PHÒNG GIÁO D C ĐÀO T O L TH YỤ Ạ Ệ Ủ
TR NG TH S N TH YƯỜ Ơ Ủ
SÁNG KI N KINH NGHI M Ế Ệ
M t s kinh nghi m nâng cao ch t l ng ộ ố ệ ấ ượ
gi i toáncó l i văn cho h c sinh l p 1 ả ờ ọ ớ
GV: V ng Th H ng Duyên ươ ị ồ
3
SÁNG KI N KINH NGHI M:Ế Ệ
M t s kinh nghi m nâng cao ch t l ng gi i toán có l i văn ộ ố ệ ấ ượ ả ờ
cho h c sinh l p 1ọ ớ
I. Ph n m đu:ầ ở ầ
1. Lý do ch n sáng ki n:ọ ế
Nh ng đi m i căn b n toàn di n giáo d c đào t o nh m th c hi n chi nữ ổ ớ ả ệ ụ ạ ằ ự ệ ế
l c đi m i sâu s c toàn di n v kinh t , xã h i th c hi n thành công côngượ ổ ớ ắ ệ ề ế ộ ự ệ
nghi p hóa, hi n đi hóa đt n c v ng b c ti n vào th k m i. Trong vi cệ ệ ạ ấ ướ ữ ướ ế ế ỷ ớ ệ
đi m i đó, con ng i có tính quy t đnh. Chính vì v y Đng và nhà n c đã cóổ ớ ườ ế ị ậ ả ướ
đng l i quan đi m ch đo, chính sách đúng đn nh m đi m i vi c đào t o,ườ ố ể ỉ ạ ắ ằ ổ ớ ệ ạ
giáo d c con ng i m i ngành h c, b c h c, coi “Giáo d c là qu c sách hàngụ ườ ở ọ ọ ậ ọ ụ ố
đu”.ầ
Trong các môn h c, môn toán là m t trong nh ng môn có v trí r t quan tr ng.ọ ộ ữ ị ấ ọ
Các ki n th c, k năng c a môn toán có nhi u ng d ng trong đi s ng, giúpế ứ ỹ ủ ề ứ ụ ờ ố
h c sinh nh n bi t m i quan h v s l ng và hình d ng không gian c a thọ ậ ế ố ệ ề ố ượ ạ ủ ế
gi i hi n th c. M t trong nh ng n i dung toán đáp ng đc m c đích trên đó làớ ệ ự ộ ữ ộ ứ ượ ụ
đn v đo l ng. Ngày nay, s phát tri n m nh m c a khoa h c k thu t vàơ ị ườ ự ể ạ ẽ ủ ọ ỹ ậ
công ngh thông tin đã làm cho kh năng nh n th c c a tr cũng v t tr i. Đi uệ ả ậ ứ ủ ẻ ượ ộ ề
đó đã đòi h i nh ng nhà nghiên c u giáo d c luôn luôn ph i đi u ch nh n iỏ ữ ứ ụ ả ề ỉ ộ
dung, ph ng pháp gi ng d y phù h p v i nh n th c c a t ng đi t ng h cươ ả ạ ợ ớ ậ ứ ủ ừ ố ượ ọ
sinh nh m không ng ng nâng cao ch t l ng giáo d c toàn di n góp ph n đàoằ ừ ấ ượ ụ ệ ầ
t o nhân l c, b i d ng nhân tài cho quê h ng, đt n c.ạ ự ồ ưỡ ươ ấ ướ
Nh ng năm g n đây ngành giáo d c luôn đc đi m i v m c tiêu, n iữ ầ ụ ượ ổ ớ ề ụ ộ
dung và ph ng pháp cũng nh hình th c t ch c d y h c tích c c góp ph nươ ư ứ ổ ứ ạ ọ ự ầ
nâng cao ch t l ng giáo d c. b c ti u h c thì l p M t là l p đc đi m iấ ượ ụ Ở ậ ể ọ ớ ộ ớ ượ ổ ớ
nâng cao rõ và s m nh t là môn Toán, trong ch ng trình tr c đây các em chớ ấ ươ ướ ỉ
h c c ng tr các s trong ph m vi 10, hi n nay các em đc h c c ng tr trongọ ộ ừ ố ạ ệ ượ ọ ộ ừ
ph m vi 100, đc bi t là các em còn đc làm quen và h c d ng gi i bài toán cóạ ặ ệ ượ ọ ạ ả
l i văn.ờ
Kh năng gi i toán có l i văn chính là ph n ánh năng l c v n d ng ki nả ả ờ ả ự ậ ụ ế
th c c a h c sinh.ứ ủ ọ H c sinh hi u v m t n i dung ki n th c toán h c v n d ngọ ể ề ặ ộ ế ứ ọ ậ ụ
vào gi i toán k t h p v i kíên th c Ti ng Vi t đ gi i quy t v n đ trong toánả ế ợ ớ ứ ế ệ ể ả ế ấ ề
h c. Thông qua gi i toán có l i văn các em đc phát tri n trí tu , đc rènọ ả ờ ượ ể ệ ượ
luy n kĩ năng t ng h p: đc, vi t, di n đt, trình bày, tính toán. Gi i toán có l iệ ổ ợ ọ ế ễ ạ ả ờ
