Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Hoạt động quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 41
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Hoạt động quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp nêu lên cơ sở lý luận; thực trạng và giải pháp của hoạt động quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Hoạt động quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HOÀ CHÍ MINH NGUYEÃN THÒ CAÅM HAØ HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LYÙ GIAÙO DUÏC ÑAÏO ÑÖÙC CHO SINH VIEÂN TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG COÂNG NGHIEÄP THÖÏC PHAÅM TP. HOÀ CHÍ MINH: THÖÏC TRAÏNG VAØ GIAÛI PHAÙP LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KHOA HOÏC GIAÙO DUÏC CHUYEÂN NGAØNH : TOÅ CHÖÙC VAØ QUAÛN LYÙ COÂNG TAÙC VAÊN HOÙA, GIAÙO DUÏC Maõ soá : 5. 07. 03 Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc : T.S. V Quang Phuùc TP. HOÀ CHÍ MINH – 2005
M MUUÏC ÏC L LUUÏC ÏC Trang Lôøi caûm ôn ..................................................................................................................................................................... 1 MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi ............................................................................................................................................... 2 2 Muïc ñích nghieân cöùu ................................................................................................................................... 4 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu ........................................................................................... 5 3.1. Khaùch theå nghieân cöùu .................................................................................................................... 5 3.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ..................................................................................................................... 5 4. Giaû thuyeát khoa hoïc ....................................................................................................................................... 5 5. Nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi..................................................................................................... 5 6. Phöông phaùp nghieân cöùu ........................................................................................................................ 6 6.1. Phöông phaùp luaän nghieân cöùu .............................................................................................. 6 6.2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå ............................................................................ 6 7. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi........................................................................................................................................ 6 8. Caáu truùc luaän vaên ............................................................................................................................................ 6 CHÖÔNG I - CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN CUÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1. Ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ............................................................................................................. 7 1.1.1. Ñaïo ñöùc ............................................................................................................................................................ 7 a. Khaùi nieäm ñaïo ñöùc ................................................................................................................. 7 b. Tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc ............................................................................................. 8 c. Tính chaát cuûa ñaïo ñöùc ....................................................................................................... 9 d. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc .............................................................................................................. 10 e. YÙ thöùc ñaïo ñöùc............................................................................................................................ 12 f. Giaù trò ñaïo ñöùc ........................................................................................................................... 13 1.1.2. Ñaïo ñöùc coâng daân vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân .............................................................................................................................................. 14 a. Ñaïo ñöùc coâng daân laø ñaïo ñöùc laøm ngöôøi....................................................... 14 b. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân.................................................... 14 1.1.3. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ...................................................................................................................... 16 a. Ngheà nghieäp . .............................................................................................................................. 16
b. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp, laø thaùi ñoä phuïc vuï vaø löông taâm cuûa ngöôøi lao ñoäng trong hoaït ñoäng ngheà nghieäp. ........................... 17 c. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp coâng nghieäp thöïc phaåm (CNTP) ............... 18 d. Vai troø cuûa giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà CNTP cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo ..................................................................................................................... 18 1.2. Quaûn lyù tröôøng hoïc vaø quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc trong tröôøng hoïc .... 20 1.2.1. Quaûn lyù.............................................................................................................................................................. 20 1.2.2. Quaûn lyù giaùo duïc ................................................................................................................................... 21 a. Khaùi nieäm ........................................................................................................................................... 21 b. Chöùc naêng quaûn lyù giaùo duïc......................................................................................... 22 c. Nguyeân taéc quaûn lyù giaùo duïc ........................................................................................ 24 d. Phöông phaùp quaûn lyù giaùo duïc ................................................................................ 27 1.2.3. Quaûn lyù ñôn vò tröôøng hoïc vaø quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc trong tröôøng hoïc ..................................................................................................................................... 29 a. Quaûn lyù tröôøng hoïc ............................................................................................................... 29 b. Quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân trong nhaø tröôøng.................................................................................................................................................... 31 b. Hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc trong nhaø tröôøng .............. 33 Keát luaän chöông 1 ......................................................................................................................................................... 39 CHÖÔNG 2 - THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LÍ GIAÙO DUÏC ÑAÏO ÑÖÙC VAØ ÑAÏO ÑÖÙC NGHEÀ NGHIEÄP TAÏI TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG CNTP TP.HCM 2.1. Vaøi neùt veà tröôøng Cao ñaúng CNTP TP.HCM ................................................................ 40 2.2. Thöïc traïng hoïat ñoäng quaûn lí coâng taùc giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân taïi tröôøng CÑCNTP TP.HCM ................................................................... 41 2.2.1. Vaøi neùt veà maãu khaûo saùt............................................................................................................. 41 2.2.2. Thöïc traïng hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP Tp. HCM............................................................... 42 a. Ñoäng cô choïn chuyeân ngaønh CNTP cuûa sinh vieân ............................ 42 b. Taâm traïng cuûa sinh vieân khoa CNTP ñoái vôùi ngheà ñaõ choïn hoïc .................................................................................................................................... 45 c. Hình thaønh vaø phaùt trieån ñaïo ñöùc ngheà qua caùc daïng hoaït ñoäng cuûa SV ................................................................................................................................... 46
d. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà qua noäi dung chöông trình ñaøo taïo ................................................................................................................................................. 47 e. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà thoâng qua caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa ....................................................................................................................................... 52 g. Hình thaønh ñaïo ñöùc ngheà qua giao tieáp vôùi sinh vieân hoïc cuøng khoa.......................................................................................................................................... 54 h. YÙ kieán ñeà xuaát nhaèm naâng cao hieäu quaû giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà cuûa sinh vieân .................................................................................................................. 54 2.2.3. Thöïc traïng hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM ............................................................................................................................. 64 a. Nhöõng hoaït ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân cuûa tröôøng CÑCNTP Tp.HCM ................................................................................. 64 b. Nhöõng haïn cheá trong hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân............................................................................................. 64 Keát luaän chöông 2 ......................................................................................................................................................... 