intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Kinh tế môi trường - ĐH Mở Tp HCM

Chia sẻ: Langbiang Buon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST
Báo xấu
302
lượt xem 90
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chưa bao giờ vấn đề môi trường lại được quan tâm nhiều như hiện nay. Điều đó là do tài nguyên thiên nhiên ngày càng bị khai thác quá mức và môi trường ngày càng bị ô nhiễm. Môn Kinh tế tài nguyên và môi trường chỉ mới xuất hiện và phát triển trong những năm 60 của thế kỷ 20 do nhu cầu bức bách của thực tiễn. Tuy nhiên những khái niệm căn bản làm nền tảng cho Kinh tế tài nguyên và môi trường đã có từ thế kỷ thứ 18. Kinh tế tài nguyên và môi trường nghiên cứu các vấn đề tài...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh tế môi trường - ĐH Mở Tp HCM

  1. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Ph n I KHÁI QUÁT KINH T TÀI NGUYÊN & MÔI TRƯ NG Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics BAØI 1: TAØI NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG VAØ PHAÙT TRIEÅN KINH 1.3 QUAN HEÄ GIÖÕA KINH TEÁ VAØ MOÂI TRÖÔØNG TEÁ 1.1 MOÂI TRÖÔØNG LAØ GÌ? - Moâ hình caân baèng vaät chaát, treân cô sôû nhieät ñoäng löïc hoïc - YEÁU TOÁ TÖÏ NHIEÂN, NHAÂN TAÏO Quy luaät nhieät ñoäng löïc hoïc I: Taøi - BAO QUANH CON NGÖÔØI Naêng HÑKT laø moät quaù trình chuyeån Töï nhieân nguyeân löôïng ñoåi vaät chaát vaø naêng löôïng - AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI: ÑÔØI SOÁNG, SAÛN XUAÁT, SÖÏ TOÀN TAÏI VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA CON NGÖÔØI VAØ (a) (b) SINH VAÄT Neàn kinh teá Quy luaät nhieät ñoäng löïc hoïc II: {Lu t môi trư ng (29/11/2005)} Khoâng theå thu hoài (taùi sinh) Chaát thaûi Naêng löôïng böùc xaï 100% nhöõng saûn phaåm pheá thaûi 1.2 NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA KINH TEÁ TAØI NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG ñeå ñöa laïi vaøo chu trình taøi (a): doøng nguyeân lieäu, naêng löôïng ñi vaøo nguyeân. VAÄN DUÏNG CAÙC QUY LUAÄT PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ: (b): doøng nguyeân lieäu, naêng löôïng ñi ra --> SÖÛ DUÏNG TIEÁT KIEÄM VAØ HIEÄU QUAÛ TAØI NGUYEÂN --> BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHOÛI SUY THOAÙI 3
  2. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 1.4 NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA KINH TEÁ TAØI NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG Ñònh luaät nhieät ñoäng löïc hoïc thöù I Moâ hình caân baèng vaät chaát M = RP + RC = G + RP - RP’ – RC’ Nguyeân lieäu M laáy töø moâi tröôøng Giaûm chaát thaûi baèng caùch naøo?? Saûn xuaát Taùi tuaàn hoaøn (Rp’) Giaûm M nhö theá naøo??? Chaát thaûi (Rp) Coù 3 caùch: Haøng hoùa (G) Thaûi ra moâi tröôøng - Giaûm G giaûm toác ñoä gia taêng daân soá. - Giaûm RP: thay ñoåi toång löôïng chaát thaûi sinh ra trong quaù Tieâu thuïï Chaát thaûi (Rc) trình saûn xuaát Thaûi ra moâi tröôøng - Taêng (RP‘+ RC‘): taêng taùi tuaàn hoaøn Taùi tuaàn hoaøn (Rc’) Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 1.6 NGOAÏI TAÙC VAØ HAØNG HOAÙ COÂNG COÄNG 1.5 CHÖÙC NAÊNG MOÂI TRÖÔØNG Ngoaï taù laø 1. Ngoaïi taùc laø gì? - LAØ NÔI SINH SOÁNG CUÛA CON NGÖÔØI - Nhöõng hoaït ñoäng gaây taùc ñoäng phuï cuûa saûn xuaát hay tieâu thuï -> coù lôïi or - LAØ NÔI CHÖÙA ÑÖÏNG TAØI NGUYEÂN coù haïi cho ngöôøi thöù 3 (khoâng phaûi hoaëc khoâng ñöôïc traû tieàn) - LAØ NÔI TIEÁP NHAÄN PHEÁ THAÛI KHOAÛNG KHOÂNG GIAN HOÄI TUÏ CAÙC ÑIEÀU KIEÄN: Ngoaï taù toà taï Ngoaïi taùc toàn taïi khi naøo? naøo? MOÂI TRÖÔØNG CHÖÙA ÑÖÏNG: - VAÄT LYÙ, - Caùi giaù phaûi traû hoaëc caùi lôïi cuûa tö nhaân khoâng baèng cuûa xaõ hoäi MOÂI TRÖÔØNG TTIEÁPU, NAÊN GPHEÁ NG, ITHOÂNÑOÀTIN, NGUYEÂN - HOÙA HOÏC, N LÖÔÏ THAÛ VAØ G NG VAÄ LIEÄ NHAÄ - Phuùc lôïi cuûa ngöôøi tieâu duøng vaø ngöôøi saûn xuaát naøy bò aûnh höôûng bôûi HOÙA CUNGNCAÁP THAM HOAÏT THÖÏCG HIEÄN VOØNG, .. CHUÙ G, CHO GIA ÑOÄN SINH HOAÏT SINH HOÏC, nhöõng ngöôøi tieâu duøng or ngöôøi saûn xuaát khaùc TUAÀN HOAØ- VAØT CHAÁTLYÙ CUÛA CON NGÖÔØI. SAÛN XUAÁN VAÄ QUAÛN . T - CAÛNH QUAN, - Caùc chi phí, lôïi ích khoâng ñöôïc xem xeùt ñaày ñuû trong caùc hoaït ñoäng saûn xuaát hay tieâu duøng. - XAÕ HOÄI. 7 8