văn góp ph n c ng c ki n th c toán, rèn luy n k năng di n đt, tích c c gópầ ủ ố ế ứ ệ ỹ ễ ạ ự
ph n phát tri n t duy cho h c sinh ti u h c. Toán có l i văn là chi c c u n iầ ể ư ọ ể ọ ờ ế ầ ố
gi a toán h c và th c t đi s ng, gi a toán h c v i các môn h c khác.ữ ọ ự ế ờ ố ữ ọ ớ ọ
Trong ch ng trình toán ti u h c thì “Gi i toán có l i văn” là ki n th cươ ể ọ ả ờ ế ứ
khó khăn nh t đi v i h c sinh, và càng khó khăn h n đi v i h c sinh l p M t.ấ ố ớ ọ ơ ố ớ ọ ớ ộ
B i vì đi v i h c sinh l p m t v n t , v n hi u bi t, kh năng đc hi u, khở ố ớ ọ ớ ộ ố ừ ố ể ế ả ọ ể ả
năng t duy lô gic c a các em còn r t h n ch .ư ủ ấ ạ ế Đi v i tr là h c sinh l p 1,ố ớ ẻ ọ ớ
môn toán tuy có d nh ng đ h c sinh đc - hi u bài toán có l i văn qu khôngễ ư ể ọ ọ ể ờ ả
d dàng, v l i vi c vi t lên m t câu l i gi i phù h p v i câu h i c a bài toánễ ả ạ ệ ế ộ ờ ả ợ ớ ỏ ủ
cũng là v n đ không đn gi n. Nhi u khi v i m t bàiấ ề ơ ả ề ớ ộ toán có l i văn các em cóờ
th làm đúng phép tính nh ng không th tr l i ho c lý gi i t i sao các em l iể ư ể ả ờ ặ ả ạ ạ
có đc phép tính nh v y. ượ ư ậ Th c t tôi th y m t s em ch a bi t tóm t t bàiự ế ấ ộ ố ư ế ắ
toán, ch a bi t phân tích đ toán đ tìm ra l i gi i, ch a bi t cách trình bày bàiư ế ề ể ố ả ư ế
gi i, di n đt v ng v thi u lôgic. V y làm th nào đ giúp h c sinh l p 1 gi iả ễ ạ ụ ề ế ậ ế ể ọ ớ ả
t t toán có l i văn ? Đó cũng là lí do mà tôi ch n sáng ki n kinh nghi m : “ố ờ ọ ế ệ M tộ
s kinh nghi m giúp h c sinh l p 1 nâng cao ch t l ng gi i toán có l iố ệ ọ ớ ấ ượ ả ờ
văn.”
2. Đi m m i trong sáng ki n:ể ớ ế
Ngoài các gi i pháp mà lâu nay đã s d ng d y toán có l i văn, tôi m nh d nả ử ụ ạ ờ ạ ạ
đa ra m t s gi i pháp m i góp ph n tích c c vào vi c giúp h c sinh l p 1 gi iư ộ ố ả ớ ầ ự ệ ọ ớ ả
toán có l i văn mà nhi u sáng ki n khác ch a ch ra đc và nhi u giáo viênờ ề ế ư ỉ ượ ề
ch a nh n th y khi gi ng d y trên l p:ư ậ ấ ả ạ ớ
+ T ch c cho h c sinh h c nhóm c ng tác: có th cho h c sinh làm vi cổ ứ ọ ọ ộ ể ọ ệ
trong nhóm đôi ho c nhóm b n h c sinh nh m giúp h c sinh xây d ng m i quanặ ố ọ ằ ọ ự ố
h gi a h c sinh v i h c sinh, gi a h c sinh v i bài h c,... t đó tìm ra cách gi iệ ữ ọ ớ ọ ữ ọ ớ ọ ừ ả
bài toán có l i văn.ờ
+ Đi m i vi c đánh giá h c sinh: Giáo viên th ng xuyên ki m tra vi cổ ớ ệ ọ ườ ể ệ
gi i toán có l i văn c a h c sinh qua t ng bài toán, t ng ho t đng h c t p,ả ờ ủ ọ ừ ừ ạ ộ ọ ậ
đánh giá nh n xét t m ngay trên bài làm c a các em đ các em ti n b h n.ậ ỉ ỉ ủ ể ế ộ ơ
+ Giáo viên có th m i cha m h c sinh đn cùng d gi xem con h c bài,ể ờ ẹ ọ ế ự ờ ọ
cùng giáo viên giúp đ h c sinh trong th i gian đu m i h c gi i toán có l i văn.ỡ ọ ờ ầ ớ ọ ả ờ
II. Ph n n i dung:ầ ộ
1. Th c tr ng c a n i dung c n nghiên c u:ự ạ ủ ộ ầ ứ
Qua th c t gi ng d y l p 1 nhi u năm tôi th y:ự ế ả ạ ớ ề ấ
- Ph n l n h c sinh bi t làm bài toán có l i văn.ầ ớ ọ ế ờ
