Luận văn thạc sĩ Báo chí học: Việc tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu, đánh giá thực trạng vấn đề tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của đội ngũ nhà báo trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, phát hiện nh ng vấn đề đang được đ t ra, thảo luận hướng giải quyết nhằm giúp nhà báo tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế đạt được hiệu quả tốt nhất. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Báo chí học: Việc tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo Việt Nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI & NHÂN VĂN ------------ ĐỖ THANH TUYỀN VẤN ĐỀ TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM Y TẾ CỦA NHÀ BÁO LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – Năm 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI & NHÂN VĂN ------------ ĐỖ THANH TUYỀN VẤN ĐỀ TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM Y TẾ CỦA NHÀ BÁO Chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 8320101. 01 (UD) LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. Đỗ Anh Đức PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền Hà Nội – Năm 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả công bố trong luận văn hoàn toàn chính xác, chưa từng công bố trong bất cứ tài liệu nào. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình. TÁC GIẢ LUẬN VĂN ĐỖ THANH TUYỀN
LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS Nguyễn Thị Thanh Huyền - người đã dành nhiều thời gian và tâm huyết trực tiếp hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi, giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn các giảng viên Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã góp ý xây dựng để luận văn được hoàn thiện. Hà Nội, ngày tháng năm 2020
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BHXH : Bảo hiểm xã hội BHYT : Bảo hiểm y tế CQNN : Cơ quan nhà nước NLĐ : Người lao động NSDLĐ : Người sử dụng lao động QH : Quốc hội UBND : Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 1. Lý do lựa chọn đề tài ............................................................................. 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ....................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ........................................ 3 4. Phương pháp nghiên cứu:...................................................................... 4 5. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .................................................. 9 7. Kết cấu đề tài ......................................................................................... 9 Chương 1 C C C VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM Y T C ... 11 1.1. Khái niệm ........................................................................................ 11 1.1.1. Thông tin ....................................................................................... 11 1.1.2. Tiếp cận và xử lý thông tin của nhà báo ....................................... 13 1.1.3. Chính sách bảo hiểm y tế .............................................................. 17 1.2. Vai trò của việc tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo ..................................................................................... 19 1.2.1. Góp phần tuyên truyền rộng rãi chính sách bảo hiểm y tế tới người dân ................................................................................................ 19 1.2.2. Góp phần bảo vệ tính đúng đắn của chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan tới bảo hiểm y tế .......................................... 20 1.2.3. Góp phần đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng chính sách bảo hiểm y tế ................................................................................... 22 1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả việ tiếp ận v ử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế củ nh o................................. 28 1.3.1. Yếu tố chủ quan ............................................................................. 28
