1
K THUT TIÊM TĨNH MCH
I. MC TIÊU:
1. Nêu ñưc mc ñích, ch ñnh, chng ch ñnh ca k thut tiêm tĩnh mch.
2. Xác ñnh ñưc các v trí ca tiêm tĩnh mch.
3. Th%c hi&n ñưc các k thut tiêm tĩnh mch.
4. Nêu ñưc nguyên nhân và cách x, trí các tai bi.n ca k thut tiêm tĩnh mch.
II. MC ðÍCH:
/ðưa thuc vào tĩnh mch to tác dng nhanh chóng ñi4u tr toàn thân.
III.CH ðNH:
 BN c6p c8u.
 BN n9ng c:n tác dng kp th;i.
 BN suy ki&t.
 BN có t=n thương niêm mc, thuc không h6p thu ho9c b phá hy b@i dch ñư;ng tiêu hóa.
 Ngư;i b&nh không thA ung ñưc.
 BN nôn ói nhi4u.
 BN chuBn b m=.
 BN tâm th:n không hp tác.
IV.CHNG CH ðNH:
 ChD nhiEm trùng.
 Nơi b phGng.
 ðon cui chi b tê li&t.
 ChD phù n4.
 Tránh khIp ni.
 ChD ch6n thương.
 Viêm tĩnh mch.
 Tĩnh mch b xơ c8ng.
V.V TRÍ TIÊM:
 TM chi: tĩnh mch lưng bàn tay, c= tay , khy tay, lưng bàn chân, c= chân,..
 TM vùng ñ:u: hai bên thái dương.
 ChMn tĩnh mch to rõ, ít di ñOng.
VI.K THUT:
A. THIT LP ðƯNG TRUY!N TĨNH MCH:
1.CHURN BS DUNG CU VÀ THUXC:
 Dng c vô trùng:
 Kim luZn an toàn .
 Nút ñy kim luZn.
 Kim pha thuc.
 ng tiêm 3ml: 2 ng
 ng tiêm 5ml: 1 ng
2
 Băng keo cá nhân.
 HOp gòn.
 HOp gc.
 Dng c sch:
 Mâm sch.
 Găng sch.
 KhBu trang.
 Băng keo.
 Dây garo.
 Bút lông kim.
 Thuc:
 Thuc tiêm theo y l&nh.
 Chai nưIc NaCl 9 %o/ 100 ml.
 HOp chng sc.
" Dung dch sát trùng:
 Dung dch sát trùng: cZn 70 ñO.
 Dung dch r,a tay nhanh .
 Dng c khác:
 Thùng ñ%ng ch6t thdi lây nhiEm.
 Thùng ñ%ng ch6t thdi thông thư;ng.
 Thùng ñ%ng set nhMn.
2.
CÁC BƯhC TIjN HÀNH Kk THUlT:
/KiAm tra s phòng,s giư;ng ,tên, tu=i BN.
/Báo và gidi thích cho thân nhân, b&nh nhi.
/HGi ti4n s, d 8ng thuc.
/ðD v4 phòng mang khBu trang, r,a tay thư;ng quy.
/ChuBn bi dng c.
/ChuBn b pha và rút thuc.
/M@ nep sát trùng nút cao su chai NaCl 9%
0
.
/Rút 2 ng nưIc mui sinh lý vào ng tiêm 3 ml ñ9t lên mâm.
/ChuBn b thuc: kiAm tra thuc l:n 1 khi l6y ra khGi t.( kim tra thuc :tên thuc, hàm lưng,
ñưng dùng, thuc còn nguyên vn , không vón c c, h!n s# dung)
/ChuBn b rút thuc: kiAm tra thuc l:n 2 .
/M@ nep, sát trùng nút cao su lM thuc.
/Sát trùng ng nưIc c6t 5 ml, dùng gòn khô br ng nưIc c6t.
/Rút nưIc c6t.
/ðâm kim vào gisa nep lM thuc, bơm nưIc c6t vào, rút khí trong lM ra vIi thA tích tương ñương.
/Rút kim ra khGi lM.
/Lec ñ4u cho thuc tan hun.
/Bơm vào lM mOt lưng khí bvng thA tích thuc sw rút.
/Rút thuc theo y l&nh .
/KiAm tra thuc l:n 3 .
3
/Thay kim tiêm ñ9t ng tiêm vào mâm.
