là tinh nhiên của phát triển kinh tế, và dòng thần kinh doanh, khởi nghiệp của chính chảy đó bắt nguồn từ óc sáng tạo và tinh các thủ lĩnh quốc gia, của bộ máy Nhà thần kinh doanh vốn có của người Việt nước với tinh thần phụng sự quốc gia Nam, chỉ còn chờ đợi cú hích về các [3]. chính sách để có thể thực hiện cất cánh. Tùy điều kiện kinh tế xã hội, hoạt Nhìn lại Việt Nam trên chặng đường động hỗ trợ tài chính có thể khác nhau, đã qua, chúng ta đã mất quá nhiều thời nhưng có một điểm chung nổi bật của gian tiếp cận với kinh tế thị trường, tạo các quốc gia trong chính sách thúc đẩy cơ chế đột phá để đưa đất nước tăng tốc khởi nghiệp là sự kết hợp chặt chẽ, hài phát triển, đã đến lúc chúng ta cần quyết hòa với khu vực tư nhân trong đầu tư. liệt thực hiện những cơ chế, chính sách Sự kết hợp này giúp giảm thiểu rủi ro phù hợp để sớm đạt mục tiêu đưa nước đối với ngân sách của Chính phủ, mà ta thành nước công nghiệp theo hướng thực chất là tiền thuế của người dân, hiện đại đến năm 2020. nhưng cho phép mở rộng nguồn vốn 175
  14. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Vũ Thanh Tùng và cộng sự của quốc gia cho khởi nghiệp để nắm đã cho thấy, sự thịnh vượng của các bắt các cơ hội kinh doanh [4]. quốc gia có đóng góp rất lớn của các đột Sự kết hợp Nhà nước và tư nhân phá khởi nghiệp thành công từ kinh trong thúc đẩy khởi nghiệp quốc gia doanh mạo hiểm. cũng là bước đi cần thiết của Chính phủ Môi trường khởi nghiệp sáng tạo và trong vấn đề xóa bỏ tư duy định kiến cần được Nhà nước đứng ra xây dựng với tính chất mạo hiểm trong kinh để đảm bảo tính ổn định và sẵn sàng doanh, bởi vì, kinh nghiệm của Thế giới giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Vương Chí Cường: Xu thế phát triển giáo dục khởi nghiệp của Liên minh Châu Âu – Tài liệu phục vụ nghiên cứu TN 2016 – 51,52. Hà Nội, 2014 [2] Trương Vệ Dân, Mẫu Tiểu Dũng: Đường lối xây dựng chương trình giáo dục khởi nghiệp trong trường Trường Đại học Mỹ - Tài liệu phục vụ nghiên cứu TN.2016 – 46&47, Hà Nội, 2016. [3] Phạm Tất Dong: Xây dựng xã hội học tập – một xu hướng đổi mới phát triển của giáo dục thế kỷ XXI – Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Quốc gia Hà Nội, số 1/2013. [4] Vũ Anh Tuấn - Tổng thư ký Hội tin học TP HCM (HCA) - Đối thoại giữa doanh nghiệp CNTT và chính quyền TPCHM ngày 31/8/2017, Theo 24h.com ; The Saigon Times; Cafebiz 176
  15. TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 2/2021 Cơ hội và thách thức… START-UP AND EXPERIENCES Toan Tran Thanh1,* 1 Van Lang University ABSTRACT Being a startup country means the maximum liberalization of all people's potentials in economic development, based on the fact that each person finds his own advantage with the maximum support of the Government. Under Vietnam's current conditions, only investment in innovative start-up Vietnam is expected to accelerate its development, which is the only way we can achieve our industrialization goals soon, nationalization in the near future. At the present time, it is clear that becoming a startup country is the only way out for the Vietnamese economy. Keywords: starting a business, startup Liên hệ: Trần Thanh Toàn Trường Trường Đại học Văn Lang 45 Nguyễn Khắc Nhu, Phường Cô Giang, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh E-mail: tranthanhtoan1957@gmail.com 177
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

CEO.24: Bộ 240+ Tài Liệu Quản Trị Rủi Ro Doanh Nghiệp
249 tài liệu
1546 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2