1.3.2. Yếu tố khách quan ......................................................................... 31 .4. Sự ần thiết v qu tr nh tiếp ận v ử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế ủ nh o .................................................................... 37 1.4.1. ự cần thiết trong việc tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế . 37 1.4.2. uy tr nh tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế của Nhà báo 40 Tiểu kết hƣơng .................................................................................. 44 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM Y TẾ CỦA NH BÁO HI N NA ..... 45 2.1. Những nội dung thông tin đƣợc tiếp cận và phản ánh trên báo chí về chính sách bảo hiểm y tế hiện hành .......................................... 45 2.1.1. Thông tin về chính sách liên quan tới công tác thu BHYT ........... 46 2.1.2. Thông tin về chính sách liên quan tới công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ........................................................................................... 49 2.1.3. Thông tin về chính sách liên quan tới công tác quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm y tế..................................................................................... 52 2.1.4. Nhận x t chung về các nội dung thông tin chính sách bảo hiểm y tế đư c nhà báo tiếp cận qua áo Điện tử ................................................. 54 2.2. Ý kiến của các nhà báo về thực trạng tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế .................................................................. 59 2.2.1. Đánh giá về số lượng, chất lượng thông tin chính sách bảo hiểm y tế ........................................................................................................... 59 2.2.2. Phương thức tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo ............................................................................................. 60 2.2.3. hó hăn, thách thức và sự hài l ng của nhà báo ........................ 62 2.2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo .............................................................. 66
2.3. Ý kiến của các nhà quản lý truyền thông Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc cung cấp thông tin cho các nhà báo ............................... 67 2.3.1. Những thuân l i, hạn chế trong việc cung cấp thông tin chính sách bảo hiểm y tế cho báo chí ........................................................................ 67 2.3.2. iến ngh , giải pháp nâng cao hả năng cung cấp thông tin chính sách bảo hiểm y tế ................................................................................... 70 2.4. Đ nh gi ƣu, nhƣợ điểm của việc tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo hiện nay ................................. 71 2.4.1. Ưu điểm ......................................................................................... 71 2.4.2. Như c điểm ................................................................................... 72 Tiểu kết hƣơng 2 .................................................................................. 75 Chƣơng 3 NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HI U QUẢ VI C TIẾP CẬN V Ử LÝ THÔNG TIN BẢO HIỂM Y TẾ ĐỐI VỚI NH BÁO ................................................................... 76 3.1. Những vấn đề đặt ra trong tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế đối với nhà báo ............................................................................... 76 3.1.1 Vấn đề quản lý báo chí đối với tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế của nhà báo ...................................................................................... 76 3.1.2. Vấn đề cụ thể hóa quyền tiếp cận thông tin của nhà báo về bảo hiểm y tế theo tinh thần Luật tiếp cận thông tin năm 2016 .................... 77 3.1.3. Vấn đề về hình thức cung cấp thông tin một cách hiệu quả, thống nhất, bảo đảm nhà báo đư c tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế hiệu quả trên thực tế................................................................................ 79 3.1.4. Vấn đề về năng lực của đội ngũ nhà báo trong việc tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế ................................................. 80 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế đối với nhà báo ...................................................................... 82
