B GIÁO D C VÀ ĐÀO T OỘ Ụ Ạ
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T OỘ Ụ Ạ
TR NG Đ I H C M TP.H CHÍ MINHƯỜ Ạ Ọ Ở Ồ
TR NG Đ I H C M TP.H CHÍ MINHƯỜ Ạ Ọ Ở Ồ
KHOA CÔNG NGH SINH H CỆ Ọ
KHOA CÔNG NGH SINH H CỆ Ọ
Ch đủ ề
Ch đủ ề
K THU T CHUY N GENE TH C V TỸ Ậ Ể Ự Ậ
K THU T CHUY N GENE TH C V TỸ Ậ Ể Ự Ậ
N i dungộ
N i dungộ
•Khái ni mệ
Khái ni mệ
•M t s nguyên t c chuy n geneộ ố ắ ể
M t s nguyên t c chuy n geneộ ố ắ ể
•Các k thu t chuy n gene th c v tỹ ậ ể ự ậ
Các k thu t chuy n gene th c v tỹ ậ ể ự ậ
•GMO
GMO
•D án chuy n geneự ể
D án chuy n geneự ể
Các khái ni mệ
CÔNG NGH CHUY N GENỆ Ể : là đ a m t đo n DNA ngo i ư ộ ạ ạ
lai vào gen c a c th đa bào, sau đó DNA ngo i lai này s ủ ơ ể ạ ẽ
có m t h u h t các t bào và đ c truy n l i cho th h ặ ở ầ ế ế ượ ề ạ ế ệ
sau.
GEN CHUY NỂ:(transgene) là gen ngo i lai đ c chuy n t ạ ượ ể ừ
m t c th sang m t c th m i b ng k thu t di truy n.ộ ơ ể ộ ơ ể ớ ằ ỹ ậ ề
GMP (genetically modified plant): th c v t bi n đ i genự ậ ế ổ
M t s nguyên t c trong chuy n công ngh chuy n gene th c ộ ố ắ ể ệ ể ự
M t s nguyên t c trong chuy n công ngh chuy n gene th c ộ ố ắ ể ệ ể ự
v tậ
v tậ- Không ph i toàn b t bào đ u th hi n tính toàn năng (totipotency)ả ộ ế ề ể ệ
- Các cây khác nhau có ph n ng không gi ng nhau v i s xâm nh p c a ả ứ ố ớ ự ậ ủ
m t gen ngo i laiộ ạ
- Cây bi n n p ch có th tái sinh t các t bào có kh năng tái sinh và kh ế ạ ỉ ể ừ ế ả ả
năng thu nh n gen bi n n p vào genomeậ ế ạ
- Mô th c v t là h n h p các qu n th t bào có kh năng khác nhau. C n ự ậ ỗ ợ ầ ể ế ả ầ
xem xét m t s v n đ nh : ch có m t s ít t bào có kh năng bi n n p ộ ố ấ ề ư ỉ ộ ố ế ả ế ạ
và tái sinh cây.
- Thành ph n c a các qu n th t bào đ c xác đ nh b i loài, ki u gen, ầ ủ ầ ể ế ượ ị ở ể
t ng c quan, t ng giai đo n phát tri n c a mô và c quan.ừ ơ ừ ạ ể ủ ơ
- Thành t bào ngăn c n s xâm nh p c a ADN ngo i lai.ế ả ự ậ ủ ạ
- Kh năng xâm nh p n đ nh c a gen vào genome không t l v i s ả ậ ổ ị ủ ỷ ệ ớ ự
bi u hi n t m th i c a genể ệ ạ ờ ủ
Các khâu c a k thu t c y ủ ỹ ậ ấ
Các khâu c a k thu t c y ủ ỹ ậ ấ
gen
gen
K thu t c y gen g m 3 khâu ch y u:ỹ ậ ấ ồ ủ ế
Tách ADN NST c a t bào cho và tách plasmid ra kh i t bào vi ủ ế ỏ ế
khu n.ẩ
C t và n i ắ ố đo n ADN c a t bào cho vào ADN plasmid ạ ủ ế ở
nh ng đi m xác đ nh t o nên ADN tái t h p.ữ ể ị ạ ổ ợ
• Vi c c t nh ệ ắ ờ enzim c tắ (restrictaza)
• Vi c n i nh ệ ố ờ enzim n iố (ligaza)
Chuy nể ADN tái t h p vào t bào nh n và t o đi u ki n cho ổ ợ ế ậ ạ ề ệ
gen đã ghép đ c bi u hi n.ượ ể ệ