66 CHÖÔNG 3 - HEÄ THOÁNG CAÙC GIAÛI PHAÙP QUAÛN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO DUÏC ÑAÏO ÑÖÙC VAØ ÑAÏO ÑÖÙC NGHEÀ NGHIEÄP TAÏI TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG COÂNG NGHIEÄP THÖÏC PHAÅM TP. HCM 3.1. Cô sôû khoa hoïc cuûa vieäc ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ............................................................ 67 3.1.1. Yeâu caàu veà nguoàn nhaân löïc trong coâng cuoäc CNH - HÑH ñaát nöôùc............................................................................................................................................................ 67 3.1.2. Cô sôû phaùp lyù ............................................................................................................................................ 68 3.1.3. Cô sôû thöïc tieãn ......................................................................................................................................... 69 3.2. Caùc giaûi phaùp ........................................................................................................................................................ 70 3.2.1. Naâng cao nhaän thöùc, traùch nhieäm cuûa chuû theå quaûn lí vaán ñeà GDÑÑ ngheà nghieäp cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng .................................................................................................................................................................. 70 3.2.2. Thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoaït ñoäng daïy hoïc ôû treân lôùp ............................................................................................................... 72 3.2.3. Thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoaït ñoäng thöïc teá, thöïc haønh ngheà toång hôïp .................................................................... 78 3.2.4. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoïat ñoäng ngoaïi khoaù, hoïat ñoäng xaõ hoäi ............................................................................................... 81 3.2.5. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong hoaït ñoäng hoïc taäp vaø sinh hoaït ôû kyù tuùc xaù sinh vieân .................................................................................. 88
3.2.6. Nhaø tröôøng keát hôïp vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi trong vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. ................................................... 89 3.3. Thöû nghieäm sö phaïm ................................................................................................................................... 90 3.3.1. Giôùi thieäu quaù trình thöû nghieäm ......................................................................................... 91 3.3.2. Phaân tích keát quaû thöû nghieäm ............................................................................................... 93 a. Kæ luaät lao ñoäng........................................................................................................................... 93 b. Tinh thaàn, traùch nhieäm trong lao ñoäng ............................................................. 93 Keát luaän chöông 3 ......................................................................................................................................................... 96 KEÁT LUAÄN VAØ YÙ KIEÁN ÑEÀ XUAÁT Keát luaän ..................................................................................................................................................................................... 97 YÙ kieán ñeà xuaát .................................................................................................................................................................... 98 Baûng chöõ vieát taét trong luaän vaên ................................................................................................................ 100 Taøi lieäu tham khaûo ....................................................................................................................................................... 101 A. Caùc vaên baûn vaø baùo caùo cuûa Laõnh ñaïo vaø QLGD ............................................... 101 B. Caùc saùch baùo vaø taøi lieäu khoa hoïc ............................................................................................ 103 Phieáu tröng caàu yù kieán............................................................................................................................................. 107 Kính gôûi: Anh (Chò) sinh vieân................................................................................................................. 107 Phieáu tröng caàu yù kieán............................................................................................................................................. 112 Kính göûi: Thaày, Coâ Giaûng vieân khoa........................................................................................... 112 Hình minh hoïa cho Chöông 2 ........................................................................................................................ 113