  3. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Lôï Lôïi ích xaõ hoäi = Lôïi ích tö nhaân + Lôïi ích ngoaïi taùc hoä Lôï tö Lôï ngoaï taù phí hoä phí phí ngoaï taù Chi phí xaõ hoäi = Chi phí tö nhaân + Chi phí ngoaïi taùc phí Chi phí tö nhaân: Lôï Lôïi ích tö nhaân: tö Chi phí ñöôïc chi traû tröïc tieáp bôûi ngöôøi tieâu duøng - thu ñöôïc tröïc tieáp cuûa ngöôøi tieâu duøng töø hoaït ñoäng tieâu duøng hay lôïi trong caùc hoaït ñoäng tieâu duøng hay bôûi ngöôøi saûn ích cuûa ngöôøi saûn xuaát töø hoaït ñoäng saûn xuaát. xuaát trong caùc hoaït ñoäng saûn xuaát. Ví duï. Lôï Lôïi ích ngoaïi taùc: ngoaï taùc: phí ngoaï taùc: Chi phí ngoaïi taùc: - Lôïi ích cuûa nhöõng ngöôøi tieâu duøng hay ngöôøi saûn xuaát khoâng phaûi laø Chi phí ñöôïc chi traû bôûi ngöôøi tieâu duøng hay ngöôøi nhöõng ngöôøi tieán haønh caùc hoaït ñoäng ñoù. saûn xuaát khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi tieán haønh caùc hoaït ñoäng ñoù. Ví duï. 10 9 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Theá naø laø haøng hoaù coäng? Ngoaï taùc, haøng hoaù coäng vaø vaá trö ng 2. Theá naøo laø haøng hoaù coâng coäng? 3. Ngoaïi taùc, haøng hoaù coâng coäng vaø vaán ñeà moâi tröôøng - Cung caáp cho nhieàu ngöôøi, möùc giaù khoâng cao - Nguyeân nhaân gaây suy thoaùi moâi tröôøng hôn möùc giaù cung caáp cho moät ngöôøi - Khi toàn taïi ngoaïi taùc vaø haøng hoaù coâng coäng --> giaù saûn phaåm khoâng - Cung caáp cho moät soá ngöôøi tieâu duøng thì nhöõng ngöôøi khaùc vaãn coù theå tieâu duøng chuùng. phaûn aùnh ñuùng giaù trò xaõ hoäi cuûa noù --> caùc doanh nghieäp coù theå saûn xuaát quaù nhieàu hay quaù ít --> ñieàu tieát cuûa thò tröôøng voâ hieäu quaû. Ñaëc tröng cuûa haøng hoaù coâng coäng: trö cuû haøng hoaù coäng: - Khoâng giaûm soá löôïng khi ñöôïc tieâu duøng bôûi nhieàu ngöôøi - Ngoaïi taùc coù theå tích cöïc hay tieâu cöïc. - Khoâng ñoäc chieám - Ví duï: nöôùc saïch, khoâng khí saïch, caûnh quan, bieän phaùp y teá, ñeøn haûi ñaêng, soùng radio... 11 12
  4. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 1.7 TAÊNG TRÖÔÛNG KINH TEÁ, GIA TAÊNG DAÂN SOÁ VAØ MOÂI TRÖÔØNG Ngoaïi taùc tieâu cöïc: Khaù nieä giôù haï Khaùi nieäm giôùi haïn taêng tröôûng: trö ng: + Phaùt sinh vì doanh nghieäp khoâng muoán chòu traùch nhieäm veà Giôùi haïn ñoái vôùi söï taêng tröôûng kinh teá: chi phí ngoaïi taùc. - Khaû naêng haáp thuï chaát thaûi cuûa moâi tröôøng thieân nhieân. + Phaùt sinh khi moät beân laøm phaùt sinh caùc chi phí cho beân khaùc. + Laøm phaùt sinh chi phí ngoaïi taùc --> chi phí xaõ hoäi > chi phí tö nhaân. - Giôùi haïn cuûa caùc loaïi taøi nguyeân khoâng theå taùi taïo Ngoaïi taùc tích cöïc: Vaán ñeà taêng daân soá vôùi hai giôùi haïn treân: + Naûy sinh khi hoaït ñoäng cuûa moät beân laøm lôïi cho beân khaùc - Daân soá vaø ñaát ñai; + Mang laïi lôïi ích ngoaïi taùc --> lôïi ích xaõ hoäi >lôïi ích tö nhaân - Daân soá vaø nhu caàu nöôùc; - Vôùi caïn kieät taøi nguyeân röøng - Vôùi chaát löôïng khoâng khí. 13 14 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics ieà kieä phaù trieå beà vö 2. Ñieàu kieän ñeå phaùt trieån beàn vöõng 1.8 MOÂI TRÖÔØNG VAØ PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG Khaù nieä phaù trieå beà vö 1. Khaùi nieäm phaùt trieån beàn vöõng Trong ñoù: Ñaûm baûo ñöôïc voán K ñöôïc duy• K – Döï tröõ voán trì cho caùc theá heä. - Söï phaùt trieån thoaû maõn nhu caàu cuûa theá heä hieän taïi nhöng khoâng aûnh • Km – Voán con ngöôøi taïo ra (maùy moùc, ñöôøng xaù, ..) höôûng ñeán söï thoaû maõn nhu caàu cuûa theá heä töông lai. • Kn – Taøi saûn thieân nhieân (khoaùng saûn, thuyû haûi saûn,…) K = Km + Kn - Bao goàm söï caân baèng treân 3 lónh vöïc: taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng • Kh – Voán con ngöôøi (tri thöùc, kyõ naêng) + Kh xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. Caàn 1 cô cheá chuyeån giao taøi nguyeân cho theá heä töông lai: X S= => X ? T ? --> S ??? (1 + r)T Trong ñoù: - Caûi thieän Pareto: söï phaân phoái laøm cho moät ngöôøi coù lôïi hôn nhöng S – Döï tröõ voán cuûa theá heä hieän taïi khoâng laøm baát kyø ai bò thieät X – Chi phí khaéc phuïc haäu quaû cuûa theá heä töông lai - Phaùt trieån beàn vöõng baûo ñaûm duy trì phuùc lôïi theo thôøi gian T – Thôøi gian keå töø thôøi ñieåm hieän taïi r – Laõi suaát thöïc (r >0) 15 16
  5. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 3. Nguyeân taéc hoaït ñoäng ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng 4. Nguyeân taéc hoaït ñoäng ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng Nguyeân taéc 1: Möùc khai thaùc vaø söû duïng taøi nguyeân taùi taïo (h) phaûi luoân 1. Duy trì naêng löïc taùi sinh cuûa taøi nguyeân coù khaû naêng taùi sinh nhoû hôn möùc taùi taïo cuûa taøi nguyeân (y), h khuyeán khích caùc hoaït ñoäng hieäu quaû ñeå ñònh höôùng cho caùc quyeát ñònh ñuùng ñaén traùnh oâ nhieãm moâi tröôøng 19 20