3.2.1. Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và các cơ quan quản lý báo chí đối với công tác thông tin tuyên truyền và quản lý báo chí nói chung, với tiếp cận và xử lý thông tin bảo hiểm y tế của nhà báo nói riêng .............................................................. 82 3.2.2. Cụ thể hóa quyền tiếp cận thông tin của nhà báo về bảo hiểm y tế theo tinh thần Luật tiếp cận thông tin năm 2016 .................................... 85 3.2.3. Xây dựng các hình thức cung cấp thông tin hiệu quả, thống nhất, bảo đảm nhà báo đư c tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế hiệu quả trên thực tế ....................................................................................... 87 3.2.4. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho phóng viên, biên tập viên về nghiệp vụ tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của Đảng và Nhà nước ..................................................... 89 3.2.5. Nâng cao năng lực của tòa soạn trong việc hỗ tr nhà báo tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế ..................................... 91 Tiểu kết hƣơng 3 .................................................................................. 95 KẾT LUẬN ............................................................................................ 96 TÀI LI U THAM KHẢO .................................................................... 98 PHỤ LỤC ............................................................................................. 103
MỞ ĐẦU . Lý do lự họn đề t i Tham gia bảo hiểm y tế là quyền lợi và trách nhiệm của mỗi công dân, đồng thời là trách nhiệm của Nhà nước với toàn xã hội và sự quan tâm của Đảng và Nhà nước nhằm hướng tới công bằng trong chăm sóc sức khỏe, góp phần bảo đảm an sinh xã hội cho mọi người dân. Đối với đội ngũ nhà báo hiện nay, tiếp cận thông tin về chính sách bảo hiểm y tế là hết sức cần thiết. Nh ng thông tin về chính sách bảo hiểm y tế như: quyền lợi hưởng bảo hiểm y tế, các cơ sở khám ch a bệnh hay các trường hợp trục lợi quỹ bảo hiểm y tế chiếm t lệ ngày càng cao trên các m t báo. Do vậy, báo chí hiện nay hơn bao giờ hết cần đảm bảo tính chính xác, tính khách quan nhằm định hướng thông tin, tạo dựng lòng tin cho độc giả để chính sách đi vào cuộc sống. Để phản ánh chính xác tình hình thực hiện, triển khai chính sách bảo hiểm y tế hiện nay và đưa ra nh ng thông tin chính xác cho độc giả, đòi hỏi nhà báo phải có trình độ hiểu biết về chính sách bảo hiểm y tế. Ngoài ra, nhà báo cũng cần phải liên tục cập nhật thông tin, nâng cao kiến thức của mình và là một chuyên gia trong lĩnh vực mà mình viết bài. Cách mạng công nghiệp 4.0 khiến báo chí lao vào một cuộc cạnh tranh gay gắt về tốc độ thông tin, dẫn đến quy trình đối chiếu, xác minh nguồn tin đ t dưới nhiều áp lực, ảnh hưởng lớn đến tính chính xác của thông tin. Do đó, việc xử lý và tiếp cận thông tin, đ c biệt là nh ng thông tin chính thống về chính sách bảo hiểm y tế tới người dân là điều hết sức cần thiết. Việc thiếu hiểu biết về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế làm giảm đi hiệu quả của công tác tuyên truyền thông trên các cơ quan báo chí. Từ đó, ảnh hưởng đến việc tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cũng như chức năng quản lý nhà nước về chính sách bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, hiện chưa có nhiều công trình đi sâu tìm hiểu thực trạng và giải pháp 1
của vấn đề tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo. Do vậy, nghiên cứu i tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo Vi t Nam hi n nay” và đưa ra các giải pháp, khuyến nghị là việc làm hết sức cần thiết. Nghiên cứu về vấn đề tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo hiện nay chính là nghiên cứu nh ng câu hỏi đang tồn tại trong quy trình, quá trình tìm kiếm và xử lý thông tin đầu vào cho các tác phẩm báo chí về chính sách tin bảo hiểm y tế của các nhà báo. Chẳng hạn, một số câu hỏi đ t ra là: Nhà báo có g p thuận lợi khi tiếp cận thông tin không, có bị cản trở bởi các cơ quan tổ chức có trách nhiệm cung cấp thông tin