LÔØI CAÛM ÔN Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm hieäu, Phoøng khoa hoïc coâng ngheä - sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ taïo ñieàu kieän giuùp ñôõ chuùng toâi trong suoát khoùa hoïc vaø trong quaù trình hoaøn thaønh luaän vaên. Xin chaân thaønh caûm ôn caùc thaày coâ giaùo ñaõ taän tình giaûng daïy chæ daãn, cung caáp taøi lieäu vaø mang laïi cho chuùng toâi nhöõng tri thöùc raát caàn thieát vaø quí baùu. Ñaëc bieät, xin ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán Tieán só Voõ Quang Phuùc ñaõ quan taâm höôùng daãn giuùp ñôõ chuùng toâi trong suoát quaù trình laøm luaän vaên. Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm hieäu, caùn boä, giaùo vieân vaø caùc baïn sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm ñoác vaø Coâng nhaân nhaø maùy Nöôùc Giaûi Khaùt Bidrico ñaõ taïo moïi ñieàu kieän giuùp ñôõ toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Xin ñöôïc caûm ôn caùc anh, chò hoïc vieân lôùp Cao hoïc quaûn lyù giaùo duïc K12 ñaõ chia seû, giuùp ñôõ toâi trong suoát khoùa hoïc. Tp.Hoà Chí Minh, thaùng 02 Naêm 2005 Nguyeãn Thò Caåm Haø 1
M MÔÔÛ Û Ñ ÑAAÀU ÀU 1. Lí do choïn ñeà taøi Veà vai troø cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo trong söï nghieäp Coâng nghieäp hoaù - hieän ñaïi hoaù (CNH - HÑH) ñaát nöôùc hieän nay, vaên kieän Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam ñaõ xaùc ñònh : “Phaùt trieån giaùo duïc- ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp CNH - HÑH, laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi - yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng”. Ñaây laø quan ñieåm cô baûn nhaán maïnh vai troø ñaùp öùng nguoàn nhaân löïc ngaøy caøng cao cuûa giaùo duïc ñoái vôùi söï nghieäp CNH - HÑH ôû nöôùc ta hieän nay vaø ñaây cuõng chính laø yeâu caàu khaùch quan khieán Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta raát quan taâm ñeán giaùo duïc toaøn dieän cho theá heä treû, ñaëc bieät laø nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân cao. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân cao vaø coù phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa hoaït ñoäng ngheà nghieäp laø chöùc naêng vaø nhieäm vuï troïng taâm cuûa baäc giaùo duïc ñaïi hoïc vaø cao ñaúng. Tuy nhieân, trong thöïc teá cuûa coâng taùc ñaøo taïo, vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ñang coøn laø vaán ñeà caáp baùch, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ñöa ra trong baùo caùo cuûa Boä Coâng nghieäp “…nguoàn nhaân löïc ñöôïc caùc tröôøng ñaøo taïo ra ñaït yeâu caàu chuyeân moân vaø coù kyõ naêng ngheà nghieäp, nhöng hoï chöa coù thaùi ñoä ñuùng ñaén, tinh thaàn traùch nhieäm chöa cao, tình yeâu ñoái vôùi ngheà nghieäp coøn haïn cheá vaø vì theá hoï saün saøng boû ngheà khi gaëp nhöõng tình huoáng khoù khaên.” (A.21) Ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân ñöôïc hình thaønh trong nhieàu maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi (ñôøi soáng tinh thaàn vaø ñôøi soáng vaät chaát), chòu taùc ñoäng töø nhieàu phía (gia ñình, nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi), thoâng qua raát nhieàu 2
daïng hoaït ñoäng phong phuù vaø phöùc taïp cuûa con ngöôøi (hoïc taäp, lao ñoäng saûn xuaát, hoaït ñoäng xaõ hoäi, sinh hoaït taäp theå vaø vui chôi…) vaø trong nhieàu moái quan heä (kinh teá, chính trò, xaõ hoäi vaø vaên hoùa…) vaø taát caû ñeàu phaûi traûi qua moät thôøi gian… Tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao khoâng chæ thoâng qua hoaït ñoäng daïy hoïc maø coøn baèng nhieàu daïng hoaït ñoäng khaùc. Vì vaäy, ngay trong quaù trình ñaøo taïo taïi tröôøng caàn phaûi taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaëc bieät laø hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. Thöïc teá, vieäc nghieân cöùu quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo noùi chung vaø hoaït ñoäng thöïc taäp ngheà noùi rieâng chöa ñöôïc quan taâm nhieàu. Phaàn lôùn nhöõng coâng trình ñaõ coâng boá ñeàu chæ höôùng veà giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh phoå thoâng, nhö “Nhöõng bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh phoå thoâng trung hoïc cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng” (Luaän vaên thaïc só cuûa Döông Thò TruùcBaïch), “Tìm hieåu giaù trò ñaïo ñöùc vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc cuûa sinh vieân thaønh phoá Hoà Chí Minh” (Luaän vaên TNÑH cuûa Hoà Ñaéc Haûi Mieân), hoaëc “Ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc trong sinh vieân – thöïc traïng vaø giaûi phaùp”(Luaän vaên thaïc só cuûa Voõ vaên Thöôûng )… Cho ñeán nay chöa coù coâng trình naøo nghieân cöùu veà quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân noùi chung vaø sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm(tröôøng CÑCNTP) noùi rieâng. Trong nhieàu naêm qua, Tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø nhöõng tröôøng Cao ñaúng khaùc cuûa Boä Coâng nghieäp raát chuù troïng ñeán chaát löôïng ñaøo taïo. Tuy nhieân, trong quaù trình ñaøo 3
taïo coøn naëng veà daïy kieán thöùc, kyõ naêng, maø chöa coù nhöõng quan taâm thoûa ñaùng ñeán maûng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. Vì theá, sau khi toát nghieäp neáu gaëp nhöõng tình huoáng khoù khaên caùc em coù theå saün saøng boû ngheà khoâng moät chuùt baên khoaên; ñi laøm ngheà khaùc vôùi thaùi ñoä döûng döng, khoâng tieác nuoái ngheà nghieäp maø mình ñaõ choïn vaø ñöôïc ñaøo taïo. Vì theá, ñeå ñaøo taïo ra nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao vaø coù nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp “ nhaø tröôøng ñang nhanh choùng hoaøn thieän quy trình (toå chöùc vaø thöïc hieän) hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân nhaèm khaéc phuïc nhöõng haïn cheá trong qui trình ñaøo taïo neâu treân, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ñaùp öùng yeâu caàu neàn kinh teá coâng nghieäp hieän ñaïi cuûa ñaát nöôùc” (A.22) Baûn thaân toâi cuõng raát quan taâm ñeáán vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân neân ñaõ thu thaäp ñöôïc moät soá thoâng tin vaø tö lieäu lieân quan ñeán vaán ñeà ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong moät soá tröôøng ñaøo taïo ngheà vaø tröôøng CÑCNTP tp HCM. Vôùi taát caû nhöõng lí do treân, chuùng toâi choïn vaán ñeà:” Hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Thaønh phoá Hoà Chí Minh:Thöïc traïng vaø giaûi phaùp” ñeå nghieân cöùu. 2. Muïc ñích nghieân cöùu Treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän, ñieàu tra thöïc traïng hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân nhaèm naâng cao hieäu quaû giaùo duïc toaøn dieän cuûa nhaø tröôøng. 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu 3.1. Khaùch theå nghieân cöùu: 4