  6. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 2.2 Haäu quaû cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng: 2.3 CÔ CHEÁ HOAÏT ÑOÄNG VAØ THAÁT BAÏI CUÛA THÒ TRÖÔØNG - Caáp ñoä ñòa phöông: oâ nhieãm nguoàn nöôùc, khoâng khí -> söùc khoûe coäng ñoàng 1) Taàm quan troïng vaø hieäu quaû cuûa thò tröôøng: - Caáp ñoä vuøng: möa acid, oâ nhieãm khoâng khí, - Kinh teá thò tröôøng: nhaø saûn xuaát quyeát ñònh: loaïi haøng hoùa, saûn xuaát nhö thöïc vaät, ñaát, nöôùc, taøi saûn theá naøo vaø saûn xuaát cho ai. - Kinh teá keá hoaïch taäp trung: nhaø nöôùc chi phoái tôùi taát caû caùc hoaït ñoäng: - Caáp ñoä toaøn caàu: traùi ñaát noùng leân, hieän saûn xuaát (loaïi saûn phaåm, soá löôïng vaø caùch thöùc saûn xuaát) vaø quaù trình töôïng hieän öùng nhaø kính, thay ñoåi khí haäu, phaân phoái tieâu duøng baõo luït, nöôùc bieån daâng cao, haïn haùn,.. - Kinh teá hoãn hôïp: keát hôïp cuûa 2 neàn kinh teá treân, moät soá nhaø kinh teá Hai nguyeân nhaân chính: goïi laø neàn kinh teá thò tröôøng ngaøy nay. - Ñònh giaù saûn phaåm khoâng tính ñuû chi phí söû duïng caùc taøi nguyeân moâi tröôøng Hieå bieá caùch thöù hoaï ng vaø caù tí hieä baù cuû trö ng => Hieåu bieát caùch thöùc hoaït ñoäng vaø caùc tín hieäu baùo cuûa thò tröôøng - Khoâng xaùc ñònh roõ quyeàn sôû höõu ñoái vôùi taøi nguyeân moâi tröôøng 21 22 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 3) Möùc saûn löôïng toái ña hoùa lôïi nhuaän 2) Muïc tieâu cuûa nhaø doanh nghieäp: lôïi nhuaän MR hay MC MC MR – Doanh thu bieân Lôïi nhuaän bieân = doanh thu bieân – chi phí bieân MC – Chi phí bieân MR - Lôïi nhuaän bieân: lôïi nhuaän taêng theâm khi taêng baùn moät ñôn vò saûn phaåm Chöùng minh: Qm laø möùc saûn löôïng toái öu cuûa doanh nghieäp? - Doanh thu bieân: soá tieàn taêng thu khi baùn theâm moät ñôn vò saûn phaåm - Chi phí bieân: chi phí taêng theâm khi saûn xuaát theâm moät ñôn vò saûn phaåm O Qm Q 23 24
  7. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 5) Caùc chi phí ngoaïi taùc vaø saûn löôïng toái öu cuûa xaõ hoäi (trang 41) 4) Caùch thöùc thò tröôøng söû duïng taøi nguyeân moâi tröôøng coù giaù vaø khoâng coù giaù Soá löôïng chaát oâ nhieãm + Trong thò tröôøng töï do, 2 yeáu toá quyeát ñònh möùc saûn xuaát: thaûi ra vaø ñöôïc haáp thuï oâ nhieãm thaûi ra o Gía ñôn vò moät saûn phaåm coù theå baùn ñöôïc Chöùng minh: Qa laø möùc saûn o Chi phí ñeå saûn xuaát ra moät ñôn vò saûn phaåm löôïng toái ña maø moâi tröôøng Doanh nghieäp seõ chæ söû duïng taøi nguyeân ñeå saûn xuaát möùc saûn löôïng: Khaû naêng haáp thu coù theå haáp thuï? MR = MC Ñoái vôùi taøi nguyeân moâi tröôøng ñöôïc söû duïng mieãn phí thì nhaø saûn xuaát ñö ng Löôïng oâ nhieãm tyû leä coù xu höôùng khoâng tính toaùn ñeå söû chuùng moät caùch tieát kieäm. co ng ng ch m. thuaän vôùi saûn löôïng Ví duï: saûn xuaát --> söû duïng nhieân lieäu --> khí thaûi Keát luaän: caùch söû duïng taøi nguyeân nhö theá coù lôïi cho doanh nghieäp nhöng Qa Q coù haïi cho moâi tröôøng (cho xaõ hoäi), phaùt sinh chi phí ngoaïi taùc Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics MNPB = lôïi ích bieân (hay doanh thu bieân) - chi phí bieân Löôïng oââ nhieãm H Caâu hoûi yeâu caàu MNPB, MEC - Lôïi ích bieân: Doanh thu taêng Löôïng oââ nhieãm H H MEC theâm do saûn xuaát theâm 1 ñôn MNPB 1. Taïi sao ñöôøng MEC ñi leân töø vò saûn phaåm gaây oâ nhieãm G möùc saûn löôïng Qa maø khoâng H - Chi phí bieân: chi phí taêng theâm L MEC MNPB khi saûn xuaát theâm 1 ñôn vò saûn phaûi töø goác toïa ñoä O. G E L phaåm gaây oâ nhieãm d a E 2. Chöùng minh Qs laø möùc saûn d a MNPB (marginal net private benefit): löôïng toái öu cuûa xaõ hoäi. Lôïi ích tö nhaân roøng bieân MEC (marginal externality cost): chi c b c b phí ngoaïi öùng bieân O QK Qa Qs Qp O Q QK Qa Qs Qp Q
  8. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Trôï caáp laøm giaûm chi phí nhö theá naøo? Caùc vaán ñeà treân cho thaáy: MNPB, MEC Löôïng oââ nhieãm H 1. Caùc ngoaïi öùng khoâng bieán maát. Khoái löôïng b coøn toàn taïi nhö ngoaïi Chi phí saûn xuaát giaûm, öùng toái öu traùi vôùi quan ñieåm chaát oâ nhieãm neân bò loaïi tröø. Chaát oâ Cha oâ MNPB -> MNPB*, taêng MEC nhieãm bò loaïi tröø chæ khi löôïng chaát thaûi < khaû naêng haáp thu cuûa MNPB* lôïi ích tö nhaân. Ngöôøi nhieã ng G gaây oâ nhieãm môû roäng moâi tröôøng. moâ ng. saûn xuaát -> Qp* vaø taïo D A 2. Chi phí vaø doanh thu cuûa doanh nghieäp quyeát ñònh bôûi nhöõng löïc ra chi phí ngoaïi öùng löôïng thò tröôøng nhöng chi phí thöôøng bò quyeát ñònh bôûi nhöõng chính MNPB cao hôn tröôùc. saùch cuûa nhaø nöôùc, ñaëc bieät trong caùc nöôùc ñang phaùt trieån. C B O Qa Qp Qp* Q Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 2.4 Söï thaát baïi cuûa chính quyeàn trong vaán ñeà moâi tröôøng Caâu hoûi oân taäp baøi 2 1. Taïi sao chính quyeàn can thieäp? 1. Khi saûn xuaát ôû möùc saûn löôïng naøo thì toång lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp laø - Baûo veä nhöõng naïn nhaân cuûa caùc taùc ñoäng ngoaïi taùc. toái ña? chöùng minh doanh nghieäp chæ saûn xuaát ñeán möùc saûn löôïng maø - Ñaëc tính cuûa moät soá loaïi taøi nguyeân khoâng thuoäc sôû höõu cuûa ai, töï doanh thu bieân baèng chi phí bieân. do tieáp caän -> coù xu höôùng bò laïm duïng, khoâng ai baûo veä. 2. Chöùng minh raèng neáu saûn xuaát ôû möùc saûn löôïng maø taïi ñoù chi phí ngoaïi 2. Taïi sao chính quyeàn thaát baïi? öùng bieân baèng lôïi ích tö nhaân roøng bieân thì lôïi ích cuûa xaõ hoäi laø toái ña. - Chòu chi phoái cuûa nhoùm ngöôøi naøo ñoù trong xaõ hoäi, khi caùc quy ñònh veà moâi tröôøng laøm taêng chi phí cho nhoùm ngöôøi naøy. 3. Tröôøng hôïp nhaø nöôùc trôï caáp giaù cho caùc doanh nghieäp thì ñieàu gì seõ xaûy ra? Veõ ñoà thò vaø giaûi thích. - Vì lyù do chính trò - Khoâng ñuû khaû naêng thu thaäp thoâng tin cho pheùp theo doõi haäu quaû cuûa hoaït ñoäng 32