không, có được tạo điều kiện để nắm bắt và hiểu các nội dung chính sách từ đó xử lý các thông tin từ thực tiễn một cách chính xác và hợp lý không, và làm thế nào để nâng cao năng lực tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách BHYT cho nhà báo… Đề tài tiến hành khảo sát bằng bảng hỏi đối với nhà báo, phỏng vấn sâu một số nhà báo chuyên viết về chính sách bảo hiểm y tế và người cung cấp thông tin chính sách bảo hiểm y tế của Trung tâm Truyền thông, Bảo hiểm xã hội Việt Nam nhằm tìm hiểu thực trạng việc tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế hiện nay của nhà báo như thế nào. Cuối c ng, đề tài cũng đưa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm giúp nhà báo có thể tiếp cận được thông tin chính xác và đưa tin kịp thời, đầy đủ giúp công chúng hiểu tốt hơn đối với thông tin báo chí. 2. Mụ đí h v nhiệm vụ nghiên ứu ủ đề t i 2.1. Mụ đí h nghiên ứu Mục đích nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu, đánh giá thực trạng vấn đề tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của đội ngũ nhà báo trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, phát hiện nh ng vấn đề đang được đ t ra, thảo luận hướng giải quyết nhằm giúp nhà báo tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế đạt được hiệu quả tốt nhất. Đồng thời, gợi mở hướng 2
giải quyết vấn đề liên quan đối với các cơ quan nắm gi thông tin về chính sách bảo hiểm y tế. 2.2. Nhi m vụ nghiên cứu Để đạt được nh ng mục đích trên, đề tài sẽ thực hiện nh ng nhiệm vụ sau: - Một là, làm sáng tỏ một số vấn đề về lý luận về tiếp cận và xử lý thông tin nói chung, thông tin về chính sách bảo hiểm y tế nói riêng của nhà báo trong quá trình sáng tạo tác phẩm báo chí. - Hai là, khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng vấn đề tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo Việt Nam hiện nay. - Ba là, đề xuất một số giải pháp, khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả việc tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế đối với các nhà báo thời gian tới. 3. Đối tƣợng v phạm vi nghiên ứu ủ đề t i Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng và giải pháp về việc tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo trong giai đoạn hiện nay. Theo đó, đề tài hệ thống hóa và phân tích chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước về tiếp cận thông tin của nhà báo nói chung, của ngành Bảo hiểm xã hội nói riêng. ên cạnh đó, đề tài cũng sẽ tiến hành khảo sát các nhà báo viết về chính sách bảo hiểm y tế; người cung cấp thông tin ở các cơ quan báo chí thuộc các loại hình khác nhau ở Trung ương và địa phương để làm r hơn vấn đề này. Đề tài cũng tiến hành phỏng vấn sâu một số nhà báo, người cung cấp thông tin để làm cơ sở khẳng định thêm kết quả khảo sát về việc tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế ở trên. Phạm vi nghiên cứu của đề tài là hệ thống hóa các văn bản liên quan đến tiếp cận thông tin của Đảng, Nhà nước và ngành Bảo hiểm xã hội thời gian qua, đ c biệt là năm 2015 trở lại đây; khảo sát khả năng tiếp cận và xử lý thông tin, mức độ hài lòng của nhà báo về các nguồn cung cấp thông tin về chính sách bảo hiểm y tế trong khi tác nghiệp với 50 nhà báo viết về chính 3
sách bảo hiểm y tế, có kinh nghiệm từ 1 năm trở lên; 40 người cung cấp thông tin đang công tác tại hệ thống cơ quan thuộc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam. Đồng thời, đề tài khảo sát nội dung về thông tin chính sách bảo hiểm y tế trên 03 báo điện tử: Vnexpress, Dân trí, Sức khoẻ đời sống từ tháng 1/2018 đến tháng 3/2019 để làm r chất lượng, số lượng thông tin và hướng tiếp cận thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo. 4. Phƣơng ph p nghiên ế s Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - hảo s t ng ảng h i Luận văn sẽ sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi đối với 50 nhà báo viết về mảng thông tin chính sách bảo hiểm y tế trên báo chí để đánh giá về nh ng thuận lợi và khó khăn của nhà báo trong quá trình tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách BHYT. ên cạnh đó, đề tài cũng tiến hành khảo sát 40 người cung cấp thông tin về BHYT tại các cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương. - Ph