Caùc hoaït ñoäng quaûn lyù coâng taùc ñaøo taïo sinh vieân trong tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Tp. HCM. 3.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Chuû theå vaø khaùch theå quaûn lyù cuøng vôùi phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa hoï trong hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân taïi tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc Phaåm Tp.HCM 4. Giaû thuyeát khoa hoïc Hieän nay, hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP tp.HCM chöa ñaùp öùng yeâu caàu. Neáu naâng cao nhaän thöùc cuûa caùc chuû theå quaûn lí, thöïc hieän ñuùng vaø phoái hôïp caùc hoaït ñoäng GD ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cho sinh vieân trong nhaø tröôøng thì seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng GD ñaïo ñöùc ngheà vaø naâng cao hieäu quaû ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng. 5. Nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi 5.1. Toång hôïp vaø khaùi quaùt moät soá vaán ñeà lyù luaän veà ñaïo ñöùc, giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc laøm cô sôû cho hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM. 5.2. Khaûo saùt thöïc traïng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø quaûn lyù hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM. Phaân tích nguyeân nhaân cuûa thöïc traïng aáy. 5.3. Ñeà xuaát heä thoáng nhöõng giaûi phaùp quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP Tp.HCM vaø thöû nghieäm. 6. Phöông phaùp nghieân cöùu 5
6.1. Phöông phaùp luaän nghieân cöùu: Nhöõng quy luaät trieát hoïc Maùc xít, ñöôøng loái quan ñieåm giaùo duïc vaø ñaøo taïo cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc Vieät Nam. 6.2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå - Nhoùm phöông phaùp nghieân cöùu lyù luaän (ñoïc saùch baùo, phaân tích, toång hôïp, khaùi quaùt hoùa…). - Nhoùm phöông phaùp nghieân cöùu thöïc tieãn (ñieàu tra baèng phieáu caâu hoûi, troø chuyeän vaø phoûng vaán, toång keát kinh nghieäm, thöû nghieäm, nghieân cöùu saûn phaåm). - Phöông phaùp toaùn: söû duïng chöông trình SPSS 7.0. 7. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi Ñeà taøi chæ nghieân cöùu hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc, nhaát laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo taïi tröôøng, khoâng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà tieáp tuïc phaùt trieån ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân sau khi ra tröôøng. 8. Caáu truùc luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu, phaàn keát luaän vaø yù kieán ñeà xuaát, luaän vaên coù ba chöông, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc. 6
C CHHÖ ÖÔÔN NGG 11 C CÔÔ SSÔ ÔÛ Û L LÍÍ L LUUA AÄN ÄN C CUUÛA ÛA V VAAÁN ÁN Ñ ÑEEÀ À N NG HIIE GH EÂN ÂN C CÖÖÙU ÙU 1.1. Ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc 1.1.1. Ñaïo ñöùc a. Khaùi nieäm ñaïo ñöùc Coù nhieàu yù kieán khaùc nhau veà ñaïo ñöùc. Chaúng haïn nhö: “ Ñaïo ñöùc laø nhöõng tieâu chuaån, nhöõng quy taéc sinh hoaït xaõ hoäi, laø nhöõng tieâu chuaån, nhöõng quy taéc haønh vi cuûa con ngöôøi nhöõng quy taéc ñoù quyeát ñònh nghóa vuï vaø thaùi ñoä cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau vaø ñoái vôùi xaõ hoäi vaø vieäc tuaân theo nhöõng quy taéc naøy lieân quan ñeán ñoäng cô beân trong cuûa con ngöôøi”. [B.38]. “Ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi bieåu hieän ôû naêng löïc haønh ñoäng töï nguyeän, töï giaùc vì lôïi cuûa nhöõng ngöôøi khaùc vaø cuûa xaõ hoäi. Noùi ñeán ñaïo ñöùc cuûa xaõ hoäi noùi chung töùc laø noùi ñeán heä thoáng nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc… Xeùt töø quan ñieåm naøy thì ñaïo ñöùc laø heä thoáng nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc bieåu hieän söï quan taâm töï nguyeän, töï giaùc cuûa nhöõng con ngöôøi trong quan heä vôùi nhau vaø trong xaõ hoäi noùi chung.” [B.4]. “Ñaïo ñöùc laø moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi ñaëc bieät, bao goàm heä thoáng nhöõng quan ñieåm, quan nieäm, nhöõng quy taéc, nguyeân taéc, chuaån möïc xaõ hoäi. Noù ra ñôøi, toàn taïi vaø bieán ñoåi töø nhu caàu cuûa xaõ hoäi, nhôø ñoù con ngöôøi töï giaùc ñieàu chænh haønh vi cuûa mình cho phuø hôïp vôùi lôïi ích, haïnh phuùc cuûa con ngöôøi vaø tieán boä xaõ hoäi trong moái quan heä giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi, giöõa caù nhaân vaø xaõ hoäi”. [B.19]. Töø caùc ñònh nghóa treân, chuùng toâi nhaän thaáy tieáp caän khaùi nieäm ñaïo ñöùc caàn chuù yù caùc ñaëc ñieåm sau: 7