  9. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Phaàn II BAØI 3: PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH LÔÏI ÍCH – CHI PHÍ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ GIAÙ TRÒ TAØI NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG 1) Khaùi nieäm veà lôïi ích – chi phí: Baøi 3: Phöông phaùp ñaùnh giaù lôïi ích - chi phí 1) Khaùi nieäm veà phaân tích lôïi ích – chi phí - Vieäc gì ñoù thoûa maõn caùc öôùc muoán laø lôïi ích. 2) Nguyeân taéc quyeát ñònh cuûa xaõ hoäi - Vieäc gì ñoù laøm giaûm söï thoûa maõn laø chi phí 3) Giaù saün loøng traû - Chi phí vaø lôïi ích ñöôïc ño löôøng treân cô sôû phuùc lôïi con ngöôøi 4) Phaân tích lôïi ích – chi phí theo thôøi gian Bb – Cb > 0 (1) Baøi 4: Caùc phöông phaùp khaùc 1) Toång giaù trò kinh teá 6) PP chi phí thay theá Cuï theå: moät ngöôøi thích tình traïng B hôn tình traïng A thì lôïi ích roøng khi 2) PP ñaùnh giaù ngaãu nhieân 7) PP chi traû cuûa chính phuû chuyeån sang B ñoái vôùi ngöôøi ñoù phaûi laø soá döông. 3) PP chi phí du haønh 8) PP nhaân - quaû 4) PP ñònh giaù höôûng thuï 9) PP chi phí thay ñoåi 5) PP chi phí cô hoäi 33 34 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 2) Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa xaõ hoäi Trang 53 (sinh vieân ñoïc) 4) Phaân tích lôïi ích – chi phí theo thôøi gian 3) Giaù saün loøng traû (Willingness To Pay-WTP, Willingness To Accept-WTA) o Laõi keùp - Ño löôøng phaàn lôïi ích taêng theâm vaø thieät haïi maát ñi, döïa vaøo löïa choïn Giaû söû coù moät soá tieàn V trieäu ñoàng, sau 1 naêm V trôû thaønh V + Tieàn laõiù. cuûa ngöôøi daân vaø thoâng qua tröng caàu daân yù. Tieàn laõi, Vr = r * V (r – laõi suaát) - Möùc ñoä öa thích cuûa caù nhaân veà moät maët haøng naøo ñoù ñöôïc theå hieän baèng năm 1: V (1) = V + rV = (1+r)V (WTP) ñoái vôùi maët haøng ñoù. năm 2: V (2) = (1+r)V + (1+r)Vr = (1 + r)2V - Khi khoâng thích -> saün loøng traû moät möùc giaù ñeå traùnh hoaëc chòu ñeàn buø ñeå chaáp nhaän ñieàu khoâng thích ñoù (WTA). Ví duï: Neáu laõi suaát 10% naêm thì 5 trieäu sau 5 naêm laø bao nhieâu? Σ(WTP) - Σ(WTA) > 0 ⇒ Quan saùt V(t) theo t, -> coù söï taêng tröôûng theo thôøi gian. Tæ leä taêng - Nguyeân taéc chung ñeå gia taêng lôïi ích roøng cho xaõ hoäi laø: tröôûng (k) laø söï thay ñoåi cuûa V(t) chi cho V(t). V(n-1) – V(n) ∑ ( Bi − Ci) > 0 (2) 35 k= V(n) 36
  10. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics o Chieát khaáu giaù trò hieän taïi o Tính chieát khaáu vaø moâi tröôøng: aûnh höôûng baát lôïi -> theá heä töông lai: Chieát khaáu xuaát hieän do: + Moâi tröôøng bò taøn phaù bôûi caùc döï aùn trong töông lai, chieát khaáu laøm hieän - Trong trong lai coù theå xuaát hieän nhaân toá môùi laøm lôïi ích maát ñi giaù cuûa caùc thieät haïi < möùc thieät haïi thöïc teá. - Tieàn voán coù khaû naêng sinh lôøi + Döï aùn trong khoaûng thôøi gian daøi, chieát khaáu laøm giaûm giaù trò cuûa caùc lôïi - Ñöa giaù trò khaùc nhau cuûa 2 thôøi ñieåm veà thôøi ñieåm hieän taïi ñeå so saùnh chuùng. ích; taïo ra khoù khaên trong vieäc bieän minh caùc döï aùn hoaëc chính saùch. - Khi xeùt tôùi yeáu toá thôøi gian (t), phöông trình (2) ñöôïc chuyeån ñoåi : + Khi caùc quyeát ñònh khai thaùc trieät ñeå nguoàn TN chòu aûnh höôûng bôûi xuaát chieát khaáu. Caùc nguoàn TN coù theå bò caïn kieät coù xu höôùng ñöôïc söû duïng Bt − Ct Taùch phaàn moâi tröôøng > 0 (3) ∑ (1 + r ) ngaøy caøng nhanh khi chieát khaáu ngaøy caøng cao -> ít TN cho theá heä sau t Bt − Ct + Et > 0 (4) ∑ (1 + r ) t 37 38 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Caâu hoûi oân taäp baøi 3 o Tính chieát khaáu vaø moâi tröôøng - chieát khaáu thöôøng gaây baát lôïi cho theá heä töông lai -> chuùng khoâng ñöôïc 1. Phöông phaùp phaân tích chi phí – lôïi ích döïa treân nguyeân taéc naøo? taùn thaønh bôûi caùc nhaø moâi tröôøng. suaát chieát khaáu taêng -> möùc ñaàu 2. Moät döï aùn muoán thöïc hieän ñöôïc phaûi coù nhöõng ñieàu kieän gì? tö chung giaûm -> giaûm toác ñoä taêng tröôûng -> giaûm khai thaùc TN -> giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng 3. Töø coâng thöùc (4) Chöùng minh: taïi sao lôïi ích vaø chi phí caøng thaáp neáu tính khoâng chaéc chaén Bt − Ct + Et > 0 (4) veà lôïi ích vaø chi phí ñoù caøng cao? ∑ (1 + r ) t Caùc tình traïng lieân quan tôùi chieát khaáu: Anh/ Chò ruùt ra ñöôïc nhöõng ñieàu gì? + Söï khoâng chaéc chaén caù nhaân coù coøn soáng ñeán thôøi ñieåm töông lai hay khoâng + Söï khoâng chaéc chaén veà caùc yù thích caù nhaân trong töông lai + Söï khoâng chaéc chaén veà quy moâ cuûa lôïi ích hoaëc chi phí 39 40