ng vấn sâu: Luận văn tiến hành phỏng vấn sâu 2 nhóm đối tượng là nhà báo và cán bộ phụ trách cung cấp thông tin về chính sách bảo hiểm y tế ở các cơ quan nhà nước, mỗi nhóm gồm 3 phiếu. Nội dung của phiếu câu hỏi phỏng vấn sâu sẽ tập trung vào đánh giá thực trạng, khó khăn của nhà báo trong việc tiếp cận thông tin về chính sách tin bảo hiểm y tế; thực trạng, khó khăn đối với người cung cấp thông tin; vấn đề giải pháp của nhà báo, cán bộ truyền thông thuộc cơ quan quản lý nhà nước về chính sách bảo hiểm y tế để tăng cường hiệu quả tiếp cận thông tin. T y theo điều kiện, đề tài sẽ thực hiện phỏng vấn trực tiếp ho c phỏng vấn gián tiếp qua điện thoại, email...). - Thống kê số li u: Luận văn sẽ thống kê, phân tích các nội dung thông tin về chính sách bảo hiểm y tế được đưa ra trong một thời điểm, bao gồm chủ đề bài viết, các hướng tiếp cận các nguồn tin cho bài viết, cách thức xử lý các số liệu, chi tiết thông tin trên báo điện tử... Từ đó, tìm hiểu năng lực tiếp cận, 4
xử lý thông tin cũng như trình độ và kỹ năng chuyên môn của nhà báo viết về chính sách bảo hiểm y tế như thế nào. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng phương pháp tổng hợp, so sánh, phân tích đối chiếu, nghiên cứu tài liệu, phân loại để từ đó đi đến nh ng kết luận mang tính khoa học. 5. L loại để từ đ đi đến Đích hướng đến của một tác phẩm báo chí là đem lại giá trị thông tin cho công chúng xã hội, do đó, đảm bảo tính thông tin là chức năng quan trọng đầu tiên của một tác phẩm báo chí. Chính vì vậy tại Việt Nam hiện nay, tiếp cận và xử lý thông tin là một công đoạn quan trọng trong quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí của nhà báo. - X t trên góc độ thực hiện chính sách bảo hiểm y tế Nghiên cứu thực trạng và góp phần hoàn thiện mô hình khám chữa bệnh BHYT tại trạm y tế xã Phù Linh và Đức Hoà tỉnh óc ơn, Thành phố Hà Nội, luận án tiến sỹ y học của Lương Ngọc Khuê, lưu tại Thư viện Quốc gia, năm 2005. Trong công trình này tác giả đã mô tả kiến thức, thái độ và thực hành của người dân, các cấp chính quyền, đánh giá nh ng kết quả, tồn tại, các yếu tố ảnh hưởng và nh ng thách thức đối với các cơ sở y tế thực hiện nhiệm vụ khám ch a bệnh cho người có thẻ HYT. Đánh giá bước đầu hiệu quả của một số biện pháp can thiệp khám ch a bệnh cho người có thẻ BHYT tại hai xã Phù Linh và Đức Hoà thành phố Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Đánh giá thực trạng và hiệu quả áp dụng phương thức chi trả BHYT bắt buộc tại các bệnh viện tuyến tỉnh tỉnh Thanh Hoá, luận án tiến sỹ y học của Trần Khắc Lộng, lưu tại Thư viện Quốc gia năm 2005. Nội dung tác phẩm đã đánh giá thực trạng thực hiện phương thức chi trả theo giá ngày giường và phí dịch vụ BHYT bắt buộc tại hai bệnh viện tỉnh Hoằng Hoá và thị xã Thanh Hoá năm 1993-1996. Đánh giá hiệu quả phương thức chi trả khoán quỹ định xuất theo thẻ BHYT bắt buộc tại hai bệnh viện trên trong hai năm 1997-1998. 5
Sự khác biệt về giới trong sẵn sàng chi trả cho mô hình BHYT dựa vào cộng đồng ở một vùng nông thôn Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ y tế công cộng của tác giả Nguyễn Thanh Hà, lưu tại Thư viện Quốc gia, năm 2005. Công trình này đã nghiên cứu so sánh gi a nam giới và n giới về trình độ học vấn, về số thành viên trong hộ gia đình có số thành viên là người già và đưa ra kết luận t lệ n giới có bảo hiểm (bất kỳ loại nào) thấp hơn nam giới. Nh ng đ c điểm này đã dẫn tới sự khác biệt trong sẵn sàng chi trả cho mô hình BHYT dựa vào cộng đồng của nam và n . Các giải pháp tài chính y tế cho người nghèo, Báo cáo nghiên cứu của nhóm nghiên cứu: Dương Huy Liệu; Nguyễn Hoàng Long; Phan Thanh Thu ; Đ ng Bội Hương và cộng sự, năm 2005. Nội dung báo cáo đã đánh giá thực trạng nghèo đói và nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người nghèo tại Việt Nam. Đánh giá các kết quả và hạn chế của các giải pháp tài chính y tế cho người nghèo đã được thực hiện tại Việt Nam. Đề xuất các giải pháp có tính khả thi về cơ chế cung cấp tài chính chăm sóc sức khoẻ cho người nghèo. Khả năng thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, chuyên đề nghiên cứu của Bộ Y tế năm 2011, Hà Nội. Kết quả nghiên cứu của chuyên đề khẳng định Bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội (BHYT, BHXH) là hai chính sách trụ cột của hệ thống an sinh xã hội được Đảng, Nhà nước đ c biệt quan tâm. Tham gia BHYT là cách tốt nhất để mọi người giúp nhau chia sẻ rủi ro khi ốm đau, bệnh tật. Bảo hiểm y tế toàn dân – Thực trạng và kiến ngh , thông tin chuyên đề của Viện Nghiên cứu Lập pháp, Ủy an thường vụ Quốc hội, 2013, Hà Nội. Trên cơ sở phân tích thực trạng, thông tin chuyên đề đã đề cập một số kiến nghị nhằm tăng cường thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân như: Tập trung phát triển BHYT; triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng khám, ch a bệnh HYT, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối d liệu trong quản lý khám, ch a bệnh và thanh 6
toán chi phí khám, ch a bệnh BHYT, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia và hưởng ứng đầy đủ quyền lợi BHYT. Ðổi mới cơ chế tài chính và phương thức thanh toán… Luận văn thạc sĩ: Chính sách bảo hiểm y tế toàn dân ở nước ta hiện nay, chuyên ngành Chính sách công, Học viện Khoa học xã hội, năm 2016 của Nguyễn Thanh Tùng. Luận văn đã đưa ra một số khái niệm liên quan tới đề tài nghiên cứu làm cơ sở cho tác giả tham khảo, hoàn thiện nghiên cứu của mình nhất là khái niệm chính sách bảo hiểm y tế. Luận văn Bảo hiểm y tế tự nguyện ở tỉnh Vĩnh Phúc – thực trạng và giải pháp của Phạm Thị Thu Hường, chuyên ngành Chính sách công, Học viện Khoa học xã hội, năm 2017. Luận văn đã làm r thực trạng bảo hiệm y tế ở một đơn vị cấp tỉnh như Vĩnh Phúc làm cơ sở để tác giả tham khảo, hoàn thiện nghiên cứu của mình. Nguyễn H u Tuấn, Chính sách YT sau 4 năm thực hiện Ngh quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính tr , Tạp chí cộng sản, đăng ngày 24/6/2018. Nội dung bài viết khẳng định trong nhiều năm qua, Y tế Việt Nam đã có nhiều đổi mới, phát triển hệ thống y tế và HYT theo định hướng công bằng, hiệu quả và phát triển. Tuy nhiên, trước biến đổi khí hậu toàn cầu và các yếu tố bất lợi khác, y tế nước ta đang đứng trước nh ng thách thức cần phải nhanh chóng được khắc phục để bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân ngày càng tốt hơn và hiệu quả hơn. - X t trên góc độ nghiên cứu báo chí, truyền thông: M c d vấn đề quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí của nhà báo và việc tiếp cận thông tin đã được đề cập khá nhiều và trên nhiều góc độ khác nhau, tuy nhiên x t trên góc độ báo chí truyền thông hiện mới chỉ có một số ít công trình nghiên cứu như: Luận văn nghiên cứu thạc sĩ của tác giả H u Tuấn về “Việc tiếp cận thông tin tài chính của nhà báo Việt Nam hiện nay”. Luận văn đã làm r cơ sở lý luận chung về tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế 7
của nhà báo. Khảo sát, đánh giá thực trạng tiếp cận thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo hiện nay và đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả việc tiếp cận thông tin bảo hiểm y tế đối với nhà báo. Cuốn Nhà báo Bí quyết kỹ năng - nghề nghiệp do Nguyễn Văn D ng và Hoàng Anh biên dịch năm 1998, Nxb Lao Động. Cuốn sách trình bày tỉ mỉ, sinh động các kinh nghiệm xử lí thông tin, xử lí văn bản của nhà báo - phóng viên và người biên tập. Cuốn sách gồm 07 chương, đề cập đến nh ng khía cạnh cụ thể hoạt động nghề nghiệp của phóng viên và biên tập viên, từ việc rút tít, đ t đầu đề, mào đề cho một tác phẩm, các nguyên tắc và dạng thức rút ngắn tin tức, tính khách quan của báo chí... Sách Cơ sở hoạt động sáng tạo của nhà báo của G.V. Lazutina; Đào Tấn Anh, Hồ Quốc Vĩ, Lê Xuân Tiềm dịch; Nxb thông tấn Hà Nội – 2014 bên cạnh việc đề cập đến hoạt động sáng tạo của phóng viên còn có nh ng nội dung mô tả nh ng phương thức sáng tạo của nhà báo. Sách áo chí và dư luận xã hội, tác giả Nguyễn Văn D ng do Nxb Lao động xuất bản năm 2011 đã luận giải một số vấn đề về bản chất dư luận xã hội và hoạt động báo chí. Trong đó, tác giả đề cập đến vấn đề nhà báo phải đồng thời là nhà chính luận với nh ng phẩm chất kỹ năng cần có như một sự tất yếu trong mối quan hệ gi a nhà báo và dư luận xã hội. Sách Cơ sở lý luận báo chí của Nguyễn Văn D ng, Nxb Lao động – 2013 đề cập đến kỹ năng và kinh nghiệm như một yếu tố quan trọng trong phẩm chất nghề nghiệp của nhà báo. Giáo trình Lao động nhà báo của Lê Thị Nhã, Nxb Lý luận chính trị. Tài liệu đã làm r khái niệm, đ c điểm lao động nhà báo; Tổ chức lao động trong cơ quan báo chí; Lao động nhà báo trong quy trình sáng tạo và sản xuất tác phẩm báo chí; Yêu cầu về phẩm chất và năng lực của nhà báo. Qua phần lịch sử nghiên cứu đã được nêu trên cho thấy, vấn đề tiếp cận thông tin được đề cập ở nhiều lĩnh vực và đề tài này bước đầu đã được khai 8