/N.u thuc còn thxa phdi che bvng gòn khô vô trùng, dán băng keo ghi ngày gi; hàm lưng
thuc trong 1 ml, bdo qudn theo quy ñnh.
/ðD mang thuc và dng c ñ.n giư;ng b&nh nhi.
/KiAm tra li s phòng, s giư;ng ,tên, tu=i BN.
/Báo & gidi thích l:n nsa.
/ð9t BN tư th. thích hp.
/BOc lO và chMn v trí tiêm thích hp.( ch'n TM to rõ, ít di ñ-ng)
/COt garo cách v trí tiêm 6/8 cm.
/Sát trùng tay nhanh, mang găng sch.
/Sát trùng vùng tiêm theo kiAu xoen c tx trong ra ngoài rOng ra 5cm. Sát trùng ñ.n khi sch
/Ch; cZn khô .
/Dùng ngón cái bàn tay không thun căng da phía dưIi và gis c ñnh chi .
/Ti.n hành tiêm: tay thun c:m kim luZn ñA m9t vát hưIng lên trên, ñâm kim qua da vào tĩnh
mch 1 góc 30 ñO, th6y máu chdy ra @ chuôi kim, lùi nòng kim ra khodng 1cm, h góc kim 15
ñO luZn nh| nhàng nòng nh%a kim luZn vào lòng mch.
/Tháo dây garo.
/Dán băng keo cá nhân.
/}n phía trên nơi ñư;ng ñi ca tĩnh mch. Rút nòng kim bG vào thùng ñ%ng vt sec nhMn.
/Gen nút ñy kim luZn
/Sát trùng nút ñy kim.
/KiAm tra kim luZn bvng cách dùng ng tiêm 3cc có ch8a nưIc mui 9%o rút nh|, th6y có máu,
bơm nưIc mui 9%o vào th6y nh| tay không phù là ñúng.
/ðâm kim qua nút ñy kim, bơm thuc chm vxa bơm vxa quan sát nét m9t BN.
/Tráng ng bvng nưIc mui 9%o .
/Lau khô nút ñy kim.
/Tháo găng.
/Dán băng keo c ñnh.
/Ghi ngày gi;, tên ðD th%c hi&n lên băng keo vùng tiêm.
/Dán gc che ñ:u cao su ca nút ñy kim.
/D9n dò TNBN nhsng ñi4u c:n thi.t.
/Trd b&nh nhân v4 tư th. ti&n nghi.
/Cho thân nhân b&nh nhi ký tên, ñi4u dư•ng ký tên vào phi.u công khai thuc
/DMn d|p dng c.
/R,a tay, ghi hZ sơ. (tên thuc, li4u lưng, hàm lưng, ngày gi; tiêm, phdn 8ng BN (n.u có), tên
ðD th%c hi&n).
B. BƠM THUC QUA KIM LU&N S( DNG DÂY NI 15CM:
( Các bư1c báo và gi2i thích cho b3nh nhân và thân nhân BN; chu8n b9 d ng c và thuc tương t;
như trưng hp thi=t l>p ñưng truy?n tĩnh m!ch.)
/ð9t BN tư th. thích hp.
/BOc lO nơi có kim luZn.( g• băng keo l6y gc cũ ra)
4
/Sát trùng tay nhanh, mang găng sch.
/Sát trùng nút cao su dây 15cm.
/KiAm tra kim luZn bvng cách dùng ng tiêm 3ml có ch8a nưIc mui 9%o rút nh|, th6y có máu,
bơm nưIc mui 9%o vào th6y nh| tay không phù là ñúng.
/Bơm thuc theo y l&nh, bơm chm vxa bơm vxa quan sát nét m9t BN.
/Bơm nưIc mui 9%o tráng ng ñu=i h.t thuc trong ñon dây ni 15cm vào lòng mch.
/Chm khô nút cao su dây ni 15 cm.
/Tháo găng.
/Dán gc che nút cao su dây 15cm.
/D9n dò TNBN nhsng ñi4u c:n thi.t.
/Trd b&nh nhân v4 tư th. ti&n nghi.
/Cho thân nhân b&nh nhi ký tên, ñi4u dư•ng ký tên vào phi.u công khai thuc.