  11. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Baøi taäp I o Ví d v tính giá tr hi n t i ròng: Moät döï aùn chuyeån ñoåi ñaát canh taùc töø troàng luùa sang nuoâi - M t d án có các thông s sau, tính NPV c a d án. toâm. Tuy nhieân, neáu nuoâi toâm thì moät phaàn ñaát troàng luùa laïi bò nhieãm pheøn, do ñoù aûnh höôûng tôùi naêng suaát luùa. C ï Năm theå giaù trò thieät haïi nhö sau: 0 1 2 3 4 Chi phí ($) 1000 100 100 100 100 Giaù trò (trieäu ñoàng/ha) Dien tich L i ích 0 600 700 800 700 (ha) Tröôùc sau Nhân t chi t 1.0 1,1 1,21 1.331 1,46 Troàng luùa 30 18 10000 kh u (1+ r) NPV -1000 455 496 526 410 Nuoâi toâm 30 70 4000 NPV = -1000 + 455 + 496 + 526 + 410 = 886$ Tính toán xem d án có kh thi không? 41 42 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Baøi taäp II Baøi taäp III M t d án s n xu t ch ph m vi sinh t rác th i d tính th c hi n trong 5 M t d án khai thác khoáng s n d nh ti n hành trong 1 th i gian năm. Nh ng s li u v l i ích và chi phí như sau: ( ơn v : tri u ng) nào ó, s li u chi phí – l i ích trong 7 năm u như sau: L i ích Nă m L i ích Nă m Chi phí 0 1 2 3 4 5 6 7 Chi phí 0 1 2 3 4 5 Chi phí xây d ng Chi phí xây d ng và s n xu t 1500 1700 500 600 700 800 900 100 100 400 450 500 550 600 và khai thác L i ích do bán s n ph m 0 600 650 700 750 800 Chi phí môi 200 350 300 400 400 500 500 300 L i ích môi trư ng trư ng 0 200 200 200 200 200 L i ích do bán 0 1000 1200 1300 1400 1500 1600 1600 s n ph m D a vào NPV tính ư c, hãy gi i thích: a/ D án có hi u qu không? N u r = 0 Coi r ng ho t ng kinh doanh trong th trư ng n nh, r = 8%. Tính NPV sau th i gian 7 năm, xét v i 2 trư ng h p: b/ Hi u qu c a d án thay i như th nào n u r = 12% cho các giá tr l i ích và chi phí? a/ không tính phí môi trư ng c/ Th hi n k t qu trên th (bi n trình t 1-5 năm) b/ có tính phí môi trư ng 43 44
  12. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Baøi taäp IV BÀI 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP KHÁC DÙNG ÁNH GIÁ GIÁ M t d án nuôi tôm vùng ven bi n có s li u sau: ( ơn v : tri u TR TÀI NGUYÊN MÔI TRƯ NG ng) L i ích Năm Chi tr c a Chi tr c a Nhân – qu Chi phí T ng giá tr chính ph 0 1 2 3 4 5 chính ph kinh t Doanh thu t s n ph m 0 290 280 270 260 250 Chi phí u tư và s n xu t 450 120 130 140 150 160 ánh giá giá Chi phí môi trư ng (ngư i Chi phí thay 0 10 20 30 40 50 nuôi không ph i tr ) ánh giá ng u th tr tài nguyên nhiên Ngư i nuôi tôm ư c vay ti n ngân hàng v i lãi su t 8%/năm. D a môi trư ng vào NPV tính ư c, hãy gi i thích: a/ D án có hi u qu không? N u r = 0 Chi phí cơ h i Chi phí du hành b/ Hi u qu c a d án thay i như th nào n u r = 12% cho các giá nh giá Chi phí thay tr B và C? hư ng th i c/ Th hi n k t qu trên th (bi n trình t 1-5 năm) 45 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics CAÙC PHÖÔNG PHAÙP KHAÙC DUØNG TRONG ÑAÙNH GIAÙ GIAÙ TRÒ TAØI 1. Toång giaù trò kinh teá (Total Economic Value–TEV) cuûa caùc taøi saûn moâi NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG tröôøng (tieáp) 1. Toång giaù trò kinh teá (Total Economic Value–TEV) cuûa caùc taøi saûn moâi tröôøng Giaù trò khoâng söû duïng: - Taát caû nhöõng lôïi ích vaø chi phí khoâng ñöôïc ñònh giaù laøm thay ñoåi lôïi ích - Giaù trò toàn taïi -> giaù trò maø 1 caù nhaân ñaùnh giaù vieäc giöõ gìn 1 taøi saûn roøng cuûa xaõ hoäi -> phaûi ñònh giaù vaø ñöa vaøo tính toaùn maø hoï hoaëc theá heä töông lai khoâng tröïc tieáp söû duïng (vd: baûo veä bôø bieån). - Khaùi nieäm TEV giuùp xaùc ñònh giaù trò kinh teá cuûa caùc taøi saûn moâi tröôøng - Giaù trò keá thöøa -> WTP ñeå baûo toàn moâi tröôøng vì lôïi ích cuûa theá heä phi thò tröôøng sau. TEV bao goàm: giaù trò söû duïng vaø giaù trò khoâng söû duïng Giaù trò söû duïng: giaù trò söû duïng tröïc tieáp, giaùn tieáp vaø giaù trò nhieäm yù (löïa choïn baèng vieäc söû duïng moâi tröôøng trong töông lai) 47 48