thác nhưng chủ yếu vẫn đề cập đến quyền tiếp cận thông tin và xây dựng Luật tiếp cận thông tin tại Việt Nam. Trên thực tế, hiện chưa có một công trình nào nghiên cứu về việc tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo, từ đó đưa ra nh ng giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao quyền tiếp cận thông tin đối với các nhà báo như đề tài đã thực hiện. 6. Ý nghĩ lý lu đ đƣ r những giải ph p 6.1. Ý nghĩa lý luận Qua phần lịch sử nghiên cứu vấn đề ở trên có thể thấy, đề tài về “Vấn đề tiếp cận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế của nhà báo” là một đề tài mới, không tr ng l p với đề tài nào trên phương diện báo chí học. Đề tài cũng góp phần vào việc nghiên cứu và đào tạo, kiến nghị về chủ trương chính sách trong vấn đề tiếp cận thông tin về chính sách bảo hiểm y tế hiện nay. Nếu được thực hiện thành công, đề tài sẽ góp phần làm phong phú thêm kiến thức lý thuyết về phương thức tiếp cận và xử lý thông tin nói chung, thông tin về chính sách bảo hiểm y tế nói riêng, đ c biệt kết quả của đề tài còn là cơ sở cho các hướng nghiên cứu tiếp theo về cách tiếp cận và xử lý thông tin của nhà báo, một trong nh ng điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng chuyên môn của nhà báo, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công chúng. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Về m t thực tiễn, đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho đội ngũ nhà báo, cơ quan quản lý báo chí, các cán bộ của cơ quan nắm gi thông tin liên quan đến báo chí, giúp họ có thêm kiến thức cũng như cách nhìn nhận mới về cách tiếp cận và xử lý thông tin về chính sách bảo hiểm y tế trong tương lai. 7. Kng tƣơng l i. Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được kết cấu của đề tài gồm 3 Chương: 9
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận hung về tiếp ận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế ủ nh o Chƣơng 2: Thự trạng tiếp ận và xử lý thông tin chính sách bảo hiểm y tế ủ nh o hiện n Chƣơng 3: Những vấn đề đặt ra và giải ph p n ng o hiệu quả việ tiếp ận thông tin bảo hiểm y tế đối với nh o 10
Chƣơng CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIẾP CẬN V L TH NG TIN CH NH SÁCH BH NG TIN CH NH SÁCH B VỀ T 1.1. Khái niÍN 1.1.1. Thông tin Trong lịch sử tồn tại và phát triển của mình, con người thường xuyên cần đến thông tin. Ngày nay, với sự b ng nổ thông tin, thông tin càng trở thành một trong nh ng nhu cầu sống còn của con người và khái niệm thông tin đang trở thành khái niệm cơ bản, chung của nhiều lĩnh vực khoa học. Theo Từ điển tiếng Việt, thông tin là “truyền tin cho nhau để biết” động từ , “điều được truyền đi cho biết, từ truyền đi nói khái quát ” [42, tr.1220]. Khái niệm thông tin information được sử dụng thường ngày. Con người có nhu cầu đọc báo, nghe đài, xem truyền hình, đi tham quan, du lịch, tham khảo ý kiến người khác... để nhận được thông tin mới. Thông tin mang lại cho con người sự hiểu biết, nhận thức tốt hơn về nh ng đối tượng trong đời sống xã hội, trong thiên nhiên... giúp cho họ thực hiện hợp lý công việc cần làm để đạt tới mục đích một cách tốt nhất. Giải thích về thuật ng information, hai tác giả Philipppe, Serge Proulx, trong cuốn “ ng nổ truyền thông: Sự ra đời một ý thức hệ mới” cho rằng: Từ Latin “Informatio”, gốc của từ hiện đại “information” thông tin có hai nghĩa. Một, nó chỉ một hành động rất cụ thể là tạo ra một hình dạng forme . Hai, tuỳ theo tình huống, nó có nghĩa là sự truyền đạt một ý tưởng, một khái niệm hay một biểu tượng. Tuy nhiên c ng với sự phát triển của xã hội, khái niệm thông tin cũng phát triển theo. Trong lịch sử báo chí, lần đầu tiên thông tin được con người chú ý nghiên cứu về m t ý nghĩa xã hội của nó và được đề cập đến trong lý thuyết báo chí vào nh ng năm 20 - 30 của thế k XX. Theo cách hiểu kinh điển thì “Thông tin 11