- Ñaïo ñöùc laø moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi, noù bò chi phoái bôûi ñieàu kieän kinh teá, xaõ hoäi, lòch söû vaø nguoàn goác cô baûn cuûa ñaïo ñöùc laø lao ñoäng saûn xuaát. - Ñaëc tröng cuûa ñaïo ñöùc laø yù thöùc, naêng löïc vaø haønh vi töï nguyeän, töï giaùc cuûa con ngöôøi. - Tieâu chuaån ñaùnh giaù cuûa ñaïo ñöùc ñöôïc con ngöôøi giaûi quyeát moät caùch phuø hôïp vaø ñuùng ñaén moái töông quan veà maët lôïi ích cuûa xaõ hoäi. Nhö vaäy, ñaïo ñöùc laø moät hieän töôïng xaõ hoäi ñaëc bieät, bao goàm nhöõng quy taéc, nhöõng chuaån möïc ñaõ ñöôïc dö luaän xaõ hoäi thöøa nhaän quy ñònh haønh vi, quan heä cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau vaø ñoái vôùi xaõ hoäi. b. Tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc Chuû nghóa Maùc-leânin ñaõ khaúng ñònh raèng: Trong lòch söû phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi coù söï toàn taïi quy luaät ñaïo ñöùc. Vì ñaïo ñöùc ñöôïc naûy sinh, toàn taïi vaø phaùt trieån nhö moät taát yeáu. Trong ñôøi soáng con ngöôøi vaø xaõ hoäi loaøi ngöôøi ñaõ vaø ñang toàn taïi caùc quy luaät cuûa ñôøi soáng ñaïo ñöùc: Quy luaät giöõa caùi ñöùc vaø caùi taøi ôû trong moãi con ngöôøi, quy luaät giöõa caùi toát vaø caùi xaáu, giöõa haïnh phuùc vaø baát haïnh, giöõa caùi thieän vaø caùi aùc… Do ñoù, Maùc ñaõ neâu leân nhöõng phaïm truø khaùi nieäm vaø khaùi quaùt nhöõng vaán ñeà coù tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc. Quy luaät cuûa ñaïo ñöùc laø heä thoáng nhöõng nguyeân taéc, quy taéc, chuaån möïc ñaïo ñöùc xaõ hoäi coù lieân quan ñeán tieán boä xaõ hoäi. Quy luaät cuûa ñaïo ñöùc coøn bao truøm caû giaù trò ñaïo ñöùc ñaõ ñöôïc caùc xaõ hoäi thöøa nhaän noù nhö nhöõng bieåu töôïng soi saùng cho yù thöùc haønh vi cuûa con ngöôøi. 8
c. Tính chaát cuûa ñaïo ñöùc Ñaïo ñöùc laø moät phaïm truø lòch söû - xaõ hoäi. Ñaïo ñöùc gaén lieàn vôùi con ngöôøi vaø toàn taïi trong xaõ hoäi. Ñaïo ñöùc bieán ñoåi theo thôøi gian vaø phaùt trieån trong lòch söû. Ñaïo ñöùc gaén lieàn vôùi daân toäc, vôùi thôøi ñaïi vaø vôùi giai caáp. Do ñoù, ñaïo ñöùc coù tính daân toäc, tính giai caáp vaø tính thôøi ñaïi. - Tính daân toäc. Trong xaõ hoäi, lôïi ích cuûa caùc giai caáp khaùc nhau, thaäm chí ñoái khaùng nhau nhöng coù caùi chung laø lôïi ích cuûa daân toäc maø moïi giai caáp laø thaønh vieân cuûa daân toäc nhö loøng yeâu nöôùc, tinh thaàn ñaáu tranh choáng ngoaïi xaâm…., vì theá ñaïo ñöùc mang tính daân toäc. Tính daân toäc cuûa ñaïo ñöùc coøn bieåu loä ra ôû caùch thöïc hieän nhöõng haønh vi ñaïo ñöùc mang tính phong tuïc taäp quaùn, truyeàn thoáng chung cuûa daân toäc. Nhö vaäy, ñaïo ñöùc cuûa nhöõng daân toäc khaùc nhau thì khaùc nhau. - Tính giai caáp. Nhö ta ñaõ bieát, trong xaõ hoäi coù giai caáp thì nhöõng giai caáp khaùc nhau ñeàu coù yù thöùc ñaïo ñöùc khaùc nhau, maø tröôùc heát vaø saâu xa nhaát laø lôïi ích cuûa giai caáp. Do ñoù, trong xaõ hoäi coù ñoái khaùng giai caáp thì yù thöùc ñaïo ñöùc cuûa giai caáp thoáng trò vaø yù thöùc cuûa giai caáp bò trò ñoái laäp vôùi nhau vì noù phaûn aùnh vaø baûo veä nhöõng giai caáp ñoái khaùng nhau. Khoâng coù ñaïo ñöùc chung chung, khoâng coù ñaïo ñöùc phi giai caáp, maø ñaïo ñöùc bao giôø cuõng gaéên lieàn vôùi moät yù thöùc heä giai caáp. ÔÛ moãi cheá ñoä coù nhöõng giai caáp khaùc nhau seõ coù nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc khaùc nhau, vaø nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc phuïc vuï cho giai caáp. Vì vaäy, ñaïo ñöùc luoân mang tính giai caáp - Tính lòch söû. Ñaïo ñöùc ra ñôøi, toàn taïi vaø bieán ñoåi töø nhu caàu cuûa xaõ hoäi, noù phaûn aùnh vaø taùc ñoäng trôû laïi toàn taïi xaõ hoäi. Trong suoát chieàu daøi lòch söû cuûa moät daân toäc, moät quoác gia duø coù nhöõng luùc thaêng traàm, coù luùc suy thoaùi, khuûng hoaûng vì nhöõng nguyeân nhaân kinh teá, chính trò, xaõ hoäi phöùc taïp…, nhöng suoát chaëng ñöôøng daøi lòch söû cuûa nhaân loaïi vaø cuûa moãi daân toäc 9
thì ñaïo ñöùc luoân phaùt trieån vaø tieán boä khoâng ngöøng cuøng vôùi söï tieán boä cuûa xaõ hoäi. Do ñoù, ñaïo ñöùc mang tính lòch söû. d. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc Ñaïo ñöùc coù vai troø raát quan troïng, laø nhaân toá chuû ñaïo hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi, laø noäi dung tính caùch con ngöôøi. Ñaïo ñöùc coù vai troø raát lôùn trong ñôøi soáng xaõ hoäi, trong ñôøi soáng cuûa con ngöôøi, ñaïo ñöùc laø vaán ñeà thöôøng xuyeân ñöôïc ñaët ra vaø giaûi quyeát nhaèm baûo ñaûm cho caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng toàn taïi, phaùt trieån. Soáng trong xaõ hoäi, ngöôøi ta ai cuõng phaûi suy nghó veà nhöõng vaán ñeà ñaïo ñöùc ñeå tìm ra nhöõng con ñöôøng, caùch thöùc vaø phöông tieän hoaït ñoäng nhaèm keát hôïp lôïi ích cuûa mình vaø coäng ñoàng, töø ñoù baûo ñaûm söï toàn taïi, phaùt trieån cuûa chính mình vaø coäng ñoàng. Trong söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi khoâng theå thieáu vai troø cuûa ñaïo ñöùc, vaø luùc naøy ñaây ñaïo ñöùc ñaõ trôû thaønh muïc tieâu ñoàng thôøi cuõng laø ñoäng löïc ñeå phaùt trieån xaõ hoäi. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc coøn ñöôïc bieåûu hieän thoâng qua caùc chöùùc naêng cô baûn cuûa ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc lieân quan tröïc tieáp ñeán söï hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch cuûa con ngöôøi. Ñaïo ñöùc coù quan heä maät thieát vôùi vieäc xaây döïng caùc moái quan heä öùng xöû giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi nhaèm duy trì moät xaõ hoäi toát ñeïp. Khoâng theå quan nieäm ñöôïc söï toàn taïi cuûa xaõ hoäi maø khoâng coù ñaïo ñöùc. Chaúng coù hình thöùc naøo cuûa yù thöùc xaõ hoäi laïi coù theå thay theá cho ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc môùi, ñaïo ñöùc caùch maïng do Hoà Chí Minh vaø Ñaûng coäng saûn Vieät Nam daøy coâng xaây döïng boài ñaép laø ñaïo ñöùc mang baûn chaát cuûa giai caáp coâng nhaân, keát hôïp vôùi nhöõng truyeàn thoáng ñaïo ñöùc toát ñeïp cuûa daân toäc vaø nhöõng tinh hoa ñaïo ñöùc cuûa nhaân loaïi. neàn ñaïo ñöùc aáy ngaøy caøng phaùt trieån cuøng vôùi söï vaän ñoäng cuûa thöïc tieãn caùch maïng Vieät Nam. Noù ñaõ trôû thaønh vuõ khí maïnh meõ cuûa Ñaûng vaø cuûa daân toäc ta trong cuoäc ñaáu tranh vì ñoäc laäp daân 10
toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, vì hoaø bình, hôïp taùc vaø höõu nghò vôùi taát caû caùc daân toäc khaùc treân toaøn theá giôùi. Ñeå xaây döïng xaõ hoäi môùi, chuùng ta ñang caàn nhöõng con ngöôøi môùi XHCN, nhöõng con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän caû ñöùc vaø taøi. Chuû tòch Hoà Chí Minh luoân luoân nhaéc nhôû chuùng ta phaûi coi troïng caû ñöùc vaø taøi, nhöng phaûi laáy ñöùc laøm goác vì taøi naêng chæ coù theå phaùt trieån laâu beàn treân neàn cuûa ñöùc vaø taøi naêng chæ coù theå höôùng thieän treân goác cuûa ñöùc. “Ñeå thöïc hieän muïc tieâu chieáân löôïc phaùt trieån xaõ hoäi trong thôøi kyø CNH- HÑH ñaát nöôùc…., trong ñoù nguoàn löïc con ngöôøi laø voán quyù baùu nhaát, coù vai troø quyeát ñònh nhaát….”, thì ñaïo ñöùc laïi voâ cuøng quan troïng trong boán yeáu toá quy ñònh chaát löôïng cuûa nguoàn nhaân löïc (phaùt trieån veà trí tueä, cöôøng traùng veà theå chaát, phong phuù veà taâm hoàn vaø trong saùng veà ñaïo ñöùc). Vì theá, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta luoân luoân quan taâm vaø coi troïng vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc cho moïi ngöôøi vaø ñaëc bieät cho theá heä treû, cho hoïc sinh sinh vieân, nhöõng chuû nhaân töông lai cuûa ñaát nöôùc. Trong giai ñoaïn hieän nay, vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc caøng caàn phaûi coi troïng hôn bao giôø heát. Neàn kinh teá thò tröôøng vaø chính saùch môû cöûa ñaõ coù nhöõng aûnh höôûng tích cöïc vaø caû nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù ñoái vôùi xaõ hoäi noùi chung vaø ñaïo ñöùc cuûa theá heä treû noùi rieâng. Vì vaäy, giaùo duïc ñaïo ñöùc, xaùc ñònh heä thoáng giaù trò, nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø raát caàn thieát, vaø ñoù laø moät nhieäm vuï troïng taâm cuûa nhaø tröôøng. Noù phaûi ñöôïc tieán haønh ñoàng boä vôùi giaùo duïc trí tueä, giaùo duïc lao ñoäng, giaùo duïc theå chaát vaø thaåm myõ. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coù nhieäm vuï vaïch ra nhöõng yeâu caàu, tieâu chuaån, nguyeân taéc ñaïo ñöùc phuø hôïp vôùi nhöõng giaù trò toát ñeïp, nhaân caùch môùi cuûa xaõ hoäi ñeå caù nhaân löïa choïn, ñònh höôùng, ñieàâu chænh haønh vi öùng xöû cuûa mình trong quan heä vôùi ngöôøi khaùc vaø vôùi xaõ hoäi. Maët khaùc, cuõng ñaáu tranh pheâ 11
phaùn choáng laïi nhöõng khuynh höôùng cuûa ñaïo ñöùc laïc haäu, khoâng laønh maïnh caûn trôû caù nhaân vaø xaõ hoäi vöôn leân nhöõng giaù trò vaên minh, nhaân baûn. e. YÙ thöùc ñaïo ñöùc YÙ thöùc ñaïo ñöùc laø yù thöùc cuûa caù nhaân veà muïc ñích cuoäc soáng vaø moái quan heä cuûa caù nhaân trong xaõ hoäi. YÙ thöùc ñaïo ñöùc ñöôïc bieåu hieän chính trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ôû caû ba maët: nhaän thöùc, tình caûm vaø haønh vi ñaïo ñöùc. YÙ thöùc ñaïo ñöùc caù nhaân ñöôïc hình thaønh nhôø coù giaùo duïc, treân cô sôû cuûa truyeàn thoáng gia ñình, truyeàn thoáng ñaïo ñöùc, vaên hoaù daân toäc vaø söùc maïnh cuûa dö luaän xaõ hoäi….. Noäi dung cuûa yù thöùc ñaïo ñöùc bao goàm: - YÙ thöùc veà muïc ñích cuoäc soáng cuûa baûn thaân, moãi caù nhaân phaán ñaáu cho cuoäc soáng haïnh phuùc khoâng chæ cho mình, cho gia ñình mình maø coøn cho caû xaõ hoäi. - YÙ thöùc veà loái soáng caù nhaân, loái soáng töï chuû, tích cöïc, naêng ñoäng, saùng taïo, choáng laïi loái soáng ích kyû, aên baùm…. - YÙ thöùc veà caùc moái quan heä trong gia ñình, trong taäp theå vaø ngoaøi xaõ hoäi. Bieåu hieän cuï theå cuûa noù laø vaên hoaù giao tieáp nhö: tính leã ñoä, tính thaät thaø, khieâm toán, tình thaân aùi, loøng nhaân ñaïo, söï coâng baèng, vò tha, bao dung, thaùi ñoä chaân thaät, tính taäp theå, söï quan taâm, yù thöùc baûo veä leõ phaûi chaân lyù döïa treân neàn taûng cuûa caùi “chaân, thieän, myõ”. - YÙ thöùc veà cuoäc soáng lao ñoäng saùng taïo. Moãi coâng daân phaûi coù nghóa vuï lao ñoäng xaây döïng Toå quoác. YÙ thöùc ñaïo ñöùc cuûa coâng daân theå hieän trong muïc ñích lao ñoäng vì söï giaøu maïnh cuûa ñaát nöôùc, vì haïnh phuùc cuûa nhaân daân lao ñoäng. YÙ thöùc ñaïo ñöùc theå hieän ôû söï caàn cuø, say meâ vaø phöông phaùp lao ñoäng saùng taïo ñem laïi hieäu quaû vaø naêng suaát cao nhaát. 12