/DMn d|p dng c, r,a tay ghi hZ sơ.( tên thuc, li4u lưng ngày gi; tiêm, phdn 8ng BN (n.u có,
tên ðD th%c hi&n)
C. TRUY!N TĨNH MCH CHM QUA KIM LU&N ð-T S.N CÓ DÂY NI 75 CM (
QUA MÁY BƠM TIÊM T3 ð4NG)
1.CHURN BS DUNG CU VÀ THUXC:
 D ng c vô trùng:
 Dây ni 75 cm.
 Kim rút thuc 1 cây.
 Xng tiêm 3ml: 2 ng (nưIc mui sinh lí)
 Bơm tiêm 50 ml: 1 ng
 HOp gòn.
 HOp gc.
 D ng c s!ch:
 Mâm sch.
 Găng sch.
 KhBu trang.
 Băng keo.
 Bút lông kim.
 Thuc:
 Thuc truy4n theo y l&nh
 Chai nưIc NaCl 9 %o / 100 ml.
 HOp chng sc.
/ Dung d9ch sát trùng:
 Dung dch sát trùng: cZn 70 ñO.
 Dung dch r,a tay nhanh .
 D ng c khác:
 Bơm tiêm t% ñOng
 Thùng ñ%ng ch6t thdi lây nhiEm.
 Thùng ñ%ng ch6t thdi thông thư;ng.
5
 Thùng ñ%ng vt sec nhMn.
2.CÁC BƯhC TIÊN HÀNH Kk THUlT:
/ðD ñ.n phòng b&nh kiAm tra s phòng, s giư;ng ,tên, tu=i BN.
/Báo và gidi thích cho thân nhân , b&nh nhi.
/HGi ti4n s, d 8ng thuc.
/ðD v4 phòng mang khBu trang, r,a tay thư;ng quy.
/ChuBn bi dng c.
/ChuBn b rút nưIc mui.
/M@ nep sát trùng nút cao su chai nưIc mui.
/Rút 1 ng NaCl 9%0 vào bơm tiêm 3ml ñ9t lên mâm.
/ChuBn b thuc: kiAm tra thuc l:n 1 khi l6y ra khGi t.( kim tra thuc :tên thuc, hàm lưng,
ñưng dùng, thuc còn nguyên vn , khôngcBn lCng, h!n s# dung)
/ChuBn b rút thuc: kiAm tra thuc l:n 2
/M@ nep, sát trùng nút cao su chai thuc.
/Gen kim pha vào ng tiêm 50ml.
/Dùng bơm tiêm 50ml bơm vào chai thuc mOt lưng khí bvng thA tích thuc sw rút.
/Rút thuc theo y l&nh
/KiAm tra thuc l:n 3
/Gen ng thuc vào dây ni 75cm ñu=i khí.
/Ghi s phòng, s giư;ng, tên tu=i BN,tên thuc, hàm lưng, li4u lưng, ñư;ng dùng ,tc ñO
truy4n, ngày gi; bet ñ:u lên băng keo dán lên ng tiêm.
/N.u thuc còn thxa phdi che bvng gòn khô vô trùng, dán băng keo ghi ngày gi;, bdo qudn theo
quy ñnh.
/ðD mang thuc và dng c ñ.n giư;ng b&nh nhi.
/KiAm tra li s phòng, s giư;ng, tên, tu=i BN.
/Báo & gidi thích l:n nsa.
/ð9t BN tư th. thích hp.
/BOc lO nơi có kim luZn.( g• băng keo l6y gc cũ ra)
/ði4u dư•ng chuBn b máy bơm tiêm t% ñOng.
/Lep ng thuc vào máy bơm tiêm.
/Sát trùng tay nhanh, mang găng sch.
/Sát trùng nút ñy kim luZn.
/KiAm tra kim luZn bvng cách dùng ng tiêm 3ml có ch8a nưIc mui 9%o rút nh|, th6y có máu,
bơm nưIc mui 9%o vào th6y nh| tay không phù là ñúng.
/Sát trùng mi ni ñy kim luZn.
/Tháo nút ñy kim luZn vàng, gen dây ni 75 cm.
/Tháo găng.
/ði4u chnh tc ñO truy4n trên máy bơm tiêm t% ñOng.
/Ti.n hành truy4n thuc.
/C ñnh dây ni 75 cm.
/ði4u dư•ng quan sát b&nh nhi trong và sau quá trình truy4n.
/D9n dò thân nhân b&nh nhi nhsng ñi4u c:n thi.t trong và sau quá trình truy4n thuc.