  13. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 1. Toång giaù trò kinh teá (Total Economic Value–TEV) cuûa caùc taøi saûn moâi 2. Phöông phaùp ñaùnh gia ngaãu nhieân (Contingent Valuation Method – CVM) tröôøng (tieáp) - Söû duïng caùc cuoäc ñieàu tra ñeå tìm kieám thoâng tin. Ví d : + Choïn ngaãu nhieân 1 soá ngöôøi ñeå hoûi veà ñaùnh giaù cuûa hoï ñoái vôùi 1 haøng TEV cuûa moät khu röøng = giaù trò söû duïng + giaù trò khoâng söû duïng hoùa hoaëc dòch vuï moâi tröôøng naøo ñoù Giá tr s d ng = giá tr s d ng tr c ti p (l i t c t g ) + giá + Öôùc löôïng WTP cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc hoûi tr s d ng gián ti p (khu th ng c nh) + giá tr nhi m ý + Töøø WTP ngoaïi suy ñoái vôùi toaøn boä daân cö (th ng c nh thu c cá nhân trong tương lai) - Caùc phöông phaùp tieáp caän: Giá tr không s d ng = giá tr k th a (th ng c nh cho các + Ñaët caâu hoûi ñoùng th h tương lai ho c ý mu n b o t n thiên nhiên) + giá tr t n t i (b o t n tính a d ng sinh h c) + Ñaët caâu hoûi môû VD: Boû ra 10 ngaøn ñeå xem phaùo hoa 49 50 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 3) Phöông phaùp chi phí du haønh (Travel Cost Method – TCM) 3. Phöông phaùp chi phí du haønh (Travel Cost Method – TCM) (tieáp) - Haïn cheá: - Söû duïng ñeå öôùc löôïng nhu caàu Q ñoái vôùi caùc caûnh quan, nôi vui chôi giaûi trí -> xaùc ñònh giaù trò ñoái vôùi caûnh quan ñoù. + Tröôøng hôïp ngöôøi thích ñi du lòch thì ñoù laø lôïi ích khoâng phaûi chi phí Q = f(P,PY,I, Z) ->giaù trò phaûi ñöôïc ñaùnh giaù cao hôn - Phöông phaùp tieáp caän: + Seõ khoù phaân boå chi phí du haønh ñoái vôùi haønh khaùch tham quan nhieàu + Choïn ngaãu nhieân moät soá ngöôøi taïi ñieåm tham quan ñieåm trong cuøng moät ngaøy + Thoâng qua moät baûng hoûi taïi choã ñöôïc phaùt ôû nôi deã tieáp caän + Caùc caûnh quan thay theá caûnh quan naøy vaø mua nhaø gaàn ñòa ñieåm naøy - > chi phí du haønh öôùc löôïng cao giaù trò khu giaûi trí. + Noäi dung baûng hoûi: soá laàn tham quan trung bình trong 1 naêm, thôøi gian ñi laïi, chi phí cô hoäi cuûa thôøi gian, chi phí cuûa ñieåm tham quan thay theá, + Ñoái vôùi du khaùch khoâng toán chi phí, nhaø saùt beân caïnh,… thu nhaäp, .. -> ñaùnh giaù nhu caàu. + Ví duï: trang 68 51 52
  14. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 4. Phöông phaùp ñònh giaù höôûng thuï (Hedonic Pricing Method - HPM) 5. Phöông phaùp chi phí cô hoäi - Söû duïng ñeå xem xeùt khaû naêng löïa choïn trong caùc quyeát ñònh saûn xuaát, - Ñaùnh giaù caùc dòch vuï moâi tröôøng maø söï coù maët cuûa noù aûnh höôûng tröïc tieâu duøng. tieáp tôùi moät soá giaù thò tröôøng naøo ñoùù. - Ví duï: chi phí ñaàu tö vaøo döï aùn A bao goàm giaù trò toái ña cuûa caùc döï aùn - Ví duï: thò tröôøng baát ñoäng saûn khaùc coù theå ñöôïc ñaàu tö neáu chuùng ta khoâng duøng caùc nguoàn löïc ñeå ñaàu Haïn cheá: tö vaøo döï aùn A. + Vieäc öôùc tính moái töông quan giöõa giaù nhaø vaø chaát löôïng moâi tröôøng - Ñoái vôùi nhaø xaûn xuaát: laø chi phí do quyeát ñònh söû duïng taøi nguyeân cho ñoøi hoûi moät kyõ naêng cao veà thoáng keâ ñeå taùch rieâng nhöõng aûnh höôûng khaùc muïc ñích naøy thay vì muïc ñích khaùc treân giaù nhaø nhö kích thöôùc, ñòa ñieåm thuaän tieän cho vieäc ñi laïi.. + Tröôøng hôïp chính phuû ñieàu tieát tôùi thueá, laõi suaát.. Seõ khoâng ñuùng vì phöông phaùp giaû thieát laø ñöôïc töï do löïa choïn. 53 54 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 6. Phöông phaùp chi phí thay theá 5. Phöông phaùp chi phí cô hoäi (tieáp) – Xem xeùt caùc chi phí ñeå thay theá hoaëc phuïc hoài nhöõng taøi saûn moâi – Ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng: chi phí cô hoäi ñeå tieâu thuï saûn phaåm A laø tröôøng ñaõ bò thieät haïi vaø giaù trò caùc chi phí naøy ño löôøng taùc haïi söï hy sinh tieâu thuï saûn phaåm B cuûa moâi tröôøng bò phaù huûy (hay lôïi ích cuûa vieäc phuïc hoài). – Ñoái vôùi chính phuû: chi phí cô hoäi cho moät chính saùch laø giaù trò Ví duï: chi phí ñeå laøm saïch caùc toøa nhaø bæ baån vì oâ nhieãm khoâng khí; thöïc cuûa caùc chính saùch khaùc maø leõ ra chính phuû coù theå theo ñuoåi chi phí naâng cao caùc con ñeâ ñeå traùnh luõ luït; chi phí ñeå traùnh tieáng oàn,.. CPCH = chi tieâu ngaân saùch –(+) baát kyø taêng (giaûm) trong thaëng dö xaõ hoäi 55 56
  15. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 8. Phöông phaùp chi phí thay ñoåiû 7. Phöông phaùp chi traû cuûa chính phuû – Phöông phaùp tieát kieäm chi phí: Caùc chi phí coù theå taêng hay giaû khi – Chính phuû thöôøng ñaùnh giaù tröïc tieáp caùc dòch vuï vaø haøng hoùa moâi coù döï aùn. Söï gia taêng chi phí laø söï maát maùt lôïi ích vaø söï giaûm chi tröôøn baèng caùch aán ñònh caùc khoaûn boài thöôøng cho caùc nhaø saûn xuaát phí laø söï gia taêng lôïi ích. (ñaëc bieät laø noâng daân) ñeå hoï chaáp nhaän caùc bieän phaùp saûn xuaát – Neáu döï aùn laøm giaûm chi phí: khoâng laøm haïi moâi tröôøng. Giaù trò cuûa lôïi ích taêng theâm = chi phí hieän taïi – chi phí vôùi söï thay ñoåi coù ích = chi phí tieát kieäm ñöôïc Ví duï: chi phí boài thöôøng cho daân trong döï aùn naâng caáp vaø caûi taïo – Neáu döï aùn laøm taêng chi phí: keânh Taân Hoùa – Loø Goám Giaù trò cuûa lôïi ích maát ñi = chi phí cuûa söï thay ñoåi gaây thieät haïi – chi phí hieän taïi = chi phí thieät haïi 57 58 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics Phaàn III 8. Phöông phaùp chi phí thay ñoåiû CAÙC COÂNG CUÏ CHÍNH SAÙCH