- H c sinh ham h c, có h ng thú h c t p môn toán nói chung và “Gi i bàiọ ọ ứ ọ ậ ả
toán có l i văn” nói riêng.ờ
- H c sinh b c đu bi t v n d ng bài toán có l i văn vào th c t .ọ ướ ầ ế ậ ụ ờ ự ế
Song bên c nh đó, qua quá trình gi ng d y tôi th y còn không ít h c sinhạ ả ạ ấ ọ
còn lúng túng khi gi i bài toán có l i văn. Đó là:ả ờ
+ Đc đc đ bài nh ng ch a hi u đ bài, ch a bi t th nào là tìm hi uọ ượ ề ư ư ể ề ư ế ế ể
bài toán có l i văn nh : Bài toán cho bi t gì? Bài toán h i gì ?ờ ư ế ỏ
+ Không hi u các thu t ng toán h c nh : thêm, b t, cho đi, mua v , bayể ậ ữ ọ ư ớ ề
đi, ch y đn,. . . và câu h i: Có t t c bao nhiêu? Còn l i bao nhiêu? . . . .ạ ế ỏ ấ ả ạ
+ Không bi t tóm t t bài toán, lúng túng khi nêu câu l i gi i, có khi h cế ắ ờ ả ọ
sinh nêu l iạ h i c a bài toán. Không hi u thu t ng toán h c nên không bi t nênỏ ủ ể ậ ữ ọ ế
c ng hay tr d n đn nói sai, vi t sai phép tính, sai đn v , vi t sai đáp s .ộ ừ ẫ ế ế ơ ị ế ố
Ví dụ: Khi d y bài t p 2 trang 118ạ ậ
“Lúc đu t em có 6 b n, sau đó có thêm 3 b n n a. H i t em có t t c m yầ ổ ạ ạ ữ ỏ ổ ấ ả ấ
b n?”ạ
- M t s h c sinh ch bi t làm đúng phép tính và đáp s nh ng ch a bi tộ ố ọ ỉ ế ố ư ư ế
vi t câu l i gi i :ế ờ ả
- Có h c sinh ch bi t vi t câu l i gi i, làm đúng phép tính và đáp s nh ngọ ỉ ế ế ờ ả ố ư
ch a vi t đúng tên đn v (danh s ):ư ế ơ ị ố
- Khi làm bài h c sinh ch ghi câu l i gi i và phép tính còn không ghi đáp s :ọ ỉ ờ ả ố
- Có bài thì nhìn qua t ng đúng h t nh ng ph n vi t k t qu c a phép tính cóưở ế ư ầ ế ế ả ủ
ghi tên đn v trong d u ngo c, còn đáp s thì ghi k t qu v i tên đn v cũngơ ị ấ ặ ở ố ế ả ớ ơ ị
có trong d u ngo c.ấ ặ
+ M t s ít h c sinh không hi u n i dung bài toán có l i văn d n đnộ ố ọ ể ộ ờ ẫ ế
không làm đc bài.ượ
+ Trình bày bài làm còn ch a s ch đp.ư ạ ẹ
+ M t s em làm đúng nh ng khi cô h i l i không bi t tr l i. Ch ng tộ ố ư ỏ ạ ế ả ờ ứ ỏ
các em ch a n m đc m t cách ch c ch n cách gi i bài toán có l i văn.ư ắ ượ ộ ắ ắ ả ờ
+ Khi v nhà h c sinh l i ch a đc b m quan tâm đn bài v c a conề ọ ạ ư ượ ố ẹ ế ở ủ
do đi làm v t v ho c mu n quan tâm nh ng không bi t d y con sao cho đúngấ ả ặ ố ư ế ạ
ph ng pháp d n đnươ ẫ ế giáo viên r t v t v khi d y đn d ng bài toán có l iấ ấ ả ạ ế ạ ờ
văn.
K t qu đi u tra t i l p 1A- năm h c 2015 - 2016:ế ả ề ạ ớ ọ
Bài t p s 2 (Trang 118) - Ti t 1 c a bài: Gi i toán có l i vănậ ố ế ủ ả ờ
Lúc đu t em có 6 b n, sau đó có thêm 3 b n n a. H i t em có t t cầ ổ ạ ạ ữ ỏ ổ ấ ả
m y b n?ấ ạ
T ngổ
s HSố
Bài đtạ
đi mể
9-10
Bài đtạ
đi m ể
7-8
Bài đtạ
đi m ể
5-6
Bài đt Đi m ạ ể
<5
SL % SL % SL % SL %
27 6 22,2 13 48,1 518,5 3 11,1
V cách trình bày :ề
T ng sổ ố
HS
HS vi tế
đúng
câu l iờ
gi iả
HS vi tế
đúng
phép
tính
HS vi tế
đúng
đáp số
HS gi i đúng c 3 b cả ả ướ
SL % SL % SL % SL %
27
13
48,1
13
48,1
11
40,7
13
48,1
* Nguyên nhân c a th c tr ng :ủ ự ạ