- YÙ thöùc veà nghóa vuï lao ñoäng vaø baûo veä toå quoác, ñöa ñaát nöôùc tieán leân ngang taàm vôùi caùc quoác gia treân theá giôùi, phaán ñaáu cho moät ñaát nöôùc “daân giaøu nöôùc maïnh xaõ hoäi coâng baèng vaên minh”. f. Giaù trò ñaïo ñöùc Giaù trò ñaïo ñöùc laø nhöõng caùi ñöôïc con ngöôøi löïa choïn vaø ñaùnh giaù nhö vieäc laøm coù yù nghóa tích cöïc ñoái vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi ñöôïc löông taâm ñoàng tình vaø dö luaän bieåu döông. Giaù trò ñaïo ñöùc naèm trong giaù trò tinh thaàn, ñoùng vai troø laø moät yeáu toá caáu thaønh neân dieän maïo cuûa moät thôøi ñaïi, moät xaõ hoäi, moät daân toäc, moät neàn vaên hoaù. - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc ñoái vôùi baûn thaân, nhö loøng töï troïng, can ñaûm, trung thöïc, khieâm toán, duõng caûm, kieân trì, laïc quan, töï löïc, töï pheâ bình vaø coù yeâu caàu cao … - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong moái quan heä vôùi ngöôøi khaùc, nhö tin töôûng, toân trong, aân caàn, ngay thaúng, khoan dung, ñoä löôïng, loøng yeâu thöông, lòch söï, bieát ôn, ñoaøn keát… - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong moái quan heä vôùi Toå quoác, nhö loøng yeâu nöôùc, bình ñaúng giöõa caùc daân toäc, haøi hoaø tinh thaàn daân toäc vaø quoác teá. - Ñoái vôùi sinh vieân trong giai ñoaïn môùi, caùc em khoâng nhöõng vöøa hoïc taäp, vöøa tham gia vaøo hoaït ñoäng xaõ hoäi vaø hoaït ñoäng giao löu maø coøn tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc, neân, nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong hoïc taäp, nhö hieáu hoïc, saùng taïo, ñoäc laäp, tính muïc ñích, tính keá hoaïch, tính hieäu quaû vaø thích öùng… 13
1.1.2. Ñaïo ñöùc coâng daân vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân a. Ñaïo ñöùc coâng daân laø ñaïo ñöùc laøm ngöôøi, song vôiù tö caùch laø moät coâng daân cuûa moät nöôùc. Ñaïo ñöùc coâng daân cuûa ngöôøi sinh vieân laø ôû choã ra söùc noã löïc tu döôõng phaán ñaáu trong hoïc taäp, reøn luyeän nhaân caùch ñeå laøm troøn traùch nhieäm cuûa moät coâng daân cuûa ñaát nöôùc. b. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân bao goàm: - Hoaøn thieän nhaân caùch sinh vieân, thöïc hieän toát boån phaän ñaïo ñöùc cuûa baûn thaân ñoái vôùi vieäc hoïc taäp, coù traùch nhieäm vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi. - Naâng cao nhaän thöùc chính trò, tö töôûng ñaïo ñöùc cho sinh vieân nhaát laø trong giai ñoaïn hieän nay, tröôùc söï caùm doã cuûa caùc aûnh höôûng cuûa cô cheá thò tröôøng, ñaáu tranh choáng laïi nhöõng bieåu hieän thieáu ñaïo ñöùc vaø xaây döïng loái soáng vaên minh - Boài döôõng cho sinh vieân tình caûm caùch maïng trong saùng, theá giôùi quan vaø nhaân sinh quan caùch maïng. Boài döôõng yù chí, haønh ñoäng ñuùng, hình thaønh nhöõng neàn neáp vaø thoùi quen toát, ñaëc bieät laø yù thöùc traùch nhieäm cuûa ngöôøi coâng daân ñöôïc giaùo duïc trong moâi tröôøng xaõ hoäi chuû nghóa. Nghò quyeát Ñaïi Hoäi Ñaûng laàn IX khaúng ñònh: “Boài döôõng theá heä treû tinh thaàn yeâu nöôùc, yeâu queâ höông, gia ñình vaø töï toân daân toäc, lyù töôûng XHCN, loøng nhaân aùi, yù thöùc toân troïng phaùp luaät, tinh thaàn hieáu hoïc, chí tieán thuû laäp nghieäp. Taêng cöôøng giaùo duïc chính trò, tö töôûng, ñaïo ñöùc cho hoïc sinh – sinh vieân .” [A.5] Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân coù moät yù nghóa cô baûn laâu daøi, ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, lieân tuïc trong taát caû hoïat ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng, trong moïi tình huoáng chöù khoâng phaûi chæ thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc khi coù nhöõng tình huoáng phöùc taïp hoaëc coù nhöõng ñoøi hoûi caáp baùch 14
cuûa thöïc teá. Nhö vaäy, trong nhaø tröôøng, giaùo duïc ñaïo ñöùc laø moät maët gíao duïc phaûi ñaëc bieät coi troïng, vaø neáu coâng taùc naøy ñöôïc quan taâm (quaûn lyù, chæ ñaïo) vaø coù söï phoái hôïp ñoàng boä, seõ laø cô sôû ñeå naâng chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän vì ñaïo ñöùc coù moái quan heä maät thieát vaø ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng khaùc trong nhaø tröôøng. Hieän nay, nhieäm vuï cuûa taát caû caùc tröôøng cao ñaúng vaø ñaïi hoïc laø ñaøo taïo ra moät ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät laøm sao cho: “….caùc sinh vieân ra tröôøng phaûi coù phaåm chaát coâng daân toát, chaáp haønh ñaày ñuû caùc chính saùch cuûa nhaø nöôùc, toân trong vaø laøm theo hieán phaùp vaø phaùp luaät. Coù tinh thaàn yù thöùc kyû luaät cao. Luoân luoân trung thöïc, coâng baèng, yeâu meán ngheà nghieäp, coù neáp soáng laønh maïnh, giaûn dò, trong saïch, saün saøng baûo veä thaønh quaû XHCN.”[B.7] Nhö vaäy, trong quaù trình ñaøo taïo, nhaø tröôøng khoâng nhöõng chæ trang bò cho sinh vieân tri thöùc, kó naêng cuûa moät ngheà, maø coøn phaûi giaùo duïc cho sinh vieân yù thöùc coâng daân, tinh thaàn toå chöùc kyû luaät, phaåm chaát ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaø nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam môùi xaõ hoäi chuû nghóa. Giaùo duïc ñaïo ñöùc laø moät maët giaùo duïc caàn phaûi ñaëc bieät coi troïng, nhaát laø trong thôøi kyø CNH - HÑH ñaát nöôùc. Chuû tòch Hoà Chí Minh ñaõ daïy: “Daïy cuõng nhö hoïc, phaûi chuù troïng caû taøi laãn ñöùc. Ñöùc laø ñaïo ñöùc caùch maïng. Ñoù chính laø caùi goác raát quan troïng’’ [A.24]. Vaø, trong coâng cuoäc ñoåi môùi hieän nay, khi yeáu toá con ngöôøi ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaëc bieät coi troïng thì tieàm naêng trí tueä cuøng vôùi söùc maïnh tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi caøng ñöôïc ñeà cao vaø phaùt huy maïnh meõ trong moïi lónh vöïc xaõ hoäi. Vieäc naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû giaùo duïc ñaïo ñöùc cho theá heä treû laø ñoøi hoûi thöôøng xuyeân cuûa coâng taùc giaùo duïc ñoàng thôøi cuõng laø ñoøi hoûi caáp thieát cuûa vieäc naâng cao chaát löôïng giaùo duïc hieän nay. Nhaát laø khi “… vaán ñeà ñaïo ñöùc cuûa theá heä treû khoâng chæ laø vaán ñeà cuûa moät ñaát nöôùc maø laø vaáân ñeà mang 15