QUAÛN LYÙ TAØI – Ñaùnh giaù lôïi ích: chi phí tieát kieäm nhôø laøm moät vieäc coù ích aùp NGUYEÂN MOÂI TRÖÔØNG duïng coâng ngheä môùi hay phí toån traùnh ñöôïc nhôø khoâng gaây ra thieät haïi. – Chi phí khi coù söï thay ñoåi gaây ra thieät haïi seõ cao hôn trong ñieàu kieän 1.Coâng cuï meänh leänh haønh chính vaø tuyeân truyeàn hieän taïi: giaùo duïc Giaù trò cuûa lôïi ích = chi phí vôùi söï thay ñoåi coù gaây thieät haïi – chi phí hieän taïi = chi phí traùnh ñöôïc 2.Coâng cuï taøi chính – kinh teá – Ñoái vôùi caùc yeáu toá ruûi ro hay khoâng chaéc chaén: Ruûi ro moâi tröôøng coù theå do thieân nhieân hoaëc do con ngöôøi. Söï coá R(x) = P(x) * D(x) P(x) – xaùc suaát xaûy ra söï coá; D(x) – möùc ñoä nghieâm troïng cuûa söï coá - Ví duï: trang 79 59 60
  16. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C 6.1 Công c m nh lênh hành chính 6.1 Công c m nh lênh hành chính th ng nhà nư c v b o v môi trư ng: H H th ng lu t và quy nh b o v môi trư ng: - Chính ph B tài nguyên và môi trư ng - Lu t b o v môi trư ng Vi t Nam (29/11/2005) - C c Tài nguyên và Môi trư ng (C c qu n lý TN nư c, - - Chi n lư c b o v môi trư ng qu c gia n năm 2010 C c a ch t và Khoáng s n, C c b o v môi trư ng, và nh hư ng n năm 2020. C c o c và b n ) - Các lu t liên quan: Lu t b o v s c kh e nhân dân; V tài nguyên và môi trư ng - Lu t b o v và phát tri n r ng; Lu t tài nguyên nư c; - UBND Thành ph (T nh) Lu t khoáng s n; Lu t d u khí; Lu t t ai, … - S TN & MT các t nh, Thành ph Phòng, Ban chuyên trách môi trư ng các Qu n, Huy n. - 61 62 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C 6.1 Công c m nh lênh hành chính 6.1 Công c m nh lênh hành chính Ưu i m: Tiêu chu n ch t lư ng môi trư ng: - òi h i ít thông tin ban hành lu t l - Tiêu chu n ch t lư ng môi trư ng xung quanh t ư c các m c tiêu chính sách - D a vào ó - Tiêu chu n th i - ư c h tr v hành chính và chính tr - Các tiêu chu n k thu t - Trao t i a quy n cho ngư i quy nh ki m soát các ngu n TNTN ư c s d ng âu? Như th nào t - Tiêu chu n thành tích m c tiêu môi trư ng. - Tiêu chu n s n ph m - Vi c ban hành lu t l , quy nh khá nhanh chóng do có - Tiêu chu n s n xu t s n b máy hành chính. 63 64
  17. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH BÀI 6: CÔNG C M NH M NH L NH HÀNH CHÍNH VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C VÀ TUYÊN TRUY N GIÁO D C 6.1 Công c m nh lênh hành chính 6.2 Công c tuyên truy n giáo d c Như c i m: - Thông tin i chúng - Không ki m soát h t ư c do h n ch v k thu t và - Giáo d c chính quy trong các trư ng t mâm non t i ngu n l c. ih c - Chi phí hành chính cao - T ch c các cu c thi v môi trư ng - òi h i ngư i i u ti t s d ng TN thu th p thông tin -… mà ngư i gây ô nhi m ã có. - Khi tiêu chu n ã t ư c không kích thích sáng t o, nghiên c u ki m soát ô nhi m - Quan liêu: -… 65 66 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics BÀI 7: COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH – KINH TEÁ TRONG BÀI 7: COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH – KINH TEÁ TRONG QUAÛN LYÙ TNMT QUAÛN LYÙ TNMT 2.Coâng cuï kinh teá: 1.Nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn - Tröïc tieáp: leä phí xaû thaûi, thueá oâ nhieãm, mua baùn giaáy - Söûa ñoåi nhöõng thaát baïi cuûa thò tröôøng, buoäc ngöôøi gaây oâ pheùp oâ nhieãm, quyeàn sôû höõu. nhieãm phaûi tính toaùn ñaày ñuû chi phí söû duïng taøi nguyeân vaø laøm oâ nhieãm thoâng qua caùc coâng cuï nhö thueá, leä phí, - Giaùn tieáp: thueá ñaàu vaøo, thueá taøi nguyeân, thueá saûn giaáy pheùp oâ nhieãm,.. phaåm, thueá xuaát nhaäp khaåu, kyù thaùc hoaøn traû, phí dòch vuï moâi tröôøng, phí vaø leä tieáp caän, leä phí quaûn lyù, leä phí - Toång chi phí saûn xuaát ra moät haøng hoùa or dòch vuï (caû chi haønh chính vaø caáp giaáy pheùp kieåm soaùt. phí cuûa taát caû TNMT) ñöôïc tính ñuû vaøo giaù s n ph m. 3.Coâng cuï taøi chính: vieän trôï ngaân saùch BVMT, trôï giaù - Vieäc söû duïng caùc taøi nguyeân (ñaát, nöôùc, khoâng khí,..) ñeå vaø tín duïng vôùi laõi suaát öu ñaõi, khaáu hao nhanh, caùc loaïi boû or caát giöõ chaát thaûi cuõng laø söû duïng taøi nguyeân bieän phaùp khaùc. 67 68
  18. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 1) Leä phí xaû thaûi: - Quy nh rõ m c th i 2) Chu n m c th i - Ñaùnh vaøo töøng ñôn vò xaû thaûi i v i t t c các ch th - Tính theo soá löôïng vaø chaát löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm gây ô nhi m nhưng Chi phí S = Chu n m c th i không quy nh công Chi phí Haïn cheá: ngh ư c s d ng MAC Khoù quan traéc MEC t ư c m c chu n th i MEC MAC MAC: chi phí laøm giaûm oâ ó. nhieãm bieân - Quy nh gi i h n mang MEC: chi phí taùc haïi bieân tính pháp lý v lư ng Leä phí 3 ch t th i t i a 1 doanh nghi p ư c phép th i 0 w* wm M c th i w vào môi trư ng. 26 Löôïng xaû thaûi 0 E*=12 69 70 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 3) S l a ch n gi a chu n m c th i và l phí 2) Chu n m c th i Chi phí - D áp d ng. S = Chu n m c th i Xét ví d : ($) - Trư ng h p 2 doanh H n ch : 10.000 MAC2 nghi p g n nhau, quá - Không kích thích doanh nghi p nghiên c u công ngh trình s n xu t t o ra ch t m i c i thi n vi c gi m th i. th i như nhau và thi t h i 6500 - Khi có ngư i gây ô nhi m m i tham gia th trư ng thì mà ch t th i gây ra là 6000 MAC1 tương t nhau. chu n m c th i cho m i doanh nghi p ph i thay i. T = L phí MAC1 = 6500 – 50w1 4000 c i m môi trư ng n n c a m i khu v c và cách qu n - MAC2 = 10000 – 40w2 lý môi trư ng c a m i doanh nghi p khác nhau chu n 1500 m c th i khác nhau cho m i khu v c chi phí hành 0 50 100 130 150 250 Lư ng th i w chính t n kém. uniform standard. 71 72
  19. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 3) S l a ch n gi a chu n m c th i và l phí 3) S l a ch n gi a chu n m c th i và l phí MAC1 = 6500 – 50w1 M c tiêu: gi m 180 ơn v ch t th i Chu n m c th i Phí th i MAC2 = 10000 – 40w2 Tìm chu n th i S ? Chi (130 – W1) + (250 – W2) = 180 (a) phí Chu n th i S T ng lư ng gi m th i 30 + 150 = 180 80 + 100 = 180 ($) S = W1 = W2 (b) T (a) và (b) = > S = W1 = W2 = 100 Chi phí gi m th i DN 1 1/2 x 1.500 x 30 = 22.500$ 1/2 x 4.000 x 80 = 160.000$ MAC2 10.000 L phí T ? Chi phí gi m th i DN 2 1/2 x 6.000 x 150 = 450.000$ 1/2 x 4.000 x 100 = 200.000$ T = MAC1 = MAC2 T ng chi phí xã h i 472.500$ 360.000$ 6500 – 50W1 = 10.000 – 40W2 (c) 6500 (130 – W1) + (250 – W2) = 180 (d) MAC1 6000 Chi phí tư nhân = chi phí gi m th i + thu /phí (n u có) T = L phí T (c) và (d) = > T = 4000, W1 = 50, Chi phí xã h i = chi phí gi m th i (do ho t ng gi m th i không gây ra 4000 W2 = 150 ngo i tác) 1500 Tìm chu n m c th i m i t ng chi phí tư nhân b ng v i t/h l phí ? Tìm m c l phí t ng chi phí tư nhân b ng v i t/h chu n m c th i ? 0 50 100 130 150 250 Lư ng th i w 73 74 Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 3) S l a ch n gi a chu n m c th i và l phí 4) Thueá oâ nhieãm (thu Pigou): - ánh vào doanh nghi p ang th i ch t ô nhi m. K t lu n: - Tính cho m i ơn v s n ph m gây ô nhi m, có giá tr b ng • Cùng t hi u qu môi trư ng như nhau, rõ ràng s d ng chi phí ngo i ng do ơn v s n ph m gây ô nhi m gây ra t i m c s n lư ng t i ưu xã h i QS. phí ph i t hi u qu kinh t cao hơn so v i chu n m c th i. • Phí th i khuy n khích các doanh nghi p nghiên c u, sáng Öu ñieåm: t o áp d ng các bi n pháp gi m th i vì các doanh nghi p ít ruûi ro veà taøi chính + s c g ng chi ít hơn m c l phí. Thuùc ñaåy doanh nghieäp giaûm thaûi + Khuyeán khích DN nghieân cöùu trieån khai coâng ngheä môùi. •Phí th i mang l i ngu n thu áng k h tr vi c c i thi n + môi trư ng ho c các chương trình xã h i khác. Ñaùnh thueá treân chaát thaûi hieän haønh giaûm caùc chaát thaûi phuï + 75
  20. Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 4) Thueá oâ nhieãm (thu Pigou): Gia 4). Thueá oâ nhieãm (tieáp) MNPB, MEC H Ai traû thueá? D S1 Tieâu chuaån MEC (P1 – P0): ngöôøi tieâu thuï traû • E* H (P1–t*)< P0 => • Po+t* S0 C MNPB E1 {Po-(P1-t*)}: Doanh nghieäp traû t* • P1 Q0 -> Q1 => Doanh soá giaûm • A E maát thu nhaäp a E0 P0 R t* P1–t* Khaû naêng aùp duïng: b K Phaït – Khoù aùp duïng trong 1 quoác gia d c O Q0 Q1 Q – Thoáng nhaát aùp duïng treân toaøn caàu -> khoâng coâng baèng (quy O Qa Qs Qp Qm Q moâ kinh teá, chi phí giaûm oâ nhieãm, trình ñoä coâng ngheä,..) Wm Wa Ws Wp W Kinh t tài nguyên và môi trư ng Kinh t tài nguyên và môi trư ng Environmental Environmental Environmental Environmental Open university Open university Economics Economics ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân ThS. Th Kim Chi & ThS. Nguy n Hoàng Tuân Economics Economics 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 7.1 CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ TRÖÏC TIEÁP 5) Mua baùn giaáy pheùp oâ nhieãm (Quota) 4). Thueá oâ nhieãm (tieáp) Bư c 1: Xác nh m c ô nhi m t i a cho phép mà môi Tính ph bi n c a thu Pigou trư ng có kh năng ng hóa hay t làm s ch (ví d kh năng t làm s ch c a môi trư ng là 100 ơn v ch t th i, • Thi u thông tin v hàm MEC và MNPB. V cơ b n, phát hành 100 gi y phép tương ng cho phép th i 100 v vi c xác nh MEC cũng r t khó. ch t th i) • Tr ng thái qu n lý thay i: h u h t các qu c gia hi n Bư c 2: Phát hành “gi y phép ô nhi m” (c p ho c bán), m i v n thích s d ng các Tiêu chu n. gi y phép cho phép th i m t s ơn v ch t th i nh t nh Bư c 3: Cho phép các doanh nghi p mua, bán gi y phép => Hình thành giá th trư ng c a gi y phép L i ích: M i DN s có l i và XH ti t ki m ư c chi phí gi m th i
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

CEO.16: Bộ 230+ Tài Liệu Tiêu Chuẩn ISO Trong Xây Dựng
235 tài liệu
1750 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2